MỞ ĐẦU:
Tiết 1: SƠ LƯỢC VỀ MÔN LỊCH SỬ
I – MỤC TIÊU BÀI DẠY:
1. Kiến thức: giúp HS hiểu lịch sử là một khoa học có ý
nghĩa quan trọng đối với mỗi con người. Học lịch sử là cần
thiết.
2. Về tư tưởng, tình cảm: bước đầu bồi dưỡng cho học sinh
ý thức về tính chính xác và sự ham thích trong học tập bộ
môn.
3. Về kỹ năng: bước đầu giúp HS có kỹ năng liên hệ thực tế
và quan sát.
II – ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Giáo viên chuẩn bị: SGK, tranh ảnh và bản đồ treo
tường, sách báo có nội dung liên quan đến nội dung
bài học.
- HS chuẩn bị: tranh ảnh có liên quan đến nội dung bài
học.
III – HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. On định lớp:
2. Giảng bài mới:
A. Giới thiệu bài: Mọi vật xung quanh chúng ta ngày
nay, từ cụ thể đến trừu tượng, đều trãi qua những thời
kỳ: sinh ra, lớn lên, thay đổi … nghĩa là đều có quá
khứ. Để hiểu được quá khứ đó, trí nhớ của con người
hoàn toàn không đủ mà cần đến một khoa học – khoa
học lịch sử. Như vậy, có rất nhiều loại lịch sử, nhưng
lịch sử chúng ta học ở đây là lịch sử loài người.
B. Nội dung giảng bài mới:
a. Hoạt động 1: Lịch sử là gì?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu được lịch sử là những gì đã diễn
ra trong quá khứ không kể thời gian ngắn dài.
Nội dung:
Giáo viên Học sinh Ghi bảng
Phát vấn: Có phải ngay từ
khi mới xuất hiện con
người, cây cỏ, mọi vật
đều có hình dạng như
ngày nay ?
Diễn giảng: sự vật, con
người, làng xóm, phố
phường, đất nước đều
trải qua quá trình hình
thành, phát triển và biến
đổi quá khứ lịch sử
Lịch sử là gì ?
- Con người, cây
cỏ, mọi vật xung
quanh đều sinh ra,
lớn lên và biến
đổi.
- Đọc SGK
- Nghiên cứu toàn
bộ hoạt động của
1. Lịch sử là gì
?
- Lịch sử là
những gì đã
diễn ra trong
quá khứ
- Lịch sử loài
Lịch sử loài người
nghiên cứu những vấn đề
gì ?
Có gì khác nhau giữa
lịch sử một con người và
lịch sử xã hội loài người?
con người.
- Con người: cá
thể
- Loài người: tập
thể, liên quan đến
tập thể.
người là toàn
bộ những hoạt
động của con
người từ khi
xuất hiện đến
ngày nay.
Lịch sử là
một môn khoa
học.
Kết luận: Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá
khứ. Lịch sử mà chúng ta học là lịch sử loài người.
b. Hoạt động 2: Học lịch sử để làm gì ?
Mục tiêu: Cho HS hiểu được tầm quan trọng của môn lịch
sử và học lịch sử là cần thiết.
Nội dung:
Nhìn vào tranh, em
thấy khác với lớp học ở
trường em như thế nào ?
Em có hiểu vì sao có sự
khác nhau đó không?
Theo em, chúng ta có
cần biết những thay đổi đó
không? Tại sao lại có
những thay đổi đó?
Học lịch sử để làm gì?
-Thấy được sự
khác biệt so với
ngày nay như: lớp
học, thầy trò, bàn
ghế…
-Những thay đổi
đó chủ yếu do con
người tạo nên.
-Hiểu được cội
nguồn dân tộc.
-Quý trọng những
gì mình đang có.
-Biết ơn những
2. Học lịch sử
để làm gì?
-Hiểu được cội
nguồn của tổ
tiên, dân tộc
mình.
-Ong cha đã
sống và lao
động để tạo
Em hãy lấy vì dụ trong
cuộc sống của gia đình,
quê hương em để thấy rõ
sự cần thiết phải biết lịch
sử?
người làm ra nó và
trách nhiệm của
mình đối với đất
nước.
nên đất nước,
quý trọng
những gì mình
đang có.
-Biết ơn những
người làm ra
nó và biết
mình phải làm
gì cho đất
nước.
Kết luận: Học lịch sử đế quý trọng, biết ơn những
người đã làm nên cuộc sống ngày nay và chúng ta phải làm
tốt nhiệm vụ của mình để đưa đất nước tiến lên hơn nữa.
c. Hoạt động 3: Dựa vào đâu để biết và dựng lại
lịch sử?
Mục tiêu: Giúp HS hiểu rõ các loại tư liệu lịch sử: truyền
miệng, hiện vật, chữ viết.
Nội dung:
Tại sao chúng ta lại
biết rõ về cuộc sống của
ông bà, cha mẹ?
Dựa vào đâu để biết và
dựng lại lịch sử?
Hãy kể những tư liệu
truyền miệng mà em biết?
Thế nào gọi là tư liệu
hiện vật, chữ viết?
-Dựa vào những
lời mô tả được
truyền từ đời này
qua đời khác
-Các kho truyện
dân gian:Truyền
thuyết, Thần thoại,
Cổ tích…
-Những di tích, đồ
vật của người xưa
3. Dựa vào
đâu để biết và
dựng lại lịch
sử?
-Tư liệu truyền
miệng
-Tư liệu hiện
Quan sát hình 1 và 2,
theo em, đó là những loại
tư liệu nào?
Bia đá thuộc loại gì?
Đây là loại bia gì?
Tại sao em biết đó là
bia tiến sĩ ?
còn giữ được.
-Những bản ghi,
sách vở, in, khắc
bằng chữ viết…
-Tư liệu hiện vật
-Bia tiến sĩ
-Nhờ chữ khắc
trên bia.
vật (di tích và
di vật)
-Tài liệu chữ
viết.
Kết luận:Để dựng lại lịch sử, phải có những bằng
chứng cụ thể mà chúng ta có thể tìm lại được. Đó là tư
liệu. Như ông cha ta thường nói: “Nói có sách, mách có
chứng”, tức là phải có tư liệu cụ thể mới bảo đảm được độ
tin cậy của lịch sử.
C. Kết luận toàn bài: Lịch sử là một môn khoa học dựng
lại toàn bộ hoạt động của con người trong quá khứ.
Mỗi người chúng ta đều phải học và biết lịch sử. Để
xây dựng lịch sử, có 3 loại tư liệu: Truyền miệng, hiện
vật, chữ viết.
3. Củng cố:
- Trình bày một cách ngắn gọn lịch sử là gì?
- Lịch sử giúp em hiểu biết những gì?
- Tại sao chúng ta cần phải học lịch sử?
- Giải thích danh ngôn: “Lịch sử là thầy dạy cuộc sống”
– Xi-xê-rông
4. Dặn dò:
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Xem trước bài: “ Cách tính thời gian trong lịch sử”