Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 1
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 2
MC LC TÓM TT BÀI GING
MC LC TÓM TT BÀI GING 2
Bài 1 (2 tit): Nhp môn lp ráp và sa cha máy vi tính 3
1.1 Cu hình mt máy vi tính 3
1.2 Phn cng phn mm và phn nhão 3
1.3 Ni dung giáo trình 4
1.4 K thut An toàn khi lp ráp sa cha máy vi tính 4
Bài 2 (3 tit) Quy trình cài đt máy vi tính 4
2.1 Quy trình cài đt máy vi tính 4
2.2 Khi to đa cng qua FDISK, FORMAT 5
2.3 Cài h điu hành 6
2.4 Cài chng trình ng dng 8
2.5 Lu và hi phc d liu 8
Bài 3 (5 tit): Các cu kin máy vi tính 8
3-1 V máy và ngun 8
3-2 Mainboard và microprocessor 9
3-3 B nh ROM BIOS và RAM 14
3-4 H thng BUS ca máy vi tính 18
Bài 4 (3 tit): Các card m rng trong máy vi tính 21
4.1 Monitor và card màn hình 21
4.2 Card âm thanh 23
4.3 Modem 24
4.4 Card mng 25
4.5 Bàn phím và chut 25
Bài 5 (5 tit): Các đa cng, đa mm và CD 26
5.1 Khái nim v các đa 26
5.2 a mm 26
5.3 a cng 27
5.4 a CD 29
Bài 6 (2 tit) Quy trình lp ráp và sa cha các thit b tin hc 30
6.1 Quy trình lp ráp máy vi tính 30
6.2 Phng pháp kim tra và khc phc h hng 31
6.3 Mt s h hng thng gp 31
6.4 Back up d liu trc khi khi to li đa cng 31
6.5 Các tin ích phc kim tra, phát hin h hng và khc phc 32
Bài 1 TH (5 tit): Khi to đa cng bng FDISK, FORMAT 33
Bài 2 TH (5 tit): Cài h điu hành Win98SE và Office97, Vietkey2000 và crack, Pascal, T
đin Lc Vit 38
Bài 3 TH (5 tit): Cài H điu hành Win2000/Xp (khi to HDD theo phng án không dùng
DOS, Office2000/Xp 38
Bài 4 TH (5 tit):Thc hành sa cha, lp ráp và nâng cp máy tính. Thc hành chy chng
trình BIOS setup 38
Bài 5 TH (5 tit): Công c tin ích phc v chun đoán, sa cha và nâng cp máy vi tính và
các thit b tin hc 47
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 3
BÀI GING LP RÁP SA CHA MÁY VI TÍNH
Bài 1 (2 tit): Nhp môn lp ráp và sa cha máy vi tính
1.1 Cu hình mt máy vi tính
Máy vi tính đu tiên ra đi vào 1981 do IBM đa ra. Nó nhanh chóng
chim đc th trng. Máy vi tính bao gm các phn sau: CPU, thit b
vào, thit b ra, b nh trong và b nh ngoài. Xét theo góc đ lp ráp, các
b phn trên đc lp ni thành khi x lý trung tâm và khi các thit b
ngoi vi ca mt dàn máy vi tính. (hình v minh ho)
Các b phn nm trong khi x lý trung tâm Các thit b ngoi vi
1. Bo mch ch (mainboard) gm: CPU, RAM,
b nh cache, ROM có cha chng trình
BIOS, các chip sets là các b điu khin, các
cng ni I/O, bus, và các slot m rng
2. Các loi đa:
đa mm, đa cng,
CD, DVD
3. Các mch m rng:
video card, network
card, card âm thanh, card modem
4. Ngun và v máy
Bàn phím
Chut
Máy in
Máy quét
Loa
đa cm ngoài
Joy stick
Modem
Máy v
1.2 Phn cng phn mm và phn nhão
Trong máy vi tính có th chia gm 3 phn: Phn cng là ch phn
thit b vt lý mà ta có th s mó đc. Phn mm là ch phn chng trình
chy trong máy, thng gm hai phn: phn mm h thng đ ch h điu
hành DOS, Windows; phn mm ng dng đ ch các chng trình Word,
Excel, Vietkey. Phn nhão là phn chng trình BIOS dùng đ điu khin
quá trình khi đng máy, thit lp cu hình máy, kim tra máy và thc hin
các lnh vào ra c bn nht. Phn nhão thng gn cht vi phn cng. Phn
mm h thng và ng dng không ph thuc vào phn cng c th.
Khi lp ráp hoc sa cha máy vi tính ta phi tìm hiu các b phn
phn cng, cài đt h thng qua BIOS (phn nhão) và cài đt máy: cài h
điu hành và các ng dng.
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 4
1.3 Ni dung giáo trình
Giáo trình này cung cp cho hc viên nhng kin thc c bn v các
cu kin đ lp máy vi tính, cách lp ni, hiu chnh và cài đt máy đ máy
hot đng đc. T đó hc viên có th cài đt, sa cha và lp ráp máy vi
tính.
1.4 K thut An toàn khi lp ráp sa cha máy vi tính
• Khi lp ráp và sa cha máy vi tính phi tuân th mt s nguyên tc an
toàn v đin tránh b đin git, gây chp hoc cháy n.
• Phi có dng c thích hp khi lp và sa máy
• Khi tháo lp máy phi tt ngun, rút ngun đin ra khi máy
• Khi bt máy đ kim tra, phi dùng dây tip đt vì ngun switching
thng gây git
• Khi lp n
i các b phn, cáp phi thc hin theo đúng ch dn, lp đúng
đu, không lp ngc cáp gây chp đin
• Không đ các vt kim loi nh c vít ri vào máy, khi lp vít tránh gây
chp mch
Bài 2 (3 tit) Quy trình cài đt máy vi tính
2.1 Quy trình cài đt máy vi tính
Máy vi tính sau khi lp ráp hoc sa cha phi cài đt máy. Mt khác,
đa s các trng hp hng hóc là do hng phn mm, nên phi nm chc
quy trình cài đt mt máy vi tính đ khc phc. Quy trình cài đt mt máy vi
tính gm 5 bc c bn sau:
- B1: Lu (Back_up) s liu hin có trên máy. i vi máy lp mi thì
b qua bc này. i vi máy sa cha thì phi back_up các s liu
trc khi cài đt li máy. Các lu s liu có th chép lên đa mm,
chép sang đa cng khác, chép lên đa ghi CD (nu có ghi CD), chép
sang máy khác qua mng (LAN), chép qua cáp Laplink
- B2: Khi to đa cng gm hai phn. Phn đu quy hoch s dng
đa: chia đa cng ra làm nhiu thông qua (FDISK). Bc sau là
đnh dng các (FORMAT) đ kim tra dung lng, cht lng ca
các đa trc khi ghi chép s liu vào. Có th s
dng các tin ích đ
thc hin vic quy hoch.
