Thuyết Minh Đồ Án Tốt Nghiệp : Thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt hợp vệ sinh cho thành phố Lạng Sơn giai đoạn 2014 2024

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 1 
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Trong xu th phát trin kinh t xã hi, vi t ng và s
phát trin mnh m ca các ngành công nghip, dch v, du lc
sng ci dân ngày càng y sinh nhiu v mi nan gii
trong công tác bo v mng và công tác bo v sc khe c
ng cht thi rn sinh hot phát sinh ca i dân ngày mt nhing c
v thành phn, tính cht và s ng. Nu không có các bin pháp qun lý khoa hc
n trong vic quy hoch, xy d c thu gom x lý
cht thi to ra thì s dn ti nhng hu qu ng và làm suy gim chng
ng. Kéo ng mi nguy hi v sc khe ca cng ng và hn
ch s phát trin ca xã hi.
 c ta hin nay, cách qun lý cht thi rn sinh hot  mt s 
hu hc các yêu cu v v sinh và bo v ng.c
nhng thách thy, yêu cu chúng ta phi có nhng bin qun lý, x
lý rác thi hiu qu  m bo cho s phát trin bn vng.
Hin nay trên th gii nói chung có rt nhi lý cht thi rn
sinh ho       p hp v sinh    
 và hiu qu nht. Pc rt nhic
trên th gii áp dng, ngay c các quc gia phát trin.
Trong nhi s phát trin kinh ti sng
nhân dân và thc hin ch n bn vng thì hin nay v x lý cht
thi rn (CTR) sinh hot ti thành ph Lc chính quyn tnh
quan tâm. Song vi thc t hn ch v tài chính, k thut và c v kh n lý
mà tình hình x lý cht thi rn sinh hot (CTRSH) ca thành ph vc
ci thi. Tình trng rác thi sinh hot ti các khu b
sông, ao ht trn còn ph bin, gây nên tình trng ô nhim môi
    ây su     t và nh

n sc khe ngi dân. Mt vài bãi chôn lp cht thc xây dng
 v quy mô và cht s m bo yêu cu x
lý. Ngoài ra, rác thi sinh hot nói riêng luôn bii và phát sinh t l thun vi
t   phát trin kinh t. Vì vy thi gian thu gom, vn
chuyn và x lý không kp thi s làm m ô nhi
 án: “Thiết kế bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt
hợp vệ sinh cho thành phố Lạng Sơn trong giai đoạn 2014-2024” nhm góp
phn gii quyt, khc phc các v ng thi quyc mt
phn sc ép CTR sinh ho
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 2 
2. Mục tiêu của đề tài.
- Thit k bãi chôn lp cht thi rn sinh hot hp v sinh cho thành ph Lng
, khc phc nhm tn ti  nhng BCL xây d
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
- ng: CTR sinh hot.
- Phm vi nghiên cu: Pp CTRSH ti thành ph L
4. Phương pháp nghiên cứa.
- kho sát thc t, nghiên cu lý thuyt.
-  thng kê, k tha.
- t k bãi chôn lp.
5. Nội dung nghiên cứu.
- Nghiên ca tng quan v  lý CTR.
- Khn trng qun lý và x lý CTa bàn thành
ph L
- Thit k bãi chôn lp CTRSH hp v sinh cho thành ph L.
Vi nhng ni dung nghiên c án g
ng quan v qun lý và chôn lp cht thi rn sinh hot.
 Hin trang qun lý cht thi rn sinh hot ca thành ph L

t k bãi chôn lp cht thi rn sinh hot hp v sinh cho
thành ph L


 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 3 
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ VÀ CHÔN LẤP
CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT
1.1. Khái niệm chất thải rắn và nguồn gốc phát sinh.
1.1.1. Khái niệm chất thải rắn.
Chất thải là bt kì loi vt liu nào mà cá nhân không còn dùng na, hoc
chúng không còn giá tr s dng vi bt c hong nào ci.
Chất thải rắn (CTR) bao gm toàn b các loi cht thi  th rn, phát sinh do
các hong ci và sinh vtc thi b khi chúng không còn hu ích
i không mun s dng na [1]. Vd: Giy báon, rác
sinh hot,
1.1.2. Nguồn gốc phát sinh chất thải rắn.
Cht thi rn phát sinh t nhiu ngun gc khác nhau. Chúng bao gm tt c rác
th  i th ng t nhiu ngun khác, chúng khác nhau v
thành phn, tính cht, s ng và không gian phân b. Vic hiu rõ ngun gc phát
sinh CTR có vai trò quan trng trong vic kim soát, qun lý thu gom, x lý CTR.
Có nhiu cách phân loi ngun gc phát sinh CTR sinh hoi theo
cách thông dng nht là:[ 6]
 CTR từ khu dân cư: Hu ht là các loi thc ph
rau, qu, cc loi giy báo, bao bì nilon, v ng,
 din t, chai l nha, th
 CTR từ hoạt động thương mại (chợ, siêu thị, cửa hàng, tạp hóa, văn
phòng phẩm, khu giải chí, dịch vụ,…): Thi ra cac loi thc phng, hàng
hóa hng, giy, bìa,

