Dược thảo chữa suy nhược cơ thể sau sinh ppt

Dược thảo chữa suy nhược cơ thể sau sinh


Người phụ nữ mang thai mất nhiều sức lực để nuôi dưỡng thai dần lớn lên
trong mình, nếu bị chứng ốm nghén nôn ói không ăn uống được bình thường
thì sẽ không có đủ dưỡng chất để duy trì công năng của các cơ quan và hệ
thống trong cơ thể. Khi sinh đẻ lại bị mất nhiều máu nên dễ có khả năng mắc
chứng suy nhược cơ thể mà y học cổ truyền gọi là chứng hư lao.
Một số dược thảo điển hình điều trị suy nhược cơ thể sau sinh
Bạch truật:
Là vị thuốc bổ dưỡng, trị nôn ói, ăn chậm tiêu. Ngày dùng 6-12g sắc uống.
Câu kỷ tử: Là vị thuốc bổ toàn thân, dùng chữa cơ thể suy nhược, hoa mắt, thị
lực giảm. Ngày dùng 6-12g sắc uống.
Đảng sâm:
Dùng chữa cơ thể suy nhược, thiếu máu, vàng da, kém ăn. Ngày dùng 16-30g
sắc uống.
Đương quy:
Dùng chữa cơ thể gầy yếu, thiếu máu xanh xao, đau đầu, mệt mỏi, đau lưng.
Ngày dùng 10-20g sắc uống.
Hoàng kỳ:
Hoàng kỳ dạng tẩm mật sao chữa suy nhược cơ thể, ra nhiều mồ hôi. Ngày
dùng 4-10g, dạng thuốc sắc, cao, viên.
Kê huyết đằng:
Chữa thiếu máu, lưng gối mỏi đau, chân tay tê bại. Ngày dùng 10-15g sắc
uống.
Thục địa:
Chữa suy nhược cơ thể, thiếu máu, chảy máu, đánh trống ngực, chóng mặt, ù
tai. Ngày dùng 8-16g sắc uống.
Ngũ vị tử:
Được dùng làm thuốc bổ để hồi phục sức khỏe. Ngày dùng 6-12g sắc uống.
Long nhãn: Cùi nhãn chế biến thành long nhãn là thuốc bổ, chữa suy nhược

thần kinh, hồi hộp, mất ngủ. Ngày dùng 6-15g sắc uống, hoặc chế thành cao,
viên hoàn.
Nhân sâm:
Là vị thuốc bổ quý dùng chữa cơ thể suy yếu, kiệt sức, mệt mỏi. Ngày dùng 2-
4g dưới dạng cắt lát ngậm, nước sắc hoặc hoàn tán.
Phục linh:
Được dùng làm thuốc bổ chữa suy nhược cơ thể, chóng mặt, mất ngủ. Ngày
dùng 4-20g sắc uống.
Sâm bố chính:
Chữa cơ thể suy nhược, kém ăn, kém ngủ, đau lưng, đau mình. Ngày dùng 16-
20g dạng thuốc sắc hoặc bột.
Hạt sen (liên nhục):
Dùng điều trị cơ thể suy nhược, hồi hộp mất ngủ, kém ăn. Ngày dùng 12-20g
dạng thuốc sắc hoặc hoàn tán.
Tam thất:
Được dùng chữa băng huyết, rong huyết, sau khi sinh huyết hôi không ra, thiếu
máu, người mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, ít ngủ. Ngày dùng 4-6g,
dạng thuốc bột hoặc thuốc sắc.
Toan táo nhân (nhân hạt táo ta):
Chữa khó ngủ, hồi hộp, đánh trống ngực, mồ hôi trộm. Ngày dùng 0,8-1,2g,
tương đương với lượng nhân của 15-20 hạt. Nếu dùng liều cao (khoảng 6-10g)
thì phải sao đen.
Viễn chí:
Chữa suy nhược thần kinh, ngủ kém, giảm trí nhớ, hay quên, yếu sức. Ngày
dùng 6-12g dạng thuốc sắc.
Các bài thuốc chữa suy nhược cơ thể sau sinh
* Thể tâm huyết hư
Triệu chứng:
Hoa mắt, chóng mặt, hồi hộp, mất ngủ, đánh trống ngực, hay quên, sắc mặt
vàng nhợt, môi lưỡi nhợt.

