Hệ thống ổn định xe bằng điện tử ESP potx

Hệ thống ổn định xe bằng điện tử ESP [12/09/2010]
Chương trình ổn định xe bằng điện tử (Electronic Stability Program - ESP) là một
hệ thống an toàn chủ động cải thiện tính ổn định của xe trong tất cả mọi tình huống
chuyển động. Hệ thống này được trang bị trên các xe hiện nay như Mercedes,
BMW…
Hệ thống ESP (hình vẽ) làm việc bằng cách can thiệp vào hệ thống phanh, có thể
tác động riêng rẽ trên một hoặc nhiều bánh xe trên cầu trước hoặc cầu sau. ESP
giúp ổn định xe khi phanh, khi quay vòng, khi khởi hành và tăng tốc. Để tăng
cường cho việc điều khiển phanh có hiệu quả, thì ESP cũng tác động đến cả động
cơ và hộp số.
Hệ thống ESP bao gồm sự liên kết và tích hợp các hệ thống và chức năng sau:
Hệ thống ABS chống hãm cứng bánh xe khi phanh, vì vậy duy trì khả năng lái và
tính ổn định của xe trong lúc giảm tốc.
Ví dụ: nếu có một bánh xe nào đó có xu hướng bị hãm cứng (hiện tượng trượt lết
của bánh xe trên mặt đường) thì áp lực phanh trên bánh đó sẽ được kiểm soát. Sự
kiểm soát này được điều khiển bởi bộ chấp hành thủy lực . Các van điện từ trong
bộ chấp hành sẽ điều hòa áp suất phanh qua các giai đoạn tăng áp, giữ áp và giảm
áp.
Hệ thống ASR (Acceleration Slip Regulator) khắc phục hiện tượng quay trơn của
các bánh xe chủ động khi khởi hành và tăng tốc đột ngột. Nó cũng giúp cải thiện
tính ổn định của xe bằng cách điều chỉnh lực kéo của các bánh xe chủ động.
Khi bánh xe chủ động nào bị quay trơn, cảm biến tốc độ bánh xe sẽ gửi tín hiệu
này đến bộ điều khiển điện tử. Bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển bộ chấp hành
thủy lực cung cấp dầu phanh đến bánh xe đó. Aùp suất phanh cũng được điều
khiển ở các chế độ tăng áp, giữ áp và giảm áp.
Đồng thời với sự điều khiển phanh, hệ thống ESP cũng gửi tín hiệu đến hộp điều
khiển động cơ, điều khiển đóng bớt vị trí cánh bướm ga lại hoặc làm chậm thời
điểm đánh lửa để giảm bớt moment xoắn của động cơ.
Sơ đồ vị trí hệ thống ESP trên xe Mercedes.
1 - Cảm biến tốc độ bánh xe; 2 – Cụm giắc chẩn đoán;
3 - Hộp điều khiển điện tử ESP; 4 - Công tắc ESP OFF;

5 - Đèn báo ABS; 6 – Đèn báo ESP;
7 – Đèn báo EPC (E –gas) 8 – Cảm biến gia tốc ngang;
9 – Hộp điều khiển làm trễ moment xoay xe; 10 – Đèn báo lỗi ESP;
11 – Cảm biến góc lái; 12 – Công tắc báo phanh;
13 – Bơm cung cấp ESP; 14 – Công tắc phanh đậu xe;
15 – Cảm biến áp suất xy lanh chính; 16 – Xy lanh chính;
17 – Bộ chấp hành thủy lực ESP.
Hệ thống EBR (Engine Brake Regulation) chống hiện tượng trượt của các bánh xe
chủ động khi chạy trớn và đảm bảo tính ổn định của xe.
Khi xe chạy trớn (ví dụ xuống dốc), cánh bướm ga đóng, sẽ có chế độ phanh bằng
động cơ. Trường hợp lực cản của động cơ quá lớn sẽ dẫn đến hiện tượng các bánh
xe chủ động bị trượt lết. Hộp điều khiển ESP nhận biết hiện tượng này và gửi tín
hiệu đến hộp điều khiển động cơ, làm tăng moment xoắn động cơ để giảm sự trượt
ở các bánh xe chủ động. Quá trình này diễn ra mà người lái xe không nhận biết
được.
ESP khắc phục hiện tượng quay vòng thiếu hoặc quay vòng thừa. Trong tất cả mọi
tình huống, nó đảm bảo rằng xe không bị lệch ra khỏi hướng điều khiển của người
lái xe.
Khi có hiện tượng quay vòng thiếu hoặc quay vòng thừa (understeering or
oversteering) xảy ra, hệ thống ESP sẽ nhận biết thông qua các cảm biến góc lái và
cảm biến gia tốc ngang, tự động điều khiển một lực phanh chính xác đến các bánh
xe tương ứng ở cầu trước hoặc cầu sau để duy trì hướng chuyển động của xe theo
sự điều khiển của người lái. Hình 5-55a cho thấy khi xe có xu hướng quay vòng
thiếu thì ESP điều khiển phanh bánh xe sau trái, còn khi xe có xu hướng quay vòng
thừa (hình 5.55b) thì ESP điều khiển phanh bánh xe trước phải, nhờ vậy giúp cho
xe ổn định khi quay vòng.
ESP điều khiển phanh chống hiện tượng
quay vòng thiếu hoặc quay vòng thừa.
Đồng thời với sự điều khiển phanh, hệ thống ESP cũng gửi tín hiệu đến hộp điều
khiển động cơ, điều khiển giảm bớt momentt xoắn của động cơ. Nhờ vậy xe đạt

được tính ổn định cao khi quay vòng.
oto-hui.com