Bộ đề thi học sinh giỏi lớp 7 tham khảo

Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 1)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1 (3 điểm).
Chỉ ra và phân tích ý nghĩa của những quan hệ từ trong những câu thơ sau:
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
( Bánh trôi nớc - Hồ Xuân Hơng)
Câu 2: (7 điểm).
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn sau:
Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trớc. Từ các cụ già tóc
bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ những kiều bào ở nớc ngoài đến những đồng bào ở
vùng tạm bị chiếm, từ nhân dân miền ngợc đến miền xuôi, ai cũng một lòng nồng nàn yêu
nớc, ghét giặc. Từ những chiến sĩ ngoài mặt trận chịu đói mấy ngày để bám sát lấy giặc
đặng tiêu diệt giặc, đến những công chức ở hậu phơng nhịn ăn để ủng hộ bộ đội, từ những
phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải, cho đến
các bà mẹ chiến sĩ săn sóc yêu thơng bộ đội nh con đẻ của mình. Từ những nam nữ công
nhân và nông dân thi đua tăng gia sản xuất, không quản khó nhọc để giúp một phần vào
kháng chiến, cho đến những đồng bào điền chủ quyên đất ruộng cho Chính phủ. Những
cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhng đều giống nhau nơi nồng nàn yêu n-
ớc.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nớc của nhân dân ta)
Câu 3 (10 điểm).
Có ý kiến đã nhận xét rằng:
"Thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của ngời lao động. Nó thể hiện sâu sắc những
tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta."
Dựa vào những câu tục ngữ, ca dao mà em đã đợc học và đọc thêm, em hãy làm sáng
tỏ ý kiến trên.
P N
Câu 1 (3 điểm)
* Yêu cầu 1 (1,0 điểm):

Chỉ ra những quan hệ từ: Mặc dầu, mà.
* Cho điểm:
Chỉ đúng mỗi từ cho 0,5 điểm.
* Yêu cầu 2: Phân tích đợc ý nghĩa của việc sử dụng quan hệ từ (2,0 điểm):
- Việc sử dụng các quan hệ từ mặc dầu, mà chỉ sự đối lập giữa bề ngoài của chiếc bánh
trôi nớc với cái nhân của nó, chiếc bánh trôi có thể rắn hay nát, khô hay nhão là do tay ng-
ời nặn nhng dù thể rắn hay nát, khô hay nhão thì bên trong cũng có nhân màu hồng son,
ngọt lịm.
- Đó cũng là sự đối lập giữa hoàn cảnh xã hội với việc giữ gìn tấm lòng son sắt của ngời
phụ nữ.
- Việc sử dụng cặp quan hệ từ trên tạo nên một cách dõng dạc và dứt khoát thể hiện rõ
thái độ quyết tâm bảo vệ giữ gìn nhân phẩm của ngời phụ nữ trong bất cứ hoàn cảnh nào.
- Việc dùng cặp quan hệ từ trên cũng đã thể hiện thái độ đề cao, bênh vực ngời phụ nữ
của Hồ Xuân Hơng.
Câu 2 (7 điểm)
* Yêu cầu:
- Đoạn văn nói về tinh thần yêu nớc của nhân dân trong văn bản nghị luận về Tinh thần
yêu nớc của nhân dân ta của Hồ Chí Minh.
- Đoạn văn đã sử dụng phép lập luận chứng minh, cách lập luận rất rõ ràng theo quan hệ
Tổng - Phân - Hợp giàu sức thuyết phục:
+ Câu mở đoạn nêu luận điểm: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta
ngày trớc để giới thiệu tinh thần yêu nớc của nhân dân ta ngày nay đồng thời còn có sự so
1
sánh đối chiếu với tinh thần yêu nớc của nhân dân ta ngày trớc để bày tỏ thái độ ngợi ca,
trân trọng.
+ Các câu 2, 3, 4 liệt kê một loạt dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể, toàn diện để chứng minh làm
sáng tỏ tinh thần yêu nớc của nhân dân ta ngày nay nêu ra ở câu nêu luận điểm: các cụ già
các cháu thiếu niên nhi đồng; các kiều bào đồng bào vùng bị tạm chiếm; nhân dân
miền ngợc miền xuôi; những chiến sĩ ngoài mặt trận các công chức ở hậu phơng;
những phụ nữ bà mẹ; nam nữ công nhân và nông dân những đồng bào điền chủ

Cùng với những dẫn chứng tác giả trình bày chi tiết, tỉ mỉ những hành động, biểu
hiện của tấm lòng yêu nớc của những con ngời này: Ai cũng một lòng nồng nàn yêu nớc,
ghét giặc, nhịn đói mấy ngày để bám sát lấy giặc đặng tiêu diệt giặc, nhịn ăn để ủng
hộ bộ đội, khuyên chồng con đi tòng quân mà mình thì xung phong giúp việc vận tải,
săn sóc yêu thơng bộ đội nh con đẻ của mình, thi đua tăng gia sản xuất, không quản
khó nhọc để giúp một phần vào kháng chiến, quyên đất ruộng cho chính phủ
Kiểu câu Từ . đến tạo ra lối điệp kiểu câu, cùng với điệp từ những, các và phép
liệt kê rất tự nhiên, sinh động vừa đảm bảo tính toàn diện vừa giữ đợc mạch văn trôi chảy
thông thoáng cuốn hút ngời đọc, ngời nghe. Tác giả đã làm nổi bật tinh thần yêu nớc của
nhân dân ta trong kháng chiến rất đa dạng, phong phú ở các lứa tuổi, tầng lớp, giai cấp,
nghề nghiệp, địa bàn, hành động, việc làm.
+ Cuối đoạn văn khẳng định: Những cử chỉ cao quý đó, tuy khác nhau nơi việc làm, nhng
đều giống nhau nơi nồng nàn yêu nớc.
- Với cách lập luận chặt chẽ, tác giả ca ngợi tấm lòng yêu nớc nồng nàn của nhân dân ta từ
đó kích thích động viên mọi ngời phát huy cao độ tinh thần yêu nớc ấy trong cuộc kháng
chiến chống Pháp.
Câu 3 (10 điểm).
1. Yêu cầu về kĩ năng và hình thức:
- Xác định đúng kiểu bài chứng minh nhận định về văn học dân gian (tục ngữ, ca dao).
- Viết bài phải có bố cục rõ ràng, có luận điểm, luận cứ, luận chứng.
- Trình bày sạch đẹp, câu chữ rõ ràng, hành văn giàu cảm xúc và trôi chảy.
2. Yêu cầu về nội dung:
a) Mở bài:
- Dẫn dắt đợc vào vấn đề hợp lí.
- Trích dẫn đợc nội dung cần chứng minh ở đề bài, đánh giá khái quát vấn đề.
b) Thân bài:
* Thơ ca dân gian là gì? (thuộc phơng thức biểu đạt trữ tình của văn học dân gian gồm tục
ngữ, dân ca, ca dao; thể hiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân lao động với
nhiều cung bậc tình cảm khác nhau, đa dạng và phong phú xuất phát từ những trái tim lao
động của nhân dân; là cách nói giản dị, mộc mạc, chân thành nhng thể hiện những tình

cảm to lớn, cụ thể; "ca dao là thơ của vạn nhà" - Xuân Diệu; là suối nguồn của tình yêu
thơng, là bến bờ của những trái tim biết chia sẻ.).
* Tại sao thơ ca dân gian là tiếng nói trái tim của ngời lao động (lập luận): Thể hiện những
t tởng, tình cảm, khát vọng, ớc mơ của ngời lao động.
* Thơ ca dân gian "thể hiện sâu sắc những tình cảm tốt đẹp của nhân dân ta":
- Tình yêu quê hơng đất nớc, yêu thiên nhiên (dẫn chứng).
- Tình cảm cộng đồng (dẫn chứng: "Dù ai đi mùng mời tháng ba; Bầu ơi thơng một
giàn; Nhiễu điều phủ lấy nhau cùng; máu chảy ruột mềm, Môi hở răng lạnh ").
- Tình cảm gia đình:
+ Tình cảm của con cháu đối với tổ tiên, ông bà (dẫn chứng: Con ngời có tổ có nguồn;
Ngó lên nuột lạt bấy nhiêu; ).
+ Tình cảm của con cái đối với cha mẹ (dẫn chứng: Công cha nh là đạo con; Ơn cha
cu mang; Chiều chiều ra đứng chín chiều; Mẹ già nh đờng mía lau).
+ Tình cảm anh em huynh đệ ruột thịt (dẫn chứng: Anh em nh chân đỡ đần; Anh thuận
em hoà là nhà có phúc; Chị ngã em nâng).
+ Tình cảm vợ chồng (dẫn chứng: Râu tôm khen ngon; Lấy anh thì sớng hơn vua càng
hơn vua; Thuận vợ thuận cạn).
- Tình bằng hữu bạn bè thân thiết, tình làng xóm thân thơng (dẫn chứng: Bạn về có nhớ
nhớ trời; Cái cò cái vạc giăng ca; ).
- Tình thầy trò (dẫn chứng: Muốn sang thì bắc lấy thầy).
- Tình yêu đôi lứa (dẫn chứng: Qua đình bấy nhiêu; Yêu nhau cới gió bay; Gần nhà mà
làm cầu; Ước gì sông sang chơi.).
2
c) Kết bài:
- Đánh giá khái quát lại vấn đề.
- Bộc lộ tình cảm, suy nghĩ của bản thân về vấn đề vừa làm sáng tỏ.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 2)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1 (5điểm): Chỉ ra những cái hay, cái đẹp và hiệu quả diễn đạt của nó đợc sử dụng

