Kỹ năng tìm việc làm - Đại học An Giang docx

1
TRNG I HC AN GIANG
D ÁN P.H.E

K NNG TÌM VIC LÀM
(Tài li"u ph&c v& chuyên ,- rèn luy"n k1 n2ng s5ng
cho sinh viên thi"t thòi tr9:ng HAG)

Biên son: Th.S. Hunh Phú Thnh

Tháng 01/ 2007

2
M
M
&
&
c
c
l
l
&
&
c
c
Ch9<ng 0: Quá trình tìm vi"c 1
Ch9<ng 1: ánh giá n2ng lDc và m&c tiêu ngh- nghi"p cEa bHn 4
1.1. Th nào là mt vi"c làm t$t? 5
1.2. Ti sao c(n )ánh giá n*ng l+c b-n thân? 5
1.3. Bn có nh1ng n* ng l+c gì n3i tri? 6
1.4. Bn thuc loi cá tính nào? 12

1.5. Bn thuc nhóm con ng89i nào? 12
1.6. Xác )nh m;c tiêu và k v=ng ngh> nghi"p 14
1.7. Xác )nh ngh> nghi"p phù hAp vBi bn 15
1.8. Bn c(n chuDn b gì tr8Bc khi )i tìm vi"c? 17
1.9. Rèn luy"n các phDm chIt to nên thành công 17
Ch9<ng 2: Tìm kiKm c< hLi vi"c làm 18
2.1. CL hi vi"c làm xuIt hi"n N )âu? 19
2.2. Nên làm gì khi không tìm )8Ac thông tin tuyPn d;ng phù hAp? 22
Ch9<ng 3: ChuOn bP hQ s< xin vi"c 24
3.1. Các công ty tìm kim gì N b hR sL xin vi"c cSa Tng viên? 25
3.2. ChuDn b và gUi b hR sL xin vi"c 25
3.3. Ngh" thuVt vit )Ln xin vi"c 26
3.4. Ngh" thuVt vit lý lch cá nhân 29
Ch9<ng 4: PhSng vTn tuyUn d&ng 34
4.1. ChuDn b cho cuc phXng vIn 35
4.2. Các vòng phXng vIn 41
4.3. Các hình thTc phXng vIn 42
4.4. Ngh" thuVt tr- l9 i phXng vIn 45
Ch9<ng 5: Th9<ng l9Xng v- l9<ng bYng và các quy-n lXi khác 54
5.1. Th8Lng l8Ang v> ti>n l8Lng 55
5.2. Ph; cIp và các kho-n phúc lAi khác 57
5.3. Các lAi ích tinh th(n 57
Ch9<ng 6: ChuOn bP cho công vi"c m]i 58
Ph& l&c 61
Tài li"u tham kh^o 75

3
Ch9<ng 0
uá trình
tìm vi"c

Q

4
Q
Q
u
u
á
á


t
t
r
r
ì
ì
n
n
h
h


t
t
ì
ì
m
m

v
v
i
i
"
"
c
c


l
l
à
à
m
m


t
t
h
h
ô
ô
n
n
g
g

t
t
h
h
9
9
:
:
n
n
g
g



Khi mu$n )i tìm vi"c làm, nhi>u bn c-m thIy b$i r$i, không bit ph-i b\t )(u t] )âu vì
không hình dung ra )8Ac các công vi"c mình c(n làm. Mt cách khái quát, quá trình tìm
vi"c cSa mt ng89i có thP )8Ac di`n t- nh8 trong hình 1:

T+ )ánh giá
b-n thân
Xác )nh m;c tiêu
ngh> nghi"p
Xác )nh ngh>
nghi"p yêu thích
Tìm thông tin v>
cL hi vi"c làm
ChuDn b b hR sL
d+ tuyPn
Np b hR sL d+
tuyPn
D+ thi vit chuyên
môn (nu có)
D+ phXng vIn
tuyPn d;ng
dàm phán )i>u
ki"n làm vi"c

Ký hAp )Rng và
b\t )(u làm vi"c
Ch8Lng 1

Ch8Lng 2

Ch8Lng 3

Ch8Lng 4

Ch8Lng 5

Ch8Lng 6

Hình 1: Quá trình tìm vic làm thông thng

5
Gi^i thích:
• d(u tiên, bn c(n t+ )ánh giá trình ) chuyên môn và các phDm chIt cá nhân )P có
thP xác )nh )8Ac các )iPm mnh, )iPm yu cSa mình, t] )ó ch=n )8Ac ngh> nghi"p
phù hAp. Các ni dung này )8Ac trình bày N ch8Lng 1.
• Khi )ã xác )nh )8Ac ngh> nghi"p yêu thích, bn c(n tìm kim các cL hi vi"c làm
phù hAp vBi sN thích ngh> nghi"p cSa bn. Ni dung này )8Ac trình bày N ch8Lng 2.
• Gi9 )ây, bn )ã xác )nh c; thP công ty/t3 chTc mà bn mu$n d+ tuyPn nên bn c(n
chuDn b mt b hR sL )P t+ giBi thi"u mình vBi nhà tuyPn d;ng. Ch8Lng 3 sg cung
cIp cho bn nh1ng l9i khuyên c(n thit )P có thP chuDn b )8Ac mt b hR sL d+
tuyPn t$t.
• h các công ty lBn, khi c(n tuyPn các v trí )òi hXi trình ) chuyên môn cao, sau khi
)ã l=c bBt các hR sL không )t yêu c(u và tr8Bc khi phXng vIn, h= yêu c(u các Tng
viên d+ mt vòng thi vi t v> chuyên môn )P ch=n )8Ac nh1ng ng89i có chuyên môn

xuIt s\c nhIt. Trong bài thi, công ty có thP hXi v> các vIn )> lý thuyt cL b-n cSa
ngành h=c, hoic kin thTc v> ngành kinh doanh mà doanh nghi"p )ang hot )ng,
hoic thVm chí v> các hot )ng cS a doanh nghi"p mà Tng viên )ang d+ tuyPn. Vòng
này g(n gi$ng nh8 mt bài thi h=c k trong tr89ng )i h=c nên sg không )8Ac )> cVp
nhi>u N )ây.
• Các bn sg ph-i tham d+ t] mt )n ba vòng phXng vIn: phXng vIn sàng l=c, phXng
vIn ch=n ng89i và phXng vIn xác nhVn. Khi )8Ac m9i )i d+ phXng vIn, nghka là bn
có cL hi rIt t$t )P thP hi"n rlng mình phù hAp vBi công ty và có thP )óng góp )áng
kP cho s+ phát triPn cSa công ty. dP làm )8Ac )i>u này, bn c(n có s+ chuDn b chu
)áo. Ch8Lng 4 sg giúp các bn bit )8Ac c(n chuDn b nh1ng gì và tr- l9i các câu hXi
nh8 th nào trong các cuc phXng vIn tuyPn d;ng.
• Nu bn )8Ac m9i d+ vòng phXng vIn xác nhVn, có )n 99% kh- n*ng bn sg )8Ac
công ty tuyPn d;ng, vIn )> là bn và công ty có thXa thuVn )8Ac l8Lng b3ng, phúc lAi
và các )i>u ki"n làm vi"c hay không. Ch8Lng 5 cung cIp cho các bn mt vài l9i
khuyên h1u ích trong quá trình th8Lng l8Ang vBi công ty.
• Bây gi9, bn và công ty )ã th$ng nhIt tIt c- các )i>u ki"n vBi nhau. Công ty sg gUi
th8 m9i nhVn vi"c cho bn. Tr8Bc khi ký hAp )Rng làm vi"c chính thTc, bn c(n cân
nh\c thêm mt s$ vIn )> )P ch\c rlng bn th+c s+ mu$n làm vi"c cho công ty. Ni
dung này )8Ac trình bày N ch8Lng 6.

