Biểu hiện của quy luật giá trị trong điều kiện cạnh tranh tự do và trong điều kiện độc quyền

Lời mở đầu
Hiện nay, chúng ta đang ở trong giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội,
đây là thời kỳ chuyển tiếp từ nền kinh tế cũ,lạc hậu,bao cấp lên một nền kinh
tế mới hơn, phát triển hơn, đa dạng hơn.Tuy nhiên, để xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội thì chúng ta không đơn thuần tập trung phát triển nền kinh
tế thị trường thuần tuý mà phải đặt dưới sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của
Đảng "Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã
hội chủ nghĩa".Từ năm 1986 nước ta đã thực hiện chính sách đổi mới để hội
nhập quốc tế.Cho tới nay, khi đã gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới
WTO.Từ những cơ sở đó,việc hiểu rõ các phạm trù kinh tế sẽ giúp chúng ta
nắm vững hơn,hiểu rõ hơn vận dụng tốt hơn vào cuộc sống tương lai.Đặc
biệt là “Quy luật giá trị”.
Được làm một sinh viên được học tập và rèn luyện dưới mái trường Kinh tế
quốc dân,được các thầy cô dạy bảo và truyền đạt những kiến thức bao la về
kinh tế học đã là một lợi thế vô cùng lớn.Kinh tế học là niềm đam mê lớn
nhất của em,chúng em luôn mong muốn được biết nhiều hơn,học nhiều
hơn.Và để có cơ sở lý luận và phương pháp luận về các phạm trù kinh tế và
các quy luật mà kinh tế học Mac-Lênin đưa ra thì tiểu luận môn Những
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin là vô cùng cần thiết,mặt khác nó
còn giúp em nhận thức sâu sắc hơn, mở rộng hơn về kiến thức bao la của
kinh tế học.
“Quy luật giá trị là quy luật căn bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá.
ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự tồn tại và phát huy tác
dụng của quy luật giá trị”
1
Và đề tài của em chia làm 2 phần chính :
“Quy luật giá trị và vai trò của nó trong phát triển kinh tế thị
trường ở nước ta”
“Biểu hiện của Quy luật giá trị trong điều kiện tự do cạnh tranh và
trong điều kiện độc quyền”
Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn sự giúp đỡ,hướng dẫn tận tình của thầy

cô giáo bộ môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin đã giúp
em hoàn thiện bài tiểu luận này.
Em xin chân thành cảm ơn.
2
Mục Lục
3
Phần I : Vai trò của quy luật giá trị trong phát triển kinh tế thị trường ở
Việt Nam
Trước khi tìm hiểu về vai trò của quy luật giá trị chúng ta cần tìm hiểu xem
quy luật giá trị là gì?Nội dung và tác động của nó lên nền kinh tế :
Quy luật giá trị
1.1. Quy luật giá trị
1.1.1Nội dung cua quy luật giá trị
Tất cả các hoạt động kinh tế của con người đều chịu sự tác động của
quy luật kinh tế nào đó.Quy luật giá trị là một trong những quy luật kinh tế
có tác động rất lớn tới hoạt động kinh tế của con người. Là cơ sở của mọi
nền tảng kinh tế, thể hiện sự chi phối của nó trong quá trình sản xuất, phân
phối, trao đổi, làm sao cho các quá trình đó phù hợp với những đặc điểm tiêu
dùng và tích trữ xã hội.
Nó còn là cơ sở cho việc chi phối nền sản xuất hàng hóa.Theo yêu cầu
của quy luật giá trị thì sản xuất hàng hóa phải định hướng nền sản xuất và
trao đổi theo các quan hệ tỷ lệ phản ánh hao phí lao động xã hội cần
thiết.Giá trị là hình thức biểu hiện các hao phí đó trên cơ sở quy tất cả cá loại
lao động cụ thể thành lao động trừu tượng và quy lao động phức tạp thành
lao động giản đơn .Giá trị là phương thức điều tiết các mối quan hệ giữa
những người sản xuất hàng hoá trong quá trình trao đổi hoạt động.ví dụ : bán
hàng có lãi và bù đắp được chi phí thì người sản xuất phải điều chỉnh làm
sao cho hao phí lao động cá biệt của mình phù hợp với mức chi phí mà xã
hội chấp nhận được.
