Bài giảng môn học thí nghiệm cầu part 2 ppsx

Hçnh 2.8. Âo chiãưu sáu vãút nỉït
theo phỉång phạp âo xun
a- vë trê cạc âáưu âo
b- âäư thë xạc âënh âäü sáu vãút nỉït
3.Phỉång phạp kho sạt cháút lüng váût liãûu kim loải:
Thẹp v håüp kim l loải VL cọ cáúu trục tinh thãø, âỉåüc chãú tảo âục luûn theo
cäng nghãû chàût ch nãn cọ cháút lỉåüng v âäü âäưng nháút ráút cao. Cạc âàûc trỉng cå- l ca
mäùi chng loải thẹp v håüp kim cọ tênh äøn âënh cao trong âiãưu kiãûn lm viãûc bçnh
thỉåìng. Vç thãú trong quạ trçnh kho sạtv xáy dỉûng kãút cáúu cäng trçnh, viãûc thê nghiãûm
bàòng cạc phỉång phạp phạ hoải máùu thỉí âãø âạnh giạ cháút lỉåüng ca thẹp v håüp kim
qua cạc âàûc trỉng cå - l ca chụng chè nhàòm mủc âêch :
* Nháûn dảng v kiãøm tra chng loải váût liãûu củ
thãø âãø sỉí dủng vo cäng trçnh cho
ph håüp våïi u cáưu ca thiãút kãú v cáúu tảo;
* Xạc âënh cạc chè tiãu cå - l ca thẹp v håüp kim khi khäng nàõm âỉåüc ngưn
gäúc hồûc â bë biãún cháút do nh hỉåíng ca cạc úu täú mäi trỉåìng, âiãưu kiãûn lm viãûc v
thåìi gian khai thạc sỉí dủng âãø cung cáúp cho viãûc tênh toạn thiãút kãú ci tảo v kho sạt
kiãøm âënh kãút cáúu cäng trçnh.
Ngoi ra, viãûc xáy dỉûng kãút cáúu cäng trçnh bàòng kim loải l mäüt quạ trinh chãú tảo,
làõp näúi, liãn kãút cạc pháưn tỉí v chi tiãút kãút cáúu tải hiãûn trỉåìng bàòng cạc biãûn phạp càõt,
khoan, hn, tạ
n nhỉỵng cäng viãûc ny thỉåìng lm xút hiãûn trong kãút cáúu thẹp v håüp
kim nhỉỵng khuút táût nhỉ : nỉït n, räù, bt räùng, phán táưng, biãún cháút , nh hỉåíng âãún
cháút lỉåüng ca cäng trçnh.
Nhỉ váûy, mún âạnh giạ âáưy â cháút lỉåüng váût liãûu trong cạc cäng trçnh thẹp v
håüp kim cáưn tiãún hnh âäưng thåìi c hai phỉång phạp kho sạt : phỉång phạp phạ hoải
máùu váût liãûu thỉí v phỉång phạp thỉí khäng phạ hoải váût liãûu.

3.1. Phỉång phạp phạ hoải máùu váût liãûu thỉí
Do âàûc âiãøm cáúu tảo v cäng nghãû sn xút â tảo cho kim loải cọ nhỉỵng tênh

cháút ráút äøn âënh, nãn cäng viãûc thê nghiãû
m âãø xạc âënh cạc âàûc trỉng cå - l ca chụng
â âỉåüc quy âënh chàût ch v củ thãø trong tiãu chøn v quy phảm Nh nỉåïc TCVN -
11


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 18 of 168
197-66 v 198-66, tỉì viãûc chn láúy máùu, hçnh dảng v kêch thỉåïc hçnh hc máùu thỉí,
phỉång phạp tiãún hnh thê nghiãûm v cạch xỉí l kãút qu.
1/ Thê nghiãûm kẹo dỉït
* Mủc âêch thê nghiãûm:

