Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (108.83 KB, 4 trang )
Đại từ chỉ định
1. Đại từ chỉ vị trí
Đó là những từ dùng để chỉ quan hệ không gian giữa người nói và đối tượng được
nói tới trong phát ngôn. Đó là các đại từ: này, kia, kìa, ấy, đấy, đó, nọ, đây.
- Để chỉ quan hệ không gian, cần phải có vật quy chiếu. Vật quy chiếu có thể là
người nói, người nghe hoặc một đối tượng được người nói, người nghe đề cập tới.
Khi nói: “Tôi không thích cái áo sơ mi này.” thì đại từ ‘này’ cho ta biết cái áo sơ
mi đang ở gần người nói, nhưng khi nói: “Tôi thích cái áo ấy hơn cái áo này” thì
‘ấy’ có thể biểu thị sự vật ở gần người nghe hơn hoặc một sự vật ở vị trí khác với
sự vật đang được nói tới. Như vậy, các đại từ chỉ định dùng để định vị các sự vật
trong quan hệ với người nói và người nghe hoặc trong quan hệ giữa các sự vật với
nhau.
– Tuy nhiên, vị trí của các sự vật có thể được xác định rõ hoặc không xác định. Các
đại từ đây, này, kia, đấy, đó, ấy vừa được dùng để chỉ vị trí xác định vừa để chỉ vị
trí không xác định. Ví dụ, so sánh:
- Tôi đã đi trên con đường này./ Tôi đi đằng này một chút.
- Chị lấy cái áo này hay cái kia?/ Chị ấy hỏi chuyện hết người này đến người kia.
- Thằng đấy là con trai bác Ba./ Chị Hằng đi đâu nó theo đấy.
- Bên ấy có người ngày mai ra trận./ Tớ có cái ấy, cậu có muốn xem không?
Riêng đại từ nọ chỉ được dùng để chỉ vị trí không xác định. Ví dụ:
- Ở một trường nọ có sinh viên không làm được bài thi đã toan tự tử.
- Ở nhà, chị làm hết việc này việc nọ.
2. Đại từ chỉ thời gian
Đây là những từ dùng để chỉ quan hệ thời gian giữa các sự kiện được nói tới. Đó là
các đại từ: này, nay, kia, kìa, ấy, đấy, đó, nọ, đây, bây giờ, bấy giờ, giờ.
Có thể thấy rằng nhiều đại từ chỉ vị trí đồng thời cũng là đại từ chỉ thời gian.
- Cũng giống như trường hợp chỉ vị trí, để chỉ quan hệ thời gian, ta cần phải có thời
điểm quy chiếu. Thời điểm quy chiếu là thời điểm nói/ suy nghĩ/ hành động, hoặc
một thời điểm nào đó đã hoặc đang được đề cập đến trong phát ngôn.
+ Từ đây, này, bây giờ, giờ được dùng để chỉ thời điểm nói/ suy nghĩ/ hành động
(thường được gọi là ‘hiện tại’), ví dụ: