Bài 28.QUY TẮC HỢP LỰC SONG SONG. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG SONG potx

Bài 28.QUY TẮC HỢP LỰC SONG SONG. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG
CỦA MỘT VẬT RẮN DƯỚI TÁC DỤNG CỦA BA LỰC SONG
SONG

A.MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
- Nắm vững được quy tắc hợp hai lực song song cùng chiều và trái chiều
cùng đặt lên vật rắn.
- Biết phân tích một lực thành hai lực song song tùy theo điều kiện của bài
toán.
- Nắm được điều kiện cân bằng của vật rắn dưới tác dụng của ba lực song
song và hệ quả.
- Có khái niệm về ngẫu lực và momen của ngẫu lực…
2.Kỹ năng:
- Vẽ hình tổng hợp và phân tích lực.
- Rèn luyện tư duy logic.
B.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên
- Biên soạn các câu hỏi kiểm tra bài cũ ; củng cố bài giảng dưới dạng trắc
nghiệm theo nội dung câu hỏi 1-3 SGK.
- Chuẩn bị thí nghiệm theo hình 28.1 SGK.
2.Học sinh
- Ôn tập kiến thức về lực, tổng hợp lực.
3.Gợi ý ứng dụng CNTT
- GV có thể biên soạn các câu hỏi trắc nghiệm cho phần kiểm tra bài cũ và
củng cố bài giảng.
- Chuẩn bị những hình ảnh cân bằng của các vật.
- Mô phỏng các lực cân bằng theo các hình vẽ …
C.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung

Hoạt động 1 (…phút):
Kiểm tra bài cũ.
- Nêu câu hỏi.
- Yêu cầu một HS lên


- Điều kiện cân bằng
của vật rắn dưới tác



bảng vẽ hình.
- Nhận xét kết quả.

Hoạt động 2 (…phút):
Tìm hiểu quy tắc hợp hai
lực song song cùng
chiều.


- Cùng HS làm thí
nghiệm.
- Hướng dẫn lập bảng kết
quả.
- Gợi ý rút ra kết luận.




dụng của ba lực không

song song?
- Vẽ hình minh họa?




- Quan sát thí nghiệm
hình 28.1
- Lập bảng kết quả.
- Vẽ hình H 28.2.









1. Thí nghiệm tìm
hợp lực của hai lực
song song:
- Hai lực song song
cùng chiều
1
P và
2
P
tác dụng vào thước tại
O

1
và O
2
.
- P đặt tại O có tác
dụng giống hệt tác
dụng đồng thời của
1
P
đặt tại O
1
và
2
P đặt tại
O
2
với P=P
1
+P
2

 P là hợp lực cùa
1
P
và
2
P .
2. Quy tắc hợp lực hai
lực song song cùng
chiều:

- Yêu cầu HS trình bày
quy tắc.













- Trình bày quy tắc
hợp hai lực song song
cùng chiều.

a) Quy tắc:
Hình 28.2
Hợp lực của hai lực
1
F và
2
F song song,
cùng chiều, tác dụng
vào một vật rắn, là một
lực F song song, cùng
chiều với hai lực có độ
lớn bằng tổng độ lớn
của hai lực đó.
F=F
1
+F
2
.
Giá của hợp lực F
nằm trong mặt phẳng
của
1
F ,
2
F và chia
trong khoảng cách giữa

hai lực này thành
những đoạn tỷ lệ
nghịch với độ lớn của
hai lực đó.
1
2
2
1
d
d
F
F
 (chia trong)
b)Hợp nhiều lực:

- Thảo luận đưa ra quy
tắc tìm hợp lực của
n
n
n
FR
FFR
FFFFF






2

31
321

Hợp lực F tìm
được sẽ là một lực
song song cùng chiều
với các lực thành phần,
có độ lớn:
F=F
1
+F
2
+F
3
+ +F
n

a) Lí giải về trọng tâm
vật rắn:
Chia vật rắn thành
nhiều phần tử nhỏ, các
trọng lực nhỏ tạo thành
một hệ lực song song
cùng chiều đặt lên vật.
Hợp lực của chúng là
trọng lực tác dụng lên
vật có điểm đặt là trọng
tâm của vật.
d) Phân tích một lực
thành hai lực song

- Cho HS thảo luận,
hướng dẫn giải thích
trọng tâm của vật rắn.
- Cho HS xem hình vẽ.




- Hướng dẫn phân tích.







nhiều lực song song
cùng chiều áp dụng
giải thích trọng tâm
của vật rắn?



- Thảo luận: phân tích
một lực thành hai lực
song song.