Xạc âënh cạc âàûc trỉng då hc : Giåïi hản chy σ
c
, giåïi hản bãưn σ
b
, ỉïng sút kẹo
âỉït σ
â
, âäü gin di tỉång âäúi δ, âäü thàõt tỉång âäúi ψ.
* Phỉång phạp thê nghiãûm:

Máùu thỉí : Khi thê nghiãûm kẹo âỉït cáưn chãú tảo êt nháút ba máùu váût liãûu thỉí cọ tiãút
diãûn ngang hçnh trn hồûc hçnh chỉỵ nháût (dẻt). Cạc máùu tiãút diãûn trn cọ âỉåìng kênh d
v chiãưu di pháưn kho sạt ca máùu l
o
bàòng nàm hồûc mỉåìi láưn âỉåìng kênh máùu tu
thüc âiãưu kiãûn thê nghiãûm. Máùu dẻt thỉåìng cọ chiãưu räüng b bàòng hai láưn chiãưu dy h
ca máùu (thỉåìng l chiãưu dy ca táúm váût liãûu) v chiãưu di kho sạt l
o

ca máùu dẻt
cng nhỉ quy âënh ca máùu tiãút diãûn trn.
Máùu âỉåüc thỉí kẹo âỉït trãn cạc mạy thê nghiãûm cọ cäng sút chn låïn hån kh
nàng chëu ti ca máùy tỉì 1,2 âãún 1,4 láưn. Lỉûc kẹo máùu âỉåüc chia thnh nhiãưu cáúp, giạ
trë mäùi cáúp khong (1/10 ÷ 1/15) ti trng phạ hoải máùu v cáưn khäúng chãú täúc âäü tàng
ti trung bçnh khi thê nghiãûm tỉì 1 âãún 2 kg/cm
2
/s. Tỉång ỉïng våïi mäùi cáúp ti tiãún hnh
âo âäü gin di ∆l ca chøn âo l
o
. Våïi quạ trçnh tiãún hnh thê nghiãûm ny hon ton cọ
thãø quan sạt âỉåüc sỉû diãùm biãún vãư mäúi quan hãû giỉỵa lỉûc tạc dủng v biãún dảng tỉång
âäúi ca váût liãûu trong máùu thỉí.
Xạc âënh âỉåüc mỉïc ti trng thê nghiãûm qua cạc giai âoản lm viãûc khạc nhau ca
váût liãûu, trong âọ cọ :
◊ Ti trng gáy chy (P
c
), tỉång ỉïng våïi lục giạ trë lỉûc tạc dủng khäng thay âäøi,
nhỉng biãún dảng do phạt triãøn nhanh.
◊ Ti trng cỉûc âải (P
max
), tỉång ỉïng våïi giạ trë lỉûc tạc dủng låïn nháút m máùu
chëu âỉåüc.
◊ Ti trng phạ hoải (P
ph
), tỉång ỉïng våïi giạ trë lỉûc tạc dủng lục máùu âỉït.
Tỉì cạc säú âo lỉûc v âäü gin di cọ âỉåüc trong thê nghiãûm kẹo âỉït máùu cho phẹp
xạc âënh cạc chè tiãu sau âáy ca váût liãûu kho sạt :
• Giåïi hản chy σ
c

:
]/[
2
cmkg
F
P
o
c
c
=
σ

• Giåïi hản bãưn σ
b
:
o
b
F
P
max
=
σ

• ỈÏng sút kẹo âỉït σ
ph
:
eo
ph
ph
F

P
=
σ

12


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 19 of 168
ọỹ giaợn tổồng õọỳi :
%100
o
ok
l
ll
=


ọỹ thừt tổồng õọỳi :
%100
o
ok
F
FF
=


Trong õoù : l
k
: chióửu daỡi khaớo saùt khi mỏựu õổùt
l

o
: chióửu daỡi khaớo saùt ban õỏửu cuớa mỏựu
F
k
: dióỷn tich tióỳt dióỷn eo thừt cuớa mỏựu khi õổùt
F
o
: dióỷn tờch tióỳt dióỷn ngang ban õỏửu cuớa mỏựu.

