Việc quản lý Internet hiện nay

Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỞ ĐẦU
Theo Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), tính đến cuối tháng
11/2007, đã có 5.013.156 thuê bao Internet với 17.872.165 người sử dụng,
chiếm 21,24% dân số. Số thuê bao Internet băng rộng đã đạt con số
1.157.930. Ngày 19/11/1997 là ngày đã đi vào lịch sử của lĩnh vực Internet
Việt Nam. Ngày này hơn 10 năm về trước, Việt Nam đã chính thức hoà vào
mạng Internet toàn cầu. Trải qua phát triển và trưởng thành, đến nay internet
đã thực sự đi vào mọi mặt của cuộc sống, đã có tác dụng làm thay đổi về căn
bản cách chúng ta làm việc, sinh hoạt. Nó thực sự là một công cụ không thể
thiếu với rất nhiều người trong chúng ta, với nhiều lĩnh vực.
Cho đến thời điểm này, có 7 doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ
Internet, trong đó Tập đoàn BC&VT Việt Nam, chiếm trên 54% thị phần,
Viettel (15,66% thị phần); FPT (17,25%); SPT (3,65%); OCI (2,74%);
Netnam (1,51%); EVNTelecom (4,84%).
Số liệu thống kê chính thức của VNNIC cho thấy tổng băng thông kênh
kết nối quốc tế của Việt Nam là 10.508 Mbps; tổng băng thông kênh kết nối
trong nước là 25.412 Mbps. Tổng lưu lượng trao đổi qua trạm trung chuyển
VNIX đạt 12761309 G. Đã có 54.739 tên miền .vn được cấp phát.
Sự phát triển mạnh mẽ của internet chính nhờ những tiện ích nó mang
lại. Ra đời vào năm 1969 là một trong những phát minh lớn và quan trọng
trong lĩnh vực công nghệ thông tin của thế kỷ 20 đến nay internet được sử
dụng phổ biến khắp thế giới. Chính nhờ có internet ra đời mà dịch vụ nội
dung trên môi trường mạng cũng phong phú, với sự ra đời của một loạt các
trang thông tin điện tử cung cấp ngày càng nhiều, đa dạng các thông tin phục
vụ nhu cầu cho phát triển của xã hội, nhân dân. Cũng nhờ internet mà đông
đảo các bạn trẻ được có thêm môi trường học hỏi rộng mở, có cơ hội tiếp xúc
với kho tàng kiến thức sâu rộng của cả thế giới. Internet không chỉ tạo ra sự
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thay đổi toàn diện trong cách chúng ta thông tin, học hỏi mà nó còn là yếu tố

quan trọng trong việc thu hút đầu tư, thu hút khách du lịch, quảng bá Việt
Nam với thế giới. Công cuộc xây dựng Chính phủ điện tử, cải cách hành
chính công từ Chính phủ, tới các ngành, địa phương sẽ không thể thực hiện
nếu chúng ta không có internet.
Theo các chuyên gia, dù 100% các trường Đại học, viện nghiên cứu,
bệnh viện lớn, 98% các trường trung học, 92% các doanh nghiệp... đều đã có
Internet, nhưng chất lượng sử dụng Internet ở Việt Nam vẫn còn kém hiệu
quả. Điều đó cũng có nghĩa là chúng ta chưa biến Internet thành thứ tài
nguyên vô giá. Một điều tra khác cũng cho thấy tình trạng kém chất lượng
trong cộng đồng cư dân mạng là rất rõ ràng: cư dân Internet Việt Nam đứng
đầu danh sách tìm kiếm sex trên mạng; gần 92% doanh nghiệp được khảo sát
không quan tâm đến website; 70% các doanh nghiệp lớn thờ ơ với dịch vụ
web... Ngoài ra, các vấn đề khác như vấn đề bảo mật, kho dữ liệu, công tác
quản lý... vẫn còn bất cập để Internet phát huy hiệu quả của nó.
Chúng ta đã có tài sản quý giá Internet nhưng các công dụng, dịch vụ
chủ yếu vẫn là truy cập tìm kiếm thông tin, chat, mail - tức là những ứng
dụng ban đầu, đơn giản. Trong khi đó, các giao dịch dân sự gần như còn rất
khiêm tốn. Thương mại điện tử chưa phát triển; giao dịch ngân hàng còn sơ
đẳng, chủ yếu cho khách hàng biết số dư tài khoản. Ngay cả việc đăng ký xe
gắn máy cũng còn sơ khai trong ứng dụng công nghệ thông tin. Có lẽ chỉ có
trò chơi điện tử là đi vào đời sống một cách nhanh chóng nhất qua các game
online!
Thực ra Chính phủ cũng rất ý thức trong việc xây dựng một Chính phủ
điện tử qua Đề án 112 nhưng cuối cùng nó bị phá sản một cách thảm hại.
Trước đây Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị từng bước sử dụng văn bản
điện tử thay thế văn bản giấy, nhưng chắc còn lâu chúng ta mới xây dựng
được một chính phủ điện tử như Hàn Quốc. Chính Hàn Quốc được xem là
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nước đứng đầu trong 198 quốc gia về vấn đề này. Hàn Quốc đã xây dựng

