Hướng dẫn ôn tập môn học nồi hơi - tua bin hơi tàu thủy ppsx

Hoàng Anh Dng
HNG DN ÔN TP
Môn hc: Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
HI PHÒNG 2008
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w

.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r

2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 1
LI M U
Hin nay, hi nc là mt trong nhng công cht c s dng rng rãi trong các ngành công nghip
và dch v. Ta có th nhn thy s có mt ca hi nc trong rt nhiu lnh vc ca i sng xã hi t
nhng ng dng công nghip nng nh sn xut nng lng, gia công ch to n nhng nhu cu
hàng ngày ca con ngi nh hâm nóng, sy si Mt s liu thng kê v nng lng cho thy tính
trên toàn th gii, 80 – 90% in nng sn xut c là t vic s dng hi nc. S d hi nc ph
bin nh vy là do nó có rt nhiu u im nh: tính kinh t, sn có, không c hi, có kh nng giãn n
ln, sinh công ln
Nói riêng v lnh vc k thut tàu thy, t th k 17 – 18, hi nc ã c ng dng rt ph bin trên
các con tàu  phc v cho h ng chính lai chân vt. Ngày nay, tuy h ng lc Diesel gn nh ã
c trang b cho toàn b i tàu th gii, hi nc vn c s dng cho nhiu mc ích cn thit di

tàu nh: sinh công trong các máy ph, phc v sinh hot ca thuyn viên, là cht công tác trong các
thit b trao i nhit
Ni hi và tua bin hi là hai thit b chính trong h ng lc hi nc. Nu ni hi là thit b sinh hi thì
tua bin hi là thit b tiêu th hi  sinh công. Vi h ng lc hi nc  trên b, tua bin hi c s
dng  lai máy phát in. Vi h ng lc hi nc di tàu bin, tua bin hi c s dng  lai chân
vt tàu thy. Hin nay,  nhng tàu s dng h ng lc Diesel, khi mà ng c Diesel là thit b ng
lc chính lai chân vt tàu thy thì ni hi c s dng nh mt thit b ph, còn tua bin hi thng
c s dng  lai các máy ph khác nh bm, máy phát in Nói chung, ni hi và tua bin hi là
hai thit b quan trng di tàu thy. Mt k s khai thác máy tàu bin  có th hoàn thành tt công
vic thì cn phi hiu và nm vng nguyên lý hot ng cng nh cách thc khai thác vn hành hai
thit b này.
“Ni hi – Tua bin hi tàu thy” là mt môn hc chuyên ngành quan trng trong chng trình ào
to k s khai thác máy tàu bin ca Khoa Máy tàu bin, Trng i hc Hàng hi Vit Nam. Do ó, 
giúp sinh viên ôn tp và nm bt kin thc chuyên môn c tt, tác gi KS. Hoàng Anh Dng ã biên
son và xut bn cun “Hng dn ôn tp môn hc Ni hi – Tua bin hi tàu thy”. Sách c
trình bày mt cách lô-gíc, d hiu vi ni dung c chia thành các câu hi và gi ý tr li.  hc tt
môn hc này, sinh viên cn nm vng kin thc c s chuyên ngành v nhit ng hc k thut và cn
rèn luyn k nng c bn v k thut.
Tôi tin rng cun sách s là tài liu b ích và em li hiu qu cho vic hc tp ca sinh viên. Tuy nhiên,
do ln u tiên xut bn và do bn thân tác gi còn hn ch v kinh nghim thc t nên thiu sót là
iu không th tránh khi. Trong quá trình s dng, chúng tôi mong nhn c và xin chân thành cm
n mi ý kin óng góp ca c gi  sách ngày mt hoàn thin hn.
Tác gi
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P

D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy

A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y

Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
2 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
MC LC
Câu 1. Biu din chu trình Carnot ca thit bĂng lc hi nc trên  th p-v và T-s, gii
thích các quá trình và vit công thc tính nhit cp, nhit thi, công và hiu sut ca chu trình. 6
Câu 2. V sĂ nguyên lý, biu din chu trình Rankine ca thit bĂng lc hi nc trên 
th p-v và T-s, gii thích các quá trình và vit công thc tính nhit cp, nhit thi, công và hiu sut
ca chu trình. 7
Câu 3. Trình bày nh hng ca áp sut ban u, nhit  ban u và áp sut cui n hiu
sut nhit ca chu trình Rankine. 8
Câu 4. V sĂ nguyên lý, biu din chu trình hi nhit ca thit bĂng lc hi nc trên 
th T-s và so sánh c im làm vic ca chu trình này vi chu trình Rankine. 10
Câu 5. V sĂ nguyên lý, biu din chu trình có quá nhit trung gian ca thit bĂng lc
hi nc trên  th T-s và so sánh c im làm vic ca chu trình này vi chu trình Rankine. 10
Câu 6. nh ngha ni hi, nêu chc nng ca ni hi tàu thy và các các yêu cu i vi ni
hi tàu thy. 11
Câu 7. Trình bày các thông s c bn ca ni hi tàu thy, bao gm: áp sut, nhit , sn
lng hi, sut tiêu hao nhiên liu, din tích mt hp nhit và hiu sut ni hi. 13
Câu 8. Trình bày các cách phân loi ni hi tàu thy. 15
Câu 9. Biu din quá trình sinh hi ca ni hi trên  th i-t, gii thích và so sánh quá trình
sinh hi ca ni hi thông s cao vi ni hi thông s thp. 18
Câu 10. K tên các thit b, h thng phc v ni hi và trình bày nguyên lý hot ng ca h
thng ni hi hoàn chnh. 19
Câu 11. Nêu khái nim nhit tr ca nhiên liu. Du t dùng cho ni hi gm nhng thành

phn nào? Nêu các yêu cu i vi du t dùng cho ni hi tàu thy. 20
Câu 12. Trình bày các giai on cháy nhiên liu trong ni hi và nêu các yu tĂnh hng ti
quá trình cháy trong ni hi. 22
Câu 13. Th nào là cháy hoàn toàn, cháy không hoàn toàn, h s không khí tha a, hin tng
n mòn im sng và hin tng mc r vanai? 23
Câu 14. Trình bày các tn tht nhit trong ni hi và bin pháp hn ch các tn tht nhit ó. 25
Câu 15. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi hình trĂng la nm (ni hi Scotch) 27
Câu 16. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi thng ng ng la nm (ni hi Cochran). 29
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r

2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s

f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 3
Câu 17. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi thng ng ng la ng. 30
Câu 18. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi thng ng ng nc ng ca hãng Aalborg. 32
1.1.2. Ni hi thng ng ng nc ng Error! Bookmark not defined.

