Tiểu luận triết học: Quan điểm toàn diện trong sự đổi mới nền KT ở VN docx

z














Tiểu luận triết học

Đề tài: Quan điểm toàn diện trong sự đổi
mới nền Kinh tế ở VN

1

LỜI MỞ ĐẦU

TRẢI QUA 20 NĂM (1986 - 2006), CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI TOÀN
DIỆN ĐẤT NƯỚC DO ĐẢNG TA KHỞI XƯỚNG, LÃNH ĐẠO, ĐƯỢC
NHÂN DÂN ĐỒNG TÌNH HƯỞNG ỨNG, ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG
THÀNH TỰU TO LỚN, VÀ CÓ Ý NGHĨA LỊCH SỬ TRỌNG ĐẠI. ĐIỀU

ĐÓ CHỨNG TỎ ĐƯỜNG LỐI ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG LÀ ĐÚNG ĐẮN,
SÁNG TẠO, CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI CỦA NƯỚC
TA LÀ PHÙ HỢP VỚI THỰC TIỄN VIỆT NAM.
NHỜ ĐỔI MỚI MÀ NƯỚC TA ĐÃ THOÁT KHỎI KHỦNG HOẢNG
KINH TẾ - XÃ HỘI, KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG NHANH, CƠ SỞ VẬT
CHẤT ĐƯỢC TĂNG CƯỜNG, ĐỜI SỐNG CỦA CÁC TẦNG LỚP NHÂN
DÂN KHÔNG NGỪNG ĐƯỢC CẢI THIỆN. ĐỔI MỚI LÀM THAY ĐỔI
GẦN NHƯ TẤT CẢ MỌI MẶT ĐỜI SỐNG KINH TẾ ĐẤT NƯỚC. TỪ
SAU ĐẠI HỘI ĐẢNG VI (12/1986) ĐẾN NAY ĐÃ CÓ RẤT NHIỀU
THAY ĐỔI QUAN TRỌNG TRONG SẢN XUẤT VÀ TIÊU DÙNG, TIẾT
KIỆM ĐẦU TƯ, CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ NGOẠI THƯƠNG. CHÍNH
SÁCH ĐỔI MỚI ĐÃ TẠO RA NGUỒN ĐỘNG LỰC SÁNG TẠO CHO
HÀNG TIÊU DÙNG VIỆT NAM THI ĐUA SẢN XUẤT ĐƯA KINH TẾ
ĐẤT NƯỚC TĂNG TRƯỞNG TRUNG BÌNH TRÊN 7%/ NĂM TỪ 1987.
XÉT RIÊNG VỀ KINH TẾ, THỨ NHẤT ĐỔI MỚI ĐÃ CHUYỂN
NỀN KINH TẾ VIỆT NAM TỪ NỀN KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP
TRUNG SANG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VỚI NHIỀU THÀNH PHẦN, NHIỀU HÌNH THỨC SỞ HỮU
TRONG ĐÓ KINH TẾ NHÀ NƯỚC GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO, KINH TẾ
TẬP THỂ, KINH TẾ TƯ NHÂN ĐỀU ĐƯỢC KHUYẾN KHÍCH PHÁT
TRIỂN KHÔNG HẠN CHẾ; THỨ HAI, ĐÃ CHUYỂN 1 NỀN KINH TẾ
KHÉP KÍN, THAY THẾ NHẬP KHẨU LÀ CHỦ YẾU SANG NỀN KINH
TẾ MỞ, CHỦ ĐỘNG HỘI NHẬP, HƯỚNG MẠNH VỀ XUẤT KHẨU,

2

THỨ BA, TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ĐI ĐÔI VỚI TIẾN BỘ VÀ CÔNG
BẰNG XÃ HỘI TRONG TỪNG GIAI ĐOẠN ĐỔI MỚI VÀ PHÁT TRIỂN
Ở VIỆT NAM, TRONG ĐÓ XOÁ ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ GIẢI QUYẾT
CÔNG ĂN VIỆC LÀM LÀ 2 ƯU TIÊN TRỌNG TÂM; THỨ TƯ, CÙNG

VỚI ĐỔI MỚI KINH TẾ ĐÃ TỪNG BƯỚC ĐỔI MỚI HỆ THỐNG CHÍNH
TRỊ VỚI TRỌNG TÂM NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM.
TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐÓ, ĐẢNG TA ĐÃ VẬN DỤNG
ĐÚNG ĐẮN, HỢP LÝ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN, ĐẶC BIỆT LÀ
QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG ĐỔI MỚI KINH TẾ Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY.

3

I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN
1. NGUYÊN LÍ VỀ MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN - CƠ SỞ LÍ LUẬN
CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN
A. KHÁI NIỆM VỀ MỐI LIÊN HỆ PHỔ BIẾN
THEO CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG THÌ MỐI LIÊN HỆ
LÀ PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ SỰ QUI ĐỊNH, SỰ TÁC
ĐỘNG QUA LẠI, SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU GIỮA CÁC SỰ VẬT,
CỦA MỘT HIỆN TƯỢNG TRONG THẾ GIỚI.
B. CÁC TÍNH CHẤT CỦA MỐI LIÊN HỆ
 TÍNH KHÁCH QUAN: MỌI MỐI LIÊN HỆ CỦA CÁC SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG LÀ KHÁCH QUAN, LÀ VỐN CÓ CỦA MỌI SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG. NGAY CẢ NHỮNG VẬT VÔ TRI VÔ GIÁC CŨNG
ĐANG NGÀY HÀNG NGÀY, HÀNG GIỜ CHỊU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA
CÁC SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC NHAU (NHƯ ÁNH SÁNG, NHIỆT
ĐỘ, ĐỘ ẨM…) TỰ NHIÊN, DÙ MUỐN HAY KHÔNG, CŨNG LUÔN
LUÔN BỊ TÁC ĐỘNG BỞI CÁC SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC. ĐÓ LÀ
TÍNH KHÁCH QUAN CỦA MỐI LIÊN HỆ.
 NGOÀI RA, MỐI LIÊN HỆ VỐN CÓ TÍNH PHỔ BIẾN. TÍNH PHỔ
BIẾN CỦA MỐI LIÊN HỆ THỂ HIỆN:
THỨ NHẤT, BẤT CỨ SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG NÀO CŨNG LIÊN

HỆ VỚI SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC, KHÔNG CÓ SỰ VẬT HIỆN
TƯỢNG NÀO NẰM NGOÀI MỐI LIÊN HỆ. TRONG THỜI ĐẠI NGÀY
NÀYKHÔNG CÓ MỘT QUỐC GIA NÀO KHÔNG CÓ QUAN HỆ, LIÊN
HỆ VỚI CÁC QUỐC GIA KHÁC VỀ MỌI MẶT CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI
VÀ NGAY CẢ VIỆT NAM TA KHI THAM GIA TÍCH CỰC VÀO CÁC
TỔ CHỨC NHƯ ASEAN, HAY SẮP TƯÓI ĐÂY LÀ WTO CŨNG KHÔNG
NGOÀI MỤC ĐÍCH LÀ QUAN HỆ, LIÊN HỆ, GIAO LƯU VỚI NHIỀU
NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI.

4

THỨ HAI, MỐI LIÊN HỆ BIỂU HIỆN DƯỚI NHỮNG HÌNH THỨC
RIÊNG BIỆT CỤ THỂ TUỲ THEO ĐIỀU KIỆN NHẤT ĐỊNH. SONG, DÙ
DƯỚI HÌNH THỨC NÀO CHÚNG CŨNG CHỈ LÀ BIỂU HIỆN CỦA MỐI
LIÊN HỆ PHỔ BIẾN NHẤT, CHUNG NHẤT.
C. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN
TỪ NGHIÊN CỨU QUAN ĐIỂM DUY VẬT BIỆN CHỨNG VỀ MỐI
LIÊN HỆ PHỔ BIẾN VÀ VỀ SỰ PHÁT TRIỂN RÚT RA PHƯƠNG PHÁP
LUẬN KHOA HỌC ĐỂ NHẬN THỨC VÀ CẢI TẠO HIỆN THỰC. ĐÓ
CHÍNH LÀ QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN.
VÌ BẤT CỨ SỰ VẬT NÀO, HIỆN TƯỢNG NÀO TRONG THẾ GIỚI
ĐỀU TỒN TẠI TRONG MỐI LIÊN HỆ RẤT ĐA DẠNG, PHONG PHÚ,
DO ĐÓ KHI NHẬN THỨC VỀ SỰ VẬT HIỆN TƯỢNG TA PHẢI XEM
XÉT NÓ THÔNG QUA CÁC MỐI LIÊN HỆ CỦA NÓ VỚI SỰ VẬT
KHÁC HAY NÓI CÁCH KHÁC CHÚNG TA PHẢI CÓ QUAN ĐIỂM
TOÀN DIỆN, TRÁNH QUAN ĐIỂM PHIẾN DIỆN CHỈ XÉT SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG Ở MỘT MỐI LIÊN HỆ ĐÃ VỘI VÀNG KẾT LUẬN VỀ
BẢN CHẤT HAY VỀ TÍNH QUI LUẬT CỦA CHÚNG.
2. NỘI DUNG CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN
QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN ĐÒI HỎI CHÚNG TA NHẬN THỨC SỰ