- B3: Cài h điu hành. Tin hành la chn h điu hành thích hp đ
cài vào máy. Có th cài nhiu h điu hành nu cn. ây là bc quan
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 5
trng đ cài phn mm h thng vào cho máy làm vic. Nu cài HH
Win2000 hoc WinXp thì B2 nm ngay trong quá trình cài HH.
- B4: Cài các chng trình ng dng vào máy. Mt s chng trình
thông dng phi cài là: Microsoft Office, B gõ ting vit Vietkey, t
đin Lc Vit, chng trình chng virus và các chng trình ng dng
khác tu theo trng hp c th
- B5: Tin hành hi phc các d liu (restore) đ máy làm vi
c bình
thng
Tu theo tng trng hp c th có th b qua mt s bc. Ví d
nh có th không quy hoch đa mà ch đnh dng li đa. Khi đó không
nht thit phi đnh dng (format) các mà ch format chng trình là C:
còn D: cha d liu không cn phi đnh dng. Vi máy mi thì b qua
bc backup và restore d
liu. Sau đây ta xét c th các bc
2.2 Khi to đa cng qua FDISK, FORMAT
Khi to đa gm 2 giai đon: quy hoach s dng đa và đnh dng .
Có th thc hin qua hai chng trình FDISK, FORMAT. i vi h điu
hành mi nh Windows 2000/NT/XP thì vic quy hoch s dng đa và đnh
đng đã tích hp ngay trong quá trình cài h điu hành mà không cn phi
thông qua môi trng DOS, do đó không cn dùng FDISK và FORMAT.
a> Quy hoch s dng đa
(FDISK) là phân chia các đa cng ra các
đa khác nhau C, D, E, Vic chia thng ph thuc vào các mc đích
s dng khác nhau. Thông thng ngi ta chia HDD thành 2: C:\ đ cài
đt chng trình, D:\ đ cha d liu.
Ngi ta thng quy hoch s dng đa trong các trng hp: máy
mi cài ln đu, mun quy hoch li, máy b virus nng. Có mt s tin ích
cho phép khi to đa cng nhanh h
n nh Disk Manager cho Seagate,
Partition Magic.
Mt đa cng, khi quy hoch di môi trng DOS, đc chia thành
các partitions. Partition đu có tên là PRI.DOS là C. Partition 2 có tên là
EXT.DOS. Các đa D, E đu thuc EXT.DOS partition gi là các logic.
Ví d, ta chia đu đa cng ra thành 2 khi đó C chim toàn b partition
1 và D chim toàn b partition 2. Khi quy hoch đa phi làm 3 bc sau:
1. To partition 1 (PRI.DOS partition), đó cng là C
2. To partition 2 (EXT.DOS partition), đó là khu vc dành cho các
logic còn li
3. To các logic D, E trên khu vc partition 2
4. Làm cho C là khi đng
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 6
Trc khi quy hoch đa, phi xoá quy hoch c trên đó đi. Vic xoá
quy hoch c phi theo trình t ngc li vi khi to quy hoch, tc là 1.
Xoá logic trc 2. Xoá EXT.DOS partition 3. Xoá PRI.DOS partition.
b> nh dng đa
(FORMAT) là kim tra toàn b b mt đa đã
đc phân chia đ loi b các Bad sector, đt tên và copy các file h thng
vào khi đng. Vi khi đng ta dùng lnh sau FORMAT C: /s, trong đó
tham s s ch vic copy các file h thng vào C đ nó có th khi đng
đc. Vi các còn li ta ch vic dùng FORMAT D:
2.3 Cài h điu hành
a> Cài h điu hành Win98SE:
H điu hành Win98SE là h điu hành chun, n đnh đc cài ph
bin trong các máy PC đi c. Có th cài h điu hành t môi trng DOS,
hoc t trong môi trng Windows. Khi cài t đu, sau khi khi to đa
cng thì thng cài t môi trng DOS.
- Gi chng trình setup t đa CD: a đa có h điu hành Win98SE
vào CD. Sau đó đánh vào máy lnh sau: A>E:\ WIN98SE\setup đ
máy thc hin chy chng trình setup. cài nhanh, có th dùng NC
đ copy h điu hành t CD sang đa cng trc khi cài đt.
- Máy s scan các đa trc khi chy setup. Nu đa tt máy s bt
đu quá trình setup gm 5 bc: 1. Chun b chy setup; 2. Thu thp
thông tin ca ngi s dng; 3. Copy các chng trình windows vào
th mc cài đt; 4. Khi đng li máy và 5. Xác đnh các c
u kin
trong máy và cài đt các chng trình driver cho nó.
- Vn đ khó nht trong cài Windows là cài các driver là các chng
trình điu khin các thit b. Windows có sn mt th vin các driver.
Nu không tìm đúng driver, HH s hi xem có đa driver riêng cho
thit b. Nu không có thì HH s chn cái gn đúng nht. Do vy
phi gi các đa kèm theo máy, khi không có driver phi bit ti t
internet v.
b> Cài h điu hành WinXP
i vi mt s HH mi, Win2000/NT/XP không s dng môi
trng DOS thì quá trình khi to đa cng đc tích hp ngay trong quá
trình cài HH. Khi đó vic cài đt máy tính đn gin hn.
Cu hình ti thiu ca Windows XP nh sau: CPU- 233 Mhz, RAM:
64 MB, Card màn hình (video card): Super-VGA vi đ phân gii ti thiu
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 7
800 x 600, đa cng (Hard drive): 1,5 GB cha s dng, CD hoc DVD,
Chut và bàn phím. Vi cu hình ti thiu, h điu hành s chy rt chm.
h điu hành này chy mc đ “chp nhn đc” thì cu hình
ca máy ti thiu: CPU: >= 500 Mhz, RAM: >=128MB, Video: h tr 3D
vi 8 MB video RAM (VRAM) tr lên, Hard drive: ATA-66 hoc nhanh
hn vi khong 10 GB trng, cng cng nên có b
nh đm (buffer
memory) 512 K tr lên, CD hoc DVD vi chun ATAPI, CD nên có tc
đ t 8x tr lên, Chut và bàn phím theo chun PS/2.