Câu 19. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi thng ng ng nc ng ca hãng Miura. 33
Câu 20. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi tun hoàn cng bc. 35
Câu 21. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi liên hp ph - khí xĂng la nm kiu Cochran. 36
Câu 22. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi liên hp ph - khí xĂng la nm kiu Aalborg. 38
Câu 23. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca h
thng liên hp ni hi ph - b tn dng nhit khí x. 39
Câu 24. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi ng nc hai bu. 41
Câu 25. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng ca b sy hi và b gim sy s
dng cho ni hi chính tàu thy. 43
Câu 26. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng ca các thit b tn dng nhit trang
b cho ni hi chính tàu thy. 45
Câu 27. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi ng nc hai bu có hai ng khí lò. 46
Câu 28. Trình bày c im kt cu, nguyên lý hot ng, ng dng và u nhc im ca ni
hi ng nc nm mt trng hi. 47
Câu 29. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca thit b cp không khí. 49
Câu 30. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca h thng nhiên liu mt vòng
tun hoàn và hai vòng tun hoàn. 50
Câu 31. Trình bày chc nng, cu to, nguyên lý hot ng, u nhc im ca súng phun hi
nc và súng phun áp lc. 52
Câu 32. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca van tun hoàn nhiên liu. 54
Câu 33. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca thit bĂánh la và mt thn
cm bin ngn la 54
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w

.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
4 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Câu 34. Trình bày chng trình tĂng iu khin thit b bung t. 56
Câu 35. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca ng thy sáng. 57
Câu 36. Trình bày chc nng, cu to và nguyên lý hot ng ca ng thy ti. 58
Câu 37. Trình bày chc nng, cu to, nguyên lý hot ng ca thit b cm ng mc nc ni
hi kiu que cm ng và h thng cp nc ni hi. 59
Câu 38. Trình bày sĂ thut toán chng trình iu khin tĂng quá trình cháy ca ni hi.
61
Câu 39. Trình bày sĂ thut toán chng trình iu khin tĂng hâm nhiên liu. 63
Câu 40. Trình bày sĂ thut toán chng trình iu khin tĂng giám sát và cp nc ni.
64
Câu 41. Trình bày chc nng, c im cu to, nguyên lý hot ng và nhng chú ý i vi
van an toàn kiu y thng dùng cho ni hi tàu thy. 65
Câu 42. Trình bày nguyên nhân, tác hi ca hin tng tp cht cun theo vào hi và bin pháp
khc phc. 66
Câu 43. Trình bày các phng pháp x lý nc ni hi  bên ngoài ni. 67
Câu 44. Trình bày các phng pháp x lý nc ni hi  bên trong ni. 70
Câu 45. Trình bày quy trình tin hành hóa nghim nc ni hi. 72

Câu 46. Trình bày quy trình khai thác vn hành ni hi 74
Câu 47. Trình bày mt s s c hay gp khí khai thác ni hi, nguyên nhân và bin pháp khc
phc. 78
Câu 48. Trình bày quy trình v sinh bên trong ni hi sau khi ngng hot ng. 80
Câu 49. Trình bày phng pháp ty ra cáu cn cho ni hi bng axit, bng kim và bng tay.81
Câu 50. Trình bày quy trình th thy lc cho ni hi 81
Câu 51. Nêu nh ngha tua bin hi, công dng và c im làm vic ca tua bin hi tàu thy. 82
Câu 52. Trình bày các cách phân loi tua bin hi tàu thy. 84
Câu 53. Trình bày nguyên lý tác dng xung kích và phn kích ca dòng hi, gii thích c tính
tng xung kích, tng phn kích. 86
Câu 54. Ti sao tua bin nhiu tng c s dng? Trình bày nguyên lý hot ng ca các kiu
tua bin nhiu tng. 88
Câu 55. Trình bày c im kt cu thân tua bin cao áp 90
Câu 56. Trình bày c im kt cu ng phun tng u tiên. 92
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o

r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T

r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 5
Câu 57. Trình bày c im kt cu bánh tnh ca tua bin hi. 94

Câu 58. Trình bày c im kt cu các kiu rôto ca tua bin hi. 95
Câu 59. Trình bày c im kt cu bánh ng và cánh ng ca tua bin hi. 97
Câu 60. Trình bày c im kt cu các dng làm kín trong tua bin hi. 100
Câu 61. Trình bày c im kt cu thit b ni trc ca tua bin hi. 102
Câu 62. Trình bày chc nng, sĂ cu to, nguyên lý hot ng và yêu cu i vi h thng
bôi trn tua bin hi. 104
Câu 63. Trình bày chc nng, sĂ cu to và nguyên lý hot ng h thng sy tua bin hi.
105
Câu 64. Trình bày nguyên lý iu chnh công sut tua bin hi và các phng pháp iu chnh
công sut tua bin hi. 107
Câu 65. Trình bày thao tác chun b và vn hành a tua bin hi vào hot ng. 109
Câu 66. Trình bày quy trình o chiu tua bin hi. 111
Câu 67. Trình bày quy trình dng tua bin hi tàu thy, gii thích  thĂng cong à quay ca
tua bin hi 112
Câu 68. Trình bày mt s s c hay gp, nguyên nhân và bin pháp khc phc i vi tua bin
hi tàu thy. 114
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s

f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D

F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP

6 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Câu 1. Biu din chu trình Carnot ca thit b ng lc hi nc trên  th p-v và T-s, gii
thích các quá trình và vit công thc tính nhit cp, nhit thi, công và hiu sut ca chu
trình.
Chu trình Carnot ca thit bĂng lc hi nc là chu trình lý tng gm có hai quá trình ng nhit
và hai quá trình on nhit xen k nhau.  th nhit ng ca chu trình c th hin nh sau:
x
=
0
x
=1
x
=
1
Chu trình Carnot ca thit băđng lc hi nc.
Các quá trình nhit ng trong chu trình gm có:
1. Quá trình 1-2: Dãn nĂon nhit, hi t ni hi sinh ra c cp vào tua bin và giãn n sinh
công trong tua bin.
2. Quá trình 2-3: Ngng tĂng áp, hi nc sau khi giãn n sinh công trong tua bin sĂi v
bu ngng  ngng t thành nc, nhit lng q
2
thi ca hi c trao cho công cht làm
mát.
3. Quá trình 3-4: Nén on nhit, nc ngng tĂc bm nén on nhit  cp tr li ni hi.
4. Quá trình 4-1: Hóa hi ng áp, nc c un sôi, nhn nhit lng q
1
t quá trình cháy
trong ni hi  hóa thành hi tip tc mt chu trình sinh công mi.
Trên  th, thc cht trng thái ca hi nc Ăim 3 là trng thái hi bão hòa m, hay nói cách
khác, mt phn hi vn cha ngng t thành nc. Chu trình 123’4’ là chu trình ng vi trng hp

ngng t hoàn toàn (toàn b hi ngng t thành nc).
Nhit lng cp, nhit lng thi và hiu sut nhit ca chu trình c xác nh nh sau:
v Nhit cp : 





= 

(




)


; 

là nhit n hóa hi (kJ/kg).
v Nhit thi : 







(





)
; 

là nhit n ngng t (kJ/kg).
v Công có ích : 





=
(




)

(




)
()
v Hiu sut nhit : = 1





(




)
= 1








(%)
Hiu sut nhit ca chu trình Carnot là ln nht trong tt c các chu trình thit bĂng lc hi nc.
Tuy nhiên, chu trình Carnot ch là chu trình lý thuyt lý tng, không c dùng trong thc t.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D

F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 7
Câu 2. V s  nguyên lý, biu din chu trình Rankine ca thit b ng lc hi nc trên 
th p-v và T-s, gii thích các quá trình và vit công thc tính nhit cp, nhit thi, công
và hiu sut ca chu trình.
SĂ nguyên lý và  th nhit ng ca chu trình Rankine c th hin nh sau:
p
v
2
1
3
5
4
T
s
3
1
2
5
4
Bm nc cp
Tuabin hi
B quá nhit
Bu ngng
Ni hi

6
6
1
2
3
4
5
6
K
x=0
x=1
K
x=0
x=1
Săđ nguyên lý và đ th nhit đng ca chu trình Rankine.
Các quá trình nhit ng trong chu trình gm có:
1. Quá trình 1-2: Dãn nĂon nhit, hi quá nhit c cp vào tua bin và giãn n sinh công
trong tua bin.
2. Quá trình 2-3: Ngng tĂng áp, hi nc sau khi giãn n sinh công trong tua bin s v bu
ngng  ngng t thành nc, nhit lng q
2
thi ca hi c trao cho công cht làm mát.
3. Quá trình 3-4: Nén on nhit, nc ngng tĂc bm nén on nhit  cp tr li ni hi.
4. Quá trình 4-5: Cp nhit ng áp, nc c un nóng n nhit  sôi trong ni hi bng
ngun nhit t phn ng cháy nhiên liu din ra trong ni hi.
5. Quá trình 5-6: Hóa hi ng áp, quá trình cp nhit vn tip din, nc sôi và bay hi trong
ni hi.
6. Quá trình 6-1: Quá nhit ng áp, hi nc c a vào b quá nhit, hay còn gi là b sy
hi, nhn thêm nhit lng  bin thành hi quá nhit.
Các thông s c bn ca chu trình c xác nh nh sau:

v Nhit cp: bao gm nhit un nóng q
n
, nhit hóa hi r và nhit quá nhit q
h
.