VẬT TRONG MỐI LIÊN HỆ QUA LẠI GIỮA CÁC BỘ PHẬN, GIỮA
CÁC YẾU TỐ, GIỮA CÁC MẶT CỦA CHÍNH SỰ VẬT ĐÓ VỚI CÁC SỰ
VẬT KHÁC, KỂ CẢ MỐI LIÊN HỆ TRỰC TIẾP VÀ MỐI LIÊN HỆ GIÁN
TIẾP. CHỈ TRÊN CƠ SỞ ĐÓ CHÚNG TA MỚI CÓ THỂ NHẬN THỨC
ĐÚNG VỀ SỰ VẬT.
ĐỒNG THỜI, QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN ĐÒI HỎI CHÚNG TA
PHẢI BIẾT PHÂN BIỆT TỪNG MỐI LIÊN HỆ, PHẢI CHÚ Ý TỚI MỐI
LIÊN HỆ BÊN TRONG, MỐI LIÊN HỆ BẢN CHẤT, MỐI LIÊN HỆ CHỦ
YẾU, MỐI LIÊN HỆ TẤT NHIÊN… ĐỂ HIỂU RÕ BẢN CHẤT CỦA SỰ
VẬT.

5

QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN KHÔNG CHỈ ĐÒI HỎI CHÚNG TA
NẮM BẮT NHỮNG CÁI HIỆN ĐẠNG TỒN TẠI Ở SỰ VẬT, MÀ CÒN
PHẢI THẤY RÕ KHUYNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TƯƠNG LAI CỦA
CHÚNG, PHẢI THẤY ĐƯỢC NHỮNG BIẾN ĐỔI ĐI LÊN CŨNG NHƯ
NHỮNG BIẾN ĐỔI CÓ TÍNH CHẤT THỤT LÙI. SONG ĐIỀU CƠ BẢN
LÀ PHẢI KHÁI QUÁT NHỮNG BIẾN ĐỔI ĐỂ VẠCH RA KHUYNH
HƯỚNG BIẾN ĐỔI CHÍNH CỦA SỰ VẬT.
3. VAI TRÒ CỦA QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG HOẠT
ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI
NẮM CHẮC QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN XEM XÉT SỰ VẬT HIỆN
TƯỢNG TỪ NHIỀU KHÍA CẠNH, TỪ MỐI LIÊN HỆ CỦA NÓ VỚI SỰ
VẬT HIỆN TƯỢNG TỪ NHIỀU KHÍA CẠNH TỪ MỐI LIÊN HỆ VỚI SỰ
VẬT HIỆN TƯỢNG KHÁC SẼ GIÚP CON NGƯỜI CÓ NHẬN THỨC
SÂU SẮC, TOÀN DIỆN VỀ SỰ VẬT VÀ HIỆN TƯỢNG ĐÓ TRÁNH
ĐƯỢC QUAN ĐIỂM PHIẾN DIỆN VỀ SỰ VẬT VÀ HIỆN TƯỢNG
CHÚNG TA NGHIÊN CỨU. TỪ ĐÓ CÓ THỂ KẾT LUẬN VỀ BẢN CHẤT
QUI LUẬT CHUNG CỦA CHÚNG ĐỂ ĐỀ RA NHỮNG BIỆN PHÁP KẾ

HOẠCH CÓ PHƯƠNG PHÁP TÁC ĐỘNG PHÙ HỢP NHẰM ĐEM LẠI
HIỆU QUẢ COA NHẤT CHO HOẠT ĐỘNG CỦA BẢN THÂN. TUY
NHIÊN, TRONG NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG CHÚNG TA CẦN LƯU
Ý TỚI SỰ CHUYỂN HOÁ LẪN NHAU GIỮA CÁC MỐI LIÊN HỆ
TRONG ĐIỀU KIỆN XÁC ĐỊNH.
II. QUAN ĐIỂM TOÀN DIỆN TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI KINH TẾ Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY
1. THỰC TRẠNG NỀN KINH TẾ VIỆT NAM NHỮNG NĂM
TRƯỚC ĐỔI MỚI
SAU KHI ĐẤT NƯỚC ĐƯỢC GIẢI PHÓNG (NĂM 1976) VÀ ĐẤT
NƯỚC THỐNG NHẤT NĂM (1976). MÔ HÌNH KINH TẾ KẾ HOẠCH
HOÁ TẬP TRUNG Ở MIỀN BẮC ĐƯỢC ÁP DỤNG TRÊN PHẠM VI CẢ

6

NƯỚC. MẶC DÙ CÓ NỖ LỰC RẤT LỚN TRONG XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ, NHÀ NƯỚC ĐÃ ĐẦU TƯ KHÁ LỚN NHƯNG
VÌ TRONG CHÍNH SÁCH CÓ NHIỀU ĐIỂM DUY Ý CHÍ NÊN TRONG 5
NĂM ĐẦU (1976 - 1980) TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CHẬM
CHẠP CHỈ ĐẠT 0,4%/NĂM (KẾ HOẠCH LÀ 13 - 14%/NĂM) THẬM CHÍ
CÓ XU HƯỚNG GIẢM SÚT VÀ RƠI VÀO KHỦNG HOẢNG. BIỂU HIỆN
Ở CÁC MẶT.
 KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG CHẬM, NHIỀU CHỈ TIÊU CHỦ YẾU
CỦA KẾ HOẠCH 5 NĂM LẦN THỨ HAI VÀ BA KHÔNG ĐẠT ĐƯỢC.
TẤT CẢ 15 CHỈ TIÊU KẾ HOẠCH ĐẶT RA CHO NĂM 1976 - 1980 ĐỀU
KHÔNG ĐẠT ĐƯỢC, THẬM CHÍ TỈ LỆ HOÀN THÀNH CÒN Ở MỨC
RẤT THẤP. CHỈ CÓ 7 CHỈ TIÊU ĐẠT 50 - 80% SO VỚI KẾ HOẠCH
(ĐIỆN, CƠ KHÍ, KHAI HOANG, LƯƠNG THỰC, CHĂN NUÔI LỢN,
THAN, NHÀ Ở) CÒN 8 CHỈ TIÊU KHÁC CHỈ ĐẠT 25 - 48% (TRỒNG
RỪNG, GỖ TRÒN, VẢI LỤA, CÁ BIẺN, GIẤY, XI MĂNG, PHÂN HOÁ

HỌC, THÉP).
 CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT HIỆN CÓ CỦA NỀN KINH TẾ
QUỐC DÂN CÒN YẾU KÉM, THIẾU ĐỒNG BỘ, CŨ NÁT, TRÌNH ĐỘ
NÓI CHUNG CÒN LẠC HẬU (PHỔ BIẾN LÀ TRÌNH ĐỘ KỸ THUẬT
CỦA NHỮNG NĂM 1960 TRỞ VỀ TRƯỚC) LẠI CHỈ PHÁT HUY ĐƯỢC
CÔNG SUẤT Ở MỨC 50% LÀ PHỔ BIẾN CÔNG NGHIỆP NẶNG CÒN
XA MỚI ĐÁP ỨNG ĐƯỢC NHU CẦU TỐI THIỂU; CÔNG NGHIỆP NHẸ
BỊ PHỤ THUỘC 70 - 80% NGUYÊN LIỆU NHẬP KHẨU. DO ĐÓ ĐA BỘ
PHẬN LAO ĐỘNG VẪN LÀ LAO ĐỘNG THỦ CÔNG, NỀN KINH TẾ
CHỦ YẾU LÀ SẢN XUẤT NHỎ. PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI
KÉM PHÁT TRIỂN, NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG XÃ HỘI RẤT THẤP.
 CƠ CẤU KINH TẾ CHẬM THAY ĐỔI, NỀN KINH TẾ BỊ MẤT
CÂN ĐỐI NGHIÊM TRỌNG. SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN CHẬM, KHÔNG
TƯƠNG XỨNG VƯÓI SỨC LAO ĐỘNG VÀ VỐN ĐẦU TƯ BỎ RA. SẢN

7

XUẤT KHÔNG ĐỦ TIÊU DÙNG, LÀM KHÔNG ĐỦ ĂN, PHẢI DỰA
VÀO NGUỒN BÊN NOGÀI NGÀY CÀNG LỚN. TOÀN BỘ QŨY TÍCH
LUỸ (RẤT NHỎ BÉ) VÀ MỘT PHẦN QUỸ TIÊU DÙNG PHẢI DỰA
VÀO NGUỒN NƯỚC NGOÀI (RIÊNG LƯƠNG THỰC PHẢI NHẬP 5,6
TRIỆU TẤN TRONG THỜI GIAN 1976 - 1980. NĂM 1985 NỢ NƯỚC
NGOÀI LÊN TỚI 8,5 TỈ RUP - USD CÁI HỐ NGĂN CÁCH GIỮA NHU
CẦUVÀ NĂNG LỰC SẢN XUẤT NGÀY CÀNG SÂU.
 PHÂN PHỐI LƯU THÔNG BỊ RỐI REN. THỊ TRƯỜNG TÀI
CHÍNH, TIỀN TỆ KHÔNG ỔN ĐỊNH. NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC LIÊN
TỤC BỊ BỘI CHI VÀ NGÀY CÀNG LỚN NĂM 1980 LÀ 18,1%, 1985 LÀ
36,6% DẪN ĐẾN BỘI CHI TIỀN MẶT. NĂM 1976, TRÊN PHẠM VI CẢ
NƯỚC, LẠM PHÁT ĐÃ XUẤT HIỆN VÀ NGÀY CÀNG NGHIÊM
TRỌNG GIÁ CẢ TĂNG NHANH. ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN NGÀY CÀNG

