Hành vi tự làm tổn thương của trẻ nhỏ pptx

Hành vi tự làm tổn thương của trẻ nhỏ
Một trong những lý do khiến phụ huynh lo lắng và
đưa trẻ từ 3 đến 6 tuổi đến khám tại Bệnh viện Nhi
đồng 1 là trẻ có hành vi bất thường tự gây đau đớn
cho bản thân như đập đầu vào tường hoặc vào sàn
nhà, tự cắn cánh tay. BS. Phạm Ngọc Thanh cho biết,
cần tìm hiểu ý nghĩa của hành vi này và cách ứng xử
thích hợp.
Hành vi tự làm tổn thương là gì?
Hành vi tự làm tổn thươnglà bất kỳ hành vi tự ý nào
gây ra đỏ da, thâm tím hoặc những tổn thương khác
cho cơ thể của bé. Đối với trẻ nhỏ, đôi khi vẫn
thường xảy ra những hành vi như:
Đập đầu vào nệm, sàn nhà, tường hoặc đồ chơi.
Bứt tóc cho đến khi thấy rõ một mảng lưa thưa trên
đầu.
Cắn tay, chân, bàn tay hoặc môi đến khi da đỏ, chai
hoặc chảy máu.
Moi những lỗ trên cơ thể, đặc biệt là hậu môn.
Tát vào mặt hoặc đầu.
Hành vi tự làm tổn thương thường gặp ở bé trai hơn
bé gái. Khi bé ngưng hành vi này lúc được nói hoặc
nhắc nhở, thì hành vi được gọi là “nhẹ”. Hành vi tự
làm tổn thương được gọi là “nặng” khi bạn phải dùng
biện pháp để ngưng hành vi này. Nhưng bất kể hành
vi nào, dù là nặng hay nhẹ, ít có cha mẹ nào nhìn con
của mình bị đau mà không đau lòng.
Đập đầu là một dạng của hành vi tự làm tổn thương.
Bé va đầu -mạnh hoặc nhẹ- vào những bộ phận khác
của cơ thể, người khác, hoặc những đồ vật. Bé cũng
có thể đập đầu và mặt bằng nắm tay hoặc bàn tay.

Đập đầu và một số dạng khác của hành vi tự làm tổn
thương có thể xuất hiện ở bất cứ bé nào dưới 4 tuổi.
Hành vi nặng còn tồn tại sau sinh nhật thứ tư của bé.
Tại sao bé cố tự làm tổn thương chính mình?
Ngoài một số rối loạn về thể chất có thể dẫn đến tự
làm tổn thương, hành vi này có thể là một cách hiệu
quả để gây sự chú ý của những thành viên trong gia
đình hoặc người khác. Đối với trẻ khuyết tật, có rối
loạn ngôn ngữ, vì không thể bộc lộ bằng lời nói, trẻ
dùng hành vi này để bày tỏ nỗi đau khổ hoặc sự bất
mãn, tức giận về một vấn đề nào đó.
Trẻ nhỏ có thể học những hành vi này như thế nào?
Có vài cách mà bé có thể học hành vi tự làm tổn
thương.
- Bị bệnh lúc nhỏ: Bé thường bị bệnh lúc nhỏ-đặc biệt
là những bé bị nhiễm trùng tai tái đi tái lại nhiều lần-
có nhiều khả năng phát triển hành vi đập đầu hoặc
hành vi tự làm tổn thương khác.
Cựa quậy đầu và cổ là một trong những hành vi tự ý
đầu tiên của bé. Nhiễm trùng tai làm đau tai và bé có
thể làm giảm đau bằng cách cựa quậy đầu. Khi đau
tai giảm, khuynh hướng làm giảm đau bằng cách cựa
quậy đầu cũng tăng lên. Lần sau khi bé khó chịu,
hành vi này có thể xuất hiện lại.
- Bị ép cách ly: Hành vi tự làm tổn thương có thể
xuất hiện khi bé bị giam trong giường cũi hoặc phòng
cách ly trong một thời gian dài, ít tiếp xúc với mọi
người, đồ chơi hoặc những vật kích thích khác.
- Hạn chế cử động: Hành vi tự làm tổn thương có thể
xuất hiện khi bé không được phép cử động trong một

thời gian, chẳng hạn khi bất động do nguyên nhân y
tế sau phẫu thuật.
Môi trường sống có vai trò quan trọng trong việc xác
định hành vi tự làm tổn thương có tiếp tục hay không.
Đối với trẻ nhỏ hoặc trẻ mới tập đi, cách gia đình
phản ứng với hành vi tự làm tổn thương của bé là một
yếu tố quan trọng.
Tôi có thể làm gì để chấm dứt hành vi tự làm tổn
thương của con tôi?
Việc đầu tiên mà bạn cần làm là giữ bình tĩnh. Hít
một hơi thở sâu và thở ra chậm. Nếu hành vi chưa
nặng đến nỗi gây ra chảy máu, thì chỉ quan sát con
của bạn trong vài ngày. KHÔNG NÊN thay đổi cách
bạn quan hệ với bé. KHÔNG NÊN vội ngưng hành vi
đó trừ khi bạn muốn ngăn cản bé làm tổn thương
trầm trọng. KHÔNG NÊN để cho bé biết bạn quan
tâm tới bé như thế nào.
Nếu hành vi này diễn ra trong vài ngày, bạn nên đưa
bé đi khám bác sĩ nhi khoa tổng quát , vì một vấn đề
trong cơ thể có thể gây khó chịu cho bé.
Nếu bác sĩ không phát hiện bệnh lý gây ra hành vi tự
làm tổn thương, thì bạn hãy cho bé đến gặp một
chuyên viên tâm lý phát triển để được tư vấn.
Sau đây là một số cách để đối phó với hành vi tự làm
tổn thương của bé:
Nếu bé có hành vi đập đầu xuống nền nhà, bạn hãy
âm thầm đặt một khăn tắm xếp lại giữa đầu bé và nền
nhà.
Quan tâm nhiều đến bé khi không có hành vi tự làm
tổn thương.

Đừng vội vàng bồng bế bé khi bé đang có hành vi tự
làm tổn thương. Bé sẽ dùng hành vi này như một
cách thu hút sự quan tâm của bạn đối với bé.
Không dùng lời hăm dọa, chửi mắng hay đánh đập
bé, vì vô tình bạn củng cố thêm hành vi tự làm tổn
thương của bé. Nên bình tĩnh tìm hiểu ý nghĩa của
hành vi đó và dùng lời ôn tồn giải thích cảm xúc tiêu
cực của bé.