LỜI CẢM TẠ
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu Trường Đại Học Nông Lâm
Tp.HCM, quý thầy cô bộ môn Công Nghệ Sinh Học và thầy cô các khoa khác đã tận
tâm tận lực truyền đạt kiến thức khoa học trong những năm qua.
Lòng biết ơn sâu sắc xin gởi đến:
TS Nguyễn văn Hảo
Th.S Đỗ Quang Tiền Vương
Th.S Nguyễn Văn Sáng
Đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tác giả hoàn thành tốt luận văn này.
Tác giả cũng xin chân thành biết ơn sự giúp đỡ và ủng hộ của các anh chị em
trong “Trại Thực Nghiệm Nuôi Thuỷ Sản Thủ Đức – PHòng Sinh Học Thực Nghiệm”
và “Trung Tâm Quan Trắc - Cảnh Báo Môi trường và Phòng Ngừa Dịch Bệnh” trực
thuộc Viện Nuôi Trồng Thuỷ Sản II.
Anh Nguyễn Đức Minh
Anh Lâm Quyền
Anh Trương Quang Sơn
Chị Mã Thị Tú Lan
Và các tất cả các bạn bè trong lớp Công Nghệ Sinh Học 27.
Đã tạo điều kiện, giúp đỡ, ủng hộ tác giả hoàn thành tốt luận văn này.
iii
TÓM TẮT
NGUYỄN THANH VŨ, Đại học Nông Lâm TP. HCM. Tháng 9/2005. “ĐÁNH
GIÁ HIỆU QUẢ CỦA HỆ THỐNG LỌC TUẦN HOÀN TRONG SẢN XUẤT GIỐNG
TÔM CÀNG XANH (Macrobrachium rosenbergii) TOÀN ĐỰC”
Giáo Viên Hướng Dẫn:
TS. NGUYỄN VĂN HẢO
Th.S ĐỖ QUANG TIỀN VƯƠNG
Đề tài được thực hiện trên đối tượng là ấu trùng tôm càng xanh.
Thông qua việc bố trí một thí nghiệm các mật độ ươngkhác nhau: < 50 ấu
trùng/lít, 50-100 ấu trùng/lít, > 100 ấu trùng/lít trên hệ thống tuần hoàn sản xuất giống
tôm càng xanh toàn đực được thực hiện tại ‘Trại Thực Nghiệm Nuôi Thuỷ Sản Thủ
Đức”- “Phòng Sinh Học Thực Nghiệm” thuộc Viện Nghiên Cứu và Nuôi Trồng Thuỷ
Sản II. Chúng tôi có một số ghi nhận bước đầu về sự ảnh hưởng của các yếu tố môi
trường và mật độ nuôi ảnh hưởng lên tỷ lệ sống của hậu ấu trùng tôm càng xanh. Hiệu
quả của hệ lọc được đánh giá dựa vào các biến động môi trường bể ương, nước đầu vào,
đầu ra hệ lọc và kết quả tỷ lệ sống của hệ thống ương.
Những kết quả đạt được:
Thí nghiệm cho thấy ở mật độ ương ấu trùng thấp, hậu ấu trùng có tỷ lệ
sống cao nhất.
Các yếu tố môi trường chưa tốt, đặc biệt là sự biến động nhiệt độ cao
trong ngày, NO
2
-N và hàm lượng Vibrio trong bể ương và hệ lọc cao
hơn ngưỡng thích hợp của ấu trùng.
Thông qua thí nghiệm này chúng tôi thấy rằng sự hoạt động của hệ lọc
chưa thực sự mang lại hiệu quả do chưa đảm bảo các yếu tố môi trường
và sự ổn định cần thiết.