Quy luật giá trị hoạt động trong các hình thái xã hội khác nhau và trong

hệ thống các quan hệ kinh tế của mổi hình thái.Quy luât đó không thuộc về
quy luật biểu hiện bản chất xã hội cơ bản của một hình tháI xã hội nào ,các
4
biểu hiện cụ thể của nó phụ thuộc vào quy luật kinh tế cơ bản của phương
thức sản xuất nhất định.
Việc trao đổi hàng hóa cũng phải dựa theo cơ sở hao phí lao động xã
hội cần thiết đó và trao đổi phải theo nguyên tắc ngang giá.Biểu hiện ở quy
luật giá trị quy định viêc sản xuất và trao đổi hàng hoá phải tiến hành trên cơ
sở hao phí lao động xã hội tất yếu.Có nghĩa là giá trị hàng hoá do lao động
trừu tượng của người sản xuất hàng hoá tạo nên và lượng giá trị của hàng
hoá cá biệt phảI phù hợp với lượng lao động xã hội tất yếu để làm ra loại
hàng hóa đó.
Quy luật giá trị vận động thông qua sự vân động của giá cả hàng
hoá,chỉ có thông qua sư vận động lên xuống của giá cả thị trường mới thấy
dược sự hoạt động của quy luật giá trị, vì giá trị là cơ sở của giá cả .Giá cả
thị trường lên xuống một cách tự phát, xoay quanh giá trị,là sản phẩm của
nền kinh tế tự do cạnh tranh,vô chính phủ và biểu hiện sự tác động của quy
luật giá trị trong đIều kiện sản xuất và trao đổi hàng hoá tự nhiên.
Trên thị trương ngoài giá trị,giá cả con phụ thuộc vào các nhân tố như
cạnh tranh,cung cầu,sức mua của đồng tiền.Sự tác động của các nhân tố này
làm cho giá cả hàng hoá trên thị trường tách rời với giá trị và lên xuống
xung quanh trục giá trị của nó.Đó chính là cơ chế hoạt động của quy luật giá
trị.Quy luật giá trị phát huy tác dụng thông qua sự vận động của giá cả thị
tường.
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế quan trọng nhất của sản xuất và trao đổi
hàng hoá. Ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự xuất hiện và
hoạt động của quy luật giá trị. Mọi hoạt động của các chủ thẻ kinh tế trong
sản xuất và trao đổi hàng hoá đều chịu sự tác động và chi phối của quy luật
5
này.Tuân theo yêu cầu của quy luật giá trị thì mới có lợi nhuận, mới tồn tại

và phát triển được, ngược lại sẽ bị thua lỗ và phá sản.
1.1.2Vai trò của quy luật giá trị trong phát triển kinh tế thị trường ở Việt
Nam
Nền kinh tế nước ta dang từ sản xuất nhỏ đi lên san xuất lớn xã hội chủ
nghĩa ,từ sản xuất tự cung tự cấp lên sản xuất hàng hoá xã hội chủ nghĩa
.Quy luật giá trị gắn liền nền sản xuất hàng hoá đó còn hoạt động trên một
phạm vi khá rộng và trong một thời gian dài.Vai trò và phạm vi hoạt động
của nó biển đổi từng thời kì cùng với sự chuyển biến của quan hệ sản xuất
,của lực lượng sản xuất với sự phát triển của phân công lao động xã hội
1.1.2.1 Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa và sự hình thành giá cả.
