Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 1 docx

Chu
’
o
’
ng 2
Cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux trên cùng máy tính
vo
´
’
i Windows
Va
˙
n su
˙
’
kho
’
’
i d
¯
a
ˆ
`
u nan – Trung Quo

ˆ
´
c
Thông thu
’
o
`
’
ng trên các d
¯
ı
˜
a cu
’
a ba
’
n phân pho
ˆ
´
i Linux d
¯
ã có hu
’
o
´
’
ng da
ˆ
˜
n nga

˘
´
n go
˙
n cách cài d
¯
a
˘
˙
t
Linux. Ngoài ra, trên Internet ba
˙
n có the
ˆ
’
tìm tha
ˆ
´
y ra
ˆ
´
t nhie
ˆ
`
u cuo
ˆ
´
n sách nó ve
ˆ
`

va
ˆ
´
n d
¯
e
ˆ
`
này. Và ta
ˆ
´
t
ca
’
các ba
’
n phân pho
ˆ
´
i lo
´
’
n (Debian, Slackware, Fedora, Mandrake, ) d
¯
e
ˆ
`
u d
¯
ã có cuo

ˆ
´
n hu
’
o
´
’
ng
da
ˆ
˜
n cài d
¯
a
˘
˙
t ra
ˆ
´
t chi tie
ˆ
´
t, cho mo
˙
i tình huo
ˆ
´
ng su
’
’

du
˙
ng. Hãy cho
`
’
d
¯
o
˙
’
i và hy vo
˙
ng trong tu
’
o
’
ng lai
không xa se
˜
có ba
’
n di
˙
ch Tie
ˆ
´
ng Vie
ˆ
˙
t cu

’
a nhu
˜
’
ng cuo
ˆ
´
n sách này. Chính vì va
ˆ
˙
y trong cuo
ˆ
´
n sách
này, tác gia
’
se
˜
không d
¯
u
’
a ra các bu
’
o
´
’
c cu
˙
the

ˆ
’
cu
’
a vie
ˆ
˙
c cài d
¯
a
˘
˙
t, mà xin ba
˙
n d
¯
o
˙
c hãy tìm các
cuo
ˆ
´
n hu
’
o
´
’
ng da
ˆ
˜

n tu
’
o
’
ng u
´
’
ng. Thay vào d
¯
ó là nhu
˜
’
ng gì ba
˙
n ca
ˆ
`
n bie
ˆ
´
t và chua
ˆ
’
n bi
˙
tru
’
o
´
’

c khi cài
d
¯
a
˘
˙
t, d
¯
o
ˆ
`
ng tho
`
’
i, tác gia
’
se
˜
d
¯
i cu
˙
the
ˆ
’
và chi tie
ˆ
´
t vào nhu
˜

’
ng gì d
¯
a
˘
˙
c bie
ˆ
˙
t khi cài d
¯
a
˘
˙
t Linux trên máy
tính d
¯
ã có mo
ˆ
˙
t trong các he
ˆ
˙
d
¯
ie
ˆ
`
u hành Windows cu
˜

ng nhu
’
vie
ˆ
˙
c kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng nhie
ˆ
`
u he
ˆ
˙
d
¯
ie
ˆ
`
u hành.
Va
ˆ
´
n d
¯

e
ˆ
`
o
’
’
cho
ˆ
˜
, pha
ˆ
`
n lo
´
’
n ngu
’
o
`
’
i dùng Vie
ˆ
˙
t Nam tru
’
o
´
’
c khi ba
˘

´
t d
¯
a
ˆ
`
u ho
˙
c Linux d
¯
ã làm quen và
ra
ˆ
´
t có the
ˆ
’
d
¯
ã có kinh nghie
ˆ
˙
m su
’
’
du
˙
ng các HD
¯
H dòng Windows nhu

’
Windows 98, Windows
2000 và Windows XP. Và trên thu
˙
’
c te
ˆ
´
thì ta
˙
m tho
`
’
i Linux khó có the
ˆ
’
là HD
¯
H d
¯
a
ˆ
`
u tiên mà ngu
’
o
`
’
i
dùng làm quen. Nhu

’
the
ˆ
´
, mo
ˆ
˙
t cách tu
˙
’
nhiên, ne
ˆ
´
u ngu
’
o
`
’
i dùng d
¯
ã làm vie
ˆ
˙
c vo
´
’
i HD
¯
H Windows
và quye

ˆ
´
t d
¯
i
˙
nh thu
’
’
nghie
ˆ
˙
m vo
´
’
i Linux, thì ho
˙
không muo
ˆ
´
n ma
ˆ
´
t d
¯
i môi tru
’
o
`
’

ng làm vie
ˆ
˙
c quen
thuo
ˆ
˙
c cu
’
a mình, cùng vo
´
’
i nhu
˜
’
ng gì d
¯
ã ta
˙
o ra và d
¯
ã ca
ˆ
´
u hình du
’
o
´
’
i du

’
o
´
’
i Windows. Ra
ˆ
´
t may là
không nha
ˆ
´
t thie
ˆ
´
t pha
’
i d
¯
ánh ma
ˆ
´
t ta
ˆ
´
t ca
’
nhu
˜
’
ng thu

´
’
d
¯
ó. Bo
’
’
i vì trên mo
ˆ
˙
t máy tính có the
ˆ
’
cùng
"chung so
ˆ
´
ng hòa bình hai HD
¯
H và tha
ˆ
˙
m chí nhie
ˆ
`
u ho
’
n nu
˜
’

a (ne
ˆ
´
u có d
¯
u
’
cho
ˆ
˜
trên d
¯
ı
˜
a!). Chính
vì the
ˆ
´
, o
’
’
phía du
’
o
´
’
i se
˜
nói cách cài d
¯

a
˘
˙
t HD
¯
H Linux trên máy tính d
¯
ã cài d
¯
a
˘
˙
t mo
ˆ
˙
t trong các he
ˆ
˙
d
¯
ie
ˆ
`
u hành cu
’
a hãng Microsoft.
2.1 Chua
ˆ
’
n bi

