Tiểu luận công nghệ sinh học thực phẩm cừu DOLLY

SEMINAR
SEMINAR
CÔNG NGHỆ SINH HỌC THỰC
CÔNG NGHỆ SINH HỌC THỰC
PHẨM
PHẨM
CỪU DOLLY
Giảng viên: Nguyễn Thị Vân Anh
Thành viên : Trần Đăng Minh
Huỳnh Chi Lăng
Hồ Đắc Quốc
Đặng Quang Vinh





Nội Dung Chính
Nội Dung Chính


I. Lịch sử ra đời của cừu Dolly
I. Lịch sử ra đời của cừu Dolly


II. Các bước tạo ra cừu Dolly
II. Các bước tạo ra cừu Dolly

III. Cuộc sống của cừu Dolly sau khi
III. Cuộc sống của cừu Dolly sau khi
được tạo ra
được tạo ra



I. Lịch sử ra đời của cừu Dolly
I. Lịch sử ra đời của cừu Dolly
Cừu Dolly ( 05/07/1996 -14/02/2003 )


- Nhân bản vô tính, là hình thức sinh đẻ không có sự kết hợp
- Nhân bản vô tính, là hình thức sinh đẻ không có sự kết hợp
giữa giống tính nam và nữ. Đây là phương thức tạo ra một
giữa giống tính nam và nữ. Đây là phương thức tạo ra một
sinh vật mới bằng cách sao y nguyên tín hiệu di truyền từ
sinh vật mới bằng cách sao y nguyên tín hiệu di truyền từ
một sinh vật cha hoặc mẹ. Nhiều người còn gọi sinh sản vô
một sinh vật cha hoặc mẹ. Nhiều người còn gọi sinh sản vô
tính là sinh sản nhân bản.Theo định nghĩa, nhân bản là tạo
tính là sinh sản nhân bản.Theo định nghĩa, nhân bản là tạo
ra nhiều bản đúng như bản cũ.
ra nhiều bản đúng như bản cũ.
- Là động vật có vú đầu tiên trên thế giới được nhân bản vô
tính.
- Nó được tạo ra bởi Ian Wilmut, Keit Campbell và các cộng
sự tại viện Roslin ở Edinburgh, Scotlanand.

- Dolly là động vật nhân bản vô tính đầu tiên được tạo ra từ
tế bào sinh dưỡng trưởng thành áp dụng phương pháp
chuyển nhân.









-
-
Cái tên Dolly bắt nguồn từ việc nó được tạo ra từ tuyến vú
Cái tên Dolly bắt nguồn từ việc nó được tạo ra từ tuyến vú
của một con cừu cái, do đó nó được đặt theo tên của Dolly
của một con cừu cái, do đó nó được đặt theo tên của Dolly
Parton, nữ ca sĩ nhạc đồng quê nổi tiếng
Parton, nữ ca sĩ nhạc đồng quê nổi tiếng
.
.


-
-
Dolly là kết quả của một quá trình nghiên cứu lâu dài của
Dolly là kết quả của một quá trình nghiên cứu lâu dài của
Viện Roslin dưới sự tài trợ của Chính phủ Anh.
Viện Roslin dưới sự tài trợ của Chính phủ Anh.

- Cừu dolly có 3 người mẹ: Mẹ cho gen tên là Finn Dorsett,
- Cừu dolly có 3 người mẹ: Mẹ cho gen tên là Finn Dorsett,
mẹ cho noãn bào tên là Black face, mẹ mang thai Dolly
mẹ cho noãn bào tên là Black face, mẹ mang thai Dolly



-
-
Việc tạo Dolly sử dụng công nghệ chuyển nhân tế bào soma,
Việc tạo Dolly sử dụng công nghệ chuyển nhân tế bào soma,
trong đó nhân tế bào từ một tế bào trưởng thành (lấy từ một
trong đó nhân tế bào từ một tế bào trưởng thành (lấy từ một
con cừu cái giống Finnish Dorset) được chuyển sang một
con cừu cái giống Finnish Dorset) được chuyển sang một
noãn bào chưa thụ tinh (tức tế bào trứng đang phát triển -
noãn bào chưa thụ tinh (tức tế bào trứng đang phát triển -
lấy từ một con cừu cái giống Blackface).
lấy từ một con cừu cái giống Blackface).


-
-


Tế bào lai sau đó được kích thích phân chia bằng phương

Tế bào lai sau đó được kích thích phân chia bằng phương
pháp sốc điện và phát triển sang dạng phôi bào (
pháp sốc điện và phát triển sang dạng phôi bào (
blastocyst
blastocyst
)
)
rồi được cấy vào tử cung của một con cừu thứ ba
rồi được cấy vào tử cung của một con cừu thứ ba
.
.


-
-
Sau khi được sinh ra, Dolly giống hệt mẹ Finnish Dorset về
Sau khi được sinh ra, Dolly giống hệt mẹ Finnish Dorset về
cả hình dáng lẫn tính tình.
cả hình dáng lẫn tính tình.

