Phòng chống bệnh ngoài da trong
mùa lũ lụt
Trong và sau lũ lụt, do điều kiện ẩm ướt, dinh dưỡng thất
thường, vất vả căng thẳng thần kinh, vệ sinh không đảm
bảo nên đại đa số đồng bào kể cả bộ đội, cán bộ, công
nhân, học sinh đều ít nhiều bị suy giảm sức đề kháng. Từ đó,
bên cạnh nhiều bệnh nội khoa, ngoại khoa, truyền nhiễm,
chấn thương, tai nạn.
Trong và sau lũ lụt, do điều kiện ẩm
ướt, dinh dưỡng thất thường, vất vả
căng thẳng thần kinh, vệ sinh không
đảm bảo nên đại đa số đồng bào kể cả bộ đội, cán bộ, công
nhân, học sinh đều ít nhiều bị suy giảm sức đề kháng. Từ đó, bên
cạnh nhiều bệnh nội khoa, ngoại khoa, truyền nhiễm, chấn
thương, tai nạn, một loạt bệnh ngoài da được dịp phát triển, cần
tích cực phòng chống để hạn chế tác hại của thiên tai và sớm trở
lại sinh hoạt lao động bình thường.
Viêm da phỏng nước do côn trùng: Từ đồng ruộng, sông ngòi
ngập nước, ban đêm nhiều loại côn trùng theo ánh sáng đèn bay
vào nhà. Những người làm việc, học tập dưới ánh đèn, thường bị
một số côn trùng rơi vào cổ mặt, lưng, ngực, đùi. Do phản xạ tự
nhiên, giơ tay đập quệt, làm nát công trùng trên da. Trong số côn
trùng đó, có con kiến khoang (tên khoa học là Paederus, dân gian
còn gọi là kiến gạo, kiến đỏ đít, bụng có khoang đỏ, khi chạy đít
cong lên). Loại kiến này có chất pederin tương tự như photpho có
khả năng gây bỏng. Người bị kiến khoang rơi vào sáng sớm dậy
thấy nổi ở những vùng đã nói trên một số vệt đỏ có phỏng nước,
gây cảm giác rát bỏng. Sau 3-5 ngày các vết đóng vảy, sau đó
lành không để lại sẹo. Bệnh này dễ lầm với bệnh giời leo (zona),
do một loại virut gây nên làm nổi phỏng nước, phỏng mủ dọc dây
thần kinh ở một vùng nào đó nhưng chỉ nổi một bên, khi lành để
lại sẹo, và có thể có di chứng đau dây thần kinh sau zona. Zona
vùng trán - mắt là thể nặng gây đau nhức dữ dội, có thể ảnh
hưởng xấu tới thị lực.
Nấm da: Gây nên do một số ký sinh trùng hình sợi len lỏi vào các
lớp nông của da nhất là vùng có nhiều mồ hôi ẩm ướt như bẹn,
nách, nếp dưới vú, quanh thắt lưng, mông. ở da thường, dân
gian gọi là hắc lào, ở kẽ chân gọi là nước ăn chân. Hắc lào ban
đầu chỉ biểu hiện thành vết đỏ tròn 2 đến 5 ly đường kính, dần
dần lan rộng thành đám vằn vèo có viền bờ rô, rất ngứa. Gãi
nhiều hoặc bôi thuốc không thích hợp có thể biến chứng thành
viêm da nhiễm khuẩn thứ phát. Nấm kẽ chân thường gây bợt
trắng ở kẽ thứ ba, thứ tư, có khi kèm theo mụn nước ở ria các
ngón, rất ngứa. Do gãi nhiều hoặc không giữ được vệ sinh dễ
thành lở loét sưng tấy nổi hạch bẹn đau. Nấm kẽ, hắc lào, viêm
da nhiễm khuẩn ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và lao động.
Trường hợp mãn tính tiến triển nhiều tháng nhiều năm có thể gây
tổn thương ở móng tay móng chân, điều trị khó khăn hơn.
Bệnh ghẻ: Do cái ghẻ gây nên có thể lây truyền mạnh trong gia
đình và tập thể. Biểu hiện thành mụn nước nhỏ có đường hang ở
kẽ tay, lòng bàn tay, ngấn cổ tay, quanh rốn, vùng sinh dục nam,
lòng bàn chân trẻ nhỏ. Bệnh ghẻ gây ngứa dữ dội, gãi nhiều dễ
thành viêm da nhiễm khuẩn. ở trẻ nhỏ và thiếu niên có thể biến
chứng viêm cầu thận cấp, phù mặt, phù chân, đái ít, nguy hiểm.
Sẩn ngứa do côn trùng: Gây nên do bọ chét, ruồi vàng, dĩn, mạt,
rệp khi đốt người tiêm vào da những độc tố gây ngứa. Ban đầu
là vết sẩn đỏ, về sau vón thành cục, rải rác hai cẳng chân, bàn
chân, quanh thắt lưng, mông, tiến triển mãn tính Gãi nhiều dễ
thành mưng mủ sưng tấy, cá biệt thành chốc loét ở cẳng chân.
Ðồng bào tránh lũ lụt sơ tán lên vùng trung du, vùng cao càng dễ
bị bệnh này, cho là do lạ nước , ngã nước .
Viêm da mủ: Ðây là danh từ chung để chỉ đinh nhọt, phỏng rạ,
chốc loét do liên tụ cầu, phát triển trên các vết xây xước trợt da
do chấn thương va vấp, hoặc trên các bệnh gây ngứa đã nói trên.
Ðối với trẻ nhỏ viêm da mủ nặng nếu không được điều trị kịp thời
có thể dẫn tới viêm cầu thận cấp hoặc nhiễm khuẩn máu. Ðể
phòng chống có kết quả các loại bệnh trên, cần lưu ý một số điểm
sau:
- Ngay trong lũ lụt, cố gắng giữ khô, lau khô các nếp bẹn, kẽ
chân, quanh thắt lưng, không nên mặc quần áo còn ẩm ướt,
tranh thủ phơi nắng quần áo, giầy tất, chăn chiếu.
- Phát hiện sớm, điều trị sớm ngay từ khi mới thấy dấu hiệu đầu
tiên của bệnh. Tránh tự động bôi thuốc linh tinh theo lời mách bảo
của người xung quanh hoặc cả tin lời quảng cáo thiếu trung thực.
- Khi đã bị bệnh, phải tự kiềm chế, tránh gãi, tránh chà xát mạnh
khi tắm rửa làm trợt da, trốc vảy trên tổn thương.
- Sau lũ lụt điều kiện vệ sinh dinh dưỡng còn nhiều khó khăn
không thể ngày một ngày hai mà giải quyết được, mọi người phải
tự mình khắc phục, tích cực tham gia cải thiện môi trường, sớm
phục hồi sinh hoạt và lao động bình thường.