Bài 4: Báo cáo thu nhập docx

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
1
Bài 4
Báo cáo thu nhập
Bài giảng được xây dựng trên cơ sở thừa kế bài giảng trong môn Các nguyên lý kế
toán của thầy Bùi Văn và Nguyễn Tấn Bình ở các năm học trước.
Huỳnh Thế Du
2
Nội dung trình bày
1. Những vấn đề chung về báo cáo thu nhập
2. Sự hình thành báo cáo thu nhập
3. Giải phẫu báo cáo thu nhập
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khố 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
3
Phần I: Những vấn đề chung về BCTN
1. Nhìn hoạt động kinh doanh qua bảng CĐKH và BCTN
2. Chu kỳ kinh doanh
3. Định nghĩa báo cáo thu nhập
4. Mục đích của báo cáo thu nhập
5. Các thơng tin tối thiểu trên báo cáo thu nhập
6. Mẫu báo cáo thu nhập thường gặp
7. Báo cáo thu nhập và bảng cân đốikế tốn
4

Mục tiêu và
chiến lược
Ngắn hạn
• Tiền mặt
• Khoản phải thu
• Hàng trong kho
• Chứng khoán ngắn hạn
Dài hạn
• Đất, nhà xưởng, thiết bò
• Bằng sáng chế.
• Đầu tư chứng khoán
Đầu tư
Tài sản
(Bảng cân đối)
Kinh doanh
• Doanh số bán hàng
• Giá vốn hàng bán
• Chi phí bán hàng
• Chi phí hành chính
• Chi lãi vay
• Chi thuế thu nhập
Lợi nhuận ròng
(Báo cáo thu nhập)
Huy động vốn
Ngắn hạn
• Phiếu nợ
• Khoản phải trả
• Lương phải trả
• Thuế phải trả
Dài hạn

• Nợ (trái phiếu)
• Cổ phiếu
• Lợi nhuận giữ lại
Nợ & vốn chủ sở hữu
(Bảng cân đối)
Hoạt động kinh doanh
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
5
Chu kỳ kinh doanh
Hàng
tồnkho
Khoản
phảithu
Tiền
mặt
Mua hàng
Bán hàng
Thu tiền
Làm sao để
biết kết quả
kinh doanh?
6
Báo cáo thu nhập?
9 Báo cáo thu nhập: Một sự hạch toán doanh thu,
chi phí và lợi nhuận ròng trong một khoảng thời
gian nhất định (kỳ kế toán)

9 Income statement: An accounting of sales,
expenses, and net profit for a given period.
9 Câu chuyện còn lại là xác định doanh thu, chí phí
và lợi nhuận ròng như thế nào?
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
7
Mục đích của các báo cáo tài chính?
Để trình bày về
9 Tình hình tài chính
9 Kết quả hoạt động tài chính
9 Các luồng lưu chuyển tiền tệ
8
Thông tin tối thiểu trên BCTN
9 Doanh thu
9 Kết quả hoạt động
SXKD
9 Chi phí tài chính
9 Lãi lỗ của các đơn vị
liên kết liên doanh
9 Chi phí thuế
9 Lãi lỗ từ các hoạt động
thông thường
9 Các khoản bất thường
9 Lợi ích của cổ đông
thiểu số
9 Lỗ hoặc lãi ròng trong

kỳ
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
9
Mẫu báo cáo thu nhập thường gặp
Kho
ả
n m
ụ
c
2006* 2005 2004
Doanh thu t
ổ
ng
6,662,923 5,659,290 4,226,843
Các kho
ả
n gi
ả
m tr
ừ
43,820 20,506
Doanh thu thu
ầ
n
6,619,103 5,638,784 4,226,843
Giá v

ố
n bán hàng
5,012,632 4,379,796 3,166,393
L
ợ
i nhu
ậ
n g
ộ
p
1,606,471 1,258,988 1,060,450
Chi phí bán hàng 899,396 654,102 446,371
Chi phí qu
ả
n lý doanh nghi
ệ
p
112,888 80,438 99,624
L
ợ
i nhu
ậ
n t
ừ
ho
ạ
t đ
ộ
ng SXKD
594,187 524,448 514,454

