QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ THUỘC DA ppsx

Chương 3: QUY TRNH CÔNG NGH
THUC DA
Khi nim chung:
Quy trnh sn xut da c nhiu công đon, gia công v
ch bin da thnh phm.
Ty theo đc tnh khc nhau ca tc đng bên ngoi vo
da nguyên liu, cc công đon: qu trnh v thao tc.
Khi nim qu trnh:
Bao gm cc công đon l –ha, trong đ da b tc đng
do cc nhân t ha hc, ha l (nhit đ, ma st, p
sut…). Thi gian tc đng (ngy, gi, pht) lm
thay đi ch yu tnh cht ha hc ca da (thnh
phn ha hc, cu trc ha hc).
2
& cc tnh cht vt l khc (đ mm do, thm kh, gin
n, mu sc…).
Khi nim thao tc:
Gm cc công đon ha hc, tc đng do thit b my
mc hay cc công đon th công, thi gian (giây
pht), lm thay đi hnh dng con da (kch thưc, b
dy, din tch) v mt s tnh cht vt l khc (mu
sc, phn quang, đ cm quang…).
3
Khi nim quy trnh công ngh
Quy trnh thuc da gm nhiu công đon (quy trnh v
thao tc) khc nhau, đưc tin hnh theo 1 trnh t
nht đnh.
Mi công đon đng mt vai tr khc nhau. Mi công
đon km theo s bin đi ca da.
Da nguyên liu s chu tc đng khc nhau qua tng

công đon (ha, l), thay đi thnh phn trong da
thuc (cu trc ha hc, thnh phn HH, kch thưc,
đ dy, mu sc, chu nhit, đ bn mu, cm
quang…).
Ty theo quy trnh m đc tnh TB, ha cht, thi gian
s khc nhau (giây, pht, gi).
4
Sơ đ tng qut quy trnh công ngh thuc da (tr.18)
Chia thnh 3 giai đon.
Giai đon 1: tin thuc da tươi => da phn
Nguyên liu: da tươi, da mui
Sn phm: Da phn hay da thuc (thuc crom gi l
wetblue)
Giai đon 2: Ti thuc => nhum
Nguyên liu: da thuc hay wetblue
Sn phm: Da mc (trng xm)/nhum.
Giai đon 3: Hon thin
Nguyên liu: da mc, da nhum
Sn phm: da hon thin, da thnh phm (sơn hoc
không sơn), theo YC khch hng…
5
Giai đon 1 (tin thuc, thuc)
1. Da sng (t cơ s git m).
2. Da tươi (da bn do by nhy, cht bn, mu…
3. Da ưp mui (5-7 ngy).
4. Hi tươi: gip da chuyn v trng thi ban đu
(ging va lt m), ty bn…
5. Ty lông: gim liên kt gia lông v da, sau đ tch
hn gia lông-da.
6. Ngâm vôi: da trương n, to ĐK cho ha cht thm

thu v liên kt vi da, h tr cho ty lông (gi l da
vôi).
7. X da: Da mt v da rut.
8. Foulons: ra da, ty vôi (Ca(OH)
2
6
Giai đon 1 (tip)
9. Lm mm: men ha, thi gian ngn, nhit đ tăng
dn, loi b tp cht, da mm do, co dn, trng
mn…
10. Axit-mui: to pH thch hp cho da, NaCl v H
2
SO
4
.
Bo qun da, dit khun (gi l da trn).
11. Thuc da trn bng crom: dng gc Cr
2
O
3
. Da c
tăng đ bn, chu axit, nhit, do, dai.
12.  kn: đưc bo qun trong nilon. Da đưc chng
lên nhau, bc cn thn.
7
Giai đon 2 (Ti thuc-nhum)
1. Da wetblue c pH=3,5-3,8 phi qua qu trnh trung
ha (thng quay), dng cht kim, to điu kin cho
cc cht nhm, du liên kt vi da trong công đon
k ti: điu chnh b dy, da mt WB v da rut WB.

2. Ti thuc: trong trưng hp cn thit, dng cht vô
cơ, ph gia đ tăng đc tnh mi (theo đt hng).
Tin hnh dng cht thuc v tr thuc. Gip cho
liên kt tt (rt quan trng).
3. Ăn du: lm mm da, cm gic (felling), sau công
đon ny gi l da mc.
4. Nhum: theo yêu cu s dng (gi l da nhum).
+ Đi vi da rut: nhum cn hm axit (dng HCOOH).
8
+Đi vi da mt: tin hnh phc tp (thưng  qua
đêm), sy chân không, phơi, v mm, căng, đo…
Phơi: gim đ m thch hp.
Quay mm khan: lm v ni liên kt gi sau khi phơi,
lm da mm, trnh hin tưng chai cng.
Căng: lm da phng, tăng din tch.
Đo: tnh bng bia, xc đnh din tch tht ca tm da.
9
Giai đon 3 (hon thin)
1. Da mt tt: đ dy, mm do, mu sc, đ đng đu,
t khuyt tt (c th sơn lp đưc).
2. Da mt xu: nhiu khuyt tt (không th dng sơn
ph đưc), công đon trưc km…
3. Da rut: c th dng PU đ sơn gi mt, tin hnh
tương t theo công đon chnh nhưng đơn gin hơn.
Phương php cơ bn hon thin
1. Da tt: đơn gin trong công đon sơn, dng sơn lt,
đem in ni (nu yêu cu). Sơn theo mu yêu cu ca
mt hng. Mu theo yêu cu, cui thưng phun lp
bng.
2. Đi vi da xu: qua công đon mi mt.