()
v Nhit thi: 





()
v Công có ích: 



=
(





)




) ()
Ăây, công có ích là hiu s gia công sinh ra t tua bin l
tb
và công tiêu tn cho bm l
b
. Tuy
nhiên, công bm thng rt nh, có th b qua.
v Hiu sut nhit: =



=
(




)





)




=








=





(%)
h gi là nhit giáng lý thuyt on nhit.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D

F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
8 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Câu 3. Trình bày nh hng ca áp sut ban u, nhit  ban u và áp sut cui n hiu
sut nhit ca chu trình Rankine.
1. nh hng ca áp sut ban đu (áp sut hi vào tua bin)
nh hng ca áp sut ban đu.
Tng áp sut ban u p
1
mà nhit Ău T
1
và áp sut sau p
2
không i thì có nhng u im sau:
v Nhit  sôi t
s
và nhit  trung bình ca quá trình cp nhit tng làm cho hiu sut nhit ca
chu trình tng.  tng nhanh  vùng p
1
< 90bar
;
 tng chm  vùng p
1
> 90bar vì  vùng này
nhit  trung bình tng chm. Áp sut u p
1

có th lên n 300bar.
v Th tích riêng ca hi gim. iu này có ý ngha trong vic ch to thit b vì khi ó thit b có
kích c nh gn hn, chi phí giá thành vt t ch to cng gim theo.
Tuy nhiên, áp sut u tng li dn ti nhc im là:
v  khô ca hi  cui quá trình giãn n gim làm cho Ăm tng lên, có nhiu ht nc
chuyn ng ln  tng cánh cui ca tua bin, gây ra mài mòn, n mòn các tng cánh cui
ca tua bin hi.
v Áp sut hi cao òi hi phi ch to các b phn sinh hi, b sy hi bng các vt liu có 
bn cao, chu áp lc tt, t tin.
2. Nhit đ ban đu (nhit đ hi vào tua bin)
Khi nhit  ban u T
1
tng, áp sut u p
1
và áp sut cui p
2
không i thì hiu sut nhit tng (do
nhit  trung bình ca quá trình cp nhit tng). Nhit Ău có thĂc tng bng cách tng nhit
 hi quá nhit, ây là phng pháp c ng dng rng rãi trong k thut. Nhit  hi quá nhit
có th tng lên n 550÷ 600
o
C.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D

F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 9
nh hng ca nhit đ ban đu.
Tuy nhiên, nhit  hi quá nhit quá cao sĂnh hng n kh nng làm vic lâu dài ca tua bin hi.
Mun m bo tui th ca thit b thì vt liu ch to cng phi có  bn cao, t tin.
3. Áp sut cui (áp sut hi ra khi tua bin)
Khi áp sut cui p
2
gim, áp sut u p
1
.
và nhit ĂuT
1
không i thì nhit  cui T
2
gim làm cho
nhit  trung bình ca quá trình thi nhit gim, do ó hiu sut nhit ca chu trình tng (nhit cp
tng ít và nhit thi gim nhiu). Nu áp sut cui p
2
gim 0,01÷0,03bar thì hiu sut nhit
h
tng
0,396÷0,427%.
nh hng ca áp sut cui.
Vic gim áp sut cui b hn ch bi nhit  bão hoà tng ng do phi duy trì nhit  này không

nh hn nhit  môi trng thì hi nc mi có th ngng tĂc trong bu ngng.
Nu áp sut cui p
2
quá thp,  khô ca hi gim thì tc  hi  phn sau ca tua bin ln gây ra n
mòn, xói mòn các tng cánh cui.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w

w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e

r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
10 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Câu 4. V s  nguyên lý, biu din chu trình hi nhit ca thit b ng lc hi nc trên 
th T-s và so sánh c im làm vic ca chu trình này vi chu trình Rankine.
 tng cng hiu qu làm vic ca hĂng lc, gim kích c các thit b và tng hiu sut nhit ca
chu trình Rankine, ngi ta s dng chu trình hi nhit nh sau:
Chu trình hi nhit mt ln.
So vi chu trình Rankine c bn, chu trình hi nhit có nhng b sung sau ây:
v Tua bin c chia làm nhiu cp (ví d 2 cp).
v H thng c b trí bình hòa trn có chc nng tng t nh mt thit b trao i nhit,
trong ó nc cp là cht nhn nhit, hi nc là cht trao nhit.
v Hi ra khi tua bin cp 1 mt phn c a vào bình hòa trn  gia nhit cho nc cp ni,

phn còn li c cp vào tua bin cp 2  tip tc sinh công.
Nh vy, nu nhĂ chu trình Rankine c bn, toàn b nhit ca hi ra khi tua bin c nh ra ngoài
ti bu ngng thì  chu trình hi nhit, mt phn nhit lng ó c tn dng  hâm nóng s b
nc cp ni. Ngha là mt phn nhit thi q
2
Ăc b sung vào nhit cp q
1
. Do ó, hiu sut nhit
ca toàn b hĂng lc c ci thin. Chu trình hi nhit có th có mt ln hi nhit hoc nhiu ln
hi nhit (kích c hĂng lc và s lng trang thit b tng ng s tng lên).
Vi chu trình hi nhit, bình hòa trn óng vai trò nh mt bu ngng trung gian. Trên  th T-s, quá
trình ab c gi là quá trình hi nhit. Thc cht quá trình này chính là quá trình ngng tĂng áp
din ra trong bình hòa trn nhng nhit lng nh ra c tn dng  cp cho nc.
Câu 5. V s  nguyên lý, biu din chu trình có quá nhit trung gian ca thit b ng lc hi
nc trên  th T-s và so sánh c im làm vic ca chu trình này vi chu trình
Rankine.
Mun tng hiu sut nhit ca chu trình thì cn tng áp sut u p
1
, nhit Ău T
1
và gim áp sut
cui p
2
. Tuy nhiên, nhng bin pháp ó u làm cho  khô ca hi  trng thái 2 gim, Ăm tng
Click here to buy
A
B
B
Y
Y

