Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
a. phn m u
i- lớ do chn ti
Ngy nay, khi cụng ngh thụng tin cng phỏt trin thỡ vic phi ng dng cụng
ngh thụng tin vo tt c cỏc lnh vc l mt iu tt yu. Trong lnh vc giỏo dc o
to, CNTT bc u ó c ng dng trong cụng tỏc qun lý, mt s ni ó a tin
hc vo ging dy, hc tp. Tuy nhiờn, so vi nhu cu thc tin hin nay, vic ng
dng CNTT trong giỏo dc cỏc trng nc ta cũn rt hn ch. Chỳng ta cn phi
nhanh chúng nõng cao cht lng, nghip v ging dy, nghip v qun lý, chỳng ta
khụng nờn t chi nhng gỡ cú sn m lnh vc CNTT mang li, chỳng ta nờn bit cỏch
tn dng nú, bin nú thnh cụng c hiu qu cho cụng vic ca mỡnh, mc ớch ca
mỡnh.
Hn na, i vi giỏo dc v o to, cụng ngh thụng tin cú tỏc dng mnh m,
lm thay i ni dung, phng phỏp dy v hc. CNTT l phng tin tin ti xó
hi hc tp. Mt khỏc, giỏo dc v o to úng vai trũ quan trng thỳc y s phỏt
trin ca CNTT thụng qua vic cung cp ngun nhõn lc cho CNTT. B giỏo dc v
o to cng yờu cu y mnh ng dng CNTT trong giỏo dc o to tt c cỏc
cp hc, bc hc, ngnh hc theo hng dn hc CNTT nh l mt cụng c h tr c
lc nht cho i mi phng phỏp dy hc cỏc mụn.
Thc hin tinh thn ch o trờn ca B giỏo dc o to v ca S giỏo dc -
o to Hi Dng, nhn thc c rng, vic ng dng CNTT phc v cho vic i
mi phng phỏp dy hc l mt trong nhng hng tớch cc nht, hiu qu nht trong
vic i mi phng phỏp dy hc v chc chn s c s dng rng rói trong nh
trng ph thụng trong mt vi nm ti, tụi ó mnh dn hc tp v a CNTT vo
ging dy ba nm nay.
Nhng lm th no ng dng CNTT hiu qu trong cỏc tit dy, c bit l
i vi b mụn Vt lớ ú l vn m bt c mt giỏo viờn no cng gp phi khi cú ý
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
nh a CNTT vo ging dy. Trong chuyờn ng dng cụng ngh thụng tin vo
dy hc Vt lớ trng THCS, tụi s a ra nhng ý kin, kinh nghim ca cỏ nhõn
mỡnh, cng nh mt s tit dy tụi ó th nghim trong thi gian va qua cựng cỏc
bn ng nghip tho lun tỡm ra nhng gii phỏp tt nht cho nhng tit dy ca mỡnh
v cỏc hot ng ngoi khúa ca b mụn Vt lớ.
ii- mục đích nghiên cứu
Chuyờn : ng dng cụng ngh thụng tin vo dy hc Vt lớ trng
THCS giỳp:
- Vn dng CNTT trong dy hc nhm nõng cao cht lng o to,ci tin
phng phỏp dy hc nõng cao cht lng o to. Trong ú, vic tớch cc vn
dng CNTT v cỏc thit b dy hc hin i l nhõn t cú tỏc ng quan trng nht i
vi vic nõng cao cht lng o to ca nh trng trong thi gian qua.
- Vn dng CNTT v cỏc thit b dy hc hin i i mi phng phỏp dy
hc i vi tt c cỏc mụn hc trng ph thụng, qua thc t ca trng THCS
Thnh Nhõn, ó chng minh u cú tỏc dng nõng cao cht lng o to rừ rt.
iii- i tng nghiờn cu
õy l chuyờn : ng dng cụng ngh thụng tin vo dy hc Vt lớ trng
THCS nờn tụi tp trung nghiờn cu vic ng dng cụng ngh thụng tin vo dy hc
Vt lớ núi chung v cỏc hot ng ngoi khúa ti trng THCS Thnh Nhõn.
iv- nhim v chuyờn
Chuyờn ny tp trung nghiờn cu v ng dng cụng ngh thụng tin trong dy
hc Vt lớ chớnh khúa v t chc cỏc hot ng ngoi khúa ng thi a ra mt s k
nng, hỡnh thc phự hp trong vic ng dng cụng ngh thụng tin vo dy hc
trng ph thụng hin nay.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
v- phm vi chuyờn
ti tp trung nghiờn cu vic ng dng cụng ngh thụng tin trong dy hc
Vt lớ chớnh khúa v t chc cỏc hot ng ngoi khúa ti trng THCS Thnh Nhõn
v cỏc trng THCS ca huyn Ninh Giang.
vi- phng phỏp nghiờn cu
1. Phng phỏp quan sỏt:
L phng phỏp thu thp thụng tin bng cỏch tri giỏc trc tip
2. Phng phỏp iu tra:
L phng phỏp thu thp cỏc s kin trờn c s s tr li bng vn bn ca
hc sinh trong trng v hc tp cú s dng CNTT.