Phương pháp chữa: Dưỡng huyết an thần.
Bài 1: Quả dâu chín 16g, câu kỷ tử, hà thủ ô đỏ, long nhãn, liên nhục, đỗ đen
sao, lá vông mỗi vị 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: Thục địa, đương quy mỗi vị 16g; bạch thược, xuyên khung, hà thủ ô đỏ
mỗi vị 12g; bá tử nhân, toan táo nhân, phục linh mỗi vị 8g. Sắc uống ngày 1
thang.
Bài 3: Đảng sâm 16g; hoàng kỳ, bạch truật, đương quy, long nhãn, đại táo mỗi
vị 12g; viễn chí, toan táo nhân, phục thần mỗi vị 8g; vân mộc hương 6g. Sắc
uống ngày 1 thang.
* Thể can huyết hư
Triệu chứng:
Hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, ù tai. Phương pháp chữa: Bổ huyết dưỡng can.
Bài 1: Bố chính sâm, ích mẫu mỗi vị 20g; kê huyết đằng 10g; tam thất, hương
phụ mỗi vị 6g. Tán nhỏ uống mỗi ngày 20g, hoặc sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2 (Tứ vật thang): Thục địa 16g; đương quy, bạch thược mỗi vị 12g; xuyên
khung 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Thể tâm âm hư (thường gặp ở phụ nữ mất máu nhiều khi sinh).
Triệu chứng:
Hồi hộp, trằn trọc, ít ngủ, hay quên, sốt hâm hấp, hay ra mồ hôi trộm, lòng bàn
tay, bàn chân nóng, miệng khô, lưỡi đỏ.
Bài 1: Tam thất tán nhỏ, uống với nước cơm, mỗi ngày 8g.
Bài 2: Sa sâm, mạch môn, kỷ tử, liên nhục mỗi vị 12g, long nhãn 10g; tâm sen,
toan táo nhân mỗi vị 8g; đăng tâm 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bồi bổ cho sản phụ
Sau sinh phụ nữ cần được bồi bổ để bù đắp lại sức lực bị tiêu hao trong cuộc
sinh nở, kể cả phần máu mất đi. Mặt khác bồi bổ cho người mẹ còn nhằm mục
đích cung cấp dinh dưỡng cho đứa trẻ mới ra đời phát triển được đều đặn và
khỏe mạnh qua đường sữa mẹ.
Kinh nghiệm cho thấy các món ăn - thuốc sẽ trình bày dưới đây đủ đáp ứng
được yêu cầu vừa nêu trên.