trong đoạn thơ sau:
Đẹp vô cùng tổ quốc ta ơi!
Rừng cọ đồi chè đồng xanh ngào ngạt.
Nắng chói Sông Lô hò ô tiếng hát,
Chuyến phà dào dạt bến nớc Bình Ca
(Tố Hữu)
Câu 2 (5 điểm)
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn sau:
Tôi yêu Sài Gòn da diết. Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào buổi
chiều lộng gió nhớ thơng, dới những cây ma nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng
với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại nh thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya th-
a thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phờng náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu
cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sơng với làn không khí mát dịu, thanh sạch trên một số
đờng còn nhiều cây xanh che chở. Nêú cho là cờng điệu, xin tha:
Yêu nhau yêu cả đờng đi
Ghét nhau ghét cả tông chi, họ hàng.
(Sài Gòn tôi yêu - Minh Hơng)
Câu 3 (10 điểm)
Phất biểu cảm nghĩ của em về bài thơ Rằm tháng riêng của nhà thơ Hồ Chí Minh
Ngữ văn 7- tập I
Đáp án
Câu 1 ( 5 điểm):
* Yêu cầu về hình thức: Viết thành bài văn ngắn, có bố cục rõ ràng, mạch lạc; diễn đạt tốt,
trong sáng; câu chữ và viết đoạn chặt chẽ, chọn lọc, chính xác.
* Yêu cầu về nội dung cần làm nổi bật các ý cơ bản sau:
- Cái đẹp (nghệ thuật của đoạn thơ):
+ Cách gieo vần a (câu 1, 4) và át (câu 2,3) làm cho khổ thơ giàu tính nhạc điệu.
3
+ Đảo trật tự cú pháp và dùng câu cảm thán ở câu thơ thứ nhất đã nhấn mạnh cảm xúc ngợi
ca.

+ Âm thanh tiếng hát điệu hò tạo cảm giác mênh mông khoáng đạt.
+ Cách ngắt nhịp cân đối 4/4.
+ Đoạn thơ có màu sắc chói chang của nắng, có cái bát ngát tốt tơi của rừng cọ, đồi chè, n-
ơng lúa.
+ Có đờng nét sơn thuỷ hữu tình - một vẻ đẹp trong thi ca cổ - trên là núi đồi in bóng
xuống dòng sông sóng vỗ với những chuyến phà ngang dọc qua sông.
- Cái hay (nội dung của đoạn thơ): Đoạn thơ vẽ lên một bức tranh đẹp, rực rỡ tơi sáng về
thiên nhiên đất nớc; tạo cho lòng ngời niềm tự hào vô bờ bến về Tổ quốc tơi đẹp tràn đầy
sức sống.
Câu 2 (5 điểm):
* Yêu cầu:
Đây là đoạn văn biểu cảm tình yêu Sài Gòn của nhân vật trữ tình trong tuỳ bút Sài Gòn
tôi yêu của Minh Hơng.
- Câu mở đầu đoạn văn bộc lộ tình cảm một cách khái quát, những câu sau bộc lộ tình
yêu Sài Gòn một cách cụ thể của tôi. Với những hình ảnh đối lập, sự liệt kê cho thấy tôi
yêu sài Gòn da diết, yêu rất nhiều thứ, nhiều lúc, nhiều nơi: Yêu thiên nhiên yêu nắng, yêu
ma, yêu sớm, yêu chiều, yêu đêm, yêu ngày, yêu nhịp sống của phố phờng lúc tĩnh lặng,
yêu cả những lúc phố phờng náo động, dập dìu, yêu những lúc thời tiết đẹp trời, rồi yêu
cả những lúc thời tiết trái chứng trở trời. Và cuối cùng tác giả lí giải cho cái tình cảm của
mình bằng một câu ca dao càng làm nổi bật tình yêu sâu sắc đối với quê hơng. Thông qua
tình yêu của tác giả ta cảm nhận đợc nét đẹp riêng, độc đáo của thiên nhiên, khí hậu và phố
phờng Sài Gòn.
- Điệp ngữ tôi yêu nhắc đi nhắc lại nhiều lần cùng với hình ảnh gợi cảm nắng ngọt
ngào, gió nhớ thơng, cây ma nhiệt đới bất ngờ, trời ui ui buồn bã, ta nh cảm thấy nhân
vật trữ tình huy động tất cả các giác quan để cảm nhận một cách tinh tế thiên nhiên, phố
phờng Sài Gòn để bộc lộ tình yêu Sài Gòn sâu nặng, thiết tha.
- Đoạn văn gợi nhắc mọi ngời về tình yêu đối với quê hơng, đất nớc.
Câu 3:
* Mở bài:(1 điểm)
- Giới thiệu vài nét về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ (0.5 điểm)

- Nêu đợc những ấn tợng và cảm xúc về bài thơ : Bài thơ viết về một đêm trăng đẹp ở chến
khu Việt Bắc, qua đó cho ta thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn Bác: tình yêu thiên nhiên gắn liền với
lòng yêu nớc, phong thái ung dung, lạc quan; tâm hồn nghệ sĩ hoà hợp với cốt cách ngời
chiến sĩ.(0.5 điểm)
* Thân bài (5 điểm)
- Học sinh có thể trình bày cảm nhận, suy nghĩ của bản thân theo dàn ý dới đây:
- Hai câu bở đầu ( cảnh đẹp của đêm trăng dằm tháng riêng):
+ Hai câu đầu là cảnh đẹp tràn đầy sắc xuân của đêm trăng rằm tháng riêng.Trên cao, vầng
trăng đang độ trò(nguyệt chính viên) toả ánh vàng mất dịu đến muôn nơi. ánh trăng
chiếu sáng làm cho mọi cảnh vật đều mang vẻ đẹp hữu tình, cả đất trời bát ngát màu xanh.
Điệp từ xuân trong câu thơ thứ hai đã làm nổi bật cái thần của nhân vật, sông nớc, đất
trời khi vào xuân.
+ Đọc hai câu thơ, chúng ta không chỉ cảm nhận đợc vẻ đẹp viên mãn, đày sức xuân của
non sông, đất nớc trong đêm trăng nguyên tiêu mà còn cảm nhận đợc lòng yêu thiên nhiên,
lòng tự hào, sự rung động của tâm hồn Bác trớc một đêm trăng đẹp, một đêm trăng mà đất
nớc đang trong cuộc kháng chiến anh dũng trớc thời kỳ chống thực đân Pháp.(1 điểm)
+ Hai câu thơ cuối ( cảnh đẹp của dòng sông, khói sóng, con thuyền và vẻ đẹp tâm hồn
Bác):
- Trăng nguyên tiêu là đêm trăng rằm đầu tiên của một năm mới. Mọi ngời thởng trăng với
bao niềm hào hứng, đợi chờ, với bao niềm hi vọng và tình cảm nồng hậu. Khác với mọi ng-
ời, Bác Hồ ngằm trăng trong một hoàn cảnh đặc biệt: trên khói sóng, nơi bí nật trên dòng
sông giữa núi rừng Việt Bắc. thực ra, ở đay ngời đang bàn bạc việc quân với mọi ngời để
tìm cách lãnh đạo nhân dân kháng chiến giành độc lập tự do cho dân tộc.
4
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 3)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Cõu 1. (3 im)
Hóy lớ gii hnh ng ngng u v cỳi u ca tỏc gi Lớ Bch trong bi th
Tnh d t

Cõu 2. (5 im)
c bi ca dao sau:
R nhau xem cnh Kim H,
Xem cu Thờ Hỳc, xem chựa Ngc Sn,
i Nghiờn, thỏp Bỳt cha mũn,
Hi ai gõy dng nờn non nc ny ?
Trỡnh by suy ngh ca em v cõu hi cui bi th ?
Cõu 3. (10 im)
Cm nhn ca em v bi th Qua ốo Ngang ca B Huyn Thanh Quan.
P N
Cõu 1: (3 im)
* Yờu cu v ni dung:
Hai hnh ng lin nhau th hin tỡnh yờu quờ hng sõu nng ca tỏc gi:
+ Hnh ng ngng u: kim nghim cm giỏc m h ca tỏc gi sng hay trng ? T
khụng gian hp tỏc gi hng ra khụng gian rng (0,5 im).
+ Hnh ng cỳi u Th hin s lin mch trong cm xỳc ca nhõn vt tr tỡnh:
Nhỡn thy vng trng, tỏc gi chm vo ni nh nh, khụng mun i din vi ni bun
quỏ lõu Cỳi u xung trỏnh ni bun nhng lp tc ni nh quờ hng trn v
trong tõm tng (1,0 im).
* Yờu cu v hỡnh thc: (0,5 im)
Hc sinh vit hon chnh mt vn bn ngn cú ba phn, din t tt, kt cu mch lc.
Cõu 2: (5 im)
* Yờu cu v ni dung:
Bi ca dao ca ngi v p ca mt a danh c coi l biu tng thu nh ca t
nc Vit Nam: Cnh H Gm vi cỏc nột c sc mang trong mỡnh õm vang lch s v
vn hoỏ.
Nhng ý tỡnh gi lờn t cõu hi cui bi ca dao:
+ õy l cõu hi rt t nhiờn, õm iu nhn nh, tõm tỡnh. õy l dũng th xỳc ng, sõu
lng nht trong bi ca dao, tỏc ng trc tip vo tỡnh cm ca ngi c, ngi nghe
(1,0 im)