3. Phng phỏp tng hp ti liu:
L phng phỏp tỡm hiu nhng ngi i trc cú liờn quan n chuyờn nh
th no? ó gii quyt nh th no? Liờn quan n õu
4. Phng phỏp tng kt kinh nghim:
L phng phỏp kt hp lý lun vi thc tin ti trng, em lý lun phõn tớch
kinh nghim ca thc tin ri t nhng phõn tớch ú rỳt ra kt lun nhng bi hc
thnh cụng v tht bi, nhng phỏt hin mi v phỏt trin hon thin.
b- ni dung nghiờn cu
i- c s lớ lun
Trong thi i ngy nay, trc s phỏt trin mnh m ca khoa hc k thut v
cụng ngh thụng tin, ln súng v i ca cụng ngh ang t chc li mt cỏch c bn
i sng xó hi ca con ngi v mi mt t kinh t n vn hoỏ. S bựng n v thụng
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
tin t ra nhu cu v tip nhn thụng tin v gii quyt vn ca con ngi ngy cng
phi nõng cao khụng ngng v ỏp ng kp vi yờu cu ca thi i. Do vy, vic o
to ra nhng con ngi cú nng lc, cú trỡnh nhn thc cao ang l mc tiờu hng
u ca nhõn loi trong th k XXI.
Xu th chung ó a giỏo dc tr thnh quc sỏch hng u, thnh lnh vc c
nhiu quc gia chỳ trng u t. i hi ln th VII (1991) ca ng Cng sn Vit
Nam khng nh giỏo dc v o to l quc sỏch hng u ng thi ó vch ra
phng hng chung i mi s nghip giỏo dc. T thc tin kinh t - xó hi ca
t nc thi kỡ i mi, ng v nh nc ta ó xỏc nh nhim v ca giỏo dc l
nhm nõng cao dõn trớ, o to nhõn lc, bi dng nhõn ti xõy dng nhng con
ngi mi nng ng sỏng to, v mc tiờu o to l hỡnh thnh th h tr phỏt trin
ton din: Nh trng o to th h tr theo hng ton din v cú nng lc chuyờn
mụn sõu, cú tri thc v kh nng t to vic lm trong nn kinh t nhiu thnh
phn(Vn kin i hi ng ln th VII).
Cựng vi nhng cuc ci cỏch ton din v kinh t, xó hi yờu cu ci cỏch giỏo
dc cng ó c t ra. Ngi ta cp nhiu n cht lng giỏo dc, n chng
trỡnh sỏch giỏo khoa cho cỏc cp, n i mi phng phỏp dy hc. Tip ni cuc ci
cỏch giỏo dc ln th 3 (1979) chng trỡnh sỏch giỏo khoa ci cỏch ó c biờn son
v ỏp dng cho cp THCS vo nm 1986 v THPT vo nm 1990. Cho n nm 2001,
trc thc tin mi ca giỏo dc quc t v giỏo dc trong nc, cụng cuc ci cỏch
sỏch giỏo khoa tip tc c B Giỏo dc v o to tin hnh, cuc ci cỏch bt u
thay sỏch giỏo khoa cp tiu hc n sỏch giỏo khoa cp THCS v hin nay ang tin
hnh cp THPT theo hỡnh thc cun chiu.
S i mi ca mc tiờu giỏo dc v ni dung giỏo dc t ra yờu cu phi i mi
phng phỏp dy hc. Ngh quyt TW 2, khoỏ VIII ó xỏc nh mc tiờu ca vic i
mi phng phỏp giỏo dc o to l nhm: khc phc li truyn th mt chiu, rốn
luyn thnh np t duy sỏng to ca ngi hc. Tng bc ỏp dng cỏc phng phỏp
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
tiờn tin v phng tin vo quỏ trỡnh dy v hc, m bo iu kin v thi gian t
hc, t nghiờn cu ca hc sinh, nht l sinh viờn i hc.
Vn i mi phng phỏp dy hc v nõng cao cht lng dy hc cỏc mụn núi
chung, phng phỏp dy hc Vt lớ núi riờng ó c t ra v thc hin mt cỏch cp
thit cựng vi xu hng i mi giỏo dc chung ca th gii. Lut giỏo dc sa i ó
ch rừ: phng phỏp giỏo dc ph thụng phi phỏt huy tớnh tớch cc, ch ng, sỏng
to ca hc sinh, phự hp vi c im ca tng lp hc, tng mụn hc, bi dng
phng phỏp t hc, rốn luyn k nng vn dng kin thc ó hc vo thc tin, tỏc
ng n tỡnh cm, em li nim vui hng thỳ hc tp cho hc sinh.