6

Ch9<ng 1


ánh giá n2ng lDc &
m&c tiêu ngh- nghi"p

cEa bHn


1.1. ThK nào là mLt vi"c làm t5t?
1.2. THi sao ccn ,ánh giá n2ng lDc b^n thân?
1.3. BHn có nhgng n2ng lDc gì nYi trLi?
1.4. BHn thuLc nhóm con ng9:i nào?
1.5. BHn thuLc loHi cá tính nào?
1.6. Xác ,Pnh m&c tiêu và ki vjng ngh- nghi"p
1.7. Xác ,Pnh ngh- nghi"p phù hXp v]i bHn
1.8. BHn ccn chuOn bP gì tr9]c khi ,i tìm vi"c?
1.9. Rèn luy"n các phOm chTt tHo nên thành công

7

1.1. ThK nào là mLt vi"c làm t5t?

M;c tiêu cSa bn khi )i tìm vi"c làm là gì? Dk nhiên câu tr- l9i sg là “có )8Ac mt vi"c
làm t$t”. Câu hXi tip theo sg là “Th nào là vi"c làm t$t?”. Mqi ng89i có thP sg có mt
câu tr- l9i riêng, nh8ng t+u trung li, h(u ht )>u )Rng ý rlng:

Mt vi"c làm t$t là công vi"c:
• Phù hAp vBi n*ng l+c cá nhân cSa bn;
• Phù hAp vBi m;c tiêu phát triPn ngh> nghi"p cSa bn;
• Có thu nhVp )S trang tr-i cuc s$ng cSa b-n thân- gia )ình và v> lâu dài có d8 )P
tích lty;
• Có thP giúp bn th+c hi"n )8Ac 8Bc mL, hoài bão cSa mình.

Trong )ó, 2 ý )(u tiên là quan tr=ng nhIt, vì nu công vi"c không phù hAp vBi n*ng l+c
hay m;c tiêu phát triPn ngh> nghi"p cSa bn thì bn sg không thP phát huy t$t n*ng l+c sN
tr89ng ctng nh8 không th+c hi"n )8Ac 8Bc mL, hoài bão cSa mình, do )ó sBm mun gì
bn ctng sg tìm mt công vi"c khác phù hAp hLn. Trong các ph(n tip theo, ta sg tìm
hiPu cách )ánh giá n*ng l+c b-n thân và cách xác )nh m;c tiêu ngh> nghi"p hAp lý.

1.2. THi sao ccn ,ánh giá n2ng lDc b^n thân?

Tr8Bc tiên, ph-i thIy rlng nu t+ )ánh giá n*ng l+c cSa b-n thân quá thIp, bn sg không
dám nhVn nh1ng cL hi mang tính thU thách, t] )ó hn ch kh- n*ng phát triPn ngh>
nghi"p cSa b-n thân. Ng8Ac li, nu quá -o t8Nng v> n*ng l+c cSa mình, bn ctng sg d`
rLi vào tr89ng hAp “xây lâu )ài trên cát”, chu tìm kim nh1ng cL hi v8At quá kh- n*ng
)P rRi thIt bi ning n>. Vi"c )ánh giá )úng n*ng l+c cSa b-n thân sg giúp bn có thP )it
ra m;c tiêu ngh> nghi"p thích hAp, t] )ó phát huy )8Ac các n*ng l+c, sN tr89ng cSa b-n
thân, )Rng th9i tránh )8Ac các thIt bi )áng tic.

Bên cnh )ó, mt cuc tuyPn d;ng ctng gi$ng nh8 mt cuc mua bán: t3 chTc tuyPn

d;ng là bên mua, bn- trong vai trò cSa ng89i bán- c(n bán )8Ac mt loi hàng hóa ht
sTc )ic bi"t, )ó chính là b-n thân bn. Công vi"c này không h> )Ln gi-n, vì trên th
tr89ng lao )ng ngày nay có rIt nhi>u Tng viên )i tìm vi"c. dP )8Ac tuyPn d;ng, bn c(n
ph-i v8At qua rIt nhi>u )$i thS, vì các t3 chTc tuyPn d;ng chu mu$n tuyPn các Tng viên
xuIt s\c nhIt. Trong h(u ht các cuc phXng vIn tuyPn d;ng, ng89i ta th89ng hXi “Bn
giXi hLn ng89i khác N )iPm nào?” hoic “Bn có nh1ng kh- n*ng gì )ic bi"t khin chúng
tôi nên tuyPn bn mà không ph-i là ng89i khác?”. Nu bn không t+ )ánh giá n*ng l+c
b-n thân tr8Bc thì rIt khó có thP tr- l9i t$t các câu hXi )ó, và nh8 vVy nghka là bn )ã
)ánh mIt cL hi vô cùng quý giá )P t+ giBi thi"u mình vBi nhà tuyPn d;ng.

Tóm li, )P có )8Ac vi"c làm nh8 mong mu$n, bn ph-i hiPu rõ chính b-n thân mình và
c$ g\ng thP hi"n )8Ac 8u )iPm v8At tri so vBi ng89i khác, làm cho t3 chTc tuyPn d;ng
thIy rlng bn là ng89i t$t nhIt.
1.3. BHn có nhgng n2ng lDc gì nYi trLi?


8
V> cL b-n, n*ng l+c cá nhân cSa mt ng89i có thP chia thành 2 nhóm:

1.3.1. CÁC PHmM CHnT CÁ NHÂN

Bao gRm các kh- n*ng mang tính bDm sinh cSa mt ng89i. Các phDm chIt mà các nhà
tuyPn d;ng )ánh giá cao gRm:
• Trung thc: luôn tôn tr=ng s+ thVt trong bIt cT hoàn c-nh nào.
• Thng thn: dtng c-m )Iu tranh )P )t )8Ac s+ hoàn thi"n.
• Tinh thn trách nhim: nq l+c ht mình )P hoàn thành nhi"m v; )8Ac giao, kP c-
khi gip hoàn c-nh bIt lAi.
• Say mê v!i công vic: luôn làm vi"c vBi tIt c- s+ say mê, thích thú.
• T tin: luôn tin t8Nng vào n*ng l+c cSa b-n thân.
• T tr"ng: tôn tr=ng nhân cách cSa b-n thân, không làm nh1ng vi"c khin ng89i khác

)ánh giá thIp nhân phDm cSa mình.
• Có hoài bão, ý chí v+n lên: bit )it m;c tiêu phIn )Iu ngày mt cao hLn, t$t )wp
hLn và luôn nq l+c )P )t )8Ac m;c tiêu )ó.
• Ch,u -ng áp lc: có sTc khXe và ý chí dxo dai, có thP )Tng v1ng tr8Bc các áp l+c
và thU thách trong công vi"c.
• Cu th,, ham h"c h/i: tôn tr=ng ý kin cSa ng89i khác và có ý thTc h=c hXi t] nh1ng
ng89i xung quanh.
• Khiêm t1n: )ánh giá )úng n*ng l+c b-n thân và tôn tr=ng n*ng l+c cSa ng89i khác;
không thP hi"n “ta )ây là ng89i giXi”.

1.3.2. CÁC K NNG

Bao gRm: các ky n*ng chung và các ky n*ng chuyên bi"t.

• Các k1 n2ng chung
Bao gRm 3 nhóm: ky n*ng cL b-n, ky n*ng t8 duy và ky n*ng s$ng trong cng )Rng.

 K1 n2ng c< b^n
- Nghe (lng nghe):
ThP hi"n N: mTc ) n\m b\t thông tin và hiPu nh1ng vIn )> ng89i khác nói; tr-
l9i chính xác nh1ng gì ng89i khác hXi. Ky n*ng l\ng nghe giúp ta: thu )8Ac
nhi>u thông tin b3 ích; h=c hXi )8Ac nhi>u )i>u hay; hiPu )8Ac ng89i khác; to
)8Ac c-m tình vBi m=i ng89i; và giúp n-y sinh các ý t8Nng sáng to.




Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Nghe mt phóng s+ hay mt câu chuy"n trên )ài phát thanh hoic
truy>n hình, sau )ó kP li tóm t\t ni dung chính.

(2) Mt bn )=c mt mDu chuy"n/mt tin tTc trên báo rRi )it mt s$ câu
hXi có liên quan cho ng89i bn )óng vai trò ng89i nghe.
(3) Nghe qua mt bài gi-ng N bVc )i h=c rRi trình bày tóm t\t li các ni
dung chính.


9




- Nói (thuy6t trình/trình bày v8n -9):
ThP hi"n N: mTc ) rõ ràng, d` hiPu khi nói; ch=n l+a ngôn ng1, ng1 )i"u và cU
chu phù hAp vBi ng89i nghe và tình hu$ng; bit )it câu hXi khi c(n thit.






- :"c
ThP hi"n N kh- n*ng xác )nh nh1ng thông tin c(n thit/quan tr=ng trong các
bài vit (sách, báo, tp chí, bài báo cáo…), )ánh giá mTc ) chính xác cSa các
báo cáo và dùng máy tính )P tìm thông tin.
M=i công vi"c )>u )òi hXi kh- n*ng này. Hàng ngày, mqi ng89i ph-i )=c th8
t], hR sL, b-ng th$ng kê, biPu )R, báo cáo… )P lIy thông tin cho công vi"c.
Yêu c(u )it ra là ph-i lIy thông tin nhanh và chính xác.

- Vi6t
ThP hi"n N kh- n*ng di`n )t ý t8Nng mt cách tr=n vwn, chính xác v> v*n
phm và chính t- trong các bTc th8, công v*n, bài vit, báo cáo… và N kh-
n*ng dùng máy tính )P trao )3i thông tin.




- Tính toán
SU d;ng các phép toán, hàm s$ và gi-i các ph8Lng trình/bIt ph8Lng trình thông
d;ng; tính toán xác suIt và th$ng kê; dùng biPu )R, )R th; nhVp, truy cVp và sU
d;ng các cL sN d1 li"u.
Ky n*ng tính toán c(n thit cho m=i công vi"c, ví d;: tính ti>n khách hàng, tính
chi phí )P quyt )nh giá bán, tính toán mTc lãi suIt hAp lý )P gUi tit ki"m
hoic )i vay ngân hàng…
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) d=c to mt bài báo, mt mDu chuy"n hàng ngày;
(2) KP mt câu chuy"n hay nói v> mt )> tài mà bn 8a thích
(3) Ghi âm li bài nói chuy"n cSa mình )P rút kinh nghi"m;
(4) Th+c tVp )óng kch hay thuyt trình mqi khi có cL hi.
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Theo dõi mt tin mà bn quan tâm trên tivi và báo; so sánh cách )8a tin
cSa tivi và báo: cách )8a tin có gi$ng nhau?
(2)

Tìm thông tin: tìm ch
8Lng tr
ình tivi

8a thích, xem giá c
3
phi
u.

Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Vit v> mt cu$n sách/b phim mà bn thích nhIt.
(2) Vit mt )on v*n giBi thi"u mt kh- n*ng )ic bi"t nhIt cSa bn
(3) Vit 1 )on v*n t- 1 bn trong lBp (không ghi tên). Các bn khác )oán
xem ai là ng8
9i )
8
Ac t


10




 K1 n2ng t9 duy
- T duy sáng t>o
ThP hi"n N kh- n*ng liên kt các ý và thông tin theo nh1ng cách mBi; tìm ra các
gi-i pháp mBi l, )c )áo )P gi-i quyt các vIn )> bIt k.

- Gi@i quy6t v8n -9
ThP hi"n N kh- n*ng nhVn ra vIn )>; xác )nh chính xác các nguyên nhân gây
ra vIn )>; tìm ra và th+c thi các gi-i pháp t$i 8u )P gi-i quyt vIn )>.






- Ra quy6t -,nh
ThP hi"n N kh- n*ng xác )nh m;c tiêu; vch ra tIt c- con )89ng )i )n m;c
tiêu; l+a ch=n )8Ac con )89ng t$i 8u; và lên k hoch )P th+c thi.












Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Tính toán chi tiêu trong 1 tu(n cSa bn;
(2) So sánh mTc giá bán hàng tr- góp và mTc giá bán hàng tr- ngay
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Trong vòng 5 phút, hãy suy nghk v> mt ý t8Nng mBi l nào )ó và gi-i
thích cách thTc triPn khai ý t8Nng Iy.

(2) Hãy “phát minh” ra mt s-n phDm/dch v; ch8a t]ng có và c$ g\ng
thuyt ph;c các bn cSa bn ch=n mua s-n phDm/dch v; )ó.
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Quan sát hot )ng cSa Tr89ng di h=c nLi bn )ang h=c và tìm ra
mt vIn )> c(n gi-i quyt. Hãy )> ra gi-i pháp cho vIn )> )ó.
(2) Mt nhà sách lBn g(n )ây trN nên  Dm, doanh thu s;t gi-m. VIn )> cSa
h= có thP là gì? Bn hãy )> ngh mt s$ gi-i pháp giúp chS nhà sách c-i
thi"n tình hình?
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Bn )nh )i du lch trong dp L` s\p )n. Hãy xác )nh m;c tiêu cSa
mình và ch=n mt )a )iPm )i thích hAp.
(2) Ghi nhVt ký v> tIt c- nh1 ng quyt )nh mà bn )ã th+c hi"n trong ngày
hôm nay và suy nghk cSa bn v> nh1ng quyt )nh )ó. Tr- l9i các câu
hXi sau: các quyt )nh )ó d•n )n kt qu- gì? Bn )ã có s+ l+a ch=n
t$t nhIt ch8a? Làm th nào )P bn có )8Ac s+ l+a ch=n t$t hLn trong
t8Lng lai?

11
 K1 n2ng s5ng trong cLng ,Qng
- Giao ti6p
ThP hi"n N kh- n*ng trao )3i thông tin và thit lVp m$i quan h" vBi nh1ng
ng89i khác trong cng )Rng và xã hi.





- Th+ng lCng
ThP hi"n N kh- n*ng xác )nh m;c tiêu chung gi1a các bên trong khi tham gia
)àm phán vBi nhau; thP hi"n )8Ac ý kin cSa mình và hiPu )8Ac ý kin cSa )$i

ph8Lng; ch=n )8Ac gi-i pháp t$i 8u )P )t )8Ac lAi ích cho tIt c- các bên tham
gia )àm phán.









- Lãnh ->o
ThP hi"n N kh- n*ng khuyn khích, )ng viên ng89i khác làm vi"c )P hoàn
thành m;c tiêu chung cSa tVp thP.







- Ho>ch -,nh
ThP hi"n N kh- n*ng lên k hoch th+c hi"n cho mt hot )ng nào )ó cSa b-n
thân hay cSa tVp thP. K hoch )> ra ph-i mang tính kh- thi cao, phù hAp vBi
các )i>u ki"n ràng buc và c; thP )n mTc có thP hiPu và làm )8Ac.
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Làm quen và trò chuy"n vBi mt bn mBi, sau )ó kP li k€ ni"m )áng
nhB nhIt cSa bn Iy.
(2) Hãy làm quen vBi mt ng89i )ang làm công vi"c mà bn yêu thích và
d+ )nh làm trong t8Lng lai. Trò chuy"n v> công vi"c cSa anh/ch Iy.

Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) NhB li mt mâu thu•n trong gia )ình/lBp/nhóm bn bè cSa bn mà bn
c-m thIy mình gi-i quyt ch8a 3n thXa. Vit li nh1ng gì )ã x-y ra và
gi-i thích ti sao s+ vi"c ch8a )8Ac gi-i quyt t$t )wp. Nu có thP
“quay ng8Ac th9i gian”, bn sg làm gì khi gip mâu thu•n )ó?
(2) Hãy t8Nng t8Ang tình hu$ng: s\p )n )At C\m Tri nhân ngày thành
lVp doàn, bn (bí th8 Chi doàn) và lBp tr8Nng là 2 ng89i chu trách
nhi"m chính )P giúp các bn trong lBp chuDn b cho hot )ng này.
Tuy nhiên, bn li bVn vi"c gia )ình. Hãy th8Lng l8Ang )P bn lBp
tr8Nng vui lòng ph; trách công vi"c mt mình.
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Bn hãy xung phong làm làm nhóm tr8Nng mt nhóm môn h=c và t3
chTc hot )ng cSa các bn trong nhóm )P hoàn thành t$t nhIt các bài
tVp/tiPu luVn mà nhóm )8Ac giao.
(2) dTng ra t3 chTc mt cuc )i chLi cho các bn trong nhóm hoic trong
lBp (có phân công công vi"c cho các bn trong nhóm/lBp).

12






- HCp tác/làm vic nhóm
ThP hi"n N kh- n*ng cùng làm vi"c vBi nh1ng ng89i khác trong cùng mt tVp
thP ()ic bi"t là nh1ng ng89i có cá tính khác bi"t/)$i lVp vBi bn) )P hoàn thành
m;c tiêu chung cSa tVp thP; gi-i quyt nh1ng khác bi"t/xung )t vì lAi ích cSa
tVp thP; mang li không khí )oàn kt, thân thi"n trong tVp thP.

- Thích nghi v!i s thay -Ei
ThP hi"n N kh- n*ng t+ thay )3i b-n thân )P phù hAp vBi s+ thay )3i cSa môi
tr89ng bên ngoài.







• Các k1 n2ng chuyên bi"t
Mqi ngh> nghi"p )òi hXi nh1ng ky n*ng riêng bi"t và mu$n thành công bn nhIt thit
ph-i giXi các ky n*ng )ó. Ví d;: nu là mt doanh nhân, bn c(n có các ky n*ng:
truy>n )t vIn )> rõ ràng, d` hiPu; )ng viên ng89i khác; lVp k hoch )P )t )8Ac
m;c tiêu; th8Lng l8Ang vBi )$i tác…

1
Hãy tD ,ánh giá xem bHn ,ã có nhgng phOm chTt nào
và ch9a có nhgng phOm chTt nào?
ánh chéo (X) vào ô thích hp
Có Ch9a

Trung th+c

Th•ng th\n

Tinh th(n trách nhi"m

Say mê vBi công vi"c

Các
phOm chTt

T+ tin

Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Lên k hoch t3 chTc m t chuyn )i chLi cho các bn trong nhóm hoic
trong lBp.
(2) Lên k hoch t3 chTc m t gi-i thi )Iu thP thao giao h1u trong sinh viên
(các lBp tham gia góp ti>n t3 chTc và gi-i th8Nng).
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) Cùng các bn trong nhóm th+c hi"n các công vi"c chuDn b cho bài
thuyt trình tr8Bc lBp cS a nhóm.
(2) Bn và 4 ng89i bn thân d+ )nh mN 1 quán café dành cho sinh viên.
Hãy ph$i hAp vBi các bn )P th+c hi"n d+ )nh này.
Bài tpp phát triUn k1 n2ng:
(1) (Tip theo  tài m quán café) Gi9 )ây, có 2 ng89i bn cSa bn thay
)3i ý )nh, mu$n mN phòng game online cho sinh viên, trong khi bn
và 2 ng89i bn còn li v•n mu$n mN quán café. Bn gi-i quyt tình
hu$ng này nh8 th nào?
(2) Làm quen vBi mt ng89i bn có thành ph(n dân tc khác mình hoic
không cùng quê h8Lng vBi bn. Tìm hiPu v> nh1ng phong t;c, tVp
quán, l` hi và thTc *n )ic tr8ng cSa vùng )It/dân tc )ó.

13
T+ tr=ng

Có hoài bão, ý chí v8Ln lên

Chu )+ng áp l+c

C(u th, ham h=c hXi

Khiêm t$n
Nghe
Nói
d=c
Vit
K1 n2ng
c< b^n
Tính toán
T8 duy sáng to
Gi-i quyt vIn )>
K1 n2ng
t9 duy
Ra quyt )nh
Giao tip
Th8Lng l8Ang
Lãnh )o
Hoch )nh
HAp tác/làm vi"c nhóm
K1 n2ng
s5ng trong
cLng ,Qng
Thích nghi vBi s+ thay )3i

1.3.3. TRÌNH s HC VnN

Mt cách d` dàng, bn có thP bit trình ) h=c vIn cSa mình, vì nó )8Ac thP hi"n qua
)iPm s$ trung bình cSa bn trong b-ng )iPm. Bn ctng có thP so sánh )iPm s$ cSa mình
vBi các bn cùng lBp hoic cùng khóa )P bit mình )ang )Tng N )âu. Tuy nhiên, c(n chú
ý )n nh1ng )iPm chuyên ngành hLn là toàn b )iPm s$, vì )iPm toàn b có chTa nh1ng
h=c ph(n không liên quan )n chuyên môn cSa bn. Qua so sánh các )iPm chuyên ngành,
bn có thP nhVn ra )âu là nh1ng môn th mnh cSa mình. Ngoài ra, có thP có mt s$ môn
tuy )iPm s$ cSa bn không cao nh8ng bn li yêu thích chúng.
Sau này, khi l+a ch=n ngh> nghi"p, bn nên 8u tiên ch=n nh1ng ngh> mà mình h=c t$t
hoic yêu thích, )i>u này sg giúp bn d` dàng phát huy )8Ac kh- n*ng cSa mình hLn.

1.4. BHn thuLc loHi cá tính nào?

Cá tính có -nh h8Nng lBn )n hi"u qu- làm vi"c cSa mqi ng89i. Có 4 loi cá tính:

1.4.1. CÁ TÍNH SÔI NwI
u ,iUm: sTc mnh tinh th(n dRi dào; làm vi" c nhi"t tình, dtng c-m và háo th\ng;
có kh- n*ng tác )ng, thúc )Dy m=i ng89i tin lên.
Nh9Xc ,iUm: khi cn ki"t sTc l+c, h= sg mIt lòng tin vBi chính n*ng l+c cSa mình và
tinh th(n b suy s;p.

1.4.2. CÁ TÍNH LINH HOT

14
u ,iUm: giXi giao tip, linh hot trong công vi"c, d` thích nghi vBi s+ thay )3i, d`
v8At qua các rào c-n, d` hòa nhVp vào môi tr89ng mBi.
Nh9Xc ,iUm: kém kiên )nh; khi s+ nghi"p không thuVn lAi hay gip thU thách lBn thì
mIt ph8Lng h8Bng.

1.4.3. CÁ TÍNH TRyM TzNH
u ,iUm: tr(m tknh, thVn tr=ng, kiên )nh, giXi t+ k>m ch b-n thân, luôn nghiêm
chunh chIp hành các luVt l" và quy )nh.
Nh9Xc ,iUm: kém linh )ng, )ôi khi quá cTng nh\c; có thP bX lƒ th9i cL; gip khó kh*n
khi môi tr89ng thay )3i nhanh và nhi>u.

1.4.4. CÁ TÍNH A C{M
u ,iUm: nhy c-m, hiPu rõ tâm t8, tình c-m ng89i khác.
Nh9Xc ,iUm: r;t rè, )a s(u, )a c-m; thiu quyt )oán, hay do d+ tr8Bc m=i vi"c; hoang
mang khi gip khó kh*n, nguy hiPm.

1.5. BHn thuLc nhóm con ng9:i nào?
1


Theo nhà tâm lý h=c John Holland, có 6 kiPu con ng89i cL b-n: (1) th+c t; (2) thích
quan h" xã hi; (3) thích )i>u tra, nghiên cTu; (4) có tinh th(n khNi nghi"p; (5) ngh" sk;
(6) tuân theo các quy 8Bc xã hi.

