Cao huyết áp và bệnh thận liên quan với nhau như thế nào? pdf

Cao huyết áp và bệnh thận liên quan
với nhau như thế nào?

Có 2 sự liên quan chính:

1) Cao huyết áp là nguyên nhân
chính của suy thận mãn. Cùng
với thời gian, huyết áp cao phá
huỷ các mạch máu trong cơ thể. Nó làm giảm lượng máu
cung cấp đến các bộ phận quan trọng trong cơ thể như
thận. Huyết áp cao cũng phá huỷ bộ lọc ở trong thận. Kết
quả là, thận sẽ không thể loại bỏ những chất độc hại cũng
như nước dư thừa từ trong máu của bạn. Nước ứ thừa ở
trong mạch máu có thể tăng cao và làm huyết áp lại càng
tăng cao hơn.

2) Cao huyết áp đôi khi cũng là một biến chứng của suy
thận mãn. Thận của bạn có một chức năng là giữ cho
huyết áp ở mức ổn định. Suy thận làm khả năng điều hoà
huyết áp kém đi. Kết quả là, huyết áp tăng cao. Nếu bạn
bị suy thận, huyết áp cao làm cho bệnh thận của bạn càng
tồi tệ hơn và có thể làm bạn bị thêm bệnh tim. Hãy thực
hiện đúng theo chương trình trị liệu của bạn và kiểm soát
huyết áp ở mức cho phép, điều đó sẽ làm cho bệnh thận
của bạn không bị ngày càng xấu đi và ngăn ngừa bệnh
tim

Làm sao để biết huyết áp của tôi quá cao?

Cách duy nhất để có thể biết huyết áp của bạn cao hay
không là đo huyết áp. Huyết áp cao thường không có triệu

chứng rõ rệt. Chính vì vậy nó được gọi là “kẻ giết người
thầm lặng”. Một lần đo huyết áp cho kết quả cao cũng
chưa chắc là bạn đã bị cao huyết áp; cần phải có kiểm
chứng của bác sỹ ở bệnh viện sau nhiều lần khám. Có 2
chỉ số huyết áp, huyểt tối đa, gọi là huyết áp tâm thu, là áp
lực khi tim bạn đập, huyết áp tối thiểu, hay huyết áp tâm
trương, là áp lực khi tim bạn nghỉ giữa các nhịp đập. Một
chỉ số huyết áp được thấy là 130/80 được đọc là 130 trên
80.

Huyết áp bình thường ở người lớn 18 tuổi trở lên thường
thấp hơn 120/80. Những người có huyết áp tối đa giữu
120 và 139 và huyết áp tối thiểu giữa 80 và 89 có khả
năng bị huyết áp cao, cần theo dõi và thực hiện các bước
kiểm soát huyết áp. Nhìn chung, huyết áp ở khoảng
140/90 hoặc cao hơn bị coi là huyết áp cao. Tuy nhiên, ở
bệnh nhân suy thận, huyết áp 130/80 hoặc cao hơn mới
được xem là cao.

Đo huyết áp như thế nào? Bao lâu phải kiểm tra huyết áp
một lần?

Huyết áp thường được kiểm tra bằng cách quấn 1 băng
đo huyết áp vòng quanh tay bạn. Mỗi khi bạn đến khám
bác sỹ, bạn cần kiểm tra huyết áp. Bạn cũng có thể học
cách tự đo huyết áp tại nhà. Cần lưu giữ bản ghi huyết áp
cho mỗi lần bạn đến gặp bác sỹ.

Bị cao huyết áp nhưng không chắc có bị bệnh thận hay
không? Cần phải làm gì?

Bất kỳ ai bị cao huyết áp cũng có nguy cơ phát triển bệnh
suy thận Bạn cần hỏi ý kiến bác sỹ để xem có phải làm
thêm các xét nghiệm sau không:

- Xét nghiệm máu về Creatinine, một loại chất thải
đã được phân huỷ. Nó dùng để tính mức lọc máu cầu
thận – GFR. GFR là chỉ số để biết chức năng thận của
bạn còn bao nhiêu. Nếu GFR quá thấp, nghĩa là thận của
bạn không còn khả năng loại bỏ các chất thải độc hại và
nước dư thừa trong máu.

- Xét nghiệm nước tiểu xem có protein không. Có
protein trong nước tiểu là một dấu hiệu cho thấy thận đã
bị tổn thương. Lượng protein cao càng làm tăng nguy cơ
thận của bạn đang xấu đi và bạn có khả năng bị thêm
bệnh tim nữa.