 Các cơ quan, công sở: ng hc, bnh vi     
ng rác th i vi rác thi

 CTR từ hoạt động xây dựng: Các hong tháo g o ra
gn chuyn nguyên vt liu, san lp mt bt,
ng t ra các loi v bao bì, mnh vn v
 CTR phát sinh từ hoạt động sản xuất: CTR phát sinh t các hong sinh
hot ca công nhân, cán bi viên chc t sn xut. Ngoài ra, tùy thuc
vào loi hình sn xut c khác nhau mà to ra các loi cht thi khác
nhau:Vd:
- Công nghip luyn kim: CTR to ra ch yu mu phoi, phoi
bào.
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 4 
- Công nghip dt may: CTR to ra ch yu là các loi vi vn, sn phm
hng.
- Công nghip thc phm: to ra CTR ch yu là các loi thc phm hng, bao
bì v hp hng.
 các khu nông nghip, cht thi to ra ch y, xác gia
xúc, tha hoc hng, phân bón, bao bì thuc tr 
1.2. Tác động của CTR đến môi trường và con người.
 c ta hin nay, hong phân loi CTR ti nguc phát trin
r u ki  s vt cht, trang thit b k thut còn hn ch, phn ln
n thu t quy chun k thum bo v sinh
m tp km hn, trm trung chuy
xây dc, gây mt v sinh. Ti nhiu khu vc, h thng vn chuy
ng nhu cu vn chuyn CTR hàng ngày, gây tình trng tng CTR trong
khu dân  Nhìn chung, tt c n qun lý CTR t khâu thu gom,
vn chuyn khâu x lý (chôn lp, u gây ô nhing và tác

n các thành phng không t, c i là không
nh.
1.2.1. Tác động của CTR đến môi trường.
a. Đối với môi trường không khí.
CTR, c bit là CTR sinh hot, có thành phn h ch yng
ca nhi m và các vi sinh vt, CTR h phân hy và sn sinh ra các
cht khí (CH
4
- 63.8%, CO
2
- 33.6%, và mt s  CH
4
và CO
2
ch
yu phát sinh t các bãi rác tp trung (chim 3 - 19%), c bit ti các bãi rác l
thiên và các khu chôn lp. Khng khí phát sinh t các bãi rác chu nh
 ca nhi không ng khí phát thi
 ng khí phát thi i vi
các bãi chôn lc tính 30% các cht khí phát sinh trong quá trình phân hy rác
có th thoát lên trên mt t mà không cn mt s tác ng nào. Khi vn chuyn và
 CTR s phát sinh mùi do quá trình phân hy các cht hu m
ng không khí.
Các khí phát sinh t quá trình phân hy cht hu TR: Amoni có mùi
khai, phân có mùi hôi, Hydrosunfur mùi trng thi, Sunfur hp ci thi
ra, Mecaptan hôi nDiamin mùi tht thi, Cl
2
hôi nng,
Phenol mùi 
Bên cnh hong chôn lp CTR, vic x lý CTR bng bin pháp tiêu hy

ng góp ph gây ô nhing không khí. Vit rác s làm phát
sinh khói, tro bi và các mùi khó chu. CTR có th bao gm các hp cht cha Clo,
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 5 
nh và Nt lên làm phát thi mng không nh các cht khí
c hi hoc có tác dng  mòn. Mt khác, nu nhit  ti lò t 
cao và h thng thu hi qun lý khí thm bo, khin cho CTR
c tiêu hy hoàn toàn làm phát si
furan à các cht rc hi vi sc khi. Mt s kim loi
nng và hp cht cha kim locó th 
bi phát tán vào môi ng.
b. Đối với môi trường nước.
c thu gom, thi vào kênh rch, sông, h, ao gây ô nhim môi
ng c, làm tc nghgim din tích tip xúc cc
vi không khí dn ti ging oxi hòa tan c. Cht thi rn h
hc to mùi hôi thi, gây phú ng ngun c làm cho thy sinh vt
trong nguc mt b suy thoái.CTR phân hu và các cht ô nhim khác bii
màu c     có mùi khó chu, gây ô nhi   c
nghiêm trng.
Ngoài ra, nhng bãi rác l thiên  t ngun gây ô nhim nguc
g k. Nc r rác có chng cht ô nhim cao (cht h do trong rác
có phân súc vt, các tha ; cht thc hi: t bao ng phân bón,
thuc tr sâu, thuc dit c, m phm). Nc thu gom x lý s thâm
nhp vào ngut gây ô nhic nghiêm trng.
Nhi Vit Nam hi ô nhim nguc do
ng ca CTR. C th tnh, n
gây ô nhim  khu vc h m phá a bàn t
i vi các thu vc sông, n ch tiêu ht tiêu chun t 1,4 - 3,4
li vm, h ngoài ch tiêu ht t 2- 4 ln còn có các ch tiêu

kim lo  t chu   u này d n nguy    n
ngun cc sinh ho. (Ngun: Snh, 2011)
c. Đối với môi trường đất.
Các CTR có th t trong thm
i vng.
Cht thi xây dng: Nch, ngói, thy tinh, ng nha, dây cáp, bê-tông
t rt khó b phân hy.
Cht thi kim loc bit là các kim loi nng: Nng, Niken,
ng có nhiu  các khu khai thác m, các khu công nghip. Các
kim lot và thâm nh theo chui thc
ung, ng nghiêm trng ti sc khe. Các cht thi có th gây ô nhit 
m ln là các cht ty ra, phân bón, thuc bo v thc vt, thuc nhum,
màu v, công nghip sn xut pin, thuc da, công nghip sn xut hóa cht
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 6 
Ti các bãi rác, bãi chôn lp CTR không hp v sinh, không có h thng x lý
t tiêu chun, hóa cht và vi sinh vt t CTR d dàng thâm nhp gây ô
nhit. c bit là cht thi nguy hi, cha nhiu c t t,
kim loi nng, phóng x nc x  chôn l
tht rt cao.
Trong khai thác khoáng sn, quá trình ch bin/làm giàu qung làm phát sinh
cht thi dng qua các kim loi và các hp cht khác ng
n thành phn kim lott mi kh
 dng ct.
Tác hi ca túi nilon: Túi nilon là loi cht khó phân hy, khi thi ra môi
ng phi mt t hàng chi mt vài th k mc phân hy
hoàn toàn trong t nhiên. S phân hu không hoàn toàn ca túi nilon s  li trong
t nhng mnh vu kin cho vi sinh vt phát trin s t
chóng bp. S tn ti cng s gây ng