2/ Thờ nghióỷm õọỹ dai va õỏỷp :
UU* Muỷc õờch thờ nghióỷm

Thổớ õọỹ dai va õỏỷp nhũm xaùc õởnh cổồỡng õọỹ chởu va chaỷm vaỡ khuynh hổồùng
phaù hoaỷi doỡn cuớa vỏỷt lióỷu. Theùp vaỡ hồỹp kim chởu taùc duỷng cuớa lổỷc xung kờch ồớ nhióỷt õọỹ
thỏỳp thổồỡng bở phaù hoaỷi doỡn. ọỹ dai va õỏỷp cuớa theùp vaỡ hồỹp kinh thóứ hióỷn qua hóỷ sọỳ dai
xung kờch a :

Hỗnh 2.9. Hỗnh daỷng vaỡ kờch
thổồùc mỏựu thổớ


Hỗnh 2.10. Sồ õọử thờ nghióỷm
va õỏỷp

]/.[
2
cmmkg
F
A
a =

Trong õoù : A : cọng cỏửn õóứ phaù hoaỷi mỏựu [kg.m ]
F : dióỷn tờch tióỳt dióỷn mỏựu taỷi vở trờ phaù hoaỷi [ cm
2
]
* Phổồng phaùp thờ nghióỷm

13


Bai giang Thi nghiờm cõu - Page 20 of 168
Máùu thỉí : cáưn chãú tảo cạc máùu váût liãûu hçnh làng trủ cọ tkêch thỉåïc 10 x 10 x
55mm åí chênh giỉỵa tảo mäüt rnh ngang hçnh chỉỵ v cọ âäü sáu 1mm v räüng 2mm
(h.2.9).
Trãn hçnh 2.10 giåïi thiãûu så âäư lm viãûc ca thiãút bë. Máùu thỉí âỉåüc gạ làõp trãn hai
gäúi ca thiãút bë cạch nhau 40mm v cạch tám quay mäüt âoản l. Qa bụa náng lãn åí âäü
cao H, khi âỉåüc gii phọng, bụa råi tỉû do quanh tám quay; trãn âỉåìng råi bụa gàûp phi
máùu thỉí, âáûp gáùy máùu thỉí v tiãúp tủc vàng lãn âäü cao h.
Nàng lỉåüng tiãu thủ hay cäng phạ hoải máùu A khi trng tám C ca bụa trng våïi
âiãøm va chảm M ca bụa âỉåüc tênh bàòng :
A = P ( H - h )
H : âäü cao xút phạt ca qu bụa :
H = l (1 - cos α)
h : âäü cao cúi cng ca qu bụa sau khi phạ hoải máùu
h = l (1 - cos β) ; α : gọc náng qu bụa,
β : gọc vàng ca qu bụa
A = Pl (cos β - cos α)
våïi trỉåìng håüp trng tám C trng våïi âiãøm va chảm M :
A = Ql
1

