Đồ án môn học
Bảo Quản Lâm Sản
Lời nói đầu
Gỗ là loại vật liệu có rất nhiều ưu diểm như nhẹ ,có hệ số phẩm chất
cao,có khả năng chịu lực tốt ,cách điện cách âm tốt….Do dó được con người
biết tới và sử dụng rất rộng rãi trong công nghiệp,nông nghiệp,giao thông vận
tải, kiến trúc,xâydựng, khai khoáng…
Tuy nhiên do các đặc điểm cấu tạo của gỗ làm cho gỗ dễ bị mốc mục,biến
màu,dễ cháy, dễ bị côn trùng sâu nấm phá hoại .Để khắc phục các nhược
điểm của gỗ cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng,tăng tuổi thọ cho gỗ gỗ từ
xa xưa con người đã biết ngâm gỗ tre xuống bùn ao đẻ kéo dài tuổi thọ của
chúng. Ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật con người dã
tìm ra phương pháp , thiết bị,các loại hoá chất có hiệu quả cao trong việc bảo
quản gỗ
Để nâng cao khả năng thực hiện và kiến thức thực tế về bảo quản gỗ nói
riêng và lâm sản nói chung cho sinh viên ,được sự hướng dẫn và giúp đỡ
nhiệt tình của các thầy cô giáo và bộ môn Khoa học gỗ,. Em thực hiện đồ án
Bảo quản lâm sản bằng phương pháp ngâm thường để bảo quản gỗ
Trong quá trình xây dựng phương án bảo quản mặc dù đã rất cố gắng
song không thể tránh khỏi thiếu sót em rất mong nhận được sự góp ý và chỉ
bảo của các thầy cô trong bộ môn. Em xin chân thành cảm ơn thầy cô đã giúp
đỡ em hoàn thành đồ án này.
Hà Tây ngày 17-4-2005
Sinh viên : Nguyễn Xuân Lập
1
Đồ án môn học
Bảo Quản Lâm Sản
ĐỀ BÀI
ĐỒ ÁN MÔN HỌC BẢO QUẢN LÂM SẢN
1. Xây dựng phương án bảo quản .
2. Mục tiêu xây dựng dược phương án bảo quản cho đối tượng bảo
quản cụ thể bàng hoá chất,kĩ thuật .
3. Căn cứ để xây dựng phương án
Tổng lượng gỗ cần tẩm trong năm M = 1600 m
3
Tổng lượng gỗ dễ tẩm trong năm M
1
= 800 m
3
Tổng lượng gỗ dễ tẩm trung bình trong năm M
2
= 500 m
3
Tổng lượng gỗ khó tẩm trong năm M
3
= 300 m
3
Thời gian tẩm /mẻ t = (ngày)
Gỗ dễ tẩm t
1
= 3 ngày
Gỗ dễ tẩm trung bình t
2
= 5 ngày
Gỗ khó tẩm t
3
= 7 ngày
Tổng số ngày làm việc trong năm T = 250 ngày
Thuốc bảo quản sử dụng CCA
A.BẢNG MỘT SỐ KÝ HIỆU TRONG ĐỒ ÁN
Kí hiệu Tên
M Tổng khối lượng gỗ cần tẩm trong năm
M
1
Tổng lượng gỗ dễ tẩm trong năm
M
2
Tổng lượng gỗ dễ tẩm trung bình trong năm
M
3
Tổng lượng gỗ khó tẩm trong năm
T
o
Số ngày tẩm thực tế trong năm
B Dung tích bể ngâm tẩm
m
0
Khối lượng gỗ tẩm một mẻ
A Lượng thuốc thấm cần đạt được sau ngâm tẩm
K Khối lượng thuốc khô cần cho ngâm tẩm
C Nồng độ dung dịch
D Lượng dung dịch cần thiết cho quá trình ngâm tẩm
2
Đồ án môn học
Bảo Quản Lâm Sản
1 . XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN BẢO QUẢN GỖ
Mục đích sử dụng của sản phẩm
Sản phẩm sau bảo quản được sủ dụng làm cột điện cột trụ cầu.
Môi trường sử dụng của sản phẩm :
Sau bảo quản ,sản phẩm sử dụng ngoài trời thường xuyên tiếp xúc trực
tiếp với mưa nắng,tiếp xúc với đất ẩm
Đối tượng phá hoại.