Xác )nh bn thuc nhóm ng89i nào sg giúp bn ch=n )8Ac mt ngh> thích hAp, vì có
mt s$ ngh> tX ra )ic bi"t phù hAp vBi mt nhóm ng89i nhIt )nh.

2
Xác ,Pnh kiUu nhóm ng9:i cEa bHn
Nhgng câu nói d9]i ,ây mô t^ bHn chính xác ,Kn m|c nào?

Cho i m t! 1 n 5 theo quy %&c sau:
1 2 3 4 5
`
Hoàn toàn Hoàn toàn

không úng v&i tôi úng v&i tôi
iUm

Tôi thích làm nh1ng vi"c có thP nhìn ng\m, );ng chm các )R vVt,
)ng vVt, d;ng c; hay máy móc

Tôi có thP làm t$t nh1ng vi"c vBi )R vVt, )ng vVt hay máy móc

Tôi tránh các hot )ng nh8 gi-ng dy, cung cIp l9i khuyên hay
thông tin cho ng89i khác

ThDc tK
Tôi không giXi trong vi"c gi-ng dy, t8 vIn hay ch1a tr


1
Lawrence K. Jones. Nh1ng ky n*ng ngh> nghi"p b8Bc vào th k€ 21. NXB Tp.HCM. 2000. Trang 45-48

15
Ti>n và quy>n l+c quan tr=ng )$i vBi tôi

Tôi thIy mình th+c t, th•ng th\n và b8Bng bunh

TYng cLng


Tôi thích các hot )ng có thP giúp cho ng89i khác nh8 gi-ng dy,
cIp cTu, cung cIp l9i khuyên hay thông tin

Tôi không thích làm vi"c N nLi chu có )ng vVt, d;ng c;, máy móc

Tôi có nhi>u kh- n*ng trong vi"c gi-ng dy, t8 vIn, ch1a tr hay
thông tin

Tôi không có nhi>u kh- n*ng trong vi"c sU d;ng d;ng c;, máy móc
hay làm vi"c vBi )ng vVt

Các vIn )> xã hi là quan tr=ng )$i vBi tôi

Tôi thIy mình thân thi"n, có trách nhi"m và hay giúp )ƒ

Thích
quan h"
xã hLi
TYng cLng


Tôi thích nh1ng hot )ng liên quan )n s+ quan sát, t8 duy, nghiên
cTu chính xác )P gi-i quyt các vIn )> khoa h=c và toán h=c

Tôi không có khuynh h8Bng lãnh )o, buôn bán hay thuyt ph;c
ng89i khác

Tôi không có kh- n*ng trong vi"c t3 chTc và thuyt ph;c ng89i khác
mà có kh- n*ng gi-i quyt các vIn )> toán, khoa h=c và xã hi

B3 sung kin thTc mBi v> cuc s$ng là quan tr=ng vBi tôi

Tôi thIy mình có óc phân tích, bình luVn và s+ thông minh

Thích
,i-u tra,
nghiên
c|u
TYng cLng


Tôi thích lãnh )o, buôn bán hay thuyt ph;c ng89i khác kim ti>n
hay )áp Tng nh1ng m;c tiêu cSa mt t3 chTc

Tôi có kh- n*ng lãnh )o và thuy t ph;c m=i ng89i

Tôi không có nhi>u kh- n*ng v> toán và khoa h=c

Thành công trong vi"c qu-n lý và buôn bán là quan tr=ng )$i vBi tôi

Tôi thIy mình n*ng )ng, giàu tham v=ng và thích quan h" xã hi

Có tinh
thcn
kh~i
nghi"p
TYng cLng


Tôi thích các hot )ng cho phép tôi bày tX ý t8Nng và c-m xúc mt
cách sáng to nh8 ngh" thuVt, kch, my ngh", múa, nhc và v*n thL

Tôi th89ng tránh nh1ng hot )ng mang tính lip li hay )òi hXi tính
k€ luVt cao

Tôi có kh- n*ng sáng to ngh" thuVt mà tôi sU d;ng trong các lknh
v+c nh8 kch, nhc và ngh" thuVt

Tôi không có nhi>u kh- n*ng trong công vi"c th8 ký và k toán

Ngh" thuVt sáng to là quan tr=ng )$i vBi tôi

Tôi thIy mình có kh- n*ng biPu c-m, )c )áo và )c lVp

Ngh" s•
TYng cLng


Tuân
Tôi thích làm vi"c vBi các con s$ hay máy móc theo trVt t+ c$ )nh


16
Tôi không thích nh1ng hot )ng mL hR, không có cIu trúc c$ )nh

Tôi có kh- n*ng kinh doanh, th8 ký, tính toán. Tôi có thP sU d;ng
chúng )P vit báo cáo, làm vi"c vBi con s$ mt cách trVt t+, h" th$ng


Tôi không có nhi>u kh- n*ng sáng to ngh" thuVt

Tôi )ánh giá cao s+ thành công trong kinh doanh

Tôi thIy mình tVn tâm, cDn thVn và có trVt t+

theo các
quy 9]c
xã hLi
TYng cLng


3
KiPu nhóm ng89i nào mà bn có nhi>u )iPm nhIt?
Có 2 loi )iPm cao ngang nhau không? Nu có, )=c li ph(n mô t- )ic
)iPm các kiPu nhóm ng89i và quyt )nh kiPu nào “gi$ng” bn hLn.


1.6. Xác ,Pnh m&c tiêu và ki vjng ngh- nghi"p

dP xác )nh m;c tiêu và k v=ng ngh> nghi"p cSa mình, bn hãy tr- l9i các câu hXi sau:
• Nh1ng loi công vi"c nào rIt hIp d•n bn?
• Nh1ng loi công vi"c nào hoàn toàn không hIp d•n bn?
• Trong các )At th+c tVp, tìm hiPu th+c t )ã tham d+ tr8Bc )ây, công vi"c hay hot
)ng nào bn thích nhIt? di>u này có gAi ra mt s+ l+a ch=n ngh> nghi"p nào
không?
• Bn ng8ƒng m hay mu$n )8Ac thành công gi$ng ai?
• Gia )ình, bn bè và nh1ng ng89i thân khác )ánh giá bn phù hAp vBi ngh> nào?
H= có nhìn nhVn ra sao v> triPn v=ng thành công cSa bn trong ngh> nghi"p?
• †Bc mL ngh> nghi"p cSa bn là gì?
• Theo bn, bn c(n làm gì )P hoàn thành )8Ac 8Bc mL ngh> nghi"p cSa mình?

Nhìn vào câu tr- l9i cho các câu hXi trên và tìm ra chS )> nào lip )i lip li. Ví d;: trong
)At th+c tVp tr8Bc )ây, bn rIt thích thú khi nói chuy"n kinh doanh vBi giám )$c cSa
công ty; các bài vit, phóng s+ v> khNi s+ kinh doanh và cách thành công trong kinh

doanh ctng th89ng thu hút s+ chú ý cSa bn; ng89i thân thì )ánh giá rlng bn có )(u óc
nhanh nhy, rIt có n* ng khiu kinh doanh; bn ctng th89ng 8Bc mL sg trN thành mt Bill
Gates cSa Vi"t Nam… TIt c- nh1ng d1 ki"n trên cho thIy bn thích làm trong lknh v+c
kinh doanh và m;c tiêu cSa bn là trN thành mt giám )$c thành )t.