Tng t nh Windows 2000, Windows XP h tr c hai loi
partition ca đa cng là FAT32 và NTFS. NTFS có nhng đim sau đây u
vit hn FAT:
1. Chp nhn li ca đa: NTFS cho phép h điu hành bit và không
ghi thông tin lên phn đa đã b hng (nu có) đ đm b
o tính toàn vn ca
thông tin.
2. Bo mt: NTFS h tr các mc bo mt khác nhau cho đn tng
file c th. Ngoài ra NTFS h tr EFS to điu kin cho ngi dùng tng
tính nng bo mt bng cách mã hoá file và th mc.
3. NTFS cho phép nén thông tin li đ tit kin đa. iu này có th
thc hin d dàng trên toàn đa, hay mc th mc hoc file.
4. Qun lý và hn ch tài nguyên: cho phép hn ch mc đ, dung
lng đa mà mt ngi dùng c th có th s dng. Nhìn chung, ch NTFS
mi cho phép s dng ht các tính nng v qun lý tài nguyên ca Windows
XP (đc bit là đi vi bn Pro).
Vì DOS và Windows 9x/ME không nhn dng, đc/ghi đc NTFS,
nn khi cài Windows XP vn dùng đnh dng FAT32 trong các trng hp:
1. Nu mun s dùng h điu hành Windows 98/95 hoc ME trên cùng m
t
máy vi Windows XP. 2. Nu mun có th khi đng máy vào DOS đ sa
cha hoc thay đi khi h thng b trc trc.
Cách cài đt Windows XP. a đa WinXP vào máy. Khi đng
máy PC, n phím bt k đ máy khi đng t CD. Máy s hin lên màn
hình 1 setup, và bt đu ti các chng trình phc v quá trình setup.
Khi ti xong, máy hin lên màn hình 2 cho ta các la chn: 1) n
enter đ cài XP 2) n R đ sa l
i 3) F3 đ exit. Nu n enter máy bt đu
cài WinXP. Máy xut hin màn hình 3 v bn quyn. n F8 máy s chuyn
sang màn hình 4 đ cho phép thc hin quá trình xoá partition hay to các
partition loi NTFS hoc FAT32.
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 8
Sau đó máy s bt đu copy các files vào th mc cài đt và quá trình
cài đt s tng t nh win98. Chi tit hng dn trong phn thc hành.
2.4 Cài chng trình ng dng
Có nhiu chng trình ng dng khác nhau tu theo nhu cu s dng
mà cài đt. Tuy nhiên mt s chng trình thông dng phi cài là: B
Microsoft Office, b gõ Vitkey, T đin Lc-Vit.
Cách cài chng trình ng dng nh sau: đa đa vào hoc trc đó
copy nó vào th mc setup D:\ . Start -> Run -> Browse -> ch đn th
mc chng trình cài đt -> chn setup (hoc install) -> open -> OK. Khi đó
bt đu quá trình cài đt.
Khi cài phi bit trc s CD-Key ca chng trình thng đc ghi
ngay trong th mc cài đt có tên Serial.txt. i vi mt s chng trình
phi bit phá khoá (crack) nh Vietkey, LVTD, games. Sau khi cài xong nu
máy yêu cu thì phi khi đng li máy.
Chú thích: Chng trình cài đt nu mun xoá đi phi xoá bng
chng trình ca Winđows ch không ch xoá th mc. Cách làm nh sau:
Start -> Control pannel -> Add/remove -> Chn chng trình cn xoá -
>Remove
2.5 Lu và hi phc d liu
Sau khi đã cài đt xong, phi bit hi phc (restore) d liu trc đó.
Tuy theo cách back_up mà ta có cách restore khác nhau.
Bài 3 (5 tit): Các cu kin máy vi tính
3-1 V máy và ngun
a> V máy (case)
V máy dùng đ gá lp các cu kin máy tính, bo v máy và làm mát
máy. V máy có dng đng (tower) và nm (desktop). Ngi ta phân bit
hai case chính: AT và ATX da theo ngun lp trong nó. Hin nay ch yu
s dng loi v ATX. Case thng có ngun kèm theo nó phi phù hp vi
yêu cu ca mainboard, t ngun đin đn kích thc. Case có dáng v công
nghip thích hp.
Phía trc v máy gm: phím bt ngun Power on, phím Reset, đèn
power và đ
èn HDD. Các khoang đ lp đa mm, đa cng, CD …Phía sau
case là cm ngun, qut gió, các connector song song, ni tip, USB, các
khe đ cm card m rng, cm keyboard, chut. Phía trong gm khoang
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 9
rng đ gá mainboard, các khoang trên-sau đ gá ngun, các khoang trên-
trc gá các đa.
b> Ngun
Ngun cung cp cho máy vi tính là hp kim loi, đu vào là đin
220V hoc 110V. u ra là các ngun khác nhau cung cp cho MB và các
đa. Trong ngun có lp qut làm mát máy.
Ngun máy PC hot đng theo nguyên tc switching nên gn, nh. Có
hai loi ngun AT và ATX. Ngun AT không điu khin tt đc, không có
đin +3.3V cung cp cho CPU. Ngun ATX có th tt đc bng phn mm
và có ngun +3.3V cung cp trc tip cho CPU. Ngun ATX tiêu chun có
công sut 300W.
Ngun AT có 2 cáp
ni vào MB là F8&F9.
Ngun ATX có mt cáp ni
gm 20 pin nh hình v bên.
Cáp ni vi các đa là cáp
gm 4 pin nh hình v.
3-2 Mainboard và microprocessor
a> Bo mch ch (mainboard)
Bo mch ch (MB) là cu kin quan trng ca máy vi tính. Nó thc
hin chc nng t chc h thng tính toán, điu khin h thng, làm cu ni
các lung thông tin, h tr các thit b ngoi vi. MB là mt nhân t quyt
đnh cht lng máy vi tính.
MB có hai dng ch yu là AT và ATX. Hin nay ch yu là dùng
ATX. ATX có u đim:
- a s các connector LPT1, COM, USB, PS2 đc hàn trc ti
p t
MB nên lp ráp d dàng, nhanh.
- Ngun ci tin: có ngun +3.3V cung cp cho CPU hin đi, và có th
tt m theo chng trình. Nh tính nng này, BIOS trên MB có th
liên tc kim tra nhit đ ca CPU, nu quá nhit thì s điu khin đ
tt máy, bo v CPU.
