Các yếu tố ảnh hưởng đến cách biểu hiện và mức độ đề kháng pps

Các yếu tố ảnh hưởng đến cách biểu hiện và mức
độ đề kháng - Tác động của môi trường đến cơ chế
di truyền của sức đề kháng:
Cơ chế di truyền của sức đề kháng chống một số
bệnh chịu ảnh hưởng rất
mạnh của môi trường sinh học hay lý học. Nhiệt độ
biểu hiện như yếu tố chính
quyết định hiện trạng trội của các gen đề kháng.
Vanderplank (1978) đưa ra các
ví dụ về gen đề kháng trội ở nhiệt độ thấp và lặn ở
nhiệt độ cao. Những gen như
thế gồm Tm1, Tm2 và Tm3 của cà chua đối với đề
kháng virus khảm vàng dâu
tây.
Đề kháng đối với bệnh héo Verticillum của bông đã
được quan sát thấy
lặn, tính cộng hoặc trội, tương ứng theo các nhiệt độ
250C, 270C và 290C (Bell,
1982).
Sức đề kháng đối với mildew chậm của lúa mì đã
quan sát có tính di truyền
đơn gen trong điều kiện môi trường nhà kính có kiểm
tra và có tính di truyền đa gen
trong điều kiện môi trường đồng ruộng không có
kiểm tra (Ellingboe, 1981).
Cơ chế di truyền của sức đề kháng có thể bị lẫn lộn
khi hiện diện hai hay
nhiều thể gây bệnh một lúc, và người chọn tạo giống
lại không ngờ đến yếu tố này.
Sức đề kháng chống bệnh héo Fusarium ở cà chua là
một ví dụ rất hay về trường

hợp này. Sidhu và Webster (1983) chứng minh là sức
đề kháng chống bệnh héo có
tính đơn gen.
Tính trạng át khuất (epistasis) ký sinh (sidhu, 1984)
nghĩa là tác động của
một thể gây bệnh khác, cũng là một yếu tố đưa đến
kết luận sai lầm về một số gen
có liên quan đến việc quyết định sức đề kháng đối với
một thể gây bệnh. Cây cà
chua mẫn cảm đối với Verticilum nhưng đề kháng
đối với Fusarium trở thành đề
kháng với cả hai thể khi đất dùng chứa cả Fusarium
và Verticilum (Sidhu và
Webster 1979) . Một quần thể F2 phân ly theo đề
kháng: mẫn cảm đối với hai thể
gây hại thì khi được gây nhiễm với cả hai thể sẽ cho
tỷ lệ 3 đề kháng: 1 mẫn cảm
đối với Fusarium, và sẽ cho tỷ lệ 15 đề kháng: 1 mẫn
cảm đối với Verticilum, dù đề
kháng đối với Verticilum chỉ do một gen đơn kiểm
tra. Tuy nhiên sức đề kháng đối
với Fusarium sẽ mất đi nếu trong đất cũng có tuyến
trùng nốt rễ. Nếu một đời F2
phân ly theo đề kháng và mẫn cảm đối với cả hai
Fusarium và tuyến trùng và 9 đề
kháng: 7 mẫn cảm đối với Fusarium ((Sidhu và
Webster 1974). Các kết quả trên
nhấn mạnh tầm quan trọng là phải loại bỏ tác động
của tất cả các thể gây bệnh khác
mà chỉ giữ lại riêng thể gây bệnh cần nghiên cứu khi

khảo nghiệm di truyền học về
sức đề kháng chống bệnh.