Suy giảm thính lực ở người cao tuổi doc

Suy giảm thính lực ở
người cao tuổi
Chúng ta nghe như thế nào?
Tai người gồm có 3 bộ phận chính :
- Tai ngoài gồm có: vành tai, ống tai và mặt ngoài màng
nhĩ.
- Tai giữa gồm có: mặt trong màng nhĩ, chuỗi xương con
nằm trong hòm nhĩ và đầu cuối của vòi nhĩ.
- Tai trong gồm có ốc tai, tiền đình.
Âm thanh được vành tai hứng lấy đưa vào ống tai đập vào màng
nhĩ làm cho màng nhĩ rung động. Khi màng nhĩ rung động, chuỗi
xương con có 1 đầu gắn vào nó cũng rung động theo. Khi chuỗi
xương con rung động sẽ làm đế xương bàn đạp chuyển động ra
vào. Chuyển động này làm cho nước nội dịch trong ốc tai chuyển
động theo. Nước nội dịch chuyển động khiến lông của các tế bào
nghe nằm trong ốc tai chuyển động, làm thay đổi điện thế của tế
bào này. Sự thay đổi điện thế này tạo ra kích thích rồi truyền qua
dây thần kinh thính giác đến vỏ não thính giác. Tại đây não sẽ
phân tích và cho ta biết đó là âm gì.
Có nhiều người cao tuổi (NCT) bị suy giảm thính lực không?
10% dân Mỹ nghĩa là gần 30 triệu người bị giảm thính lực nói
nôm na là nghe kém, lãng tai hay nghễnh ngãng. Trong số này,
thì phân nửa là những người trên 65 tuổi. Lãng tai là chứng thông
thường nhất của tuổi già. Cứ ba người trên 65 tuổi, thì một người
bị lãng tai. Nếu tuổi trên 75, thì sẽ là một nửa.
Theo điều tra bước đầu tại 3 tỉnh Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc
Ninh, mức suy giảm thính lực mà cần phải có máy trợ thính ở
người 60-74 tuổi là: 36,61% (đối với nam) và 27,38% (đối với
nữ). Độ tuổi từ 75 tuổi trở lên, tỷ lệ này tăng lên đáng kể (gần gấp
đôi): nam là 65,08% và nữ là 57,60%.
Vì sao có nhiều NCT bị suy giảm thính lực?

Khi tuổi trên 50, da ống tai ngoài dần bị teo, mất nước. Ngoài ra,
ống tai ngoài còn bị ứ đọng ráy tai tạo thành nút ráy. Trong khi đó
màng nhĩ dày đục, mất bóng, xuất hiện các mảng xơ nhĩ. Chuỗi
xương con nằm trong tai giữa thì bị xốp và có hiện tượng can-xi
hoá các khớp xương làm cho việc dẫn truyền âm thanh bị giảm.
Quá trình lão hoá còn làm tổn thương các tế bào nghe tại tai
trong ngày càng nặng lên theo tuổi. Thêm vào đó, dây thần kinh
thính giác và các mạch máu nuôi dưỡng cũng bị thoái hoá kết
hợp với sự đặc dần của các ống xương mà nó đi qua làm cho
chúng bị kẹp lại. Hậu quả là quá trình suy giảm thính lực ngày
một nhanh chóng. Sự suy giảm thính lực do quá trình lão hóa ở
NCT còn gọi là lão thính.
Suy giảm thính lực ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
NCT như thế nào?
Suy giảm thính lực ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt hàng
ngày của NCT tuổi. Nhiều NCT muốn xem các chương trình mình
ưa thích trên tivi nhưng vì phải bật tiếng thật to mới nghe được
nên gây phiền hà đến hàng xóm và người nhà. NCT bật để nghe
được thì mọi người xung quanh sẽ cảm thấy khó chịu, bật nhỏ
xuống để mọi người không khó chịu thì lại không nghe được.
Điều này làm NCT cũng thấy không thoải mái. Vì khó nghe nên
NCT phải hỏi đi hỏi lại nhiều lần làm cho người tiếp xúc thấy khó
chịu. Từ đó NCT trở nên ngại tiếp xúc và tự cô lập mình. Không
nghe được, ngại tiếp xúc làm cho NCT bị ảnh hưởng tâm sinh lý
rất nhiều và từ đó bệnh mất trí nhớ cũng đến mau hơn.
Làm sao phát hiện sớm suy giảm thính lực?
Hiện tượng giảm thính lực thường xảy ra rất chậm, không đi kèm
theo triệu chứng như các bệnh khác. Nếu tai gặp phải những vấn
đề sau đây, NCT nên đi kiểm tra thính giác:
- Có thể nghe ở những nơi yên tĩnh hoặc chỉ có hai người,