P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m

Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B

Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 11
dn n nhng nh hng có hi i vi thit b. Ăm bo  khô ca hi cui tua bin không
gim, ngi ta s dng chu trình có quá nhit trung gian.
Chu trình có quá nhit hai ln.
Chu trình này s dng tua bin nhiu cp ging nh chu trình hi nhit. Ăây, ta gi s tua bin hi là
tua bin 2 cp. Hi sau khi ra khi tua bin cp 1 sĂc a tr li b quá nhit trc khi i vào tua bin
cp 2  tip tc sinh công. Trên  th T-s, quá trình 1a là quá trình dãn n sinh công trong tua bin
cp 1, quá trình ab là quá trình quá nhit trung gian trong b quá nhit, quá trình b2 là quá trình dãn
n sinh công ca hi ã c quá nhit ln th hai trong tua bin cp 2.
Nh vy, nu nhĂ chu trình Rankine c bn, trng thái hi sau khi công tác là im 2’ thì  chu trình
có quá nhit trung gian, trng thái hi sau khi công tác là im 2 có  khô ln hn. Do ó, s dng
chu trình có quá nhit trung gian s khc phc c vn Ă khô ca hi  cui tua bin, qua ó ci
thin hiu qu làm vic ca thit b, nâng cao hiu sut nhit ca toàn b hĂng lc.
Vi nhng hĂng lc hi nc c ln, hi nc có thĂc quá nhit trung gian nhiu ln. Trên
thc t, vi hĂng lc hi nc trên b dùng cho các nhà máy in nguyên t thì ngi ta thng
áp dng chu trình kt hp, ngha là có c quá trình hi nhit và quá nhit trung gian.
Câu 6. nh ngha ni hi, nêu chc nng ca ni hi tàu thy và các các yêu cu i vi ni hi
tàu thy.
1. nh ngha ni hi
Ni hi là mt thit b chu áp lc có chc nng bin nc thành hi nh nhit nng có c t vic
t cháy nhiên liu hoc bin i t các ngun nng lng khác nhĂin nng, nng lng nguyên
t.

2. Chc nng ca ni hi s dng di tàu thy
Ni hi tàu thy nói chung có thĂc dùng  sinh hi phc v các mc ích nh lai máy phát in,
lai các máy ph, dùng  hâm sy nhiên liu, phòng  hoc dùng cho ng c tua bin hi lai chân vt.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.

A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2

.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
12 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Vào nhng nm gia th k 20 rt nhiu tàu thy c trang b tua bin hi làm ng lc chính lai
chân vt, khi ó ni hi chính và tua bin hi chính lai chân vt là hai thit b trung tâm trong hĂng
lc hi nc tàu thy. Tuy nhiên, các cuc khng hong du m (t nm 1973) ã y giá du trên th
gii lên rt cao. iu này khin các nhà sn sut buc phi ci tin công ngh và thay th công ngh
c bng các thit b công ngh mi có hiu sut cao hn. Vì vy hu ht các tàu thy gn ây u
c trang b hĂng lc Diesel, có hiu sut cao hn. Trên các tàu thy hin nay hu nh ch còn s
dng các ni hi ph, dùng  cung cp hi cho mc ích hâm sy nhiêu liu và các mc ích sinh
hot khác, mt s cung cp hi cho tua bin hi lai máy phát in, bm hoc các máy ph khác. Ngoi
tr mt s loi tàu c thù nh tàu ch khí t nhiên hoá lng thì hĂng lc tua bin hi vn c áp
dng.
3. Yêu cu đi vi ni hi tàu thy
Ni hi t du s dng di tàu thy cn tha mãn nhng yêu cu sau ây:

1. An toàn khi s dng. ây là yêu cu quan trng nht vì nu có s c xy ra trong quá trình
hot ng ca ni hi, s làm vic bình thng ca máy móc xung quanh s bĂnh hng,
gây tai nn cho thuyn viên, làm nh hng n hot ng ca tàu, các h thng phc v. Vi
ni hi chính, s c ni hi có th làm cho tàu dng. Do ó,  di tàu ch có các kiu ni hi
có cu to bn, chc, ã qua th nghim k lng mi c s dng.
2. Kích thc nh, gn nh, d b trí trên tàu. iu này nhm tng trng ti, m rng tm xa
hot ng ca tàu. Do ó, ni hi tàu thy thng là loi có nhit ti dung tích bung t ln,
sut bc hi ln, lu tc khí lò nhanh, s bu ni ít, ng kính bu ni và ng bé  gim 
dày và trng lng.
3. Cu to n gin, thun tin cho vic khai thác, sa cha. Yêu cu này cn c m bo do
thuyn viên trên tàu thng thay i liên tc. Ngoài ra, ni hi tàu thy phi là loi phù hp
vi trình  ca k s máy trên tàu.
4. Tính kinh t cao. Yêu cu này th hin  ch: m bo hiu sut  toàn ti, hiu sut gim ít
khi nh ti; sut tiêu hao nhiên liu thp; tui th cao; chu k bo dng, sa cha dài
5. Tính cĂng cao. Tính cĂng cao th hin  ch: thi gian t ni ly hi nhanh, có th
nhanh chóng tng gim ti  thích ng vi s thay i chĂ làm vic ca tuan bin hi (vi
hĂng lc hi nc); có nng lng tim tàng ln, bung t ít quán tính; khi cn thit có
kh nng quá ti 25¸45%; các mt hp nhit không b nhô lên khi mt nc (vi ni hi ng
la) khi tàu lc ngang ±30
o
hoc chúi mi ±12
o
; thích hp vi nhiu loi du t
Chú ý rng yêu cu i vi ni hi ca các loi tàu không ging nhau. Tàu khách, tàu hàng chy nh
tuyn c cung cp u n mt loi du t, có iu kin kim tra sa cha  cng, thi gian iu
ng tàu ít, hu ht thi gian làm vic u  chĂ toàn ti nên cn bo m hiu sut cao khi tàu
chy bình thng (tc Ănh mc). Tàu kéo, tàu cá, tàu công trình làm vic  chĂ ti hay thay
i, ôi khi li cn lai dt nên yêu cu tính cĂng tt và bo m hiu sut cao k c khi nh ti. Tàu
chin yêu cu thi gian t ni ly hi tht ngn và tính cĂng rt cao.
Click here to buy

A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y

Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w

w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 13
Yêu cu i vi ni hi tàu thy rt khác so vi ni hi trên b: kích thc, trng lng, cu to phi
gn nh, n gin hn, cht t tt hn. Song ni hi tàu thy không phi lúc nào cng hot ng
nên có iu kin thng xuyên ra ni và sa cha. Ni hi trên b thông thng trên mt nm mi
dng lò và tin hành bo dng, sa cha.
Câu 7. Trình bày các thông s c bn ca ni hi tàu thy, bao gm: áp sut, nhit , sn
lng hi, sut tiêu hao nhiên liu, din tích mt hp nhit và hiu sut ni hi.
1. Áp sut
i vi ni hi tàu thy, các thông s áp sut cn quan tâm gm có: áp sut ni hi (áp sut làm vic),
áp sut hi sy, áp sut hi gim sy và áp sut nc cp. n vĂo thng c s dng i vi các
loi áp sut này là kG/cm
2
hoc bar.
v Áp sut ni hi p
N
là áp sut ca nc và hi bão hòa cha trong thân (bu) ni hi.
v Áp sut hi sy p

hs
là áp sut ca hi ra khi b sy hi (b quá nhit). Áp sut hi sy thp
hn áp sut p
N
trong ni hi khong 1¸4kG/cm
2
.
v Áp sut hi gim sy p
gs
là áp sut ca hi sau khi ra khi b gim sy. Áp sut hi gim sy
thp hn áp sut hi sy.
v Áp sut nc cp p
nc
là áp sut ca nc c bm cp vào ni hi.  nc có thĂc nén
vào ni hi, áp sut nc cp phi cao hn áp sut p
N
3¸6kG/cm
2
Ă thng c sc cn trên
ng ng cp nc, ti bu hâm nc cp ni, ti bu hâm nc tit kim
2. Nhit đ
Các thông s nhit Ăi vi ni hi tàu thy gm có: nhit  hi sy, nhit  hi bão hòa, nhit
 nc cp, nhit  khói, nhit  không khí cp.
v Nhit  hi sy t
hs
là nhit  ca hi quá nhit ra khi b sy hi.
v Nhit  hi bão hòa t
S
là nhit  ca hi bão hòa trong thân (bu) ni.
v Nhit  nc cp t