+ Cõu hi nhng khng nh v nhc nh cụng lao xõy dng non nc ca ụng cha ta
qua nhiu th h. Cnh Kim H v nhng cnh trớ khỏc ca H Gm trong bi c
nõng lờn tm non nc, tng trng cho non nc. (1,0 im)
+ Cõu hi cũn hm ý nhc nh cỏc th h con chỏu phi bit gi gỡn, xõy dng non nc
cho xng ỏng vi truyn thng cha ụng. (0,5 im)
* Yờu cu v hỡnh thc: (0,5 im)
Hc sinh vit hon chnh mt vn bn ngn cú ba phn, din t tt, kt cu mch lc.
Cõu 3: (10 im)
* Bi lm cn m bo cỏc ý sau:
5
Đây là bài thơ “tả cảnh ngụ tình” rất đặc sắc thể hiện phong cách thơ hết sức điêu luyện,
trang nhã của Bà Huyện Thanh Quan, tác giả mượn cảnh vật để kín đáo kí thác những nỗi
niềm tâm sự của mình: Nỗi buồn cô đơn trước thực tại, nhớ về dĩ vãng để trang trải nỗi
lòng:
+ Hai câu đề:
- Một không gian, thời gian gợi buồn, đó là “Đèo Ngang” với “bóng xế tà”: Không gian
mênh mông, thời gian chiều tà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn man mác
- Nét chung về phong cảnh: nhà thơ gợi một nét về thiên nhiên hoang dã nơi Đèo Ngang
(Cỏ, đá, cây, hoa), phân tích cái hay của điệp từ “chen” → Thiên nhiên rậm rạp, đua nhau
trong một không gian sinh tồn. Chỉ có ba sự vật nhưng ta có cảm giác rất nhiều.
→ Miêu tả cận cảnh Đèo Ngang với một vài nét chấm phá: từ không gian, thời gian, thiên
nhiên đều gợi nét buồn
+ Bốn câu thực luận: Tả cụ thể hơn cảnh Đèo Ngang
- Phép đảo ngữ, đối rất cân xứng đã khắc hoạ được sự ít ỏi, nhỏ nhoi của cảnh vật nơi
đây, chú ý tập trung vào các từ láy gợi hình: lom khom, lác đác. Có sự xuất hiện của con
người nhưng không làm bức tranh vui lên mà gợi trong lòng người lữ khách một nỗi buồn
trĩu nặng.
- Những âm thanh hoang dã nơi Đèo Ngang qua phép đảo ngữ, đối, chơi chữ rất khéo léo,
trang nhã của tác giả đã gợi nỗi niềm tâm sự kín đáo, da diết của tác giả: nhớ nước,
thương nhà → niềm hoài cổ (học sinh phải liên hệ tới hoàn cảnh sáng tác để rõ hơn ý

này).
→ Bốn câu thơ đầu tác giả thiên về tả cảnh bằng vài nét phác hoạ, chấm phá mà khá đậm
nét, người đọc nhận ra tình cảm của thi nhân trong từng đường nét của cảnh vật (vì mục
đích ngụ tình nên tác giả chỉ lựa chọn vài nét hoang vắng, lưa thưa, nhỏ bé của Đèo
Ngang), từ câu luận, cảnh thực đã chìm xuống, nhường chỗ cho tâm cảnh. Đi liền với điều
đó là sự liền mạch của cảm xúc: từ buồn man mác
→
Trĩu nặng
→
Da diết, khắc khoải.
Tác giả đẫ chuẩn bị ý tình để hạ hai câu kết:
+ Hai câu kết: thâu tóm cảnh và tình mà thực chất là tình của bài thơ
- Thủ pháp đối lâp: không gian rộng lớn > < con ngưòi nhỏ bé → nỗi cô đơn gần như
tuyệt đối của tác giả: cách dùng từ đặc sắc “mảnh tình” → nỗi buồn như kết đọng thành
hình khối trong tiếng thở dài “ta với ta” → Khao khát đuợc chứng giám và trang trải nỗi
lòng của tác giả
* Cho điểm:
+ Phân tích tốt từng cặp câu thơ theo cấu trúc, kết hợp giữa nội dung và nghệ thuật
(mỗi cặp câu cho 3,0 điểm)
+ Tổng: 4 cặp câu × 3,0 điểm = 12,0 điểm
+ Mở bài: 1,0 điểm
+ Kết bài:1,0 điểm
+ Chữ viết sạch đẹp, bố cục cân đối, kết cấu chặt chẽ, liên hệ hợp lí: 1,0 điểm
(Chú ý: cần lưu ý giữa định tính và định lượng, cần xem xét mối quan hệ giữa ý và việc
triển khai, sự liền mạch trong cảm nhận, cách diễn đạt…Không đếm ý cho điểm; nếu
bài viết chỉ diễn xuôi bài thơ thì không cho quá 6,0 điểm).
6
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 4)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)

Câu 1 ( 5,0 điểm): Cho đoạn văn sau:
Ngót ba mơi năm, bôn tẩu bốn phơng trời, Ngời vẫn giữ thuần tuý phong độ, ngôn ngữ,
tính tình của một ngời Việt Nam. Ngôn ngữ của Ngời phong phú, ý vị nh ngôn ngữ của
một ngời dân quê Việt Nam. Ngời khéo dùng tục ngữ, hay nói ví, thờng có lối châm biếm
kín đáo và thú vị. Làm thơ, Ngời thích lối ca dao vì ca dao việt Nam cũng nh núi Trờng
Sơn, hồ Hoàn Kiếm hay Đồng Tháp Mời vàng.
(Hồ Chủ Tịch - Hình ảnh của dân tộc của Phạm Văn Đồng)
a. Đoạn văn trên sử dụng những phép tu từ nào? tác dụng?
b. Chuyển đổi câu: Ngời khéo dùng từ ngữ, hay nói ví, thờng có lối châm biếm kín đáo
và thú vị. thành câu bị động rồi rút gọn đến mức có thể mà ít làm tổn hại đến ý chính của
câu.
Câu 2 ( 5,0 điểm):
Viết đoạn văn ( không quá 15 dòng) làm rõ tình cảm bà cháu trong bài thơ Tiếng gà tra
của Xuân Quỳnh ( Ngữ Văn 7 tập 1).
Câu 3 ( 10 i m):
Chng minh rng: Ca dao luụn bi p cho tui th chỳng ta tỡnh yờu tha thit i vi
t nc, quờ hng .
P N
Câu 1: (5 im)
a. Các phép tu từ đợc sử dụng trong đoạn văn
+ So sánh: - Ngôn ngữ của Ngời.nh ngôn ngữ ngời dân
- Ca dao là Việt Nam cũng nh núi Trờng Sơn, hồ Hoàn Kiếm hay Đồng Tháp M-
ời.
+ Liệt kê: - Phong độ, ngôn ngữ, tính tình
- Phong phú, ý vị
=> Tác dụng: Góp phần làm nổi bật sự giản dị của Bác trong lối sống, trong lời nói và
trong bài viết của mình.
b. Chuyển thành câu bị động
- Tục ngữ, nói ví, châm biếm kín đáo và thú vị .đợc Ngời hay sử dụng trong lời ăn tiếng
nói của mình.

- Rút gọn: Lời nói của Ngời đậm chất dân gian
Câu 2: (5 im)
* Yêu cầu: - Hình thức không quá 15 dòng
- Nội dung: Đảm bảo làm rõ tình bà cháu đợc thể hiện qua nỗi nhớ của cháu về
bà.
+ Nhớ lời trách mắng suồng sã, thân yêu của bà.
+ Nhớ hình ảnh bàn tay già nua nhăn nheo của bà chắt chiu soi trứng cho gà ấp.
+ Nhớ khuôn mặt và đôi mắt đục mờ của bà nhìn trời mà lo cho đàn gà- mong trời đừng rét
để bán gà may quần áo mới cho cháu.
+ Tình bà cháu làm phong phú tình yêu quê hơng đất nớc.
Câu 3: (10 im)
* Yêu cầu: - Phơng thức: Chứng minh
- Nội dung: Ca dao bi p tỡnh yờu tha thit i vi t nc, quờ hng
- Phạm vi : Dẫn chứng lấy trong kho tng ca dao Vit Nam.
* Cụ thể:
a. Mở bài:
- Gii thiu c ca dao l ting núi tỡnh cm, l sn phm tinh thn ca ngi lao ng
xa.
- Ca dao biu hin i sng tõm hn phong phỳ nht l tỡnh yờu quờ hng t nc.
b. Thân bài: Chng minh c trờn cỏc phng din sau:
+ Ca dao ca ngi cnh p quờ hng t nc:
7
- VD: x Lng ng ng cú ph Kỡ La
Cú nng Tụ Th, cú chựa Tam Thanh
Thng Long Giú a cnh trỳc la
Ting chuụng Trn V, canh g Th Xng
Mt mự khúi ta ngn sng
Nhp chy Yờn Thỏi, mt gng Tõy H
Min Trung ng vụ x Ngh quanh quanh
Non xanh nc bic nh tranh ha