˙
cài d
¯
a
˘
˙
t
Có the
ˆ
’
cài d
¯
a
˘
˙
t Linux ba
˘
`
ng mo
ˆ
˙
t trong các cách sau:
• Tu
`
’
o
ˆ
’
d
¯

ı
˜
a CD-ROM
• Tu
`
’
ba
’
n sao chép Linux trên o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng
• Tu
`
’
máy chu
’
ta
ˆ
˙
p tin cu
’
a ma

˙
ng no
ˆ
˙
i bo
ˆ
˙
qua NFS;
• Tu
`
’
máy tính khác trong ma
˙
ng no
ˆ
˙
i bo
ˆ
˙
qua SMB;
4 Cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux trên cùng máy tính vo
´
’

i Windows
• Tu
`
’
máy tính o
’
’
xa (ví du
˙
tu
`
’
Internet) qua giao thu
´
’
c FTP;
• Tu
`
’
mo
ˆ
˙
t máy chu
’
WWW qua giao thu
´
’
c HTTP.
Theo ý kie
ˆ

´
n cá nhân cu
’
a tác gia
’
thì thua
ˆ
˙
n tie
ˆ
˙
n và có tính thu
˙
’
c te
ˆ
´
nha
ˆ
´
t là cài d
¯
a
˘
˙
t Linux tu
`
’
CD-ROM, ho
’

n nu
˜
’
a vie
ˆ
˙
c mua các d
¯
ı
˜
a CD bây gio
`
’
không gây khó kha
˘
n gì.
Tru
’
o
´
’
c khi ba
˘
´
t d
¯
a
ˆ
`
u cài d

¯
a
˘
˙
t, hãy thu tha
ˆ
˙
p (hãy vie
ˆ
´
t lên mo
ˆ
˙
t to
`
’
gia
ˆ
´
y) ta
ˆ
´
t ca
’
nhu
˜
’
ng thông tin
ca
ˆ

´
u hình ca
ˆ
`
n thie
ˆ
´
t cu
’
a máy tính. Ne
ˆ
´
u nhu
’
máy tính cu
’
a ba
˙
n ta
˙
m tho
`
’
i va
ˆ
˜
n còn làm vie
ˆ
˙
c du

’
o
´
’
i
HD
¯
H Windows 95/98/2000/XP, thì ba
˙
n se
˜
tìm tha
ˆ
´
y ra
ˆ
´
t nhie
ˆ
`
u thông tin ne
ˆ
´
u nha
ˆ
´
n chuo
ˆ
˙
t pha

’
i
vào bie
ˆ
’
u tu
’
o
˙
’
ng My Computer, cho
˙
n le
ˆ
˙
nh Properties. O
’
’
d
¯
ây ba
˙
n có the
ˆ
’
tìm tha
ˆ
´
y ga
ˆ

`
n he
ˆ
´
t ta
ˆ
´
t ca
’
thông tin ca
ˆ
`
n thie
ˆ
´
t. Ne
ˆ
´
u nhu
’
ba
˙
n không tha
ˆ
´
y thông tin nào d
¯
ó, thì ca
ˆ
`

n tìm kie
ˆ
´
m theo các cách
khác, ke
ˆ
’
ca
’
vie
ˆ
˙
c mo
’
’
vo
’
máy và d
¯
o
˙
c nhu
˜
’
ng dòng chu
˜
’
trên thie
ˆ
´

t bi
˙
.
D
¯
e
ˆ
’
giúp ba
˙
n d
¯
o
˙
c, xin d
¯
u
’
o
˙
’
c d
¯
u
’
a ra d
¯
ây danh sách nhu
˜
’

ng thông tin ca
ˆ
`
n thu tha
ˆ
˙
p. Xin d
¯
u
`
’
ng
lu
’
o
`
’
i bie
ˆ
´
ng và hãy co
ˆ
´
ga
˘
´
ng ghi càng nhie
ˆ
`
u du

˜
’
lie
ˆ
˙
u ve
ˆ
`
mo
ˆ
˙
t thie
ˆ
´
t bi
˙
càng to
ˆ
´
t (ta
ˆ
´
t ca
’
nhu
˜
’
ng thông
tin có the
ˆ

’
tìm tha
ˆ
´
y), nhu
˜
’
ng du
˜
’
lie
ˆ
˙
u này se
˜
ca
ˆ
`
n d
¯
e
ˆ
´
n khi cài d
¯
a
˘
˙
t và ca
ˆ

´
u hình, khi mà vie
ˆ
˙
c tìm
kie
ˆ
´
m chúng se
˜
khó kha
˘
n ho
’
n.
• BIOS:
– nhà sa
’
n xua
ˆ
´
t;
– so
ˆ
´
hie
ˆ
˙
u phiên ba
’

n.
• Controller o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng: loa
˙
i (IDE hay SCSI) và dung lu
’
o
˙
’
ng cu
’
a o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a (ne
ˆ
´

u nhu
’
ba
˙
n d
¯
o
˙
c
dùng d
¯
ı
˜
a IDE, thì ca
ˆ
`
n kie
ˆ
’
m tra xem BIOS có ho
ˆ
˜
tro
˙
’
vie
ˆ
˙
c truy ca
ˆ

˙
p o
’
’
che
ˆ
´
d
¯
o
ˆ
˙
LBA hay
không):
– hda (Master trên controller so
ˆ
´
1 hay Primary Master);
– hdb (Slave trên controller so
ˆ
´
1 hay Primary Slave);
– hdc (Master trên controller so
ˆ
´
2 hay Secondary Master);
– hdd (Slave trên controller so
ˆ
´
2 hay Secondary Slave).