nghiêm trng tt bi túi nilon lt s t, gây xói
t không gi c, chng.
1.2.2. Tác động của CTR đến con người.
Vic qun lý và x lý CTR không hp lý không nhng gây ô nhing
mà còn ng rt ln sc khc bii vi nhi
dân sng gn khu vc làng ngh tái ch, bãi chôn lp cht thi dân sng
gn bãi rác không hp v sinh có t l mc các bnh da liu, viêm ph qun, 
p cao n nh khác [4]. Mt nghiên cu ti L
thy t l i m và mc các by, da liu, hô hp ti khu vc
chu  ng c    n so vi khu vc không chu  ng
(Hình 1.1) [2]

Hình 1.1. Biểu đồ tỷ lệ triệu chứng bệnh tật của nhóm nghiên cứu và nhóm đối chứng tại
thành phố Lạng Sơn
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 7 
Chú thích:
- 
.
- 
.

          
xuyê       


khác [4].  t

ây

 
vào tay chân,
1.3. Quản lý và xử lý chất thải rắn.
H thng qun lý CTR có vai trò kim soát các v liên CTR bao
gm:
- S phát sinh.
-  và phân loi ti ngun.
- Thu gom tp trung.
- Trung chuyn và vn chuyn.
- Phân loi, x lý và ch bin.
- Thi b CTR mt cách hp lý da trên nguyên tn v bo v sc khe
cng, kinh tt, bo tn thiên nhiên, cnh quan, các v ng
và d ca cng.
1.3.1. Thu gom vận chuyển chất thải rắn. [1]
a. Hệ thống thu gom CTR chưa phân loại tại nguồn.
Các cách thu gom CTR dc xem xét c th i vi tng ngun phát
sinh: Kt lp thp tng, khu dâp t
cao ti và công nghip.
 t lp thp tng.
m các dch v thu gom:
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 8 
- Dịch vụ thu gom lề đường: Ch nhà chu trách nhiy
rác  l ng vào ngày thu gom và chu trách nhim c
 b rác v v  tip tc cha rác.
- Dịch vu thu gom ở lối đi – hẻm ngõ: CTR c b vào thùng rác công cng,
t  u các l, h xe rác d dàng thu gom CTR.
- Dịch vụ thu gom kiểu mang đi trả về: Các thùng chc 
tr li cho ch  b rác, công vic thc hin bi ch giúp.

i tr giúp này cùng vi thu gom chu trách nhim v vi ti t các thùng
cha CTR lên xe thu gom.
- Dịch vụ thu gom kiểu mang đi: Dch v kiu,  n gi
dch v ki- tr v, ch khác  ch ch nhà chu trách nhim mang các
thùng cha cht thi v v u.
 p tng và trung bình.
 nh thp tng áp d
gom l ng.
 ng.
i vng, các loi thùng cha lc s d thu
gom CTR. Tùy thuc và kiu dáng ca các thùng cha s dng mà
áp di ho công.
 i- công nghip.
C  c s d thu gom CTR t
 tránh tình trng kt xe, vic thu gom CTR c
mi ti nhiu thành ph lc thc hic lúc sáng sm.
b. Hệ thống thu gom chất thải rắn đã phân loại tại nguồn.
c s dng là thu gom dc theo l ng, s dng
 gom thông hoc thit k các thit b c bit chuyên
dng.
 T c phân loi theo nhiu cách, phân loi ngay ti l
   chúng vào xe tr thô ng hoc thit k các thit b c bit
chuyên dng; phân loi bi ch nhà ri mang n các chung tâm thu mua.
 Ti: c phân loi bi các t ch
Thành phn cht thi rn có th tái ch c cho vào tng thùng riêng bit.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 9 
1.3.2.Thu hồi tái chế chất thải rắn.

 nhic phát trin trên th gii hot ng tái ch và tái s d
c quan tâm và mang li hiu qu kinh t cao. Các qung
chin lc qun lý cht thi trong toàn b h thng qun lý cht thc phát
trin hii li sng s dng sn phm có ngun gc
tái ch và phát trin các ngành kinh doanh tái ch trên th m ca hot
ng thu hi và tái ch cht thi   chc các dch v công
cng có trách nhiy mnh tái ch rác bng chính sách.
Ví d ti Thn, có ti 95c tái ch, ch p.
   i, trung bình m   i Th n ch chôn lp
khong 7kg rác, trong khi con s này  i Anh là 260kg. Bin pháp tái ch rác
ch yu mà i Thn áp dng t  sn xut nhin.
Ti Vit Nam, các hong thu hi và tái ch  lâu,  li
hiu qu kinh t nhnh và phn nào gii quyc nhu cng. Các loi
cht th i, nha, thy tinh, gi c thu gom và tái ch. Tuy
nhiên, các hong này vn  quy mô nh l, ch yu là các h  thu mua
và tái ch.
1.3.3. Xử lý chất thải rắn.
MX lý m khc ca cht
thi hoc chuyn chúng thành vt cht  tn dng thành tài nguyên. Khi la
ch lý CTR cn các yu t sau:
+ Thành phn, tính cht ca cht CTR.
ng CTR cn x lý .
+ Kh i và tái s dng sn phm.
+ Yêu cu bo v ng.
 x ng gp: P
nhi
1.3.3.1. c.
 c bao gn:
- Phân loi.
- Gim th c.

