Quan hệ biện chứng giữa sự phát triển của lực lượng sản xuất và sự đa dạng hoá các loại hình sở hữu ở các nước XHCN docx

1
L
ỜI

MỞ

ĐẦU


N
ề
n văn minh nhân lo
ạ
i suy cho cùng là do s
ự
phát tri
ể
n đúng h
ướ
ng
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t quy
ế
t
đị
nh. Do đó vi
ệ
c nghiên c
ứ
u quy lu
ậ
t v
ậ
n
độ
ng
và nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t là m
ộ
t v
ấ
n
đề
h
ế
t s
ứ
c
quan tr
ọ
ng .
Th
ờ
i k
ỳ
quá đ
ộ
lên ch
ủ
nghi
ã
x
ã

h
ộ
i
ở
Vi
ệ
t Nam là th
ờ
i k
ỳ
c
ả
i bi
ế
n cách
m
ạ
ng sâu s
ắ
c, toàn di
ệ
n và tri
ệ
t
để
v
ề
m
ọ
i m

ặ
t. T
ừ
x
ã
h
ộ
i c
ũ
sang x
ã
h
ộ
i m
ớ
i
XHCN. Th
ờ
i k
ỳ
đó b
ắ
t
đầ
u t
ừ
khi giai c
ấ
p vô s
ả

n lên n
ắ
m chính quy
ề
n. Cách
m
ạ
ng vô s
ả
n thành công vang d
ộ
i và k
ế
t thúc khi
đã
xây d
ự
ng xong cơ s
ở

kinh t
ế
chính tr
ị
tư t
ưở
ng c
ủ
a x
ã

h
ộ
i m
ớ
i. Đó là th
ớ
i k
ỳ
xây d
ự
ng t
ừ
l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i d
ẫ
n
đế
n quan h
ệ
s

ả
n xu
ấ
t m
ớ
i, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i h
ì
nh thành
lên các quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u m
ớ
i. T
ừ
cơ s
ở
h
ạ

t
ầ
ng m
ớ
i h
ì
nh thành nên ki
ế
n trúc
thư
ợ
ng t
ầ
ng m
ớ
i. Song trong m
ộ
t th
ờ
i gian dài chúng ta không nh
ậ
n th
ứ
c
đúng
đắ
n v
ề
ch
ủ

ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i v
ề
quy lu
ậ
t s
ả
n xu
ấ
t ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t
và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c

ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ

t t
ạ
o nên tính đa d
ạ
ng hoá các lo
ạ
i h
ì
nh s
ở
h
ữ
u
ở
Vi
ệ
t
Nam t
ừ
đó t
ạ
o nên tính đa d
ạ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
nhi

ề
n thành ph
ầ
n. Th
ự
c t
ế
cho
th
ấ
y m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n ph
ả
i bao g
ồ
m nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ

c s
ở
h
ữ
u
ch
ứ
không đơn thu
ầ
n là hai h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u trong giai đo
ạ
n xưa kia. V
ì
v
ậ
y
nghiên c
ứ
u “Quan h
ệ
bi
ệ

n ch
ứ
ng gi
ữ
a s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
và s
ự
đa d
ạ
ng hoá các lo
ạ
i h
ì
nh s
ở
h

ữ
u
ở
Vi
ệ
t Nam “ có vai tr
ò
quan tr
ọ
ng
mang tính c
ấ
p thi
ế
t cao v
ì
th
ờ
i
đạ
i ngày nay chính là s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n
kinh t

ế
th
ị
tr
ườ
ng hàng hoá nhi
ề
u thành ph
ầ
n. Nghiên c
ứ
u v
ấ
n
đề
này chúng
ta c
ò
n th
ấ
y
đượ
c
ý
ngh
ĩ
a l
ý
lu
ậ

n c
ũ
ng như th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a nó h
ế
t s
ứ
c sâu s
ắ
c .
Do th
ờ
i gian và tr
ì
nh
độ
c
ò
n h
ạ
n ch
ế
nên không th
ể
tránh kh

ỏ
i nh
ữ
ng
thi
ế
u sót , chính v
ì
v
ậ
y em kính mong s
ự
giúp
đỡ
và ch
ỉ
b
ả
o t
ậ
n t
ì
nh c
ủ
a th
ầ
y
giáo.