1.7. Xác ,Pnh ngh- nghi"p phù hXp v]i bHn

Khi )ã xác )nh )8Ac bn thuc kiPu cá tính và kiPu con ng89i nào, bn sg xác ) nh )8Ac
mt s$ loi ngh> nghi"p phù hAp vBi bn. B-ng bên d8Bi trình bày mt s$ ngh> phù hAp
vBi các kiPu con ng89i
2
:

2
di>u chunh t] Lawrence K. Jones. Nh1ng ky n*ng ngh> nghi"p b8Bc vào th k€ 21. NXB Tp.HCM. 2000.
Trang 50-62

17
KiUu con
ng9:i
Ngh- phù hXp
B-o )-m an toàn & th+c thi pháp luVt
Ví d;: c-nh sát, thám tU, nhân viên b-o v"…
Qu-n lý ky thuVt - Chuyên viên ky thuVt - Nhân viên ky thuVt
Ví d;: giám )$c nhà máy, giám )$c ky thuVt, qu-n )$c, t3 tr8Nng; ky s8 nông
nghi"p/)i"n tU, ky thuVt viên ph(n m>m/)R h=a; thA )i"n/sUa ô tô…
Qu-n lý chIt l8Ang
Ví d;: nhân viên KCS, kiPm tra máy, nhân viên )-m b-o chIt l8Ang (QA)
di>u khiPn thit b, ph8Lng ti"n giao thông
Ví d;: tài x, ng89i lái xe Si, ng89i lái máy cày, phi công, thuy>n tr8Nng…

ThDc tK
KiPm soát nguyên vVt li"u, hàng hóa
Ví d;: nhân viên giao nhVn, nhân viên phòng thí nghi"m, thS kho…
Dch v; xã hi
Ví d;: nhà tâm lý h=c/hot )ng xã hi, t8 vIn ngh> nghi"p, hi"u tr8Nng…
Ch*m sóc sTc khXe, vVt lý tr li"u, huIn luy"n )ic bi"t
Ví d;: tâm lý tr li"u, vVt lý tr li"u, giáo viên m(m non…
Giáo d;c và dch v; th8 vi"n
Ví d;: thS th8, giáo viên ph3 thông, giáo viên dy ngh>…
Thích
quan h"
xã hLi
ThP thao
Ví d;: huyn luy"n viên, vVn )ng viên chuyên nghi"p, tr=ng tài…
Khoa h=c t+ nhiên
Ví d;: nhà thiên v*n, nhà toán/lý/hóa h=c, giáo viên khoa h=c t+ nhiên…
Khoa h=c )9i s$ng
Ví d;: nhà sinh h=c, nhà nghiên cTu th+c phDm, giáo viên khoa h=c )9i s$ng…
Khoa h=c xã hi
Ví d;: nhà tâm lý, nhà kinh t, nhà xã hi h=c…
Y khoa - Phòng thí nghi"m
Ví d;: chuyên gia gây mê/dinh d8ƒng/thí nghi"m, bác sk, nha sk, d8Ac sk…
Thích
,i-u tra,
nghiên
c|u
Toán - Th$ng kê
Ví d;: chuyên viên th$ng kê, lVp trình viên tin h=c, nhà phân tích tài chính…
Bán hàng
Ví d;: ng89i thu mua, nhân viên bán hàng, môi giBi, )i lý…

Tip tân, dch v; khách hàng, dch v; làm )wp
Ví d;: tip viên nhà hàng, ông b(u dch v; gi-i trí, chuyên viên trang )iPm…
LuVt
Ví d;: LuVt s8, thDm phán, trA lý pháp luVt…
Qu-n tr kinh doanh
Ví d;: giám )$c, chS tch hi )Rng qu-n tr, chS cL sN s-n xuIt- kinh doanh…
Tài chính
Ví d;: chuyên viên tài chính, chuyên viên chTng khoán, nhân viên tín d;ng …
Có tinh
thcn kh~i
nghi"p
Truy>n thông- qu-ng cáo
Ví d;: phóng viên, biên tVp viên, giám )$c qu-ng cáo, nhân viên PR…
Ngh" s•
Ngh" thuVt, v*n ch8Lng

18
Ví d;: ng89i vit qu-ng cáo, bình luVn viên, nhà biên tVp, nhà v*n…
My thuVt
Ví d;: kin trúc s8, thit k th9i trang, )R h=a, nhip -nh gia…
Múa- Nhc- kch
Ví d;: di`n viên, vt s8, ng89i m•u; nhc sk, gi-ng viên âm nhc, ca sk; phát
thanh viên, )o di`n…
Hành chính- XU lý hR sL
Ví d;: th8 ký, chuyên viên hR sL, ng89i )8a th8…
Tuân
theo các
quy 9]c
xã hLi
Tài chính- k toán chi tit

Ví d;: k toán, thS quy, nhân viên thu, kiPm toán viên, giám )nh b-o hiPm…


1.8. BHn ccn chuOn bP gì tr9]c khi ,i tìm vi"c?

Tóm li, tr8Bc khi )i tìm vi"c, bn ph-i xác )nh mt công vi"c phù hAp thông qua các
b8Bc sau:

19


















Hình 2: Các b!c xác -,nh mHt công vic phù hCp

1.9. Rèn luy"n các phOm chTt tHo nên thành công

4
Hãy phSng vTn nhgng ng9:i ,ang làm công vi"c mà bHn dD
,Pnh làm xem nhgng phOm chTt nào ,ã góp phcn làm nên sD
thành công trong công vi"c cEa hj.
Công vi"c mà bn yêu thích là gì?
Bn có quen bit ai làm ngh> )ó không? Nu không thì ai có thP
giBi thi"u vBi bn?
Bn liên h" vBi ng89i c(n phXng vIn nh8 th nào?
Bn sg phXng vIn nh8 th nào?
da )iPm phXng vIn N )âu?
Cuc phXng vIn kéo dài bao lâu?
Ni dung phXng vIn là gì?

5
Trong s5 các phOm chTt ,ó, bHn còn thiKu phOm chTt nào? BHn
có thU có ,9Xc nhgng phOm chTt không?

6
Lên kK hoHch tpp luy"n c& thU ,U ,Ht ,9Xc nhgng phOm chTt
thành công quan trjng mà bHn còn thiKu. Ai có thU giúp bHn?
T+ )ánh giá n*ng l+c:

- PhDm chIt
- Ky n*ng
- H=c vIn
Xác )nh m;c tiêu
phát triPn ngh> nghi"p

cSa bn

Công vi"c

phù hXp
T+ )ánh giá
bn thuc kiPu
cá tính nào
T+ )ánh giá
bn thuc kiPu
nhóm ng89i nào

20



Ch9<ng 2


ìm kiKm

c< hLi vi"c làm



T

2.1. C< hLi vi"c làm xuTt hi"n ~ ,âu?
2.2. Nên làm gì khi không tìm ,9Xc thông tin tuyUn
d&ng phù hXp?

21

2.1. C< hLi vi"c làm xuTt hi"n ~ ,âu?

Mu$n có )8Ac mt vi"c làm t$t, bn ph-i tích c+ c “s*n tìm” thông tin v> các cL hi vi"c
làm. Càng có nhi>u thông tin vi"c làm, bn càng có cL hi l+a ch=n )8Ac nh1ng vi"c làm
phù hAp nhIt vBi n*ng l+c, sN thích và m;c tiêu ngh> nghi"p cSa bn. VVy, vIn )> cSa
bn là ph-i bit cách tìm thông tin vi"c làm.

Có rIt nhi>u nguRn cung cIp thông tin tuyPn d;ng, nh8ng v> cL b-n thì ta có thP chia
thành 2 loi:

• NguQn thông tin tuyUn d&ng chính th|c

Bao gRm các nguRn sau:

 Qu^ng cáo tuyUn d&ng trên các ph9<ng ti"n truy-n thông ,Hi chúng

Hàng ngày, trên các ph8Lng ti"n truy>n thông )i chúng nh8 báo, tp chí, truy>n
hình, truy>n thanh hay các bandrole ch*ng kh\p ph$ ph89ng, bn d` dàng tìm
thIy rIt nhi>u thông tin tuyPn d;ng. Trong s$ )ó, báo là ph8Lng ti"n cung cIp
nhi>u thông tin tuyPn d;ng nhIt, k )n là truy>n hình.