nc
là nhit  ca nc c bm cp vào ni, ây là giá tr áp sut c
o trc b hâm nc tit kim.
v Nhit  khói
q
kl
là nhit  ca khí lò ra khi ni hi, o ti v trí khí lò i vào ng khói.
v Nhit  không khí cp
q
kk
là nhit  ca không khí c cp vào trong bung t  thông
gió cng nh duy trì quá trình cháy.
3. Sn lng hi
Sn lng hi là lng hi ln nht sinh ra trong mt n v thi gian di iu kin ni hi cung cp
hi nc n nh lâu dài. Sn lng hi ký hiu là D, có thĂc o bng kg/h hoc t/h (tn/gi).
Sn lng hi chung D
N
là tng ca sn lng hi sy D
hs
, sn lng hi gim sy D
gs
và sn lng hi
bão hòa D
x
.
D
N
= D
hs
+ D

gs
+ D
x
(kg/h)
Khi cn thit, ni hi có th quá ti n sn lng ln nht D
max
trong mt s gi qui nh:
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0

w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r

m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
14 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
D
max
= 125¸140%D
N
4. Sut tiêu hao nhiên liu
Sut tiêu hao nhiên liu là lng nhiên liu cn tiêu thĂ hĂng lc phát ra mt mã lc có ích
trong mt gi. Ký hiu g
e

, n v là kg/ml
ci
h hoc g/ml
ci
h.
Ví d: ni hi t du có p
N
= 100¸120kG/cm
2
, t
s
= 550
o
C thì g
e
= 200¸210g/ml
ci
h.
5. Din tích mt hp nhit
Din tích mt hp nhit là tng din tích ca các b mt kim loi (vách ng, ng nc sôi, ng hâm
nc tit kim, ng sy hi, ng si không khí, ng la, hp la, bung t) tip xúc mt phía vi khí
lò và phía còn li vi nc. Quá trình truyn nhit gia khí lò và nc din ra thông qua các mt hp
nhit. Din tích mt hp nhit ký hiu là H, n v là m
2
.
HĂc tính v phía tip xúc vi khí lò. Riêng i vi b si không khí và b gim sy thì tính theo
ng kính trung bình ca ng. Các mt hp nhit trong ni hi gm có:
v Mt hp nhit bc x H
b
: là mt hp nhit cnh bung t, trc tip tip xúc vi ngn la. 

ây hình thc trao nhit ch yu là bc x nhit.
v Mt hp nhit i lu H
đl
: là mt hp nhit  xa bung t và c khí lò quét qua. Hình thc
trao nhit chính Ăây là ta nhit i lu.
v Mt hp nhit bc hi H
bh
: là b mt hp nhit ca khí lò làm cho nc sôi và bc hi, bao
gm mt hp nhit ca vách ng và ng nc sôi.
v Mt hp nhit tit kim H
tk
: là b mt hp nhit ca các thit b tn dng nhit nh b hâm
nc tit kim và b si không khí tit kim.
6. Hiu sut ni hi
Hiu sut nhiêt ca ni hi (boiler thermal efficiency) là t s gia nhit lng có ích cp cho ni hi và
nhit lng do nhiên liu ta ra.
h

=






100 (%)
Chú ý rng
h
N
tính nh trên cha xét ti lng nhit tiêu hao cho bn thân ni hi nh vic cp nhiên

liu, cp nc, thông gió, thi mui cho ni hi
Ngoài ra, ni hi còn có rt nhiu thông s khác nh: bi s tun hoàn, chu k không cp nc, sut
trng lng ni hi Các thông s này ch yu c s dng trong thit k, ch to hay tính nghim
nhit ni hi. Vi k s khai thác máy tàu bin, chúng ta ch cn nm c nhng thông s chính nói
trên  có th khai thác ni hi mt cách hiu qu, an toàn và kinh t.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w

w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e

r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 15
Câu 8. Trình bày các cách phân loi ni hi tàu thy.
1. Phân loi theo áp sut công tác
v Ni hi thp áp: có áp sut làm vic n 2MPa (1MPa = 10bar = 9.81kG/cm
2
). Hu ht ni hi
thp áp là các ni hi ph, cung cp hi cho vic hâm sy nhiên liu hay lai các thit b ph
di tàu.
v Ni hi trung áp: có áp sut làm vic khong 2÷4,5MPa.
v Ni hi cao áp (power boiler): có áp sut làm vic trên 4,5MPa.
2. Phân theo s chuyn đng ca khí lò và nc

v Ni hi ng nc: nc i trong ng, khí lò quét ngoài ng.
v Ni hi ng la: nc bao quanh bên ngoài ng, khí lò i trong ng.
v Ni hi hn hp ng nc ng la: kt hp gia hai loi trên, có vùng là ng nc, vùng khác
là ng la. Tuy nhiên loi ni hi này ít c ng dng do cu to phc tp.
Ni hi ng nc và ni hi ng la.
3. Phân theo ngun nng lng s dng
v Ni hi s dng nng lng t phn ng cháy nhiên liu: nhiên liu dùng cho ni hi có th là
than, du và khí t. Có loi ni hi s dng ng thi hai loi nhiên liu Ăt, ví d nh ni
hi t du - khí. Di tàu thy, ch có ni hi t du c s dng.
v Ni hi s dng nng lng in: nhit cp cho ni hi c bin i tĂin nng. Loi ni
hi này có công sut nh, ch yu phc v sinh hot ca thuyn viên trên tàu.
v Ni hi s dng nng lng nguyên t: nhit cp cho ni hi sinh ra t phn ng ht nhân.
Loi ni hi này thng c s dng cho tàu quân s, c bit là tàu ngm.
v Ni hi s dng nng lng t khí x ca các máy nhit: ni hi loi này tn dng nng lng
nhit t khí x ca ng c Diesel chính, ca ng c Diesel lai máy phát in hoc ca tua
bin khí  sinh hi.
4. Phân theo hình dáng và cách b trí ni hi
v Ni hi nm ngang: có chiu ngang ln hn chiu cao.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a

n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y

P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m

Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
16 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
v Ni hi thng ng: có chiu cao ln hn rt nhiu so vi chiu ngang. Loi ni hi này ngày
càng c ng dng rng rãi di tàu thy do thun li khi b trí di tàu thy, ni có không
gian cht hp, c bit các ni hi liên hp ph - khí x thng là loi thng ng, rt thun
tin cho vic lp t trên phn ng khói ca thng tng tàu.
Ni hi đt nm và ni hi đt đng.
5. Phân theo công dng
v Ni hi chính: cung cp hi cho các ng c chính lai chân vt. Ni hi chính ch có  các tàu
có ng c chính lai chân vt là ng c tua bin hi. Hi sinh ra bi ni hi chính  cung cp
cho tua bin hi lai chân vt là hi quá nhit có nhit  và áp sut cao (ti 450
o
C). Các ni hi
chính cng có thĂng thi cung cp hi tua bin hi lai máy phát in hoc các máy ph
khác. Thông thng các thit b ph này s dng hi có thông s thp hn (hi gim sy)
c cung cp qua các b gim sy.
v Ni hi ph: cung cp hi cho các máy ph nh tua bin ph, bm phc v cho vic hâm sy
nhiên liu và cho các nhu cu khác trên tàu. Ni hi ph thng sinh ra hi bão hoà, mt s
ni hi ph cung cp hi cho các tua bin ph có thĂc trang b các b sy hi  cung cp
hi sy có thông s thp cho các tua bin ph.
Ni hi chính ca mt tàu ch khách.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D