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 10
MB là tm mch in nhiu lp trên đó tích hp nhiu thành phn quan
trng ca máy vi tính: socket cm CPU, socket cm b nh, b nh cache,
slot loi ISA, slots PCI đ cm các card m rng nh card mng, modem,
slot AGP đ cm card màn hình AGP. MB có các cng I/O đ ni vi thit
b ngoi vi: LPT1, COM1, COM2, USB. MB có các đu đ cm ngun, các
tín hiu cho phím ngun, đèn LED …
a s các mch điu khin trên MB nm trong con chip có tên là Chip
sets. Nó là vi m
ch điu khin các lung thông tin bên trong máy vi tính.
Chip sets s quyt đnh MB h tr đc loi CPU nào, loi b nh nào, loi
BUS nào mà MB có th có. Khi mun b xung công ngh mi thì phi thit
k loi Chip sets mi cho MB. Ví d nh s dng tc đ bus cao hn, nhiu
bus hn, s dng loi RAM mi, ci tin IDE …phi s dng chip sets mi
trên MB. Mt s nhà cung cp các loi chip sets ni ting: Intel, SiS, ViA,
Ali. Intel là nhà cung cp chip sets hàng đu cho MB loi Pentium. Ví d
mt s chip sets: 82420TX, SiS630, 82440LX, i810, i820, i825, i845D.
Bng sau so sánh mt s chip set cho Pentium 4.
Intel 850E Intel 845E Intel 845G
V
IA P4X333 SiS645D
X
North Bridge i82850E i82645E i82645G VT8754 SiS645DX
Processor bus 400MHz/533MHz Quad Pumped Bus (4.3GB/sec / 3.2GB/sec)
Processor
interface
Socket478
Memory type
Dual-channel
PC800 RDRAM
PC2100
PC1600 DDR
SDRAM
PC2100
PC1600 DDR
SDRAM
PC133
SDRAM
PC2700
PC2100
PC1600 DDR
SDRAM
PC2700
PC2100
PC1600 DDR
SDRAM
Unofficially
supported
memory type
Dual-channel
PC1066
RDRAM
-
PC2700 DDR
SDRAM
-
DDR400
SDRAM
Max. memory bus
bandwidth
3.2GB/sec
(4.3GB/sec)
2.1GB/sec
2.1GB/sec
(2.7GB/sec)
2.7GB/sec
2.7GB/sec
(3.2GB/sec)
Max. memory size
2GB
4 RIMM slots
2GB
2 DDR DIMM
slots
2GB
2 DDR DIMM
slots
4GB
4 DDR DIMM
slots
3GB
3 DDR DIMM
slots
ECC support + + - + -
AGP 4x/8x +/- +/- +/- +/+ +/-
Integrated
graphics core
- - + - -
Inter-Bridge bus
Hub Link 1.0
(266MB/sec)
Hub Link 1.5
(266MB/sec)
Hub Link 1.5
(266MB/sec)
V-Link 8x
(533MB/sec)
MuTIOL
(533MB/sec)
South Bridge i82801BA i82801DB i82801DB VT8235 SiS691B
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 11
Max. number of
PCI Master
5 6 6 5 6
A
TA-100/ATA-133
support
+/- +/- +/- +/+ +/+
A
C'97 + + + + +
CNR/ACR/AMR
support
+/-/+ +/-/+ +/-/+ +/+/+ +/+/+
10/100Mbit LAN + + + + +
USB 1.1 ports 4 6 6 6 6
USB 2.0 ports - + + + -
IEEE1394 ports - - - - -
S đ b trí ca MB nh hình v sau:
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 12
b> B vi x lý
(microprocessor)
B vi x lý
(CPU) là thành
phn quan trng
nht trong máy vi
tính. Nó là mt
chip có cha hàng
triu transistor.
CPU gi vai trò
nh b não ca
máy vi tính. CPU
đc ci tin vi
tc đ phát trin
rt nhanh, ngi
ta tính rng c
sau 18 tháng cht
lng li đt gp
đôi. Lch s phát
trin CPU gn
cht vi s phát
trin ca Intel.
CPU đu tiên ca
Intel có tên
4004, phi sau 7
nm mi ra đi
máy vi tính đu
tiên. Máy vi tính
đc thit k xung quanh CPU. Bng sau cho thy các th h ca CPU
PC CPUs Year Number of
transistors
1st. Generation 8086 and 8088 1978-81 29,000
2nd. Generation 80286 1984 134,000
3rd. Generation 80386DX and 80386SX 1987-88 275,000
4th. Generation 80486SX, 80486DX,
80486DX2 and 80486DX4
1990-92 1,200,000
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 13
5th. Generation Pentium
Cyrix 6X86
AMD K5
IDT WinChip C6
1993-95
1996
1996
1997
3,100,000
3,500,000
Improved
5th. Generation
Pentium MMX
IBM/Cyrix 6x86MX
IDT WinChip2 3D
1997
1997
1998
4,500,000
6,000,000
6,000,000
6th. Generation Pentium Pro
AMD K6
Pentium II
AMD K6-2
1995
1997
1997
1998
5,500,000
8,800,000
7,500,000
9,300,000
Improved 6th.
Generation
Mobile Pentium II
Mobile Celeron
Pentium III
AMD K6-3
Pentium III CuMine
1999 27,400,000
18,900,000
9,300,000
?
28,000,000
7th. Generation AMD original Athlon
AMD Athlon Thunderbird
Pentium 4
1999
2000
2001
22,000,000
37,000,000
42,000,000
Ta hãy xem xét thay đi ca CPU qua các th h. Máy PC đu tiên
dùng 8088 là CPU 16 bit bên trong nhng ra ngoài BUS ch dùng 8 bit. Vi
80286, máy vi tính PC-AT ra đi và chy vi tc đ 8, 10, 12MHz. 80386 là
CPU 32 bit đu tiên, tc đ 25MHz, 33MHz. ây là CPU đu tiên chy cho
Windows 3.1. 80486 là CPU 32 bit nhng đã tích hp b x lý du phy
đng ngay trong CPU. CPU Pentium hot đng nh 2 CPU 486 đng thi.
CPU MMX có các thanh ghi 64 bit, có b lnh x lý multimedia. Pentium
Pro là CPU x lý 32 bit hoàn ho, có b nh cache L2 512K tích hp bên
trong. Có b d đoán lnh x lý tip theo, có 4 pipeline thc hin x lý lnh
mt lúc. CPU pentium II tip tc tng b nh cache L2 lên 512KB, L1 là
32KB. Tng vân tôc cc b t 233MHz lên 300MHz. Công xut tiêu th
gim 50%. CPU Pentium III có thêm 70 lnh x lý đ ho đ x lý 3D, tc
đ tng đn trên 450MHz. Có thêm các thanh ghi 128 bit. CPU Pentium 4
chy vi tc đ trên 1.5GHz, Có 20 pipeline gp đôi PIII. S liu x lý là 64
bit. Có thêm 144 lnh mi cho phép x lý song hành. Hin nay Intel đã cho
ra loi CPU có cu trúc 64 bit thc s Itatium.