– nhà sa
’
n xua
ˆ
´
t và so
ˆ
´
ma
ˆ
˜
u mã cu
’
a adapter SCSI (ne
ˆ
´
u có).
• Dung lu
’
o
˙
’
ng cu
’
a bo
ˆ
˙
nho
´
’

(tính ba
˘
`
ng Kilobyte
• CD-ROM:
– Giao die
ˆ
˙
n (IDE, SCSI, hay giao die
ˆ
˙
n khác);
– d
¯
o
ˆ
´
i vo
´
’
i các o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a CD-ROM không pha
’
i IDE, cu

˜
ng nhu
’
SCSI - nhà sa
’
n xua
ˆ
´
t và so
ˆ
´
ma
ˆ
˜
u mã.
• Chuo
ˆ
˙
t:
– loa
˙
i chuo
ˆ
˙
t (serial, PS/2, hay bus mouse);
– giao thu
´
’
c (Microsoft, Logitech, MouseMan, v.v. . . );
– so

ˆ
´
nút;
– d
¯
o
ˆ
´
i vo
´
’
i chuo
ˆ
˙
t ca
˘
´
m vào co
ˆ
’
ng no
ˆ
´
i tie
ˆ
´
p thì ca
ˆ
`
n so

ˆ
´
thu
´
’
tu
˙
’
cu
’
a co
ˆ
’
ng d
¯
ó.
• Ca
˙
c màn hình
2.2 Phòng xa và nhu
˜
’
ng lo
`
’
i khuyên 5
– nhà sa
’
n xua
ˆ

´
t;
– so
ˆ
´
ma
ˆ
˜
u mã (hay chipset su
’
’
du
˙
ng)
– dung lu
’
o
˙
’
ng bo
ˆ
˙
nho
´
’
;
• Màn hình
– nhà sa
’
n xua

ˆ
´
t
– so
ˆ
´
ma
ˆ
˜
u mã;
– các giá tri
˙
gio
´
’
i ha
˙
n (min, max) cu
’
a ta
ˆ
`
n so
ˆ
´
làm mo
´
’
i theo chie
ˆ

`
u do
˙
c và theo chie
ˆ
`
u
ngang (nhu
˜
’
ng giá tri
˙
này ba
˙
n d
¯
o
˙
c chı
’
có the
ˆ
’
tìm tha
ˆ
´
y trong tài lie
ˆ
˙
u d

¯
i kèm vo
´
’
i màn
hình, Windows không hie
ˆ
’
n thi
˙
nhu
˜
’
ng giá tri
˙
này, và chúng ra
ˆ
´
t quan tro
˙
ng trong
khi ca
ˆ
´
u hình giao die
ˆ
˙
n d
¯
o

ˆ
`
ho
˙
a).
• Ne
ˆ
´
u nhu
’
ba
˙
n d
¯
o
˙
c muo
ˆ
´
n ke
ˆ
´
t no
ˆ
´
i ma
˙
ng (mà UNIX nói chung là HD
¯
H dành cho ma

˙
ng),
thì hãy ghi la
˙
i nhu
˜
’
ng du
˜
’
lie
ˆ
˙
u sau:
– nhà sa
’
n xua
ˆ
´
t và so
ˆ
´
ma
ˆ
˜
u mã ca
˙
c ma
˙
ng;

– d
¯
i
˙
a chı
’
IP cu
’
a mình;
– tên cu
’
a máy tính trong ma
˙
ng;
– ma
˘
˙
t na
˙
ma
˙
ng con (subnet mask);
– d
¯
i
˙
a chı
’
IP cu
’

a gateway;
– d
¯
i
˙
a chı
’
IP cu
’
a các máy chu
’
tên mie
ˆ
`
n (DNS server);
– d
¯
i
˙
a chı
’
IP cu
’
a máy chu
’
WINS(Windows Internet Name Service);
– tên mie
ˆ
`
n cu

’
a công ty ba
˙
n d
¯
o
˙
c.
• Loa
˙
i và nhà sa
’
n xua
ˆ
´
t ca
˙
c âm thanh và game controller (ne
ˆ
´
u nhu
’
có)
2.2 Phòng xa và nhu
˜
’
ng lo
`
’
i khuyên

Tru
’
o
´
’
c khi cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux sau Windows, ra
ˆ
´
t nên thu
˙
’
c hie
ˆ
˙
n vài thao tác "phòng xa" ("phòng
cháy ho
’
n chu
˜
’
a cháy"). Vì ra
ˆ
´

t có the
ˆ
’
ba
˙
n d
¯
o
˙
c se
˜
pha
’
i phân vùng la
˙
i o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a, thay d
¯
o
ˆ
’
i ba
’
n ghi

kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng (Boot Record) và làm vie
ˆ
˙
c vo
´
’
i các ta
ˆ
˙
p tin kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng cu
˜
ng nhu
’
các ta

ˆ
˙
p tin ca
ˆ
´
u hình.
Các thao tác này không pha
’
i lúc nào cu
˜
ng d
¯
em la
˙
i d
¯
em la
˙
i mo
ˆ
˙
t ke
ˆ
´
t qua
’
theo ý muo
ˆ
´
n, và trong

tru
’
o
`
’
ng ho
˙
’
p xa
ˆ
´
u có the
ˆ
’
máy tính cu
’
a ba
˙
n d
¯
o
˙
c se
˜
không kho
’
’
i d
¯
o

ˆ
˙
ng nu
˜
’
a. Có bie
ˆ
´
t cách thoát ra
kho
’
i tình huo
ˆ
´
ng này và phu
˙
c ho
ˆ
`
i du
˜
’
lie
ˆ
˙
u ca
ˆ
`
n thie
ˆ

´
t không d
¯
ó còn là mo
ˆ
˙
t câu ho
’
i. Nhu
’
ng ro
’
i vào
tình huo
ˆ
´
ng nhu
’
va
ˆ
˙
y he
ˆ
´
t su
´
’
c de
ˆ
˜

dàng nha
ˆ
´
t là vo
´
’
i ngu
’
o
`
’
i dùng la
ˆ
`
n d
¯
a
ˆ
`
u tiên cài d
¯
a
˘
˙
t Linux. Chính
vì va
ˆ
˙
y, d
¯

a
ˆ
`
u tiên, ca
ˆ
`
n ta
˙
o mo
ˆ
˙
t d
¯
ı
˜
a me
ˆ
`
m kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng hay mo
ˆ
˙
t d

¯
ı
˜
a me
ˆ
`
m giúp phu
˙
c ho
ˆ
`
i he
ˆ
˙
tho
ˆ
´
ng
(ne
ˆ
´
u ba
˙
n d
¯
o
˙
c còn chu
’
a ta