Điều hòa,phân bổ các yếu tố sản xuất giữa các ngành,các lĩnh vực của nền
kinh tế.Vd nếu cung nhỏ hơn cầu => giá sẽ tăng cao hơn giá trị và hàng sẽ
bán tốt hơn,nhiều người sẽ nhảy vào ngành.Khi đó thì tư liệu sx và sức lao
động của ngành tăng lên.Và khi ngược lại cung cao hơn cầu thì dẫn tới
người ta sẽ chuyển hướng sx chuyển sang ngành có giá cả hàng hóa cao
hơn.Và khi có sự chênh lệch giá thì sự lưu thông hàng hóa ở đây là hàng
hóa ở nơi có mức giá thấp sẽ chuyển sang bên có mức giá cao hơn.
- Giá cả nhất trí với giá trị;
- Giá cả cao hơn giá trị;
- Giá cả thấp hơn giá trị.
Trường hợp thứ nhất nói lên cung và cầu trên thị trường nhất trí với
nhau, sản xuất vừa khớp với nhu cầu của xã hội. Do dựa trên chế độ tư hữu,
6
sản xuất hàng hoá tiến hành một cách tự phát, vô chính phủ, nên trường hợp
này hết sức hiếm và ngẫu nhiên.
Trường hợp thứ hai nói lên cung ít hơn cầu, sản xuất không thoả mãn
được nhu cầu của xã hội nên hàng hoá bán chạy và lãi cao. Do đó, những
người sản xuất loại hàng hoá đó sẽ mở rộng sản xuất; nhiều người trước kia
sản xuất loại hàng hoá khác cũng chuyển sang sản xuất loại này. Tình hình
đó làm cho tư liệu sản xuất và sức lao động được chuyển vào ngành này

nhiều hơn các ngành khác.
Trường hợp thứ ba chỉ rõ cung cao hơn cầu, sản phẩm làm ra quá
nhiều so với nhu cầu xã hội, hàng hoá bán không chạy và bị lỗ vốn. Tình
hình đó buộc một số người sản xuất ở ngành này phải rút bớt vốn chuyển
sang ngành khác, làm cho tư liệu sản xuất và sức lao động giảm đi ở ngành
này.
Mặt khác điều tiết lưu thông của quy luật giá trị cũng thông qua giá cả trên
thị trường.Sự biến động của giá cả cũng có tác dụng thu hút nguồn hàng từ
nơi thấp tới nơi cao do đó làm lưu lượng hàng hóa luôn thông suốt.Điển hình
là nạn buôn lậu,trốn thuế.
Quy luật giá trị tập trung nhất là khâu hình thành giá cả.Giá cả là hình thức
biểu hiện bằng tiền của giá trị.Giá trị là cơ sở,phản ánh đầy đủ những hao
phí về vật tư và lao động để sản xuất hàng hoá .Giá cả bù đắp chi phí sản
xuất hợp lí ,tức là bù đắp giá thành sản xuất ,đồng thời bảo đảm một mức lãi
thích đáng để tái sản xuất mở rộng.Đó là nguyên tắc chung phổ biến cho mọi
quan hệ trao đổi ,quan hệ giữa doanh nghiệp kinh doanh với nhau.
Giá cả là một phạm trù phức tạp ,sự chênh lệch giữa giá cả và giá trị là một
tất yếu khách quan của nền kinh tế xã hội chủ nghĩa .Nhà nước ta đã vận
dụng quy luật giá trị vào những mục đích nhất định ,đã phải tính đến những
7
nhiệm vụ kinh tế ,chính trị trước mắt và lâu dàI,căn cứ vào nhiều quy luật
kinh tế xã hội chủ nghĩa.
Đây là vai trò đầu tiên mà quy luật giá trị thể hiện ở bất kì một nền kinh tế
nào, và nền kinh tế Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.
1.1.2.2 Kích thích cải tiến kĩ thuật hợp lí hóa sx,tăng năng suất lao động,hợp
lí hóa sản xuất,tăng năng suất lao động,thúc đẩy lực lượng sản xuất xh phát
triển.
Trong nền kinh tế thị trường Việt Nam là một trong những nền kinh tế có
nhu cầu nâng cao kĩ thuật,năng suất lao động vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới
lợi nhuận cho ngành kinh doanh.

