Bài thuyết trình: Lý thuyết về trường phái hệ thống thế giới potx

Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ.
II. THỪA KẾ LÝ THUYẾT.
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
IV. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC NƯỚC TRUNG GIAN.
V. LỊCH SỬ CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI TBCN.
VI. SO SÁNH TRƯỜNG PHÁI SỰ PHỤ THUỘC VÀ
TRƯỜNG PHÁI HỆ THỐNG THẾ GIỚI
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
I. Bối cảnh lịch sử.

Trong những năm 1970, sự song song cùng tồn tại và trang
luận bất phân thắng bại giữa hai trường phái Hiện đại hóa và
trường phái Sự phụ thuộc về sự phát triển của các nước Thế
giới thứ 3 (TGT 3).

Nhưng nhiều hiện tượng phát triển của TGT 3 chưa giải thích:
•
Sự phát triển mạnh mẽ của các nước Đông Á.
•
Có sự phê phán mô hình phát triển của các nước xã hội chủ
nghĩa.
•
Có sự phê phán chủ nghĩa tư bản kiểu Mỹ.

=> Wallerstein: Trường phái Hệ thống thế giới để giải thích
theo một hướng mới về các vấn đề phát triển thế giới.
⇒⇒
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
II. Thừa kế lý thuyết.


Ban đầu là lý luận của chủ nghĩa Marxist mới (Trường phái sự
phụ thuộc):
•
Trao đổi không công bằng.
•
Sự bóc lột của trung tâm đối với ngoại vi.
•
Thị trường thế giới.
•
Các khái niệm của Frank, Dos Santos, Amin.

Sau đó là trường phái Annales Pháp:
•
Quan điểm lịch sử toàn diện.
•
Dài hạn.
•
Những câu hỏi lớn.
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
III. Phương pháp nghiên cứu.

Không yên tâm với 5 giả định truyền thống của khoa học xã
hội:

Về sụ phân chia các môn khoa học xã hội.

Về sự tách biệt giữa lịch sử học và khoa học xã hội.

Về đơn vị phân tích: xã hội hay hệ thống có tính lịch sử.


Về định nghĩa chủ nghĩa tư bản: Chủ nghĩa tư bản: Chủ
nghĩa tư bản không chỉ dựa trên giá trị của tự do.

Về quá trình: Quá trình phát triển không phải là một quá
trình tuyến tính.
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
IV. Các nước trung gian.

Đặc điểm của các nước trung gian.

Từ vị trí ngoại biên lên vị trí trung gian:

Chớp cơ hội.

Hấp dẫn vốn đầu tư nước ngoài.

Tự lực.

Từ vị trí trung gian lên vị trí trung tâm:

Mở rộng phạm vi ảnh hưởng chính trị.

Tăng giá hàng nhập khẩu.

Trợ giá hàng trong nước.

Tăng sức mua trong nước.

Thông qua sự tuyên truyền trong nước và các tổ chức xã hội.

Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
V. Lịch sử của nền kinh tế thế giới
TBCN

Trước năm 1945 (Từ thế kỷ 16 đến trước
1945).

Chuỗi hàng hóa và sự phân phối không công bằng
giữa các nước trong chuỗi hàng hóa => sự phân cực.

Quá trình hợp nhất vào nền kinh tế thế giới.
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức

Từ sau năm 1945.

Sự mở rông cực mạnh của TBCN.

Sự lớn mạnh về chính trị của lực lượng phản đối hệ
thống.
V. Lịch sử của nền kinh tế thế giới
TBCN
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức

Hàm ý chính sách: “Sẽ làm gì để có một thế
giới thực sự công bằng dân chủ?”

Cần một phong trào giai cấp trên phạm vi toàn thế
giới thay cho phong trào tự phát, riêng rẽ ở từng
quốc gia.
V. Lịch sử của nền kinh tế thế giới

TBCN
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức
VI. So sánh Trường phái sự phụ thuộc với Trường
phái hệ thống thế giới.
Trường phái sư phụ
thuộc.
Trường phái hệ thống thế
giới.
Đơn vị phân tích
Tầm quốc gia. Hệ thống thế giới.
Phương pháp nghiên cứu
Cấu trúc lịch sử.Sự phát
triển và suy thoái của các
quốc gia.
Lịch sử năng động của
hệ thống thế giới. Có tính
chu kỳ và xu hướng phổ
quát.
Cấu trúc lý thuyết
Hai cực: Trung tâm và
ngoại vi.
Ba cực: Trung tâm –
trung gian – ngoại vi.
Chiều hướng phát triển
Mang tính định mệnh:
Phụ thuộc là có hại.
Có thể tiến lên hoặc thụt
lùi trong sự vân động của
nền kinh tế thế giới.
Trọng tâm nghiên cứu

Các nước ngoại vi.
Các nước ngoại vi, trung
gian và cả các nước
trung tâm.
Nhóm 7 Ths. Nguyễn Minh Đức