xong mạng quốc gia tốc độ cao và đang ở trong giai đoạn 3 tiệm cận với một
chính phủ điện tử hoàn hảo. Chính phủ điện tử ra đời đã giúp cho đời sống
của người Hàn Quốc trở nên lành mạnh hơn, giúp hệ thống công quyền tránh
được những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng; tránh gây phiền hà, nhũng nhiễu
dân, giúp người dân đỡ mất thời gian cho các hoạt động hành chính cá nhân...
Điều đó làm cho xã hội dân chủ, văn minh hơn.
Rõ ràng việc sử dụng sao cho hiệu quả và việc quản lý Internet luôn là
vấn đề đau đầu của các nhà chức trách. Đối với Việt Nam và ngành truyền
thông nói riêng, vấn đề nóng hổi cần được quan tâm hiện nay chính là: quản
lý website, blogs và báo điện tử.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
NỘI DUNG
1. Quản lý blog & website
1.1 Quản lý blog
Các công dân mạng đang ngày càng nhiều hơn trên thế giới và xây cho
mình những "ngôi nhà" hay “nhật ký cá nhân” cho mình trên internet. Đó có
thể là một website hay weblog (thường được gọi tắt là blog). Lập website thì
có thể phải nộp phí, kê khai danh tính, xin phép... còn lập weblog thì chỉ gần
ngồi một chỗ và thực hiện vài thao tác click chuột. Vì đơn giản, dễ dàng và
mang tính cá nhân cao nên blog mọc nhanh như nấm. Từ những "trang nhà"
đó sẽ được tải lên biết bao chuyện của đời sống riêng, chung.
Blog hiện nay đang theo hai xu hướng: Thứ nhất là theo sự phát triển
của các phương tiện hỗ trợ cá nhân, từ viết blog dần chuyển sang blog bằng
âm thanh (audio blog) hoặc blog bằng video. Hiện nay, Việt Nam đã theo kịp
xu hướng này, minh chứng là đã xuất hiện các mạng xã hội chia sẻ video (một
dạng blog bằng video) và có một vài blog cá nhân bằng âm thanh. Xu hướng
thứ 2 là sự chuyển dịch blog thành loại hình báo chí công dân (ví dụ
ohmynews.com). Hiện tại Việt Nam chưa theo kịp xu hướng này.
Theo thống kê của trang tìm kiếm Technorati, mỗi ngày trên toàn thế