˙
o). Thu
´
’
hai, ca
ˆ
`
n ghi la
˙
i nhu
˜
’
ng du
˜
’
lie
ˆ
˙
u có giá tri
˙
(backup). Và thu
´
’
ba, chua
ˆ
’
n bi
˙
các ta
ˆ

˙
p tin (d
¯
ı
˜
a me
ˆ
`
m, CD) cài d
¯
a
˘
˙
t cho he
ˆ
˙
tho
ˆ
´
ng cu
˜
. Mo
ˆ
˙
t lo
`
’
i khuyên quan tro
˙
ng

khác: ne
ˆ
´
u có gì d
¯
ó xa
’
y ra không theo ý muo
ˆ
´
n thì không nên hoang mang. Xin chia se
’
mo
ˆ
˙
t
kinh nghie
ˆ
˙
m buo
ˆ
`
n: khi la
ˆ
`
n d
¯
a
ˆ
`

u tiên tác gia
’
cài Linux trên máy tính d
¯
ã có Windows NT, và
ke
ˆ
´
t qua
’
là máy tính không the
ˆ
’
kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng d
¯
u
’
o
˙
’
c. Không hie
ˆ

’
u he
ˆ
´
t va
ˆ
´
n d
¯
e
ˆ
`
tác gia
’
nghı
˜
là không
còn cách gì khác ngoài d
¯
i
˙
nh da
˙
ng la
˙
i o
ˆ
’
d
¯

ı
˜
a và cài d
¯
a
˘
˙
t la
˙
i tu
`
’
d
¯
a
ˆ
`
u. Bây gio
`
’
thì tác gia
’
d
¯
ã hie
ˆ
’
u là
có the
ˆ

’
phu
˙
c ho
ˆ
`
i la
˙
i ne
ˆ
´
u nhu
’
không quye
ˆ
´
t d
¯
i
˙
nh quá vo
ˆ
˙
i vàng. Vì va
ˆ
˙
y có the
ˆ
’
nói ra

˘
`
ng Werner
Almesberger d
¯
úng, khi trong hu
’
o
´
’
ng da
ˆ
˜
n su
’
’
du
˙
ng LILO có d
¯
u
’
a ra nhu
˜
’
ng lo
`
’
i khuyên sau cho
ngu

’
o
`
’
i dùng khi ro
’
i vào tru
’
o
`
’
ng ho
˙
’
p khó kha
˘
n nhu
’
va
ˆ
˙
y:
6 Cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux trên cùng máy tính vo

´
’
i Windows
• Không hoa
’
ng ho
ˆ
´
t. Ne
ˆ
´
u nhu
’
có gì d
¯
ó không làm vie
ˆ
˙
c, hãy thu
’
’
mo
˙
i cách d
¯
e
ˆ
’
tìm ra nguyên
nhân, kie

ˆ
’
m tra la
˙
i nhie
ˆ
`
u la
ˆ
`
n thao tác cu
’
a mình. Chı
’
sau khi d
¯
ó mo
´
’
i thu
˙
’
c hie
ˆ
˙
n các bu
’
o
´
’

c
su
’
’
a lo
ˆ
˜
i.
• Hãy d
¯
o
˙
c tài lie
ˆ
˙
u. D
¯
a
˘
˙
c bie
ˆ
˙
t trong các tru
’
o
`
’
ng ho
˙

’
p, khi he
ˆ
˙
tho
ˆ
´
ng làm nhu
˜
’
ng gì ba
˙
n d
¯
o
˙
c
không mong d
¯
o
˙
’
i.
Xin thêm mo
ˆ
˙
t lo
`
’
i khuyên pho

ˆ
’
bie
ˆ
´
n sau: * Hãy xem các ta
ˆ
˙
p tin log, tu
´
’
c là các ta
ˆ
˙
p tin ghi
la
˙
i su
˙
’
kie
ˆ
˙
n cu
’
a he
ˆ
˙
tho
ˆ

´
ng (ca
ˆ
`
n tìm chúng trong thu
’
mu
˙
c /var/log).
Nhu
’
d
¯
ã nói o
’
’
trên, quá trình cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux nói riêng không pha
’
i là d
¯
e
ˆ
`

tài cu
’
a cuo
ˆ
´
n
sách. Ngu
’
o
`
’
i dùng ca
ˆ
`
n tìm các cuo
ˆ
´
n hu
’
o
´
’
ng da
ˆ
˜
n tu
’
o
’
ng u

´
’
ng. Tuy nhiên, tác gia
’
cu
˜
ng muo
ˆ
´
n d
¯
u
’
a
ra vài lo
`
’
i khuyên d
¯
e
ˆ
’
giúp ngu
’
o
`
’
i dùng d
¯
u

’
a ra quye
ˆ
´
t d
¯
i
˙
nh trong khi cài d
¯
a
˘
˙
t.
Thu
´
’
nha
ˆ
´
t, d
¯
u
`
’
ng vo
ˆ
˙
i vàng và hãy chú ý d
¯

o
˙
c nhu
˜
’
ng thông báo se
˜
hie
ˆ
’
n thi
˙
trên màn hình,
và hãy suy nghı
˜
ky
˜
khi cho
˙
n câu tra
’
lo
`
’
i. D
¯
e
ˆ
’
minh chu

´
’
ng cho lo
`
’
i khuyên này xin d
¯
u
’
o
˙
’
c ke
ˆ
’
la
˙
i
tru
’
o
`
’
ng ho
˙
’
p khi tác gia
’
cài Red Hat 7.1, và tu
˙

’
d
¯
o
ˆ
˙
ng nha
ˆ
´
n lên nút Next, vì cho ra
˘
`
ng phu
’
o
’
ng án
theo ma
˘
˙
c d
¯
i
˙
nh là d
¯
u
’
. Ke
ˆ

´
t qua
’
là tác gia
’
không the
ˆ
’
truy ca
ˆ
˙
p d
¯
u
’
o
˙
’
c d
¯
e
ˆ
´
n máy này qua các giao
thu
´
’
c ma
˙
ng (telnet, ftp, NFS, Samba), ma

