Chăm sóc bà mẹ sau khi sinh docx

Chăm sóc bà mẹ sau khi sinh

Chăm sóc vú: Khi mang thai ở 3 tháng cuối,
thai phụ đã bắt đầu có sữa non. Tuy nhiên trước
tuần thứ 37, thai phụ không nên nặn hay tác động
nhiều vào bầu ngực vì có thể gây co bóp dạ con,
dẫn đến nguy cơ sinh sớm.

Sau 37 tuần, thai phụ có thể lấy hai ngón tay vê kéo đầu vú, mát-xa vuốt theo
chiều từ trên xuống, từ ngoài vào trong rồi từ trong ra ngoài để tuyến vú co bóp và
giúp cho việc tiết sữa sau này tốt hơn.
Sinh xong khoảng 2-3 ngày, thai phụ sẽ có sữa trưởng thành. Có nhiều người sẽ
thấy vú cương cứng và nhầm là bị tắc tia sữa. Thực ra, hiện tượng này sẽ hết sau
vài lần bé bú. Đừng vì thấy sữa mẹ chưa về mà cho bé bú chai ngay, dẫn đến sau
này bé không quen bú mẹ, khiến mẹ tức sữa, con không bú và sẽ gây tắc thật.
Ngoài ra, để giảm đau tức, các bà mẹ nên đứng tắm dưới vòi hoa sen, mát-xa nhẹ
nhàng và bóp nhẹ ở quầng nâu của vú. Nếu đau quá, bạn có thể dùng đèn hồng
ngoại chiếu mỗi bên nửa tiếng kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng. Nếu đau núm vú do
bé bú, rứt, chị em có thể dùng núm vú giả để hỗ trợ.
Chăm sóc bộ phận sinh dục: Khi mang bầu ở thời điểm sắp sinh, dạ con to như
chiếc thùng 5-10 lít. Khi sinh xong, chị em có thể sờ thấy một khối cứng ở dưới
rốn (thường to bằng quả bưởi), đó chính là dạ con chưa thể co hồi lại như ban đầu.
Thường khoảng sau 21 ngày hoặc muộn nhất là 1 tháng. Dạ con sẽ co lại như bình

thường (nếu mổ đẻ thì sẽ mất nhiều thời gian hơn). Nếu dạ con không co chặt lại
thì có thể gây băng huyết, rong máu. Để tránh điều này, người mẹ nên đi lại nhẹ
nhàng và cho con bú ngay sau khi sinh.
Sau sinh, sản phụ sẽ thấy có nhiều sản dịch. Đây chính là máu ra sau sổ rau.
Thường trong giờ đầu sau đẻ, lượng máu có thể lên đến 100ml nên sản phụ cần
được đóng bỉm to, những ngày sau đó có thể dùng băng vệ sinh bình thường và
nên thường xuyên thay rửa. Nếu thấy lượng máu ra quá nhiều, quá nhanh, sản phụ

cần báo ngay cho bác sĩ để tránh nguy cơ bị băng huyết. Nếu sinh xong, sản phụ
thấy rất ít hoặc không có sản dịch thì cũng nên lưu ý bởi nếu dịch không thoát ra
được, tử cung khó co lại dễ gây nhiễm trùng hậu sản, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng
huyết. Để tránh điều này, các bà mẹ sau khi sinh cần nằm bất động trên giường
trong khoảng 8-10 giờ (đối với người sinh mổ, cần nằm bất động 24 giờ), sau đó
nên đi lại nhẹ nhàng. Tiếp sau đó dần dần sản phụ cần ngồi dậy từ từ, hít thở sâu,
nhắm mắt rồi chậm rãi đưa chân xuống đất trước khi đứng thẳng dậy. Nếu thấy
chóng mặt, sản phụ cần nằm xuống để máu lưu thông lên não đề phòng bị choáng
ngất, bị ngã.
Đặc biệt, sản phụ nên tránh bị táo bón bằng cách ăn nhiều rau, trái cây, uống nhiều
nước. Trong trường hợp bị trĩ, sản phụ có thể dùng thuốc bôi để đỡ đau. Ngoài ra,
ngay sau khi sinh người mẹ có thể tập khít cơ niệu đạo, cơ âm đạo để tránh bị són
tiểu sau này bằng cách: Khi thở hít vào thì co khít cơ âm đạo, lúc từ từ thở ra thì
đồng thời giãn cơ âm đạo hoặc luyện tập giống như khi đang đi tiểu thì nhịn lại 1-
2 giây rồi thả ra, lặp lại vài lần như vậy. Trong trường hợp bị bí tiểu, sản phụ có
thể chườm nóng, tắm nước nóng, day ở vùng xương mu, xoa nắn bụng
Sau 3 tuần hết sản dịch, có người đã có máu trở lại (gọi là kinh non) lúc này cần sử
dụng ngay các biện pháp tránh thai. Việc có thai lại sớm rất nguy hiểm với người
mổ đẻ, có thể gây nứt sẹo mổ, vỡ dạ con, mất em bé, hại cho mẹ.
Sau sinh, các bà mẹ cũng cần chú ý đến vết khâu tầng sinh môn bằng cách rửa
sạch, giữ khô, nếu dùng dung dịch vệ sinh, nên dùng loại có bọt, có thể dùng máy
sấy làm khô. Nếu sau 4 ngày sản phụ không thấy giảm đau, nhức thì có thể đã bị dị
ứng chỉ khâu, nên đến bác sĩ để được cắt chỉ sớm hoặc xử lý nếu bị nhiễm trùng.
Thường sau một tuần, vết khâu tầng sinh môn sẽ liền hẳn.
Tùy cơ thể từng người, chị em có thể tắm gội vài ngày sau sinh nhưng không nên
tắm bồn. Nếu mệt, không nên tắm và gội liền một lúc và chớ cúi lom khom sẽ dễ
gây chóng mặt, ngã qụy Chị em cần được ngủ đủ, nghỉ ngơi hợp lý và sống
trong không khí yêu thương chăm sóc của gia đình.
Về dinh dưỡng: Sau khi sinh, các bà mẹ thường bị mất máu nhiều nên cần được
bồi dưỡng, ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng. Sản phụ không cần phải kiêng

khem bất cứ thứ gì, nhưng nên ăn thức ăn dễ tiêu, tránh ăn nhiều các gia vị như ớt,
hạt tiêu , không uống bia, rượu vì sẽ ảnh hưởng đến tiết sữa, hạn chế đồ lạnh, hải
sản lạnh trong 6 tuần đầu sau sinh. Để có đủ sữa, ngoài việc tích cực cho con bú,
các bà mẹ nên uống đủ 3 lít nước mỗi ngày (bên cạnh nước lọc có thể uống nước
nhân trần, sữa đậu nành, nước hoa quả, sữa ).