Báo & tHp chí: các báo phát hành toàn qu/c nh8 Thanh Niên hay Tu3i Trx )>u
có m;c “Vi"c làm” (nlm trong ph(n Qu-ng cáo) cung cIp rIt nhi>u cL hi vi"c
làm mqi ngày. Do các báo này )8Ac phát hành toàn qu$c nên bn có thP tìm )8Ac
nhi>u cL hi vi"c làm hIp d•n N nhi>u vùng mi>n khác nhau trong n8Bc, tuy
nhiên mTc ) cnh tranh )P có )8Ac vi" c làm ctng rIt cao.

Ví d;, trên m;c Vi"c làm cSa báo Tu3i Trx ngày 16/1/2007, ta có thP d` dàng tìm thIy

các mDu qu-ng cáo tuyPn nhân viên cSa các công ty Getz pharma, Diamond plaza,
Mekong trading, Prudential, FPT, Ngân hàng d(u t8 & Phát triPn Vi"t Nam- chi
nhánh Tân Bình (TP.HCM), công ty QMC…

Ngoài ra, các báo 0a ph%1ng (nh8 báo An Giang) ctng )*ng nhi>u thông tin
tuyPn d;ng cSa các doanh nghi"p ti )a ph8Lng. CL hi vi"c làm tìm thIy N )ây
có mTc ) cnh tranh thIp hLn, nh8ng mTc ) hIp d•n ctng có thP kém hLn so
vBi các cL hi vi"c làm trên báo toàn qu$c.

ài truy-n hình: Bên cnh báo, bn ctng có thP tìm thIy thông tin tuyPn d;ng
trên các m;c Qu-ng cáo cSa các )ài truy>n hình )a ph8Lng. VBi )ài truy> n hình
An Giang, thông tin tuyPn d;ng )8Ac phát vào lúc 12
h
00 và 18
h
45 hàng ngày, sau
ph(n Tin th9i s+.

 Thông báo tuyUn d&ng tHi tr& s~ các tY ch|c

Mt s$ t3 chTc, )ic bi"t là các doanh nghi"p v]a- nhX và h kinh doanh, th89ng
ít sU d;ng hình thTc qu- ng cáo )P tuyPn lao )ng vì chi phí cao. Thay vì vVy, h=
sg dán thông báo tuyPn d;ng trong v*n phòng hoic N tr8Bc cUa doanh nghi"p.
 Các trung tâm dPch v& vi"c làm
(Các tên g=i khác: trung tâm xúc tin vi"c làm, trung tâm giBi thi"u vi"c làm)

22

Các trung tâm dch v; vi"c làm và các công ty t8 vIn nguRn nhân l+c là nh1ng
trung gian gi1a ng89i lao )ng và các t3 chTc c(n tuyPn nhân viên. Các dch v;

chính mà trung tâm dch v; vi"c làm cung cIp là:
- Cung cIp thông tin v> th tr89ng lao )ng cho các t3 chTc c(n tuyPn nhân viên,
ng89i lao )ng và cL quan qu-n lý nhà n8Bc v> lao )ng- vi"c làm.
- T8 vIn cho ng89i lao )ng và ng89i sU d;ng lao )ng v> chính sách lao )ng
và vi"c làm; h8Bng nghi"p, )ào to và dy ngh>.
- GiBi thi"u ng89i lao )ng )n nh1ng nLi )ang c(n ng89i làm vi"c;
- GiBi thi"u ng89i lao )ng )n h=c ngh> N nLi phù hAp;
- Cung cIp lao )ng cho ng89i sU d;ng lao )ng.

Mt s$ trung tâm tính phí dch v; )$i vBi ng89i lao )ng, mt s$ khác thì không.
Tuy nhiên, các trung tâm dch v; vi"c làm th89ng chu giBi thi"u ng89i lao )ng
tBi các t3 chTc )ang c(n tuyPn nhân viên, khâu tuyPn d;ng sg do t3 chTc tuyPn
d;ng t+ làm.

 Các công ty t9 vTn nguQn nhân lDc

Các công ty t8 vIn nguRn nhân l+c chS yu là công ty n8Bc ngoài, có quy mô lBn,
dch v; )a dng. H= cung Tng tIt c- các dch v; mà trung tâm dch v; vi"c làm
cung cIp, ngoài ra còn có các dch v; sau:
- Thay mit nhà tuyPn d;ng )-m trách khâu tuyPn d;ng, t] vi"c phXng vIn, )ánh
giá )n khâu ch=n l+a nhân viên.
- PhXng vIn và ch=n l+a các Tng viên có kh- n*ng )P )8a vào “quy d+ tr1”, khi
có t3 chTc nào c(n tuyPn nhân viên thì giBi thi"u ng89i lao )ng )n.

Các công ty này th89ng có trình ) chuyên môn cao, hot )ng chuyên nghi"p
nên kt qu- tuyPn d;ng cSa h= )8Ac các công ty )ánh giá cao. Nhi>u công ty khi
c(n tuyPn ng89i thì nh9 các công ty này giBi thi"u ng89i và thu nhVn ngay mà
không c(n tuyPn li (tr] các v trí cIp cao).

 Các Tr9:ng Hi hjc

Mt s$ doanh nghi"p ctng có xu h8Bng nh9 các )Ln v tr+c thuc cSa các Tr89ng
di h=c thông báo tuyPn d;ng dùm. Các )Ln v th89ng )8Ac Sy thác làm vi"c này
là: phòng công tác sinh viên, doàn thanh niên cSa Tr89ng, trung tâm hq trA sinh
viên hoic trung tâm giBi thi"u vi"c làm sinh viên (nu có), các khoa chuyên môn
()ic bi"t là khoa Kinh t- Qu-n tr kinh doanh).

 Website cEa các tY ch|c
Bao gRm:
- Website cEa các doanh nghi"p: trên website cSa các doanh nghi"p lBn th89ng
có các m; c nh8 “cL hi vi"c làm” hoi c “tuyPn d;ng” )P cung cIp thông tin v>
nhu c(u tuyPn d;ng nhân s+ cSa doanh nghi"p.

23
- Website cEa các công ty t9 vTn nguQn nhân lDc: h(u ht các công ty t8 vIn
nguRn nhân l+c )>u có website ph;c v; cho vi"c tuyPn d;ng tr+c tuyn. Các
website này cung cIp nhi>u cL hi vi"c làm. Vi"c làm )8Ac s\p xp vào các
nhóm ngành ngh> )P bn d` tìm. Công c; l=c tích hA p s‹n trên website sg giúp
bn nhanh chóng tìm )8Ac các công vi"c )úng sN thích. Ngoài ra, khi vào trang
web cSa h=, bn còn có thP np hR sL tr+c tuyn, v]a nhanh chóng, v]a hi"u
qu- mà chi phí li thIp ()a ph(n các dch v; vi"c làm tr+c tuyn )>u mi`n phí
)$i vBi ng89i tìm vi"c). Trong t8Lng lai, )ây sg là hình thTc tìm vi"c ph3 bin
nhIt.