F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 17
6. Phân theo nguyên lý tun hoàn
v Ni hi tun hoàn t nhiên: nc và hi nc trong ni hi tun hoàn t nhiên do chênh lch
t trng ca nc và hi gia các vùng khác nhau. Hu ht các ni hi tàu thy u s dng
tun hoàn t nhiên vì lý do n gin, d ch to và giá thành r.
v Ni hi tun hoàn cng bc: nc và hi trong ni hi tun hoàn cng bc nh bm tun
hoàn. Loi ni hi này có cng  trao i nhit cao hn, nên kích thc thng nh gn
hn. Tuy nhiên cn phi trang b các bm tun hoàn hot ng liên tc trong môi trng
nhit , áp sut cao.
v Ni hi không tun hoàn: loi ni hi này không có vòng tun hoàn ca nc, có kt cu n
gin nht. Ni hi ng la cng là ni hi không tun hoàn do nc c cha toàn b trong
bu ni.
Khí lò
Khí lò
Khí lò
Ni hi tun hoàn t nhiên, tun hoàn cng bc và ni hi không tun hoàn.
7. Phân theo nguyên lý thông gió
v Thông gió t nhiên: khí lò chuyn ng t nhiên nh sc t hút c to ra t s chênh lch
áp sut trong và ngoài ni.
v Thông gió cng bc: sc t hút trong bung t c tao ra nh qut gió.
8. Mt s cách phân loi khác
v Phân loi theo s trng (bu): ni hi mt trng, hai trng và ba trng.
v Phân loi theo s vòng tun hoàn: ni hi mt vòng tun hoàn và nhiu vòng tun hoàn.
v Phân loi theo mc  tĂng hóa: ni hi tĂng (iu khin bng PLC), ni hi bán t

ng và ni hi iu khin bng tay.
v Phân loi theo hình dáng bên ngoài: ni hi ch D, ni hi ch A, ni hi ch O
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A

B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.

0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
18 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
Câu 9. Biu din quá trình sinh hi ca ni hi trên  th i-t, gii thích và so sánh quá trình
sinh hi ca ni hi thông s cao vi ni hi thông s thp.
Quá trình sinh hi trong ni hi gm 3 giai on c biu din trên  th i-t nh sau:
I (kcal/kg)
t (
o
C)
D
i
x = 0
100
200
300

400
500
600
700
100 200 300 400
p=1at
20
40
80
120
180
x = 1
0.1
0.2
0.3
0.9
0.8
0.7
1
2
3’
4
4’
3
2’
K
D
i
bh1
D

i
bh2
D
i
đs2
D
i
đs1
D
i
sh2
D
i
sh1
Quá trình sinh hi ca ni hi trên đ th i-t.
1. Quá trình un sôi nc ( áp sut ni hi) tin hành theo ng nc sôi x = 0 (on 12 hoc
12’).
2. Quá trình bc hi tin hành theo ng ng nhit (on 23 hoc 2’3’).
3. Quá trình sy hi tin hành theo ng ng áp (on 34 hoc 3’4’).
Quá trình 1234 là quá trình sinh hi ca mt ni hi có thông s 20kG/cm
2
, 212
o
C (ni hi thông s
thp); 12’3’4’ là quá trình sinh hi ca mt ni hi có thông s 180kG/cm
2
, 356
o
C (ni hi thông s
cao).

TĂ th ta thy rng: bin thiên enthalpy trong quá trình un sôi
D
i
đs2
>
D
i
đs1
, ngha là din tích b
mt hp nhit un sôi F
đs1
< F
đs2
. Trong quá trình bc hi
D
i
bh1
>
D
i
bh2
nên din tích hp nhit bc hi
F
bh1
> F
bh2
. Mt khác, trên thc t giá thành ch to mt n v din tích b mt bc hi cao hn giá
thành ch to mt n v din tích b mt un sôi. Nh vy, dùng ni hi thông s cao s tng tính
kinh t do có din tích bc hi nh hn.
Chú ý rng quá trình sinh hi thc t có phn khác quá trình biu din trên  th do nhit  nc ra

b hâm nc tit kim cha t ti  sôi, nhit bc hi cng thp hn tr s lý thuyt.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B

B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0

w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 19
Câu 10.K tên các thit b, h thng phc v ni hi và trình bày nguyên lý hot ng ca h
thng ni hi hoàn chnh.
H thng ni hi tàu thy có th gm có:
v Ni hi (mt hoc nhiu chic): thit b chính trong h thng.
v H thng nhiên liu: bao gm bm du t, bu hâm du, thit bĂt du, két cha du, phin
lc du
v H thng cp nc: bao gm bm cp nc ni, bu hâm nc cp, két nc cp, két nc
ngng, bu ngng
v H thng x lý nc ni: bao gm bu lc nc, b làm mm nc, két hóa cht
v H thng thông gió: bao gm qut gió, qut hút khói.
v H thng phân phi hi: bao gm van hi chính, ng dn hi, van gim áp
v Các thit b ci thin cht lng hot ng ca ni hi: gm có van gn mt, van xĂáy, b
kh khí, thit b thi mui, thit b khô hi
v Các thit b tn dng nhit nh: b sy hi, b hâm nc tit kim, b si không khí tit

kim, b gim sy
v Các thit bĂiu khin và kim tra: gm có rle áp sut, rle nhit , mt thn, van in t,
van mt chiu và các thit b tĂng iu chnh quá trình làm vic ca ni hi.
v Các thit b ch báo, báo ng và bo v: bao gm ng thy, kính nhìn, áp k, nhit k, èn
báo ng, chuông báo ng, van an toàn, rle áp lc
Nguyên lý hot ng ca h thng ni hi in hình di tàu hin nay:
ả thng ni hi ph tàu thy.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0

w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r

m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
20 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
ây là h thng ni hi ph, ni hi Ăây là kiu ni hi hình trĂng ng nc ng. Du t s
dng cho ni hi có th là du nng (FO) hoc du nh (DO). Khi cn chuyn i loi nhiên liu, ta ch
cn óng m các van tng ng.
Trên sĂ này, ta có th nhn thy và phân bit các h thng phc v cho ni hi, ó là: h thng
nhiên liu (bao gm phin lc du, bm du tun hoàn, bu hâm du, van in t, súng phun ), h
thng nc cp (bao gm két nc cp, két nc ngng, hai bm cp nc ni song song, bu
ngng, van mt chiu ), h thng phi hi (bao gm van hi chính, bình tích nng, van tt ) và mt
s thit b phc v khác.