- Gic.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 10 
a. Phân loi cht thi.
Ta hàng, công s,  Rác s i dân phân
loi th công, cho các loi rác khác nhau vào các nh.
Tách bao nhiêu loi và loi gì tùy thuc vào mc tiêu x 
b. Gim th tích bc.
Nén, ép rác là khâu quan trng trong quá trình x lý CTR.  hu ht các thành
phc trang b b phn ép rác nh
sc chu sut chuyên ch.
c. Gic.
Là vic cnh các mnh nh  cuc mt hn hp rác
ng nht v c. Vic là gic có th không làm gim th tích
mà còn có th làm t th tích rác. Ct, giã, nghing trong
vit rác, làm phân và tái ch vt liu.
1.3.3.2. nhit.
 gim th tích và thu hi các sn phm. Cnhit c s dng
ch yu trong x lý cht thi sinh hot bao gm: 
nhi
a. t rác.
t là  x lý cuc áp dng cho mt loi rác nhnh
không th x lý bng bin pháp khác. ng áp dng vi các loi rác d cháy.
ng dùng nhiên liu là gas hay d t chuyên dng vi nhi
trên 1000
o
C.
 m:

Kh  tiêu hy tt vi nhiu loi rác thi. Có th t cháy c kim loi, thy
tinh cao su, mt s loi cht dng lng, bán rn và cht thi nguy hi. Th tích rác
có th gim t 75- 96%p cho nhng khu vc không có
qu t cho bãi chôn lp, hn ch tc do rác, có hiu
qu cao vi cht thi cha vi khun, vi trùng hoc các chc hi. Nng tn
dng t  tn di ca các ngành công nghip
cn nhin.
 im:
Khí thi phát sinh t ng không khí,
c bit cht thi là nha. 
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 11 
xây dng và chi phí x lý cao. Ngoài ra, yêu cu i
vn hành ph t cao thì mi có th vn hành tt h tht.
b. hit phân.



 Giai     

và tro. G
 - plasma. 

o

hí H
2
và CO, khí axit và tro. [6]
 m:

- Nhi cháy trong lò thp nên tut cao.
- Tit kim nhiên liu.
- ng bi phát sinh ln.
- Có th thu hc các ch kinh t.
- Quá trình nhit phân là quá trình kín nên ít to ra khí thi ô nhim, có th thu
hi nhiên liu vt cht sau khi nhit phân.
- Các cht hc h và PCB c cháy hoàn toàn.
 m:
- Không áp dc vi các vt liu cha cacbon dng bt hoc bùn nhão.
- Tht lâu và mtphn cht thi có th không cháy ht.
c. 
Là k thut có hiu qu v mc áp dng vi mm
th tích cht thi và thu ht CTR
cha  ng cacbon cao nhm to ra nhiên li t giàu cacbon monoxide,
hydrogen và mt vài hydrocacbon no (ch yu là CH
4
). Nhiên lit này có th s
dt trong, tuabin chy bàng khí, n[1]
 m:
- n, hiu sut cao, thích hp vi nhiu loi vt liu.
- Giá thành ng và chi phí x lý thp.
 m:
- Phm vi áp dng ch gii hn vi mt s loi cht thi rn nhnh, không
phù hp vi dng bùn nhão.
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 12 
1.3.3.3.  lí sinh hc.
a.  hiu khí thành phân compost.
Ma quá trình làm phân compost là: Chuyi các cht h

phân hy sinh hc thành các cht nh tính cht sinh hc và làm gim th thích
u ca cht thi; tiêu dit các tác nhân gây bnh, các trng côn trùng, các sinh
vt không mong mun và các ht c dng chng t
(N, P, K); sn xut ra các sn phm phân vi sinh giúp cho cây trng phát trin và ci
to chng t.
Công ngh này da trên s hong ca các vi khun hii vi s có
mt ca oxy. Các vi khun hiu khí có trong thành phn rác khô thc hin quá trình
oxi hóa cacbon thành dioxit cacbon. ng, thi gian  phân compost theo
công ngh hii kéo dài 4-5 tun. Trong thi gian này, thành phn d phân hy
sinh hc s c phân hy bi các chng VSV. Tng thì ch sau 2 ngày, nhi
 ng 45
o
C và sau 6 -t 70 -75
o
C. Nhi t ch vu
kin duy trì c ng tVSV hong, quan trng nht là không
 m.  m phi c c trì t 50-60 %, ngoài khong này quá
trình phân hu xy ra chm bo c
phân ho trn.
b.  ym khí to khí biogas.
Là quá trình phân hy cht h u kin không có oxy  nhi 30-
65
o
C. Sn phm ca quá trình này là khí sinh hc (CO
2
và CH
4
c n
nh sinh hc. Kc có th s dn nhiên liu sinh hc và
bùn còn li có th s dng b sung chng cho cây trng.