Trong mt thp niờn tr li õy, nhiu quan nim, phng phỏp dy hc mi ó v
ang c nghiờn cu, ỏp dng trng ph thụng nh: dy hc nờu vn , dy hc
tớch cc, dy hc ly hc sinh lm trung tõm, dy hc theo d ỏn, dy hc vi s h tr
ca cụng ngh . Tt c u nhm mc ớch tớch cc hoỏ hot ng ca hc sinh,
phỏt trin t duy sỏng to cho hc sinh. c bit vic s dng cụng ngh tin hc
xõy dng bi ging in t (hay giỏo ỏn in t) cỏc mụn núi chung, dy hc Vt lớ núi
riờng, c xem l mt trong nhng cụng c em li hiu qa tớch cc trong vic i
mi vic dy v hc.
ii- c s thc tin
Trng THCS Thnh Nhõn nm trung tõm huyn Ninh Giang, phn ụng hc
sinh l con em cỏc gia ỡnh cú iu kin. Do vy, a s ph huynh hc sinh rt quan
tõm u t cho con em, nhiu nh ó mua mỏy vi tớnh cho con em phc v hc tp.
Trng THCS Thnh Nhõn luụn c cp trờn quan tõm v ó u t mt
phũng mỏy vi tớnh gm 30 mỏy, hai mỏy chiu a nng v hai Laptop nờn thun li
trong vic ng dng CNTT vo dy hc.
T nm hc 2005-2006, nh trng ó tin hnh dy mụn Tin hc cho hc sinh.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
Qua vic tip cn CNTT tụi luụn luụn suy ngh, tỡm tũi, hc hi cỏc bn ng
nghip cng nh tỡm hiu v t liu CNTT. c bit lm th no ng dng trong
dy hc cú hiu qu.
Di s ch o ca Phũng GD-T, s tin tng ca Ban giỏm hiu nh
trng tụi ó mnh dn v c gng ỏp dng CNTT trong dy hc. Do vy trong nm
hc va qua, nh trng ó t kt qu rừ rt.
iii- s dng cụng ngh thụng tin trong dy hc vt lớ
1. í ngha ca vic s dng cụng ngh thụng tin trong dy hc Vt lớ.
Hin nay CNTT ang phỏt trin vi tc nh v bóo. Cỏc nh bỏc hc khng
nh:
- Cha cú mt ngnh khoa hc cụng ngh no li phỏt trin nhanh chúng, sõu
rng v cú nhiu ng dng nh tin hc.
- Vic ng dng tin hc trong nh trng rt a dng v phong phỳ, tin hc
trong dy hc cú th tip cn nhiu phng tin, l cụng c tin ớch trong cỏc mụn hc
núi chung v mụn Vt lớ núi riờng.
- Trờn th gii ng dng CNTT vo giỏo dc ó tr thnh mi u tiờn hng
u ca nhiu nc.
1.1 Trc quan húa
- Trc quan húa l biu din thụng tin cú tớnh cu trỳc di dng cú th nhỡn
thy c.
- Trc quan húa tng cng kh nng t duy ca hc sinh khi tip nhn vi
nhng tri thc tru tng. Vớ d: Chuyn ng quay ca trỏi t quanh mt tri, hot
ng ca ng c t trong
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Nh CNTT m khi a ra mụ hỡnh giỏo viờn cú th phúng to, thu nh, lm
nhanh, lm chm hc sinh thy rừ c bn cht ca quỏ trỡnh. Do ú CNTT giỳp
hc sinh hiu sõu hn v bn cht ca cỏc quỏ trỡnh v c bit l nm vng nhng
khỏi nim tru tng trong Vt lớ.
1.2 Kớch thớch tớnh tũ mũ v hng thỳ ca hc sinh
- kim tra bi c, giỏo viờn cú th a ra ụ ch liờn quan n nhng kin
thc ó hc v t chc cho hc sinh tham gia trũ chi mt cỏch b ớch.
- To tỡnh hung cú vn bng cỏc on phim ngn, kớch thớch tớnh tũ mũ
ca hc sinh, t ra nhim v theo dừi bi hc gii quyt tỡnh hung.
- Trong quỏ trỡnh dy cú th cú nhng hỡnh nh ng mang tớnh hi hc liờn
quan n bi hc nhm gii to tõm lý cng thng trong gi hc.
1.3 Qun lý v x lý thụng tin
- Khi lm vic trờn mỏy tớnh hc sinh cú c hi c v thu thp d liu, rốn
luyn t duy.
- Cung cp thụng tin nhanh chúng, chớnh xỏc vi nhiu hỡnh thc khỏc nhau.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Giỏo viờn cú th qun lý ti liu mt cỏch cú trt t v theo ý mun ca mỡnh.