Điều đó thể hiện ở điều kiện kinh doanh khác nhau cho nên chi phí kinh
doanh cũng khác nhau,thể hiện ở khoa học kĩ thuật.Khi đó người sản xuất
nào có chi phí thấp hơn sẽ dành lợi thế kinh doanh.Vậy khi đó nhu cầu nâng
cao kĩ thuật,khoa học thúc đẩy chính nền kinh tế càng phát triển với tầm vóc
khoa học kĩ thuật khác.Xu hướng chung là luôn luôn tìm cách cải tiến kĩ
thuật,tổ chức,tiết kiệm chặt chẽ nhằm tăng năng suất lao động.
Sự cạnh tranh đó càng diễn ra quyết liệt càng thúc đẩy sự phát triển của khoa
học kĩ thuật mới,mang tính đột phá cao.Kết quả là lực lượng sản xuất được
phát triển rất mạnh mẽ.
VD: Viettel + vina + mobi cạnh tranh nhau.Viettel có mức chi phí khá thấp
nên sản phẩm của họ rẻ,khiến người dùng nhiều hơn.Vina cũng cải tiến kĩ
thuật lên 3G nhằm thu hút những khách hàng có nhu cầu.Đó chỉ là một
ngành kinh doanh trong vô số ngành kinh doanh mà hiện nay sự vận động về
8
KHKT của nó đang phát triển rất mạnh mẽ.Góp phần chung vào sự phát
triển kinh tế thị trường Việt Nam.
1.1.2.3 Sự phân hóa giàu nghèo
Quá trình cạnh tranh theo đuổi giá trị tất yếu sẽ dẫn tới việc phân hóa giàu
nghèo : Những người có trình độ kiến thức,điều kiện sx thuận lợi,trang bị kt
tốt nên có hao phí lao động cá biệt thấp hơn hao phí lao động xã hội nhờ đó
giàu có lên dẫn tới họ càng mua them tư liệu sản xuất,mở rộng sản xuất kinh
doanh .Ngược lại với nhũng người không có điều kiện như trên hoặc gặp rủi
ro trong kinh doanh nên bị thua lỗ dẫn tới phá sản.
Điều đó có thể như một sự chi phối lựa chọn tự nhiên.Ai mạnh mẽ sẽ tồn tại
còn ai yếu kém sẽ bị đào thải,và sự chi phối càng kích thích những người
mạnh càng mở rộng kinh doanh vd như FPT ngày càng mở rộng về khắp các
dịch vụ không chỉ về phần cứng , phần mạng mà còn hướng tới nhiều ngành
kinh doanh khác.
1.1.2.4 Nâng cao tính cạnh tranh của nền kinh tế
Việc chuyển từ chế độ tầp trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị

trường thì cùng với nó là việc loại bỏ cơ chế xin cho,cấp phát, bảo hộ trong
hoạt động sản xuất kinh doanh.Mỗi doanh nghiệp phải tự hạch toán, không
bị ràng buộc quá đáng bởi các chỉ tiêu sản xuất mà nhà nước đưa ra và phải
tự nghiên cứu để tìm ra thị trường phù hợp với các sản phẩm của mình; thực
hiện sự phân đoạn thị trường để xác định tấn công vào đâu, bằng những sản
phẩm gì.Mỗi doanh nghiệp luôn luôn có những rủi ro và cơ hội xung quanh
mình.Chính vì vậy ngày càng đòi hỏi mỗi cá nhân,tổ chức,doanh nghiệp
càng phải hoàn thiện mình hơn.
