10 ÐIỀU CẦN BIẾT KHI BỊ CHẤN THƯƠNG CỔ CHÂN ppt

10 ÐIỀU CẦN BIẾT KHI BỊ CHẤN
THƯƠNG CỔ CHÂN
1. Cho dù cơ chế chấn thương đơn giản như đi
vấp nhẹ trẹo cổ chân, bàn chân nhưng chớ nên
xem thường. Bởi vì lực như thế cũng đủ làm bạn
bị gãy xương mắt cá, toác khớp, đòi hỏi phải phẫu thuật
chỉnh sửa lại. Trong các trường hợp này, đa số nạn nhân
thường cho rằng bị bong gân nhẹ nên hay tự điều trị theo
các phương thức truyền thống như sửa trật đả, đắp lá, bó
thuốc rượu v.v Ðiều này thường gây ra nhiều biến chứng,
hơn nữa nếu để muộn sẽ khó điều trị hơn rất nhiều.
2. Biến chứng khó chịu nhất của bó thuốc là gây viêm da. Vì ngay
dưới da cổ chân là xương và máu tụ do chấn thương, do đó rất
dễ phát sinh nhiễm trùng lan rộng vào trong khớp, trong xương
gãy và mô lành xung quanh. Một số ca bó lá thuốc không rửa
sạch có thể gây nhiễm trùng hoại thư sinh hơi rất nguy hiểm, làm
thối cả chân.
3. Chấn thương vùng cổ chân đặc biệt dễ sưng hơn trên gối.
Ngay dưới da là xương và bao khớp. Ðây là loại tổ chức có nhiều
mạch máu nuôi. Vì vậy vùng này dễ chảy máu nhiều hơn. Quanh
cổ chân còn có rất nhiều tĩnh mạch nông lớn, dễ gây hiện tượng
sưng phù do ứ trệ máu trở về tim.
4. Ðau ít và không kéo dài, thường là cảm giác thốn. Ngay cả khi
bị gãy xương, đau chỉ xuất hiện trong tuần lễ đầu. Ðó cũng là lý
do khiến người ta ít chú ý đến tổn thương.
5. Sưng kéo dài thường là nguyên nhân chính khiến bệnh nhân
đến bệnh viện kiểm tra lại tổn thương. Ða số bệnh nhân lo lắng
không hiểu tại sao hết đau rồi nhưng vẫn còn sưng kéo dài nhiều
tuần sau chấn thương.
6. Giới hạn cử động cổ chân như gấp lòng hay gấp lưng bàn
chân sẽ làm người bệnh có dáng đi khập khiễng. Nếu biến chứng

này xảy ra sau chấn thương, nhiều khả năng có tổn thương
xương khớp ở cổ chân.
7. Ðau quanh mắt cá kèm theo sưng nhẹ có thể là dấu hiệu viêm
khớp cổ chân sau chấn thương. Thường là do viêm hoạt mạc
khớp dưới sên (hội chứng sinus-tarsi) sau khi bị tổn thương các
dây chằng cổ chân ở đây. Tình trạng này khiến người bệnh khó
chịu vì đã uống thuốc kháng viêm dài ngày mà không hết hẳn.
8. Nguyên tắc xử trí ban đầu: R - I - C - E
R (rest): Nằm nghỉ, hạn chế cử động cổ chân, có thể tiến hành
gắn nẹp bảo vệ.
I (ice): Chườm lạnh quanh cổ chân bằng túi nylon đựng nước đá.
C (compression): Dùng băng thun băng ép vừa phải từ bàn chân
lên đến gối để hạn chế sự sưng do ứ trệ máu tĩnh mạch.
E (elevation): Nằm kê chân cao giúp sự lưu thông máu tĩnh mạch
dễ dàng hơn. Chú ý không nên kê quá cao, thường khoảng 10-
20cm là vừa. Cao quá sẽ làm tê chân do giảm lượng máu động
mạch xuống bàn chân.
9. Kiểm tra cổ chân bằng phim X-quang để sớm phát hiện gãy
xương hay trật khớp như gãy mắt cá, gãy xương sên, trật khớp
cổ chân, gãy trần chày, gãy xương gót.
10. Nếu không gãy xương, đa số là tổn thương dây chằng cổ
chân và bao khớp, còn gọi là bong gân. Cần cố định tư thế cổ
chân trong một thời gian để các dây chằng lành tốt. Thường là từ
3-6 tuần. Sau đó sẽ tập cổ chân trong khoảng vài tuần nữa mới
có thể phục hồi như trước chấn thương. Một số bệnh nhân nếu
sốt ruột tìm đến các phương cách điều trị khác có thể gây ra
nhiều biến chứng hơn. Lúc đó thời gian điều trị cũng sẽ kéo dài
gấp nhiều lần