(cos β - cos α)
3/ Thê nghiãûm mi ca váût liãûu :
* Mủc âêch thê nghiãûm

Thỉí mi nhàòm xạc âënh âäü bãưn mi ca thẹp v håüp kim. Âäü mi ca thẹp v håüp
kim l quạ trçnh phạ hoải dáưn váût liãûu dỉåïi tạc dủng ca ỉïng sút thay âäøi theo chu k.
ỈÏng sút låïn nháút m máùu chëu âỉåüc khäng bë phạ hoải sau mäüt säú chu k xạc âënh l
tiãu chøn âãø âạnh giạ giåïi hản bãưn mi ca kim loải. Âäư bãưn mi ca váût liãûu phủ
thüc vo âäü khäng âäúi xỉïng ca chu k ỉïng sút thay âäøi (r = p
min
/ p
max
) v trảng thại
ỉïng sút tạc dủng.
* Phỉång phạp thê nghiãûm
:
Âãø xạc âënh âäü bãưn mi ca mäüt loải thẹp hồûc håüp kim cáưn tiãún hnh thê
nghiãûm phạ hoải êt nháút l sạu máùu thỉí váût liãûu. Máùu thỉí hçnh trủ chiãưu di 250 mm, d
= 8 ÷ 12 mm, trn , nhàơn bọng. Thê nghiãûm âäü bãưn mi ca váût liãûu âỉåüc tiãún hnh våïi
trảng thại ỉïng sút âån tỉì så âäư gia ti kẹo - nẹn, ún, xồõn. Âån gin nháút thỉåìng l
tảo trảng thại ỉïng sút thay âäøi cọ chu k âäúi xỉïng (r = - 1) nhỉ (h.2.11) (h.2.12).
Trong thê nghiãûm mi cáưn xạc âënh hai tham säú l giạ trë ỉïng sút cỉûc âải p
max
tạc
dủng vo máùu v säú chu k thay âäøi dáúu ca ỉïng sút cho âãún lục phạ hoải máùu.
14


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 21 of 168

Hçnh 2.11. Så âäư thê nghiãûm
mi theo så âäư cängxän
Hçnh 2.12 Så âäư thê nghiãûm
mi ún theo så âäư dáưm
Hai tham säú ny cọ quan hãû máût thiãút våïi nhau âäúi våïi tỉìng loải váût liãûu , cho nãn
trong thê nghiãûm, cáưn chn trỉåïc mäüt tham säú âãø xạc âënh tham säú kia, thỉåìng chn
trỉåïc giạ trë ỉïng sút p
max
tạc dủng vo máùu âãø xạc âënh säú chu k quay N (âäúi våïi thẹp
p
max
≈ 0,6 σ
b
, kim loải mu v håüp kim nhẻ p
max
≈ 0,4 σ
b
)
Quạ trçnh thê nghiãûm âiãưu chènh p
max
,N sao cho trong máùu thỉí cúi cng âm bo
âỉåüc giạ trë ỉïng sút p
max
khäng nh thua 200 kg/cm
2
.
Säú chu k phạ hoải giåïi hản N âäúi våïi thẹp xạc âënh trong khong 5.10
6
; våïi kim
loải mu 20.10

6
v våïi håüp kim nhẻ 2.10
6
.
Tỉì nhỉỵng càûp säú liãûu nháûn âỉåüc s xáy dỉûng âỉåüc âäư thë biãùu diãùn mäúi quan hãû
giỉỵa giạ trë ỉïng sút cỉûc âải p
max
v säú chu k phạ hoải máùu tỉång ỉïng N
i
. Âọ l âỉåìng
cong mi Weler ca váût liãûu (h.2.13).

Hçnh 2.13. Âỉåìng cong mi
ca váût liãûu

3.2 Kiãøm tra cháút lỉåüng kim loải bàòng PP thỉí khäng phạ hoải VL:
Phỉång phạp thê nghiãûm khäng phạ hoải âỉåüc dng phäø biãún âãø kiãøm tra cháút
lỉåüng v phạt hiãûn cạc khuút táût phạt sinh trong quạ trçnh sn xút váût liãûu, chãú tảo kãút
cáúu v khai thạc sỉí dủng cäng trçnh. Cạc phỉång phạp thê nghiãûm khäng phạ hoải âỉåüc
phán thnh cạc nhọm kho sạt khạc nhau ty thüc cå såí váût l ca phỉång phạp:
15


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 22 of 168
* Nhọm ỉïng dủng tia phọng xả rången, gamma;
* Nhọm ỉïng dủng sọng ám thanh, siãu ám;
* Nhọm ỉïng dủng tỉì trỉåìng v âiãûn tỉí.
1/ ỈÏng dủng sỉû chiãúu xả rången - gamma âãø quan sạt KC kim loải
Khi thàm d v phạt hiãûn cạc khuút táût trong KC kim loải, âàûc biãût trong mäúi hn
cọ thãø dng phỉång phạp chiãúu chủp tia rången hồûc gamma.