KHÓ KHĂN, DO ĐÓ TIÊU CỰC VÀ BẤT CÔNG XÃ HỘI TĂNG LÊN.
TRẬT TỰ XÃ HỘI BỊ GIẢM SÚT. NHỮNG ĐIỀU ĐÓ CHỨNG TỎ
TRONG GIAI ĐOẠN NÀY NƯỚC TA BỊ KHỦNG HOẢNG KINH TẾ
CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI.
TRƯỚC TÌNH HÌNH ĐÓ, ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ĐÃ KHỞI
XƯỚNG LÃNH ĐẠO THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI.
2. NỘI DUNG CỦA ĐỔI MỚI
TẠI ĐẠI HỘI ĐẢNG VI (THÁNG 12 / 1986) ĐÃ XEM LẠI MỘT
CÁCH CĂN BẢN VỀ VẤN ĐỀ CẢI TẠO XHCN VÀ ĐƯA RA QUAN
ĐIỂM VỀ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN VÀ COI
NÓ LÀ NHIỆM VỤ CƠ BẢN CHO QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI TOÀN DIỆN
NỀN KINH TẾ. VẬY NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THEO ĐỊNH
HƯỚNG XHCN THỰC CHẤT LÀ NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ NHIỀU
THÀNH PHẦN, VẬN ĐỘNG THEO CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ
QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN.

8

2.1.XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TẤT YẾU
KHÁCH QUAN
CƠ SỞ KHÁCH QUAN CHO SỰ TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM, GỒM 3 CƠ SỞ CHÍNH:
 TRONG NỀN KINH TẾ NƯỚC TA TỒN TẠI NHIỀU HÌNH
THỨC SỞ HỮU ĐÓ LÀ SỞ HỮU TOÀN DÂN, SỞ HỮU TẬP THỂ, SỞ
HỮU TƯ NHÂN (GỒM SỞ HỮU CÁ THỂ, SỞ HỮU TIỂU CHỦ, SỞ HỮU
TƯ BẢN TƯ NHÂN), SỞ HỮU HỖN HỢP. DO ĐÓ TỒN TẠI NHIỀU CHỦ
THỂ KINH TẾ ĐỘC LẬP, LỢI ÍCH RIÊNG NÊN QUAN HỆ KINH TẾ
HÀNG HOÁ GIỮA HỌ CHỈ CÓ THỂ THỰC HIỆN BẰNG QUAN HỆ
HÀNG HOÁ TIỀN TỆ.
 PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI VỚI TÍNH CÁCH LÀ CƠ SỞ

CHUNG CỦA SẢN XUẤT HÀNG HOÁ CHẲNG NHỮNG KHÔNG MẤT
ĐI, MÀ TRÁI LẠI CÒN ĐƯỢC PHÁT TRIỂN CẢ VỀ CHIỀU RỘNG VÀ
CHIỀU SÂU. PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG TRONG TỪNG KHU VỰC,
TỪNG ĐỊA PHƯƠNG CŨNG NGÀY CÀNG PHÁT TRIỂN SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG ĐƯỢC THỂ HIỆN Ở TÍNH
PHONG PHÚ, ĐA DẠNG VÀ CHẤT LƯỢNG NGÀY CÀNG CAO CỦA
SẢN PHẨM ĐƯA RA TRAO ĐỔI TRÊN THỊ TRƯỜNG.
 QUAN HỆ HÀNG HOÁ, TIỀN TỆ CÒN CẦN THIẾT TRONG
QUAN HỆ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI ĐẶC BIỆT TRONG ĐIỀU KIỆN PHÂN
CÔNG LAO ĐỘNG QUỐC TẾ NGÀY CÀNG SÂU SẮC, VĨ MÔ NƯỚC
LÀ MỘT QUỐC GIA RIÊNG BIỆT, LÀ NGƯỜI CHỦ SỞ HỮU ĐỐI VỚI
CÁC HÀNG HOÁ ĐƯA RA TRA ĐỔI TRÊN THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI.
SỰ TRAO ĐỔI Ở ĐÂY PHẢI THEO NGUYÊN TẮC NGANG GIÁ.
MẶT KHÁC XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CÒN NHIỀU
TÁC DỤNG TO LỚN ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ VIỆT NAM.
+ NỀN KINH TẾ NƯỚC TA KHI BƯỚC VÀO THỜI KÌ QUÁ ĐỘ
LÊN CNXH MANG NẶNG TÍNH TỰ CUNG TỰ CẤP, VÌ VẬY SẢN

9

XUẤT HÀNG HOÁ PHÁT TRIỂN SẼ PHÁ VỠ DẦN KINH TẾ TỰ NHIÊN
VÀ CHUYỂN THÀNH NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ, THÚC ĐẨY SỰ XÃ
HỘI HOÁ SẢN XUẤT. KINH TẾ HÀNG HOÁ TẠO RA ĐỘNG LỰC
THÚC ĐẨY LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN. DO CẠNH TRANH
GIỮA NHỮNG NGƯỜI SẢN XUẤT HÀNG HOÁ, BUỘC MỖI CHỦ THỂ
SẢN XUẤT PHẢI CẢI TIẾN KỸ THUẬT, ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ MỚI
ĐỂ GIẢM CHI PHÍ NHỜ ĐÓ CÓ THỂ CẠNH TRANH VỀ GIÁ CẢ. QUÁ
TRÌNH ĐÓ THÚC ĐẨY LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN, NÂNG
CAO NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG XÃ HỘI.
+ KINH TẾ HÀNG HOÁ KÍCH THÍCH TÍNH NĂNG ĐỘNG SÁNG

TẠO CỦA CHỦ THỂ KINH TẾ KÍCH THÍCH VIỆC NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG, CẢI TIẾN MẪU MÃ CŨNG NHƯ TĂNG KHỐI LƯỢNG HÀNG
HOÁ VÀ DỊCH VỤ. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ CHUYÊN MÔN
HOÁ SẢN XUẤT. VÌ THẾ PHÁT HUY ĐƯỢC TIỀM NĂNG VÀ LỢI THẾ
CỦA TỪNG VÙNG, CŨNG NHƯ LỢI THẾ CỦA ĐẤT NƯỚC CÓ TÁC
DỤNG MỞ RỘNG QUAN HỆ KINH TẾ VỚI NƯỚC NGOÀI.
+ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG SẼ THÚC ĐẨY
QUÁ TRÌNH TÍCH TỤ VÀ TẬP TRUNG SẢN XUẤT, DO ĐÓ TẠO ĐIỀU
KIỆN RA ĐỜI CỦA SẢN XUẤT LỚN CÓ XÃ HỘI HOÁ CAO; ĐỒNG
THỜI CHỌN LỌC ĐƯỢC NHỮNG NGƯỜI SẢN XUẤT KINH DOANH
GIỎI, HÌNH THÀNH ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÓ TRÌNH ĐỘ LAO
ĐỘNG LÀNH NGHỀ ĐÁP ỨNG VÀO NHU CẦU PHÁT TRIỂN CỦA
ĐẤT NƯỚC.
NÓI TÓM LẠI, PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT
TẤT YẾU KINH TẾ VỚI NƯỚC TA, MỘT NHIỆM VỤ KINH TẾ CẤP
BÁCH ĐỂ CHUYỂN NỀN KINH TẾ LẠC HẬU CỦA NƯỚC TA THÀNH
NỀN KINH TẾ HIỆN ĐẠI, HỘI NHẬP VÀO SỰ PHÂN CÔNG LAO
ĐỘNG QUỐC TẾ. ĐÓ LÀ CON ĐƯỜNG ĐÚNG ĐẮN ĐỂ PHÁT TRIỂN
LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, KHAI THÁC CÓ HIỆU QUẢ TIỀM NĂNG

10

CỦA ĐẤT NƯỚC VÀO SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI
HOÁ.
2.2. GIẢI PHÁP CƠ BẢN ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM
A. THỰC HIỆN NHẤT QUÁ CHÍNH SÁCH KINH TẾ NHIỀU
THÀNH PHẦN
ĐẠI HỘI VI ĐÃ XEM XÉT LẠI MỘT CÁCH CĂN BẢN VẤN ĐỀ
CẢI TẠO XHCN VÀ ĐƯA RA QUAN ĐIỂM MỚI VỀ NỀN KINH TẾ