Khi cn, tra cu v ly thụng tin rt nhanh.
- Rốn luyn cho hc sinh k nng tra cu ti liu trờn mng v x lý thụng tin
mt cỏch cú trng tõm.
1.4 iu chnh hot ng hc tp
- Khi tip xỳc vi CNTT hin i, buc hc sinh phi iu chnh li cỏch nhn
thc v hc tp ca mỡnh.
- Vi nhng hỡnh nh sng ng th hin ngay trờn mỏy tớnh lm cho hc sinh
hng thự v tũ mũ phỏt hin ra cỏc kin thc mi.
- Vi s giỳp ca mỏy tớnh hc sinh d dng trc nghim li kin thc ca
mỡnh sau ú t iu chnh li cho phự hp.
1.5 Mụ hỡnh hoỏ
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Khụng phi mi quỏ trỡnh vt lý xy ra trong t nhiờn u d dng quan sỏt,
cú nhng hin tng,
q
q
u
u
ỏ
ỏ
trỡnh vt lý khụng th quan sỏt bỡnh thng, cú quỏ trỡnh xy
ra nhanh, cú quỏ trỡnh xy ra chm, cú i tng quan sỏt rt nh
- Vỡ vy, trong dy hc cn phi phúng i, lm nhanh, lm chm li cỏc quỏ
trỡnh ú, do ú cn phi cú mụ hỡnh v mỏy tớnh can thip. Vớ d quỏ trỡnh hot ng
trong nguyờn t, t trng, in trng, vt nộm xiờn, nộm ngang cỏc quỏ trỡnh ny
rt cn mụ hỡnh o v s tr giỳp ca mỏy tớnh.
1.6 Thit k
Bi ging in t l cỏc bi ging c son v ging trờn mỏy tớnh kt hp
mỏy chiu, nú cú nhiu u im:
- Gi ging hiu qu hn: d hiu, hp dn, kin thc ton din hn.
- Phỏt huy c cỏc u im ca phng phỏp truyn thng.
- Cú th t ng hoỏ cụng vic dy hc hoc mt khõu no ú trong quỏ trỡnh
dy hc, lm cho giỏo viờn cú nhiu thi gian quan tõm hn n hc sinh.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Bi ging c lng ghộp vi thớ nghim o, cỏc on phim minh ho cỏc
hin tng vt lý xy ra trong thc t lm tng thờm s hp dn ca bi ging. Liờn kt
vi cỏc trang Web cựng trỡnh by vn cỏc trng, cỏc nc khỏc nhau.
- Cựng mt thi gian khi lng kin thc c truyn t nhiu hn.
1.7 Tớch cc hoỏ hot ng nhn thc ca hc sinh
- Nu s dng ỳng cỏch, CNTT cú th cú tm nh hng lm bin i h
thng giỏo dc, nú cú xu hng ỏnh giỏ li vai trũ ca giỏo viờn v hc sinh.
- Phng phỏp giỏo dc hin i thỡ ngi giỏo viờn l ngi hng dn v
cng tỏc viờn, khụng cũn n thun l ngi truyn t thụng tin.
- Hc sinh da trờn cỏc ỏn, t hc, t tỡm hiu, t qun lý v cú trỏch nhim
i vi cht lng hc tp ca mỡnh.
- Vỡ vy m rng c khụng gian hc tp ra phm vi ngoi lp hc. Giỳp hc
sinh tớch cc ch ng v khụng th ng trong hc tp.
1.8 Kim tra ỏnh giỏ khỏch quan
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- CNTT c bit l mỏy tớnh cú th s dng cỏc phn mn lm cỏc cõu hi
trc nghim, cỏc phn mm phõn tớch v ỏnh giỏ cỏc kim tra.
- Trong kim tra trc nghim mỏy tớnh cú th úng vai trũ va l thit b kim
tra va l thit b ỏnh giỏ, tng hp, thng kờ
2. s dng phn mm power point vo vic xõy dng bi ging in t mụn
vt lớ trng thcs
2.1 Gii thiu khỏi quỏt v phn mm PowerPoint.
thit k bi ging in t trong dy hc cỏc b mụn trng ph thụng, giỏo
viờn cú th chn la nhiu phn mm khỏc nhau nh: Flash, PowerPoint, Violet (ting
Vit) kt hp vi cỏc phn mm b tr khỏc. Tuy nhiờn, xut phỏt t c trng, yờu
cu ca b mụn Vt lớ cng nh kh nng tip cn ca giỏo viờn, vic la chn phn
mm PowerPoint qua thc t s dng ó khng nh c u th so vi cỏc phn mm
khỏc.
PowerPoint l phn mm ha din hỡnh cú trong b Microsoft Office. Phn
mm PowerPoint hu nh ó hin din sn trong hu ht mỏy tớnh ca ngi s dng
Vit Nam v giao din ca nú cng rt quen thuc khi phn ln giỏo viờn bit s dng
Word ỏnh vn bn.