- Làm việc cá nhân:bài
tập vận dụng phần 2. e)
SGK. Thực hiện câu
song:
Có vô số cách phân
tích một lực F đã cho
thành hai lực
1
F và
2
F
song song. Khi có
những yếu tố đã được
xác định thì phải dựa
vào đó để chọn cách
phân tích thích hợp.
e) Bài tập vận dụng:
Một thanh sắt có
khối lượng 50kg được
kê bởi hai giá đỡ O
1
và
O
2
ở hai đầu. Đường
thẳng đứng qua trọng
tâm G chia đoạn thẳng

O
1
O
2
theo tỉ lệ
2
1
2

OO
OO
. Tính lực của
thanh sắt đè lên từng
giá đỡ.
Bài giải
Theo qui tắc hợp
- Hướng dẫn giải bài tập
SGK.
- Nhận xét kết quả.

Hoạt động 3 (…phút):
Tìm hiểu điều kiện cân
bằng của vật rắn dưới tác
hỏi C1.















- Xem hình H 28.6 đọc
lực:
F = F
1
+ F
2

2
1
2

2
1

OO
OO
F
F

 F
1
= 2/3 F = 2/3
.50.9,81=327N
F
2
= 1/3 F = 163N
3. Điều kiện cân bằng
của vật rắn dưới tác
dụng của ba lực song
song:
Hình 28.6
Điều kiện cân bằng
của vật rắn dưới tác
dụng của ba lực
1
F ,
2
F ,
3
F song song là
hợp lực của hai lực của

hai lực bất kì cân bằng
với lực thứ ba
0
321
 FFF
4. Quy tắc hợp hai lực
dụng của ba lực song
song.Quy tắc hợp hai lực
song song trái chiều.
- Yêu cầu: HS xem hình
vẽ, đọc phần 3 thảo luận
về điều kiện cân bằng.
- Gợi ý cách suy luận.
- Nhận xét kết quả.








- Cho HS xem hình,
hướng dẫn suy luận tìm
hợp lực của hai lực song
phần 3 SGK, thảo luận
rút ra điều kiện cân
bằng:
- Tổng hợp lực?
- Chứng minh hệ ba

lực đồng phẳng?
- Phân tích điểm đặt
của chúng?
- Trình bày kết quả




- Xem phần 4 SGK,
xem hình 28.7, tìm
cách suy luận để đưa ra
quy tắc hợp hai lực
song song trái chiều.

song song trái chiều:
Hình 28.7
Hợp lực của hai lực
song song trái chiều là
một lực có các đặc
điểm sau:
- song song và cùng
chiều với lực thành
phần có độ lớn lớn hơn
lực thành phần kia (
3
F )

- có độ lớn bằng hiệu
độ lớn của hai lực
thành phần:

F = F
3
– F
2

- Giá của hợp lực nằm
trong mặt phẳng của
hai lực thành phần, và
chia ngoài khoảng cách
giữa hai lực này thành
những đoạn tỷ lệ
nghịch với độ lớn của
hai lực đó.
song trái chiều.














- Cho HS tìm hiểu phần
5.

- Xem hình H 28.8.

- Thảo luận về tác
2
3
'
3
'
2
F
F
d
d

(chia ngoài)
5. Ngẫu lực:

- Ngẫu lực là hệ hai lực
1
F và
2
F song song
ngược chiều, có cùng
độ lớn F, tác dụng lên
một vật. Vd tuanơvit
làm xoay đinh ốc.
- Ngẫu lực có tác dụng
làm cho vật rắn quay
theo một chiều nhất
định.
- Ngẫu lực không có
hợp lực.
- Momen của ngẫu lực
đặc trưng cho tác dụng
làm quay của ngẫu lực
và bằng tích của độ lớn
F của một lực và
khoảng cách d giữa hai
giá của hai lực M=F.d
- Hướng dẫn thảo luận
đưa ra khái niệm ngẫu
lực và momen ngẫu lực.
- Nhận xét các ví dụ.

Hoạt động 4 (…phút):
vận dụng, củng cố.
- Yêu cầu: Nêu câu
dụng của ngẫu lực.
- Đại lượng đặc trưng
cho tác dụng làm quay
là momen ngẫu lực?
- Lấy ví dụ minh họa.







- Thảo luận nhóm trả
lời các câu hỏi trắc
nghiệm theo nội
dungcâu 1-3 (SGK).
- Làm việc cá nhân giải
bài tập 2(SGK)
- Ghi nhận kiến thức :
hỏi.Nhận xét câu trả lời

của các nhóm.
- Yêu cầu: HS trình bày
đáp án.
- Đánh giá, nhận xét kết
quả giờ dạy.







Hoạt động 5 ( phút):
Hướng dẫn về nhà.
- Nêu bài tập về nhà:1, 2,
3 SGK.
- Yêu cầu :HS chuẩn bị
bài sau.
Tổng hợp hai lực song
song cùng chiều và trái
chiều. Điều kiện cân
bằng của vật rắn chịu
tác dụng của ba lực
song song. Momen
ngẫu lực.


- Ghi câu hỏi và bài tập
về nhà.
- Những sự chuẩn bị

cho bài sau