Đối tượng sinh vật chủ yếu là nấm mục, sự phá hoại của côn trùng
không phổ biến như nấm mốc
Thuốc bảo quản sử dụng :
Với môI trường sử dụng và tác nhân phá hoại như trên ta chọn loại
thuốc bảo quản là thuốc CCA
Thuốc bảo quản
Thuốc CCA
Hỗn hợp của ba hợp chất Đồng ,Crôm và Asen
Hợp chất chứa đồng gồm:
Cu
CuCl
2
CuSO
4
Hợp chất chứa Crôm gồm:
Na
2
Cr
2
O
7
K
2
Cr
2
O
7
Hợp chất chứa Asen gồm:
As
2
O
5
H
3
AsO
4
Thành phần của thuốc có chứa Asen nen thuốc độc với người và môi
trường
ơ dạng dung dịch thuốc có màu vàng nhạt của Crôm, sau khi tẩm vào gỗ làm
cho gỗ có màu xanh của Đồng
Thuốc cca được sử dụng cho nhiều mục đích bảo quản khác nhau như bảo
quản cho gỗ sử dụng cho các công trình xây dựng ,bảo quan gỗ ngoai trời tiếp
xúc với đất,cột điện…
Là loại thuốc muối có khả năng hoà tan trong dung môi là nước có tác
dụng mạnh với nấm mục và côn trùng, sau khi tẩm vào gỗ cố định tốt trong
gỗ do có chứa thành phần Crôm ,không ảnh hưởng đến cường độ cơ học của
gỗ .Tuy nhiên sau khi ngâm tẩm thuốc làm biến màu của gỗ , ảnh hưởng đến
3
Đồ án môn học
Bảo Quản Lâm Sản
khả năng trang sức hở của gô dùng trong sản xuất đồ mộc. không có khả năng
làm cho gỗ chậm cháy .Thuốc ít được sử dụng với đô mộc thông dụng , loại
sản phẩm thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với con người do thuốc chứa thành
phần Asen rất độc hại với con người và môi trường
Thuốc CCA theo tiêu chuẩn của Mỹ
Thành phần của thuốc
Loại thuốc
A% B% C%
Thành phần: Crôm(CrO
3
) 65,5 35,3 47,5
Thành phần: Đồng(CuO) 18,1 19,6 18,5
Thành phần: Asen (As
2
O
5
) 16,4 45,1 34,0
Tỉ lệ thành phần theo tiêu chuẩn của Anh
Thành phần của thuốc
Loại thuốc
Loại 1(%) Loại 2(%)
CuSO
4
. 5H
2
O 32,6 35,0
K
2
Cr
2
O
7
hoặc Na
2
Cr
2
O
7
41,0 45,0
As
2
O
5
. 2H
2
O 26,4 20,0
2.1 .Phương án bảo quản
Đối với thuốc CCA có thể sử dụng nhiều phương pháp bảo quản để
tẩm vào gỗ nhưng khi tẩm không gia nhiệt cho thuốc quá 50
o
C
Nồng độ sử dụng tối đa là 4%,thông thường nông độ từ 1- 2%sử dụng
với dộ pH từ 1,9-2,6
2.1.1 Phương pháp ngâm tẩm áp lực
Đặc điểm củaphương pháp này là gỗ được thẩm thấu trong điều kiện có áp
suất cao thường 8—10 kg /cm
2
.Đồng thời với quá trình áp suất cao người ta
còn thực hiện quá trình hút chân không để tăng khả năng thẩm thấu của thuốc,
thuốc được thẩm thấu vào trong gỗ chủ yếu là trong quá trình áp suất cao.
Ưu điểm của phương pháp tẩm áp suất cao
Khả năng thẩm thấu của thuốc cao
Thơig gian ngâm tẩm ngắn
Năng suất cao
Nhược điểm của phương pháp
Thiết bị đồng bộ cao
Vốn đầu tư lớn
Chỉ thích hợp với những cơ sở sản suất lớn
4
Đồ án môn học
Bảo Quản Lâm Sản
2.1.2 .Phương pháp tẩm nóng lạnh
Thiết bị ngâm tẩm hai bể :1 bể nóng ,1 bể lạnh . Gỗ được đưa vào bể
nóng sau một thời gian τ
1
với nhiệt độ T
1
thì được chuyển sang bể lạnh với
thời gian T
2
và nhiệt độ τ
2
.Thuốc bảo quản được ngấm chủ yếu trong bể lạnh
với nguyên lý tế bào đầy .
* Ưu điểm của phương pháp tẩm nóng lạnh
-- Khả năng thẩm thấu của thuốc cao
-- Thời gian tiến hành bảo quản ngắn
-- Phương pháp đơn giản dễ tiến hành
-- Vốn đầu tư ít
* Nhược điểm của phương pháp tẩm nóng lạnh
-- Khả năng gia nhiệt cho bể nóng là khó thực hiện
-- Quá trình vận chuyển gỗ từ bể nóng sang bể lạnh gặp nhiều khó khăn
-- Thiết kế thi công phức tạp
2.1.3. Phương pháp ngâm tẩm thông thường
Thiết bị là một bể ngâm tẩm , có dung tích đủ lớn để có khả năng ngâm
tẩm .Gỗ được đưa vào ngâm tâm trong một thời gian T sau đó được vớt ra
ngoài và tiến hành ủ gỗ .Quá trình ủ gỗ nhằm cho thuốc bảo quản thẩm thấu
sâu vào trong gỗ và ổn định . Tuỳ theo mục đích sử dụng người ta có thể tiến
hành ngâm tẩm trong thời gian nhanh hay chậm . Tuỳ thuộc vào môi trường
sử dụng mà người ta ngâm tẩm trong dung dịch có nồng độ khác nhau
* Ưu điểm của phương pháp ngâm tẩm thông thường
o Phương pháp đơn giản không tốn kém
o Dễ tiến hành bảo quản
o Có thể áp dụng rộng rãi
o Chi phí thấp ,hiệu quả kinh tế cao
o Vốn đầu tư ít
5