NHIỀU THÀNH PHẦN: "ĐI ĐÔI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ
QUỐC DOANH, KINH TẾ TẬP THỂ, TĂNG CƯỜNG NGUỒN TÍCH LUỸ
TẬP TRUNG CỦA NHÀ NƯỚC VÀ TRANH THỦ VỐN NƯỚC NGOÀI
CẦN CÓ CHÍNH SÁCH SỬ DỤNG VÀ CẢI TẠO ĐÚNG ĐẮN CÁC
THÀNH PHẦN KINH TẾ KHÁC"
(1)
.
QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VỀ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ NHIỀU
THÀNH PHẦN VÀ XUẤT PHÁT TỪ THỰC TRẠNG KINH TẾ NỀN
KINH TẾ VIỆT NAM. NÓ CHO PHÉP CÓ NHIỀU HÌNH THỨC SẢN
XUẤT KINH DOANH THEO QUI MÔ THÍCH HỢP VỚI TỪNG KHÂU
CỦA QUÁ TRÌNH TÁI SẢN XUẤT VÀ LƯU THÔNG NHẰM KHAI
THÁC MỌI KHẢ NĂNG CỦA CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ. ĐẢNG
COI ĐÂY LÀ GIẢI PHÁP CÓ Ý NGHĨA CHIẾN LƯỢC ĐỂ GIẢI PHÓNG
SỨC SẢN XUẤT VÀ XÂY DỰNG CƠ CẤU KINH TẾ HỢP LÝ.
 ĐỔI MỚI DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
LÀ THÀNH PHẦN NẮM GIỮ MỘT KHỐI LƯỢNG LỚN TÀI SẢN
CỐ ĐỊNH VÀ VỐN LƯU ĐỘNG, VỚI GẦN 3 TRIỆU LAO ĐỘNG TẠO
RA KHOẢNG 35 - 40% TỔNG SẢN PHẨM XÃ HỘI VÀ ĐÓNG GÓP
TRÊN 50% NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC. TRONG NHIỀU NGÀNH CÔNG
NGHIỆP, CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH CHIẾM KHOẢNG TỪ 70 -
100% SẢN LƯỢNG. TUY NHIÊN CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH GẶP
RẤT NHIỀU KHÓ KHĂN, NHIỀU CƠ SỞ KINH DOANH YẾU KÉM VÀ

11

KHÔNG CÓ HIỆU QUẢ THUA LỖ HOẶC KHÔNG CÓ LÃI. VÌ VẬY
ĐỔI MỚI CÁC XÍ NGHIỆP QUỐC DOANH (SAU NÀY GỌI LÀ DOANH
NGHIỆP NHÀ NƯỚC) LÀ MỘT TRONG NHỮNG NỘI DUNG QUAN
TRỌNG TRONG QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI VÀ ĐƯỢC THỰC HIỆN TỪNG

BƯỚC VỚI CÁC BIỆN PHÁP:
+ TỪNG BƯỚC MỞ RỘNG QUYỀN TỰ CHỦ CHO DOANH
NGHIỆP NHÀ NƯỚC ĐI ĐÔI VỚI XOÁ BỎ CHẾ ĐỘ NHÀ NƯỚC BAO
CẤP TÀI CHÍNH, CUNG ỨNG VÀ BAO CẤP GIÁ VẬT TƯ VÀ ĐỊNH
GIÁ ĐỐI VỚI HẦU HẾT CÁC SẢN PHẨM DO DNNN SẢN XUẤT VÀ
TIÊU THỤ. CHẾ ĐỘ QUỐC DOANH CŨNG ĐƯỢC BÃI BỎ THAY VÀO
ĐÓ LÀ CHẾ ĐỘ THUẾ.
+ SẮP XẾP LẠI DNNN THEO HƯỚNG GIẢI THỂ CÁC DOANH
NGHIỆP HOẠT ĐỘNG KÉM HIỆU QUẢ, THUA LỖ KÉO DÀI, SÁT
NHẬP CÁC DOANH NGHIỆP CÓ LIÊN QUAN VỚI NHAU VỀ CÔNG
NGHỆ VÀ THỊ TRƯỜNG. TỔ CHỨC LẠI CÔNG TY VÀ CÁC LIÊN HIỆP
CÔNG NGHIỆP ĐƯỢC THÀNH LẬP TRƯỚC ĐÂY THÀNH LẬP CÁC
TỔNG CÔNG TY MỚI, TRONG ĐÓ NHÀ NƯỚC BỔ NHIỆM HỘI ĐỒNG
QUẢN TRỊ ĐỂ ĐIỀU HÀNH VÀ CHỊU TRÁCH NHIỆM TRƯỚC NHÀ
NƯỚC VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔNG CÔNG TY.
+ CHUYỂN SANG CÁC HÌNH THỨC SỞ HỮU KHÁC, CỔ PHẦN
HOÁ DNNN BẮT ĐẦU THỰC HIỆN THÍ ĐIỂM TỪ NĂM 1992, ĐẾN
NĂM 1996 MỚI CÓ 10 DOANH NGHIỆP ĐỰƠC CỔ PHẦN HOÁ.TỪ
NĂM 1998 ĐẾN NĂM ĐẾN NAY NHÀ NƯỚC ĐÃ THỰC HIỆN NHIỀU
BIỆN PHÁP THÚC ĐẨY NHANH HƠN TIẾN TRÌNH CỔ PHẦN HOÁ,
NGOÀI RA NHÀ NƯỚC CÒN THỰC HIỆN NHIỀU BIỆN PHÁP
CHUYỂN ĐỔI DNNN SANG CÁC HÌNH THỨC SỞ HỮU VÀ KINH
DOANH KHÁC NHƯ: GIAO, BÁN, KHOÁN, KINH DOANH ĐỐI VỚI
CÁC DOANH NGHIỆP QUY MÔ NHỎ.

12

+ SẮP XẾP ĐỔI MỚI PHÁT TRIỂN DNNN VẪN ĐƯỢC NGHIÊN
CỨU VÀ TIẾP TỤC THỰC HIỆN THEO HƯỚNG ĐA DẠNG HOÁ SỞ
HỮU, HOÀN THIỆN THỂ CHẾ LÀM CHO DNNN CÓ QUYỀN TỰ CHỦ

VÀ HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH NGÀY MỘT NÂNG CAO.
NĂM 2003, CHÍNH PHỦ BẮT ĐẦU THỰC HIỆN CHUYỂN ĐỔI DNNN,
KỂ CẢ CÁC TỔNG CÔNG TY THEO MÔ HÌNH CÔNG TY MẸ - CÔNG
TY CON.
 ĐỔI MỚI KINH TẾ HỢP TÁC
KINH TẾ HỢP TÁC CHỦ YẾU DƯỚI CÁC HÌNH THỨC: TỔ HỢP
TÁI TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT, HỢP TÁC XÃ ĐƯỢC HÌNH THÀNH
TRONG QUÁ TRÌNH CẢI TẠO XHCN ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI SẢN
XUẤT NHỎ CÁ THỂ TRONG NÔNG NGHIỆP THỦ CÔNG NGHIỆP,
THƯƠNG NGHIỆP VÀ DỊCH VỤ. TRONG KINH TẾ HỢP TÁC SỞ HỮU
TẬP THỂ KIỂU CHUNG CHUNG, KHÔNG PHÂN ĐỊNH RÕ TRÁCH
NHIỆM THÊM VÀO ĐÓ LÀ NHỮNG YẾU KÉM TRONG QUẢN LÝ,
NÊN ĐÃ BỘC LỘ NHIỀU HẠN CHẾ ĐẶC BIỆT MÔ HÌNH HỢP TÁC XÃ
NÔNG NGHIỆP ĐÃ RƠI VÀO KHỦNG HOẢNG SÂU SẮC. NHIỀU HỢP
TÁC XÃ TỒN TẠI TRÊN HÌNH THỨC. TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI,
KINH TẾ HỢP TÁC CHUYỂN THEO CÁC HƯỚNG SAU:
+ GIẢI THỂ CÁC TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT HOẶC CÁC HỢP TÁC
XÃ LÀM ĂN KÉM, THUA LỖ KÉO DÀI HOẶC CHỈ TỒN TẠI TRÊN
HÌNH THỨC.
+ GIAO KHOÁN HOẶC NHƯỢNG BÁN TƯ LIỆU SẢN XUẤT
CHO XÃ VIÊN ĐỂ HỌ TRỰC TIẾP QUẢN LÝ, SẢN XUẤT KINH
DOANH THEO HỘ GIA ĐÌNH. HỢP TÁC XÃ CHỈ LÀM MỘT SỐ KHÂU
DỊCH VỤ ĐẦU VÀO HOẶC TIÊU THỤ SẢN PHẨM CHO XÃ VIÊN. ĐỐI
VỚI CÁC ĐẤT ĐAI TRONG HỢP TÁC XÃ NÔNG, LÂM NGHIỆP NHÀ
NƯỚC VẪN NẮM QUYỀN SỞ HỮU NHƯNG GIAO CHO CÁC HỘ GIA
ĐÌNH NÔNG DÂN QUẢN LÝ, SỬ DỤNG VỚI 5 QUYỀN CƠ BẢN:

13

THỪA KẾ, CHO THUÊ CHUYỂN ĐỔI, CHUYỂN NHƯỢNG VÀ THẾ

CHẤP (THEO LUẬT ĐẤT ĐAI BAN HÀNH NĂM 1993).
+ CHUYỂN CÁC HỢP TÁC XÃ CÒN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
THÀNH CÁC HỢP TÁC XÃ CỔ PHẦN, HOẠT ĐỘNG THEO LUẬT HỢP
TÁC XÃ (BAN HÀNH NĂM 1997).
 PHÁT TRIỂN KINH TẾ CÁ THỂ, TƯ NHÂN VÀ CÁC LOẠI
HÌNH SỞ HỮU HỖN HỢP.
TRƯỚC KHI ĐỔI MỚI KHU VỰC KINH TẾ TƯ NHÂN VÀ CÁ
THỂ VẪN CÒN TỒN TẠI Ở NƯỚC TA, CHIẾM TỚI 29,1% TRONG
TỔNG SẢN PHẨM XÃ HỘI. NHƯNG CHỦ TRƯƠNG CỦA NHÀ NƯỚC
LÀ HẠN CHẾ, CẢI TẠO NÊN KHU VỰC NÀY TỪNG BƯỚC ĐƯỢC
KHÔI PHỤC VÀ PHÁT TRIỂN THEO CHỦ TRƯƠNG CẢI CÁCH CỦA
NHÀ NƯỚC.
VỚI CHỦ TRƯƠNG GIAO RUỘNG ĐẤT CHO XÃ HỘI HỢP TÁC
XÃ NÔNG NGHIỆP THÌ Ở NÔNG THÔN, CÁC HỘ GIA ĐÌNH ĐÃ TRỞ
THÀNH ĐƠN VỊ SẢN XUẤT TỰ CHỦ HOÀN TOÀN. SỰ TAN RÃ CỦA
CÁC TẬP ĐOÀN SẢN XUẤT VÀ CÁC HỢP TÁC XÃ ĐÃ THÚC ĐẨY
SỰ PHỤC HỒI RẤT NHANH CỦA KINH TẾ CÁ THỂ.
HIẾN PHÁP NĂM 1992 QUI ĐỊNH MỌI CÔNG DÂN ĐƯỢC TỰ
DO KINH DOANH THEO PHÁP LUẬT KHÔNG HẠN CHẾ QUI MÔ
VỐN LÀ SỐ LAO ĐỘNG SỬ DỤNG. SAU ĐÓ HỆ THỐNG LUẬT PHÁP
TIẾP TỤC ĐƯỢC HOÀN CHỈNH VÀ NHIỀU CHÍNH SÁCH MỚI ĐƯỢC
BAN HÀNH NHẰM KHUÝẾN KHÍCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ
NHÂN VÀ KINH TẾ CÁ THỂ.
CÁC HÌNH THỨC SỞ HỮU, KINH DOANH HỖN HỢP MỚI RA
ĐỜI. ĐẶC BIỆT TỪ NĂM 1988, KHI NHÀ NƯỚC BAN HÀNH LUẬT
ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI THÌ CÁC LIÊN DOANH VỚI NƯỚC NGOÀI
PHÁT TRIỂN DƯỚI NHIỀU DẠNG KHÁC NHAU, NHƯ LÀ: DOANH
NGHIỆP LIÊN DOANH, DOANH NGHIỆP HỢP ĐỒNG HỢP TÁC KINH

14

DOANH DOANH NGHIỆP 100% VỐN NƯỚC NGOÀI… RIÊNG NĂM
2000 ĐÃ CÓ 1063 DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI
2787 DOANH NGHIỆP HỖN HỢP.
ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ (CNH-HĐH)
ỨNG DỤNG NHANH TIẾN BỘ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ TRÊN CƠ SỞ
ĐÓ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI.
PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG LÀ CƠ SỞ CHUNG CỦA SẢN XUẤT
VÀ TRAO ĐỔI HÀNG HOÁ VÌ VẬY ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG
HOÁ PHẢI ĐẨY MẠNH PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI MÀ SỰ
PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI DO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC
LƯỢNG SẢN XUẤT QUYẾT ĐỊNH CHO NÊN MUỐN MỞ RỘNG PHÂN
CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI CÒN ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HOÁ -
HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC ĐỂ XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT, KỸ
THUẬT CỦA NỀN SẢN XUẤT HIỆN ĐẠI.
 TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ
VIỆT NAM ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TỪ MỘT NƯỚC NÔNG
NGHIỆP LẠC HẬU CƠ SỞ VẬT CHẤT - KỸ THUẬT THẤP KÉM,
TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT CHƯA PHÁT TRIỂN, QUAN
HỆ SẢN XUẤT XHCN MỚI ĐƯỢC THIẾT LẬP, CHƯA HOÀN THIỆN VÌ
VẬY, QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG
CƠ SỞ VẬT CHẤT CHO NỀN KINH TẾ.
TRONG XU THẾ KHU VỰC HOÁ VÀ TOÀN CẦU HOÁ VỀ KINH
TẾ ĐANG PHÁT TRIỂN MẠNH MẼ, TRONG ĐIỀU KIỆN CÁCH MẠNG
KHOA HỌC KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGHIỆP HIỆND ĐẠI PHÁT TRIỂN
RẤT NHANH CHÓNG: NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN VỀ
KHÁCH QUAN VÀ CHỦ QUAN, CÓ NHIỀU THỜI CƠ VÀ THÁCH
THỨC, NỀN KINH TẾ CỦA CHÚNG TA ĐAN XEN VỚI NHAU, TÁC
ĐỘNG LẪN NHAU. VÌ VẬY, ĐẤT NƯỚC CHÚNG TA PHẢI CHỦ
ĐỘNG, SÁNG TẠO NẮM LẤY THỜI CƠ, PHÁT HUY NHỮNG THUẬN

15

LỢI ĐỂ ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ TẠO RA THẾ
VÀ LỰC MỚI ĐỂ VƯỢT QUA NHỮNG KHÓ KHĂN, ĐẨY LÙI NGUY
CƠ, ĐƯA NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG.
 TÁC DỤNG CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ.
TRƯỚC HẾT NÓ CÓ TÁC DỤNG THỰC HIỆN MỤC TIÊU XÂY
DỰNG NỀN KINH TẾ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. ĐÓ LÀ MỘT QUÁ TRÌNH
THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI NHẰM CẢI
TIẾN MỘT XÃ HỘI NÔNG NGHIỆP THÀNH MỘT XÃ HỘI CÔNG
NGHIỆP, GẮN VỚI VIỆC HÌNH THÀNH TỪNG BƯỚC QUAN HỆ SẢN
XUẤT TIẾN BỘ, NGÀY CÀNG THỂ HIỆN ĐẦY ĐỦ HƠN BẢN CHẤT
ƯU VIỆT CỦA CHẾ ĐỘ MỚI XÃ HỘI CHỦ NGHĨA.
THỰC HIỆN CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ QUÁ TRÌNH TẠO RA
NHỮNG ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT KỸ THUẬT CẦN THIẾT VỀ CON
NGƯỜI VÀ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, THÚC ĐẨY CHUYỂN DỊCH CƠ
CẤU KINH TẾ NHẰM HUY ĐỘNG NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG LÀM
CHO NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG NHANH, NÂNG CAO ĐỜI SỐNG
VẬT CHẤT VÀ VĂN HOÁ CHO NHÂN DÂN, THỰC HIỆN TIẾN BỘ VÀ
CÔNG BẰNG XÃ HỘI BẢO VỆ VÀ CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG SINH
THÁI.
CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ CƠ SỞ ĐỂ CỦNG CỐ VỮNG CHẮC
KHỐI LIÊN MINH GIỮA GIAI CẤP CÔNG NHÂN, NÔNG DÂN VÀ ĐỘI
NGŨ TRÍ THỨC TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA, QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ TẠO ĐIỀU KIỆN VẬT
CHẤT ĐỂ XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ, VỮNG
MẠNH TRÊN CƠ SỞ ĐÓ MÀ THỰC HIỆN TỐT SỰ PHÂN CÔNG VÀ
HỢP TÁC QUỐC TẾ.
 ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ Ở

NƯỚC TA HIỆN NAY.