9
Mặt khác, cùng với xu hướng công khai tài chính doanh nghiệp để giao
dịch trên sàn giao dịch chứng khoán, thúc đẩy tiến trình gia nhập AFTA ,
WTO; mỗi cá nhân,tổ chức,doanh nghiệp đều phải nâng cao sức cạnh tranh
của mình để có thể đứng vững khi bão táp của qúa trình hội nhập quốc tế ập
đến.Sức cạnh tranh được nâng cao ở đây là nói đến sức cạnh tranh giữa các
doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp trong nước, giữa doanh nghiệp
trong nước với doanh nghiệp nước ngoài, giữa các cá nhân trong nước với cá
nhân trong nước, giữa cá nhân trong nước với cá nhân nứoc ngoài (cũng có
thể coi đây là hệ quả tất yếu của sự phát triển của lực lượng sản xuất).Và
mỗi cá nhân,tổ chức,doanh nghiệp càng cần phải tự mình tìm hiểu về hệ
thống luật kinh tế,đòi hỏi những kĩ năng chuyến sâu về kinh tế học.Nó là sự
thúc đẩy vô cùng mạnh mẽ đối với 1 nền kinh tế,đặc biệt là nền kinh tế đang
trên đà phát triển như Việt Nam.
1.1.2.5 Tạo nên sự năng động của nền kinh tế thị trường Việt Nam.
Cạnh tranh gay gắt sẽ đưa đến một hệ quả tất yếu là làm cho nền kinh tế
năng động lên.Vì trong cạnh tranh, mỗi người sẽ tìm cho mình một con
đường đi mới trong một lĩnh vực sản xuất, kinh doánhao cho tạo nên sự sản
xuất hiệu quả nhất.Các con đường đó sẽ vô vàn khác nhau,các con đường đó
luôn tạo ra những lĩnh vực sản xuất mới.Và hơn nữa, cạnh tranh năng dộng
sẽ làm cho sản phẩm hàng hoá đa dạng về mẫu mã, nhiều về số lượng, cao
về chất lượng. Bởi vì, sự đào thải của quy luật giá trị sẽ ngày càng làm cho

sản phẩm hoàn thiện hơn, mang lại nhiều lơi ích cho người tiêu dùng.Qua đó
chất lượng dần sẽ đi lên,và những doanh nghiệp đảm bảo về chất lượng sản
phẩm sẽ dần được khẳng định.Vd những năm trước đây hàng Trung Quốc
giá rẻ như : xe máy,điện thoại,giầy dép,quần áo…là những mặt hàng được
tiêu dùng nhiều ở nước ta.Cho tới nay những mặt hàng đó không thể tồn tại
lâu vì theo quy luật giá trị thì 1 nền kinh tế phát triển lên sẽ kéo theo đời
10
sống phát triển và nhu cầu cũng được tăng lên.Do đó những mặt hàng có
chất lượng thì mới được sử dụng còn những mặt hàng kém chất lượng và có
vấn đề ảnh hưởng khi sử dụng sẽ dần bị tẩy chay khỏi thị trường.
Sự năng động còn thể hiện ở sự phát triển nhiều thành phần kinh tế. Bởi
vì, việc phát triển nhiều thành phần kinh tế có tác dụng thu hút nguồn nhân
lực vào các thành phần kinh tế, phát huy nội lực, tận dụng nội lực để sản
xuất ra nhiều hàng hoá thu lợi nhuận(lợi nhuận siêu nghạch, lợi nhuận độc
quyền) hay nâng cao trình độ sản xuất trong một nghành, một lĩnh vực nhất
định.Một nền kinh tế được gọi là phát triển và có tiềm năng thì nó phải chứa
trong đó sự đa dạng,sự phong phú,điều đó đem tới sự lựa chọn nhiều hơn
cho khách hàng.
1.1.2.6 Thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế.
Thứ nhất phải khẳng định nhu cầu ngày càng tăng đối với con
người.Chính vì vậy con người luôn hướng tới mục đích,nhu cầu mới hơn,xa
hơn và rộng hơn.Với mục đích tìm kiếm lợi nhuận, siêu lợi nhuận của doanh
nghiệp.Sự đầu tư trong nước và đầu tư ra nước ngoài ngày càng phát triển,
hay nói cách khác là thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của doanh
nghiệp,của nhà nước.Điều đó chính là hệ quả tất yếu của 1 nền kinh tế.