10
Cc tương tc cơ bn. Cơ ch tương tc gia da v hot
cht trong QT ưt.
Tương tc cơ bn: Hu ht s dng QT ưt trong thuc
da (nưc v ha cht), xy ra trong foulons:
- Tương tc gia da – dung dch.
- Tương tc gia da – thnh TB.
- Tương tc gia cc con da.
- T tương tc khi trong mi con da khi t co bp.
11
1. Da liên tc b tương tc v nng dn lên.
2. Da liên tc b co gp v dn.
3. Mao qun ca cc s collagen liên tc b ni lng.
4. Dung dch hp ph vo cu trc da.
5. Nguy cơ lm try da do va chm (ti liu).
Cơ ch tương tc gia da-ha cht trong QT ưt
1. Cc hot cht khuch tn v b mt da.
2. Cc hot cht hp ph trên b mt da.
3. Cc hot cht khuch tn vo bên trong da.
4. Cc hot cht liên kt vi s collagen.
12
Cc thông s k thut trong qu trnh ưt
Hiu qu qu trnh ưt đưc đnh gi ch yu da vo
kh năng liên kt gia hot cht v da, ph thuc rt
nhiu yu t. K thut rt quan trng v c quan h
tương h ln nhau.
1. T s k l t l lưng nưc-ha cht/Da NL.
2. Thi gian din ra qu trnh phn ng.
3. Nng đ hot cht tham gia phn ng.
4. Nhit đ dung dch.

5. Tui dung dch (s ln ti s dng ,m).
6. Cưng đ: cưng đ cơ hc (vn tc foulons).
13
T s k l t l lưng nưc-ha cht/Da NL.
L t l gia lưng nưc, ha cht v KL da nguyên liu.
Ty vo cc công đon khc nhau đưc chn khc nhau
như tnh cho: da tươi, da mui, da vôi, da trn, da
phn WB, da mc…
V d: k=2.0 trong công đon da tươi cho m da 5500kg
th: lưng nưc l 11000kg, 5,5 kg soda (0.1%),
cht dit khun 11kg (0.2%).
H s k ph thuc vo
đc tnh ca thit b (dng TB đng s dng nưc t hơn
TB tnh).
S phân b hp l ca dây chuyn công ngh: kt hp.
Nng đ ha cht: nng đ ha cht thp th c th k
nh.
14
Lưng nưc s dng cn thit: tnh lưng nưc ti ưu,
tit kim nưc, gii php MT.
Khi lưng v đ ô nhim ca nưc thi CN: k cng ln
th nưc s dng nhiu, lưng nưc thi ln.
Dây chuyn hot đng hp l: tnh ton k, dung dch
phi đp ng tm thm đu.
Ty thuc vo yêu cu công ngh: thưng s dng trong
thng quay, k =0.5-3.0 (50-300%)
V d: Recipe UWR-05NV, h s k thay đi:
Wetting back (1
st
) k=200.0

Neutralization: k = 150.0
Retan/Fatliq/Dyeing: k= 50.0 + 200.0
Water proofting: k= 50.0 + 300.0
15
Thi gian (din ra QT phn ng)
Thi gian liên quan đn QT hp ph HC vo bên trong
da, khuch tn- phân phi ha cht v liên kt vi
cc protein.
Cc yu t nh hưng
- Nng đ ha cht: vn tc phn ng tăng khi nn đ
tăng, nu nng đ cao th khuch tn không kp thi,
s hnh thnh mn chn.
- Lc tc đng cơ hc: do bao gm cc lc va chm,
tương tc mnh phn ng xy ra nhanh, thi gian rt
ngn, s collagen d b phân hy.
- Nhit đ: tăng th tc đ phn ng tăng, d gây hin
tưng da b phân hy, mng chn.
16
Nng đ
Vn tc phn ng tăng khi nng đ tăng (theo đnh lut).
Nng đ tăng gim s thm thu ha cht vo da, tăng
cưng đ hp ph, đy mnh tương tc gia da –
ha cht.
17