 m c lý sinh hc.
- Loi tr ng rác sinh hot bao gm các cht h là thành
phn gây ô nhic và không khí.
- S dng lc 50% các cht hhành phn rác thi  ch
bin phân bón phc v cho nông nghip.
- Tit kit s dng làm bãi chôn lp, t ng ô nhim môi
ng, ci thin cuc sng cng.
- Vn, bo trì d dàng, d kim soát chng sn phm.
- i thp, phân loc các cht loi rác có th tái ch
a, nilon,
- c rác phát sinh trong quá trình  s c tu b xung
 m.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 13 
 m.
- M t ng công nghi p liu th t kém,
cht lng u.
- Phân loi cht thi th công gây n sc khi.
- To ra khí mùi khó chu.
- Kh i b các mm bnh thp.
1.4. Chôn lấp chất thải rắn.
Chôn lấp cht thi trong mt ph bên
trên. [10]
Bãi chôn lấp CTR : Là mt din tích hoc mc quy hoch, la
chn, thit k, xây d thi b CTR. [6]
Chôn lấp hợp vệ sinh: Là mm soát s phân hy ca cht
thi rc chôn nén và ph lp b mt. Cht thi rn trong bãi chôn
lp s b tan ra nh quá trình phân hy sinh h to ra sn phm cui

cùng là các chp cht amon và mt
s 
2
, CH
4
y v thc cht chôn lp hp v sinh cht thi r
th vy sinh hc, va là bin pháp kim soát các thông s
chng trong quá trình phân hy cht thi khi chôn lp.[10]
Bãi chôn lấp CTR hợp vệ sinh (gọi tắt là BCL): nh ca TCVN
6696 - 2000 thì BCL CTR hp v sinh là khu v c quy hoch thit k, xây
d chôn lp các cht thi phát sinh t  và các khu công
nghip. BCL bao gm các ô chôn lp cht thm, các công trình ph tr
m x c, trm x lý khí thi, trm cung c
làm vic10]
1.4.1. Các nguyên tắc và tiêu chí lựa chọn địa điểm đặt bãi chôn lấp.
a. Nguyên tắc chung. [6]
Khi la chm xây dng BCL, cn ph vào quy hoch tng th
ca tng vùng, tnh, thành ph      c có thm quyn phê
duyt.
Phm bo s phát trin bn vng và phi xem xét ti các yu t v u kin
t u kin kinh t - xã hi, các yu t v  h tng và khong cách
thích hp khi la chn BCL.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 14 
b. Tiêu chí lựa chọn địa điểm đặt BCL.
 Quy mô. [6]
Quy mô bãi chôn lp cht thi r ph thuc vào quy mô c
ng rác thm rác th  c

 Vin kh   phân loi quy mô bãi
và có th tham kho theo bng 1.1.
Bảng 1.1. Phân loại quy mô bãi chôn lấp chất thải rắn đô thị [6].
STT
Quy mô bãi
chôn lấp
Dân số
(ngàn
người)
Lượng chất thải
rắn
(tấn/năm)
Diện tích bãi
(ha)
Thời hạn
sử dụng
(năm)
1
Loi nh
5  10
20.000
5
< 10
2
Loi va
100  350
65.000
10  30
10  30
3

Loi ln
350  1000
200.000
30 - 50
30  50
4
Loi rt ln
> 1000
> 20.000
> 50
> 50
 Vị trí .[6]
V trí bãi chôn lp phi gt thi có khong cách
thích hp vi nhn nht. Các yu t ng n các vùng dân
này là loi cht thi (m c hu kit l
Cp rt hp dn vi chim muông, mm tàng
i vi các loi máy bay thp. Vì vm các bãi chôn lp cn phi xa các sân
t trng vng, tính kinh t không cao.
V trí bãi chôn lp phi nm trong tm khong cách hp lý vi ngun phát sinh
rác thu này tùy thuu kin kinh ta hình, xe c thu gom
rác thi. ng xi ph t chu ti cho nhiu
xe ti hng ni trong c ng ca vic m rng giao thông cng
cc xem xét.
Tt c v t bãi chôn lp phc quy hoch cách nguc cp sinh
hot và nguc s dng cho công nghip ch bic thc phm ít nht
là 1000m. Ngoài ra chú ý các kho m bo an toàn cho khu vc
xung quanh.
nh v khong cách ti thiu t bãi chôn lp tc ghi 
bng 1.2. [8]

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 15 
Bảng 1.2 Quy định về khoảng cách tối thiểu từ hàng rào bãi chôn lấp tới các
công trình.
Đối tượng cần
cách ly
Đặc điểm và quy mô
các công trình
Khoảng cách tới bãi chôn lấp (m)
BCL nh
và va
BCL ln
BCL rt
ln

Các thành ph, th xã
0


Sân bay, các khu
công nghip, hi
cng
Quy mô nh n ln



Th trn, th t,
c ng
bng và trung du


Cung gió chính
ng khác





C   n
núi
 , cùng khe núi
(có dòng chy xung)



Công trình khai
c ngm
CS <1000m
3
/ng
CS 10010000 m
3
/ng

3
/ng










Khong cách t
ng giao thông
ti bãi chôn lp
Quc l, tnh l


500
Cc bi sau: [4]
- Bãi chôn lp cht thi hp v t ti các khu vc ngp lt.
- t v trí bãi chôn lp cht thi hp v sinh  nhm
c ngm ln.
- Bãi chôn lp cht thi hp v sinh phi có mm rng ít nht 50m
cách bit vi bên ngoài. Bao bm là hàng rào bãi.
- Bãi chôn lp cht thi hp v sinh phi hòa nhp vi cng
tng th  t m s dng các bin
         t hoc các hình th   bên
ngoài bãi không nhìn thc.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 16 
 Địa chất công trình và thủy văn.[10]
a cht tt nht là có ln chng nh
vt nt kin to, vùng t d b rn nt. Nu ln có nhiu vt nt và v t ong
u cc k quan trng là phm bo lp ph b mt phi dày và thm thu

