PHẦN MỀM QUẢN LÝ THƯ VIỆN.doc

Trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên
Khoa Công Nghệ Thông Tin
MMM
Đồ án môn học Xây Dựng Phần Mềm Hướng Đối Tượng
PHẦN MỀM QUẢN LÝ THƯ VIỆN
GVGD : Trần Minh Triết
SVTH : Phan Thi Hồng Phấn
MSSV : 02HC372
LỚP : 02HCB
Tháng 1 năm 2005
2
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Mục lục:
Chương 1: KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG VÀ XÁC ĐỊNH YÊU CẦU .....................................
1. Khảo sát hiện trạng ........................................................................................................
2. Yêu cầu chức năng .........................................................................................................
Danh sách các quy định: ....................................................................................................
Yêu cầu hiệu quả ................................................................................................................
Bảng trách nhiệm yêu cầu nghiệp vụ: ...............................................................................
3. Yêu cầu chất lượng: .......................................................................................................
Danh sách các biểu mẫu: ....................................................................................................
Chương 2: PHÂN TÍCH ............................................................................................................
1. Mô hình dòng dữ liệu: ...................................................................................................
Lập thẻ độc giả: ..................................................................................................................
Nhận sách mới: ..................................................................................................................
Tra cứu sách: ......................................................................................................................
Lập phiếu mượn: ................................................................................................................
Nhận trả sách: .....................................................................................................................
Thay đổi quy định: .............................................................................................................
Số lượng sách nhiều nhất mà một người đã mượn: ..........................................................
Tỷ lệ những phiếu mượn trả quá hạn: ...............................................................................

Thời gian trung bình mượn sách: .......................................................................................
Giờ bạn đọc mượn sách nhiều nhất: ..................................................................................
Đăng nhập: .........................................................................................................................
Gia hạn thẻ: ........................................................................................................................
2. Sơ đồ lớp ........................................................................................................................
Sơ đồ lớp ở mức phân tích - vẽ sơ đồ: ..............................................................................
Danh sách các lớp đối tượng: ............................................................................................
Mô tả từng lớp đối tượng: ..................................................................................................
Phần 3: THIẾT KẾ .....................................................................................................................
1. Thiết kế dữ liệu ..............................................................................................................
Sơ đồ logic .........................................................................................................................
Danh sách các bảng dữ liệu ...............................................................................................
2. Thiết kế giao diện ..........................................................................................................
Màn hình chính : ................................................................................................................
Màn hình lập thẻ độc giả: ..................................................................................................
Màn hình nhập sách mới: ...................................................................................................
Màn hình mượn sách: ........................................................................................................
Màn hình trả sách: ..............................................................................................................
Màn hình thay đổi quy định: ..............................................................................................
Màn hình thêm tác giả: ......................................................................................................
Màn hình thêm thể loại: .....................................................................................................
Màn hình thêm ngôn ngữ: ..................................................................................................
Màn hình thêm màu bìa: ....................................................................................................
3. Thiết kế xử lý (sequence) ..............................................................................................
Chức năng mựơn sách: ......................................................................................................
Chức năng thêm độc giả: ...................................................................................................
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 3
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Phần 4: Cài đặt và thử nghiệm ...................................................................................................
Hệ thống: ............................................................................................................................

Những chức năng đã cài đặt: .............................................................................................
Phần 5: Kết luận .........................................................................................................................
Kết luận: .............................................................................................................................
Hướng phát triển: ...............................................................................................................
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 4
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Chương 1: KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG VÀ XÁC ĐỊNH YÊU
CẦU
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 5
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
a. Khảo sát hiện trạng
Một thư viện cần quản lý việc đăng ký, mượn và trả sách của các bạn đọc thư viện. Sau
đây là phần mô tả theo các nghiệp vụ hàng ngày của thư viện:
Thủ thư gọi sách là đầu sách (dausach). Mỗi đầu sách có một ISBN để phân biệt với các
đầu sách khác. Các đầu sách có cùng tựa (tuasach) sẽ có ISBN khác nhau nếu chúng được
dịch ra nhiều thứ tiếng (ngonngu) khác nhau và được đóng thành bìa (bia) khác nhau. Mỗi
tựa sách có một mã tựa sách để phân biệt với các tựa sách khác. (Mã số được đáng số tự
động, bắt đầu từ 1,2,3,…). Mỗi đầu sách có thể có nhiều bản sao (cuonsach) ứng với đầu
sách đó. Mỗi tựa sách của một tác giả (tacgia) và có một bản tóm tắt nội dung (tomtat) của
sách (có thể là một câu hay vài trang). Khi bạn đọc muốn biết nội dung của cuốn sách nào,
thì thủ thư sẽ xem phần tóm tắt của tựa sách đó và trả lời bạn đọc.
Để trở thành đọc giả (docgia)của thư viện, thì bạn đọc phải đăng ký và cung cấp thông tin
cá nhân cũng như địa chỉ và điện thoại của mình. Thủ thư sẽ cung cấp cho bạn đọc một thẻ
điện tử, trên đó có mã số thẻ chính là mã số bạn đọc để phân biệt các bạn đọc khác. (Mã số
được đánh số tự động, bẳt đầu từ 1,2,3,…). Thẻ này có giá trị trong 6 tháng kể từ ngày
đăng ký. Một tháng trước ngày hết hạn thẻ, thủ thư sẽ thông báo cho bạn đọc biết để đến
gia hạn thêm.
Có 2 loại đọc giả (X,Y). Tưổi đọc giả từ 18 đến 55.
Đăng ký:
Nếu bạn đọc muốn mượn một cuốn sách, nhưng cuốn này đang được một bạn đọc khác