+ Ca dao gii thiu sn vt quý ca mi min:
- VD: Phỳ Th Bi Chi ỏn, quýt an H
C phờ Phỳ H, i chố Thỏi Ninh
Núi n s giu cú ca quờ hng
Nc ta b bc non vng
B bc Nam Hi, non vng Bng Lai
ng bờn ni ng, ngú bờn tờ ng, mờnh mụng bỏt ngỏt.
ng bờn tờ ng, ngú bờn ni ng, bỏt ngỏt mờnh mụng.
Thõn em nh chn lỳa ũng ũng
Pht ph di ngn nng hng ban mai
+ Ca dao din t tỡnh cm gn bú vi quờ hng:
Anh i anh nh quờ nh
Nh canh rau mung nh c dm tng.
Nh ai dói nng dm sng
Nh ai tỏt nc bờn ng hụm nao
+ Ca dao t ho v lch s anh hựng ca t nc:
Dự ai i ngc v xuụi
Nh ngy gi t mựng mi thỏng ba
c. Kết bài:
- Nhn mnh giỏ tr, tỏc dng ca ca daoVit Nam.
-Suy ngh, n tng, cm xỳc ca em v ca dao Vit Nam.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 5)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1 (5 điểm): Chỉ ra và phân tích giá trị nghệ thuật của phép tu từ đợc sử dụng trong khổ
thơ sau:
Trên đờng hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục cục tác cục ta

Nghe xao động nắng tra
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
( Tiếng gà tra - Xuân Quỳnh, SGK Ngữ Văn 7, tập I)
8
Câu 2 (5 điểm): Cảm nghĩ của em về khổ thơ sau:
Việt Nam, ôi Tổ quốc thơng yêu!
Trong khổ đau , ngời đẹp hơn nhiều,
Nh bà mẹ sớm chiều gánh nặng,
Nhẫn nại nuôi con, suốt đời im lặng.
(Chào xuân 67 Tố Hữu)
Câu 3 (5.0 điểm): Tục ngữ có câu: Thơng ngời nh thể thơng thân, đó cũng chính là
truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Em hãy làm sáng tỏ vấn đề đó.
Đáp án
Câu 1 (5 điểm):
Yêu cầu:
* Hình thức: Viết thành đoạn văn.
* Nội dung: Học sinh chỉ ra đợc các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong khổ thơ:
Cả khổ thơ là những rung cảm ban đầu của ngời lính trên đờng hành quân khi nghe tiếng
gà tra.
- Dòng thứ t Cục cục tác cục ta với việc lặp âm và những dấu chấm lửng đã mô phỏng
sát đúng tiếng gà làm cho chuyện kể nh đợc lồng vào một bức tranh nổi có tiếng gà vang
vọng trong không gian.
- Lối dùng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác (nghe) thay cho cảm giác (thấy) và
điệp ngữ nghe lặp lại ba lần ở đầu dòng thơ có tác dụng đem lại ấn tợng nh tiếng gà ngng
lại, làm xao động không gian và xao động lòng ngời.
- Trật tự đảo của kết cấu so sánh: Nghe xao động nắng tra (nổi bật nghĩa bóng) với Nghe
nắng tra xao động (nổi bật nghĩa đen) xen vào những trật tự đảo của câu trớc và câu sau,
làm cho âm điệu câu thơ thay đổi, tránh đợc sự nhàm chán và diễn tả đợc sự bồi hồi, xao
xuyến của tâm hồn.

Câu 2 ( 5 điểm)
* Mở bài: Giới thiệu về khổ thơ và nêu cảm nhận chung của mình (0.25 điểm)
* Thân bài:
- Khổ thơ ca ngợi Tổ quốc Việt Nam thơng yêu, trải qua bao ma bom , bão đạn, bao
thăng trầm vẫn bình thản ngẩng cao đầu, đẹp một cách lạ kỳ. (1 điểm)
- Càng qua thử thách, sức sống của dân tộc càng mãnh liệt, càng tỏ ngời vẻ đẹp (0.5
điểm)
- Hình ảnh so sánh (Tổ quốc Bà mẹ), là hình ảnh gợi cảm, giản dị mà ý nghĩa, sâu
sắc. Tổ quốc cũng nh là mẹ nhẫn nại, lam lũ, hy sinh, bao bọc cho các con mình, suốt đời
vất vả mà vẫn bình thản (1 điểm)
* Kết bài: (0.25 điểm) Cảm nghĩ chung về khổ thơ.
Câu 3 ( 10 điểm)
* Mở bài: (0.5 điểm)
Dẫn dắt giới thiệu đợc câu tục ngữ, truyền thống tơng thân tơng ái của dân tộc ta.
Nêu ngắn gọn vấn đề nghị luận.
* Thân bài: Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ, điều đó thể hiện trong truyền thống
của ngời Việt Nam. Chứng minh làm sáng tỏ vấn đề.
- Câu tục ngữ nói đến truyền thống tơng thân, tơng ái, giúp đỡ, bao bọc, thơng yêu
những con ngời xung quanh ta nh chính bản thân mình. (0.75 điểm).
- Truyền thống quý báu đó đợc biểu hiện qua hành động, việc làm của nhân dân ta từ
xa đến nay ( nh giúp đỡ kẻ khó, những ngời sa cơ, lỡ vận, đồng bào bị thiên tai ) (2
điểm):
+ Nêu lên các việc làm cụ thể
+ Liên hệ đến các câu tục ngữ khác.
- Chính truyền thống ấy đã tạo sự đoàn kết của mội ngời với nhau để vợt qua những
khó khăn, thử thách, tạo thành sức mạnh cộng đồng, tạo nên truyền thống tốt đẹp của dân
tộc. (0.75 điểm)
- Câu tục ngữ chính là bài học làm ngời cho mỗi chúng ta. ngày nay chúng ta cần
phát huy nhiều hơn nữa tinh thần tốt đẹp đó. (Liên hệ bản thân và mọi ngời xung quanh
em) (0.5 điểm)

* Kết luận: (0.5 điểm)
9
Khẳng định vấn đề.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 6)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1 (5 điểm)
Chỉ ra và phân tích giá trị nghệ thuật của phép tu từ đợc sử dụng trong khổ thơ sau:
A! cuộc sống thật là đáng sống
Đời yêu tôi. Tôi lại yêu đời
Tất cả cùng tôi. Tôi với muôn ngời
Chỉ là một. Nên cũng là vô số!
(Một nhành xuân Tố Hữu)
Câu 2 (5 điểm): Viết đoạn văn khoảng 15 câu nói lên cảm nghĩ của em về bài ca dao sau:
Gió đa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xơng.
Mịt mù khói tỏa ngàn sơng,
Nhịp chày Yên Thái, mặt gơng Tây Hồ.
Câu 3 (10 điểm)
Phát biểu cảm nghĩ của em về cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn của các nhà thơ trong
hai bài thơ: Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi và Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh
(Trong chơng trình Ngữ văn 7).
P N
Câu 1 ( 5 điểm)
- Chỉ ra đợc biện pháp điệp ngữ : sống, đời, tôi.
- Phân tích giá trị nghệ thuật:
+ Các từ ngữ: cuộc sống, đời, tôi đợc điệp lại hai lần để diễn tả mối quan hệ gắn bó
máu thịt giữa tác giả với cuộc sống.
+ Đó là sự gắn kết giữa nhà thơ với Đảng, Đất nớc và Nhân dân bằng một tình yêu lớn .
Tình cảm thiết tha, yêu đời mãnh liệt, muốn cống hiến tất cả cho cuộc đời (0.5 điểm)

Câu 2 (5 điểm):
* Nội dung: nói lên cảm nghĩ của em về bài ca dao.
Cảnh sáng sớm mùa thu nơi kinh thành Thăng Long thở trớc. Mỗi câu ca dao là một cảnh
đẹp đợc vẽ bằng hai nét chấm phá, tả ít mà gợi nhiều. Cái hồn của cảnh vật mang vẻ đẹp
màu sắc cổ điển.
- Câu thứ nhất tả gió và trúc: chữ đa gợi làn gió thu thổi nhè nhẹ làm đung đa những
cành trúc rậm rạp, lá sum sê đang la đà.
- Câu thứ hai nói về tiếng chuông đền Trấn Vũ và tiếng gà tàn canh báo sáng từ làng Thọ
Xơng vọng tới. lấy xa để nói gần, lấy động để tả tĩnh, nhà thơ dân gian đã thể hiện đợc
cuộc sống êm đềm, yên vui, thanh bình nơi Kinh thành xa.
10
- Câu thơ thứ ba bức tranh xơng khói mùa thu: đảo ngữ Mịt mù khói tỏa trên ngàn sơng
bao la mênh mông đã làm cho cảnh vật trở nên mịt mờ huyền ảo và tĩnh lặng
- Câu thơ thứ t: trời sắp sáng, tiếng chày giã dó từ làng Yên Thái làm giấy vang lên dồn
dập. Nhịp sống lao động sôi nổi nói lên một sức sống mạnh mẽ chốn cố đô ngày xa. Hình
ảnh mặt gơng Tây Hồ là hình ảnh trung tâm, một tứ thơ đẹp tỏa sáng toàn bài ca dao.
- Tác giả (khuyết danh) phải là một con ngời tài hoa và có tâm hồn trong sáng tuyệt đẹp.
Câu 3 (10 điểm)
A- Mở bài ( 1điểm)
* Yêu cầu:
Giới thiệu cảm xúc về cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn của các nhà thơ qua Bài ca
Côn Sơn của Nguyễn Trãi và Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh.
B- Thân bài (8 điểm)
- Trình bày những cảm xúc, liên tởng, tởng tợng và suy ngẫm của mình về cảnh sắc thiên
nhiên ở bài thơ Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi và bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí
Minh:
+ Đọc bài thơ Bài ca Côn Sơn của Nguyễn Trãi ta nh lạc vào Côn Sơn một nơi thiên
nhiên đẹp đẽ, nên thơ, khoáng đạt, dịu mát, cảnh đẹp nh một bức tranh sơn thuỷ hữu tình;
ta nh đợc thởng thức âm thanh trầm bổng du dơng của tiếng đàn cầm là tiếng suối chảy rì
rầm, bất tận ngày đêm không ngớt. ta nh đợc ngồi trên chiếu thảm rêu phơi trên đá, êm