khó nghe ở nơi đông người.
- Hoàn toàn không nghe được gì hoặc chỉ nghe loáng
thoáng từng câu, từng chữ đứt quãng trong trường hợp ở
những nơi như sân khấu, nhà hát, chỗ họp đông người.
- Khó khăn khi nghe âm thanh phát ra từ ti vi hoặc điện
thoại trong khi đối với những người khác lại là quá to.
- Khó khăn để hiểu những đối thoại của gia đình và bạn
bè mỗi khi họp mặt.
- Thường xuyên yêu cầu người khác lặp đi lặp lại câu nói
họ vừa nói.
- Luôn phải ghé đầu về phía người nói để lắng nghe.
- Không thể nghe rõ ràng phát âm hoặc những lời nói cuối
câu của người đối diện.
Làm chậm quá trình suy giảm thính lực bằng cách nào?
Nhiều chuyên gia bỏ nhiều năm nghiên cứu về NCT cho rằng:
ngoài nguyên nhân sinh lý ra, hiện tượng điếc ở NCT còn có liên
quan đến việc ăn uống không hợp lý. Vì vậy nếu biết sớm và chú
ý điều chỉnh ăn uống thì có thể đề phòng được. Những loại thức
ăn tốt cho thính lực bao gồm:
- Chất kẽm: Kẽm (Zn) vô cùng quan trọng đối với thính
lực. Hàm lượng kẽm ở ốc tai cao hơn hẳn so với các bộ
phận khác trong cơ thể. Ngoài 60 tuổi hàm lượng kẽm giảm
rõ rệt, làm cho hoạt động chức năng của ốc tai bị suy yếu.
Bởi vậy, khi sang tuổi trung niên nên ăn cá, đậu nành, rau
cải, cà rốt, các loại hải sản vì đây là những loại thực phẩm
chứa nhiều kẽm.
- Chất sắt: Sắt có tác dụng làm giãn mạch máu, làm mềm
các tế bào hồng cầu, giúp tai được cung cấp đủ máu, từ đó
làm chậm lại tình trạng giảm thính lực. Ngay từ tuổi trung
niên đã nên ăn thêm các thức ăn giàu chất sắt như: mộc nhĩ

đen, gan động vật, thịt nạc, rau cần, rau chân vịt…
- Vitamin D: Vitamin D cũng ảnh hưởng đến thính lực của
người cao tuổi. Các loại nấm và mộc nhĩ trắng (ngân nhĩ)
đều chứa vitamin D2. Gan cá biển có hàm lượng vitamin D3
cao nhất. Gan gia cầm, gia súc và trứng cũng chứa vitamin
D3. Trong các mô da và mỡ người có chứa chất
dehydrocholesterol, sau khi được chiếu bởi tia cực tím trong
ánh nắng mặt trời nó có thể hình thành vitamin D3. Bởi vậy,
người cao tuổi cũng cần thường xuyên ra nắng.
Phương pháp nào có thể cải thiện sức nghe của NCT?
Đối với người cao tuổi bị suy giảm thính lực, máy nghe là biện
pháp tốt nhất để cải thiện sức nghe. Mỗi năm ở Mỹ bán ra chừng
hai triệu máy trợ thính (hearing aid). Trong số đó chừng 80% là
cho người trên 65 tuổi. Máy có nhiều loại, để dùng tùy trường
hợp và sở thích, kể cả vấn đề thẩm mỹ. Nếu bị giảm thính lực cả
hai bên (phần lớn các người già bị cả hai bên), thì nên đeo hai
máy. Khuếch đại âm thanh từ hai bên tai về não sẽ làm cho sự
cảm nhận âm thanh được hoàn hảo hơn.
Làm sao để chọn được máy trợ thính phù hợp?
Có 4 bước để chọn được máy trợ thính phù hợp:
1. Trước tiên đến bác sĩ tai mũi họng để chẩn đoán xem có
đúng bị lão thính không vì có nhiều nguyên nhân gây giảm
thính lực khác cần điều trị như viêm tai giữa, viêm tai xương
chũm, u dây thần kinh thính giác… Ngoài ra nếu có ráy tai,
bác sĩ sẽ lấy sạch trước khi chỉ định đi kiểm tra thính lực.
2. Kiểm tra thính lực tại các cơ sở có đủ máy kiểm tra thính lực
hiện đại. Ở phía Nam, có thể kiểm tra thính lực tại các khoa
thính học của các bệnh viện hoặc tại trung tâm thính học
(“Connect Hearing”, địa chỉ: 12 Mạc Đỉnh Chi, Quận 1. Hiện
trung tâm này đang có chương trình khám thính lực miễn

phí cho mọi đối tượng và chương trình tầm sóat khiếm thính
ở trẻ sơ sinh).
3. Sau khi có chỉ định máy nghe, nên lựa chọn các hãng
máy nổi tiếng, đảm bảo chất lượng để mua máy. Một số
hãng máy nghe hàng đầu đã có mặt ở Việt Nam như:
Phonak, Oticon, Widex.
4. Sau Khi mua máy nghe, để có chất lượng nghe tốt
thường phải đi chỉnh máy sau đó 3-4 lần. Máy sử dụng và
bảo quản nên tuân thủ những điều được hướng dẫn trong
sách hướng dẫn sử dụng và định kỳ đi làm vệ sinh cũng như
bảo trì máy.