16

THỨ NHẤT, CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ PHẢI GẮN
LIỀN VỚI HIỆN ĐẠI HOÁ SỞ DĨ NHƯ VẬY LÀ VÌ TRÊN THẾ GIỚI
ĐANG DIỄN RA ĐƯỢC CÁCH MẠNG VÀ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ
HIỆN ĐẠI, MỘT SỐ NƯỚC PHÁT TRIỂN ĐÃ BẮT ĐẦU CHUYỂN TỪ
KINH TẾ CÔNG NGHIỆP SANG KINH TẾ TRI THỨC NÊN PHẢI
TRANH THỦ ỨNG DỤNG NHỮNG THÀNH TỰU CỦA CUỘC CÁCH
MẠNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, TIẾP CẬN KINH TẾ TRI THỨC ĐỂ
HIỆND DẠI HOÁ NHỮNG NGÀNH, NHỮNG KHÂU, NHỮNG LĨNH
VỰC CÓ ĐIỀU KIỆN NHẢY VỌT.
THỨ HAI, CÔNG NGHIỆP HOÁ NHẰM MỤC TIÊU ĐỘC LẬP
DÂN TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI, CÔNG NGHIỆP HOÁ LÀ TẤT
YẾU VỚI TẤT CẢ CÁC NƯỚC CHẬM PHÁT TRIỂN NHƯNG VỚI MỖI
NƯỚC , MỤC TIÊU VÀ TÍNH CHẤT CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ CÓ THỂ
KHÁC NHAU Ở NƯỚC TA, CÔNG NGHIỆP HOÁ NHẰM XÂY DỰNG
CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT CHO CHỦ NGHĨA XÃ HỘI, TĂNG
CƯỜNG SỨC MẠNH ĐỂ BẢO VỆ NỀN ĐỘC LẬP DÂN TỘC.
THỨ BA, CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG ĐIỀU KIỆN CƠ CHẾ THỊ
TRƯỜNG CÓ SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA NHÀ NƯỚC. ĐIỀU NÀY LÀM CHO
CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY CÓ SỰ KHÁC
BIỆT, NÓ KHÔNG XUẤT PHÁT TỪ CHỦ QUAN CỦA NHÀ NƯỚC MÀ
NÓ ĐÒIHỎI PHẢI VẬN DỤNG CÁC QUI LUẬT KHÁCH QUAN MÀ
TRƯỚC HẾT LÀ CÁC QUI LUẬT THỊ TRƯỜNG.
THỨ TƯ, CÔNG NGHIỆP HOÁ TRONG ĐIỀU KIỆN "CHIẾN
LƯỢC" KINH TẾ MỞ CÓ THỂ ĐI NHANH NẾU CHÚNG TA BIẾT TẬN
DỤNG, TRANH THỦ ĐƯỢC THÀNH TỰU CỦA THẾ GIỚI VÀ SỰ GIÚP
ĐỠ CỦA QUỐC TẾ. TUY NHIÊN NÓ CŨNG GÂY KHÔNG ÍT TRỞ

NGẠI DO NHỮNG TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA NỀN KINH TẾ THẾ
GIỚI, MÀ CÁC NƯỚC TƯ BẢN PHÁT TRIỂN THIẾT LẬP KHÔNG CÓ
LỢI CHO CÁC NƯỚC NGHÈO, LẠC HẬU. VÌ THẾ, CÔNG NGHIỆP

17

HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ PHẢI ĐẢM BẢO XÂY DỰNG NƯỚC TA MỘT
NỀN KINH TẾ ĐỘC LẬP TỰ CHỦ.
 NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CNH - HĐH Ở VIỆT NAM
PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT - CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ
THUẬT CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TRÊN CƠ SỞ THỰC HIỆN CƠ KHÍ
HOÁ NỀN SẢN XUẤT XÃ HỘI VÀ ÁP DỤNG NHỮNG THÀNH TỰU
KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI.
CHUYỂN ĐỔI CƠ CẤU KINH TẾ THEO HƯỚNG HIỆN ĐẠI HOÁ
HỢP LÝ VÀ HIỆU QUẢ CAO. CƠ CẤU KINH TẾ ĐƯỢC GỌI LÀ HỢP
LÝ KHO NÓ ĐÁP ỨNG ĐỦ CÁC ĐIỀU KIỆN SAU ĐÂY:
+ NÔNG NGHIỆP PHẢI GIẢM DẦN VỀ TỈ TRỌNG, CÔNG
NGHIỆP, XÂY DỰNG VÀ DỊCH VỤ PHẢI TĂNG VỀ TỈ TRỌNG
+ TRÌNH ĐỘ KỸ THUẬT CỦA NỀN KINH TẾ KHÔNG NGỪNG
TIẾN BỘ, PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG TIẾN BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG
NGHỆ ĐÃ VÀ ĐANG DIỄN RA NHƯ VŨ BÃO TRÊN THẾ GIỚI.
+ CHO PHÉP KHAI THÁC TỐI ĐA MỌI TIỀM NĂNG CỦA ĐẤT
NƯỚC, CỦA CÁC NGÀNH CÁC ĐỊA PHƯƠNG, CÁC THÀNH PHẦN
KINH TẾ.
+ THỰC HIỆN SỰ PHÂN CÔNG VÀ HỢP TÁC QUỐC TẾ THEO
XU HƯỚNG TOÀN CẦU HOÁ KINH TẾ, DO VẬY CƠ CẤU KINH TẾ
ĐƯỢC TẠO DỰNG PHẢI LÀ CƠ CẤU.
THIẾT LẬP QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP THEO ĐỊNH
HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA.
ĐÓ LÀ NỘI DUNG CÔNG NGHIỆP HOÁ Ở NƯỚC TA, MÀ CỤ

THỂ HƠN NỘI DUNG CỦA CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ VÀ
HIỆN ĐẠI HOÁ Ở NƯỚC TA TRONG NHỮNG NĂM TRƯỚC MẮT:
+ ĐẶC BIỆT COI TRỌNG CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ
NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN.

18

+ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HOÁ CHÚ TRỌNG CÁC NGÀNH:
NGHỀ CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC THỰC PHẨM, SẢN XUẤT HÀNG
TIÊU DÙNG, HÀNG XUẤT KHẨU CÔNG NGHIỆP ĐIỆN TỬ VÀ CÔNG
NGHIỆP THÔNG TIN.
+ CẢI TẠO, MỞ RỘNG, NÂNG CẤP VÀ XÂY DỰNG MỚI CÓ
TRỌNG ĐIỂM KẾT CẤU HẠ TẦNG, VẬT CHẤT CỦA NỀN KINH TẾ.
+ PHÁT TRIỂN NHANH DU LỊCH, CÁC NGÀNH DỊCH VỤ.
+ PHÁT TRIỂN HỢP LÝ CÁC VÙNG LÃNH THỔ
C. MỞ RỘNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
ĐẠI HỘI VI ĐÃ CHỈ RÕ:"CÙNG VỚI VIỆC MỞ RỘNG XUẤT
NHẬP KHẨU TRANH THỦ VỐN VIỆN TRỢ VÀ VAY DÀI HẠN CẦN
VẬN DỤNG NHIỀU HÌNH THỨC ĐA DẠNG ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
ĐỐI NGOẠI" (1). THỰC HIỆN CHỦ TRƯƠNG ĐÓ, NHÀ NƯỚC ĐÃ BAN
HÀNH CHINHS ÁCH "MỞ CỬA" ĐỂ THU HÚT VỐN VÀ KỸ THUẬT
NƯỚC NGOÀI, TỪNG BƯỚC GẮN NỀN KINH TẾ QUỐC GIA VỚI NỀN
KINH TẾ THẾ GIỚI, THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC VỚI THỊ TRƯỜNG
QUỐC TẾ TRÊN NGUYÊN TẮC BÌNH ĐẲNG VÀ CÙNG CÓ LỢI, ĐẢM
BẢO ĐỘC LẬP, CHỦ QUYỀN DÂN TỘC VÀ AN NINH QUỐC GIA.
 VỀ NGOẠI THƯƠNG, CẢI CÁCH NGOẠI THƯƠNG ĐƯỢC
THỰC HIỆN THEO HƯỚNG TỪNG BƯỚC MỞ CỬA VÀ HỘI NHẬP
QUỐC TẾ.
CHỦ TRƯƠNG CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC LÀ: ĐẨY MẠNH
XUẤT KHẨU ĐỂ ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHẬP KHẨU, COI XUẤT

KHẨU LÀ MỘT TRONG 3 CHƯƠNG TRÌNH TRỌNG ĐIỂM CỦA
CHẶNG ĐƯỜNG ĐẦU TIÊN, LÀ HƯỚNG ƯU TIÊN CỦA KINH TẾ ĐỐI
NGOẠI TRONG SUỐT THỜI KỲ ĐỔI MỚI. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ
LÀ:
+ NHÀ NƯỚC XOÁ BỎ BAO CẤP BÙ LỖ TRONG KINH DOANH
XUẤT NHẬP KHẨU ĐỐI VỚI CÁC DNNN TỪ CUỐI NĂM 1987 CÁC