iv
MỤC LỤC
CHƯƠNG TRANG
Trang tựa
Lời cảm tạ...................................................................................................................iii
Tóm tắt ....................................................................................................................iv
Mục lục .....................................................................................................................v
Danh sách các chữ viết tắt...........................................................................................ix
Danh sách các bảng......................................................................................................x
Danh sách các hình....................................................................................................xi
Danh sách các biểu đồ...............................................................................................xii
Chương 1: Mở đầu
1.1. Đặt vấn đề.........................................................................................................1
1.2. Mục tiêu đề tài..................................................................................................2
1.3. Nội dung nghiên cứu.........................................................................................2
Chương 2: Tổng quan về tôm càng xanh
2.1. Phân bố3
2.1.1. Trên thế giới................................................................................................3
2.1.2. Ở Việt Nam.................................................................................................3
2.2. Phân loại...........................................................................................................4
2.3. Hình thái tôm càng xanh...................................................................................4
2.4. Tập tính sinh sản và vòng đời của tôm càng xanh............................................6
2.5. Tập tính bắt mồi và tăng trưởng.......................................................................7
2.6. Sinh học ương nuôi ấu trùng tôm càng xanh....................................................7
2.6.2. Biến thái của ấu trùng tôm càng xanh.........................................................8
2.6.3. Môi trường sống của ấu trùng.....................................................................9
2.7.3.1. Độ mặn....................................................................................................9
2.7.3.2. Độ pH......................................................................................................9
2.7.3.3. Nhiệt độ.................................................................................................10
2.7.3.4. Oxy hoà tan...........................................................................................10
v
2.7.3.5. Ánh sáng................................................................................................10
2.7.3.6. Hợp chất có chứa nitơ...........................................................................11
2.8. Chăm sóc quản lý.............................................................................................13
2.8.1. Cho ăn...................................................................................................13
2.8.2. Vệ sinh..................................................................................................13
2.9. Tạo đàn tôm toàn đực bằng kỹ thuật vi phẩu...................................................14
2.9.1. Ưu thế của việc sản xuất đàn toàn đực......................................................14
2.9.2. Vai trò của tuyến đực trong xác định giới tính ở tôm càng xanh..............14
2.9.3. Cơ sở tạo đàn tôm toàn đực.......................................................................15
2.10. Các qui trình nuôi tôm càng xanh trong sản xuất giống.................................15
2.11. Qui trình nước trong hệ kín.............................................................................16
2.11.1. Giới thiệu..................................................................................................16
2.11.2.Các quá trình sinh hóa xảy ra trong lọc sinh học......................................17
2.11.2.1. Quá trình khoáng hoá.....................................................................17
2.11.2.2. Quá trình nitrate hoá......................................................................17
2.11.2.3. Quá trình khử nitrate......................................................................18
2.11.3. Vi sinh vật trong lọc sinh học...................................................................18
Chương 3: Vật liệu và phương pháp
3.1. Địa điểm nghiên cứu.........................................................................................20
3.2. Thời gian nghiên cứu........................................................................................20
3.3. Vật liệu.............................................................................................................20
3.3.1. Nguồn nước...............................................................................................20
3.3.2. Ấu trùng....................................................................................................20
3.3.3. Nhà giống..................................................................................................20
3.3.4. Bể..............................................................................................................20
3.3.5. Hệ lọc sinh học và hệ thống bể ương........................................................21
3.3.6. Các vật liệu khác.......................................................................................21
3.4. Phương pháp nghiên cứu và bố trí thí nghiệm..................................................22
3.4.1. Bố trí thí nghiệm.......................................................................................22
vi
3.4.2. Sơ đồ bố trí và vận hành hệ thống.............................................................24
3.4.2.1. Bố trí hệ thống lọc tuần hoàn................................................................24
3.4.2.2. Cách vận hành hệ thống tuần hoàn.......................................................25
3.4.3. Qui trình ương ấu trùng.............................................................................25
3.4.3.1. Chế độ dinh dưỡng................................................................................25
3.4.3.2. Chế độ chăm sóc sức khoẻ ấu trùng......................................................25
3.4.4. Phương pháp thu mẫu và phân tích số liệu................................................26
3.4.4.1. Thu mẫu và phân tích mẫu nước....................................................26
3.4.4.2. Thu mẫu ấu trùng...........................................................................27
3.4.4.3. Thu thập số liệu và phân tích.........................................................27
Chương 4: Kết quả và thảo luận
4.1. Đánh giá biến động môi trường ở đầu vào và đầu ra của hệ thống lọc
tuần hoàn trong ương ấu trùng tôm càng xanh...........................................................28
4.1.1. Độ pH nước đầu vào và đầu ra hệ lọc...................................................28
4.1.2. Biến động NH
3
-N đầu vào và đầu ra hệ lọc..........................................28
4.1.3. Biến động NO
2
-N..................................................................................29
4.1.4. Biến động Vibrio...................................................................................31
4.2. Biến động các chỉ tiêu môi trường chính của bể ương ở các mật độ
ương khác nhau..........................................................................................................33
4.2.1. Biến động nhiệt độ................................................................................33
4.2.2. Biến động pH........................................................................................34
4.2.3. Biến động NH
3
-N..................................................................................35
4.3. Ảnh hưởng của các yếu tố môi trường lên tỷ lệ sống và biến thái của ấu
trùng ...............................................................................................................36
4.3.1. Biến thái của ấu trùng trong suốt chu kỳ ương.....................................36
4.3.2. Mối quan hệ giữa mật độ ương ấu trùng và tỷ lệ sống của hậu ấu
trùng.....................................................................................................................37
4.4. Mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường, mật độ ương ấu trùng và tỷ lệ
sống của hậu ấu trùng.................................................................................................39
vii