˘
˙
c dù d
¯
ã ca
ˆ
´
u hình giao die
ˆ
˙
n ma
˙
ng cho máy. Nguyên
nhân là trong phu
’
o
’
ng án theo ma
˘
˙
c d
¯
i
˙
nh thì tu
’
o
`
’
ng lu

’
’
a d
¯
u
’
o
˙
’
c cài d
¯
a
˘
˙
t, và tu
’
o
`
’
ng lu
’
’
a d
¯
óng he
ˆ
´
t các
truy ca
ˆ

˙
p tu
`
’
ma
˙
ng. D
¯
e
ˆ
’
mo
’
’
truy ca
ˆ
˙
p này, thì trong quá trình cài d
¯
a
˘
˙
t ca
ˆ
`
n chı
’
rõ các di
˙
ch vu

˙
d
¯
u
’
o
˙
’
c
mo
’
’
. Nhu
’
ng chúng ta quá vo
ˆ
˙
i vàng! Thu
´
’
hai, tác gia
’
khuyên không nên d
¯
o
ˆ
`
ng ý vo
´
’

i vie
ˆ
˙
c tu
˙
’
d
¯
o
ˆ
˙
ng kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng vào giao die
ˆ
˙
n d
¯
o
ˆ
`
ho
˙
a. Vì cuo

ˆ
´
i cùng ngu
’
o
`
’
i dùng không khó kha
˘
n gì khi gõ
câu le
ˆ
˙
nh startx, còn vie
ˆ
˙
c ca
ˆ
´
u hình giao die
ˆ
˙
n d
¯
o
ˆ
`
ho
˙
a (ne

ˆ
´
u có gì d
¯
ó làm vie
ˆ
˙
c không d
¯
úng)
vo
´
’
i ngu
’
o
`
’
i dùng mo
´
’
i ra
ˆ
´
t khó thành công.
Sau khi làm xong các công vie
ˆ
˙
c phòng xa, ca
ˆ

`
n quye
ˆ
´
t d
¯
i
˙
nh se
˜
to
ˆ
’
chu
´
’
c kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng nhie
ˆ
`
u
HD
¯

H nhu
’
the
ˆ
´
nào, chua
ˆ
’
n bi
˙
các o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a (phân vùng) d
¯
e
ˆ
’
cài d
¯
a
˘
˙
t, tu
´
’

c là ca
ˆ
`
n chia o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a thành so
ˆ
´
phân vùng ca
ˆ
`
n thie
ˆ
´
t. Nhu
’
ng tru
’
o
´
’
c khi chuye
ˆ
’
n sang các bu

’
o
´
’
c cu
˙
the
ˆ
’
d
¯
e
ˆ
’
chua
ˆ
’
n bi
˙
o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a, xin
d
¯
u

’
o
˙
’
c nói qua mo
ˆ
˙
t chút ve
ˆ
`
ca
ˆ
´
u trúc cu
’
a d
¯
ı
˜
a và quá trình kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng HD
¯
H. Ne

ˆ
´
u ai d
¯
ó không d
¯
u
’
kiên nha
ˆ
˜
n d
¯
e
ˆ
’
d
¯
o
˙
c pha
ˆ
`
n lý thuye
ˆ
´
t này, thì có the
ˆ
’
bo

’
qua chúng và chuye
ˆ
’
n tha
˘
’
ng d
¯
e
ˆ
´
n va
ˆ
´
n d
¯
e
ˆ
`
cho
˙
n chu
’
o
’
ng trình kho
’
’
i d

¯
o
ˆ
˙
ng.
2.3 Phân vùng trên d
¯
ı
˜
a và quá trình kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng
2.3.1 The
ˆ
´
nào là ca
ˆ
´
u trúc "hình ho
˙
c cu
’
a d
¯

ı
˜
a"
Nhu
’
ba
˙
n d
¯
o
˙
c bie
ˆ
´
t, d
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng go
ˆ
`
m vài d
¯
ı
˜
a có phu
’

lo
´
’
p tu
`
’
tính, na
˘
`
m trên cùng mo
ˆ
˙
t tru
˙
c và quay
vo
´
’
i va
ˆ
˙
n to
ˆ
´
c lo
´
’
n. D
¯
o

˙
c/Ghi du
˜
’
lie
ˆ
˙
u d
¯
u
’
o
˙
’
c thu
˙
’
c hie
ˆ
˙
n bo
’
’
i các d
¯
a
ˆ
`
u d
¯

o
˙
c na
˘
`
m giu
˜
’
a các d
¯
ı
˜
a này, di
chuye
ˆ
’
n tu
`
’
tâm d
¯
ı
˜
a ra rìa ngoài cu
’
a d
¯
ı
˜
a. Vòng tròn d

¯
a
ˆ
`
u d
¯
o
˙
c ve
˜
ra trên các d
¯
ı
˜
a khi quay quanh
chúng go
˙
i là rãnh (track), còn ta
ˆ
˙
p ho
˙
’
p các rãnh na
˘
`
m cho
ˆ
`
ng lên nhau go

˙
i là cylinder. Mo
ˆ
˜
i
rãnh la
˙
i chia thành các sector, và có the
ˆ
’
ghi vào mo
ˆ
˜
i sector 512 byte thông tin. Vì the
ˆ
´
d
¯
a
˘
˙
c
d
¯
ie
ˆ
’
m cu
’
a mo

ˆ
˙
t o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a thu
’
o
`
’
ng là ta
ˆ
˙
p ho
˙
’
p ba sô: so
ˆ
´
cylinder/so
ˆ
´
rãnh trong cylinder/so
ˆ
´
sector trên

rãnh hay còn vie
ˆ
´
t ta
˘
´
t là C/H/S (ba chu
˜
’
cái d
¯
a
ˆ
`
u tiên cu
’
a các thua
ˆ
˙
t ngu
˜
’
Tie
ˆ
´
ng Anh tu
’
o
’
ng u