Phn mm PowerPoint cú th ỏp ng tt nhiu yờu cu khỏc nhau trong dy hc
Vt lớ trng ph thụng: t vic xõy dng BGT ca bi nghiờn cu kin thc mi,
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
cho n khõu cng c, ụn tp, s kt, tng kt, kim tra ỏnh giỏ v c hot ng ngoi
khúa.
Xõy dng BGT bng PowerPoint ũi hi phi u t nhiu thi gian v cụng
sc nhng khi tin hnh BGT trờn lp li rt d dng, thun tin. Giỏo viờn ch cn
click chut hay nhn phớm Enter hay phớm l cú th trỡnh chiu ln lt ni dung
ca bi ging ó c thit k trc ú trờn PowerPoint. iu ny cho phộp giỏo viờn
trỡnh by ni dung bi hc mt cỏch a dng, phong phỳ, sinh ng nhng vn tit
kim c thi gian m giỏo viờn b ra cho vic ghi chộp, k v. trờn bng en theo
li dy truyn thng.
* Tuy nhiờn khi ng dng tin ớch ca PowerPoint vo vic thit k BGT ngi
giỏo viờn cn phi chỳ ý n nhng hn ch d mc phi, ú l:
- Quỏ lm dng n hiu ng, k thut trỡnh din trờn bi ging in t vớ d nh:
to cỏc hiu ng bay nhy kốm theo õm thanh, trang trớ cỏc slide vi mu sc sc s,
loố lot, kt ni vi cỏc phim, nh lụi cun ngi hc, nhng chuyn ti ni dung rt
ớt, cú khi phn tỏc dng giỏo dc; la chn nhiu background, phụng ch, mu sc
khỏc nhau thiu tớnh nht quỏn, ớt hi hũa v nht l khụng th hin c tớnh s
phm trong c hỡnh thc ln ni dung trỡnh by.
- Mt hn ch khỏc m giỏo viờn ph thụng thng hay mc phi l ớt chỳ ý tớnh h
thng ca kt cu bi ging (cỏch trỡnh by bng en truyn thng thng bo m
c yờu cu ny cho n khi kt thỳc tit hc), ni dung trỡnh by trờn cỏc slide gn
nh c lp nờn khi trỡnh chiu sang mt mc mi thỡ cỏc mc trc ú hu nh
khụng cũn xut hin na khin cho nhn thc ca hc sinh d ri vo s tn mn thiu
tớnh h thng.
- Cỏc dng thụng tin trỡnh by trờn slide ca mt s bi ging in t cũn nghốo
nn, ch yu l trỡnh by mt vn bn trỡnh chiu trờn mn hỡnh thay cho vic ghi
chộp, m cha chỳ ý n kin thc c bn, trng tõm hay s húa cỏc ni dung vn
bn. Ngc li nhiu giỏo viờn ụm m, mun a nhiu dng thụng tin Multimedia
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
trỡnh chiu cựng mt lỳc trờn cỏc slide khin cho b cc trỡnh by ri rm v cỏc
thụng tin n vi hc sinh b nhiu lon, khú nhn ra õu l kin thc c bn, trng
tõm. T ú, nhng kin thc cũn ng li ni hc sinh sau gi hc khụng rừ rng,
thiu tớnh h thng v khụng bn vng.
- Nhiu bi ging in t do giỏo viờn lm dng v thi gian trỡnh chiu ó khụng
m bo v cht lng gi hc, khụng bao quỏt c tỡnh hỡnh lp hc, tỡnh trng hc
sinh ghi chộp bi khụng kp hoc khụng ghi chộp ni dung bi hc vn xy ra.
2.2 Qui trỡnh xõy dng mt bi ging in t
t c mt bi hc Vt lớ hiu qu, GV cn tuõn th quy trỡnh xõy dng
BGT gm cỏc bc sau:
- Xõy dng giỏo ỏn: bao gm chun b ni dung, su tp ti liu in t.
- Thit k BGT: s dng phn mm PowerPoint thit k bi ging.
- Kim nh s hon thin ca BGT: trỡnh chiu th, phỏt hin li.
2 2.1 Xõy dng giỏo ỏn
- Xỏc nh rừ mc ớch yờu cu ca bi hc
- Xỏc nh nhng kin thc c bn, trng tõm m hc sinh cn nm vng trong tit
hc.
- Su tm, chn lc cỏc phn mm, tranh nh, bng ghi õm cú liờn quan n nhng
kin thc c bn ó c xỏc nh. X lý, s hoỏ cỏc ti liu ó chn lc sau ú úng
gúi vo trong mt Folder v t file name phự hp d tỡm v nh a kốm theo khi
ghi BGT vo CD.