NHỮNG MÓN ĂN - THUỐC BỒI BỔ CHO SẢN PHỤ SAU SINH
Món khiếm thực:
Khiếm thực 50g, hồng táo 10 quả, lạc (đậu phộng) 30g, cho dùng đường đỏ vào
nấu cháo ăn thêm hàng ngày.
Chè trứng, táo:
Trứng gà tươi 2 quả, lạc nhân 100g, đại táo 12 quả, đường đỏ 50g, luộc chín
lạc, sau cho trứng gà và đường đỏ vào nấu cùng. Ăn cái uống nước canh. Mỗi
ngày 1 lần, cần dùng liên tục 20 ngày.
Nước lá tía tô, hành:
Hành 50g, lá tía tô 10g, đường đỏ 50g. Luộc hành và lá tía tô, sau gạn lấy nước
cho đường đỏ vào uống. Uống nóng, ngày 1 lần trong một thời gian.
Món thịt lợn hấp lươn:
Lươn 250g, thịt lợn 100g, hành, gừng, muối, rượu vang, xì dầu… Làm sạch
lươn bỏ ruột, thái miếng cả lươn và thịt lợn, cùng cho vào bát, ướp gia vị. Hấp
xong ăn cả nước và cái. Cần ăn một thời gian.
Món ăn cho phụ nữ sau sinh bị nhiệt
Nếu như phụ nữ sau sinh bị nhiệt cần ăn kiêng các chất cay nóng như ớt, tiêu,
rượu, thuốc lá, mỡ, các đồ uống lạnh và các thức ăn nóng như quế, thức ăn
rán, thịt cừu… Sau đây là những món ăn có tác dụng giải nhiệt cho sản phụ.
Canh bầu dục lợn:
Bầu dục lợn 1 quả, đậu xị 15g, hành 10g, gạo tẻ 50g. Bầu dục lợn làm sạch cho
cùng gạo tẻ, đậu xị vào nồi nấu thành canh, thả hành vào ăn.
Canh mộc nhĩ đen, quả dâu:
Mộc nhĩ đen 10g, quả dâu 30g, hồng táo 7 quả, cho vào nồi nấu chín làm món
ăn điểm tâm hàng ngày.
Cháo thịt, đậu xị, hành:
Đậu xị 10g, hành 10g, cho vào đun lấy nước rồi cho thịt xay vào nấu cháo ăn.
Cần ăn vài tuần, hoặc thay món cho dễ ăn.
Cháo chim bồ câu, hạnh nhân:
Thịt bồ câu 100g, hạnh nhân ngọt 100g, cho vào nấu ăn. Nước quýt hoa hồng:

Dùng bánh quýt 30g, hoa hồng 3g. Sắc lấy nước uống trong ngày thay trà.
Tim lợn hầm muối:
Tim lợn 1 quả, cho vào hầm nhỏ lửa chín nhừ nêm muối vào ăn.
Cháo cá đậu xị:
Đậu xị 15g, thịt cá chầy bạc 100g, cùng cho vào nồi nấu ăn.
Trà dây mướp:
Dây mướp 10g, cho sắc lấy nước uống thay trà trong ngày.
Cháo lươn, nước gừng:
Lươn 150g, nước gừng 10-20ml, cho vào gạo tẻ nấu thành cháo ăn.
Cháo rau cải dầu:
Dùng 100g cải dầu nấu với gạo tẻ thành cháo ăn.
MÓN ĂN - THUỐC DÙNG CHO NGƯỜI SAU SINH BỊ BĂNG HUYẾT
Trong vòng 24 tiếng sau sinh, nếu như âm đạo ra máu trên 400ml thì được coi
là băng huyết. Có nhiều nguyên nhân gây băng huyết như sót nhau, tử cung co
kém, hoặc rách phần mềm ở âm đạo hay cổ tử cung, trở ngại chức năng đông
máu… Nếu như xảy ra tình trạng này cần báo cho bác sĩ sản khoa biết để thăm
khám và có cách xử trí kịp thời. Mặt khác có thể kết hợp với các món ăn -
thuốc sẽ giới thiệu sau đây, tùy theo từng chứng bệnh mà sử dụng cho thích
hợp.
Món thịt lợn, bách hợp, đương quy:
Bách hợp 30g, đương quy 9g, thịt lợn nạc 60g, cho cả vào nấu chín. Cần ăn 5-
7 ngày.
Món dấm luộc trứng gà:
Dùng dấm và rượu mỗi loại một nửa cho trứng gà vào luộc, ăn trứng gà.
Món thần khúc tán:
Dùng thần khúc tán thành bột, ngày uống 2 lần, mỗi lần 10g.
Món cao ích mẫu, sơn tra:
Dùng sơn tra sống, ích mẫu thảo, mỗi loại 50g, đường cát đỏ 100g, sắc uống
trong ngày.
Món lòng trắng trứng gà:

Trứng gà 1 quả, đập lấy lòng trắng, cho dấm 1 lượng tương đương lòng trắng
trứng gà, cho thêm 15g sơn tra vào nấu lên uống.
Cháo cá chép, nước hoa đậu răng ngựa:
Nước hoa đậu răng ngựa 30g, thịt cá chép 250g, cho gạo vào nấu cháo ăn.
Cháo hoa phù dung:
Hoa phù dung 15g, sắc lấy nước, cho gạo và đường vào nấu cháo
MÓN ĂN DÙNG CHO NGƯỜI SAU SINH SẢN DỊCH RA KÉO DÀI
Phụ nữ sau sinh bao giờ cũng ra sản dịch. Vì vậy cần ăn uống thanh đạm, uống
nhiều nước canh, ăn rau là chính. Nếu chức năng co tử cung kém cần một ít
thức ăn thanh bổ, các thức có vị chua sẽ có tác dụng hỗ trợ co tử cung. Sau
đây là những món ăn phù hợp trong giai đoạn sản dịch kéo dài.
Món chè cà đường đỏ:
Cà 2 quả thái lát, đường đỏ 50g, cho vào nấu cùng, mỗi ngày 1 lần, ăn liên tục 7
ngày.
Nước ngó sen:
Ngó sen tươi 500g, giã nát vắt lấy nước uống ngày 1 lần.
Nước đậu:
Đậu đen, đậu đỏ mỗi loại 200g, cho cả 2 thứ vào rang qua, sau cho nước cùng
men rượu nấu lấy nước uống, ngày uống 1 lần.
Nước sơn tra, lá chè:
Sơn tra 50g, lá chè 6g, đường đỏ 100g, cho cả vào nấu cùng, lấy nước uống.
Ngày uống 2 lần.
Món canh trứng:
Đậu phụ 2 bìa, trứng gà 2 quả, một ít đường trắng, cho tất cả vào nấu
thành canh để ăn vào sáng sớm khi đói, ngày ăn 1 lần và ăn thường xuyên.
Nước gừng:
Gừng tươi 50g nướng cháy, đường đỏ 50g, hai thứ nấu lấy nước uống, ngày
uống 2 lần.
Thịt lợn hầm liên thảo:
Liên thảo can 30g, bạch mao căn 30g, hai thứ sắc bỏ bã lấy

nước, cho thêm thịt lợn nạc 20g thái nhỏ, lại đổ thêm 3 bát nước, sắc còn lại 1
bát, chia 3 lần uống nước ăn thịt trong ngày. Cần ăn như vậy vài ngày liền.
Canh trứng vịt:
Trứng vịt 1 quả, tô mộc 6g, ngó sen 30g. Cho tô mộc và ngó sen vào sắc lấy
nước bỏ bã, sau cho trứng vịt đã luộc bỏ vỏ vào đun một lát, ăn trứng, uống
nước canh, ngày 1 lần, ăn liền 5 ngày.
MÓN ĂN - THUỐC DÙNG CHO NGƯỜI MẤT MÁU BỊ CHOÁNG
SAU SINH
Sau khi sinh đột nhiên thấy chóng mặt, hoa mắt, nôn mửa, có khi bất tỉnh,
hiện tượng này gọi là ngất do mất máu sau sinh cần báo ngay cho thầy thuốc
để xử trí cấp cứu kịp thời. Tuy nhiên trong trường hợp này Đông y cũng có
những món ăn - thuốc có tác dụng hỗ trợ làm khỏi bệnh. Dưới đây là những
món ăn - thuốc ấy.
Nước sâm:
Hồng sâm 10g, thái lát cho nước vào nấu uống.
Cháo a giao:
A giao 15g, gạo nếp 30g, cho gạo nếp vào nấu thành cháo chín thì cho a giao
vào, vừa đun vừa khuấy, sôi nhào lên là ăn được.
Gà hầm thuốc:
Gà mái 1 con, đương quy 30g, xuyên khung 15g, làm sạch thịt gà cho vào
hầm cùng đương quy, nấu chín, ăn thịt gà uống nước canh.
Trứng gà, rau cần:
Rau cần 100g, trứng gà 2 quả, nấu chín ăn trứng, bỏ canh.
Đậu đen, hồng hoa sắc:
Đậu đen 30g, hồng hoa 6g, sắc lấy nước cho 60g đường đỏ vào uống nóng.
Mộc nhĩ đen hầm:
Mộc nhĩ đen, đường phèn, lượng như nhau, đem hầm nhừ, mỗi lần uống 1 thìa,
ngày 2 lần.