CPU Pentium 4 ra đi vi tc đ khi đim 1.3 GHz và hn 1 nm
sau khi đt ti cái ngng 2 GHz, ngày 14-11-2002, Intel đã chinh phc
đc mt cao đim mi : vt qua cái ngng 3 GHz. Con 3.06 GHz không
ch là CPU Pentium 4 tc đ cao nht hin nay, mà còn là CPU đ bàn đu
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 14
tiên có công ngh siêu phân lung (Hyper-Threading Technology – HT).
HT cho CPU Pentium 4 mi chy vi tc đ xung cc cao. Theo tính toán,
HT cho phép CPU chy nhanh hn 30% so vi không có nó. Chc nng HT
đc các chipset i845E, 845G, 850E h tr (nhng cho ti nay Intel vn
cha cung cp patch upgrade BIOS đ m chc nng này). Các chipset sp
ti ca Intel (nh 845GV, 845GE và 845PE) mc nhiên h tr HT. Ngoài ra,
ch có hai h điu hành Windows 2000 và XP h tr công ngh “siêu phân
lung” này. P4 3.06 GHz vn s dng công ngh sn xut 0.13-micron, dòng
Northwood v
i 512 KB L2 Cache, giao din Socket 478, bus h thng FSB
533 MHz.
3-3 B nh ROM BIOS và RAM
a> B nh ROM BIOS
B nh ROM BIOS là
mt chip nh cha các chng
trình khi đng máy đ thc
hin các chc nng sau:
1. POST: Khi bt máy, máy s
tin hành kim tra CPU,
RAM các cu kin lp vào
MB. Nu hot đng tt thì
s to ra mt ting bip!. Nu
có trc trc thì máy s to ra
nhiu ting bip!, hoc ting
bíp kéo dài. Có loi ROM
BIOS li đa ra thông báo
nhn trên màn hình.
2.
BIOS: sao các chng trình
vào ra c s BIOS ca MB và ca Adapter vào RAM cho h điu hành
s dung. Các chng trình BIOS ph thuc vào tng phn cng. HH s
s dng các lnh vào ra này mà không phi quan tâm t m đn phn
cng.
3. Chng trình khi đng Booting là mt chng trình nh, có chc nng
tìm đc Boot Sector ca đa đ bt đu đc h điu hành xung.
b> RAM CMOS
B nh RAM CMOS đc ch to theo công ngh CMOS nên tiêu
tn rt ít nng lng. Nó đc nuôi bi mt pin khô trên MB. Mc dù dung
lng nh nhng nó gi thông tin quan trng v cu hình h thng cn thit
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 15
cho quá trình POST và BIOS. Các thông tin đó gm: chng loi FDD và
HDD s dng trong máy; bàn phím; loi CPU, b nh cache, các giá tr khi
đng chipset, RAM, thi gian, trình t khi đng máy …
cung cp thông tin cho RAM CMOS ta phi chy chng trình
BIOS Setup. gi chng trình Setup ta phi n phím Del ngay sau khi bt
máy PC. Khi ra khi Setup ta n Esc và n “Y” nu mun thay đi cu hình
ghi trong RAM CMOS. Nói chung không nên thay đi nu không tht cn
thit. Mt s thay đi hay s dng là: Password, loi HDD, trình t khi
đ
ng … Các nhà sn xut MB thng thit lp mt giá tr chun cho RAM
CMOS nên khi cn có th quay v đim xut phát bng cách thit lp ch đ
mc đnh (default). Chi tit hng dn chy chng trình trong RAM
CMOS mô t chi tit trong phn thc hành.
c> B nh RAM
RAM là b nh làm vic ca máy vi tính. Mi s liu mà máy vi tính
x lý đu lu tr trong RAM. Mc dù s liu đu lu trong đa cng nhng
trc khi x lý nó phi đc ti vào trong b nh RAM.
Các loi RAM, có hai loi RAM đng và RAM tnh. RAM đng dùng
trên nguyên lý t đin nên phi làm ti nó thng xuyên, trong khi RAM
tnh là mt khoá tt m. RAM tnh nhanh hn RAM đng nhng dung lng
th
ng nh hn. Có 4 loi DRAM (RAM đng) khác nhau: FPM, EDO,
SDRAM, DDRAM, RDRAM. RAM trong máy vi tính đc lp thành các
thanh nh SIMM hoc DIMM.
FPM RAM (Fast Page Mode DRAM) là loi RAM truyn thng. Tc
đ ti đa ca nó là 70ns. EDO (Extended Data Out DRAM) là loi ci tin
ca FPM, tc đ ca nó 60, 50ns. Sau đó EDO đc thay th bi SDRAM.
SDRAM (synchronous DRAM) là
DRAM đng b, thông tin s đc truy cp
hay cp nht mi khi clock chuyn t 0 sang
1 mà không cn ch khong interval này kt
thúc hoàn toàn ri m
i cp nht thông tin,
mà thông tin s đc bt đu cp nht ngay
trong khong interval. ây là loi RAM
thông dng trên th trng vi tc đ 66-
100-133Mhz. SDRAM đc ch to cho
module 64bit. SDRAM có chân cm đc
ct thành ba mng (20, 60 và 88 chân).
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 16
DDR (Double Data Rate) DRAM là phng án gp đôi xung đng
b, nó đang thay th SRAM. Vi công ngh này, tuy cùng mt xung đng
h (bus) nh SDRAM, DDR có bng thông gp đôi. Chng hn, PC100
SDRAM (bus 100 MHz) có bng thông 800 MB/s, thì PC1600 DDR cng
vi bus 100 MHz li có bng thông 1.600 MB/s. DDRAM đc ct thành 2
mng (80 và 104 chân)
DRDRAM (Direct Rambus DRAM) là mt bc ngoc mi trong lnh
vc ch to b nh. H thng Rambus (cng là tên ca mt hãng ch to nó)
có nguyên lý và cu trúc ch to hoàn toàn khác loi SDRAM truyn thng.