đềm, dịu mát. Dới bạt ngàn rừng thông, , rừng trúc, ta tìm nơi mát mẻ ta nằm chơi, ngâm
thơ nhàn nhã Cảnh Côn Sơn thiên nhiên kì thú, nên thơ làm sao. Cảnh sắc thiên nhiên là
suối, đá, thông, trúc nhng sao ta thấy gần gũi và thân thơng đến thế. Nó là tiếng đàn muôn
điệu, là nơi con ngời gần gũi, giao hoà, là nơi con ngời thả hồn mình cùng những vần thơ.
+ Đến với bài thơ Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh. ta cũng đến với đêm trăng nơi
chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp nhng cảnh
cũng thật đẹp tơi, thơ mộng. Ta cũng đợc thởng thức cảnh đêm trăng xuân đầy sức sống.
Nó cũng làm cho tâm hồn ta th thái. Cảnh không lạnh lẽo, vắng vẻ nữa. Cảnh núi rừng ở
đây không có đá, rêu, thông trúc nhng ta đợc thởng ngoạn ánh trăng mênh mang từ sông n-
ớc đến trời mây. Cảnh đêm khuya giữa núi rừng Việt Bắc mà thật thơ mộng, quyến rũ hồn
ngời. Nhng nổi bật trong cảnh đêm xuân thơ mộng ấy là cảnh con ngời - những ngời chiến
sĩ đang toạ đàm quân sự. Thiên nhiên ở đây không chỉ làm cho con ngời th thái, thảnh thơi
nh trong Bài ca Côn Sơn mà là làm đẹp cho những ngời chiến sĩ đang hoạt động vì dân,
vì nớc mà tiêu biểu là Bác Hồ. Chính vì vậy ngời đọc không thể quên đợc hình ảnh ánh
trăng ngân đầy thuyền, một hình ảnh đầy chất lãng mạn càng làm cho cảnh và con ngời
đẹp hơn.
- Trình bày những cảm xúc, liên tởng, tợng tợng và suy ngẫm của mình về tâm hồn của
các nhà thơ ở hai bài thơ này:
+ Bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình về tâm hồn của nhà thơ, nhà thi sĩ Nguyễn Trãi trong
bài bài ca Côn Sơn đã chủ động đến với thiên nhiên hoà mình vào thiên nhiên và yêu
thiên nhiên tha thiết nhng cũng đầy khí phách, bản lĩnh kiên cờng, phong thái ung dung, tự
tại. Ta trân trọng tâm hồn thanh cao, trong sạch, ngay thẳng, kiên cờng qua cách xng hô,
giọng điệu, hành động và những hình ảnh thiên nhiên.
+ Bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình về tâm hồn của nhà thơ, nhà chiến sĩ Hồ Chí Minh
trong bài Rằm tháng giêng: Cảm mến trớc tâm hồn nhạy cảm yêu cảnh thiên nhiên, tâm
hồn nghệ sĩ, yêu vẻ đẹp đầy chất quyến rũ của đêm trăng sông nớc nơi chiến khu. Với tình
yêu ấy, nhà thơ đã thổi hồn vào cảnh khuya của núi rừng Việt Bắc, làm cho nó hiện lên thật
gần gũi, sống động, thân thơng. Đó cũng chính là lòng yêu quê hơng, đất nớc tha thiết, nó
thể hiện chất nghệ sĩ của tâm hồn Hồ Chí Minh. Nhng cái đẹp trong tâm hồn Ngời không
phải chỉ là tâm hồn thanh cao, trong sạch của một ẩn sĩ với thú lâm tuyền nh Nguyễn Trãi

mà càng say mê yêu mến cảnh Việt Bắc bao nhiêu thì Ngời càng lo lắng việc quân sự, sự
nghiệp kháng chiến bấy nhiêu. Hai nét tâm trạng ấy thống nhất trong con ngời Bác thể hiện
sự hài hoà giữa tâm hồn nghệ sĩ và ngời chiến sĩ. ánh trăng ngân đầy thuyền nh ngân lên
tình yêu quê hơng, đất nớc của vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh.
C- Kết bài (1điểm): Nhấn mạnh lại cảm xúc và suy ngẫm của mình về cảnh sắc thiên
nhiên và tâm hồn của các nhà thơ.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 7)
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Cõu 1: (5 im)
11
Chỏu chin u hụm nay
Vỡ lũng yờu T quc
Vỡ xúm lng thõn thuc
B i cng vỡ b
Vỡ ting g cc tỏc
trng hng tui th.
(Ting g tra, Xuõn Qunh, Ng vn 7, tp 1)
a. Ch ra v nờu c im ca cỏc bin phỏp tu t c s dng trong on th.
b. Vit on vn trỡnh by cm nhn ca em v hiu qu ngh thut ca cỏc phộp tu t
ú trong vic th hin ni dung.
Câu 2: (5 điểm)
Trong bài thơ Quê hơng của Đỗ Trung Quân có đoạn:
Quê hơng là cánh diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hơng là con đò nhỏ
Êm đềm khua nớc ven sông .
Hãy nêu cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
Câu 3: (10 điểm)
Cảm nghĩ của em về hình ảnh Bác Hồ qua hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng

giêng.
P N
Cõu 1
a. - ip ng: vỡ . c im: ip ng cỏch quóng.
- Lit kờ: T quc; xúm lng; b; ting g; trng hng. c im: trỡnh by t khỏi
quỏt n c th.
b. Vit on vn cm nhn:
- Xỏc nh c v trớ, ni dung chớnh ca on th: Sau nhng k nim v b hin lờn
trong hi tng, ngi chin s tr v vi hin ti v bc l cm xỳc, suy ngh v mc ớch
chin u
- ip ng cỏch quóng nghe lp li bn ln bn dũng th liờn tip gõy chỳ ý cho ngi
c, nhn mnh nguyờn nhõn chin u ca ngi chin s.
- Tr v hin ti, ngi chin s ngh nh ngay n nhim v chin u v mc ớch cao c
ca nhim v ú. Phộp lit kờ theo trỡnh t t khỏi quỏt n c th ó giỳp tỏc gi a ra
mt lot hỡnh nh gi cm v cú h thng: T quc, xúm lng, b, ting g, trng. H
thng ú nm trong mt tp hp m hỡnh nh sau l tp hp con ca hỡnh nh trc.
Nh phộp lit kờ, tỡnh cm ca tỏc gi va c th hin din rng va cú chiu sõu.
- ip ng vỡ kt hp phộp lit kờ trờn õy mt cỏch nhun nhuyn khụng ch nhn mnh
c mc ớch chin u m cũn lớ gii mt cỏch cm ng ngn ngun ca lũng yờu
nc, lm sỏng lờn mt chõn lớ ph bin. Liờn h: Lũng yờu nh, yờu lng xúm, yờu min
quờ tr nờn lũng yờu T quc(I. ấ-ren-bua). Ting g ó tra vng vi ting ca quờ
hng, gia ỡnh, t nc.
- on th ngn, din t t nhiờn vi vic kt hp hai phộp tu t ó hon thin mch
cm xỳc ca bi th, lm sõu sc thờm tỡnh yờu quờ hng t nc ca nhõn vt tr tỡnh.
Câu 2: ( 5 điểm)
a. Yên cầu:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, có thể có những phát hiện và
cảm thụ riêng nhng cần nêu đợc một số ý cơ bản sau:
- Đoạn thơ cho ta thấy tác giả đã bộc lệ những suy nghĩ về quê hơng thông qua những hình
ảnh rất cụ thể. Quê hơng yêu dấu gắn liền với những hoại niệm của tuổi thơ. Cánh diều