giới có thêm khoảng 175.000 blog mới ra đời. Điều này cho thấy khi tìm đến
với blog, nhu cầu được chia sẻ, tâm sự, được tự do nêu quan điểm tại một
diễn đàn mình làm chủ, mong muốn được thể hiện cái tôi cá nhân hiện nay là
rất lớn. Không chỉ giới trẻ, nhiều người cao tuổi, có địa vị trong xã hội như
tổng thống I-ran hay đại biểu Quốc hội Việt Nam Dương Trung Quốc cũng có
blog.
Qua một thời kỳ "sơ khai", đến nay, cộng đồng blog Việt đã trở nên
quá đình đám với nhiều sự việc phức tạp xảy ra. Blogger Cogaidolong bên
ngoài sống ra sao thì bộc lộ rõ hơn về mình trên blog. Khi ca sĩ Phương
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Thanh quyết định khởi kiện Cogaidolong thì đó là kiện nhà báo Hương Trà
(chủ nhân blog) chứ không phải kiện một blogger "ảo" nào. Đến vụ việc liên
quan đến đoạn video riêng tư của một diễn phim chính phim Nhật ký Vàng
Anh bị phát tán thì cơ quan điều tra cũng bắt đầu xác minh kẻ đã đưa thông
tin lên mạng và blog chứ không phải giăng câu để chặn bắt một bóng hình
nào. Và nếu blog là không gian "ảo" thì sẽ chỉ có nằm mơ quản lý được cái
"ảo" mà thôi.
Với sự bùng nổ của "nhật kí trên mạng" (blog), đặc biệt là những blog
có nội dung thiếu lành mạnh hoặc sa đà vào những quan điểm chính trị lệch
lạc thì những ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội là điều khó có thể tránh khỏi.
Nhưng quản lý blog ra sao để chúng thực sự là một công cụ giải trí lành mạnh
đang là câu chuyện thu hút đông đảo sự quan tâm của những người viết
blog...
Đi tiên phong trong việc đưa ra các định chế pháp lý để quản lý blog là
Trung Quốc và Ma-lai-xi-a. Trung Quốc đang soạn thảo luật để quản lý blog
vì lo ngại chủ nhân của nhật kí điện tử thể hiện các quan điểm cực đoan và
phô bày ảnh "mát mẻ". Trong khi đó, Ma-lai-xi-a cũng dự định sẽ đưa ra yêu
cầu chủ nhân blog công bố danh tính để tránh những bình luận quá khích.
Như ở Mỹ, đã có dự thảo luật về blog, nhưng đó được hiểu là dự thảo luật về

vấn đề đạo đức trên blog.
• Có thể quản lý blog được hay không?
Về mặt công nghệ, việc kiểm soát blog đương nhiên là trong tầm tay.
Khi cơ quan chức năng có yêu cầu, các nhà cung cấp dịch vụ blog có thể
không chỉ ngăn chặn không cho hiển thị blog, xóa blog và cung cấp tất cả
thông tin liên quan đến chủ nhân blog đó. Yahoo! nhà cung cấp dịch vụ blog
được dùng nhiều nhất ở VN hiện nay, đã từng hợp tác chặt chẽ với cơ quan an
ninh Trung Quốc trong việc cung cấp thông tin từ hộp thư Yahoo! Mail của
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
một công dân nước này. Nội dung trong hộp thư này sau đó được dùng như
một trong số chứng cứ điện tử khi diễn ra phiên tòa xét xử công dân đó.
Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng có thể yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ
Internet (ISP) như VDC, FPT, Viettel... phối hợp cung cấp thông tin truy cập
Internet để xác định chủ nhân thật sự của blog là ai (trong trường hợp blogger
này là người đang ở VN).
Với sự hợp tác của các nhà cung cấp dịch vụ blog và ISP, khi cần thiết
việc ngăn chặn hay thu thập chứng cứ điện tử và xác định danh tính một
blogger nào đó là chuyện không quá khó khăn. Tuy nhiên, biện pháp công
nghệ chỉ mang tính đối phó một cách bị động vì một số lý do như:
- Với tốc độ lan truyền của cộng đồng blogger hiện nay, nội dung trên
một blog nào đó có thể được gởi đi đến hàng chục ngàn, thậm chí hàng trăm
ngàn người chỉ trong 24 giờ. Thời gian này quá đủ để thông tin lan truyền
trước khi mọi sự can thiệp bằng kỹ thuật có thể được áp dụng. Cũng không
thể áp dụng biện pháp “cấm cửa” luôn địa chỉ của nhà cung cấp dịch vụ vì sẽ
gây ảnh hưởng đến đại đa số những blogger không vi phạm khác.
- Trên Internet có hàng chục dịch vụ lưu trữ trực tuyến cho phép người
xem lưu lại một bản copy nội dung trang web đang xem như Dig, Del.icio.us,
Newsvine... và kể cả khi blog đã bị xóa thì trong một số trường hợp vẫn còn
có thể tìm thấy từ bộ lưu trữ (cache) của công cụ tìm kiếm Google. Ngoài ra

còn phải tính đến trường hợp một thông tin nào đó được các blogger khác
khai thác lại đưa lên blog của họ.
- Ngoài dịch vụ blog do Yahoo! Google, WorldPress, Opera... được
dùng phổ biến ở VN thì còn có vài chục nhà cung cấp dịch vụ blog khác trên
Internet. Việc liên hệ với các nhà cung cấp dịch vụ blog còn lại khi cơ quan
chức năng cần hợp tác có thể sẽ không thể nhanh chóng chỉ trong 1 - 2 ngày.
6