đang mượn, thì người này có thể đăng ký chờ. Khi cuốn sách đó được trả về thì thủ thư sẽ
thông báo đến người đăng ký trước nhất đến mượn.
Mượn sách:
Một đọc giả mượn tối đa 5 quyển sách trong 4 ngày.
Trả sách:
Khi đọc giả trả sách thì thủ thư cập nhật thông tin ngay lập tức bằng cách xóa thông tin
mượn trước đó.
Phát sinh báo cáo thống kê:
Có bao nhiêu phiếu mượn sách trong năm qua?
Tỷ lệ một độc giả mượn ít nhất một cuốn sách?
Số lượng sách nhiều nhất mà một người đã mượn?
Tỷ lệ sách được mượn ít nhất một lần năm ngoái?
Tỷ lệ những phiếu mượn nào trả sách quá hạn?
Thời gian trung bình mượn một cuốn sách là bao nhiêu?
Bạn đọc mượn sách nhiều nhất lúc mấy giờ?
Các quy định hoạt động của hệ thống:
QĐ1: Thay đổi tuổi tối thiểu, tuổi tối đa, thời hạn có giá trị của thẻ.
QĐ2: Thay đổi số lượng và tên các thể loại. Thay đổi khoảng cách năm xuất bản.
QĐ4: Thay đổi số lượng sách mượn tối đa, số ngày mượn tối đa.
QĐ-1: Mã tựa sách là số thứ tự của các tựa sách có trong hệ thống bắt đầu từ 1. Khi thêm
mới phải kiểm tra có những số thứ tự bị xoá thì bổ sung vào những số thứ tự bị trống này.
Nếu không có (nghĩa là những số thứ tự liên tục với nhau) thì thêm với số tự nhiên tiếp
theo. Trong trường hợp xoá thì không phải chỉnh sửa lại số thứ tự của các tựa sách ở phía
sau.
QĐ-2: Mã độc giả là số thứ tự của các độc giả có trong hệ thống bắt đầu từ 1. Khi thêm
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 6
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
mới phải kiểm tra có những số thứ tự bị xoá thì bổ sung vào những số thứ tự bị trống này.
Nếu không có (nghĩa là những số thứ tự liên tục với nhau) thì thêm với số tự nhiên tiếp
theo. Trong trường hợp xoá thì không phải chỉnh sửa lại số thứ tự của các tựa sách ở phía

sau.
QĐ-3: Nếu độc giả mượn những đầu sách không còn trong thư viện thì hệ thống sẽ
chuyển qua bảng dữ liệu đăng ký.
QĐ-4: Nếu độc giả trả sách thì thông tin mượn sẽ chuyển sang quá trình mượn.
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 7
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
b. Yêu cầu chức năng
Danh sách các yêu cầu nghiệp vụ:
STT TÊN YÊU CẦU BIỂU MẪU QUY ĐỊNH GHI CHÚ
1 Lập thẻ đọc giả BM1 QĐ1 Xóa, cập nhật
2 Nhận sách mới BM2 QĐ2 Xóa, cập nhật
3 Tra cứu sách BM3
4 Lập phiếu mượn BM4 QĐ4 Xóa, cập nhật
5 Nhận trả sách
6 Thay đổi quy định QĐ6
7 Số phiếu mượn sách
trong năm
8 Số lượng sách nhiều
nhất mà một người
đã mượn
9 Tỷ lệ những phiếu
mượn sách quá hạn
10 Thời gian trung
bình mượn sách
11 Giờ bạn đọc mượn
sách nhiều nhất
12 Gia hạn thẻ
13 Đăng nhập
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 8
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng

Danh sách các quy định:
STT MÃ SỐ TÊN QUY ĐỊNH MÔ TẢ CHI TIẾT GHI CHÚ
1 QĐ1 Quy định thẻ độc giả -Có 2 loại độc giả (Người
lớn,Trẻ em).
-Tuổi độc giả từ 18 đến 55.
-Thẻ có giá trị 6 tháng.
-QĐ-2
2 QĐ2 Quy định sách -Có 3 thể loại (A,B,C).
-Chỉ nhận các sách xuất bản
trong vòng 8 năm.
-QĐ-1
3 QĐ4 Quy đinh phiếu mượn
sách
-Chỉ cho mượn với thẻ còn
hạn và sách không có người
đang mượn.
-Mỗi độc giả mượn tối đa 5
quyển sách trong 4 ngày.
4 QĐ6 Người dùng có thể thay đổi
các quy định sau:
- QĐ1: Thay đổi tuổi
tối thiểu, tuổi tối đa,
thời hạn có giá trị
của thẻ.
- QĐ2: Thay đổi số
lượng và tên các thể
loại. Thay đổi
khoảng cách năm
xuất bản.
- QĐ4: Thay đổi số

lượng sách tối đa, số
ngày mượn tối đa.
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 9
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Yêu cầu hiệu quả
STT YÊU CẦU MÔ TẢ CHI TIẾT GHI CHÚ
1 Lập thẻ độc giả 100 thẻ / 1 giờ Hẹn ngày cấp thẻ
độc giả
2 Nhận sách mới 100 sách / 1 giờ
3 Tra cứu sách Xử lý ngay
4 Lập phiếu mượn Xử lý ngay Các thông báo cần
thiết
5 Nhận trả sách Xử lý ngay Tính tiền phạt nếu
trả sách quá hạn
6 Thay đổi quy định Xử lý ngay Độc giả không có
quyền thay đổi quy
định
7 Số phiếu mượn sách trong
năm
Xử lý ngay
8 Số lượng sách nhiều nhất
mà một người đã mượn
Xử lý ngay
9 Tỷ lệ những phiếu mượn
sách trả quá hạn
Xử lý ngay
10 Thời gian trung bình mượn
sách
Xử lý ngay
11 Giờ mượn sách nhiều nhất Xử lý ngay

12 Gia hạn thẻ Xử lý ngay Các thông báo cần
thiết khi gia hạn
13 Đăng nhập Xử lý ngay Chỉ có thủ thư mới
có quyền đăng nhập
vào hệ thống.
Độc giả chỉ có
quyền tra cứu sách
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 10
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Bảng trách nhiệm yêu cầu nghiệp vụ:
STT YÊU CẦU NGƯỜI DÙNG PHẦN MỀM GHI CHÚ
1 Lập thẻ độc giả Cung cấp thông tin theo
BM1
Kiểm tra QĐ1 và
ghi nhận
2 Nhận sách mới Cung cấp thông tin theo
BM2
Kiểm tra QĐ2 và
ghi nhận
3 Tra cứu sách Cung cấp tên sách hay
thể loại sách
Tìm và xuất theo
BM3
4 Lập phiếu mượn Cung cấp thông tin theo
BM4
Kiểm tra QĐ4 và
ghi nhận
5 Nhận trả sách Cung cấp mã số sách
trả
Ghi nhận sách đã

trả.
6 Thay đổi quy định Thay đổi các quy định
theo QĐ6
Cập nhật quy
định.
7 Số phiếu mượn
sách trong năm.
Tính số phiếu
mượn trong năm
8 Số lượng sách
nhiều nhất mà
một người đã
mượn.
Tính số lượng
sách mà một
người đã mượn
9 Tỷ lệ những phiếu
mượn trả sách quá
hạn
Tính tỷ lệ phiếu
mượn sách trả quá
hạn
10 Thời gian trung
bình mượn sách
Tính thời gian
trung bình mượn
sách
11 Giờ bạn đọc
mượn sách nhiều
nhất

Thống kê giờ bạn
đọc mựơn sách
nhiều nhất
12 Gia hạn thẻ Cung cấp thông tin độc
giả, thẻ đọc giả
Kiểm tra và ghi
nhận
13 Đăng nhập Nhập tên và mật khẩu
đăng nhập
Kiểm tra quyền
đăng nhập
c. Yêu cầu chất lượng:
 Tính tiện dụng
 Yêu cầu bảo mật
 Phân quyền
 Yêu cầu an toàn
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 11
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng

Danh sách các biểu mẫu:
BM1: Thẻ độc giả
Họ và tên: Loại độc giả : Ngày sinh :
Địa chỉ: E-mail: Ngày lập thẻ :
BM2: Thông tin sách
Tên sách: Thể loại: Tác giả:
Năm xuất bản: Nhà xuất bản: Ngày nhập:
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 12
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Chương 2: PHÂN TÍCH
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 13

Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
a. Mô hình dòng dữ liệu:
Lập thẻ độc giả:
Độc giả
Thiết bị nhập Lập thẻ thư việnD5
D1 D2
D
3
D4
D1: Thông tin độc giả cần được lưu trữ (tên độc giả,
tuổi, địa chỉ, điện thoại , e-mail)
D2: Thông báo với độc giả là lập thẻ thành công hay
thất bại
D3: Ghi thông tin độc giả xuống CSDL (tên độc giả,
tuổi, địa chỉ, điện thoại , e-mail)
D4:Thông tin các bảng danh mục phục vụ cho việc
nhập liệu của độc giả .
Thông tin về các quy định làm thẻ độc giả .
D5: Các thông tin cần lưu trử vào CSDL (tên độc
giả, tuổi, điạ chỉ, điện thoại, e-mail)
Thuật toán:
Bước 1: Nhận D1 từ người dùng
Bước 2: Kết nối CSDL
Bước 3: Đọc D4 từ bộ nhớ phụ
Bước 4: Kiểm tra loại độc giả có thuộc danh sách các loại độc giả không
Bước 5: Kiểm tra tuổi
Bước 6: Nếu thoả các quy định thì :
Tính ngày hết hạn của thẻ
Lưu D3 xuống CSDL
Bước 7: Đóng kết nối CSDL

Nhận sách mới:
Người sử dụng
Thiết bị nhập Nhận sách mớiD5
D1 D2
D
3
D4
D1: Thông tin sách mới cần được lưu trữ (tên sách,
tác giả, năm xuất bản, ngôn ngữ, thể loại,...)
D2: Thông báo nhận sách mới hoàn thành hay thất
bại.
D3: Ghi thông tin sách mới xuống CSDL
D4:Thông tin các bảng danh mục phục vụ cho việc
nhập sách mới.
Thông tin về các quy định nhập sách mới .
D5: Các thông tin cần lưu trử vào CSDL (tên sách,
tác giả, năm xuất bản, ngôn ngữ, thể loại,...)
Thuật toán:
Bước 1: Thủ thư chọn chức năng nhận sách mới
Nhập thông tin sách cần nhập
Bước 2: Kiểm tra các thông tin của sách có hợp lệ không dựa vào QĐ2
Bước 3: Nếu hợp lệ thì nhập thông tin của sách và lưu xuống CSDL
Bước 4: Nếu không hợp lệ thì không nhận sách và thông báo không thành công
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 14
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Tra cứu sách:
Người sử dụng
Thiết bị xuấtTra cứu sách
D1 D2
D

3
D4
D1: Các thông tin cần thiết cho việc tra cứu sách
(tên sách,tác giả, nhà xuất bản, năm xuất bản,...)
D2: Kết quả của việc tra cứu .
D3: Nếu NSD là thủ thư thì sẽ có quyền cập nhật
tình trạng cuốn sách .
D4:Kết quả của việc tra cứu .
D6:Kết quả của việc tra cứu (tên sách, tác giả, thể
loại, nhà xuất bản, năm xuất bản, tình trạng, tóm
tắt,….)
D6
Thuật toán:
Bước 1: Người sử dụng chọn chức năng tra cứu sách
Bước 2: Nhập các thông tin cần tra cứu
Bước 3: Có thể tra cứu chính xác hoặc gần đúng
Bước 4: Nếu người sử dụng là thủ thư thì có thêm quyền cập nhật sách
Bước 5: Xuất kết quả tra cứu cho người sử dụng xem.
Lập phiếu mượn:
Thủ thư
Thiết bị nhập Lập phiếu mượnD5
D1 D2
D
3
D4
D1: Thông tin độc giả cần mượn sách (thẻ độc giả)
và thông tin cuốn sách (mã cuốn sách)
D2: Thông báo với độc giả là sách còn được mượn
hay không
D3: Ghi thông tin độc giả (mã độc giả) và thông tin