12
biếc thả trên cáh đồng từng mang đấu ấn của tuổi thơ đẹp. Đó là cánh diều thả sau mùa
gặt. Chữ biếcgợi tả cánh diều tuyện đẹp.
- Âm thanh của con đò nhỏ khua nớc trên dòng sông quê hơng êm đềm mà lắng đọng.
Âm thanh mộc mạc, giải dị nhng rất đỗi thân thiết không thể nào quên. Tiếng mái chèo
khua nớc ấy là kỷ niệm của thổi thơ với quê hơng yêu dấu.
- Có thể nói những kỷ niệm đơn sơ, giải dị của quê hơng luôn có sự gắn bó bằng tình cảm
của con ngời gần nh là máu thịt. Nghĩ về quê hơng nh vậy, ta thấy tình cảm của nhà thơ đối
với quê hơng thật đẹp đẽ va sâu sắc.
- Nghệ thuật so sánh tạo nên hình ảnh đẹp đầy sáng tạo, đặc sắc và độc đáo đã gợi tả một
không gian nghệ thuật có chiều cao, sắc biếc của bầu trời, có chiều rộng của cánh đồng
quê, có chiều dài của năm tháng, có âm thanh thân thuộc của mái chèo trên dòng sông quê.
Nhà thơ đã nói lên một cách đằm thắm, thiết tha một tình yêu quê hơng.
Câu 3: (10 điểm)
a. Về kỹ năng:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau trên cơ sở hiểu rõ yêu cầu của
đề, cần nói đợc cảm nghĩ của mình về hình ảnh Bác Hồ qua hai bài thơ, xúc động vì biết
thêm những tình cảm cao đẹp trong tâm hồn Bác: Yêu thiên nhiên, nặng lòng vì nớc vì dân,
ung dung, lạc quan cách mạng. Cụ thể cần trình bày đợc một số ý cơ bản sau:
- Cảm động và tự hào trớc vẻ đẹp của tâm hồn Bác, một tâm hồn yêu thiên nhiên, nhạy cảm
và rung động trớc cảnh đẹp thiên nhiên nơi chiến khu Việt Bắc. Cảnh rừng Việt Bắc qua sự
cảm nhận của Ngời đẹp lung linh hiền ảo nh chốn động tiên với tiếng suối, tiếng hát, bóng
cây, bóng hoa, bóng trăng lồng vào nhau. Một tâm hồn thơ rất giàu, rất khỏe tràn đầu sức
xuân hòa nhập vào ánh trăng, viên mãn chất đầy trong khoang thuyền.
- Xúc động, biết ơn trớc tấm lòng yêu nớc của Bác. Ngời đã thao thức không ngủ đợc vi lo
nỗi nớc nhà, lòng yêu nớc của Bác gắn liền với nỗi lo cho dân, cho vận mệnh của đất nớc.
Thấm thía tình yêu thơng của Bác dành cho dân, cho nớc. Tấm lòng yêu nớc, thơng dân
của Bác thấm nhuần trong mỗi dòng thơ, nét chữ.
- Khâm phục tinh thần lạc quân cách mạng, phong thái ung dung, vẻ đẹp ung dung tự tại
của ngời chiến sĩ cách mạng, nhà chiến lợc vĩ đại của dân tộc giữa một không gian bát ngát

đầy trăng. Với vị chỉ huy tối cao của cuộc kháng chiến trong một thời điểm đầy thử thách,
phong thái ung dung ấy thể hiện bản lĩnh lớn của con ngời làm chủ trớc mọi hoàn cảnh.
Bản lĩnh đó thể hiện chất thép trong con ngời Bác.
- Hai bài thơ của Bác khiến em vô cùng xúc động trớc lòng yêu thiên nhiên, yêu nớc của
Bác. Khâm phục, kính trọng Bác và cành tự hào, biết ơn Bác, thế hệ trẻ luôn nghuyện học
tập và làm theo tấm gơng đạo đức của Ngời.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 8)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1 ( 5 điểm ) Chỉ ra và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn văn sau :
Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng đại bác,
tre giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con ngời !
Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!
( Cây tre Việt Nam Thép Mới)
Câu 2: ( 5 điểm).
Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận đợc từ bốn câu thơ sau:
"Con là lửa ấm quanh đời mẹ mãi
Con là trái xanh mùa gieo vãi
Mẹ nâng niu. Nhng giặc đến nhà
Nắng đã chiều vẫn muốn hắt tia xa!"
("Mẹ" - Phạm Ngọc Cảnh).
Câu 3 ( 10 điểm )
Suy nghĩ của em về hình ảnh ngời bà trong bài thơ Tiếng gà tra của Xuân Quỳnh.
đáp án
13
Câu 1 : (5 điểm)
+ Chỉ ra : đoạn văn sử dụng phép tu từ
- Điệp ngữ : tre( 7 lần), giữ ( 4 lần ), anh hùng( 2 lần)
- Nhân hoá : Tre chống lại, xung phong, giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa,
hi sinh, anh hùng lao động, anh hùng chiến đấu.

+ Tác dụng : Tạo ra cách diễn đạt sinh động, hấp dẫn, nhấn mạnh công dụng của cây tre.
- Cây tre trở thành vũ khí đắc lực, có mặt khắp nơi, xông pha tung hoành trong khói lửa:
Chống lại sắt thép quân thù, xung phong vào xe tăng đại bác, giữ làng, giữ nớc, giữ
mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
- Tre mang tầm vóc dũng sĩ, xả thân để bảo vệ quê hơng, đất nớc Giữ làng, giữ nớc, giữ
mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.Tre hi sinh để bảo vệ con ngời.
- Trong lao động sản xuất, trong chiến đấu để bảo vệ Tổ Quốc, tre mang bao phẩm chất cao
quý của con ngời Việt Nam.Tre sừng sững nh một tợng đài đợc tôn vinh và ngỡng
mộ Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu.
> Tre là biểu tợng tuyệt đẹp về đất nớc và con ngời Việt nam anh hùng, về ngời nông
dân cần cù, dũng cảm, giàu tình yêu quê hơng, đất nớc.
Câu 2: (5 điểm).
- Cần nêu và phân tích đợc cái hay, cái đẹp về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ:
+ So sánh: "con" đợc so sánh với "lửa ấm", với "trái xanh" -> Sự quan trọng, cần thiết
của đứa con trong cuộc đời ngời mẹ, đứa con chính là tất cả cuộc sống của mẹ.
+ ẩn dụ: "Nắng đã chiều": Hình ảnh bà mẹ tuổi cao sức yếu.
"vẫn muốn hắt tia xa": Tấm lòng vì nớc vì dân của bà mẹ: động viên con trai lên
đờng đánh giặc.
+ Cách sử dụng từ "nhng" kết hợp với dấu chấm ngắt câu giữa dòng thơ thứ ba > tách
hai ý của đoạn thơ
- Con là "lửa ấm", là "trái xanh', là cuộc sống của mẹ, mà mẹ luôn nâng niu gìn giữ.
- Nhng khi giặc Mĩ xâm lợc đất nớc ta, tuy tuổi đã già sức đã yếu, mẹ vẫn muốn đóng góp
một phần sức lực cho cuộc chiến đấu bảo vệ dân tộc bằng cách động viên con trai ra trận.
=> Lòng yêu nớc, sự hi sinh lớn lao của mẹ.
=> Ca ngợi các bà mẹ Việt Nam hết lòng hi sinh vì Tổ quốc.
Câu 3: (10 điểm)
a. Mở bài :
+ Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ Tiếng gà tra( Hoặc đi từ đề tài viết về bà ).
+ Nêu khái quát cảm xúc về bà : Yêu mến ngời bà có nhiều phẩm chất tốt đẹp .
b. Thân bài :

* Trân trọng ngời bà tần tảo, chắt chiu, chịu thơng chịu khó trong khó khăn để bảo tồn sự
sống :
+ Bà nhặt nhạnh từng quả trứng hồng để xây dựng cho cuộc sống gia đình no đủ trong cần
kiệm.
+ Tay bà khum khum soi trứng với tấm lòng chi chút, nâng đỡ từng sự sống nhỏ nhoi trong
từng quả trứng.
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp
* Yêu mến ngời bà gần gũi, gắn bó và yêu thơng cháu tha thiết
+ Bà bảo ban nhắc nhở cháu, ngay cả khi có mắng yêu cháu khi cháu nhìn trộm gà đẻ
cũng là vì thơng cháu
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt !
+ Bà dành trọn vẹn tình thơng yêu để chăm lo cho cháu :
- Bà dành dụm, chi chút chăm sóc, nâng đỡ từng quả trứng, từng chú gà con nh chắt chiu,
nâng đỡ những ớc mơ hạnh phúc đơn sơ nhỏ bé của đứa cháu yêu :
- Bà hi vọng cháu có niềm vui khi mùa xuân đến qua một quá trình lâu dài : Từ lúc soi
trứng cho gà ấp, nuôi gà lớn, chăm sóc khi mùa đông đến, bán lấy tiền mua quần áo mới:
Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
14
Mong trời đừng sơng muối
Để cuối năm bán gà
Cháu đợc quần áo mới
* Khâm phục ngời bà giàu đức hi sinh vì con cháu vì đất nớc.
+ Bà không dành cho mình điều gì.
c. Kết bài :

