Cảnh giác với bệnh “lạ mà quen” pptx

Cảnh giác với bệnh “lạ mà quen”

Có những bệnh do ký sinh trùng gây ra tưởng vắng bóng từ
lâu hoặc rất hiếm gặp, nhưng thực tế vẫn xuất hiện không ít
tại TP.HCM.


Chân m
ột bệnh nhân bị
Thống kê của phòng khám ký sinh
trùng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới
TP.HCM cho thấy mỗi ngày phòng
khám này tiếp nhận 40-50 bệnh nhân
có các biểu hiện ngứa không rõ nguyên nhân, nổi u cục trên da,
da có các vệt đỏ dài ngoằn ngoèo. Kết quả xét nghiệm, chẩn
đoán của bệnh viện sau đó xác định 30-40% số bệnh nhân đến
khám bị mắc một số bệnh do ký sinh trùng gây ra. Tuy nhiên,
bệnh do ký sinh trùng ít được các bác sĩ khám bệnh chú ý nên
thường bị bỏ qua.
Đi chữa nhiều nơi vẫn không hết bệnh
apxe mô m
ềm do giun
đầu gai - Ảnh: tư li
ệu bệnh
viện
TS.BS Trần Phủ Mạnh Siêu - phòng khám ký sinh trùng - Bệnh
viện Bệnh nhiệt đới TP - cho biết trong năm 2010 bệnh viện phát
hiện một số bệnh nhân bị bệnh gạo heo thể dưới da điển hình.
Các bệnh nhân đều cư trú tại TP, nguồn lây bệnh không rõ, gia
đình không ai mắc bệnh tương tự.
Đơn cử, từ ngày 23-6 đến 14-7 vừa qua, phòng khám ký sinh

trùng xác định có ba bệnh nhân ở TP.HCM bị bệnh gạo heo (dân
gian gọi là bệnh sán xơ mít). Các bệnh nhân này đều cùng triệu
chứng: có nhiều nốt cứng dưới da vùng da bụng, cẳng tay, cẳng
chân, không đau, không đỏ hoặc bề mặt da có khối u xung huyết,
màu đỏ, kích thước từ 1x1cm - 2x2cm.
Có người còn xuất hiện vài nốt nhỏ tương tự vùng sau tai, cứng
chắc. Các bệnh nhân này đi khám ở nhiều bệnh viện, uống nhiều
loại thuốc vẫn không đỡ mới đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.
Sau bốn tuần điều trị bằng thuốc đặc hiệu, các nốt gạo heo trên
người bệnh nhân hoàn toàn biến mất.
Chưa kể chỉ trong gần hai tháng, phòng khám ký sinh trùng tiếp
nhận ba bệnh nhân bị bệnh giun đầu gai. Cụ thể, bệnh nhân
H.T.B. (40 tuổi, ngụ tại H.Củ Chi) đến khám vì có khối sưng nề ở
mặt trước cẳng chân trái kích thước 8x12cm, ấn đau; mu bàn
chân trái sưng to, đỏ, đau, kích thước 5x8cm, chỗ sưng di chuyển
vị trí.
N
ấu chín kỹ thức
ăn
Không ch
ỉ ăn sống
m
ới bị nhiễm bệnh
do ký sinh trùng mà
ăn chín nhưng n
ấu
không kỹ (nhất l
à
khi ăn lẩu lươn, l
ẩu

cá lóc) thì
nang ký
sinh trùng vẫn c
òn
sống. Để ph
òng
bệnh, ngư
ời dân
c
ần thay đổi cách
ăn u
ống, ăn chín,
u
ống sôi, nấu thức
ăn sôi
ở nhiệt độ
1000C trong 5-
10
phút. Ngoài ra, c
ần
vệ sinh môi trư
ờng
xung quanh, giư
ờng
nệm (nếu nh
à có
nuôi chó, mèo). Dù
Trường hợp thứ hai là bệnh nhân V.Q.T.
(29 tuổi, ngụ Q.2) bị sưng, đau góc hàm trái
nửa năm nay. Bệnh nhân đi khám nhiều nơi