Bm du luôn chy ngay c khi ni hi ang tt, du t c bm cp liên tc qua bu hâm, vào
súng phun. Gi s lúc này ni hi ang dng, van in t trên ng du v s m, do ó, du t
súng phun tr v luôn ca hút ca bm, to thành mt mch du tun hoàn. iu này giúp cho du
t luôn c hâm  mt nhit  nht nh  có th sn sàng cho vic t ni bt k lúc nào. Khi
có tín hiu t ni hi, van in t sĂóng, áp lc du vào súng phun tng vt và du c phun vào
bung t, hòa trn vi không khí to thành hn hp nhiên liu di dng sng mù. Cùng lúc ó,
thit bĂánh la hot ng và quá trình cháy bt u.
Khi ni hi hot ng, mc nc trong ni s liên tc thay i. Vic duy trì mt mc nc phù hp
c thc hin bi các bm cp nc kt hp vi thit b cm ng mc nc ni. Các bm này c
bt/tt thông qua các rle iu khin. Tín hiu mc nc c truyn ti rle t thit b cm ng mc
nc t trong ng thy. Khi mc nc ni cn di mc cho phép, rle iu khin sĂa tín hiu bt
bm  b sung. Các bm có th hot ng c lp hoc song song. Thông thng, ch có mt bm
hot ng, bm còn li  d phòng. Bm có th hút nc t két nc cp hoc két nc ngng.
Nc trong két nc ngng chính là nc ngng t t hi v bu ngng. Trên ng cp nc ti ni
hi, mt van mt chiu c lp  tránh hin tng trào ngc khi áp sut trong ni hi tng cao.
Khi mc nc ni cao quá mc cho phép, rle iu khin sĂa tín hiu dng bm.
Khi áp sut trong ni  cao, hi nc sinh ra có nhit Ă ln, ta m van hi chính Ăa hi i s
dng. Ngay trc van hi chính là mt bình tích nng, thit b này có nhim v duy trì áp lc hi 
mt giá tr không i. Mt van tt c b trí gia ng cp hi i công tác và ng hi v. Van tt
có chc nng iu chnh lng hi i s dng, ví d nh khi mun gim lng hi i công tác, ta m
van tt n mt  m nht nh  trích mt phn hi v thng bu ngng.
ây là mt h thng ni hi c bn, khá n gin và nh gn. Vi ni hi c ln,  nhng h thng
ln, nhiu thit b, ph kin khác c trang b.
Câu 11.Nêu khái nim nhit tr ca nhiên liu. Du t dùng cho ni hi gm nhng thành phn
nào? Nêu các yêu cu i vi du t dùng cho ni hi tàu thy.
1. Khái nim nhit tr
Nhit tr ca nhiên liu là nhit lng mà 1kg nhiên liu ó ta ra khi c t cháy hoàn toàn. Nhit
tr gm có nhit tr cao và nhit tr thp.
Click here to buy
A

B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y

.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w

.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 21
v Nhit tr cao là nhit lng mà 1kg nhiên liu ó ta ra khi c t cháy hoàn toàn, trong ó
phn nc ca bn thân nhiên liu và nc do hyrô sinh ra cha bin thành hi. Ký hiu: Q
B
(kJ/kg hoc kCal/kg).
v Nhit tr thp là nhit lng mà 1kg nhiên liu ó ta ra khi c t cháy hoàn toàn, trong
ó phn nc ca bn thân nhiên liu và nc do hyrô sinh ra ã bin thành hi. Ký hiu: Q
H
(kJ/kg hoc kCal/kg).
2. Thành phn du đt ni hi
Du t dùng cho ni hi bao gm hai nhóm thành phn sau:
v Thành phn cháy c: gm có cácbon (C), hyrô (H
2
), lu hunh bc (S
b
).
v Thành phn không cháy c: gm có nit (N
2

), lu hunh không bc - tc là  dng sunfat
(S
kb
), cht tro (A), cht m (W) và cht tr cháy ôxy (O
2
).
Lu hunh bc S
b
là hp cht sunfua ca kim loi nh FeS
2
. Nó có tính bc cháy c và sinh ra khí
SO
2
, SO
3
. Lu hunh không bc S
kb
Ă th sunfat không cháy c vì nó  dng ôxy hóa ti hn (SO
3
).
Thành phn cháy c càng nhiu thì lng sinh nhit ca du t càng cao.
Ví d: 1kg cácbon cháy hoàn toàn s ta ra 8100kCal, nhit lng ó s là 28700kCal vi 1kg H
2
và
2130kCal vi 1kg S
b
.
Cht tro tn ti là do qung ln trong du t nh ôxít silic, ôxít st, ôxít nhôm, sunfat lu hunh,
sunfat magiê. Cht tro nhiu s làm gim lng sinh nhit ca du t. Hm lng cht tro trong du
t ni hi thng di 1%.

Ôxy không th sinh ra nhit, mà còn ôxy hóa các nguyên t cháy c, h thp lng sinh nhit ca
du t. Nit là khí tr, không tham gia vào phn ng cháy, d bay lên cùng khí lò khi t du. Lng
N
2
trong du t càng ít càng tt, thng không n 2%.
Cht m trong du t làm gim lng sinh nhit vì không nhng nó không cháy c mà còn hp
nhit  bc thành hi trong quá trình t du.
3. Yêu cu đi vi du đt dùng cho ni hi tàu thy
Du t s dng cho ni hi tàu thy phi m bo nhng yêu cu sau:
1. Nhit tr ln:  tng thêm trng ti có ích và tng thêm bán kính hot ng ca tàu.
2. Không t bén cháy trong két cha trên tàu: Ăm bo an toàn cho con tàu và thuyn viên.
3. Không b bin cht.
4. Ít tro bi, ít lu hunh và cht c:  ít tn hi n sc khe thuyn viên trên tàu, ít làm mc
rĂng khói, b hâm nc tit kim, b si không khí
5. Giá thành r vì chi phí v du t có th chim ti 30¸40% chi phí s dng tàu thy.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f

o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F

T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
22 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam

Câu 12.Trình bày các giai on cháy nhiên liu trong ni hi và nêu các yu t nh hng ti
quá trình cháy trong ni hi.
1. Các giai đon cháy nhiên liu
Du t súng phun c phun vào bung t vi áp lc cao, hòa trn vi không khí và c xé nh
thành các ht sng du. Quá trình t cháy ht sng du din ra gm 3 giai on:
a. Giai đon nung nóng, bc hi (giai đon chun b cháy)
Nhit lng xung quanh bung t truyn ti ht sng du, nung nóng nó, làm nó bc hi, to
thành mt tng hi du bao ly ht sng du. Lúc này, trên b mt ca ht sng du có các hp
cht cao phân t, là phn còn li ca lp du ngoài cùng b nung nóng ã bc thành hi du. Các hp
cht cao phân t này làm gim nng lc khuych tán ca ôxy ti ht du, to iu kin hóa cc. S d
hin tng hóa cc xy ra là do tc  bc hi ca ht sng du chm hn tc  phân gii các hp
cht cao phân t. Giai on này din ra mãnh lit  nhit  200¸300
o
C.
b. Giai đon phân gii
Ht sng du ã c sy khô tip tc nhn nhit  cht bc trong nó thoát ra dn và có th bt
u cháy. Trong quá trình nung nóng ht sng du, các cácbua hyrô cao phân t b nhit phân
thành nhng nguyên tĂn gin cácbon và hyrô. Du madút cha nhiu mêtan và khi thiên nhiên
nên phi  nhit  trên 600
o
C, các cácbua hyrô mi phân hu.
c. Giai đon cháy
Khi các thành phn hi du d bén la t n nhit  bén cháy, giai on cháy bt u din ra. Du
t ni hi thng có 15¸20% thành phn nh, nên  nhit  150¸200
o
C (nhit  bén cháy ca
thành phn nh) ã xut hin ngn la n inh, tc là giai on cháy ã bt u.
Tc  phn ng cháy nhanh hn nhiu so vi tc  chun b cháy (nung nóng, bc hi, phân gii
hp cht cao phân t), thi gian tin hành phn ng cháy hóa hc ch chim khong 1% tng thi
gian cháy. Tng thi gian cháy ht sng du thng là 0,1¸0,15 giây.