Mún phạt hiãûn, xạc âënh vë trê v kêch thỉåïc ca mäüt khuút táût nàòm trong kãút
cáúu cáưn phi tiãún hnh mäüt hồûc hai phẹp chủp tia gamma.(h. 2.14).

Hçnh 2.14. Så âäư chủp tia gamma âãø
d khuút táût
1-váût liãûu, 2- khuút táût, 3- bn phim,
4- chm tia, 5- thanh chøn

Hçnh 2.15. Cạc l
ai thanh khuút táût chøn
a-thanh chøn qúc tãú , b- thanh chøn Nga,
c- thanh chøn Anh
,
Phạ
p,
Nhá
û
t
,
d- thanh chøn M
y
ỵ



Kêch thỉåïc ca khuút táût theo phỉång ri âỉåüc xạc âënh bàòng cạch so sạnh
cỉåìng âäü täúi ca khuút táût våïi cạc nh khạc khi ri tia qua cạc läù chøn (cọ kêch thỉåïc
xạc âënh khạc nhau) trãn mäüt thanh váût liãûu cng loải âàût ngay trãn kãút cáúu.
Âãø xạc âënh âäü sáu ca khuút táût trong kãút cáúu cáưn tiãún hnh hai phẹp chủp trãn
cng mäüt táúm phim tỉì hai vë trê ri chm tia cạch nhau mäüt âoản c v cng cạch táúm

phim mäüt khong F (h. 2.16)

16


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 23 of 168

Hçnh 2.17. Vë trê khuút táût
Hçnh 2.16. Så âäư xạc âënh
cạc âàûc trỉng khuút táût




'cc
Fc
x
+
=

Khi cạc khuút táût trong kãút cáúu cọ kêch thỉåïc nhỉ nhau, nhỉng hçnh nh ca
chụng nháûn âỉåüc trãn phim cọ thãø cọ kêch thỉåïc v cỉåìng âäü täúi khạc nhau ty thüc
gọc lãûch giỉỵa hỉåïng khuút táût våïi hỉåïng chm tia ri (h. 2.17). Trong trỉåìng håüp ny,
âãø xạc âënh chênh xạc cạc âàûc trỉng hçnh hc ca khuút táût trong thỉûc tãú cáưn phi thỉûc
hiãûn hai phẹp ri chủp chm tia phọng xả theo hai hỉåïng khạc nhau.
2/ Phỉång phạp siãu ám trong kim loải :
Phỉång phạp kiãøm tra cháút lỉåüng kim loải bàòng sọng siãu ám dỉûa trãn cå såí
nghiãn cỉïu quạ trçnh lan truưn sọng dao âäüng ân häưi cọ táưn säú tỉì 0,5 âãún 25 MHz
trong mäi trỉåìng váût liãûu ca kãút cáúu. Quạ trçnh thỉû
c hiãûn cạc phẹp kiãøm tra cọ thãø theo

nhiãưu ngun l khạc nhau nhỉ : bọng táût, xung âäüi, cäüng hỉåíng, täøng tråí v dao âäüng
tỉû do; trong âọ dng phäø biãún v cọ hiãûu qu nháút l phỉång phạp d bọng táût v
phỉång phạp xung ngàõt qung.
a. Phỉång phạp d bọng táût (h. 2.18)


Hçnh 2.18.
P
hỉång phạp
d bọng táût

Tỉì mạy phạt cao táưn (1) tảo mäüt âiãûn trỉåìng thay âäøi truưn âãún cạc táúm ạp âiãûn
17