Mỗi nước đều có những ưu thế, lợi thế riêng. Do thời gian và trình độ xuất
phát điểm của nền kinh tế khác nhau nên khi nước này cần vốn thì nước kia
lại thừa.Do tốc độ phát triển khác nhau nên khi nước này phát triển thì nước
kia lại quá lạc hậu;do sự phân bố tài nguyên khác nhau nên nước này có điều
kiện sản xuất sản phẩm này, nước kia có điều kiện sản xuất cái sản phẩm

khác và tạo ra một lợi thế so sánh trên thương trường.Điều này thúc đẩy sự
chuyên môn hoá, hiệp tác hoá sản xuất để có chi phí sản xuất thấp và tuân
theo sự điều tiết của quy luật giá trị , chi phí sản xuất thấp sẽ làm cho giá cả
thấp, và do đó thắng trên thương trường.
11
Ngoài ra khi quy luật giá trị tác động như vậy sẽ có tác dụng giáo dục
những cán bộ lãnh đạo kinh tế tiến hành sản xuất một cách hợp lí,và khiến
họ tôn trọng kỉ luật .Nhờ đó mà học hỏi tính toán tiềm lực của sản xuất ,tính
toán một cách chính xác ,tính đến tình hình thực hiện của sản xuất ,biết tìm
ra những lực lượng dự trữ tiềm tàng giấu kín trong sản xuất
Tuy nhiên điều tai hại là các cán bộ lãnh đạo ,các nhà chuyên môn về
công tác kế hoạch ,trừ số ít đều hiểu không thấu đáo tác dụng của quy luật
giá trị ,không nghiên cứu và không biết chú ý đến tác dụng đó trong khi tính
toán .Đó là nguyên nhân vì sao chính sách nước ta còn hay mơ hồ.Qua đó
việc vận dụng quy luật giá trị vào kinh tế đang là thách thức vô cùng lớn vì
quy luật giá trị vô cùng rộng lớn,nó ảnh hưởng trực tiếp tới mức độ phát
triển của nền kinh tế Việt Nam.
Vậy:
Quy luật giá trị có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển kinh tế thi
trường , nó là quy luật kinh tế căn bản chi phối sự vận động của nền kinh tế
thị trường . Sự tác động của quy luật giá trị một mặt thúc đẩy sự phát triển
của nền kinh tế, mặt khác gây ra các hệ quả tiêu cực …Đối với nền kinh tế
thi trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta giai đoạn hiện nay, quy
luật giá trị đóng một vai trò cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên có phát huy được
các mặt tích cưc , đẩy lùi các mặt tiêu cực còn là một vấn đề phụ thuộc nhiều
vào vai trò quản lý vĩ mô của nhà nước và nhận thức của mỗi công dân.
12
Phần II . Biểu hiện của quy luật giá trị trong điều kiện cạnh tranh tự do
và trong điều kiện độc quyền.
1.Thê nào là cạnh tranh tự do và độc quyền ?

a. Cạnh tranh là sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền
sản xuất hàng hoá nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong
sản xuất, tiêu thụ hoặc tiêu dùng hàng hoá để từ đó thu được nhiều lợi
ích nhất cho mình.
b. Độc quyền là một tình huống trong đó một công ty hoặc một tập
đoàn, một nhóm các công ty chiếm lĩnh gần như toàn bộ thị trường
đối với một loại hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó.Khái niệm độc quyền
hiểu theo nghĩa hẹp là việc chiếm lĩnh thị trường của một công ty. Thị
trường độc quyền là thị trường không có sự cạnh tranh do đó dẫn đến
một hệ quả tất yếu là mức giá cao hơn và sản phẩm chất lượng thấp
hơn.
2.Biểu hiện của Quy luật giá trị trong điều kiện tự do cạnh tranh.
