Bài 52 : CHẤT LỎNG. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG doc

Bài 52 : CHẤT LỎNG. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT
CỦA CHẤT LỎNG

A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu được cấu trúc của chất lỏng và chuyển động nhiệt trong chất
lỏng.
- Hiểu được hiện tượng căng bề mặt và lực căng bề mặt theo quan điểm
năng lượng.
2. Kỹ năng
- Giải thích được một số hiện tượng thuộc hiện tượng căng bề mặt và
tính lực căng mặt ngoài trong một số trường hợp.

B. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Một số dụng cụ thí nghiệm biểu diễn hiện tượng căng bề mặt của chất
lỏng bằng màng xà phòng.
- Một số bài tập sau bài và SBT.
2. Học sinh
- Chuẩn bị thí nghiệm thả nỏi đinh ghim trên mặt nước. Ống nhỏ giọt.

A. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 (………phút) : KIỂM TRA BÀI CŨ
- Thế nào là sự nở dài và sự nở khối?
- Nêu các công thức về sự nở dài và nở khối.
- Các ứng dụng.

Hoạt động 2 (………phút) : CẤU TRÚC CỦA CHẤT LỎNG.
Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến
của HS
Nội dung chính của bài

- Nêu câu hỏi.
- Hướng dẫn HS trả lời
câu hỏi.
- Nhận xét câu trả lời
của HS.

- So sánh mật độ phân
tử của chất lỏng với
chất khí và chất rắn.
- So sánh lực tác dụng
giữa các phân tử chất
lỏng với chất khí và
chất rắn.
1. Cấu trúc của chất lỏng
a) Mật độ phân tử
Mật độ phân tử ở chất lỏng lớn
gấp nhiều lần mật độ phân tử ở
chất khí và gần bằng mật độ phân
tử trong chất rắn.

- So sánh cấu trúc trật
tự gần của chất lỏng
với cấu trúc chất rắn
vô định hình.
- Tìm hiểu chuyển
động nhiệt của chất
lỏng.
- So sánh chuyển
động nhiệt của chất
lỏng với chất khí và
chất rắn.

b) Cấu trúc trật tự gần
Tương tự cấu trúc của chất rắn
vô định hình, nhưng vị trí các hạt
thường xuyên thay đổi.
2. Chuyển động nhiệt ở chất lỏng

Trong chất lỏng, mỗi phân tử
tương tác với các phân tử khác ở
gần. Nó dao động quanh một vị trí
cân bằng tạm thời và từng lúc sau
tương tác, nó nhảy sang một vị trí
mới, rồi lại dao động quanh vị trí
cân bằng mới này, và cứ thế tiếp
tục. Đó là hình thức chuyển động
nhiệt ở chất lỏng.

Hoạt động 3 (………phút) : HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT

Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến
của HS
Nội dung chính của bài
- Hướng dẫn và quan sát
HS làm thí nghiệm.
- Nhận xét kết quả






- Nhận xét câu trả lời và
nhấn mạnh lại cho HS.



- Làm thí nghiệm về
hiện tượng căng bề
mặt, lực căng bề mặt.
(như hình 53.2)





- Từ việc quan sát thí
nghiệm đưa ra kết
luận về đặc điểm của
lực căng bề mặt.

3. Hiện tượng căng bề mặt của
chất lỏng
Những hiện tượng như : giọt
nước có dạng hình cầu, bong bóng
xà phòng có dạng hình cầu, nhện
có thể di chuyển trên mặt nước,…
liên quan đến hiện tượng căng bề
mặt của chất lỏng.
a) Thí nghiệm với màng xà phòng :
SGK
b) Lực căng bề mặt : có các đặc
điểm sau
- Điểm đặt: trên đường giới hạn
của bề mặt.
- Phương : vuông góc với đường
giới hạn bề mặt và tiếp tuyến với
bề mặt của khối lỏng.


- Chứng minh công
thức và rút ra kết luận.




- Chiều : hướng về phía màng bề
mặt khối chất lỏng gây ra lực căng
đó.

- Độ lớn :
“Độ lớn của lực căng bề mặt F
tác dụng lên một đoạn thẳng có độ
dài l của đường giới hạn bề mặt tỉ
lệ với độ dài l ”
F = .l
 (N/m) : hệ số căng bề mặt
(suất căng bề mặt) của chất lỏng
(phụ thuộc vào bản chất và nhiệt
độ của chất lỏng)
Đường giới hạn có thể là :
đường biên, đường phân chia trên
bề mặt khối lỏng.

B. CỦNG CỐ :
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK
- Làm các bài tập.

