Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (158.81 KB, 4 trang )
Lỗ đen ở trung tâm Ngân hà đang quay
Một nhóm các nhà vật lý vũ trụ quốc tế vừa phát hiện ra rằng lỗ đen siêu lớn ở
trung tâm Ngân hà đang quay. Khám phá này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong
ngành vật lý nghiên cứu lỗ đen cũng như kiểm chứng thuyết tương đối rộng.
Giới thiên văn tin rằng lỗ đen siêu lớn tồn tại ở trung tâm của mọi thiên hà trong
vũ trụ. Các quan sát gần đây bằng tia X cũng như số đo quỹ đạo của các ngôi sao
quanh lỗ đen Sagittarius A* - nguồn radio mạnh ở trung tâm Ngân hà - khẳng định
nó là một lỗ đen có khối lượng lớn gấp 3,6 triệu lần mặt trời.
Lần đầu tiên Reinhard Genzel thuộc Viện vật lý vũ trụ Max Planck và đồng
nghiệp ở Mỹ, Pháp, Israel đã dò được các vụ nổ bức xạ hồng ngoại từ Sagittarius
A* bằng kính thiên văn VLT ở Chile. Ngoài ra, họ phát hiện thứ ánh sáng rực rỡ
này tới định kỳ, khoảng 17 phút một lần. Điều đó chỉ có thể xảy ra nếu quầng khí
nóng, đang lớn dần lên quanh lỗ đen, đang quay. Nói cách khác, bản thân lỗ đen
siêu lớn đang quay.
Nhóm nghiên cứu tính toán rằng lỗ đen siêu lớn Sagittarius A đang quay với tốc
độ bằng 1/2 tốc độ tối đa mà lý thuyết cho phép. Ngoài ra, họ còn chỉ ra rằng các
tín hiệu hồng ngoại từ những vụ nổ chỉ mất vài giờ ánh sáng để tới trái đất. Các số
đo này sẽ giúp giới khoa học kiểm chứng thuyết tương đối rộng.
Lỗ đen là một trong những hiện tượng kỳ lạ nhất trong vũ trụ. Lý thuyết cho rằng
chúng là những thiên thể giống điểm, có lực hấp dẫn mạnh tới mức tất cả vật chất
tới quá gần đều bị hút vào trong. Các nhà khoa học cho rằng một số lỗ đen hình
thành khi các ngôi sao đang lụi tàn. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng
cho thấy hầu hết, nếu không nói là mọi thiên hà đều chứa đựng các lỗ đen khác,
lớn hơn nhiều ở trung tâm của chúng.
Cách các lỗ đen siêu lớn này được tạo ra và mối liên quan của chúng tới việc hình
thành và tiến hoá của các thiên hà vẫn là một bí ẩn. Cách duy nhất để ''nhìn thấy''
một lỗ đen là nghiên cứu thiên thể di chuyển xung quanh, gần lỗ đen đó. Để nhìn
thấy những ngôi sao di chuyển nhanh gần lỗ đen, chúng ta cần kỹ thuật hình ảnh
rõ nét cao. Bầu khí quyển trái đất hạn chế khả năng có được sự rõ nét đó. Thiết bị
quang học thích ứng có thể khắc phục trở ngại này.