2.2.2 Thit k bi ging
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
Xõy dng k hoch thit k c th ca cỏc Slide trỡnh din (kch bn). D kin s
slide thớch hp vi s lng i tng c la chn trỡnh din v tng ng vi
k hoch c th m giỏo ỏn lờn lp ó xỏc nh.
2.2.3 Kim nh s hon thin ca BGT.
- Tin hnh thit k v chy th tng phn ri ton b cỏc slide (cú i chiu vi
trỡnh t cỏc hot ng c trỡnh by trong giỏo ỏn), chnh sa ni dung, hỡnh thc cỏc
slide, kiu v th t trỡnh by cỏc hiu ng cho hp lý hn vi mc tiờu, k hoch
s phm m giỏo ỏn v kch bn ó ra.
- Ghi li tp tin PowerPoint ca BGT lờn a CD lu tr, s dng trờn lp v
phũng trỏnh tỡnh trng mỏy tớnh cú tp tin lu tr b gp s c. (Lu ý: phi ghi li cỏc
tp tin cú liờn kt, nht l cỏc tp tin õm thanh, phim cú s dng trong bi ging in
t.)
3. khai thỏc ti nguyờn trờn internet phc v bi ging vt lớ
Nhng ti nguyờn c la chn s lm cho bi ging tr nờn phong phỳ, sng
ng, hp dn hn, HS s tip thu bi ging mt cỏch t nhiờn. Internet l mt thnh
tu cú tớnh t phỏ ca nhõn loi cui th k XX m lch s s ghi nhn cú vai trũ
tng ng vi vic phỏt minh ra la, mỏy hi nc, in nng hay nng lng ht
nhõn, l mt cụng c vụ cựng hiu qu cho vic khai thỏc ti nguyờn phc v cho cỏc
bi ging Vt lớ.
3.1 Mt s yờu cu v iu kin khai thỏc Internet
L mt cụng c rt hiu qu v mt kho thụng tin vụ tn, nhng Internet cng
ũi hi giỏo viờn phi c trang b nhng kin thc, k nng v nhng iu kin nht
nh. iu cn thit u tiờn l ngoi ng. Tuy cỏc ni dung ting Vit ang phỏt trin
vi tc rt nhanh nhng ngun thụng tin ln nht v phong phỳ nht trờn Internet l
bng ting Anh, ting Nga v ting Trung Quc. Nu khụng cú ngoi ng, giỏo viờn b
hn ch khỏ nhiu. Th hai, nhng hiu bit c bn dự ch mc i cng nh truy
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
cp vo Internet th no? lm th no s dng nhng cụng c tra cu tỡm kim?
s giỳp ớch rt nhiu cho vic tỡm kim ti nguyờn. Ngoi nhng thụng tin cú th tỡm
kim trc tip trờn website, vic liờn lc trc tip bng th tớn in t (e-mail) vi cỏc
ng nghip xa, cỏc vin nghiờn cu cú th tỡm thy trờn Internet cú th giỳp cung
cp nhng ti nguyờn quý. im cui cựng cng rt quan trng ú l mun khai thỏc
Internet thỡ cn phi truy cp c vo Internet bng cỏch no ú. Vn ny ó tr
nờn d dng hn vi cỏc im truy cp Internet c m nhiu ni, v hu ht cỏc
trng cng ó ni mng Internet.
3.2 La chn ti nguyờn nh th no cho phự hp vi ni dung bi ging.
Khi tỡm kim: la chn ti nguyờn cho bi hc iu quan trng nht l tớnh phự
hp. Ti nguyờn phự hp l ti nguyờn liờn quan n ni dung bi ging; cú ni dung,
hỡnh thc a dng (thụng tin, hỡnh nh, ) v c chn lc; lng thụng tin b sung
va khụng ớt quỏ, cng khụng nhiu quỏ lm loóng ni dung.
V ni dung: ti nguyờn phi liờn quan n ni dung bi ging mt cỏch trc tip
hoc giỏn tip nhm hng t duy hc sinh n cỏc nhn nh, bi hc.
V hỡnh thc: nu ó cú mt ti nguyờn l vn bn hay kin thc thỡ ti nguyờn
khỏc nờn c cung cp di dng nh.
V dung lng: hin nhiờn thụng tin v ti nguyờn ch c chim mt t l va
c v thụng tin v thi gian cung cp thụng tin. Ti nguyờn khụng th ln ỏt ni
dung chớnh ca bi ging m nú b sung, lm cho kin thc c cung cp c hp
th d dng v ton din hn.