19

DOANH NGHIỆP NÀY PHẢI TỰ HẠCH TOÁN KINH DOANH SAO
CHO CÓ HIỆU QUẢ.
+ NHÀ NƯỚC BỎ NGUYÊN TẮC ĐỘC QUYỀN NGOẠI
THƯƠNG (TỪ NĂM 1990)
+ ĐIỀU CHỈNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐỂ KHUYẾN KHÍCH XUẤT
KHẨU. TỪ NĂM 1991 CHẾ ĐỘ 2 TỔ QUỐC ĐƯỢC XOÁ BỎ, CHUYỂN
SANG THỰC HIỆN TỶ GIÁ LINH HOẠT CÓ QUẢN LÝ CỦ NHÀ
NƯỚC.
 TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NOGÀI
NĂM 1987, NHÀ NƯỚC BAN HÀNH LUẬT ĐẦU TƯ NƯỚC
NGOÀI, SAU ĐÓ ĐƯỢC BỔ SUNG VÀ SỬA ĐỔI NHIỀU LẦN NHẰM
HẤP DẪN CÁC NHÀ ĐẦU TƯ.
NHÀ NƯỚC TẠO MÔI TRƯỜNG THUẬN LỢI CHO CÁC NHÀ
ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI NHƯ ĐƠN GIẢN HOÁ THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH, XÂY DỰNG CÁC KHU CHẾ XUẤT, CƠ SỞ HẠ TÂNG THUẬN
TIỆN.
NHỮNG CHÍNH SÁCH TRÊN NHẰM ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG
THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VÀ THU HÚT ĐẦU TƯ CỦA NƯỚC NGOÀI,
KẾT HỢP CÁC NGUỒN LỰC BÊN TRONG VÀ BÊN NGOÀI ĐỂ PHÁT
TRIỂN KINH TẾ.
D. XOÁ BỎ TRIỆT ĐỂ CƠ CHẾ TẬP TRUNG QUAN LIÊU, BAO

CẤP, HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC
CƠ CHẾ QUẢN LÝ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP TỪ
NHIỀU NĂM NAY ĐÃ KHÔNG TẠO ĐƯỢC ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN
VÀ GÂY RA NHIỀU HIỆN TƯỢNG TIÊU CỰC TRONG XÃ HỘI. DO
ĐÓ, ĐẠI HỘI VI ĐÃ CHỦ TRƯƠNG ĐỔI MỚI VỀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ
KINH TẾ VÀ CHỈ RA THỰC CHẤT CỦA CƠ CHẾ MỚI ĐÓ LÀ: "CƠ
CHẾ KẾ HOẠCH HOÁ THEO HƯỚNG PHƯƠNG THỨC HẠCH TOÁN

20

KINH DOANH XÃ HỘI CHỦ NGHĨA, ĐÚNG NGUYÊN TẮC TẬP
TRUNG DÂN CHỦ"
(1)

TRÊN CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ NHỮNG VẤN ĐỀ THỰC TIỄN TRONG
ĐỔI MỚI CƠ CHẾ QUẢN LÝ Ở NƯỚC TA TỪ NĂM 1986 ĐẾN NAY,
TRONG CÁC KỲ ĐẠI HỘI ĐẢNG TA TIẾP TỤC LÀM RÕ NỘI DUNG
VÀ PHƯƠNG THỨC ĐỔI MỚI CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH TẾ THEO
HƯỚNG "XÓA BỎ CƠ CHẾ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP, HÌNH
THÀNH CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC
THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN"
(2)
. ĐIỀU ĐÓ THỰC CHẤT LÀ QUÁ
TRÌNH ĐỔI MỚI CẢ HỆ THỐNG CÁC CÔNG CỤ, CHÍNH SÁCH QUẢN
LÝ VÀ TĂNG CƯỜNG CHỨC NĂNG QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC.
(1). BÁO CÁO CHÍNH TRỊ TẠI ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC
LẦN THỨC VI, TRANG 46
(2) ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM, TRANG 98

3. NHỮNG THÀNH TỰU SAU 20 NĂM ĐỔI MỚI

3.1. NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG LIÊN TỤC, NHIỀU NĂM CÓ
TỐC ĐỘ CAO
TRONG SUỐT THỜI KỲ ĐỔI MỚI TỪ NĂM 1986 CHO ĐẾN NAY
NỀN KINH TẾ VIỆT NAM LUÔN CÓ NHỊP ĐỘ TĂNG TRƯỞNG
DƯƠNG, ĐẶC BIỆT ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG NHANH
VÀ LIÊN TỤC TRONG SUỐT THỜI GIAN TỪ 1986-1997.
TRONG 5 NĂM ĐẦU ĐỔI MỚI (1986-1990), KHI CHẾ ĐỘ BAO
CẤP BỊ XOÁ BỎ DẦN, CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC VÀ CÁC
HỢP TÁC XÃ GẶP NHIỀU KHÓ KHĂN, KHU VỰC KINH TẾ TƯ NHÂN
VÀ CÁ THỂ CHƯA PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ RƠI VÀO TÌNH
TRẠNG BẤT ỔN ĐỊNH, BÌNH QUÂN CHỈ ĐẠT 3,9%/NĂM (RIÊNG
NĂM 1986 ĐẠT 0,3%) VÀ LẠM PHÁT CAO KÉO DÀI. NHƯNG ĐẦU
THẬP KỶ 90, NỀN KINH TẾ NƯỚC TA LIÊN TỤC TĂNG TRƯỞNG ỔN

21

ĐỊNH VÀ ĐẠT ĐẾN ĐỈNH CAO LÀ 9,5% VÀO NĂM 1995. ĐẶC BIỆT
TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM (1991-1995), LẦN ĐẦU TIÊN TA ĐÃ HOÀN
THÀNH VƯỢT MỨC NHIỀU CHỈ TIÊU CỦA KẾ HOẠCH NÀY. ĐẠI
HỘI VIII CỦA ĐẢNG (NĂM 1996) ĐÃ NHẬN ĐỊNH: "NƯỚC TA ĐÃ RA
KHỎI KHỦNG HOẢNG KINH TẾ XÃ HỘI NHƯNG MỘT SỐ MẶT CÒN
CHƯA VỮNG CHẮC. NHIỆM VỤ ĐỀ RA CHO CHẶNG ĐƯỜNG ĐẦU
CỦA THỜI KỲ QUÁ ĐỘ VÀ CHUẨN BỊ TIỀN ĐỀ CHO CÔNG NGHIÊP
HOÁ ĐÃ HOÀN THÀNH, CHO PHÉP CHUYỂN SANG THỜI KỲ CÔNG
NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC.
TẤT CẢ CÁC MỤC TIÊU KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA KẾ HOẠCH 5
NĂM (1996-2000) VÀ CHIẾN LƯỢC KINH TẾ 10 NĂM (1991-2000) ĐỀU
ĐẠT VÀ VƯỢT KẾ HOẠCH; GDP TRONG 10 NÀY TĂNG BÌNH QUÂN
HÀNG NĂM 7,56%/NĂM NHỜ VẬY GDP NĂM 2000 ĐÃ GẤP 2,07 LẦN
NĂM 1990. RIÊNG 2 NĂM 1998-1999 NỀN KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG

CHÂM HƠN TRƯỚC (5,8% VÀ 4,8%) VÌ BỊ ẢNH HƯỞNG CỦA CUỘC
KHỦNG HOẢNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ CÙNG VỚI THIÊN TAI XẢY RA
TRONG NHIỀU VÙNG TRÊN CẢ NƯỚC. TUY NHIÊN ĐẾN NĂM 2000-
2002 TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG LẠI TĂNG LÊN ĐẠT 6,7%; 68% VÀ 70%
ĐẶC BIỆT NĂM2005 LÀ 8,0% ĐƯA TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG BÌNH
QUÂN TRONG 5 NĂM 2001-2005 TỪ 7,5%.
TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY, SẢN XUẤT KHÔNG CHỈ ĐÁP ỨNG
ĐƯỢC TIÊU DÙNG MÀ CÒN DÀNH MỘT PHẦN ĐỂ TÍCH LUỸ (NĂM
1991: 10,1%; 1995: 20%; NĂM 2000: 27% GDP). DƯỚI ĐÂY LÀ THÀNH
TỰU CỦA MỘT SỐ NGÀNH.
 NÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN CẢ VỀ TRỒNG
TRỌT VÀ CHĂN NUOI NGHỀ RỪNG VÀ THỦY SẢN. THÀNH TỰU
NỔI BẬT NHẤT LÀ ĐÃ GIẢI QUYẾT VỮNG CHẮC, AN TOÀN LƯƠNG
THỰC QUỐC GIA. SẢN LƯỢNG LƯƠNG THỰC ĐÃ TĂNG NHANH:
TỪ 21,5 TRIỆU TẤN (NĂM 1990) LÊN 27,5 TRIỆU TẤN (NĂM 1995) VÀ

22

34,5 TRIỆU TẤN (NĂM 2000) GẦN 36 TRIỆU TẤN (NĂM 2002). BÌNH
QUÂN MỖI NĂM TĂNG 1,4 TRIỆU TẤN. SẢN LƯỢNG LƯƠNG THỰC
BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI NHỜ ĐÓ CŨNG TĂNG LÊN. VIỆT NAM ĐÃ
TỪ MỘT NƯỚC THIẾU LƯƠNG THỰC (TRƯỚC NĂM 1989 TRỞ
THÀNH NƯỚC XUẤT KHẨU GẠO THỨ 2 THẾ GIỚI SAU THÁI LAN).
NHỮNG CHUYỂN BIẾN TRÊN MẶT TRẬN LƯƠNG THỰC ĐÃ
GÓP PHẦN QUAN TRỌNG VÀO VIỆC ỔN ĐỊNH ĐỜI SỐNG NHÂN
DÂN.
CÁC VÙNG CÂY ĂN QUẢ TẬP TRUNG CŨNG ĐƯỢC HÌNH
THÀNH, NHIỀU MẶT HÀNG NÔNG SẢN ĐÃ CHIẾM ĐƯỢC VỊ TRÍ
ĐÁNG KỂ TRONG KIM NGẠCH XUẤT KHẨU. TRONG 10 NĂM 1991-
2000, BÌNH QUÂN MỖI NĂM XUẤT KHẨU GẠO TĂNG 7,6%; CAO SU