II. Các bước tạo ra cừu Dolly
II. Các bước tạo ra cừu Dolly
- Ðây là một trong 20
- Ðây là một trong 20
noãn bào (ovocyte)
noãn bào (ovocyte)
lấy từ BLACKFACE
lấy từ BLACKFACE
đã được điều trị bằng
đã được điều trị bằng

hormone để có được
hormone để có được
số lượng noãn bào cao
số lượng noãn bào cao
hơn bình thường.
hơn bình thường.
ADN của noãn bào
ADN của noãn bào
gọi là Chromosome.
gọi là Chromosome.
Tế bào này được chận
Tế bào này được chận
đứng lại lúc nó được 1
đứng lại lúc nó được 1
cực cầu (globule
cực cầu (globule
polaire) đầu tiên.
polaire) đầu tiên.





- Dùng một dụng
- Dùng một dụng
cụ tinh vi của
cụ tinh vi của
ngành vi phẫu
ngành vi phẫu
thuật. Ông hút chất

thuật. Ông hút chất
nằm trong nhân
nằm trong nhân
noãn bào, tức là
noãn bào, tức là
ADN, cùng lúc với
ADN, cùng lúc với
cực cầu gọi là sự
cực cầu gọi là sự
lấy mất nhân của
lấy mất nhân của
noãn.
noãn.



- Ở giai đoạn này, muốn
- Ở giai đoạn này, muốn
kiểm xem công trình
kiểm xem công trình
trước có thực hiện tốt đẹp
trước có thực hiện tốt đẹp
hay không , người ta đã
hay không , người ta đã
đánh dấu ADN bằng chất
đánh dấu ADN bằng chất
huỳnh quang
huỳnh quang
(flourchrome). Tiếp theo
(flourchrome). Tiếp theo

ta có thể thấy được ADN
ta có thể thấy được ADN
bằng tia cực tím (Ultra-
bằng tia cực tím (Ultra-
violet) . Vậy là ta đã
violet) . Vậy là ta đã
chuẩn bị noãn bào (rỗng
chuẩn bị noãn bào (rỗng
vì đã rút ADN) để nhận
vì đã rút ADN) để nhận
một nhân mới bởi sự
một nhân mới bởi sự
chuyển nhân.
chuyển nhân.



- Cùng lúc đó, ta lấy
- Cùng lúc đó, ta lấy
những tế bào của
những tế bào của
tuyến vú một con cừu
tuyến vú một con cừu
trưởng thành (F
trưởng thành (F
in
in
Dorsett
Dorsett
), dùng ADN

), dùng ADN
của tế bào này để
của tế bào này để
truyền giống.
truyền giống.
- Những tế bào vú
- Những tế bào vú
được bảo quản trong
được bảo quản trong
môi trường cấy đặc
môi trường cấy đặc
biệt: ngăn chặn cho
biệt: ngăn chặn cho
nó chậm phát triển
nó chậm phát triển
đồng thời canh chừng
đồng thời canh chừng
không để cho nó bị
không để cho nó bị
một ứng suất (stress)
một ứng suất (stress)
quan trọng có thể làm
quan trọng có thể làm
nó chết.
nó chết.

- Nhờ những
- Nhờ những
dụng cụ vô cùng
dụng cụ vô cùng

tinh vi, ta xử
tinh vi, ta xử
dụng những tế
dụng những tế
bào tuyến vú và
bào tuyến vú và
những noãn
những noãn
không còn nhân
không còn nhân
một cách cẩn
một cách cẩn
thận để khỏi làm
thận để khỏi làm
tổn thương ADN.
tổn thương ADN.



- Dưới kính hiển
- Dưới kính hiển
vi, nhờ một micro-
vi, nhờ một micro-
pipette (ống hút vô
pipette (ống hút vô
cùng nhỏ có đầu
cùng nhỏ có đầu
nhọn) ta cắt một
nhọn) ta cắt một
cách tinh tế màng

cách tinh tế màng
của noãn.
của noãn.
- Bên phải của noãn
- Bên phải của noãn
bào là micro-pipette
bào là micro-pipette
đang chứa một tế
đang chứa một tế
bào của tuyến vú,
bào của tuyến vú,
vô cùng nhỏ so với
vô cùng nhỏ so với
noãn bào.
noãn bào.



- Giai đoạn này ta vừa
- Giai đoạn này ta vừa
đưa vô noãn bào rỗng
đưa vô noãn bào rỗng
một tế bào tuyến vú
một tế bào tuyến vú
còn nhân: tế bào nhỏ
còn nhân: tế bào nhỏ
nằm bên phải và phía
nằm bên phải và phía
trên (ngang hàng với
trên (ngang hàng với

micropipette).
micropipette).
- Muốn đi đến giai
- Muốn đi đến giai
đoạn tinh vi này ta đã
đoạn tinh vi này ta đã
phải thử ít nhất 277
phải thử ít nhất 277
lần. Phải cần mấy năm
lần. Phải cần mấy năm
cố gắng mới được phôi
cố gắng mới được phôi
Dolly.
Dolly.