2
Em xin chân thành c
ả
m ơn .



3


B. N
ỘI
DUNG
IIII/L
Ý

LUẬN
CHUNG :

1/ Th
ế
nào là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t ?

L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là m
ố
i quan h
ệ
c
ủ
a con ng
ườ
i v
ớ
i t
ự
nhiên h
ì
nh
thành trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t . Tr

ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ể
hi
ệ
n
ở

tr
ì
nh
độ
kh
ố
ng ch
ế
t
ự

nhiên c
ủ
a con ng
ườ
i. Đó là k
ế
t qu
ả
năng l
ự
c th
ự
c ti
ễ
n
c
ủ
a con ng
ườ
i tác
độ
ng vào t
ự
nhiên
để
t
ạ
o ra c
ủ
a c

ả
i v
ậ
t ch
ấ
t
đả
m b
ả
o s
ự
t
ồ
n
t
ạ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a loài ng
ườ
i .
Trong c
ấ
u thành c
ủ
a l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, có th
ể
có m
ộ
t vài
ý
ki
ế
n
nào đó khác nhau v
ề
m
ộ
t s
ố
y
ế
u t
ố
khác c
ủ
a l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t , song suy cho
cùng th
ì
chúng
đề
u v
ậ
t ch
ấ
t hoá thành hai ph
ầ
n ch
ủ
y
ế
u là tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t và
l
ự
c l
ượ

ng con ng
ườ
i . Trong đó tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t đóng vai tr
ò
là khách th
ể
, c
ò
n
con ng
ườ
i là ch
ủ
th
ể
.
Tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
đượ

c c
ấ
u thành t
ừ
hai b
ộ
ph
ậ
n đó là
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng và tư li
ệ
u lao
độ
ng . Thông th
ườ
ng trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t phương ti
ệ
n
lao

độ
ng c
ò
n
đượ
c g
ọ
i là cơ s
ở
h
ạ
t
ầ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. Trong b
ấ
t k
ỳ
m
ộ
t n
ề
n
s
ả

n xu
ấ
t nào công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t bao gi
ờ
c
ũ
ng đóng vai tr
ò
là then ch
ố
t và là ch
ỉ

tiêu quan tr
ọ
ng nh
ấ
t . Hi
ệ
n nay công c
ụ
s
ả
n xu

ấ
t c
ủ
a con ng
ườ
i không ng
ừ
ng
đượ
c c
ả
i thi
ệ
n và d
ẫ
n
đế
n hoàn thi
ệ
n, nh
ờ
thành t
ự
u c
ủ
a khoa h
ọ
c k
ỹ
thu

ậ
t
đã

t
ạ
o ra công c
ụ
lao
độ
ng công nghi
ệ
p máy móc hi
ệ
n
đạ
i thay th
ế
d
ầ
n lao
độ
ng
c
ủ
a con ng
ườ
i . Do đó công c
ụ
lao

độ
ng luôn là
độ
c nh
ấ
t , cách m
ạ
ng nh
ấ
t c
ủ
a
LLSX
B
ấ
t k
ỳ
m
ộ
t th
ờ
i
đạ
i l
ị
ch s
ử
nào, công c
ụ
s

ả
n xu
ấ
t bao gi
ờ
c
ũ
ng là
s
ả
n ph
ẩ
m t
ổ
ng h
ợ
p, đa d
ạ
ng c
ủ
a toàn b
ộ
nh
ữ
ng ph
ứ
c h
ợ
p k
ỹ

thu
ậ
t
đượ
c h
ì
nh
thành và g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t và phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. Nó là s
ự

4
k
ế
t h
ợ
p c
ủ
a nhi
ề
u y
ế
u t
ố
trong đó quan tr
ọ
ng nh
ấ
t và tr
ự
c ti
ế
p nh
ấ
t là trí tu
ệ

con ng
ườ

i
đượ
c nhân lên trên cơ s
ở
k
ế
th
ừ
a n
ề
n văn minh v
ậ
t ch
ấ
t tr
ướ
c đó.
N
ướ
c ta là m
ộ
t n
ướ
c giàu tài nguyên thiên nhiên, có nhi
ề
u nơi mà
con ng
ườ
i chưa t
ừ

ng
đặ
t chân
đế
n nhưng nh
ờ
vào ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a KHKT và quá
tr
ì
nh công ngh
ệ
tiên ti
ế
n, con ng
ườ
i có th
ể
t
ạ
o ra
đượ
c s
ả
n ph