´
’
ng:
Cyliner/Head/Sector). Ba so
ˆ
´
này go
˙
i là ca
ˆ
´
u trúc "hình ho
˙
c cu
’
a d
¯
ı
˜
a". D
¯
ı
˜
a vo
´
’
i ca
ˆ
´
u trúc hình ho

˙
c
C/H/S có dung lu
’
o
˙
’
ng C*H*S*512 byte.
D
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng là các thie
ˆ
´
t bi
˙
kho
ˆ
´
i, tu
´
’
là d
¯
o
˙

c và ghi thông tin theo các kho
ˆ
´
i, và kích thu
’
o
´
’
c nho
’
nha
ˆ
´
t cu
’
a kho
ˆ
´
i ba
˘
`
ng mo
ˆ
˙
t sector (512 byte). D
¯
e
ˆ
’
có the

ˆ
’
ghi thông tin lên d
¯
ı
˜
a, ca
ˆ
`
n d
¯
a
˘
˙
t d
¯
a
ˆ
`
u d
¯
ı
˜
a
d
¯
úng vi
˙
trí, tu
´

’
c là chı
’
cho controller bie
ˆ
´
t ca
ˆ
`
n ghi thông tin này vào sector nào. Sector d
¯
u
’
o
˙
’
c
d
¯
ánh d
¯
i
˙
a chı
’
theo so
ˆ
´
thu
´

’
tu
˙
’
cylinder, so
ˆ
´
thu
´
’
tu
˙
’
d
¯
a
ˆ
`
u d
¯
o
˙
c (hay rãnh) và so
ˆ
´
thu
´
’
tu
˙

’
sector trên rãnh.
2.3 Phân vùng trên d
¯
ı
˜
a và quá trình kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng 7
2.3.2 Phân vùng và ba
’
ng phân vùng cu
’
a d
¯
ı
˜
a
Trong các he
ˆ
˙
tho
ˆ
´

ng Intel o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a thu
’
o
`
’
ng d
¯
u
’
o
˙
’
c chia thành các phân vùng. Ra
ˆ
´
t có the
ˆ
’
nguyên
nhân cu
’
a vie
ˆ

˙
c phân vùng là nguyên nhân li
˙
ch su
’
’
: các phiên ba
’
n MS-DOS d
¯
a
ˆ
`
u tiên không the
ˆ
’
su
’
’
du
˙
ng d
¯
u
’
o
˙
’
c các d
¯

ı
˜
a lo
´
’
n, mà dung lu
’
o
˙
’
ng d
¯
ı
˜
a la
˙
i phát trie
ˆ
’
n nhanh ho
’
n kha
’
na
˘
ng cu
’
a DOS.
Khi d
¯

ó d
¯
ã nghı
˜
ra vie
ˆ
˙
c chia o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a thành các phân vùng. D
¯
e
ˆ
’
làm d
¯
u
’
o
˙
’
c d
¯
ie
ˆ

`
u này, trong sector
so
ˆ
´
0 cu
’
a d
¯
ı
˜
a (sector so
ˆ
´
0 cu
’
a rãnh d
¯
a
ˆ
`
u tiên trong cylinder so
ˆ
´
0) ghi nho
´
’
ba
’
ng chia o

ˆ
’
d
¯
ı
˜
a thành
các phân vùng (partition table). Mo
ˆ
˜
i phân vùng d
¯
u
’
o
˙
’
c dùng nhu
’
mo
ˆ
˙
t d
¯
ı
˜
a va
ˆ
˙
t lý riêng re

˜
. Mo
ˆ
˙
t
tru
’
o
`
’
ng ho
˙
’
p nói riêng d
¯
ó là trong các phân vùng khác nhau có the
ˆ
’
cài d
¯
a
˘
˙
t các he
ˆ
˙
d
¯
ie
ˆ

`
u hành
khác nhau.
Ba
’
ng phân vùng chu
´
’
a 4 ba
’
n ghi 16 byte cho 4 phân vùng chính. Mo
ˆ
˜
i ba
’
n ghi có ca
ˆ
´
u trúc
nhu
’
sau:
kênh giao tác
struct partition {
char active; /* 0x80: phân vùng kích hoa
˙
t, 0: không kích hoa
˙
t */
char begin[3]; /* CHS sector d

¯
a
ˆ
`
u tiên, 24 bit
char type; /* loa
˙
i phân vùng (ví du
˙
, 83 — LINUX_NATIVE, 82 — LINUX_SWAP) */
char end[3]; /* CHS sector cuo
ˆ
´
i cùng, 24 bit */
int start; /* so
ˆ
´
cu
’
a sector d
¯
a
ˆ
`
u tiên (32-bit, tính tu
`
’
0) */
int length; /* so
ˆ

´
sector có trong phân vùng (32 bit) */
};
Ba
’
ng phân vùng d
¯
ı
˜
a thu
’
o
`
’
ng d
¯
u
’
o
˙
’
c ta
˙
o bo
’
’
i chu
’
o
’

ng trình fdisk. Trên HD
¯
H Linux ngoài
chu
’
o
’
ng trình fdisk "truye
ˆ
`
n tho
ˆ
´
ng" (tuy va
ˆ
˙
y ra
ˆ
´
t khác sovo
´
’
i chu
’
o
’
ng trình fdisktrong MS-DOS
và Windows), còn có hai chu
’
o

’
ng trình d
¯
e
ˆ
’
làm vie
ˆ
˙
c vo
´
’
i phân vùng d
¯
ı
˜
a: cfdisk và sfdisk.
Chu
’
o
’
ng trình cfdisk, gio
ˆ
´
ng nhu
’
fdisk chı
’
dành d
¯

e
ˆ
’
làm vie
ˆ
˙
c vo
´
’
i ba
’
ng phân vùng d
¯
ı
˜
a: nó
không quan tâm chú ý d
¯
e
ˆ
´
n thông tin có trên d
¯
ı
˜
a. Chı
’
khác bie
ˆ
˙

t vo
´
’
i fdisk o
’
’
giao die
ˆ
˙
n thua
ˆ
˙
n
tie
ˆ
˙
n: chı
’
da
ˆ
˜
n su
’
’
du
˙
ng le
ˆ
˙
nh và he

