Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p2 pptx

7

trông nớc còn gắn liền với sự hợp tác phân công quốc tế.
Các quan hệ kinh tế và những sự trao đổi hoạt động lao
động trong xã hội phải dựa trên thớc đo giá trị và chỉ đợc
thực hiện tốt nhất bằng quan hệ hàng hoá- tiền tệ.
Vẫn còn sự tách biệt về kinh tế: còn có nhiều quan
hệ sở hữu khác nhau về t liệu sản xuất, dẫn đến tồn tại
nhiều chủ thể kinh tế cùng tồn tại trong một hệ thống phân
công lao động xã hội, nhng vẫn có sự độc lập, tách biệt
với nhau vì vậy chúng vừa cạnh tranh vừa hợp tác với nhau
và nó chỉ có thể thực hiện bằng trao đổi hàng hoá- tiền tệ
theo cơ chế thị trờng.
Giữa các doanh nghiệp vẫn còn sự tách biệt về kinh
tế, quyền tự chủ trong, sản xuất, kinh doanh và do đó cũng
khác nhau về lợi ích kinh tế. Do đó các mối liên hệ kinh tế
giữa các doanh nghiệp nhà nớc cũng đợc thực hiện thông
qua quan hệ hàng hóa- tiền tệ.
Sản xuất hàng hoá, quan hệ hàng hoá tiền tệ là tất
yếu trong quan hệ kinh tế đối ngoại của các nớc trên thế
giới.

8

Chính vì diễn ra trong môi trờng cạnh tranh, chịu sự
chi phối của những quy luật kinh tế vốn có, lấy lợi nhuận là
động lực thúc đẩy buộc các chủ thể kinh tế phải cải tiến kỹ
thuật, nâng cao năng suất lao động để giảm chi phí sản
xuất, nó cũng đòi hỏi các chủ thể kinh tế phải năng động
sáng tạo. đây chính là u điểm nổi bật của kinh tế thị

trờng.
Chúng ta có thể thấy CNTB đã sử dụng vai trò to lớn
của KTTT cùng với những u điểm của nó để thúc đẩy tăng
trởng và phát triển kinh tế nh thế nào. Tất nhiên là đem
lại lợi ích cho giai cấp t sản, nhng điều đó không có
nghĩa là KTTT là sản phẩm riêng có của CNTB.
Cũng nh CNTB, chúng ta cũng cần phải phát huy
những u điểm của KTTT, vai trò to lớn của nó khắc phục
những hạn chế, khuyết tật, mặt trái của nó để xây dựng
CNXH, tăng trởng và phát triên kinh tế. Nó thúc đẩy việc
cải tiến ky thuật.
Do đó Đảng ta chủ trơng chuyển sang kinh tế thị
trờng, không phải là một thị trờng bất kỳ, mà là thị
trờng định hớng xã hội chu nghĩa. Nó vừa phù hợp với

9

đặc điểm kinh tế thời kỳ quá độ ở nớc ta nó vừa cho phép
khai thác mọi tiềm năng của nền kinh tế. Về bản chất đó là
cơ chế hỗn hợp mang tính định hớng xã hội chủ nghĩa, vừa
kế thừa những thành tựu của loài ngời, vừa gắn liền với
đặc điểm và mục tiêu chính trị là sự kết hợp giữa tăng
trởng kinh tế và tiến bộ xã hội
Và thực tế , qua những năm đầu thực hiện đổi mới
cung đã cho kết quả khả quan bớc đầu: đời sống kinh tế-
xã hội của đất nớc đã có sự thay đổi rõ rệt, sản xuất trong
nớc phát triển, đời sống, vật chất, văn hoá, tinh thần có sự
cải thiện rõ rệt điều đó cho thấy kinh tế thị trờng không
những không đối lập với CNXH mà nó còn là phơng thức
để thực hiện các mục tiêu của CNXH.

III. Những đặc trng cơ bản của KTTT
định hỡng XHCN ở Việt Nam.
1. KTTT định hớng XHCN là một mô hình kinh
tế tổng quát trong thời kỳ quá độ ở nớc ta, là sự kết
hợp giữa cái chung và cái đặc thù.

10

Vì các nớc khác nhau thì có trình độ kinh tế, kết cấu
xã hội, phong tục tập quán khác nhau, nên việc áp dụng mô
hình KTTT cũng có sự khác nhau, ngoài những đặc điểm
chung, cái phổ biến, còn có những đặc điểm riêng biệt.
Nớc ta cũng không nằm ngoài quy luật đó.
a. Cái chung, phổ biến của mô hình KTTT định
hớng XHCN.
Nói đến KTTT là nói đến một nền kinh tế chịu sự tác
động của các quy luật kinh tế khách quan nh: quy luật giá
trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh.
Cơ chế vận hành nền kinh tế là cơ chế thị trờng .
Có nhiều hình thức sở hữu khác nhau dẫn đến nền
kinh tế tồn tại nhiều thành phần. Trong đó kinh tế t nhân
có vai trò quan trọng trong việc làm phong phú thị trờng.
Trong nền kinh tế thị trờng, sự can thiệp của nhà
nớc là một điều kiện rất quan trọng, quyết định một phần
đến sự thành công hay thất bại, ổn định hay rối loạn của
nền kinh tế. Vì sự can thiệp của nhà nớc vào kinh tế thông

11

qua hệ thống luật lệ và chính sách nhằm hạn chế những

khuyết tật của thị trờng, tạo lập các cân đối vĩ mô, ngăn
ngừa những đột biến xấu.
Sự hình thành giá cả chủ yếu là do thị trờng và sự
cạnh tranh là điều đơng nhiên.
Nói đến KTTT là nói đến tính tự chủ của các chủ thể
kinh tế, mỗi đơn vị kinh tế là một chủ thể tự do, tự chủ
kinh doanh theo pháp luật.
Thị trờng quốc gia là một thể thống nhất và từng
bớc hội nhập vào thị trờng khu vực và quốc tế.
Thị trờng tổng thể là tổng hợp của nhiều loại thị
trờng: thị trờng hàng hoá, thị trờng vốn, thị trờng lao
động
Lấy tiêu chuẩn tăng trởng và phát triển kinh tế làm
thớc đo đánh giá.

12

b. Nền KTTT định hớng XHCN ở nớc ta ngoài
những cái chung của một nền KTTT còn có những đặc
trng riêng:
Trớc hết, đây là nền kinh tế phát triển theo định
hớng XHCN, vậy cái đảm bảo sự định hớng này là sự
quản lý vĩ mô của nhà nớc. Và nhà XHCN với t cách là
Nhà nớc của dân, do dân và vì dân sẽ định hớng cho thị
trờng vừa hoạt động theo những nguyên tắc và quy luật
của mình, vừa phục vụ các mục tiêu của XHCN.
KTTT định hớng XHCN ở nớc ta không chỉ phấn
đấu đạt trình độ phát triển cao về đời sống vật chất và tinh
thần, mà quan trọng hơn là công bằng xã hội và hơn thế nữa
là bình đẳng xã hội.

Khác với nền kinh tế thị trờng TBCN, trong nền
kinh tế thị trờng XHCN không có sự thống trị của sở hữu
t nhân mà đa dạng các quan hệ sở hữu cũng nh các thành
phần kinh tế, trong đó sở hữu Nhà nớc và kinh tế nhà nớc
giữ vai trò chủ đạo.