- Xét nghiệm đếm số lượng hồng cầu và bạch cầu.

Cần phải làm những xét nghiệm gì nếu bạn bị suy thận?

Bên cạnh việc kiểm tra GFR và protein nước tiểu, bạn cần
phải làm những xét nghiệm sau:

- Chẩn đoạn loại bệnh thận mà bạn bị. Nó có thể bao
gồm siêu âm để xem ảnh rõ ràng về thận của bạn, qua đó
có thể kiểm tra xem có vấn đề gì về kích cỡ hay cấu trúc
hoặc có tắc nghẽn gì không.

- Một số xét nghiệm khác để xem bạn có nguy cơ bị
các bệnh về tim mạch hay không, hoặc nếu bạn đã bị
bệnh tim mạch thì xem có bị xấu đi không. Những xét
nghiệm đó gồm:

o Điện tâm đồ

o Kiểm tra lượng đường glucose trong máu

o Kiểm tra lượng Lipid trong máu (mỡ trong máu,
cholesterol)

o Kiểm tra cân nặng và chiểu cao để tính chỉ số BMI

Bác sỹ cũng sẽ nói với bạn về những tác dụng phụ và các
biến chứng nếu có của loại thuốc bạn đang dùng; các khó
khăn mà bạn sẽ gặp phải khi theo phác đồ điều trị.

Bao lâu bạn lại phải đến gặp bác sỹ?

Một khi bạn đã theo một phương pháp trị liệu ổn định,
bạn có thể không cần đi gặp bác sỹ thường xuyên, bạn
chỉ phải gặp bác sỹ nhiều hơn nếu:

- Bạn bắt đầu dùng một loại thuốc mới

- Cần phải thay đổi liều dùng của thuốc

- Bệnh thận của bạn trở nên tệ hơn

- Bạn không thể kiểm soát được huyết áp

Khi đến phòng khám, bác sỹ sẽ kiểm tra

- Huyết áp

- Mức lọc máu cầu thận

- Mức protein trong nước tiểu

- Lượng Kali trong máu, vì khi thận bị suy, lượng Kali
có thể tăng cao trong máu; nó sẽ rất nguy hiểm đến tim.
Một số loại thuốc chữa huyết áp cao và ngăn chặn những
tổn thương thêm cho thận cũng có thể làm tăng lượng
Kali. Nếu lượng Kali trong máu bạn tăng cao, bạn cần
phải thay đổi thực đơn ăn kiêng.

Phác đồ điều trị thế nào nếu bị cả cao huyết áp và suy
thận?

Phác đồ điều trị sẽ phụ thuộc vào bạn bị suy thận ở giai
đoạn nào. Trong một số trường hợp, bác sỹ có thể sẽ yêu
cầu bạn đi gặp thêm chuyên gia về thận hoặc cao huyết
áp để có được một phương pháp chữa trị hiệu quả nhất.
Mục tiêu bạn cần đạt được là:

- Huyết áp thấp hơn 130/80

- Giữ cho thận không bị xấu đi

- Giảm nguy cơ bị bệnh tim

Để đạt được những mục tiêu này, bạn cần kết hợp ăn
kiêng với một lối sống khoẻ mạnh.

Thay đổi những gì để ăn kiêng?

Tuỳ thuộc vào bạn đang ở giai đoạn nào của suy thận.
Nếu ở giai đoạn 1-2, bác sỹ có thể sẽ yêu cầu bạn theo
một thực đơn ăn kiêng nhiều hoa quả, rau và thực phẩm
bơ sữa như DASH. Bạn có thể hỏi thêm bác sỹ.

Nếu bạn ở giai đoạn 1-4, bạn cần phải:

- Giảm lượng muối. Bạn không được dùng quá
2400miligrams mỗi ngày. Xem thêm bài viết cụ thể để
Kiểm soát lượng muối

- Giảm thực phẩm có hàm lượng chất béo và
cholesterol cao; vì chúng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim
mạch.

- Kiểm soát lượng Carbohydrate, chỉ được dùng
trong khoảng từ 50-60% tổng số lượng Calo mỗi ngày. Vì
Carbohydrate trong thực phẩm sẽ biến đổi thành đường
trong cơ thể bạn. Nó có trong rất nhiều loại thực phẩm
như bánh mỳ, cơm, mỳ, khoai tây, ngô, đậu, hoa quả và
nước hoa quả ép, sữa, sữa chua.