Thu nh
ậ
p ho
ạ
t đ
ộ
ng tài chính
74,254 55,373 69,253
Chi phí ho
ạ
t đ
ộ
ng tài chính
40,002 19,988 51,861
L
ợ
i nhu
ậ
n t
ừ
ho
ạ
t đ
ộ
ng tài chính
34,252 35,385 17,393
Thu nh
ậ
p b
ấ

t thư
ờ
ng
109,014 42,767 13,003
Chi phí b
ấ
t thư
ờ
ng
2,982 769
L
ợ
i nhu
ậ
n b
ấ
t thư
ờ
ng
106,032 42,767 12,234
L
ợ
i nhu
ậ
n trư
ớ
c thu
ế
734,471 602,600 544,081
Thu

ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p
2,884 -2,884 26,410
L
ợ
i nhu
ậ
n thu
ầ
n
731,587 605,484 517,671
10
Tài sản = Trách nhiệm nợ + Vốn CSH
Tài sản = T/n nợ + Vốn góp + Lợi nhuận giữ lại
Tài sản = T/n nợ + Vốn góp + Lợi nhuận ròng – Cổ tức
Tài sản = T/n nợ + Vốn góp + Dthu – Chi phí – Cổ tức
Báo cáo thu nhập và Bảng CĐKT
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
Phần II: Sự hình thành BCTN
11
1. Một báo cáo thu nhập giản đơn
2. Cấu hình của báo cáo thu nhập, một trường hợp

phức tạp hơn
12
Công ty ABC
9 Mua nguyên vật liệu trị giá 25 tỷ nhập vào kho
9 Xuất hàng tồn kho trị giá 20 tỷ đồng đưa vào sản xuất
9 Các chi phí sản xuất hết 4 tỷ đồng
9 Sau khi sản xuất hoàn tất các thành phẩm được nhập kho
9 Xuất hàng tồn kho giá trị 15 tỷ bán được 21 tỷđồng
9 Các khoản chiết khấu lại có giá trị 1 tỷđồng
9 Các chi phí khác hết 1 tỷ đồng,
9 Khấu hao TSCĐ 1 tỷ đồng ‏
9 Chi phí lãi vay 1 tỷđồng
9 Thuế thu nhập doanh nghiệp 28%
Lợi nhuận
trong năm
của doanh
nghiệp?
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khố 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
13
Báo cáo thu nhập cơng ty ABC
Kho
ả
n m
ụ
c
2006

Doanh thu t
ổ
ng
21.000
Các kho
ả
n gi
ả
m tr
ừ
1.000
Doanh thu thu
ầ
n
20.000
Giá v
ố
n bán hàng
15.000
L
ợ
i nhu
ậ
n g
ộ
p
5.000
Chi phí bán hàng 1.000
Chi phí qu
ả

n lý doanh nghi
ệ
p
1.000
L
ợ
i nhu
ậ
n t
ừ
ho
ạ
t đ
ộ
ng SXKD
3.000
Chi phí ho
ạ
t đ
ộ
ng tài chính
1.000
L
ợ
i nhu
ậ
n trư
ớ
c thu
ế

1.000
Thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p
280
L
ợ
i nhu
ậ
n thu
ầ
n
720
Đvt: triệu đồng
14
Cấu hình của báo cáo thu nhập
Doanh thu 295
Giá vốn hàng bán (165)
Lợi nhuận gộp 130
Chi phí bán hàng và hành chánh (67)
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh 63
Doanh thu tài chánh (lãi vay) 7
Chi phí tài chánh (lãi vay) (22)
Lãi (lỗ) do bán thiết bò 3
Lợi nhuận trước thuế từ hoạt động thường xuyên 51
Thuế thu nhập doanh nghiệp (17)

Lợi nhuận từ những hoạt động thường xuyên 34

1. THU NHẬPTỪ CÁC HOẠT ĐỘNG THƯỜNG XUN
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khố 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
15
Cấu hình của báo cáo thu nhập (tt)
2. THU NHẬP, LÃI, LỖ TỪ BỘ PHẬNNGỪNG HOẠT ĐỘNG
Lãi (lỗ) từ hoạt động của bộ phận kinh doanh bò
bán đi trong năm (đã điều chỉnh thuế thu nhập)

2
Lãi do bán bộ phận ngừng kinh doanh (đã điều
chỉnh thuế thu nhập)

40
Thu nhập từ bộ phận ngừng hoạt động 42

•Tạisaophải báo cáo riêng cho bộ phậnngừng kinh doanh?
•Tạisaophải điềuchỉnh thuế?
16
Cấu hình của báo cáo thu nhập (tt)
76THU NHẬP RÒNG (1) + (2) + (3) + (4)
0Ảnh hưởng thuế của việc thay đổi
phương pháp kế toán
4. ĐIỀU CHỈNH DO THAY ĐỔI PHƯƠNG
PHÁP KẾ TOÁN