Trên thc t, c ba giai on ca quá trình cháy hu nh din ra ng thi.
2. Các yu tănh hng đn quá trình cháy trong ni hi
Giai on nung nóng, bc hi còn c gi là giai on chun b cháy. Thi gian chun b cháy ch
ấu ph thuc vào các yu t sau:
1. Loi du t. Du t có ít cht bc, hàm lng tro, m cao, nng  ca thành phn cháy
c không cao s kéo dài thi gian chun b cháy. Ngc li, vi du t có nhiu cht bc,
ít tro, m, nng  ca thành phn cháy c cao, thi gian chun b cháy s ngn hn. Du
DO có tc  cháy rt nhanh vì trong giai on chun b cháy, du lng c bin hoàn toàn
thành khí cháy.
2. Kiu bung t, kt cu súng phun và tình trng k thut ca thit bĂt du.
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r

2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s

f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m
HNG DN ÔN TP
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam 23
3. Kích thc ht du c phun vào bung t. Kích thc ht du càng bé, kh nng tip xúc
vi khí nóng trong trong bung t càng cao, do ó thi gian chun b cháy s ngn hn.
4. Nhit  và áp sut bung t. Nhit  và áp sut trong bung t càng cao, nhit  bén
cháy ca du càng thp, thi gian chun b cháy càng ngn.
5. Nhit , áp sut và mt  ca không khí cp vào. Không khí cp vào có nhit , áp sut và

mt  cao s làm cho ht du nhanh chóng c sy khô và nung nóng, làm tng nhit 
bình quân ca bung t.
6. V trí tng i gia du ang cháy vi du mi cp vào.
7. Tc  tng i gia du t vi không khí. Khi tc  này nhanh và hn hp lu ng kiu
xoáy lc, không khí s hòa trn vi du tt hn, giúp cho quá trình khuch tán không khí ti
các ht du nhanh chóng và rút ngn thi gian chun b cháy.
8. H s không khí tha . H s không khí tha tt nht là vào khong 1,05÷1,25. Vi ni hi
c, có th chn  lên n 1,5 Ăm bo du t c hoà trn ht vi không khí.
9. Tc  phn ng cháy hóa hc. Tc  này ph thuc vào áp sut và nhit  tuyt i. Áp
sut hay nhit  tuyt i càng cao thì nng  các cht tham gia phn ng càng tng, do
ó tc  phn ng cháy hoá hc càng nhanh và quá trình cháy din ra nhanh hn.
Câu 13.Th nào là cháy hoàn toàn, cháy không hoàn toàn, h s không khí tha , hin tng
n mòn im sng và hin tng mc r vanai?
1. Cháy hoàn toàn và không hoàn toàn
Cháy hoàn toàn ngha là các sn phm cháy (H
2
O, CO
2
, SO
2
, N
2
, O
2
) khi ra khi bung t (nhit  t
800¸1200
o
C) không th hòa hp vi ôxy mà tip tc cháy na, nói cách khác các thành phn cháy
c ã cháy ht và ta nhit ra ht trong bung t.
Ngc li, khi cung cp không  không khí, không khí không c trn u vi du t, cung cp

quá nhiu không khí làm cho nhit  bung t thp, hoc dung tích bung t quá hp thì quá
trình cháy s din ra không hoàn toàn. Trong khói lò ngoài H
2
O, N
2
, O
2
ra còn có các khí cháy cha kp
cháy nh CO, H
2
, CH
4
, C
m
H
n
, ng thi trên b mt hp nhit còn có mui (mui là cácbon thun tuý và
hyrô, hyrô cháy ht còn li cácbon  dng mui). Do ó, mi quá trình cháy thc t trong ni hi
u là cháy không hoàn toàn.
Ngn la t du c cung cp không khí vào vi s lng va phi s có màu vàng nht, có th l
m nhìn thy vách sau ca bung t. Nu thiu không khí ngn la s có màu vàng, thiu nhiu
không khi s có màu da cam, rt thiu không khí s có màu . Nu cung cp quá nhiu không khí, có
th nhìn thy rõ vách sau ca bung t qua ngn la.
Trong trng hp khí cháy cha cháy ht ã i lên tip xúc vi thành vách bung t, các b mt trao
nhit có nhit  cao, nó s tip tc cháy (hin tng cháy mun, hay còn gi là cháy rt) và có th
to mui bn, gây h hng bung t cng nh các mt hp nhit.
Click here to buy
A
B
B

Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y
Y
.
c

o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A

B
B
Y
Y
.
c
o
m
Ni hi – Tua bin hi tàu thy
HNG DN ÔN TP
24 Khoa Máy tàu bin – Trng i hc Hàng hi Vit Nam
2. ả s không khí tha 
Trên thc t, không thĂm bo trn u không khí vi du t và cung cp lng không khí thích
hp cho mi giai on cháy cng nh mi vùng ca bung t. Vì vy, Ăm bo cháy hoàn toàn,
so vi phng trình phn ng cháy cn cung cp tha không khí, tc là lng không khí thc t cp
vào bung t phi ln hn lng không khí lý thuyt tính theo các phng trình phn ng cháy.
Vic cung cp tha không khí c c trng bi h s không khí tha, khí hiu , là t s gia lng
không khí thc t cp vào bung t Ăt cháy ht 1kg nhiên liu và lng không khí lý thuyt tính
theo phn ng cháy Ăt cháy ht 1kg nhiên liu ó.
3. Hin tng n mòn đim sng và mc r vanađi
a. n mòn đim sng
Lu hunh khi cháy s sinh ra SO
3
, SO
3
s kt hp vi H
2
O to thành axít H
2
SO

4
. Khi nhit  khói lò nh
hn nhit Ăim sng thì hi H
2
SO
4
và hi H
2
O s ngng ng lên các mt hp nhit và làm mc r
các b mt y. Hin tng n mòn này xy ra khi nhit  gim n 120
o
C¸130
o
C.
C ch: S + O
2
s SO
2
2SO
2
+ O
2
s 2SO
3
SO
3
+ H
2
O s H
2

SO
4
H
2
SO
4
+ Fe s FeSO
4
+ H
2
r
3H
2
SO
4
+ Fe
2
O
3
s Fe
2
(SO
4
)
3
+ 3H
2
O
3H
2

O + Fe
2
O
3
s 2Fe(OH)
3
Do ó,  hn ch hin tng n mòn im sng, cn duy trì nhit  khói lò cao hn nhit Ăim
sng  áp sut tng ng.
b. Mc g vanađi
Vanai cháy sinh ra penta ôxít vanai (V
2
O
5
) có nhit  nóng chy tng i thp, khong 675
o
C
nhng còn có th gim n 550¸580
o
C nu cng có Na
2
SO
4
và K
2
SO
4
Ăc to thành bi s kt hp
gia K
2
O, Na

2
O vi SO
3
khi cháy lu hunh.  nhit  nóng chy, V
2
O
5
bám trên các b mt kim loi s
làm mc g các b mt y.
C ch: V + O
2
 V
2
O
3
Trên 450
o
C: V
2
O
3
+ O
2
 V
2
O
5
550¸675
o
C: 3V

2
O
5
+ 4Fe  2Fe
2
O
3
+ 3V
2
O
3

V
2
O
3
li hp th khí lò  tr thành V
2
O
5
, quá trình mc r c th tip din.
Thí nghim cho thy, V
2
O
5
bám lên b mt có nhit  trên 550
o
C trong 2000 gi có thĂn mòn b
mt y sâu khong 1mm.
Click here to buy

A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w
w
.
A
B
B
Y

Y
.
c
o
m
Click here to buy
A
B
B
Y
Y
P
D
F
T
r
a
n
s
f
o
r
m
e
r
2
.
0
w
w

w
.
A
B
B
Y
Y
.
c
o
m