Memory s đc vn hành bi mt h thng ph gi là Direct Rambus
Channel có đ rng 16 bit và mt clock 400MHz/800MHz điu khin. Theo
lý thuyt thì cu trúc mi ny s có th trao đi thông tin v
i tc đ 800MHz
x 16bit = 800MHz x 2 bytes = 1.6GB/giây. H thng Rambus DRAM cn
mt serial presence detect (SPD) chip đ trao đi vi motherboard. K thut
mi này dùng 16bits interface, khác hn vi cách ch to truyn thng là
dùng 64bit cho b nh nên thanh nh Rambus Inline Memory Module
(RIMM) khác so vi SIMM hoc DIMM. RDRAM hin nay ch đc h tr
bi CPU Intel Pentum IV, khá đt, tc đ vào khong 400-800Mhz.
RDRAM ch đc h tr bi CPU Intel Pentum IV. Nó đt, có tc đ vào
khong 400-800Mhz.
RAM đc lp thành các thanh nh: SIMM, DIMM và RIMM.
SIMM (Single Inline Memory Modules) là loi ra đi sm và có hai
loi hoc là 30 pins hoc là 72 pins. Ngi ta hay gi rõ là 30-pin SIMM
hoc 72-pin SIMM.
Vói CPU 16 bit cn
2 thanh SIMM 8 bit goi là
mt bank nh. Vi
CPU486 thì cn 4 thanh
SIMM 8 bít cho mt bank
đ đ cho 32 bit. Vi
Pentium có đ dài BUS là
64 bit, các thanh SIMM 32 bit đc lp thành cp to thành bank nh 72
chân. T hp các bank nh cho ta kt qu nh bng trên.
Bank 1 Bank 2 Total RAM
16 MB + 16 MB - 32 MB
16 MB + 16 MB 32 MB + 32 MB 96 MB
32 MB + 32 MB 32 Mb + 32 MB 128 MB
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 17
DIMM (Dual Inline Memory Modules) là loi thanh nh đc s dng
thnh hành hin nay. Ging nh loi SIMM nhng có s pins là 72 hoc 168.
c đim phân bit DIMM vi SIMM là DIMM đc cài đt thng đng
(n ming RAM thng đng vào memory slot) trong khi SIMM thì n vào
nghiêng khong 45 đ. DIMM 30 pins có data 16bit. DIMM 72 pins có data
32bits, DIMM 168 pins có data 64bits. Thông thng ngi ta s dung 2-4
sockets trên mainboard.
RIMM (Rambus In-line Memory Modules) là technology ca hãng
Rambus, có 184 pins (RIMM) và truyn data mi ln 16bit. Tuy nhiên do
chy vi tc đ cao, RIMM memory rt nóng nên có hai thanh gii nhit kp
hai bên g
i là heat speader.
Khi lp RAM, cn phi xem MB h tr loi RAM nào, tc đ bao
nhiêu. Do CPU ngày càng làm vic vi tc đ cao nên công ngh RAM phi
nâng cao tc đ ca mình. Intel đã đa ra chun PC100 cho RAM công ngh
SDRAM 8ns đ làm vic vi Bus 100MHz. SDRAM cho mt phng án
PC133 đ làm vic vi Bus 133MHz.
nâng cao na tc đ RAM, các nhà ch to đi theo hai hng: phát
trin công ngh DDR RAM Double Data Rate và công ngh RDRAM
(Rambus Direct RAM). Công ngh nh mi DDR SDRAM (Double Data
Rate SDRAM) cho phép d liu đc truyn gp đôi trong mt xung nhp
đng h so vi các loi RAM c, nó chy vi bus 200/266MHz. Tc đ
truyn d liu ca DDR SDRAM đt ti đa 2.1GB/giây, nhanh gp 2 ln so
vi SDRAM (1.06 GB/giây). Mt khác giá thành cng không đt hn bao
nhiêu so vi SDRAM, còn đi vi RDRAM chy vi bus 400 MHz tc đ
đng truyn nhanh hn đt ti đa 3.2GB/giây, nhng giá thành còn cao.
Khi mua RAM ta có thanh RAM PC66, PC100, PC133 thì hiu là
RAM đó ch
y đc vi tc đ ca h thng chipset ca motherboard.
Nhng PC1600, PC2100, PC2400 thì không phi nh vy. Các MB dùng
loi DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM), nó
chy gp đôi loi RAM bình thng vì nó dùng c sn lên và xung ca
xung đng b. Cho nên PC100 bình thng s thành PC200 và nhân lên 8
bytes chiu rng ca DDR SDRAM: PC200 * 8 = PC1600. Tng t PC133
s là PC133 * 2 * 8bytes = PC2100 và PC150 s là PC150 * 2 * 8 =
PC2400.
RAM type Theoretical max. bandwidth
SDRAM 100 MHz 100 MHz X 64 bit= 800 MB/sec
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 18
SDRAM 133 MHz 133 MHz X 64 bit= 1064 MB/sec
DDRAM 200 MHz (PC1600) 2 x 100 MHz x 64 bit= 1600 MB/sec
DDRAM 266 MHz (PC2100) 2 x 133 MHz x64 bit= 2128 MB/sec
DDRAM 333 MHz (PC2600) 2 x 166 MHz x 64 bit= 2656 MB/sec
DDRAM 366 MHz (PC2700)
DDRAM 400MHz (PC3200)
DDRAM 433MHz (PC3500)
RDRAM 533MHz (PC1066)
RDRAM 800MHz (PC800)
Samsung Electronics sn xut sn phm PC1066 RDRAM RIMMs.
PC1066Mb/giây (533MHz) RDRAM RIMMs gm có dung lng 128Mb,
256Mb và 512Mb.
3-4 H thng BUS ca máy vi tính
Máy vi tính gi và nhn s liu qua h thng các bus ca máy. Ngi
ta chia h thng bus ra làm hai loi: Bus h thng ni CPU vi RAM và Bus
I/O ni CPU vi các cu kin khác (xem hình v) thông qua mt cái cu.
Cu nm trong chip sets.
Các Bus I/O dùng đ ni
vi các thit b ngoài vi CPU
và RAM. Trong máy Pentium
hin nay, thng có hai hay ba
loi bus I/O khác nhau: 1> Bus
ISA là loi bus c nht, đn
gin và chm nht; 2> Bus PCI
hin là bus nhanh nht và
mnh nh
t; 3> Bus USB hin
là bus mi nht, lâu dài có th thay bus ISA. 4> Bus AGP ch dùng cho card
đ ho
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 19
a> Bus h thng
Bus h thng ni
CPU vi RAM, có th
thông qua b nh cache.
Nó là bus trung tâm, các
bus I/O ch là r nhánh ca
nó. Bus h thng nm trên
MB, nó đc thit k đ
phù hp vi CPU. Nu
Bus “nhanh”, thì các thành
phn khác phi nhanh.
Công ngh CPU s quyt
đnh đn kích c ca Bus.