chm.Vic la chn vt liu ph (VLP) b mt phù hp là rt cn thit trong sut thi
gian hong ca bãi thi. t cn phi m làm chm li quá trình rò r. Hàm
t càng cao càng t to ra kh p th cao và thm thu
chm. Hn hp ging nht. Không nên s dng cát si và
t h Dòng chc mt cn tp trung ti m Cn kim soát s chuyn
dch ca mc ngm và bit chc chn tt c các ging s dc ung
trong khu vc.
Khi xem xét cn s dng b a cht, thng thi tham kho ý
kin ca pc này.
 Những khía cạnh môi trường.[10]
Quá trình phân hy các cht hi bãi chôn lp có th gây ra mt s nguy hi
ng. Các nguy hi này bao gm:
- To ra mt s vt ch trung gian gây bi, mui, các loi côn trùng
có cánh và các loài gm nhm.
- i cun theo gió gây ô nhim cho các khu vc xung quanh.
- Gây các v cháy, n.
- Gây ô nhim nguc.
Ngoài các yu t ng. Ví d mt bãi
chôn lp s to ra bi do x lý và vùi lp cht thi, cht th phân hy ca nó
to ra mùi hôi thi. Gió có th cuc và các
n chuyên ch n chuy
ln xe c  gây ách tc. Ting n và khí x gây
xáo trn. u quan tr chp nhi vi mt bãi chôn lp là c gng b trí bãi
chôn lp xa khi tm nhìn và xa các khu vc gim nên khut gió và có
ng gió xa h Mu quan trng na là bãi chôn lp không  gn các
ng hoc không gây cn tr i vi trng giao thông chính.
Sau cùng là phi gi gìn khu vc sch s c kt qu tt nht v
chi phí, hiu qu và làm gim bt s phn kháng ca công chúng.
 Các chỉ tiêu kinh tế.[10]
La chn bãi chôn lp ph thi còn phn kinh t, c gng gim mi chi

phí có th  c yêu cu v vc gim nh
li ích công cng và hiu qu xã hi.
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 17 
1.4.2 Phân loại bãi chôn lấp.
Có nhiu cách phân lon hình có mt s 
1.4.2.1 Phân loi theo hình thc chôn lp. [6]
a. Bãi h.
 c áp dng t rt lâu và vc áp
dng cho ti nay.
 mn hành thp nht, ch tn chi phí cho vic thu gom
và vn chuyn rác t i bãi rác.
 m: n ti rt nhim
- i din tích ln.
- Gây mt m quan chung.
- Là môi ng thun lng vt gm nhm, các loài côn trùng gây
bnh sinh sôi, ny n gây nguy him cho sc kho i.
- c r rác sinh ra t các bãi rác h s làm bãi rác tr nên ly li, t.
c r rác này do không có bin pháp kim soát, không có h thng thu gom s
thm vào các ti gây ô nhim nguc ngm, hoc to thành dòng
chy tràn gây ô nhim nguc mt.
- Gây ô nhim không khí do quá trình phân hu rác to thành các khí có mùi
hôi thi; mt khác  các bãi rác h còn có hi cháy
thành ngn la và tt c các quá trình trên s dn v ô nhim không khí.
b. Bãi chôn lp hp v sinh.
 c thit k   b CTR sao cho m   c h n môi
ng là nh nht. T b vào các ô chôn lc nén và
bao ph mt l t dày khong 1.5cm (hay vt liu bao ph)  cui mi ngày.
BCL có h thng thu và x c rò r và khí thi.  dng ht công

sut ca nó, mt lt (lp vt liu bao ph) sau cùng dày khoc ph
lên trên.
 m:
- Nht tr nht cho vic
 b CTR.
-    n hành thp so vi nh   t, 
phân).
- Có th nhn tt c CTR mà không cn thit phi thu gom riêng l hay phân
loi.
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 18 
- Linh hot trong quá trình s dng. Ví d  
ng thêm công nhân và thit b i m
r t.
- Do b nén cht và ph t lên trên nên các côn trùng, chut b, rui mui
u ki sinh sôi ny n c.
- Các hing cháy ngy ra, gim thic mùi
hôi thi gây ô nhim không khí.
- Góp phn làm gim ô nhic ngc mt.
- Có th tn dt s xây dng công viên, khu
gi
 m:
- i qu t ln.
- Các lt ph  ng b gió th.
- Nu qun lý không tt s gây ra ô nhic ngm và ô nhim không khí.
1.4.2.2.Phân loi theo chng.
a. Bãi chôn lp cht thi rn sinh hot hn hp.
ng chôn lng CTRSH cn chôn lp theo yêu cu, mng
nhnh các CTR công nghip không nguy hi và bùn t trm x c th

  nhiu BCL thuc nhóm này. Tuy nhiên bùn t trm x c thi
ch  ra BCL nt n cht rn t 51% tr lên. [6]
b. Bãi chôn lp cht thn.
c chôn lp s c nghi ng riêng (có th
lên ti 35% [6]) và không cn che ph hàng ngày.
 m: V v mùi, rui mui, chut b, gió thi bay rác không còn là vn
 cn ln nc nghin CTR có th nén t mng nht
ng cht thi che ph gim và mt s vt liu che ph khác có th khng
ch c ngm vào BCL trong quá trình vn có th sn
xut phân hc tn dùng làm lp che ph trung gian.
 m: Cn có thit b nén rác và cn có thêm khu v chôn lp nhng
rác thc.
ng dng: Có th áp dng  nhp cao, vt liu che ph
không sp hoc t
c. Bãi chôn lp nhng thành phn cht thi riêng bit.
BCL nhng thành phn riêng bit g . ng chôn lp: Tro,
ng và nhng cht thng cht thi theo
c chôn  nh tách bit chúng vi các thành phn khác
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 19 
ca CTRSH. V cn quan tâm  BCL này là quá trình kh sunfat phát sinh mùi,
chính vì vy  nhng bãi rác này cn lt h thng thu gom khí.
d. Các loi bãi chôn lp khác.
Tu thuc vào m dt s dng BCL khác

