Gia-Thế họ Đinh doc

Gia-Thế họ Đinh


Đinh-Bộ-Lĩnh
Người động Hoa-Lư, Giao-Châu. Cha là Công-Trứ, làm nha-tướng của
Đình-Nghệ. Cuối thời Ngũ Đại, Đình-Nghệ đi trấn Giao-Châu, lấy Công-
Trứ quyền Thứ-Sử Hoan-Châu. Trước đây, Ngô-Quyền giết Kiều-Công-
Tiễn, cha con Bộ-Lĩnh về với Ngô-Quyền, Quyền nhân khiến Công-Trứ về
nhiệm chức cũ. Khi Công-Trứ mất, Bộ-Lĩnh kế tập chức cha. Kịp đến lúc
Ngô-Xương-Văn mất, bọn bộ-hạ nổi loạn, Bộ-Lĩnh cùng con là Liễn đánh
dẹp yên hết, lĩnh việc cai-trị Giao-Chỉ, xưng hiệu Vạn-Thắng-Vương, riêng
phong chức cho Liễn làm Tiết-Độ-Sứ, được mười năm thì Bộ-Lĩnh mất.


Đinh-Liễn:
Kế lập được bảy năm, năm Tân-Vị Khai-Bửu thứ 4 (971), Thái-Tổ nhà Tống
khiến đại-tướng Phan-Mỹ qua đánh Lĩnh-Nam. Liễn sợ, dâng biểu-văn,
khiến sứ vào cống, xin nội-phụ, Thái-Tổ xuống chiếu phong Liễn làm Tiết-
Độ-Sứ An-Nam đô-hộ. Tháng 5 năm thứ 8, (975), Liễn tiến cống vàng lụa,
sừng tê, ngà voi, trà thơm. Ngày mồng 7 tháng 8, Thái-Tổ xuống sắc-chế,
phong cha Liễn là Bộ-Lĩnh làm Giao-Chỉ Quận-Vương; thực ấp 1.000 hộ.
Tháng 12, khiến Cao-Bảo-Chư làm Quan-Cáo-Sứ 11). Năm Thái- Bình
Hưng-Quốc thứ 2 (977), Liễn sai sứ qua cống mừng vua Thái-Tông lên ngôi.
Năm thứ 5 (980), Liễn mất, em là Truyền lên ngôi.
Đinh-Truyền:
Truyền còn nhỏ, xưng Tiết-Độ Hành-Quân Tư-Mã, quyền lãnh việc quân
phủ. Tháng 4 năm Canh-Thìn, Thái-Bình-Hưng-Quốc thứ 5 (980), khiến Lư-
Tập đi sứ Giao-Chỉ. Đại-hiệu Lê-Hoàn chuyênquyền, hiếp dời Truyền ở một
nhà riêng, bắt giam cả họ và thay thế quản lãnh binh-quyền. Thái-Tông giận,
khởi binh tiến đánh. Hoàn giả làm biểu-văn của Triều dâng lên. Qua tháng
11, khiến sứ tiến cống những đồ báu, như khí-mãnh bằng vàng, bằng bạc,

sừng tê, ngà voi và dâng một tờ trạng-văn, nói rằng tất cả tướng hiệu, quân
lính, kỳ-lão trong nước, đồng xin cho Truyền làm chức Tiết-Độ-Sứ, nối ngôi
của cha, anh. Lúc ấy nhà Tống đã dấy binh, biểu văn tâu vào không được trả
lời. Mùa đông tháng 11, quan binh đánh bại quân Giao-Chỉ ở Bạch-Đằng.
Năm sau, binh nhà Tống thất lợi rút về. Năm thứ 7 (982), Hoàn lại trá xưng
Truyền khiến sứ tiến cống, vì sợ quân Tống tiến đánh vậy. Truyền bị Hoàn
sát hại.
Họ Đinh nối nghiệp ba đời, cộng được 17 năm.
An-Nam Chí-Lược Quyển Đệ Thập Nhầt Chung
Chú Thích:
1. Lạc tức là Giao-Chỉ.
2. Hoàng ốc là mui xe lợp màu vàng, tả đảo là chùm lông đặt trước đầu ngựa
kéo xe ở phía trái, cho ngựa không ngó thấy nhau.
3. Mồ mả thân nhân Triệu Đà ở Chân Định bên Tàu.
4. Bá Lương: đền của vua Hán.
5. Mậu Lăng là lăng của Hán Vũ Đế.
6. Cô Man là tên Mường mồ côi cha, tức chỉ Việt Vương Hưng.
7. Việt Lang là chức quan Lang của nước Việt, tên là Đô Kê, bắt Lữ Gia nạp
cho tướng nhà Hán.
8. Quảng Đông cũng gọi là Ngũ Dương Thành.
9. Tương Phi: vua Ngu Thuấn đi tuần thú, chết ở Thương Ngô, hai bà vợ
theo khóc rồi chết ở sông Tương, người đời sau gọi hai bà là Tương Phi.
10. Theo "Thế giới niên biểu" thì năm Trinh Minh nguyên niên là năm Ất
Hợi (915), còn năm Kỷ Mão là năm Trinh Minh thứ 5 (919).
11. Sứ thần đi tuyên phong.
12. Trường cũng như đạo, lộ, tỉnh.
13. Cửu Kinh tức là Ngũ Kinh và Tứ Thư