Tiểu luận kĩ THUẬT NUÔI cấy mô tế bào THỰC vật

BÀI TIỂU LUẬN
CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Đề tài:

KĨ THUẬT NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO THỰC VẬT
I.Giới thiệu:
Nuôi cấy mô thực vật là một trong những lĩnh vực ứng dụng đạt nhiều
thành công nổi bật của công nghệ sinh học thực vật. Bằng các kỹ thuật nuôi cấy
trong điều kiện vô trùng các bộ phận tách rời của cơ thể thực vật, người ta đã nhân
giống in vitro thành công nhiều loài cây trồng có giá trị mà trước đây các phương
thức nhân giống truyền thống gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, - Tế bào động vật có thể sinh trưởng trên các loại môi trường
dinh dưỡng tổng hợp bên ngoài cơ thể, vì thế chúng đã được nuôi cấy cho các mục
đích sau: nghiên cứu các tế bào ung thư, phân loại các khối u ác tính, sản xuất tế
bào gốc…
III. Khái niệm :


Nuôi cấy mô- tế bào thực vật là kĩ thuật cho phép nuôi cấy dễ dàng những
tế bào thực vật hay mô phân sinh sạch bệnh trong môi trường nhân tạo thích hợp
để tạo ra những khối tế bào hay những cây hoàn chỉnh trong ống nghiệm.
IV. Cơ sở khoa học của công nghệ nuôi cấy mô- tế bào thực vật.
1. Tính toàn năng:
Là khả năng của 1 tế bào hình thành 1 cây hòa chỉnh khi gặp điều kiện
thuận lợi, do trong tế bào có chứa bộ AND(NST) hoàn chỉnh, chứa toàn bộ thông
tin di truyền cho 1 chu kì sống hoàn chỉnh.
2. Sự phân hóa, phản phân hóa của tế bào:
 Phân hóa : từ một tế bào ban đầu được biến đổi thành các tế bào chuyên hoá
đặc hiệu cho các mô, cơ quan khác nhau.
 Phản phân hóa : khi các tế bào đã phân hóa thành các tế bào chuyên biệt
nhưng vẫn có thể quay về dạng tế bào phôi sinh ban đầu khi gặp điều kiện

thuận lợi.
V. Các bước trong kĩ thuật nuôi cấy mô- tế bào thực vật
Bc 1: Chn vt liu nuụi cy:
nh chi, nh r : l b phn non, d tham gia vo quỏ trỡnh phõn hoỏ v
phn phõn hoỏ to nờn c th mi.Thng ớt nhim bnh.
Bc 2 : Kh trựng
- Mu v dng c c ty ra kh trựng.
- Ct nh sinh trng thnh phn t nh, ty ra, kh trựng bung vụ
trựng.
- Vt liu nuụi cy tin kh trựng vi HgCl 0,1% v nc ct.
- Que cy, ng nghim v giỏ th.c kh trựng trong ni hp.
Bc 3 : To chi :
Chọn vật liệu nuôi cấy
Tạo chồi
Khử trùng
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trờng thích ứng
Trồng cây trong vờn
ơm
Bớc 1
Bớc 1
Bớc 2
Bớc 2


Bớc
Bớc
3
3

Bớc
Bớc
4
4


Bớc
Bớc
6
6


Bớc
Bớc
5
5
Vật liệu khởi đầu được chuyển sang môi trường nhân nhanh có bổ sung
Xitokinin.
- Để cây có thể phát triển thân cành
- Cắm vật liệu nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng có bổ sung thêm
xytokinin hoạt hoá tạo chồi.
Bước 4 : Tạo rễ:tách riêng các chồi cho vào môi trường tạo rể (bố sungAuxin)
mỗi chồi ra rể thành 1 cây hoàn chỉnh.
- Khi cây đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển sang MT tạo rễ. Đó
là MT dinh dưỡng thích hợp bổ sung chất KT auxin, IBA.
Bước 5 :Cấy cây vào môi trường thích ứng
- Chuyển cây sang MT thích ứng gần giống với MT tự nhiên về: nhiệt độ,
độ ẩm, ánh sáng
- Không thể bỏ qua bước này được vì cây mới tạo ra rất yếu. Nếu trồng trực

tiếp vào MT tự nhiên cây sẽ dễ nhiễm bệnh và chết.