ẩ
m m
ớ
i có
ý

ngh
ĩ
a quy
ế
t
đị
nh t
ớ
i ch
ấ
t l
ượ
ng cu
ộ
c s
ố
ng và giá tr
ị
c
ủ
a n
ề
n văn minh nhân
lo

ạ
i. Chính vi
ệ
c t
ì
m ki
ế
m ra các
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng m
ớ
i s
ẽ
tr
ở
thành
độ
ng l
ự
c
cu
ố
n hút m
ọ
i ho
ạ

t
độ
ng cu
ả
con ng
ườ
i.
Tư li
ệ
u lao
độ
ng dù có tinh s
ả
o và hi
ệ
n
đạ
i
đế
n đâu nhưng tách kh
ỏ
i
con ng
ườ
i th
ì
nó c
ũ
ng không phát huy tác d
ụ

ng c
ủ
a chính b
ả
n thân . Chính
v
ậ
y mà Lê Nin
đã
vi
ế
t : “ l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u c
ủ
a toàn th
ể
nhân lo
ạ
i
là công nhân , là ng
ườ

i lao
độ
ng “ . Ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i nh
ữ
ng khinh nghi
ệ
m ,
thói quen lao
độ
ng , s
ử
d
ụ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
để
t
ạ
o ra c

ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t . Tư
li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tư cách là khách th
ể
c
ủ
a LLSX, và nó ch
ỉ
phát huy tác d
ụ
ng
khi nó
đượ
c k
ế
t h

ợ
p v
ớ
i lao
độ
ng s
ố
ng c
ủ
a con ng
ườ
i .
Đạ
i h
ộ
i 7 c
ủ
a
Đả
ng
đã

kh
ẳ
ng
đị
nh : “ S
ự
nghi
ệ

p phát tri
ể
n kinh t
ế

đặ
t con ng
ườ
i lên v
ị
trí hàng
đầ
u,
v
ị
trí trung tâm th
ố
ng nh
ấ
t tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
v
ớ
i công b
ằ
ng khoa h
ọ
c và ti

ế
n
b
ộ
x
ã
h
ộ
i .”
Ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i tư cách là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n c
ủ
a LLSX x
ã
h
ộ
i ph
ả
I là

ng
ườ
i có th
ể
l
ự
c , có tri th
ứ
c văn hoá , có tr
ì
nh
độ
chuyên môn nghi
ệ
p v
ụ
cao,
có khinh nghi
ệ
m và thói quen t
ố
t, ph
ẩ
m ch
ấ
t tư cách lành m
ạ
nh, lương tâm
ngh
ề

nghi
ệ
p và trách nhi
ệ
m cao trong công vi
ệ
c.Tr
ướ
c đây do chưa chú tr
ọ
ng
đúng m
ứ
c
đế
n v
ị
trí c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng, chúng ta chưa bi
ế
t khai thác phát huy
m
ọ
i s
ứ

c m
ạ
nh c
ủ
a nhân t
ố
con ng
ườ
i. Đành r
ằ
ng năng l
ự
c và kinh nghi
ệ
m SX
c
ủ
a con ng
ườ
i c
ò
n ph
ụ
thu
ộ
c vào nh
ữ
ng TLSX hi
ệ
n có mà h

ọ
đang s
ử
d
ụ
ng.
Nhưng tích c
ự
c sáng t
ạ
o c
ủ
a h
ọ

đã
thúc
đẩ
y n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n.
2/ Ph
ạ
m trù s
ở
h

ữ
u và cơ c
ấ
u s
ở
h
ữ
u trong giai đo
ạ
n tr
ướ
c đây
(Tr
ướ
c 1986)


5
a/ S
ớ
h
ữ
u là g
ì
? Quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ

a nó.
Theo quan đi
ể
m c
ủ
a Mác:”s
ở
h
ữ
u
đượ
c bi
ể
u hi
ệ
n trong nh
ữ
ng
h
ì
nh thái c
ủ
a QHSX”. S
ở
h
ữ
u là n
ộ
i dung bên trong c
ủ

a chính th
ể
mang tính
th
ố
ng nh
ấ
t . Tính hi
ệ
n th
ự
c c
ủ
a s
ở
h
ữ
u ch
ỉ

đượ
c nh
ậ
n th
ứ
c m
ộ
t cách gián ti
ế
p

thông qua các quan h
ệ
gi
ữ
a các thành t
ố
c
ủ
a QHSX ch
ứ
không th
ể
nh
ậ
n th
ứ
c
m
ộ
t cách tr
ự
c ti
ế
p v
ì
s
ở
h
ữ
u là t