+ Khẳng định lại cảm nghĩ : bà hiện lên có nhiều phẩm chất tốt đẹp : Tần tảo, chịu thơng,
chịu khó, giàu tình thơng yêu, đức hi sinh. Bà là tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của phụ
nữ Việt Nam.
+ Liên hệ : trân trọng, biết ơn những ngời bà
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 9)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1: (5 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Chim hót líu lo. Nắng bốc hơng hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đa mùi hơng ngọt lan
xa, phảng phất khắp rừng. Mấy con kì nhông nằm phơi lng trên gốc cây mục, sắc da luôn
luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa xanh
Đoàn Giỏi
a. Xác định thành phần trạng ngữ có trong đoạn văn trên? Nêu tác dụng của nó?
b. Tìm câu chủ động có trong đoạn văn và chuyển đổi thành câu bị động?
Câu 2: (5 điểm)
Cho đoạn thơ sau:
Đất nớc đẹp vô cùng. Nhng Bác phải ra đi
Cho tôi làm sóng dới con tàu đa tiễn Bác
Khi bờ bãi dần lui làng xóm khuất
Bốn phía nhìn không bóng một hàng tre
Đêm xa nớc đầu tiên ai nỡ ngủ
Sóng dới thân tàu đâu phải sóng quê hơng
Trời từ đây chẳng xanh màu xứ sở
Xa nớc rồi, càng hiểu nớc đau thơng
Chế Lan Viên- Ngời đi tìm hình của nớc
a. Theo em đoạn thơ trên đã viết về sự kiện nào trong cuộc đời hoạt động của Bác Hồ kính
yêu? Lúc đó Bác có tên là gì?
b. Trong đoạn thơ có 3 từ đồng nghĩa. Hãy chỉ ra 3 từ đó? Có thể dùng 1 từ đợc không? Vì
sao tác giả lại sử dụng nh vậy?

c. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên?
Câu 3 ( 10 điểm).
Nói về lòng yêu nớc, nhà văn I. Ê-ren-bua có câu nói nổi tiếng:
"Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào trờng giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga đi ra biển.
Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu tổ quốc."
Em hiểu câu nói trên nh thế nào? Hãy phát biểu những suy nghĩ của em về quê hơng đất n-
ớc.
đáp án
Câu 1: ( 5 điểm)
a. Thành phần trạng ngữ có trong đoạn văn : Trên gốc cây mục -> Chỉ nơi chốn.
b. Tìm câu chủ động trong đoạn văn trên chuyển đổi thành câu bị động là.
- Nắng bốc hơng hoa tràm thơm ngây ngất
-> Hoa tràm đợc nắng bốc hơng thơm ngây ngất.
- Gió đa mùi hơng ngọt lan xa, phảng phất khắp rừng.
-> Mùi hơng ngọt đợc gió đã lan xa, phảng phất khắp rừng.
Câu 2: ( 5 điểm)
15
a. Đoạn thơ trên đã viết về sự kiện Bác xuống tàu của Pháp tại bến Nhà Rồng đi tìm đờng
cứu nớc. Lúc đó Bác có tên là: anh Ba.
b. Trong đoạn thơ có 3 từ đồng nghĩa: quê hơng, xứ sở, nớc
- Không thể dùng 1 trong số 3 từ đó đợc vì:
+ Nớc: Chỉ sắc thái tình cảm giản dị, bình thờng
+ Quê hơng: gần gũi, thân mật
+ Xứ sở: đối với một mảnh đất mình đã cách xa.
c. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
Câu 3: ( 10 điểm).
a. Mở bài:
- Dẫn dắt vấn đề: Truyền thống yêu nớc của dân tộc.
- Nêu vấn đề:
+ Lòng yêu nớc đợc hình thành từ những biểu hiện cụ thể hàng ngày.

+ Trích câu nói của nhà văn I. Ê-ren-bua.
b. Thân bài:
* Giải thích câu nói của nhà văn I. Ê-ren-bua:
- Lòng yêu nớc vốn là một khái niệm trừu tợng, nhng nó đợc thể hiện qua những việc làm
cụ thể, bình thờng hàng ngày. Câu nói của I. Ê-ren-bua đã diễn tả tình yêu tổ quốc một
cách đơn giản, sinh động và dễ hiểu bằng hình ảnh so sánh: "Lòng yêu nhà, yêu làng
xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu tổ quốc" cũng giống nh "dòng suối đổ vào sông,
sông đổ vào đại trờng giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga đi ra biển".
- Tại sao I. Ê-ren-bua có thể nói nh vậy?
+ Mỗi con ngời sinh ra, lớn lên đều gắn bó với một ngôi nhà, một ngõ xóm, một đờng phố
hay một làng quê, với những ngời thân thiết nh cha mẹ, vợ chồng, con cái, bạn bè,
+ Chính đời sống thân thuộc, bình thờng ấy làm nên tình yêu mến của con ngời đối với quê
hơng.
+ Tình yêu Tổ quốc đợc bắt đầu từ chính tình yêu những điều nhỏ bé, đơn sơ, giản dị ấy.
* Những suy nghĩ của bản thân về quê hơng đất nớc:
- Đất nớc Việt Nam còn nghèo nàn, lạc hậu, nhng không vì vậy mà chúng ta không yêu Tổ
quốc.
- Suốt mấy chục năm xây dựng CNXH, chúng ta đa thu đợc những thành tựu đáng kể nhng
cuộc sống ngời dân vẫn còn nhiều thiếu thốn. Vì vậy, mỗi ngời cần cố gắng góp sức mình
để xây dựng đất nớc giàu mạnh.
- Nớc ta đang trong thời kì hội nhập và phát triển, nên ngời dân Việt Nam cần phát huy
tinh thần yêu nớc, tự hào, tin tởng và quyết tâm đa đất nớc vững bớc đi lên
*. Cách thể hiện lòng yêu nớc của thế hệ học sinh:
- Yêu nớc nghĩa là yêu thơng những ngời thân thuộc nhất, nh: ông bà, cha mẹ, thầy cô, bè
bạn,
- Yêu nớc cũng có nghĩa là yêu quý, nâng niu, bảo vệ những gì bình thờng, gần gũi, nh:
ngôi nhà, mái trờng, môi trờng sống xung quanh,
- Lòng yêu nớc của lứa tuổi học sinh còn phải đợc biểu hiện bằng những hành động thiết
thực cụ thể, nh: chăm học, chăm làm, tích cực rèn luyện tu dỡng để trở thành ngời có ích
cho xã hội

c. Kết bài:
- Khẳng định tình yêu nớc là thiêng liêng, cần thiết.
- Liên hệ, rút ra suy nghĩ của bản thân.
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 10)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Câu 1: (5 điểm) Cho đoạn văn:
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nớc. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xa
đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết lại thành một làn
16
sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lớt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất
cả lũ bán nớc và lũ cớp nớc.
a. Tìm các trạng ngữ trong đoạn văn trên và nêu rõ công dụng của các trạng ngữ ấy
b. Chỉ ra một cụm C-V làm thành phần của cụm từ trong đoạn văn.
c. Trong câu cuối của đoạn văn, tác giả dùng hình ảnh nào để thể hiện cụ thể sức mạnh của
tinh thần yêu nớc? Nêu giá trị của việc sử dụng hình ảnh ấy?
Cõu 2: ( 5 im)
Cm ngh ca em v kh th u bi th Ting g tra ca Xuõn Qunh:
Trờn ng hnh quõn xa
Dng chõn bờn xúm nh
Ting g ai nhy :
Cc cc tỏc cc ta
Nghe xao ng nng tra
Nghe bn chõn mi
Nghe gi v tui th.
Câu 3: ( 10 điểm) Khi đọc truyện ngắn sống chết mặc bay của tác giả Phạm Duy Tốn,
có ý kiến nhận xét: Quan phụ mẫu không đánh đập, ăn của đút của dân mà vẫn là một kẻ
lòng lang dạ thú Em hiểu nhận xét trên nh thế nào?
đáp án
Câu 1. (5 điểm)

a. Trạng ngữ: Từ xa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng-> có công dụng xác định hoàn
cảnh điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu đợc đầy
đủ.
b. Một cụm C-V làm thành phần của cụm từ trong đoạn văn
Hoặc: một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn
Hoặc: mọi sự nguy hiểm, khó khăn
Hoặc: tất cả lũ bán nớc và lũ cớp nớc.
c. Trong câu cuối tác giả dùng hình ảnh so sánh rất chính xác, mới mẻ; tinh thần yêu nớc
(trừu tợng) nh làn sóng (cụ thể) để giúp ngời đọc hình dung sức mạnh to lớn, vô tận và tất
yếu của lòng yêu nớc trong công việc chống ngoại xâm và bảo vệ đất nớc
Cõu 2: ( 5 im)
- õy l cõu yờu cu hc sinh vn dng k nng biu cm v mt on th.
- yờu cu nờu cm ngh v on th u trong bi th Ting g tra ca xuõn Qunh.
ú l nhng cm nhn v cm xỳc vi bao k nim cm ng. Ngi lớnh trờn ng hnh
quõn cht nghe ting g tra. Ting g tra gi nh bao k nim p thi th u c sng
trong tỡnh yờu thng ca ngi b, giỳp cho anh vi i s mt mi trờn quóng ng
hnh quõn. Tỏc gi ó dựng ip t "nghe" nhn mnh ni xỳc ng ca ngi chin s
khi nghe ting g tra. T nghe õy khụng ch bng thớnh giỏc m cũn bng cm giỏc, s
tõm tng, s nh li Qua on th, ta cú th cm nhn c tỡnh yờu quờ hng thm
thit ca ngi lớnh tr, ngi lớnh ra i chin u bo v quờ hng mang theo mỡnh hỡnh
nh quờ hng, nhng kớ c tui th ú chớnh l tỡnh cm quờ hng, tỡnh yờu t nc,
ú chớnh l ng lc cho tinh thn chin u ca ngi lớnh.
- Bi vit cú th l mt bi vit ngn, mt on vn biu cm nhng iu quan trng l cỏc
em phi nờu cho c cm ngh ca mỡnh v kh u bi th ng thi bit ly dn chng
minh ha cho cm ngh (nhng cng cn trỏnh sa vo phõn tớch).
- Dự l mt bi vn ngn hay mt on vn nhng phi m bo kt cu ca mt bi vn
biu cm.
- Cm ngh chõn thnh; li vn trụi chy, giu cm xỳc.
Câu 3: (10 điểm)
a. Mở bài:

- Giới thiệu về tác giả: Phạm Duy Tốn là một trong những cây bút truyện ngắn hiện đại
tiêu biểu đầu tiên của nền văn học Việt Nam.
17
- Giới thiệu về tác phẩm, giới thiệu về nhân vật quan phụ mẫu
- Dẫn lời nhận xét về quan phụ mẫu
b. Thân bài:
- Giải thích thành ngữ : lòng lang dạ thú
- Chứng minh tên quan phủ không ăn của đút, không đánh đập nhân dân
- Tên quan phủ có lòng lang dạ thú: biểu hiện
+ Chỗ ở, đồ dùng của quan khi đi hộ đê
+ Việc làm chính của quan khi đi hộ đê
+ Lòng đam mê tổ tôm của quan phụ mẫu ngày một lớn, đồng thời cũng biểu hiện thái độ
thờ ơ, vô trách nhiệm với công việc và thái độ khinh thờng mạng sống của ngời dân
+ Thái độ hả hê, sung sớng, mãn nguyện của quan lúc ù thông tôm trong khi vỡ đê, dân
rơi vào cảnh ngín sầu muôn thảm.
- Nêu thái độ của tác giả ( những câu văn cụ thể trong bài) và của chúng ta với loại ngời
lòng lang dạ sói
c. kết luận:
- Khẳng định lại sự đúng đắn, sắc sảo của nhận xét
- Suy nghĩ của bản thân về nhân vật quan phụ mẫu
Đề thi học sinh giỏi
Môn: Ngữ văn 7 ( 11)
Thời gian làm bài: 120 phút (không tính thời gian giao đề)
Cõu 1( 5 ): Ch ra v phõn tớch tỏc dng ca cỏc bin phỏp ngh thut trong bi ca dao
sau?
Trong m gỡ p bng sen?
Lỏ xanh, bụng trng, li chen nh vng
Nh vng, bụng trng, lỏ xanh
Gn bựn m chng hụi tanh mựi bựn.
Cõu 2 (5 ): Qua bi th Bỏnh trụi nc ca H Xuõn Hng v nhng bi ca dao bt

u bng hai ch Thõn em, em hóy lm rừ cuc i chỡm ni bp bờnh ca ngi ph n
trong xó hi c? (Gii hn trong 1 trang giy.)
Cõu 3 (10 ): Cm ngh ca em v bi th Bn n chi nh ca Nguyn Khuyn.
đáp án
Cõu 1: (5 ) Mt s bin phỏp ngh thut:
+ Cõu hi tu t (cõu 1): t ra cõu hi khng nh.
+ Lit kờ (cõu 2): V p hi hũa ca bụng sen.
+ o trt t ng phỏp - ip ng (cõu 3): Nhn mnh ln na v p ca hoa sen v
p t trong ra ngoi. ng thi, lm bc tin cho cõu cui cựng, cõu th quan trng
nht.
18
+ Ẩn dụ: Hình ảnh bông hoa sen trong đầm lầy là hình ảnh ẩn dụ cho phẩm chất của con
người.
Câu 2: (5 đ). Yêu cầu: Đây là đề bài kiểu phân tích – chứng minh, hs phải thực hiện theo
bố cục ba phần.
* Mở bài (1đ): Giới thiệu chung về hình ảnh người phụ nữ trong thơ và ca dao.
* Thân bài (3đ):
- Về mặt nội dung:
+ Người phụ nữ trong xã hội xưa có thân phận bấp bênh, trôi nổi giữa cuộc đời.
+ Họ không được làm chủ cuộc đời mình, số phận phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.
- Nghệ thuật thể hiện:
+ Ẩn dụ, so sánh, đối lập, đảo kết cấu thành ngữ “Bảy nổi ba chìm” (Bánh trôi nước), kết
thúc ở “chìm”: thân phận người phụ nữ cay cực, xót xa hơn…
+ Ngôn ngữ, giọng điệu…
* Kết bài (1 đ): Cảm nhận của em về người phụ nữ trong xã hội xưa.
Câu 3: ( 10 đ) Yêu cầu: HS xác định được đây là kiểu bài biểu cảm về một tác phẩm văn
học. Bài làm đầy đủ 3 phần, bố cục rõ ràng, mạch lạc.
* Mở bài (1đ): Giới thiệu bài thơ và nêu cảm nghĩ chung của em về bài thơ.
* Thân bài: (8 đ)
- Cảm nghĩ về nội dung bài thơ: Quan niệm đúng đắn về tình bạn. Đó là tình bạn vượt lên

vật chất tầm thường, tình bạn xuất phát từ sự chân thành, tình tri âm, tri kỷ…
- Cảm nghĩ về giá trị nghệ thuật:
+ Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên, dân dã
+ Giọng điệu hài hước, hóm hỉnh, chứa đựng tình bạn thắm thiết thông qua việc xây dựng
tình huống éo le, khó xử.
+ Sử dụng linh hoạt nghệ thuật đối.
* Kết bài: (1đ) Tình cảm của em đối với bài thơ. Qua bài thơ, em học được điều gì?
19
Mt s cm nhn
Câu 1(5 điểm)
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn sau:
Tôi yêu Sài Gòn da diết. Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào buổi
chiều lộng gió nhớ thơng, dới những cây ma nhiệt đới bất ngờ. Tôi yêu thời tiết trái chứng
với trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại nh thuỷ tinh. Tôi yêu cả đêm khuya th-
a thớt tiếng ồn. Tôi yêu phố phờng náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm. Yêu
cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sơng với làn không khí mát dịu, thanh sạch trên một số
đờng còn nhiều cây xanh che chở. Nêú cho là cờng điệu, xin tha:
Yêu nhau yêu cả đờng đi
Ghét nhau ghét cả tông chi, họ hàng.
(Sài Gòn tôi yêu - Minh Hơng)
Cõu 2 (5 im)
Chỏu chin u hụm nay
Vỡ lũng yờu T quc
Vỡ xúm lng thõn thuc
B i cng vỡ b
Vỡ ting g cc tỏc
trng hng tui th.
(Ting g tra, Xuõn Qunh, Ng vn 7, tp 1)
a. Ch ra v nờu c im ca cỏc bin phỏp tu t c s dng trong on th.
b. Vit on vn trỡnh by cm nhn ca em v hiu qu ngh thut ca cỏc phộp tu t

ú trong vic th hin ni dung.
20
Cõu 3( 5 ): Ch ra v phõn tớch tỏc dng ca cỏc bin phỏp ngh thut trong bi ca dao
sau?
Trong m gỡ p bng sen?
Lỏ xanh, bụng trng, li chen nh vng
Nh vng, bụng trng, lỏ xanh
Gn bựn m chng hụi tanh mựi bựn.
Câu 4 (5 điểm):
Trình bày cảm nhận về những cái hay của đọan văn sau:
ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho ngời ta muốn phát điên lên nh
thế đấy. Ngồi yên không chịu đợc. Nhựa sống ở trong ngời căng lên nh máu căng lên trong
lộc của loài nai, nh mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu đợc, phải trồi ra thành
những cái lá nhỏ ti ti giơ tay vẫy những cặp uyên ơng đứng cạnh.
(Trích Mùa xuân của tôi- Vũ Bằng)
Câu 5( 3 điểm )
Trình bầy cảm nhận của em về doạn văn sau:
Tự nhiên nh thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa
xuân, ngời ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo đợc non đừng thơng nớc, bớm đừng
thơng hoa, trăng đừng thơng gió; ai cấm đợc trai thơng gái, ai cấm đợc mẹ yêu con; ai
cấm đợc cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết đợc ngời mê luyến mùa xuân.
(Mùa xuân của tôi- Vũ Bằng- Ngữ văn 7, tập 1)
Cõu 6 (3.5 im)
Tỡm v phõn tớch tỏc dng ca phộp ip ng trong on th sau:
Nm qua i, thỏng qua i
Tre gi mng mc cú gỡ l õu
Mai sau
Mai sau
Mai sau
t xanh tre mói xanh mu tre xanh.

(Tre Vit Nam - Nguyn Duy)
câu 7 (3 điểm):
Hãy chỉ rõ và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong những câu thơ sau:
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy,
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu.
Ngàn dâu xanh ngắt một màu,
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
(Sau phút chia ly - Đoàn Thị Điểm).
Câu 6( 4 điểm )
Điểm giống nhau và khác nhau về âm thanh và về nghĩa của các từ: nhấp nhô, phập
phồng, bập bềnh.
Câu 8 (5 điểm):
Trình bày cảm nhận của em về đoạn văn sau:
Cốm là thức quà riêng biệt của đất nớc, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát
xanh, mang trong hơng vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ
An Nam. Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm quà sêu tết. Không còn gì hợp hơn với sự v-
ơng vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành nh các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt
đôi và không bao giờ có hai màu lại hoà hợp hơn đợc nữa: Màu xanh tơi của cốm nh
ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng nh ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt
21
s¾c, hai vÞ n©ng ®ì nhau ®Ó h¹nh phóc ®îc l©u bÒn”(Mét thø quµ cña lóa non: Cèm -
Th¹ch Lam)
22