4. gii thiu mt s website
- B Giỏo Dc v o To:
- Website h tr giỏo viờn:
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Th vin bi ging - Bi ging in t:
- Th vin Vt lớ:
- Vt lớ v tui tr:
- Vt lớ s phm:
- Vin Vt lớ v in t:
- Vin khoa hc Vt lớ Vit Nam:
- Tra cu thiờn vn:
- Trng i hc s phm H Ni:
- Th vin trng i hc s phm TP H Chớ Minh:
- S Giỏo Dc v o To Tha Thiờn Hu:
iv- Bi ging minh ha
Giỏo ỏn
Tit 10, Bi 9: ỏp sut khớ quyn Vt lớ 8
A- Mc tiờu
1) Kin thc
- Nờu c vớ d chng t s tn ti ca ỏp sut khớ quyn.
- Gii thớch c s tn ti ca lp khớ quyn v ỏp sut khớ quyn.
- Gii thớch c cỏch o ỏp sut khớ quyn cu thớ nghim Tụ-ri-xen-li v mt s hin
tng n gin.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
- Hiu c vỡ sao ỏp sut khớ quyn
B- chun b
C- t chc hot ng dy hc
v- kt qu thc hin
Nh trng ó t chc hun luyn cho mi ngi cỏch s dng cỏc thit b hin
i, s dng phn mm Power Point v mt s phn mm khỏc theo c trng ca
tng b mụn. Hỡnh thc hun luyn khỏ linh ng, tựy ni dung hon cnh m thay
i, cú lỳc hun luyn cho ụng o tp th giỏo viờn, cú lỳc phi tỏch ra, hun luyn
tng t b mụn, cú lỳc li t chc kốm cp riờng cho mt s ớt ngi. Tựy theo c
trng ca mi b mụn v kh nng ca tng giỏo viờn m nhn mnh hng dn cỏc
ni dung khỏc nhau ca CNTT, hoc cỏc tin ớch khỏc nhau ca cỏc thit b dy hc.
Kt qu l n nay, phn ln giỏo viờn ó son giỏo ỏn vi tớnh, mt s thy cụ cú
th dựng Power Point kt hp cựng nhiu phn mm khỏc t son giỏo ỏn in t.
Nhiu giỏo viờn ó bit scan v x lý nh tt, bit vo Internet tỡm kim thụng tin, hỡnh
nh, hỡnh mu a vo minh ha trong bi ging
Nh trng ó t chc c phong tro thi ua ging dy bng phng phỏp hin
i. Do vy, tuy chun b cho mt tit dy bng giỏo ỏn in t tn nhiu thi gian v
cụng sc hn nhng giỏo viờn tt c cỏc b mụn u hng hỏi ng ký. Kt qu t
u nm hc n nay ó cú rt nhiu tit dy bng phng phỏp dy hc mi vi vic
vn dng CNTT v cỏc thit b dy hc hin i hu ht cỏc mụn hc.
Trong thc t, vic dy hc theo phng phỏp hin i cng cũn cú nhiu vn
phi bn bc. Cú mụn hc, cú bi hc thun li, t hiu qu cao. Nhng cng cú
mụn hc, cú tit hc khú khn, t hiu qu thp. Tuy nhiờn, nh trng ó mnh dn
cho tt c mi ngi, mi mụn hc tớch cc thc hin vic dy hc theo phng
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
phỏp ny, ct giỏo viờn thnh tho, vt qua c nhng e ngi ban u. Khi mi
ngi u ó cú thc t trong ging dy, nh trng mi t chc rỳt kinh nghim.
Ban giỏm hiu trng THCS Thnh Nhõn t vn vn dng CNTT trong dy
hc l nhm nõng cao cht lng o to. Kho sỏt hiu qu t phớa hc sinh cho
thy, nu s dng phng phỏp dy hc truyn thng vi phn trng bng en thỡ hiu
qua mang li ch cú 50%, trong khi hiu qu ca phng phỏp multờmedia (nhỡn -
nghe) lờn n 80%. Phn ln hc sinh u thớch nhng gi hc dy bng giỏo ỏn in
t vi rt nhiu hỡnh nh, õm thanh minh ha p mt, sinh ng ó lm cho cỏc em
hng thỳ, say mờ hc tp. Cựng mt thi lng nh nhau nhng s lng kin thc v
k nng cỏc em thu nhn c li nhiu hn, c th, sinh ng, sõu sc v chc
chn hn. S lng bi tp thc hnh ca cỏc em cng c rốn luyn nhiu hn,
thnh thc hn.
Hu nh tt c cỏc gi hc c dy theo phng phỏp ny khụng cú mt hc
sinh no t ra chỏn nn, li bing hc tp hoc hc vi tõm trng i phú, th
ng, m ngc li cỏc em u rt thớch thỳ. Rừ rng hc tp i vi cỏc em ó tr
thnh mt nim vui ln.