cuốn sách (mã cuốn sách) xuống CSDL
D4:Thông tin các bảng danh mục phục vụ cho việc
lập phiếu mượn sách.
Thông tin về các quy định khi mượn sách .
D5: Các thông tin cần lưu trử vào CSDL (thẻ độc
giả, mã cuốn sách)
Thuật toán:
Bước 1: Thủ thư chọn chức năng lập phiếu mượn
Bước 2: Kiểm tra thẻ độc giả có còn hạn sử dụng
Bước 3: Kiểm tra sách có còn được cho mượn không
Bước 4: Nếu thỏa thì lập phiếu mượn cho độc giả, ghi xuống CSDL
Bước 5: Nếu không thì có các thông báo cần thiết, không cho độc giả mượn sách.
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 15
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Nhận trả sách:
Thủ thư
Thiết bị nhập Nhận trả sáchD5
D1 D2
D
3
D4
D1: Thông tin đọc giả trả sách (mã đọc giả), thông
tin sách trả (mã sách), và các thông tin khác (ngày
mượn, ngày hết hạn,…)
D2: Thông báo với đọc giả là trả sách hoàn tất hay
trả sách quá hạn, tính tiền phạt hay không .
D3: Ghi thông tin đọc giả trả sách xuống CSDL
D4:Thông tin các bảng danh mục phục vụ cho việc
trả sách của đọc giả .
Thông tin về các quy định mượn sách .

D5: Các thông tin cần lưu trử vào CSDL (mã đọc
giả,mã sách, ngày mượn, ngày trả)
Thuật toán:
Bước 1: Thủ thư chọn chức năng nhận trả sách
Bước 2: Kiểm tra sách được mượn có quá hạn hay không
Bước 3: Nếu sách quá hạn, tính tiền phạt, thông báo cho độc giả
Bước 4: Ghi nhận việc trả sách, lưu xuống CSDL
Bước 5: Kiểm tra thẻ độc giả có hết hạn sử dụng chưa, thông báo cần thiết
Bước 6: Đóng CSDL
Thay đổi quy định:
Thủ thư
Thiết bị nhập Thay đổi quy địnhD5
D1 D2
D
3
D4
D1: Thông tin các quy định cần thay đổi
D2: Thông báo thay đổi quy định thành công hay
thất bại
D3: Ghi thông tin thay đổi quy định xuống CSDL
D4:Thông tin các bảng danh mục phục vụ cho việc
thay đổi quy định .
D5: Các thông tin cần lưu trử vào CSDL (các thông
tin thay đổi quy định )
Thuật toán:
Bước 1: Thủ thư chọn chức năng thay đổi quy định
Bước 2: Nhập các quy định cần thay đổi
Bước 3: Kiểm tra các quy đinh cần thay đổi có thỏa các quy đinh của thư viện hay không
Bước 4: Nếu thỏa thì ghi xuống CSDL và thông báo thay đổi thành công
Bước 5: Nếu không thỏa thì thông báo thay đổi không thành công

SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 16
Đồ án môn học Xây Dựng Phần mềm hướng đối tượng
Số phiếu mượn sách trong năm:
Người sử dụng
Thiết bị xuất
Số phiếu mượn sách trong
năm
D1 D2
D4
D1: Năm cần tính toán.
D2: Kết quả của việc tính toán .
D3: Những thông tin của việc tính
toán cần lưu lại
D4:Kết quả của việc tính toán.
D5: Năm cần tính toán.
D6:Kết quả của việc tính toán (số
phiếu mượn sách ứng với năm
truyền vào)
D
6
Thiết bị nhập
D
5
D3
Thuật toán:
Bước 1: Người sử dụng chọn chức năng tính số phiếu mượn sách trong năm
Bước 2: Chọn năm cần tính số phiếu mượn sách.
Bước 3: Mở CSDL ứng với năm truyền vào.
Bước 4: Tính số phiếu mượn sách.
Bước 5: Xuất kết quả của việc tính toán ra bên ngoài.

Bước 6: Đóng kết nối CSDL.
Số lượng sách nhiều nhất mà một người đã mượn:
Người sử dụng
Thiết bị xuất
Số lượng sách nhiều nhất
mà một người đã mượn
D1 D2
D4
D1: Năm cần thống kê.
D2: Kết quả của việc thống kê .
D4:Kết quả của việc thống kê .
D6:Kết quả của việc thống kê (số lượng sách nhiều
nhất mà một người đã mượn ứng với năm truyền
vào)
D
6
Thuật toán:
Bước 1: Người sử dụng chọn mục thống kê số lượng sách nhiều nhất mà một người đã
mượn
Bước 2: Chọn năm cần thống kê
Bước 3: Mở CSDL ứng với năm truyền vào
Bước 4: Duyệt CSDL tìm số lượng sách nhiều nhất mà một người đã mượn
Bước 5: Xuất ra kết quả thống kê
Bước 6: Đóng CSDL.
SVTH:Phan Thị Hồng Phấn – 02HC372 17