S‚ d&ng công c& tìm kiKm: ngày nay, ngày càng có nhi>u t3 chTc )8a các thông
tin tuyPn d;ng lên mng internet nên s$ l8Ang thông tin s‹n có là rIt nhi>u. dP
khai thác nguRn thông tin này mt cách hi"u qu-, bn c(n bit sU d;ng các công
c; tìm kim thông d;ng nh8 Google.com, Yahoo.com, Dogpile.com… Cách sU
d;ng nh8 sau:
- Vào trang chS blng cách gõ mt trong 3 )a chu: www.google.com,

www.yahoo.com hoic www.dogpile.com.
- Trang chS xuIt hi"n kèm theo hp tìm kim. Gõ thông tin c(n tìm vào hp.
Ví d;: bn c(n tìm tIt c- nh1ng công ty N TP.HCM )ang c(n tuyPn nhân viên kinh
doanh làm vi"c N Bình D8Lng. Thông tin nhVp vào hp tìm kim có thP là: “công
ty”+“TP.HCM”+“tuyPn nhân viên kinh doanh”+“làm vi"c N Bình D8Lng”.
- Gõ enter, trang kt qu- tìm kim sg xuIt hi"n, bao gRm rIt nhi>u kt qu- )áp
Tng )úng yêu c(u tìm kim.
- NhIp l(n l8At vào các )89ng d•n xuIt hi"n trên trang kt qu- tìm kim )P xem
thông tin.

• NguQn thông tin tuyUn d&ng không chính th|c

 Thông tin tƒ bHn bè

Thông tin ngày nay rIt nhi>u, mqi cá nhân không thP nào bit ht. Vì vV y, có thP
có nh1ng thông tin tuyPn d;ng mà bn bè cSa bn bit song bn li không bit.
Hãy chú ý tBi nh1ng ng89i bn )ang làm vi"c bán th9i gian, vì h= có thP là nguRn
thông tin vi"c làm rIt h1u ích cho bn, nhIt là trong tr89ng hAp công ty cSa h=
)ang làm có nhu c(u tuyPn thêm ng89i.

 Thông tin tƒ bà con, ng9:i thân

Mqi ng89i th89ng có m$i quan h" quen bit vBi nhi>u doanh nghi"p. Vì vVy,
nhi>u ng89i thân sg cho bn )8Ac nhi>u thông tin vi"c làm h1u ích. dây là cách
tìm thông tin vi"c làm rIt hi"u qu- mà nhi>u bn trx hi"n )ang áp d;ng.

 Thông tin tƒ các cDu sinh viên cEa tr9:ng

Hàng n*m, các tr89ng di h=c th89ng t3 chTc các bu3i giao l8u vBi c+u sinh
viên. Trong các bu3i giao l8u )ó, hãy c$ g\ng làm quen và tìm hiPu triPn v=ng

vi"c làm N )Ln v mà các bn c+u sinh viên )ang công tác. Thông qua m$i quan

24
h" này, bn còn có thP hXi )8Ac rIt nhi>u thông tin b3 ích )P hiPu rõ v> công ty,
to thuVn lAi cho quá trình phXng vIn tuyPn d;ng sau này.

 Thông tin tƒ các buYi giao l9u ngh- nghi"p

Các tr89ng di h=c, )ic bi"t là các tr89ng Kinh t- QTKD, th89ng t3 chTc các
bu3i giao l8u ngh> nghi"p vBi )$i t8Ang khách m9i là giám )$c hoic nhà qu-n lý
cSa doanh nghi"p. Trong các bu3i giao l8u này, bn sg )8Ac nghe nhi>u thông tin
h1u ích v> các yêu c(u ngh> nghi"p (ky n*ng, kin thTc chuyên môn…) ctng nh8
bit )8Ac nhu c(u tuyPn d;ng cSa các công ty.

Ví d;: trong bu3i giao l8u v> công tác marketing trong doanh nghi"p, bn nghe )i
di"n công ty thSy s-n N nói rlng: công ty )ang xây d+ng mt nhà máy ch bin thSy
s-n mBi có công suIt lBn và nhà máy sg )i vào hot )ng trong vòng 6 tháng n1a.
Thông tin này gAi ý vBi bn rlng trong vòng 2-3 tháng n1a công ty này sg tuyPn thêm
rIt nhi>u nhân viên thuc nhi>u chuyên ngành (k toán, kinh doanh, marketing, public
relation, ngoi th8Lng, ch bin thSy s-n, cL khí, )i"n, )i"n lnh…) )P làm vi"c trong
nhà máy mBi.

2.2. Nên làm gì khi không tìm ,9Xc thông tin
tuyUn d&ng phù hXp?

Trong tr89ng hAp không tìm )8Ac mt cL hi vi"c làm nào phù hAp, bn có thP t+ to cL
hi cho mình nh8 sau:

• NLp hQ s< tD phát

Bn chuDn b hR sL và )n các công ty mà mình quan tâm (dù h= không có thông báo
tuyPn d;ng). Cách th+c hi"n nh8 sau:
(1) Li"t kê danh sách các ngành/lknh v+c mà bn yêu thích
(2) Li"t kê tIt c- các doanh nghi"p trong các ngành/lknh v+c )ó, sau )ó cân nh\c và
l+a ch=n li mt vài công ty mà bn th+c s+ 8a thích. Các công ty này chính là
“m;c tiêu tIn công” cSa bn.
(3) Làm hR sL và gUi theo )89ng b8u )i"n v> phòng nhân s+ (hoic phòng t3 chTc)
cSa các công ty m;c tiêu.

Mic dù các công ty này không có thông báo tuyPn d;ng, nh8ng )i>u )ó có nghka là
h= ch8a có nhu c(u tuyPn d;ng N hi"n ti chT không ph-i là không có nhu c(u tuyPn
d;ng! Trong t8Lng lai, khi c(n tuyPn ng89i, h= sg mang hR sL cSa bn ra xem xét.
diPm c(n l8u ý là: nên ch=n các công ty )ang phát triPn hoic s\p b8Bc vào giai )on
c-i t3 li, vì ch\c ch\n h= sg c(n ng89i trong t8Lng lai g(n. Nu gUi hR sL cho các
công ty khác, có thP bn sg ph-i ch9 )Ai lâu.

Sau khi gUi hR sL cho các công ty, thunh tho-ng bn nên )i"n thoi cho h= )P bit
thông tin và to cho h= In t8Ang rlng bn th+c s+ mu$n làm vi"c cho h=.

• Xin làm vi"c không l9<ng ~ các công ty


25
Theo tác gi- dq Thanh N*m
3
, thay vì np hR sL cho các công ty mà bn thích dù h=
ch8a có nhu c(u tuyPn d;ng, bn có thP tr+c tip )n xin gip giám )$c và xin làm
vi"c không nhVn l8Lng )P h=c hXi kinh nghi"m. Sau mt th9i gian làm vi"c, khi bn
)ã chTng tX )8Ac kh- n*ng cSa mình, giám )$c th89ng sg )> ngh bn ký hAp )Rng
làm vi"c chính thTc. Th9i gian ban )(u chính là th9i gian thU vi"c cSa bn.

K sách này có thP áp d;ng rIt h1u hi"u )$i vBi các doanh nghi"p nhX cSa t8 nhân,
nLi bn có thP d` dàng gip giám )$c )P trình bày nguy"n v=ng “làm vi"c không
l8Lng” cSa mình, ctng nh8 d` dàng chTng tX kh- n*ng cSa mình vBi giám )$c do quá
trình tip xúc tr+c tip hàng ngày trong công vi"c. Trong th+c t, có nhi>u bn sinh
viên ngành y- mt ngành có mTc ) cnh tranh vi"c làm N các thành ph$ lBn rIt gay
g\t- )ã áp d;ng rIt thành công k sách này.

Trong tr89ng hAp sau mt th9i gian (kho-ng 1 tháng) mà giám )$c không )8a ra l9i
)> ngh làm vi"c và ctng không mu$n m9i bn làm vi"c khi bn chS )ng )> ngh,
bn ctng không thi"t hi gì. Vì sao? Rõ ràng là thông qua vi"c làm vi" c không l8Lng,
bn ctng )ã thu )8Ac mt s$ kinh nghi"m làm vi"c quý báu )P “làm giàu” cho b hR
sL xin vi"c cSa bn, làm cL sN cho vi"c xin vi"c N nh1ng nLi khác.


3
dq Thanh N*m. Ngh" thuVt xâm nhVp th tr89ng lao )ng. NXB Trx. Tp.HCM, 2000. Trang 29