- c thit k   sinh khí: Tuc r rác hoc
cht th vào các t và không có vt liu che ph trung
 u qu ca quá trình phân hu sinh hc.
-  x lý CTR hp nht: B sung bùn t trm x

ng vt hoc tuc r  c quá trình phân hu sinh
h c dùng làm vt liu che ph cho khu vc chôn lp m
1.4.2.3. Phân loa hình.[6]
a. / rãnh.
ng áp dng: Áp dng cho nhng khu v sâu thích hp, vt liu
che ph có sn, mc ngm không gn b mt. Thích hp vi nht
bng phng hoc bit là nhu sâu li bãi
   bao ph lp rác nén.
b. p trên khu vt bng phng.
ng áp dng: S da hình khôn ho
vt liu che ph không có sn.
c. p  hm núi/ li lõm.
Nu khu vc hi bng phng thì có th áp dng
  chôn lp. m ct liu che
ph sn có, tn dc din tích khó s dng cho nhng m
1.4.2.4. Phân loi theo loi cht thi rn tip nhn.[6]
Bãi chôn lp CTR khô: ng (sinh ho, công nghip)
Bãi chôn lt: Là BCL CTR dng bùn nhão (bùn  các trm x lý
c thi).
Bãi chôn lp CTR hn hp: Là BCL CTR c ng và bùn nhão.

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 20 
1.4.2.5.Phân loi theo kt cu.[6]
Bãi chôn lp ni: Loc xây dng  nha hình bng
phng, chôn l mt. Cht th ng cao t 10
n 15m, xung quanh bãi chôn lp có xây do v.
Bãi chôn lp chìm: Là các bãi tn du kia hình t , ao, các
vùng khai thác mn, rc chôn thc

ly dn.
Bãi chôn lp kt hp na chìm na ni: Là loi BCL kt hp c 2 loi chìm và ni.
Bãi chôn  lp khe núi: Là loi BCL hình thành bng cách tn dng khe núi 
i cao.
1.4.3 Quá trình sinh hóa diễn ra trong bãi chôn lấp.
Quá trình sinh hóa din ra ti bãi chôn lp cht thi ch yu do hong ca
các vi sinh vt s dng các hp cht h duy trì các
hong sng ca chúng.
Các loi vi sinh vt bao gm: Vi khun, nm men và nm mc. Các loi vi
khun n yu trong quá trình phân hy các hp cht h
chôn lp.
Các giai đoạn phân hủy sinh học CTR hữu cơ trong ô chôn lấp: [4]
n 1: n thích nghi.
 n này xy ra s phân hy hiu khí các hp cht hu vn
còn mng không khí trong bãi chôn lp.
C
a
H
b
O
c
N
d
+ O
2
  ng C
w
H
x
O

y
N
z
+ t bào mi + CO
2
+
H
2
O + NH
3
+ SO
4
2-
. [10]
n 2: n chuyn tip.
ng không khí trong bãi chôn lp gim và s phân hy ym khí
bu phát trin, NO
3
-
và SO
4
2-
b kh thành N
2
và H
2
S, pH cc rác trong
n này bu gim do s có mt ca các axit h ng
CO
2

trong bãi chôn lp.
n 3: n axit hóa.
n này xy ra s phân hy các cht ho sn phm ch yu là axit
h yu là CH
3
COOH), mng nh axit fulvic và các axit hc
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 21 
tp khác. Khí sinh ra ch yu là khí CO
2
và mng nh khí H
2
 có
mt ca các axit hng ln CO
2
ng BOD
5
, COD, kim loi nng và
tính d hòa tan ca các axit hc rác.
n 4: n metan hóa.
n này xy ra s phân hy các cht hn phm cn 3
thành các khí CH
4
và CO
2
i s ng ca vi sinh vt metan hóa. Do axit và
khí H
2
 c chuyn hóa thành CH

4
và CO
2
      
kho   ng BOD
5
, COD, kim loi n    d n ca
c rác gim.
e. Giai don 5: n kt thúc.
 n này các cht h phân h phân hy ht, ch còn các
cht khó phân hng khí bu gin này thành phn
khí ch yu là: CH
4
, CO
2
và mng nh N
2
, O
2
n này cha
axit humic và axit fulvic nhng axit này khó phân hy sinh hc.
1.4.4. Xử lý nước rác và khí bãi rác. [10]
1.4.4.1. X c rác.
c bn thm qua lp rác ca các ô chôn lp, kéo theo các cht ô
nhim t rác thi chy vào tt  c hình
thành trong quá trình chôn lp và vn hành bãi chôn lp là do nhiu ngun khác
nhau:
- c sn có và t hình thành khi phân hy rác h
- Mc ngm có th dâng lên vào các ô chôn rác.
- c có th r qua các vách ca ô rác.

