Kỹ Thuật Trồng Dưa Chuột doc

Kỹ Thuật Trồng Dưa Chuột
Giống và cách chọn giống
1. Các giống dưa chuột Việt Nam được chia thành 2
nhóm:
a. Nhóm quả ngắn: (đại diện là giống Tam Dương) Quả
có chiều dài khoảng 10 cm, đường kính 2,5 - 3 cm.
Nhóm này có thời gian sinh trưởng ngắn (65 - 80 ngày
tùy vụ trồng). Năng suất khoảng 15 - 20 tấn/ha. Dạng
này rất thích hợp cho đóng hộp sắt giầm dấm.

b. Nhóm quả trung bình: Thuộc nhóm sinh thái vùng đồng bằng, đại diện là các
giống Yên Mỹ, Thủy Nguyên, Yên phong, Quế Võ Quả có kích thước 15 - 20 x
3,5 - 4,5 cm. Thời gian sinh trưởng của giống 75 - 85 ngày, năng suất 22 - 25
tấn/ha. Các giống này có thể sử dụng để chẻ tư đóng lọ thủy tinh.

Tất cả các giống dưa chuột Việt Nam đều có màu gai quả đen hoặc nâu. Đặc điểm
này là nguyên nhân làm quả ngả sang màu vàng. Quả giống có màu vàng sẫm
hoặc nâu. Các giống này đều chống bệnh phấn trắng cao, chịu bệnh sương mai
trung bình, chất lượng tốt.

c. Dưa chuột nhật quả dài:
Có 2 dạng quả: Quả nhăn (đại diện là giống F1TK, TO) kích thước 30 - 40 x 4 - 6
cm, trọng lượng quả 200 - 400 g, quả giống nặng 700 g. Dạng quả này sử dụng để
muối mặn. Dạng quả nhẵn, có kích thước nhỏ hơn 25 - 30 x 4 - 5 cm thường được
dùng để ăn tươi. Quả của các giống này đều có màu xanh hoặc xanh đậm, gai
trắng phần lớn là giống lai F1 nên chúng có năng suất cao, trung bình từ 30 - 35
tấn/ha. Thời gian sinh trưởng 90 - 100 ngày. Bị bệnh sương mai nặng, phấn trắng
nhẹ.

d. Giống dưa chuột lai sao xanh 1:
Giống dưa chuột lai sao xanh 1 do. GS. Vũ Tuyên Hoàng, TS. Đào Xuân Thảng và

các cộng sự - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm chọn tạo, được công nhận
giống quốc gia năm 2000.

Giống dưa chuột lai sao xanh 1 có thời gian sinh trưởng từ 85 - 90 ngày. Thời gian
thu quả kéo dài từ 45 - 50 ngày, có thể thu quả lứa đầu sau 40 - 45 ngày gieo, cây
phát triển khỏe, quả dài 23 - 25 cm, cùi dày 1,2 - 1,5 cm, đường kính 2,8 - 3,0 cm.
Quả có dạng hình đẹp, thích hợp cho ăn tươi, muối mặn xuất khẩu. Giống dưa
chuột lai sao xanh 1 được tạo ra bằng con đường sử dụng ưu thế lai F1. Giống sinh
trưởng, phát triển khỏe, chống chịu sâu bệnh tốt, thích hợp cho cả vụ 2 Xuân Hè
và Thu Đông. Giống cho năng suất cao 40 - 42 tấn/ha, có nơi năng suất đạt trên 50
tấn/ha.
2. Chọn giống: nên chọn các loại giống có năng suất cao và khả năng chống chịu
được sâu bệnh.

Chọn thời vụ và làm đất trồng
1. Thời vụ:
Trong điều kiện đồng bằng, trung du Bắc Bộ và Khu 4 cũ, dưa chuột có thể trồng
2 vụ một năm.
- Vụ Xuân là vụ chính, gieo hạt cuối tháng giêng, đầu tháng 2. Nếu gieo sớm hơn,
thời tiết quá lạnh sẽ kéo dài thời gian sinh trưởng và cây sinh trưởng yếu. Nếu gieo
muộn gặp nhiệt độ cao và mưa sớm làm giảm tỷ lệ quả, năng suất sẽ thấp.
- Vụ Hè: gieo tháng 4 đến tháng 7, thu hoạch tháng 6 đến tháng 9, tháng 10.
- Vụ Đông: gieo hạt cuối tháng 9, đầu tháng 10, thu hoạch trung tuần tháng 11 đến
giữa tháng 12.
- Các tỉnh phía Nam gieo hạt cuối tháng tư đầu tháng 5, thu hoạch giữa tháng 6
đến hết tháng 7.
2. Làm đất, bón phân:
Do bộ rễ phát triển yếu nên phải làm đất kỹ. Sau khi cày bừa, tiến hành lên luống
ngay, tránh gặp mưa, nhất là vào vụ đông. Rạch hàng chia luống với khoảng cách
1, 5m mỗi luống (mặt luống 1, 2m rãnh 0,3m), cao 0,3m.