- Giai đoạn trước khi
- Giai đoạn trước khi
kết thúc: 2 tế bào, noãn
kết thúc: 2 tế bào, noãn
bào đã lấy mất nhân và
bào đã lấy mất nhân và
tế bào tuyến vú, màng
tế bào tuyến vú, màng
của chúng được hợp
của chúng được hợp
nhất nhờ ảnh hưởng của
nhất nhờ ảnh hưởng của
điện trường, gọi là

điện trường, gọi là
électrofusion. Lúc đó
électrofusion. Lúc đó
nhân của tế bào vú được
nhân của tế bào vú được
vô trong noãn bào to
vô trong noãn bào to
lớn vừa mới vừa được
lớn vừa mới vừa được
cho hoạt động trở lại.
cho hoạt động trở lại.
Cuối cùng, phôi của con
Cuối cùng, phôi của con
cừu cái Dolly nổi tiếng
cừu cái Dolly nổi tiếng
đã được tạo ra.
đã được tạo ra.


- Ðây là lần đầu
- Ðây là lần đầu
tiên trên thế giới
tiên trên thế giới
người ta tạo
người ta tạo
được MỘT TẾ
được MỘT TẾ
BÀO TỔNG
BÀO TỔNG
NĂNG ( cellule

NĂNG ( cellule
totipotente) tức
totipotente) tức
là có khả năng
là có khả năng
tạo ra một SINH
tạo ra một SINH
VẬT TOÀN
VẬT TOÀN
DIỆN.
DIỆN.

- Ðây là kết quả
- Ðây là kết quả
của bao nhiêu năm
của bao nhiêu năm
làm việc:
làm việc:
Xin giới thiệu các
Xin giới thiệu các
bạn D
bạn D
olly
olly
.Nó
.Nó
giống y hệt từ hình
giống y hệt từ hình
dáng đến tính cách
dáng đến tính cách

của F
của F
inn Dorsett
inn Dorsett
.
.

Sơ đồ tách dòng vô tính

III. Cuộc sống của cừu Dolly sau khi được tạo ra

1. Cuộc sống:
1. Cuộc sống:


- Cừu Dolly có mặt trắng và lông xoăn màu kem. Được các
- Cừu Dolly có mặt trắng và lông xoăn màu kem. Được các
chuyên gia cho ăn bằng tay, nó rất thân thiện với con người.
chuyên gia cho ăn bằng tay, nó rất thân thiện với con người.
- Dolly sống đến hết cuộc đời ở Viện Roslin
.
.



-
-
Nó đã ba lần sinh nở
Nó đã ba lần sinh nở
với một con cừu đực

với một con cừu đực
giống Welsh Mountain
giống Welsh Mountain
(tên là David) và có
(tên là David) và có
tổng cộng sáu đứa con:
tổng cộng sáu đứa con:
lần đầu sinh một con
lần đầu sinh một con
mang tên Bonnie vào
mang tên Bonnie vào
năm 1998, sau đó là
năm 1998, sau đó là
sinh đôi năm 1999
sinh đôi năm 1999


và
và
sinh ba vào năm 2000
sinh ba vào năm 2000
.
.

2. Dolly mắc bệnh viêm khớp và chết
2. Dolly mắc bệnh viêm khớp và chết


-
-

Vào mùa thu năm 2001, khi 5 tuổi, Dolly bị mắc
Vào mùa thu năm 2001, khi 5 tuổi, Dolly bị mắc
chứng viêm khớp và trở nên đi lại khó khăn, nhưng
chứng viêm khớp và trở nên đi lại khó khăn, nhưng
sau đó đã được điều trị bằng thuốc chống viêm
sau đó đã được điều trị bằng thuốc chống viêm
thành công
thành công
.
.


-
-
Vào 14 tháng 2 năm 2003, Dolly đã được tiêm
Vào 14 tháng 2 năm 2003, Dolly đã được tiêm
một mũi tiêm gây chết không đau đớn
một mũi tiêm gây chết không đau đớn


nhằm thoát
nhằm thoát
khỏi bệnh phổi đang trở nên trầm trọng
khỏi bệnh phổi đang trở nên trầm trọng
.
.


-
-

Dolly chỉ sống được đến 7 tuổi. Một kiểm tra
Dolly chỉ sống được đến 7 tuổi. Một kiểm tra
trước đó cho thấy, nó đã mắc một loại ung thư phổi
trước đó cho thấy, nó đã mắc một loại ung thư phổi
.
.



3 .Dolly được triển lãm
3 .Dolly được triển lãm


- Sau khi cừu Dolly mất vào năm 2003, cơ thể của nó
- Sau khi cừu Dolly mất vào năm 2003, cơ thể của nó
đã được nhồi bông bên trong và trưng bày tại Viện
đã được nhồi bông bên trong và trưng bày tại Viện
Bảo tàng Royal ở Edinburgh, Scotland.
Bảo tàng Royal ở Edinburgh, Scotland.









The End
The End

☺!
☺!