Bng trên ch cho ta
s khác nhau gia CPU và
Bus ca nó. Bus 66MHz
tn ti khá lâu, đn 1998
vi s xut SDRAM có vân tc 100MHz, và RDRAM cho kh nng đt vân
tc bus cao hn 100MHz.
Chip sets i820, i825 và mt s chip set VIA đã cho kh nng đt vân
tc bus 133MHz. Khi s dng bus 100MHZ, MB phi thit k li vi ngun
cung cp cht lng cao hn. Bng sau cho ta mi quan h gia CPU mi,
chip set và tc đ bus.
Older CPUs System
b
us width
System bus
speed
8088 8 bit 4.77 MHz
80286-12 16 bit 8/10/12 MHz
80386DX-25 32 bit 25 MHz
80486DX-33 32 bit 33 MHz
80486DX2-66 32 bit 66 MHz
Pentium II 64 bit 66 MHz
Pentium III 64 bit 100/133MHz
Pentium 4 64 bit 400/533MHz
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 20
b> Bus I/O
Các Bus I/O ni vi Bus h thng thông qua mt cu ni. Nó đc
chia thành các loi: ISA, PCI, AGP, USB. Bus ISA là bus 16 bít, dùng trong
máy PC c, Bus PCI là bus vào ra tc đ nhanh, đa nng và đang thnh hành.
Bus AGP ch phc v đ ho. Bus USB là bus tc đ thp loi mi có th s
thay ISA. Các bus trên đc ni vi các thit b khác nh mô t trong hình
v .
Processor Chip set System bus speed CPU speed
Pentium II 82440BX , 82440GX 100 MHz 350, 400, 450 MHz
Pentium II Xeon 82450NX 100 MHz 450, 500 MHz
Pentium III I815, i820 133 MHz 600, 667 MHz and up
Pentium 4 1845 533MHz 1.5GHz and up
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 21
Bài 4 (3 tit): Các card m rng trong máy vi tính
4.1 Monitor và card màn hình
H thông video là mt trong 4 cu kin quan trong quyt đnh cht
lng máy vi tính. Mt h thng video trong máy tính gm card màn hình,
monitor và chng trình driver đ cài cho máy.
a> Monitor
Tt c các máy vi tính phi ni vi màn hình gi là monitor đ
hin th các thông tin. Có nhiu loi monitor khác nhau t 12” đn 21”.
Monitor s dng ng tia
đin t. Chúng có th ch to theo các
công ngh khác nhau nh Invar và
Trinitron. Các máy vi tính notebook
thng dùng màn hình tinh th lng
(Liquid Crystal Display), trong đó
công ngh ch to TFT là loi công
ngh đt nht. Hin nay màn LCD
phng không ch dùng cho máy xách
tay mà c máy đ bàn, kích c 17”.
Vi màn hình l
n hn 40” thì ngi ta dùng máy chiu công ngh Plasma.
Có các chun màn hình khác nhau. Bng sau cho ta mi quan h gia
các chun màn hình, đ phân gii và kích c màn hình.
Tiêu
chun
phân gii S đim Loi
màn
hình CRT
Loi màn tinh
th lng
Tn s
mành
Hz
Tn s
dòng KHz
VGA 640 x 480 307,200 14" n/a 60/72 31.5/ 37.8
SVGA 800 x 600 480,000 15", 17" 10.4", 12" 75/85 46.8/53.7
SVGA 1024 x 768 786,432 17", 19" 13.3" - 15" 75/85 60.0/68.8
Vesa
1280
1280 x 1024 1,310,720 19", 21" 17.3", 18.3" 75/85 80/91.2
Các monitor tu theo đ phân gii có th làm vic vi tn s quét
ngang và dc khác nhau. Khi thay đi tn s quét có th làm thay đi kích c
ca màn hình. Các monitor hin đi có ch đ điu khin s cho phép
monitor t điu tn s quét theo tín hiu đ đt màn cc đi.
Màn hình đc tráng lp phát quang. tránh b cháy hoc hình nh
vn lu li sau khi đã tt monitor, ngi ta cho thc hin ch đ bo v màn
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 22
hình. iu này tránh monitor phi hin mt hình nh c đnh khi ngi s
dng không làm vic. Do vy mà cht lng monitor đc nâng cao hn
nhiu.
Màn hình có bc x tuy không gây bnh nhng có nh hng đn sc
kho. Ngi ta đã xác đnh tiêu chun công nghip cho phép mc bc x
ca monitor TCO-92, 95
Vi các monitor LCD va tiêu tn ít nng lng va không gây bc
x và to kiu dáng công nghi
p đp nên s đc s dng nhiu trong tng
lai. Nhng nhc đim ln nht ca màn hình LCD đó là quá đt tin. Mt
công ngh mi có tên là OLED (Organic Light Emissing Diode), dùng diode
hu c phát quang khi có dòng đin nh chy qua đ to ra loi này. Màn
hình OLED có đ sáng gp 5 đn 60 ln màn hình LCD; màn hình có din
tích ln và mng (dy cha đn 1mm). Nó có th dán vào tng hay đem
cng trong khung nh màn chiu phim xi nê cng
đc. Cu to ca màn
hình OLED gm nhiu lp polyester mng dán li vi nhau nên rt mm và
có th cun li đc. Giá c r hn LCD rt nhiu, nên nó là đi th cnh
tranh đáng gm ca các màn hình phng hin nay.
b> Card màn hình
Card màn hình thc hin chc nng đa hin lên trên màn hình thông
tin di dng ký t hoc hình nh có mu sc. Nó có th là mt card cm ri
hay tích hp ngay trong MB. Nó gm các b phn sau:
- Mt chip set chuyên dng
cho video ví d nh ATI,
S3, Matrox, Intel. Chip
video này to các tín hiu
cn thit đ monitor nhn
đc và hin nh lên
đc.
- B nh RAM ca màn
hình. Nó s dng mt s
công ngh
RAM nh EDO, SGRAM, VRAM. B nh này dùng đ
lu toàn b hình nh đang hin ca monitor. Nu s dng card on-
board, card màn hình có th s dng ngay b nh RAM trong MB làm
b nh màn hình.
- Mt chip có tên là RAMDAC chuyên thc hin bin đi s/tng t
và ngc li. Vi màn hình LCD phng thì không cn RAMDAC.
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 23
i vi card màn hình, dung lng b nh màn hình s quyt đnh
cht lng hình nh. Cht lng hình nh ph thuc vào hai yu t: đ phân
gii và s lng mu. Card màn hình thông thng hin nay là 4MB, 8MB,
16MB. Nu phi dùng trong ng dng chuyên nghip x lý nh thì b nh
màn hình phi cao hn.