Lượng phân bón cho dưa chuột trên 1 hécta như sau:
- Phân chuồng mục: 20 tấn (7 tạ/sào)
- Đạm urê: 150kg (5-6 kg/sào)
- Supe lân: 200kg (7 kg/sào
- Kali sunfat: 20kg (8kg/sào)
Đất hơi chua, pH dưới 5, 0 có thể bón thêm 30kg vôi bột/sào (khoảng 840kg/ha).
Phân chuồng, vôi bột và lân bón lót toàn bộ cùng với một nửa số phân đạm và
kali. Số còn lại dùng để bón thúc kết hợp với xới vun.
Phân bón lót được bỏ vào hốc, đảo đều, và lấp một lớp đất nhẹ. Hạt gieo hai hàng
trên luống với khoảng cách 60cm, mỗi hốc cách nhau 40cm. Mật độ trồng 33.000
hốc /ha (1.200-1.300 hốc /sào). Mỗi hốc gieo 3 hạt, sau để lại 2 cây. Giống lai F1
để 1 cây. Lượng hạt để gieo cho 1 sào Bắc Bộ là 50g (1,3kg/ha). Giống lai F1 có
thể rút bớt lượng hạt gieo (30-40g/sào hay 1kg/ha).
Trong vụ Xuân, ở nhiệt độ thấp (dưới 15oC) nên ủ mầm cho hạt nứt nanh rồi hãy
gieo. Hạt gieo sâu 1-1,5cm, rắc một lớp đất mịn lên trên, sau đó phủ một lớp mùn
mục hoặc trấu lên trên trước khi tưới ẩm lên hạt gieo.

Chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh
1. Chăm sóc:
Cây 4-5 lá thật, lúc ra tua cuốn thì xới vun kết hợp bón lót 1/2 số đạm và kali còn
lại. Sau khi bón phân, xới vun luống, nhặt cỏ kết hợp tưới rãnh cho cây nếu trước
đó và khả năng sau đó 5-7 ngày không có mưa thì tát nước đầy rãnh, ngâm 3-4 giờ
cho ngấm và tháo hết nước. Sau 3-4 ngày khi rãnh khô, đất luống còn ẩm, tiến
hành cắm giàn cho cây.
Giàn dưa chuột cắm hình chữ nhật. Mỗi sào cần 1400-1500 cây dóc (mỗi hốc bình
quân 1, 2 dóc). Sau khi cắm buộc giàn chắc chắn, dùng dây đay, dây chuối mềm
buộc ngọn dưa lên giàn. Công việc này làm thường xuyên đến khi cây ngừng sinh
trưởng (thu 3-4 lứa quả).
Sau khi thu lứa quả đầu, dùng nốt số đạm và kali còn lại tưới thúc cho cây. Nếu
gặp mưa, đất ẩm, dùng cuốc nhỏ bổ hốc giữa 2 gốc cây, bón phân và lấp đất, kết

hợp làm cỏ và loại bỏ lá già, lá bị bệnh.
Sau mỗi lần thu, nếu có nước phân loãng tưới cho cây sẽ kéo dài thời gian thu
hoạch quả.
2. Phòng trừ sâu bệnh:
Dưa chuột thường gặp các bệnh sau đây:
- Bệnh sương mai là bệnh nguy hiểm, gây hại cho dưa chuột ở tất cả các vùng
trồng. Vào thời kỳ có nhiệt độ thấp (dưới 20oC) và độ ẩm không khí cao, bệnh gây
các vết thâm vuông cạnh trên mặt lá, làm chết các tế bào, dẫn tới khô lá.
Dùng Boócđô 1% hoặc Zineb 80% pha loãng với nước theo nồng độ 0,4% (400g
thuốc cho 100 lít nước lã) phun phòng và trừ bệnh). Ngoài ra, có thể dùng Ridomil
MZ 72 WP phun 1 lần, lượng 1,5kg/ha hoặc Alliette 80WP phun 2 lần, lượng 2,0
kg/ha/1 lần phun.
- Bệnh phấn trắng. Bệnh xuất hiện giữa hoặc cuối thời kỳ sinh trưởng. Các giống
địa phương ít bị bệnh. Các giống nhập nội nhiễm nặng hơn.
Dùng Bayleton (Triadiamefon) sữa 25% với 200-250g để pha tưới cho 1 ha dưa
chuột. Ngoài ra có thể dùng Sumi - 8 loại bột thấm nước 12,5% pha với nước nồng
độ 0,01% để phun.
Thu hoạch và để giống
1. Thu hoạch:
Quả 7-10 ngày tuổi, có thể thu hoạch. Nếu để quả già sẽ ảnh hưởng tới sự ra hoa,
đậu quả của các lứa tiếp theo, năng suất sẽ giảm. Quả nên thu vào buổi sáng để
buổi chiều tưới thúc nước phân. Thời kỳ rộ quả, có thể thu 2-3 ngày một đợt.
2. Để giống:
Để làm giống, ruộng dưa chuột giữa các giống khác nhau, phải có khoảng cách
cách ly ít nhất 2km. Mỗi cây lấy 3-4 quả giống. Sau khi thu lứa đầu quả thương
phẩm, để những quả giữa thân làm giống. Các hoa cái khác vặt hết để tập trung
dinh dưỡng nuôi quả giống.
Quả giống 25-30 ngày tuổi, thu về để chín sinh lý 4-5 ngày. Bổ dọc quả, lấy thìa
con cạo hạt ngâm vào chậu nhựa một ngày đêm, sau đó đãi kỹ, phơi 3-4 nắng nhẹ.
Hạt cất vào lọ, chum vại, dưới có một lớp vôi bột, nắp kỹ, có thể sử dụng sau 3-4

năm cất giữ.
Các giống lai F1 không để giống cho vụ sau được.