0Lãi do thanh toán trái phiếu đáo hạn
(đã điều chỉnh thuế)
3. LÃI VÀ LỖ BẤT THƯỜNG
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khố 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
17
Cấu hình của báo cáo thu nhập (tt)
6.9
1
THU NHẬP RÒNG MỖI CỔ PHIẾU
0
0
Từ các khoản bất thường
Do thay đổi phương pháp kế toán
3.8
2
Từ các bộ phận đã ngừng kinh
doanh
3,0
9
Từ các hoạt động thường xuyên
5. THU NHẬP CỦA MỖI CỔ PHIẾU
THƯỜNG
•Cơ quan kiểm tốn u cầu phải thể hiện thu nhập trên mỗi cổ phiếu thường
• Khơng gồm cổ phiếu ưu đãi (preferred stock) và cổ phiếu ngân quỹ
•Thu nhập căn bản: tính theo bình qn số cổ phiếu thường đang lưu hành
•Thu nhập suy vi (!) : số cổ phiếu thường đang lưu hành cộng thêm số có thể

phát sinh nếu các cổ đơng thực hiện quyền chuyển đổi của mình
18
Phần III: Giải phẫu báo cáo thu nhập
1. Kỳ kế tốn
2. Doanh thu và các khoản giảm trừ
3. Giá vốn hàng bán
4. Hàng tồn kho và chi phí hàng bán
5. Khấu hao và chi phí quản lý
6. Lãi vay và chi phí tài chính
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
19
Kỳ kế toán
9 Cần phải có những khoảng thời gian có độ dài
đồng nhất để đo lường kết quả kinh doanh
9 Không nhất thiết phải trùng với chu kỳ kinh doanh
9 Không nhất thiết phải trùng với niên lịch
9 Thường tính theo năm tài khóa
9 Có thể tính theo tháng hay quý
20
Thời điểm ghi nhận DT&CP
9 Thời điểm ghi nhận doanh thu:
 Đã giao hàng, hoặc đã hoàn thành toàn bộ hay hầu hết
dịch vụ dự kiến phải thực hiện.
 Nhận được tiền, hoặc nhận được phiếu ghi nợ, hoặc một
tài sản có giá trị xác định.
9 Thời điểm ghi nhận chi phí:

 Chi phí gắn liền sản phẩm: ghi nhận vào thời điểm phát
sinh doanh thu.
 Chi phí theo thời gian: ghi nhận theo thời kỳ công ty sử
dụng ích lợi của tài sản đó.
Dự thu,
dự chi?
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
21
Đo lường doanh thu
Doanh thu gộp sau khi giảm trừ
1. Khoản dự kiến không thu được
2. Khoản chiết khấu do khách hàng thanh toán sớm ‏
3. Khoản dự kiến hàng bị trả lại hoặc phải giảm giá
4. Hàng bán trả chậm quá một năm: phải tính doanh
thu bằng hiện giá của dòng tiền dự kiến sẽ thu được.
Còn lại là doanh thu thuần (doanh thu ròng)‏
22
Doanh thu khác với thu
9 Thu tiền khách hàng nợ không phải doanh thu:
 Tăng tiền mặt
 Giảm khoản phải thu
Æ Không tăng vốn CSH
9 Thu phát hành cổ phần không phải doanh thu:
 Tăng tiền mặt và tăng vốn CSH
 Không phải kết quả của giao dịch với khách hàng
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright

Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
23
Chí phí khác với chi
9 Chi tiền mua hàng nhập kho không phải chi phí:
 Giảm tiền mặt hoặc tăng khoản phải trả
 Tăng hàng trong kho
Æ Không giảm vốn CSH
9 Chi trả cổ tức không phải là chi phí:
 Giảm tiền mặt và vốn CSH
 Không phải là giao dịch để tạo ra doanh thu
9 Thuế thu nhập doanh nghiệp có phải là chi phí ???
24
9 Doanh nghiệp thương mại:
Mua vào Bán ra
9
Doanh nghiệp sản xuất
Giá vốn hàng bán
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
25
Giá vốn hàng bán bao gồm?
BAO GỒM:
9 Nguyên liệu
9 Nhiên liệu