- c t các khu vc khác chy qua có th thm vào các ô chôn rác.
- ng khu vc chôn lp rác c ph c
khi ô chôn li.
- ng khu vc bãi chôn lp sau khi ô chôn li.
c có sn trong rác thi là nh nht.
Các s liu tiêu biu v thành phn và tính cht ca c rác t các bãi chôn lp
mc trình bày  bng sau:

 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 22 
Bảng 1.3. Các số liệu tiêu biểu về thành phần và tính chất nước rác từ các bãi chôn lấp mới và
lâu năm.[10]

Thành phần
Bãi mới (dưới 2 năm)
Bãi lâu năm
(trên 10 năm)
Khoảng
Trung bình
BOD5, mg/l
2000-20.000
10.000
100-200
COD, mg/l
3000-60.000
18.000
100-500
TSS, mg/l
200-2.000

500
100-400

10-800
200
80-120
Amoniac, mg/l
10-800
200
20-40
Nitrat, mg/l
5-40
25
5-10
Tng photpho, mg/l
5-100
30
5-10
pH
1.5-7.5
6.0
6.6-7.5

Qua bng trên ta nhn thy thành phi theo thi gian trong
quá trình hong ca BCL. S có mt cc rác có c mt tích cc và mt tiêu
cc cho hong ca bãi. Nó cn thit cho mt s quá trình hoá hc và sinh hc
xy ra trong BCL  phân hy rác. c rác có th chy vào các tng
c ngc sch, t m nguc sinh ho
ng xung quanh. Vì vy vic kic rác phát sinh là rt
cn thit khi thit k và xây dng BCL hp v c này cn phi thu

gom và x lý thích h m bng khu vc hong bãi và khu vc
xung quanh.  la chn công ngh x lý phù hc ht phc các s
liu v thành phn và tính cht cc rác.
Quá trình x : Thông các song chn rác, h l,  quá
trình này pH cng t 6  8, tuy nhiên giá tr ca pH có th i
tùy thuc vào thành phn ca rác thi và tính cht ca nt.
Quá trình x lý sinh hc:  quá trình này, BOD, COD và các hp cht c
s c ging s dng là b aeroten, h thc sinh
hc, b lc sinh h
Quá trình hóa  lý: Quá trình này ch yu kh  ng cng,
kim loi nng dng bao gn, lng và
hp ph cacbon hot tính và hóa hc.
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 23 
rong nhi
mt s ã thit k h thng x c rác phát sinh vi mm tác
ng xu cc r n các thành phi sng ca các h gia

 h thng x c rác t- Hà ni.
c r rác

Ngun tip nhn Chôn lp

H k khí
H him khí
B u chnh 1
B k khí
B x n
B u chnh 2
B keo t
B gom ti áp
Lc
B kh trùng
Bcha bùn
Nén bùn
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 24 
 h thng x c rác ti BCL Gò Cát  TP.HCM.
Khí, KH
2
PO

4
Khí

c ra

1.4.4.2. X lý khí bãi rác. [5]
Các bãi chôn lp là ngun to ra khí sinh hc mà t
phn ch yu và chim t l cao.
Khí sinh hc là sn phm ca quá trình phân hy các cht h
chôn lp. Thành phn c      u ch yu là cacbon dioxit
(CO
2
) và mt s lo
2
và O
2
. S có mt ca CO
2
trong bãi rác to
u kin cho VSV k khí phát trin và t     n hình thành khí
metan. Ta có bng thành phn khí bãi rác to thành sau:
Bảng 1.4 Thành phần của khí tạo thành ở bãi chôn lấp. [10]

Thành phần
% thể tích khô
Nguồn dẫn liệu:
Theo Ham R.K (1984)
Nguồn dẫn liệu:
Theo Ham Hocks – J (1985)
CH

4

47.5
55.5
CO
2

47.0
41.2
N
2

3.7
2.1
O
2

0.8
1.1
H
2
0.1
0.01

y, khí gas có hai thành phn ch yu là CH
4
(5060%) và CO
2
(40-50%).
Khí metan có th tr thành mi nguy him gây ra cháy, n, ô nhing 

bãi chôn lp và các khu vc xung quanh. Vì vy, v phòng nga an toàn cho tt
c nhu hành hoc làm vic trên bãi chôn lp, nht là các khu vc thoát
tán khí gas, các khu vc có th tích t gas, các ng d lý khí và
 thng tp trung khí metan là rt cn thit.
Hai loi h thc thit k  kim soát và thu hng khí
metan là: H thng thoát khí b ng và h thng thoát khí ch ng.
B
UASB
H nh
B SBR
B pha
loãng
 án tt nghii hc KTCN Thái Nguyên

SVTH: Hoàng Th Lâm 25 
- H thng thoát khí b ng: i vi nhng BCL quy mô nh và vi
ng thit k h thng thoát khí b  thng da trên các quá trình
t  n hon không cho nó chuyng vào
các khu vc không mong mun. H thc xây dng bt
sét không thc dày 0.7- n khí thp t
a kéo dài lên tn lt ph c gi m sao cho nó không
b khô và nt to ra các khe h thoát khí. Phía trong 
c ph ng mt lp sng kính 20-40mm. T các ging khoan, khí
c dn t không khí bng các rãnh nh c
ng nha,  h thc th hin  hình 1.2a.

Hình1.2a Sơ đồ hệ thống thoát khí bị động. [10]
c áp dng khá ph bin và khá hiu qu trong
vic làm ging có hi ca khí gas. Tuy nhiên, khu vc thoát khí b ng
phi tách bit hn vn xut công nghip. Nu khu vc thoát

khí   p thì phi thit k h th    
thng 
- H thng thu khí ch ng: H thng thu hi khí ch ng có th c thit
k  nhng bãi chôn lp ph thi ln, có nhiu ph thc xây
dng  nhc xem là có kh m nng
tòa nhà  gc  nh thu hc xem là có hiu qu.
Hin nay ti nhiu quc gia trên th gin dng cách thu khí bãi rác ch ng
 tn dt ngun nhiên liêu phc v sn xut i sng con
i.  h thc th hin  hình 1.2b.