ˆ
˙
tho
ˆ
´
ng trình d
¯
o
’
n (thu
˙
’
c d
¯
o
’
n). Chu
’
o
’
ng trình sfdisk có vài kha
’
na
˘
ng cao ho
’
n, ví du
˙
, cho phép thao tác trên các phân vùng d
¯

ã có cu
’
a d
¯
ı
˜
a.
DOS su
’
’
du
˙
ng tru
’
o
`
’
ng begin và end cu
’
a ba
’
ng phân vùng và Interrupt 13 cu
’
a BIOS (Int 13h)
d
¯
e
ˆ
’
truy ca

ˆ
˙
p to
´
’
i d
¯
ı
˜
a, vì the
ˆ
´
không the
ˆ
’
su
’
’
du
˙
ng d
¯
ı
˜
a có dung lu
’
o
˙
’
ng lo

´
’
n ho
’
n 8,4 Gbyte, ngay ca
’
vo
´
’
i các BIOS mo
´
’
i (ve
ˆ
`
va
ˆ
´
n d
¯
e
ˆ
`
này se
˜
nói d
¯
e
ˆ
´

n o
’
’
sau), còn phân vùng thì không the
ˆ
’
lo
´
’
n ho
’
n 2,1
Gbyte (nhu
’
ng d
¯
ây là do ha
˙
n che
ˆ
´
cu
’
a he
ˆ
˙
tho
ˆ
´
ng ta

ˆ
˙
p tin FAT16).
Linux thì chı
’
su
’
’
du
˙
ng tru
’
o
`
’
ng start và length cu
’
a ba
’
ng phân vùng d
¯
ı
˜
a và ho
ˆ
˜
tro
˙
’
các phân

vùng chu
´
’
a d
¯
e
ˆ
´
n 232 sector, tu
´
’
c là dung lu
’
o
˙
’
ng có the
ˆ
’
d
¯
a
˙
t 2 Tbyte
Vì trong ba
’
ng chia o
ˆ
’
d

¯
ı
˜
a chı
’
có 4 dòng cho các phân vùng, so
ˆ
´
phân vùng chính trên d
¯
ı
˜
a
ngay tu
`
’
d
¯
a
ˆ
`
u dã ha
˙
n che
ˆ
´
: không the
ˆ
’
lo

´
’
n ho
’
n 4. Khi mà 4 phân vùng tro
’
’
thành ít, thì ngu
’
o
`
’
i ta
sáng che
ˆ
´
ra phân vùng lôgíc. Mo
ˆ
˙
t trong so
ˆ
´
các phân vùng chính tro
’
’
thành mo
’
’
ro
ˆ

˙
ng (loa
˙
i phân
vùng - 5 hay F hay 85 trong he
ˆ
˙
co
’
so
ˆ
´
mu
’
o
`
’
i sáu). Và trong phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng ngu
’
o
`
’
i ta ta
˙

o ra
các phân vùng lôgíc. Phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng không d
¯
u
’
o
˙
’
c su
’
’
du
˙
ng tru
˙
’
c tie
ˆ
´
p mà chı
’
dùng d
¯
e

ˆ
’
ghi
các phân vùng lôgíc. Sector d
¯
a
ˆ
`
u tiên cu
’
a phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng ghi nho
´
’
ba
’
ng phân vùng vo
´
’
i
bo
ˆ
´
n d
¯

a
ˆ
`
u vào: mo
ˆ
˙
t dùng cho phân vùng lôgíc, mo
ˆ
˙
t cho phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng khác, còn hai cái
còn la
˙
i không d
¯
u
’
o
˙
’
c su
’
’
du
˙

ng. Mo
ˆ
˜
i phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng có mo
ˆ
˙
t ba
’
ng chia cu
’
a mình, trong ba
’
ng
này, cu
˜
ng gio
ˆ
´
ng nhu
’
trong phân vùng mo
’
’
ro

ˆ
˙
ng chính, chı
’
su
’
’
du
˙
ng có hai dòng d
¯
e
ˆ
’
d
¯
u
’
a ra mo
ˆ
˙
t
phân vùng lôgíc và mo
ˆ
˙
t phân vùng mo
’
’
ro
ˆ

˙
ng. Nhu
’
va
ˆ
˙
y, thu d
¯
u
’
o
˙
’
c mo
ˆ
˙
t chuo
ˆ
˜
i các ma
˘
´
t xích tu
`
’
ba
’
ng phân vùng, ma
˘
´

t xích d
¯
a
ˆ
`
u tiên mô ta
’
ba phân vùng chính, và mo
ˆ
˜
i ma
˘
´
t xích tie
ˆ
´
p theo –
mo
ˆ
˙
t phân vùng lôgíc và vi
˙
trí cu
’
a ba
’
ng tie
ˆ
´
p theo.

Chu
’
o
’
ng trình sfdisk trên Linux cho tha
ˆ
´
y toàn bo
ˆ
˙
chuo
ˆ
˜
i này:
8 Cài d
¯
a
˘
˙
t HD
¯
H Linux trên cùng máy tính vo
´
’
i Windows
kênh giao tác
[root]# sfdisk -l -x /dev/hda
Disk /dev/hda: 784 cylinders, 255 heads, 63 sectors/track
Units = cylinders of 8225280 bytes, blocks of 1024 bytes, counting from 0
Device Boot Start End #cyls #blocks Id System

/dev/hda1 * 0+ 189 190- 1526143+ 6 FAT16
/dev/hda2 190 783 594 4771305 5 Extended
/dev/hda3 0 — 0 0 0 Empty
/dev/hda4 0 — 0 0 0 Empty
/dev/hda5 190+ 380 191- 1534176 6 FAT16
— 381 783 403 3237097+ 5 Extended
— 190 189 0 0 0 Empty
— 190 189 0 0 0 Empty
/dev/hda6 381+ 783 403- 3237066 7 HPFS/NTFS
— 381 380 0 0 0 Empty
— 381 380 0 0 0 Empty
— 381 380 0 0 0 Empty
So
ˆ
´
phân vùng lôgíc theo nguyên ta
˘
´
c không ha
˙
n che
ˆ
´
, vì mo
ˆ
˜
i phân vùng lôgíc có the
ˆ
’
chu