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 24 of 168
(piezo) trong õỏửu phaùt (2) seợ taỷo ra chuỡm sióu ỏm. Khi chuỡm sióu ỏm õoù truyóửn qua saớn
phỏứm hay kóỳt cỏỳu khaớo saùt (6), kóỳt quaớ seợ nhỏỷn õổồỹc mọỹt trong nhổợng trổồỡng hồỹp sau :
- Nóỳu trón õổồỡng dao õọỹng khọng gỷp phaới caùc khuyóỳt tỏỷt thỗ caùc soùng dao õọỹng
õaỡn họửi seợ truyóửn thúng õóỳn õỏửu thu (3). Cổồỡng õọỹ sióu ỏm nhỏỷn õổồỹc ồớ õỏửu thu
(3) giaớm thua cổồỡng õọỹ cuớa chuỡm sióu ỏm phaùt ra tổỡ õỏửu phaùt (2). ióửu naỡy cho
thỏỳy, trong quaù trỗnh lan truyóửn coù sổỷ mỏỳt maùt nng lổồỹng do hióỷn tổồỹng phaớn xaỷ,
suy giaớm vaỡ sổỷ sai lóỷch hỗnh hoỹc. Trổồỡng hồỹp kóỳt cỏỳu khaớo saùt coù chióửu daỡy khọng
thay õọứi, hai mỷt õọỳi phúng vaỡ song song vồùi nhau, vỏỷt lióỷu hoaỡ
n toaỡn õọửng nhỏỳt,
õỏửu thu sióu ỏm (3) õổồỹc gừn chỷt vaỡo bóử mỷt kóỳt cỏỳu vaỡ õọửng truỷc vồùi õỏửu phaùt
(2) thỗ cổồỡng õọỹ sióu ỏm thu õổồỹc sau khi qua khoới mọi trổồỡng ồớ õỏửu (3) hỏửu nhổ
khọng bở suy giaớm; kim õọửng họử chố thở (6) chố dao õọỹng quanh giaù trở cổồỡng õọỹ
phaùt ban õỏửu (h.2.18a)
- Nóỳu trón õổồỡng truyóửn soùng dao õọỹng gỷp phaới khuyóỳt tỏỷt thỗ tuỡy thuọỹc vaỡo dióỷn

tờch tióỳt dióỷn cuớa chuỡm tia sióu ỏm, dióỷn tờch bóử mỷt phaớn chióỳu cuớa khuyóỳt tỏỷt vaỡ
khoaớng caùch tổỡ khuyóỳt tỏỷt õóỳn mỷt sau cuớa kóỳt cỏỳu seợ xaớy ra ba khaớ nng nhổ
(h.2.18b),(h.2.18c), (h.2.18d).
b. Phổồng phaùp xung ngừt quaợng õóứ doỡ khuyóỳt tỏỷt:

Hỗnh 2.19. Sồ õọử
maùy doỡ khuyóỳt tỏỷt
bũng xung sióu ỏm
ngừt quaợng

Maùy doỡ khuyóỳt tỏỷt bũng xung sióu ỏm õổồỹc duỡng rỏỳt rọỹng raợi trong nghión cổùu
khaớo saùt vaỡ kióứm õởnh caùc kóỳt cỏỳu kim loaỷi. Trón hỗnh 2.19 trỗnh baỡy sồ õọử nguyón lyù
cỏỳu taỷo cuớa caùc maùy sióu ỏm doỡ khuyóỳt tỏỷt trong kim loaỷi gọửm : bọỹ phỏỷn phaùt soùng cao
tỏửn (1) truyóửn õóỳn bọỹ phỏỷn taỷo xung lổồỹng ngừt quaợng (2), tổỡ õỏỳy phaùt ra nhổợng xung
õióỷn trong thồỡi gian 1 - 5 micro -giỏy, rọửi ngổỡng phaùt vaỡi chuỷc micro-giỏy vaỡ laỷi phaùt.
Xung õióỷn õổồỹc phaùt ra sau khi qua tỏỳm aùp õióỷn trong õỏửu doỡ (3) bióỳn thaỡnh soùng sióu
ỏm cao tỏửn truyóửn vaỡo mọi trổồỡng vỏỷt lióỷu cuớa kóỳt cỏỳu (4); mọỹt phỏửn nhoớ soùng sióu ỏm
khọng truyóửn qua õổồỹc mỷt tióỳp xuùc vồùi mọi trổồỡng vỏỷt lióỷ
u õaợ quay trồớ vóử tỏỳm aùp õióỷn
trong thồỡi gian ngổỡng phaùt xung, õóứ õổồỹc bióỳn thaỡnh õióỷn nng truyóửn õóỳn bọỹ khuóỳch
õaỷi tờn hióỷu (5) vaỡ õổồỹc chố thở trón maỡn hỗnh (6) bũng mọỹt tờn hióỷu xung (1). Soùng sióu
18