9 Lương công
nhân sản xuất
trực tiếp
9 Khấu hao nhà
xưởng máy móc
9 Tiện ích cho nhà
xưởng
KHÔNG GỒM
•Lương giám đốc
hay bộ phận hành
chính
• Thuê văn phòng
• Marketing
• Đào tạo
•Lãivay
VÙNG XÁM?
•Bảohiểm nhà
xưởng?
•Lương thủ kho và
quản đốc?
•Lưu kho và vận
chuyển?
26
9 Đối với công ty thương mại:
Giá vốn hàng tồn kho đầu kỳ
+ Giá vốn hàng mua thêm trong kỳ
-Giávốn hàng tồn kho cuối kỳ
= Giá vốn hàng bán trong kỳ
9 Đối với công ty sản xuất:
Giá vốn thành phẩm tồn kho đầu kỳ

+ Giá vốn thành phẩm sản xuất ra trong kỳ
-Giávốn thành phẩm tồn kho cuối kỳ
= Giá vốn hàng bán trong kỳ
9 Vấn đề: xác định giá vốn thành phẩm sản xuất trong kỳ?
Chi phí gắn liền với SP bán ra
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
27
Xác định giá trị hàng tồn kho
Bốn phương pháp cơ bản:
9 Vào trước ra trước (FIFO) Không liên quan đến thứ tự
9
Vào sau ra trước (LIFO) xuất nhập thực tế của hàng hóa
9
Tính bình quân trọng số
9 Tính từng đơn vị hàng
Các phương pháp khác:
9 NIFO; NINO
28
Chi phí gắn với thời gian: Lãi vay
9 Lãi vay được tính vào chi phí trong kỳ, cho dù
công ty không thực chi tiền mặt trong kỳ.
9 Lãi vay làm tăng chi phí và giảm lợi nhuận chịu
thuế, do đó lãi vay còn có tên là “lá chắn thuế”
(taxshield)
9 Việc tính lãi vay theo phát sinh, không theo tiền
mặt có phải là hợp lý?

Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
29
Chi phí gắn với thời gian:Khấu hao
9 Khấu hao: phần giảm giá trị của tài sản cố định
theo thời gian được chuyển thành chi phí trong quá
trình tạo ra doanh thu .
9 Khấu hao làm tăng chi phí và giảm lợi nhuận chịu
thuế, do đócũng tạo ra “lá chắn thuế” (taxshield)
9 Khấu hao có phản ánh hao mòn thực hay giảm giá
trị thực của tài sản?
30
Ghi nhận chi phí khấu hao
9 Khấu hao là quá trình phân bổ khoản chi phí đầu tư
thành chi phí hoạt động trong các kỳ.
9 Khấu hao không phải là quá trình định giá lại tài sản.
9 Có thể có ba loại vòng đời khác nhau:
 Vòng đời kinh tế
 Thời gian khấu hao theo qui định kế toán
 Thời gian khấu hao theo qui định của cơ quan thuế
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
31
Các phương pháp khấu hao

9 Theo thực tế hao mòn hay theo đơn vị
9 Theo đường thẳng
9 Cân bằng giảm dần
9 Cân bằng giảm dần kép
9 Tổng của số thứ tự các năm
Khấu
hao
gia
tốc
32
Các chi phí khác
9 Chi phí quảng cáo tiếp thị có được tính vào một năm?
9 Chi phí đào tạo và tư vấn có nên tính vào một năm?
 Nếu tính vào một năm: có thể vi phạm quy ước về thời
điểm tương xứng
 Nếu phân bổ cho các năm sau: có thể vi phạm quy ước về
tính thận trọng
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
33
Một số phương pháp ghi nhận đặc biệt
Ghi nhận doanh thu và chi phí
9 Theo kế toán tiền mặt
9 Theo phần trăm hoàn thành
9 Vào thời điểm bàn giao
9 Theo từng phần thanh toán nhận được
9 Theo phương pháp thu hồi chi phí trước

34
Tóm tắt các nội dung trình bày
1. Những vấn đề chung về báo cáo thu nhập
2. Sự hình thành báo cáo thu nhập
3. Giải phẫu báo cáo thu nhập
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright
Niên khoá 2007-2008
Phân tích Tài chính
Bài giảng 4
Huỳnh Thế Du
Xin cảm ơn!
Huỳnh Thế Du
Câu hỏi?