Nu đ phân gii màn hình là 1024x768 và có đ sâu màu là 256 màu,
tc là mi đim nh trên màn hình có th biu di
n đc ti đa 256 màu
(hay 8 bit/ pixel), thì khi lng RAM cn thit ca card video phi là:
1024 x 768 x 8 (bit/pixel) = 6.291.456 (bit) ta có th làm tròn là 1MB. Vì th
đi vi các card màn hình 4MB b nh ta có th d sc th hin đc 24 bit
màu cho đ phân gii 1024x768 ca màn hình.
Do dung lng thông tin ln nên phi dùng nhiu k thut ci tin: b
bus ISA chuyn sang PCI, s dng bus AGP đ tng tc, s dng chip tng
tc đ gii phóng CPU khi tính toán x lý màn hình.
Vic la chn monitor và card màn hình là rt quan trng. Tu thuc
vào ngân sách, vào mc đích s dng mà quyt đnh la chn thích hp.
Vit Nam loi monitor ph bin là Samsung, Samtron, Multisync, LG. Card
màn hình là S3 AGP 4-8MB.
4.2 Card âm thanh
Card âm thanh có 4 nhim v: tng hp âm thanh, giao din MIDI,
thc hin bin đi tng t -> s khi ghi âm và bin đi s ->tng t khi
nghe li. Card âm thanh có th bus ISA, PCI hoc có th hay tích hp ngay
trong MB. Nu s dng thông thng thì card âm thanh tích hp ngay trên
MB là đc. Hãng Creative đí đu trong ch to ra các card âm thanh có tên
Sound Blaster. Card ph thông hn là Yahama. u ra ca card âm thanh
thông thng có: line out đ ni vào loa, line in đ đa tín hiu vào t thit
b khác và micro đ
đa ting vào máy. Mt connector DB15 dùng đ cm
vào MIDI hoc Joystick.
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 24
Card âm thanh có th to ra
âm thanh 3D tc là to ra hiu ng
dolby o. Hiu ng này tr nên rõ
hn nu s dng h thng 4 loa.
Hin nay h thng âm thanh có th
s dng USB đ đt cht lng âm
thanh cao hn. S liu s qua cng
USB s đi thng vào h thng loa.
MP3 - Mt trong nhng ng
dng ca card sound là MP3. Mt
đa nhc CD có tc
đ đc
1.4Mbit/s. Nh vy trong mt phút CD phi đc 10MB d liu. S dng k
thut nén MP3 ch cn đc 1MB d liu/ phút.
MIDI (Musical Instrument
Digital Interface )– là mt chun d
liu cho phép các chng trình có
th chi nhc qua card âm thanh.
Các file MIDI là mt chui thông
tin mô t nhc đc chi nh th
nào và khi nào. Ví d MIDI s mô t
nhc c nào, nt nào, đ mnh ca
phím nhc, đ
dài nt nhc T đó
card âm thanh s tng hp ra ting
nhc.
4.3 Modem
Modem là thit b cho phép bin đi tín hiu s thành tín hiu tng
t truyn đi trên đng đin thoi. Modem hin nay đc s dng ph bin
đ truyn s liu, kt ni internet. Có bn loi sn phm Modem s dng
trong máy vi tính. Modem ngoài ni vào máy tính qua cng ni tip COM1,
hoc COM2, modem USB ni qua cng USB, modem trong là card modem
đc cm vào slot trên MB, modem tích hp trong MB.
i vi modem cm trong, ngi ta thng phân bi
t hai loi modem:
modem hardware dùng chip Rockwell, Creative, 3Com; và modem software
dùng chip Motorola, Lucent, Conexant. Hardware Modem là modem trong
đó các chc nng ca modem s do mt con chip trên modem đm nhim.
Nó ging nh Modem ngoài. Software Modem (HSF), là loi modem trong
đó CPU phi đm nhim c x lý tín hiu ch vi chc nng kim soát và
truyn d liu. Vì vy mun modem hot đng thì các hãng sn xut phi
Din dàn CNTT www.itvietnam.com Trang 25
vit driver và phn mm h tr đ modem làm vic nh mt modem
hardware. Giá software modem thp.
La chn Modem ch yu da trên tc đ, kh nng sa sai, chng sét
và đ tin cy. Tc đ hin nay Modem đt đc là 56KB. Loi Modem tt là
modem creative USB, 3Com US Robotics, GVC. Modem hin đi có gn
thêm kh nng truyn Fax. Loi modem “voice” có kh nng hot đng nh
máy tr li hay dùng voicemail.
4.4 Card mng
Máy vi tính thng hay đc ni vi nhau thành mng đ có th chia
x tài nguyên và thông tin. ni mng, mi máy tính cn mt card mng
NIC (Network Interface Card). Card mng trong máy vi tính có th là card
cm trên bus PCI. Mt s MB có card mng tích hp ngay trên mng. a s
card NIC s dng là loi card 10Base-T/100Base-TX, đu ni RJ-45, bus
PCI. Loi card mng ni ting là ca hãng 3COM. Ví d nh các card mng
sau: 3C905C-TX, 3Com 3CR990-TX-97. Trên th trng có nhiu card
mng khác ca ài Loan giá r hn nhng thwng cài đt khó hn. Khi mua
card mng s la chn da trên tên hãng sn xut, tc đ truyn s liu, các
chun mà card mng chp nhn, đu cáp ni là cáp xon UTP hay cáp đng
trc, giá c và thi hn bo hành.
4.5 Bàn phím và chut
a> Bàn phím
Cu to bàn phím thng có 101 hoc 102 phím gm các nhóm phím:
phím ch và s, các phím điu khin, các nhóm phím s. Có mt s phím
phc v thao tác cho h điu hành. Bàn phím mt s nc có b xung thêm
các t hp phím trên c s bàn phím chun. Bàn phím ni vi máy tính qua
cng bàn phím (loi PC c), PS2 hoc qua cng USB.
Nguyên tc làm vic ca bàn phím là đa vào s th t ca các phím,
sau đó BIOS s gii ra các mã tng
ng.
b> Chut
Chut là thit b hot đng theo nguyên tc c hc. Khi di chut s có
đi lng dx, dx to ra do hòn bi ln. Thông s này s đc đa vào máy
qua cng COM hoc PS2 hoc USB vào máy tính. Chut quang thay s
dng c khí s dng ánh sáng khi di chuyn s cm nhn s thay đi di
chuyn đ to dx và dy.