Bai giang Thi nghiờm cõu - Page 25 of 168
ám truưn vo kãút cáúu âãún gàûp khuút táût bãn trong váût liãûu, pháưn sọng chảm phi bãư
màût ca khuút táût s phn xả tråí lải cạc táúm ạp âiãûn trong âáưu d (3) v cho tên hiãûu
xung khuút táût (II) trãn mn hçnh. Pháưn sọng khäng bë khuút táût chàõn s âỉåüc truưn
thàóng qua sút chiãưu dy ca mäi trỉåìng váût liãûu, räưi quay tråí lải v âỉåüc chè thë åí vë trê
(III) trãn mn hçnh. Trỉåìng håüp trong kãút cáúu khäng cọ khuút táût, trãn mn hçnh chè

täưn tải xung (I) v (III); khong cạch ca hai xung ny chênh l âoản âỉåìng âi ca siãu
ám trong mäi trỉåìng váût liãûu v vç thãú, trong thỉûc tãú thiãút bë cn âỉåüc dng âãø xạc âënh
chiãưu dy c
a kãút cáúu kim loải.
4. Kho sạt cháút lỉåüng kãút cáúu bãtäng cäút thẹp
Khi âạnh giạ cháút lỉåüng ca cäng trçnh BTCT, trỉåïc tiãn cáưn tiãún hnh kho sạt
riãng l cháút lỉåüng ca tỉìng loải váût liãûu cáúu thnh. Âọ l bãtäng v cäút thẹp. Tuy
nhiãn, âäúi våïi cäng trçnh BTCT, cháút lỉåüng cn cọ thãø bë nh hỉåíng ty thüc vo mäüt
säú cạc âàûc trỉng cáúu tảo cäút thẹp trong tiãút diãûn ca kãút cáúu nhỉ:
◊ Kêch thỉåïc, âỉåìng kênh thanh cäút thẹp;
◊ Säú lỉåüng thanh cäút thẹp;
◊ Vë trê cäút thẹp trong tiãút diãûn v chiãưu dy ca låïp BT bo vãû.
Âãø phạt hiãûn sỉû cọ màû
t ca cäút thẹp v xạc âënh cạc âàûc trỉng hçnh hc ca nọ
trong kãút cáúu BTCT cọ thãø dng cạc phỉång phạp chủp tia rången, gamma hồûc
dng nhỉỵng thiãút bë âo chun dng nhỉ mạy d cäút thẹp IC-2, mạy Profometer - 3
4.1. Phỉång phạp chủp nh bàòng cạc tia phọng xả
Vê trê, khong cạch, kêch thỉåïc âỉåìng kênh v chiãưu dy ca låïp bãtäng bo vãû
trong tiãút diãûn cọ thãø xạc âënh bàòng phỉång phạp chủp tia rången hồûc gamma theo så
âäư trçnh by trãn hçnh 2.20.