TĂNG 12,4%; CÀ PHÊ TĂNG 17,7%; RAU QUẢ TĂNG 10,8%; HẠT
TIÊU TĂNG 24,8%; HẠT ĐIỀU TĂNG 37,5%. TỔNG GIÁ TRỊ NÔNG
SẢN XUẤT KHẨU CHIẾM KHOẢNG 40% TỔNG GIÁ TRỊ XUẤT
KHẨU CỦA CẢ NƯỚC. MỘT NỀN NÔNG NGHIỆP HÀNG HOÁ ĐÃ
HÌNH THÀNH GẮN VỚI THỊ TRƯỜNG QUỐC TẾ.
 SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP TĂNG TRƯỞNG LIÊN TỤC VỚI
TỐC ĐỘ 2 CON SỐ. BÌNH QUÂN THỜI KỲ 1991-1995 TĂNG 13,7%,
THỜI KỲ 1996-2000 TĂNG 13,2%. MỨC BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI
CỦA NHIỀU SẢN PHẨM CÔNG NGHIỆP NHƯU ĐIỆN, THAN, VẢI,
THÉP, XI MĂNG… TĂNG NHANH TRONG NHỮNG NĂM ĐỔI MỚI VÀ
ĐÁP ỨNG TỐT HƠN NHU CẦU CỦA SẢN XUẤT, ĐỜI SỐNG NHÂN
DÂN VÀ XUẤT KHẨU.
THỜI KỲ NÀY ĐÃ HOÀN THÀNH MỘT SỐ CÔNG TRÌNH LỚN:
THUỶ ĐIỆN HOÀ BÌNH, TRỊ AN, YALY, ĐƯỜNG DÂY 500 KV BẮC -
NAM, NHIỆT ĐIỆN PHẢ LẠI, PHÚ MỸ… SẢN LƯỢNG ĐIỆN ĐÃ
TĂNG TỪ 5,7 TỶ KWH NĂM 1986 LÊN 26,6 TỶ KWH NĂM 2000. NHỜ

23

ĐÓ ĐIỆN LƯỚI QUỐC GIA ĐÃ PHỦ TỚI 98% SỐ HUYỆN 70% SỐ XÃ,
90% SỐ HỘ THÀNH THỊ, 60% SỐ HỘ NÔNG DÂN.
 HỆ THỐNG ĐƯỜNG GIAO THÔNG, BƯU ĐIỆN ĐƯỢC XÂY
DỰNG MỚI VÀ NÂNG CẤP ĐANG VƯƠN TỚI MỌI MIỀN CỦA ĐẤT
NƯỚC, KỂ CẢ VÙNG SÂU, VÙNG XA. HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI
CÓ NHIỀU KHỞI SẮC, CƠ CHẾ CUNG CẤP THEO TEM PHIẾU VÀ
THU MUA THEO NGHĨA VỤ BỊ BÃI BỎ THAY THẾ VÀO ĐÓ LÀ TỰ
DO LƯU THÔNG, THỐNG NHẤT MỘT GIÁ. THỊ TRƯỜNG ĐẦY ẮP
HÀNG HOÁ VÀ DỊCH VỤ, GIÁ CẢ ỔN ĐỊNH, CHẤT LƯỢNG NGÀY
CÀNG CAO, PHƯƠNG THỨC MUA BÁN THUẬN TIỆN.
3.2. CƠ CẤU KINH TẾ CHUYỂN DỊCH THEO HƯỚNG TIẾN BỘ

 CƠ CẤU NGÀNH KINH TẾ
CƠ CẤU NGÀNH KINH TẾ ĐÃ CÓ SỰ CHUYỂN DỊCH THEO
HƯỚNG KHU VỰC I (GỒM NÔNG, LÂM NGHIỆP VÀ THUỶ SẢN) TUY
VẪN ĐẠT TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG CAO LIÊN TỤC NHƯNG TỈ
TRỌNG ĐÃ GIẢM XUỐNG, TRONG KHI ĐÓ TỈ TRỌNG CỦA KHU
VỰC II (GỒM CÔNG NGHIỆP VÀ XÂY DỰNG CƠ BẢN) VÀ KHU VỰC
II (CÁC NGÀNH DỊCH VỤ ĐÃ TĂNG LÊN).
 CƠ CẤU CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ
CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ TRONG GDP ĐÃ CÓ SỰ CHUYỂN
DỊCH TỪ CHỦ YẾU LÀ QUỐC DOANH, HỢP TÁC XÃ SANG ĐA
THÀNH PHẦN, NHƯNG VAI TRÒ CHỦ ĐẠO KINH TẾ QUỐC DOANH
VẪN ĐƯỢC TĂNG CƯỜNG.
DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC ĐƯỢC SẮP XẾP LẠI ĐỂ HOẠT
ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ HƠN: SỐ DOANH NGHIỆP ĐÃ GIẢM TỪ HƠN
1200 (ĐẦU 1990) XUỐNG CÒN GẦN 6000 DOANH NGHIỆP VÀO CUỐI
NĂM 1990, TUY VẬY TỈ TRỌNG KINH TẾ NHÀ NƯỚC VẪN TĂNG
LÊN TỪ 29,4% NĂM 1990 LÊN 39% NĂM 2000. DOANH NGHIỆP NHÀ
NƯỚC TỪNG BƯỚC ĐƯỢC ĐỔI MỚI VÀ PHÁT TRIỂN.

24

KHU VỰC KINH TẾ NGOÀI QUỐC DOANH CŨNG CÓ SỰ BIẾN
ĐỔI KHÁ NHANH.
+ KINH TẾ HỢP TÁC: TỪ NĂM 1988 ĐẾN 1994, CẢ NƯỚC ĐÃ
GIẢI THỂ 2998 HỢP TÁC XÃ YẾU KÉM VÀ 33804 TẬP ĐOÀN SẢN
XUẤT. TÍNH ĐẾN NĂM 1997 CẢ NƯỚC CÓ 13000 HỢP TÁC XÃ NÔNG
NGHIỆP, 38000 TỔ HỢP TÁC. NHIỀU HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP
CHUYỂN SANG MÔ HÌNH KIỂU MỚI.
+ KINH TẾ TƯ NHÂN HOẠT ĐỘNG DƯỚI CÁC HÌNH THỨC
KHÁC NHAU ĐÃ TĂNG LÊN NHANH CHÓNG: TỪ 132 DOANH

NGHIỆP NĂM 1991 TĂNG LÊN 42393 DOANH NGHIỆP VÀO CUỐI
NĂM 1999. ĐẶC BIỆT TỪ KHI NHÀ NƯỚC BAN HÀNH LUẬT DOANH
NGHIỆP 1/1/2000, THÌ KHU VỰC KINH TẾ TƯ NHÂN TĂNG LÊN RẤT
NHANH.
+ KINH TẾ CÁ THỂ VÀ TIỂU CHỦ CŨNG RẤT PHỔ BIẾN, TÍNH
ĐẾN NĂM 1995 CÓ GẦN 2 TRIỆU HỘ KINH DOANH TRONG LĨNH
VỰC TIỂU THỦ CÔNG NGHIỆP VÀ DỊCH VỤ VÀ HƠN 3 TRIỆU HỘ
GIA ĐÌNH NÔNG DÂN CÁ THỂ.
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHU VỰC KINH TẾ NGOÀI QUỐC
DOANH CÓ Ý NGHĨA QUAN TRỌNG TRONG VIỆC TẬN DỤNG
NGUỒN VỐN VÀ LAO ĐỘNG, TỰ TẠO VIỆC LÀM, TĂNG THU NHẬP
CỦA DÂN CƯ VÀ ĐÓNG GÓP VÀO SỰ TĂNG TRƯỞNG CHUNG CỦA
NỀN KINH TẾ. TUY NHIÊN KHU VỰC NÀY VẪN CÒN ĐANG CÓ
TRẠNG THÁI PHÁT TRIỂN CHƯA TƯƠNG XỨNG VỚI TIỀM NĂNG
CỦA NÓ.
3.3. KIỀM CHẾ VÀ ĐẨY LÙI ĐƯỢC LẠM PHÁT
TRONG NHỮNG NĂM 1986-1988 LẠM PHÁT ĐÃ TĂNG TỚI 3
CON SỐ LÀM CHO NỀN KINH TẾ CHAO ĐẢO. TỪ NĂM 1989, LẠM
PHÁT ĐƯỢC CHẬM LẠI Ở MỨC 2 CON SỐ SAU ĐÓ GIẢM XUỐNG 1
CON SỐ. NĂM 1986: 774,7%; NĂM 1990: 67,4%; NĂM 1995: 12,7%;