SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ SÁT.
A.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: -HS mô tả được một hiện tượng hoặc một TN
chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát.
-Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong
thực tế (chỉ ra các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự
nhiễm điện).
2.Kỹ năng: Làm TN cho vật bằng cách cọ xát.
3. Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá
thế giới xung quanh.
B.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
Mỗi nhóm HS (Đồ dùng có ở PTN):
- 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh hữu cơ, 1 mảnh nilông.
-1 quả cầu nhựa xốp có xuyên sợi chỉ khâu, 1 giá treo.
-1 mảnh len hoặc một mảnh lông thú, 1 mảnh dạ, 1 mảnh lụa sấy
khô.
-1 số mẩu giấy vụn 1 mảnh tôn 1 mảnh nhựa 1 bút thử điện
thông mạch.
C. PHƯƠNG PHÁP: Trực quan, đàm thoại.
D. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. *ỔN ĐỊNH (1
phút)
*H. Đ.1: TỔ CHỨC TÌNH HUỐNG HỌC TẬP (6 phút)
-GV gọi 2 HS mô tả hiện tượngổtong ảnh
đầu chương III (SGK), nêu thêm các hiện
tượng khác?
-Gọi HS nêu mục tiêu chương III.
-Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết
ta tìm hiểu một trong các cách nhiễm điện
cho các vật là “Nhiễm điện do cọ xát”’.
-Vào những ngày hanh khô khi cởi áo
bằng len hoặc dạ em đã từng thấy hiện
tượng gì?
-GV: Hiện tượng sấm sét là hiện tượng
nhiễm điện do cọ xát.
-HS quan sát tranh
vẽ tr 47 SGK, nêu
ví dụ khác.
-Đọc SGK tr 47,
nêu được những
mục tiêu cần đạt
được của chương
III.
-HS nêu được: Khi
cởi áo len, dạ trong
tối thấy chớp sáng li
ti và tiếng lách tách.
H. Đ 2: LÀM TN PHÁT HIỆN VẬT BỊ CỌ XÁT CÓ KHẢ
NĂNG HÚT CÁC VẬT KHÁC. ( 15 phút)
I. VẬT NHIỄM ĐIỆN.
-Yêu cầu HS đọc TN 1, nêu các dụng
cụ TN và các bước tiến hành TN.
-GV lưu ý HS trước khi làm TN phải
kiểm tra xem các vật đó có hút được
các vật nhẹ không? (Chưa hút được
các vật nhẹ)
-Lưu ý cách cọ xát các vật (cọ mạnh
nhiều lần theo một chiều) sao đó đưa
lại gần các vật cần kiểm tra để phát
hiện hiện tượng xảy ra rồi ghi kết
quả vào bảng kết quả TN 1.
-Từ bảng kết quả TN HS các nhóm
thảo luận, lựa chọn cụm từ thích hợp
để điền vào chỗ trống phù hợp.
-GV hướng dẫn HS thảo luận để đưa
ra kết luận đúng ghi vở.
HS đọc TN 1 trong SGK, nêu được
dụng cụ và cách tiến hành TN.
-Tiến hành TN theo nhóm, mỗi HS
trong nhóm đều phải tiến hành TN
với ít nhất 1 vật, ghi kết quả vào
bảng 1.
-Tham gia thảo luận trong nhóm,
chọn từ thích hợp điền vào chỗ
trống trong kết luận.
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ
xát có khả năng hút các vật khác.
H. Đ.3: PHÁT HIỆN VẬT BỊ CỌ XÁT BỊ NHIỄM ĐIỆN CÓ
KHẢ NĂNG LÀM SÁNG BÓNG ĐÈN CỦA BÚT THỬ
ĐIỆN.( 15 phút)
-Tại sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể
hút các vật khác?
-GV hướng dẫn HS kiểm tra với các phương
án HS nêu ra.
-GV hướng dẫn HS tiến hành TN 2. Lưu ý
HS kiểm tra mảnh tôn trước khi đặt vào
mảnh nhựa xem bóng đèn bút thử điện
thông mạch có sáng không? Lưu ý cách cầm
mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tôn vào
mảnh nhựa để cách điện với tay.
-GV kiểm tra việc tiến hành TN của một số
nhóm, nếu hiện tượng xáy ra chưa đạt phải
giải thích cho HS nguyên nhân.
-GV có thể làm lại TN cho HS quan sát hiện
tượng để hoàn thành kết luận 2 ghi vở.
-HS suy nghĩ, nêu phương
án trả lời và cách làm TN
kiểm tra.
-HS tiến hành TN 2 theo
nhóm. Chú ý quan sát hiện
tượng xảy ra, thấy được:
Bóng đèn của bút thử điện
sáng.
-Hoàn thành kết luận 2, thảo
luận trên lớp, ghi kết luận
đúng vào vở.
Kết luận 2: Nhiều vật khi bị
-GV thông báo: Các vật bị cọ xát có khả
năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng
bóng đèn của bút thử điện. Các vật đó được
gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang
điện tích
cọ xát có khả năng làm sáng
bóng đèn.
H. Đ.4: VẬN DỤNG-CỦNG CỐ-HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (8
phút)
II.VẬN DỤNG.
-Yêu cầu HS hoạt động nhóm
nhỏ các câu hỏi C1, C2, C3
sau đó thảo luận chung cả lớp.
GV chốt lại câu trả lời đúng.
-GV lưu ý HS sử dụng các
thuật ngữ chính xác.
-Qua bài học hôm nay các em
cần ghi nhớ điều gì?
-Thảo luận nhóm trả lời câu C1,
C2, C3 Tham gia nhận xét câu
trả lời của các nhóm trên lớp,
sửa chữa nếu sai.
C1: Lược và tóc cọ xát→lược
và tóc đều nhiễm điện→lược
nhựa hút kéo tóc thẳng ra.
C2: Khi thổi, luồng gió làm bụi
-Hiện tượng khi cởi áo len đã
nêu ở đầu bài tương tự hiện
tượng chớp và sấm sét xảy ra
trong tự nhiên như thế nào?
Để trả lời câu hỏi này các em
đọc phần “ Có thể em chưa
biết”.
Trả lời câu hỏi đặt ra ở đầu bài
đó chính là nội dung bài tập
17.4 (SBT tr.18)
bay.
-Cánh quạt quay cọ xát với
không khí→cánh quạt bị nhiễm
điện→cánh quạt hút các hạt bụi
ở gần nó. Mép quạt cọ xát
nhiều nên nhiễm điện nhiều
nhất →mép quạt hút bụi mạnh
nhất, bụi bám nhiều nhất.
C3: Gương, kính, màn hình ti vi
cọ xát với khăn lau khô→nhiễm
điện vì thế chúng hút bụi vải ở
gần.
-HS thuộc phần ghi nhớ ngay
tại lớp.
-HS đọc phần “Có thể em chưa
biết” để hiểu nguyên nhân của
hiện tương chớp và sấm sét,
liên hệ giải thích được hiện
tượng cởi áo len trong những
ngày hanh khô.
*Hướng dẫn về nhà: -Học thuộc phần ghi nhớ.
-Làm bài tập 17.1, 17.2, 17.3 ( SBT-tr.18).
-Bài 17.1, 17.3: Khi làm TN, lưu ý các vật làm nhiễm điện phải
sạch, khô.
E.RÚT KINH NGHIỆM.
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
…