Giai đoạn tự do cạnh tranh : Trong điều kiện tự do cạnh tranh, giá trị hàng
hoá trở thành giá cả sản xuất. Giá trị là cơ sở của giá cả sản xuất. Khi giá trị
hàng hoá chuyển thành giá cả sản xuất và do chi phối của cơ chế cạnh tranh
nên các cá nhân,tổ chức,doanh nghiệp phân chia lợi nhuận theo nguyên tắc
bình quân hóa lợi nhuận vì vậy quy luật giá trị biểu hiện thành quy luật giá
cả sản xuất:
( giá SX = CFSX + P ngang )
Điều đó được thể hiện rõ theo quy luật giá trị giá cả hàng hóa : trên thị
trường phải được quyết định bởi mức hao phí lao động xã hội trung bình
(thời gian lao động TB,sức lao động TB,trình độ thành thạo trung
bình ),nhưng giá trị của hàng hóa lai được quyết định bởi mức hao phí lao
động cá biệt của DN.Như vậy để có thể cạnh tranh được các DN bắt buộc
phải hạ thấp hao phí lao động cá biệt của mình dưới mức hao phí lao động
xã hội cần thiết .Và muốn làm được điều này họ phải tiến hành cải tiến đổi
mới công nghệ,phương thức sx .Chính vì vậy có thể thấy được QLGT kích
thích sản xuất và cạnh tranh,còn nếu DN nào ko cạnh tranh được sẽ sớm lâm
vào phá sản.
Trong nền sản xuất xã hội,nếu ở mặt hàng nào đó mà có cung vượt quá cầu

thì lúc này giá cả được đẩy cao hơn lên so với giá trị,do đó các DN tập trung
13
vào sản xuất mặt hàng đó và ngược lại.Vậy quy luật giá trị đóng vai trò điều
tiết hàng hóa trong cạnh tranh tự do.
Càng rõ rệt hơn biểu hiện của QLGT đó là tron việc sản xuất thì Sản phẩm
của bạn phải có giá trị hơn của đối thủ thì khách hàng mới tham gia mua và
sử dụng. Người tiêu dùng chịu sự chi phối của quy luật tối đa hóa lợi ích . Ai
mang cho họ nhiều lợi ích hơn có giá trị hơn thì mới bán được sản phẩm và
tồn tại được.
3.Biểu hiện của Quy luật giá trị trong điều kiện Độc quyền
Quy luật giá trị là quy luật căn bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá. ở đâu
có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự tồn tại và phát huy tác dụng
của quy luật giá trị.
Các tổ chức độc quyền hình thành do chính sự vận động nội tại của chủ
nghĩa tư bản sinh ra. Độc quyền là biểu hiện mới, mang những quan hệ mới
nhưng nó không vượt ra khỏi các quy luật của chủ nghĩa tư bản, mà chỉ là sự
tiếp tục mở rộng, phát triển những xu thế sâu sắc nhất của chủ nghĩa tư bản
và của nền sản xuất hàng hoá nói chung, làm cho các quy luật kinh tế của
nền sản xuất hàng hoá và của chủ nghĩa tư bản có những biểu hiện mới.
Do chiếm được vị trí độc quyền nên các tổ chức độc quyền đã áp đặt giá cả
độc quyền; giá cả độc quyền thấp khi mua, giá cả độc quyền cao khi bán.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là trong giai đoạn đế quốc chủ nghĩa quy
luật giá trị không còn hoạt động. Về thực chất, giá cả độc quyền vẫn không
thoát ly và không phủ định cơ sở của nó là giá trị. Các tổ chức độc quyền thi
hành chính sách giá cả độc quyền chẳng qua là chiếm đoạt một phần giá trị
và giá trị thặng dư của những người khác. Nếu xem xét trong toàn bộ hệ
thống kinh tế tư bản chủ nghĩa thì tổng số giá cả vẫn bằng tổng số giá trị. Và
trong nền kinh tế xuất hiện cơ chế độc quyền nên các tổ chức độc quyền có
thể đề ra giá độc quyền để thu P độc quyền cao vì vậy quy luật giá cả độc
quyền :

( Giá cả độc quyền = Chi phí sản xuất + P ngang + P độc quyển = Giá cả
SX + P độc quyền)
+ Giá cả độc quyền: giá cả hàng hoá nói chung vượt quá giá cả sản xuất và
giá thị trường, dựa vào điều kiện độc quyền về kinh tế (sản xuất, lưu thông,
xuất nhập khẩu ). các tổ chức độc quyền tư bản chủ nghĩa dùng các phương
pháp khác nhau để giữ giá cao, độc quyền.
