Một biện pháp nhân giống hồ tiêu nhanh ppt

Một biện pháp nhân giống hồ tiêu nhanh

Sử dụng cây giống chất lượng tốt,
sạch sâu bệnh là một trong những
điều kiện tiên quyết cho một vườn
tiêu (hồ tiêu-Piper nigrum) bền lâu
và hiệu quả. Cách nhân giống tiêu
thông thường hiện nay là sử dụng
cành cắt chứa 2-3 đốt của chồi
lươn (chồi mọc từ phần thân gần
đất) hay chồi thân (thu từ thân và
cành chính) đem trồng môi trường thích hợp để ra rễ. Cành quả cũng được
sử dụng nhưng ít phổ biến. Cành cắt thu từ chồi thân và cành quả thường có
số lượng không nhiều và chậm ra rễ. Nhìn chung nhân giống tiêu phổ biến
hiện nay thường là chậm.

Nhân nhanh đặc biệt có ích trong trường hợp một giống tốt (giống tốt đã qua
phục tráng; qua thanh lọc làm sạch bệnh; giống mới, giống nhập nội) từ một
nguồn ít ỏi muốn nhân nhanh cho mục tiêu nghiên cứu hay sản xuất. Sau đây
xin giới thiệu một biện pháp nhân nhanh giống tiêu được nhiều vùng trồng
tiêu áp dụng.

Chọn chồi (dây) lươn từ những bụi tiêu khỏe mạnh của giống muốn nhân
nhanh làm vật liệu nhân giống. Cắt dây lươn thành những đoạn có 3 đốt,
trồng vào túi bầu (loại dành cho sản xuất cây giống) có chứa môi trường bầu
đất (cỡ 2-4 kg) thích hợp cho sự ra rễ. Từ đoạn cành cắt này, rễ sẽ phát triển
rễ và và mọc chồi dài ra sau một thời gian. Khi chồi non từ cành cắt mọc dài
ra được 2 đốt, dùng những túi bầu kích thước 10 x 20 cm bên trong chứa
môi trường bầu đất đặt dưới các đốt tiêu. Đốt tiêu được ép nhẹ xuống để tiếp
xúc tốt với đất bầu để kích thích ra rễ. Có thể dùng gân lá cây dừa (hay một
vật liệu tương tự) cắt ngắn và uốn thành hình chữ V cắm cố định vào đốt tiêu

để tiếp xúc tốt với đất bầu. Khi chồi non tiếp tục dài ra hình thành những đốt
tiêu mới, tiếp tục đặt các túi bầu bên dưới những đốt như trên. Trong chừng
3 tháng, chồi mọc dài ra và hình thành chừng 10-12 đốt từ một cành cắt ban
đầu. Khi các đốt ra rễ tốt, cắt dây tiêu để tách rời dây lươn ban đầu với phần
chồi có các đốt ra rễ trên túi bầu. Khi các đốt thân đã cắt rời trên các túi bầu
phát triển rễ đầy đủ, có thể cắt để phân ra thành những cây con riêng biệt với
từng túi bầu. Vị trí cắt ngay phía sau đốt đã hình thành rễ. Sau đó dùng ngón
tay ấn nhẹ để phần gốc dây tiêu này ngập hoàn toàn trong đất bầu. Chồi non
sẽ hình thành và phát triển trên đốt sau một thời gian và một cây giống hoàn
chỉnh có thể thu được sau 2-4 tháng sau đó.

Sau khi cắt tách ra, dây lươn ban đầu sẽ tiếp tục ra chồi non và quá trình
nhân giống tiếp tục được lặp lại. Tính trung bình, chừng 50-60 cây con có
thể thu được từ một cây giống ban đầu trong 1 năm.

Mức độ thành công cao hay thấp tùy thuộc điều kiện đầu tư và kinh nghiệm.
Một nhà mái che để che nắng trong mùa khô thì cần thiết cho quá trình nhân
giống. Nền nhà mái che phải cao ráo, thoát nước tốt; không bị ẩm ướt (có thể
sử dụng nền xi măng). Trong mùa mưa cần có mái che hay bạt để ngăn bớt
mưa là ẩm độ đất bầu quá cao. Tưới nước thường xuyên trong mùa khô để
giữ ẩm giúp ra rễ nhanh. Hệ thống tưới với béc phun mù là rất thích hợp.

Môi trường đất bầu cũng quan trọng và ảnh hưởng nhiều đến tốc độ ra rễ và
tăng trưởng của chồi. Nó cần tơi xốp, chứa đủ chất hữu cơ và dinh dưỡng.
Có thể gợi ý một môi trường với thành phần là đất mặt nhiều hữu cơ: phân
hữu cơ hoai: cát theo tỷ lệ 1:1:1. Đất mặt nên thu từ đất rừng hay đất vườn
không nhiễm mặn phèn. Để giảm trọng lượng môi trường có thể bổ sung
thêm tro trấu, xơ dừa cũ trong thành phần cát và đất mặt. Bổ sung thêm vào
vôi (1-2%) và phân NPK (như NPK 16-16-8 0,2-0,5 %) khi cần thiết. Nếu có
điều kiện nên khử trùng môi trường túi bầu trước. Cách đơn giản nhất là đặt

môi thành từng lớp, phủ kín bằng bạt màu tối và phơi dưới nắng tốt ít nhất 1
tuần. Để hạn chế nấm đất hại rễ và cây con, có thể bổ sung thêm chế phẩm
có chứa nấm Trichoderma thích hợp sau khi khử trùng.

Đây là phương pháp cải tiến của phương pháp nhân giống bằng "ống tre" mà
bắt nguồn từ Tích lan (Srilanka) và sau đó trở nên phổ biến ở Ấn Độ và
nhiều nơi khác. Phương pháp ống tre sử dụng lòng máng của một thanh tre
chẻ tách hai làm nơi chứa môi trường ra rễ cho các nốt trên chồi của cành cắt
mẹ. Sử dụng túi bầu bằng nhựa dẻo thay thế lòng máng của thân tre có nhiều
thuận lợi và chủ động hơn. Phương pháp nhân giống nhanh này đang được
triển khai ở một số vùng trồng tiêu.
Mời nhà vườn áp dụng thử!