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
C- kt lun kin ngh
i- kt lun
S bựng n ca Cụng ngh thụng tin (CNTT) núi riờng v Khoa hc cụng ngh
núi chung ang tỏc ng mnh m vo s phỏt trin ca tt c cỏc ngnh trong i
sng xó hi. Trong bi cnh ú, nu mun nn giỏo dc ph thụng ỏp ng c ũi
hi cp thit ca cụng cuc cụng nghip húa, hin i húa t nc, nu mun vic
dy hc theo kp cuc sng, chỳng ta nht thit phi ci cỏch phng phỏp dy hc
theo hng vn dng CNTT v cỏc thit b dy hc hin i phỏt huy mnh m t duy
sỏng to, k nng thc hnh v hng thỳ hc tp ca hc sinh nõng cao cht lng
o to.
i vi giỏo dc v o to, CNTT cú tỏc ng mnh m, lm thay i ni
dung, phng phỏp, phng thc dy v hc. CNTT l phng tin tin ti mt xó
hi hc tp. Mt khỏc, giỏo dc v o to úng vai trũ quan trng thỳc y s phỏt
trin ca CNTT thụng qua vic cung cp ngun nhõn lc cho CNTT. B Giỏo dc -
o to cng ó yờu cu: y mnh ng dng CNTT trong giỏo dc v o to tt
c cỏc cp hc, bc hc, ngnh hc theo hng s dng CNTT nh l mt cụng c h
tr c lc nht cho i mi phng phỏp ging dy, hc tp tt c cỏc mụn hc
Vn dng CNTT v cỏc thit b dy hc hin i i mi phng phỏp dy
hc i vi tt c cỏc mụn hc trng ph thụng, qua thc t ó chng minh u cú
tỏc dng nõng cao cht lng o to rừ rt.
ii- kin ngh
ng dng CNTT vo dy hc núi chung v mụn Vt lớ trng ph thụng núi
riờng l cụng phu tht. Cú l vỡ th m mt s trng ó thc hin nhng ch mang
tớnh hỡnh thc v dng li cỏc tit hc thao ging. Phi chng cú nhiu ro cn trong
vic ỏp dng phng phỏp mi ny? ú l do c sở vt cht hay do s ngi ngựng ca
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
mt s giỏo viờn khi lm quen vi cỏc k thut tin hc phc v cho mụi trng
ging dy mi? Vỡ vy tụi xin cú mt vi kin ngh nh nh sau:
Th nht, vi i ng giỏo viờn Tin hc hin cú trong nh trng, ch cn t chc
mt s bui seminar v cỏch s dng mỏy chiu, thit lp cỏc hiu ng trong
PowerPoint cho ton th cỏc giỏo viờn cỏc b mụn khỏc h cú th t mỡnh thit k
cho mỡnh mt giỏo ỏn in t riờng cho mỡnh. Ngoi ra, cỏc thy cụ giỏo trong cựng t
chuyờn mụn nờn cú cỏc bui thao ging thu nhn nhng gúp ý chõn thnh t nhng
ngi khỏc, t ú nõng cao cht lng ging dy theo phng phỏp mi. Chỳng tụi
ngh rng, vi kh nng s phm vn cú cng thờm mt ớt bi dng v kin thc tin
hc, cỏc giỏo viờn hon ton cú th thit k c bi ging in t th hin tt hn
phng phỏp s phm, gúp phn i mi phng phỏp ging dy.
Th hai, Phũng GD-T nờn khuyn khớch v h tr kinh phớ cho cỏc trng
mua mỏy tớnh, mỏy chiu a nng, ni mng Internet khai thỏc ti a CNTT ỏp
dng vo dy hc nhm nõng cao cht lng.
Th ba, trong cỏc t tp hun chuyờn mụn nờn lng ghộp tp hun cho giỏo viờn
lm quen vi vic ng dng CNTT ca tng b mụn.
Th t, Phũng GD-T cn cú k hoch t chc thi thit k giỏo ỏn in t tt
c cỏc b mụn khuyn khớch v y mnh phong tro dy hc bng CNTT v lm
t liu bi ging hay giỏo viờn tham kho v hc tp.
Xin chõn thnh cm n!
TI LIU THAM KHO
1. Giỏo trỡnh Tin hc
(NXB i hc s phm H Ni - 2003)
Chuyên đề: ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Vật lí ở trờng THCS
Phạm Văn Hạnh THCS Hồng Hng
2. Hng dn thit k bi ging trờn mỏy vi tớnh
(NXB Giỏo dc - 2006)
3. Cụng ngh thụng tin vi vic i mi phng phỏp dy hc
(Tin s Nguyn S c Phú V trng V Giỏo dc Trung hc)
4. Tỡm kim thụng tin trờn Internet
(V Trung hc ph thụng - B GD-T).
5. (Website ca B GD-T)
6. (Website h tr giỏo viờn)
7. Phng phỏp dy hc Vt lớ trng THCS
8. Nhng vn chung v i mi giỏo dc THCS mụn Vt lớ
(B GD - T, NXB Giỏo dc)