14
+ Giá cả độc quyền gồm 2 loại : giá cả độc quyền cao và giá cả độc quyền
thấp.
Giá cả độc quyền cao : dùng khi bán
Giá cả độc quyền thấp : dùng khi mua.
15
Kết Luận
“Ở đâu có sản xuất và lưu thông hàng hoá thì ở đó có sự hoạt động của
quy luật giá trị”
Có thể thấy rằng chỉ một bài tiểu luận thôi thì chúng ta không thể tiếp cận cụ
thể hơn về vô số các mặt khác của Quy luật giá trị.Qua đề tài trên
Nền kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyển biến sâu sắc từ kinh tế chỉ
huy sang kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước . Sự đổi mới tư duy
kinh tế của Đảng và nhà nước ta thể hiện trong các chính sách và cơ chế
quản lý kinh tế đã phát huy được những động lực to lớn của nền kinh tế mới
đối với sự phát Trion của đất nước . Đặc biệt sự đổi mới về cả nhận thức lý
luận lẫn công tác đièu hành thực tiễn trên lĩnh vực áp dụng quy luật giá trị
định hướng XHCN vào nền kinh tế đã góp phần đáng kể vào những thành
quả kinh tế chung .
Thực tiễn những năm qua chứng tỏ rằng quy luật giá trị với những biểu hiện
của nó như giá cả , tiền tệ , giá trị hàng hoá là lĩnh vực tác động hết sức
nhanh nhạy và lớn lao tới đời sống kinh tế xã hội của đất nước ảng và nhà
nước ta đã nhận thức đúng đắn về vấn đề này và đã thực hiện nhiều cuộc cảI
cách kinh tế tuân theo những nội dung của quy luật giá trị nhằm hình thành

và phát Triển một nền kinh tế hàng hoá XHCN đa dạng và hiệu quả và đã
đạt được những hiệu quả nhất định
Bên cạnh đó việc xụp đổ của nền kinh tế Liên Xô và các nước Đông Âu
cũng là một thực tế cho thấy quan niệm về giá trị giá cả mà các nước đó đã
từng áp dụng có rất nhiều nhược điểm và do đó không thể là cơ sở lý luận
cho chính sách đIều tiết nền kinh tế ỏ nước ta . Nhưng những lý thuyết giá
trị của kinh tế học phương tây mặc dù có những ưu đIểm nhất định nhưng
16
cũng có nhiều khiếm khuyết đặc biệt trong quan đIểm về cơ sở khách quan
của giá cả . Cách duy nhất để có được cơ sở lý luận đúng đắn cho chính sách
phát Triển kinh tế ở nước ta là dựa trên nguyên lý cơ bản của lý luận giá trị ,
tiếp tục phát Triển nó cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ mới , làm giàu nó
bởi chính những thay đổi cho phù hợp với đIều kiện kinh tế của nước mình.
Tóm lại quá trình phát Triển kinh tế là một quá trình lâu dài , đòi hỏi gắt
gao việc áp dụng đúng đắn các quy luật kinh tế , trong thời gian qua tuy đôi
lúc sự vận dụng đó của nước ta còn chưa quán triệt nhiều khi là sự quẩn
quanh ,dập khuôn nhưng bên cạnh đó ta cũng đã đạt được những tiến bộ
nhất định má nếu tiếp tục phát huy thì trong tương lai không xa chúng ta sẽ
có một nền kinh tế XHCN phát Triển và thịnh vượng.
Hết
17
Tài Liệu Tham Khảo
Giáo trình Những Nguyên lý cơ bản của Chủ Nghĩa Mác-Lênin
Giáo trình Kinh tế chính trị - NXB ĐH KTQD
18