ChuÈn bÞ t¹o c©y con
ChuÈn bÞ t¹o c©y con
C©y con míi ®ang h×nh thµnh
C©y con míi ®ang h×nh thµnh
T¹o rÔ
T¹o rÔ

Bước 6: Trồng cây trong vườn ươm
- Cho cây thích ứng với MTSX.
- Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm nhân nhanh SX.
VI. Ý nghĩa khoa học:
- Tạo ra 1 quần thể cây con đồng đều giữ nguyên đặc tính của cây mẹ.
- Hệ số nhân nhanh cao.
- Rút ngắn thời gian đưa giống vào sản xuất và phát huy được hiệu quả kinh tế.
- Nhân được số lượng cây lớn trong 1 diện tích nhỏ.
- Đảm bảo các cây giống sạch bệnh.
- Cây con được tạo ra nuôi cấy mô được trẻ hoá cao độ.
- Thuận tiện và hạ giá thành vận chuyển.
- Bảo quản cây giống thuận lợi.
VII. Ứng dụng trong thực tiễn:
-Nhân cây giống,tạo cây giống
-Sản xuất chất thứ cấp
+ Chất thứ cấp ứng dụng trong công nghiệp
thực phẩm: chất tạo mùi,màu,chất ngọt
+ Chất thứ cấp ứng dụng trong dược phẩm: ankanoid,steroid,các chất riêng lẻ
khác ( ubiquinon,saponin ),các protein tái tổ hợp
Làm sạch virut qua nuôi cấy mô phân sinh đỉnh

*Nguyên lý:
- Nồng độ virut giảm dần ở bộ phận gần đỉnh sinh trưởng do:
+ virut không vận chuyển được trong mô phân sinh đỉnh.
+ Các tế bào mô phân sinh đỉnh không cho phép sự sao chép thông tin di
truyền của virut.
+ Hệ thống vô hiệu hoá virut ở mô phân sinh đỉnh mạnh hơn các vùng khác.
+ Nồng độ auxin cao ngăn cản quá trình sao chép của virut.
VIII. Thành tựu:
• Ngày 16/5/2009, Lâm trường Tiền Phong, tỉnh Thừa Thiên-Huế, cho biết
tỉnh vừa đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động một nhà nuôi cấy mô, có
công suất 1 triệu cây/năm để phát triển trồng rừng. (Tinmoi.vn)
• Các nhà khoa học Australia cho biết, để tăng kích cỡ bộ ngực, thay vì bơm
silicon (một chất dễ gây tai biến), phụ nữ có thể sử dụng các tế bào của
chính mình. Kỹ thuật nâng ngực bằng cách nuôi cấy tế bào tự thân đã được
nhóm nghiên cứu Đại học Melbourne thực hiện thành công trên chuột và
thỏ. (18 Tháng tám 2003 vietbao.vn )
• Đại học Đà Lạt đã nhân được gần 30 loài lan đặc hữu của Vườn Quốc gia
Cát Tiên bằng biện pháp nuôi cấy mô. (VietNamNet.vn )

• Nhân giống cây lô hội bằng nuôi cấy mô tế bào - một dược liệu quý
(vnExpress.net )

• Mỹ: Nuôi cấy thành công các tế bào cơ tim (10/12/2006 TienPhong.vn)

• Nuôi cấy thành công bước đầu giác mạc từ tế bào gốc (21/11/2007
VietNamNet.vn)

• Nuôi cấy thành công tinh trùng điều trị vô sinh nam (30/12/2008
VietNamNet.vn)
•

• Việt Nam có thể trở thành nước sản xuất phong lan lớn trong khu vực
(20/02/2007 vnMedia.vn )
•
IX. TÀI LIỆU THAM KHẢO
 baigiang.violet.vn
 Giáo trình Nhập môn Công nghệ sinh học PGS.TS. Nguyễn Hoàng Lộc
 VietNamNet.vn
 vnExpress.net
 Tinmoi.vn
 vietbao.vn
 vnMedia.vn
 TienPhong.vn
Họ và tên Tìm tài liệu Trình bày Ghi chú
Nguyễn Xuân Hùng
Nguyễn Thị Thu Hồng
Phan Minh Ngọc
Tô Khuynh