´
’
a
ba
’
ng phân vùng và các phân vùng lôgíc cu
’
a mình. Tuy nhiên trên thu
˙
’
c the
ˆ
´
va
ˆ
˜
n có nhu
˜
’
ng ha
˙
n
che
ˆ
´
. Ví du
˙
, Linux không the
ˆ
’

làm vie
ˆ
˙
c vo
´
’
i ho
’
n 15 phân vùng trên các d
¯
ı
˜
a SCSI và ho
’
n 63 phân
vùng trên d
¯
ı
˜
a IDE.
Phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng trên mo
ˆ
˙
t d

¯
ı
˜
a va
ˆ
˙
t lý, hay trong mo
ˆ
˙
t phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng chu
´
’
a nó (có
the
ˆ
’
go
˙
i là "me
˙
") chı
’
có the
ˆ

’
làm mo
ˆ
˙
t: không mo
ˆ
˙
t chu
’
o
’
ng trình phân chia o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a nào trong so
ˆ
´
d
¯
ã
có (fdisk và tu
’
o
’
ng tu
˙

’
) có the
ˆ
’
ta
˙
o thêm mo
ˆ
˙
t phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng thu
´
’
hai.
O
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a trên Linux nói riêng (o
ˆ
’
d

¯
ı
˜
a va
ˆ
˙
t lý) d
¯
u
’
o
˙
’
c truy ca
ˆ
˙
p qua tên cu
’
a thie
ˆ
´
t bi
˙
: /dev/hda,
/dev/hdb, /dev/sda, v.v. . . Các phân vùng chính có thêm so
ˆ
´
1-4 trong tên thie
ˆ
´

t bi
˙
:
/dev/hda1,/dev/hda2,/dev/hda3,cònphânvùnglôgícthìcócác tên:/dev/hda5, /dev/hda6, /dev/hda7
. . . (ba
˘
´
t d
¯
a
ˆ
`
u tu
`
’
so
ˆ
´
5). Tu
`
’
nhu
˜
’
ng gì d
¯
e
ˆ
`
ca

ˆ
˙
p d
¯
e
ˆ
´
n o
’
’
trên có the
ˆ
’
suy ra ta
˙
i sao la
˙
i có the
ˆ
’
bo
’
qua các
tên nhu
’
/dev/hda3 hay /dev/hda4 (d
¯
o
’
n gia

’
n là phân vùng chính thu
´
’
ba và thu
´
’
tu
’
không
d
¯
u
’
o
˙
’
c ta
˙
o ra) và ngay sau /dev/hda2 ba
˙
n d
¯
o
˙
c tha
ˆ
´
y /dev/hda5 (phân vùng lôgíc trong phân
vùng mo

’
’
ro
ˆ
˙
ng /dev/hda2), và sau d
¯
ó thì vie
ˆ
˙
c d
¯
ánh so
ˆ
´
la
˙
i theo thu
´
’
tu
˙
’
thông thu
’
o
`
’
ng.
Trong Windows các phân vùng lôgíc nha

ˆ
˙
n d
¯
u
’
o
˙
’
c tên (chu
˜
’
cái), ba
˘
´
t d
¯
a
ˆ
`
u tu
`
’
chu
˜
’
cái cuo
ˆ
´
i

dùng dành cho phân vùng chính. Ví du
˙
ne
ˆ
´
u mo
ˆ
˙
t d
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng có hai phân vùng chính (C: và D:)
và mo
ˆ
˙
t phân vùng mo
’
’
ro
ˆ
˙
ng, trong phân vùng mo
’
’
ro
ˆ

˙
ng ta
˙
o ra hai phân vùng lôgíc, thì nhu
˜
’
ng
phân vùng lôgíc này se
˜
d
¯
u
’
o
˙
’
c d
¯
a
˘
˙
t tên E: và F:. Xin nói thêm, trong Windows NT và 2000/XP
có the
ˆ
’
thay d
¯
o
ˆ
’

i tên cu
’
a các phân vùng d
¯
ı
˜
a.
2.3.3 Quá trình kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng HD
¯
H công ty Microsoft
Dù he
ˆ
˙
d
¯
ie
ˆ
`
u hành có là gì, thì d
¯
e
ˆ

’
có the
ˆ
’
ba
˘
´
t d
¯
a
ˆ
`
u d
¯
ie
ˆ
`
u khie
ˆ
’
n máy tính, ca
ˆ
`
n na
˙
p HD
¯
H vào bo
ˆ
˙

nho
´
’
. Vì the
ˆ
´
hãy xem xét qua quá trình kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng cu
’
a các HD
¯
H khác nhau. Chúng ta chı
’
quan
tâm d
¯
e
ˆ
´
n vie
ˆ
˙
c kho

’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng tu
`
’
o
ˆ
’
d
¯
ı
˜
a cu
´
’
ng, nên se
˜
không xem xét d
¯
e
ˆ
´
n vie
ˆ
˙

c kho
’
’
i d
¯
o
ˆ
˙
ng tu
`
’
d
¯
ı
˜
a me
ˆ
`
m,
CD-ROM và qua ma
˙
ng. Hãy ba
˘
´
t d
¯
a
ˆ
`
u tu

`
’
MS-DOS và MS Windows cu
˜
(xin d
¯
u
`
’
ng quên ra
˘
`
ng,
vie
ˆ
˙
c phát trie
ˆ
’
n và hoàn thie
ˆ
˙
n máy tính cá nhân song song vo
´
’
i su
˙
’
phát trie
ˆ

’
n cu
’
a HD
¯
H cu
’
a
Microsoft và nhu
˜
’
ng quye
ˆ
´
t d
¯
i
˙
nh su
’
’
du
˙
ng trong các HD
¯
H này có a
’
nh hu
’
o

’
’
ng ma
˙
nh d
¯
e
ˆ
´
n quye
ˆ
´
t
d
¯
i
˙
nh cu
’
a các nhà phát trie
ˆ
’
n thie
ˆ
´
t bi
˙
).