Hçnh 2.20. Så âäư âo âãø xạc âënh
cạc âàûc trỉng cäút thẹp trong kãút
cáúu bãtäng cäút thẹp

Våïi cạc phẹp chủp hçnh trãn, ta cọ âỉåüc cạc kêch thỉåïc sau:
c - Khong cạch dëch chuøn ca ngưn phạt xả;
F - Khong cạch tỉì ngưn phạt x âãún táúm phim;
19

Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 26 of 168
c' - Âoản dëch chuøn ca nh cäút thẹp trãn phim khi ngưn phạt chuøn vë trê;
d' - Kêch thỉåïc hçnh nh cäút thẹp trãn phim.
Tỉì âọ, cọ thãø tênh toạn kêch thỉåïc âỉåìng kênh d ca cäút thẹp nàòm trong kãút cáúu
theo cäng thỉïc:

dd
c
cc
=
+
'
'

V chiãưu dy ca låïp bãtäng bo vãû :

bF
c
cc
d
=
+
−
'2

4.2. Thiãút bë chun dng âãø xạc âënh cạc âàûc trỉng ca CT trong BT:
Cạc thiãút bë dng âãø xạc âënh nhỉỵng âàûc trỉng ca cäút thẹp nàòm trong BT (âỉåìng
kênh, vê trê ca cäút thẹp v chiãưu dy låïp bãtäng bo vãû) âỉåüc chãú tảo dỉûa trãn hiãûu ỉïng
ca hiãûn tỉåüng cm ỉïng âiãûn tỉì ( hçnh 2.21).

Cáúu tảo cå bn ca cạc thiãút bë ny (mạy IC-2, Profometer-3, ) l bäü chuøn âäøi
cm ỉïng kiãøu biãún ạp. Bäü chuøn âäøi gäưm hai pháưn tỉí cm biãún (I) v (II), chụng cọ
cáúu tảo hon ton giäúng nhau. Mäùi pháưn tỉí cọ hai cün dáy (1) v (2) bao quanh hai
nhạnh ca mäüt li sàõt biãún thãú (3) chỉỵ U. Khi cạc cün så cáúp trãn hai pháư
n tỉí l âäưng
nháút v âỉåüc màõc tỉång phn våïi nhau thç âiãûn ạp ra trãn bäü chuøn âäøi s bàòng khäng.

Hçnh 2.21. Så âäư
ngun l ca thiãút bë
x
ạc âënh cạc âàûc
trỉng ca cäút thẹp
Trong pháưn tỉí cm biãún (I) âàût bãn trong mạy cọ bäü pháưn cáúu tảo âãø cọ thãø lm
thay âäøi âỉåüc sẹc khạng tỉì bàòng cạch dëch chuøn vë trê ca mäüt vêt sàõt tỉì (4) âãún gáưn
cün cm trãn pháøn tỉí cm biãún. Vë trê tỉång ỉïng ca vêt sàõt tỉì våïi cün cm s xạc
âënh mỉïc âäü máút cán bàòng ca bäü chuøn âäøi, tỉïc l âải lỉåüng ca sỉïc âiãûn âäüng trong
cün thỉï cáúp.
Khi thiãút bë â âỉåüc hiãûu chènh cán bàòng, nãúu dëch chuøn pháưn tỉí cm biãún âáưu
âo (II) âãún gáưn mäüt thnh cäút thẹp nàòng trong bãtäng thç trảng thại cán bàòng s bë phạ
v giạ trë ca nọ cọ
xu hỉåïng gim tháúp, ty thüc vo kêch thỉåïc âỉåìng kênh ca
thanh cäút thẹp v khong cạch tỉång ỉïng giỉỵa âáưu âo (II) våïi thanh cäút thẹp ny.
Cạc thiãút bë âo âỉåüc chãú tảo theo ngun l ny thỉåìng âån gin v thûn tiãûn
cho viãûc sỉí dủng trong thỉûc tãú.
20


Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 27 of 168

CHƯƠNG 3:

DỤNG CỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐO
CHUYỂN VỊ, ỨNG SUẤT-BIẾN
DẠNG, ĐO DAO ĐỘNG




I- ĐO CHUYỂN VỊ

II- ĐO ỨNG SUẤT- BIẾN DẠNG

III- ĐO DAO ĐỘNG



Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 28 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 29 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 30 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 31 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 32 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 33 of 168
Bài giảng Thí nghiệm cầu - Page 34 of 168