Nếu ở giai đoạn 3-4, bạn có thể phải có nhiều thay đổi

hơn để hạn chế những biến chứng như các bệnh về
xương. Bạn cần làm:

- Kiểm soát lượng Protein.

- Ăn rất ít thực phẩm chứa hàm lượng phốt-pho cao,
vì nó sẽ làm tăng nguy cơ bị bệnh về xương. Phốt-pho
được thấy trong các sản phẩm bơ sữa như sữa, pho-mát,
bánh pudding, sữa chua và kem; ở trong một số đồ uống
như coca, bia.

- Giảm lượng Kali trong bữa ăn. Bác sỹ sẽ kiểm tra
hàm lượng Kali trong máu của bạn, hãy hỏi bác sỹ kết qủa
test, nếu quá cao, bạn cần loại bỏ những thức ăn có
lượng Kali cao.

Xem thêm bài viết cụ thể về ăn kiêng, click:

Chế độ ăn kiêng dành cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo

Chế độ ăn uống cho bệnh nhân thận

Ngoài ra, cần phải thay đổi những gì nữa?

Những bước sau có thể giúp bạn đạt được mục tiêu trị
liệu dễ dàng hơn:

- Giảm cân nếu bạn quá béo

- Tập thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày. Luôn

luôn kiểm tra với bác sỹ trước khi thực hiện bất kỳ một
chương trình thể dục nào.

- Không uống rươu, không hút thuốc lá.

Các loại thuốc cần dùng?

Huyết áp tiêu chuẩn bạn cần đạt được là 130/80. Để đạt
được mục tiêu này, bạn có thể phải dùng nhiều hơn 1 loại
thuốc huyết áp. Thuốc của bạn có thể bao gồm:

- Thuốc ACE (Angiotensin - protein trong máu,
enzyme này làm tăng sản sinh andosterone từ vỏ thượng
thận, chuyển hoá chất ức chế enzyme), hoặc ARB
(Angiotensin phong bế cơ quan nhận cảm); nghiên cứu
chỉ ra rằng những loại này có thể giúp bảo vệ chức năng
thận của bạn và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

- Thuốc lợi tiểu

- Một số loại thuốc khác, như phong bế Beta hay
phong bế canxi

Bạn cần uống thuốc đúng như đơn bác sỹ kê. Hãy báo
cho bác sỹ biết nếu bạn gặp phải bất cứ phản ứng phụ
nào, bác sỹ có thể sẽ giảm liều lượng hoặc đổi thuốc khác
cho bạn. Bạn không được phép tự ý bỏ thuốc; kể cả khi
bạn cảm thấy khoẻ mạnh hơn, không kiểm soát huyết áp
vẫn có thể làm một số bộ phận trong cơ thể bạn bị phá
huỷ vì như đã nói, huyết áp cao là “kẻ giết người thầm

lặng”.

Cần làm gì nếu bạn bị cả suy thận và tiểu đường?

Kiểm soát lượng đường huyết và huyết áp là những việc
quan trọng nhất bạn cần làm để giữ cho thận không bị xấu
đi và tránh một số biến chứng khác. Hãy làm theo những
gì bác sỹ yêu cầu, nếu bạn bị tiểu đường và suy thận,
ACE và ARB chắc chắn sẽ là 1 trong số thuốc bạn phải
dùng, kể cả huyết áp bạn đạt mức 130/80, vì những loại
thuốc đó giúp bảo vệ chức năng thận của bạn.

Cần làm gì để kiểm soát huyết áp?

Bạn có thể tự giúp mình rất nhiều:

- Hãy đến khám bác sỹ theo đúng lịch.

- Hỏi bác sỹ cách tự đo huyết áp tại nhà; ghi lại chỉ số
huyết áp mỗi lần đo và cho bác sỹ biết

- Uống thuốc hạ huyết áp đúng theo đơn, kể cả khi
bạn thấy ổn, vì huyết áp cao đôi khi không có dấu hiệu gì
cả.

- Báo với bác sỹ tất cả phản ứng phụ của thuốc mà
bạn gặp phải. Không bao giờ được tự ý dừng thuốc.

- Để giúp bạn nhớ giờ uống thuốc, hãy để mỗi loại
thuốc vào một hộp nhỏ và ghi nhãn cho nó với ngày, giờ

uống cụ thể, bạn cũng có thể đặt chuông báo hoặc nhờ
người thân trong gia đình nhắc giờ cho bạn.