nhưng việc điều trị vẫn không đem lại kết
quả. Bệnh nhân thứ ba là N.T.N.D. (44 tuổi,
ngụ Q.Bình Tân) đến khám vì một năm nay
có những chỗ sưng nề dưới da vùng cẳng
tay, ấn đau, to 3x5cm Chỗ sưng tự xẹp,
sau đó lại nổi lên chỗ khác. Người bị bệnh
này thường cư ngụ ở khu vực Bình Chánh,
Hóc Môn, Củ Chi. Đặc biệt, ở Củ Chi người
điều trị khỏi b
ệnh
nhân v
ẫn bị tái
nhiễm nếu còn ti
ếp
xúc với nguồn lây.
Nông dân d
ễ bị
nhiễm giun l
ươn,
giun móc; khi ti
ếp
xúc với đất n
ên
mang
ủng cao su,
găng tay.
dân hay bị mắc bệnh do ăn lươn sống trong môi trường tự nhiên
và bị nhiễm loại ký sinh trùng này rất nhiều.
TS Mạnh Siêu cho biết nhiều bệnh nhân bị mắc bệnh viêm màng
não nước trong do ký sinh trùng Angiostrongylus cantonensis

xâm nhập vào người sau khi ăn một số loại ốc như ốc bươu, ốc
ma có ký sinh trùng này.
Thống kê của phòng khám ước tính cứ khoảng 10 bệnh nhân đến
khám với triệu chứng ban đầu là ngứa, nổi mề đay mà không rõ
nguyên nhân thì 15-20% do ký sinh trùng gây ra. Còn lại do
những nguyên nhân khác như xơ gan, tiểu đường, rối loạn điện
giải, dị ứng Đa số bệnh nhân đã đến khám ở chuyên khoa da
liễu, uống cả thuốc kháng sinh, kháng viêm, chống dị ứng mà
không hết hoặc chỉ hết tạm thời rồi tái phát.
Do ăn sống, tái
Theo TS Mạnh Siêu, bệnh gạo heo (cysticercosis) là bệnh do
nuốt phải trứng sán dải heo (Taenia solium) từ môi trường qua
rau xanh bị nhiễm trứng sán hoặc ăn phải thịt heo gạo. Trứng sán
dải heo vào ruột và trở thành sán trưởng thành, đôi khi do phản
nhu động ruột, đốt sán dải heo sẽ trào ngược lên dạ dày, vỡ ra,
trứng sán được phóng thích. Ấu trùng thoát ra khỏi vỏ trứng
xuyên qua thành ruột, theo máu đi khắp cơ thể. Nang gạo heo có
thể lên não, mắt, gan, cơ tim, mô dưới da.
Triệu chứng điển hình của bệnh gạo heo dưới da do ấu trùng sán
dải heo xâm nhập vào mô dưới da tạo nên những nốt cứng, chắc,
lúc mới xuất hiện gây đau, có khi sốt. Sau nhiều tháng nang gạo
heo nhỏ dần và hóa vôi, bệnh nhân thấy giảm đau dần và hết
đau. Bệnh có thể tự khỏi dù có để lại những nốt vôi hóa dưới da.
Còn loại giun đầu gai (Gnathostoma spinigerum) sống ký sinh
trong vách dạ dày của chó, mèo và thú ăn thịt như cọp, beo, sư
tử Trứng giun theo phân ra ngoài nở thành ấu trùng giai đoạn 1
bơi trong nước, bị lăng quăng đỏ cyclop nuốt vào. Sau đó đến
lượt lăng quăng đỏ bị cá, tôm, cua, ếch, lươn, rắn nuốt vào. Ấu
trùng từ cyclop sẽ chui ra đi vào cơ, gan của cá, lươn, ếch, rắn
Khi ăn phải thủy sản chưa chín chứa nang ấu trùng, 1-2 tuần sau

nang ấu trùng theo máu đến các cơ quan nội tạng như gan hoặc
lên não (gây tử vong rất nhanh) hoặc ra ngoài gây khối u ở da
hoặc ở mô dưới da. Thời gian tồn tại của nang ký sinh trùng trong
cơ thể người có thể từ vài tuần đến 10 năm. Bệnh xảy ra nhiều
vào mùa mưa do mầm bệnh dễ phát tán theo nước mưa vào môi
trường.