ổ
ng hoà gi
ữ
a các QHSX . S
ở
h
ữ
u b
ắ
t
đầ
u t
ừ

s
ự
chi
ế
m h
ữ
u gi
ớ
i t
ự
nhiên , mang tính ch
ấ
t c
ộ
ng đ
ồ

ng, h
ì
nh thái
đầ
u tiên c
ủ
a
QHSX trong x
ã
h
ộ
i c
ộ
ng s
ả
n nguyên thu
ỷ

đế
n h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i sơ tính
cá nhân
đố

i l
ậ
p v
ớ
i c
ộ
ng
đồ
ng và d
ẫ
n
đế
n s
ự
tách bi
ệ
t v
ề
s
ở
h
ữ
u . Đó là ti
ế
n
tr
ì
nh t
ừ
ch

ế

độ
s
ở
h
ữ
u th
ị
t
ộ
c, b
ộ
l
ạ
c trong x
ã
h
ộ
i c
ộ
ng s
ả
n nguyên thu
ỷ

đế
n
ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u cá nhân . S
ở
h
ữ
u
đượ
c h
ì
nh thành t
ừ
s
ự
chi
ế
m h
ữ
u
đố
i t
ượ
ng
để

ti

ế
n hành s
ả
n xu
ấ
t tho
ả
m
ã
n v
ớ
i nhu c
ầ
u c
ủ
a con ng
ườ
i . Do đó s
ở
h
ữ
u mang
tính ch
ấ
t t
ấ
t nhiên, s
ự
chi
ế

m h
ữ
u mang l
ạ
i quy
ề
n h
ạ
n cho ch
ủ
s
ở
h
ữ
u . S
ả
n
xu
ấ
t phát tri
ể
n th
ì
quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u ngày càng phát tri

ể
n .
Như v
ậ
y s
ở
h
ữ
u là m
ố
i quan h
ệ
con ng
ườ
i v
ớ
i con ng
ườ
i trong
vi
ệ
c chi
ế
m h
ữ
u TLSX cùng v
ớ
i các đi
ề
u ki

ệ
n s
ả
n xu
ấ
t . Do đó s
ở
h
ữ
u là m
ộ
t
m
ặ
t c
ủ
a QHSX . S
ự
h
ì
nh thành và phát tri
ể
n c
ủ
a s
ở
h
ữ
u là m
ộ

t quá tr
ì
nh l
ị
ch
s
ử
t
ự
nhiên tuân theo quy lu
ậ
t s
ả
n xu
ấ
t, phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a
LLSX . Cùng v
ớ

i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t XH th
ì
n
ộ
i dung và ph
ạ
m vi
c
ủ
a s
ở
h
ữ
u ngày càng
đượ
c m
ở
r

ộ
ng .

b/ Cơ c
ấ
u s
ở
h
ữ
u trong giai đo
ạ
n tr
ướ
c đây (tr
ướ
c 1986):
L
ị
ch s
ử
loài ng
ườ
i
đã
t
ừ
ng tr
ả
i qua hai lo
ạ

i h
ì
nh s
ở
h
ữ
u cơ b
ả
n
đố
i
v
ớ
i TLSX đó là s
ở
h
ữ
u tư nhân và s
ở
h
ữ
u x
ã
h
ộ
i
S
ở
h
ữ

u x
ã
h
ộ
i là lo
ạ
i h
ì
nh s
ở
h
ữ
u mà trong đó nh
ữ
ng TLSX ch
ủ
y
ế
u
thu
ộ
c v
ề
m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ
i . Trên cơ s

ở
đó v
ị
trí b
ì
nh
đẳ
ng trong t
ổ

ch
ứ
c lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i và phân ph
ố
i s
ả
n xu
ấ
t . M
ụ
c đích s
ả
n xu
ấ

t d
ướ
i ch
ế

độ

công h
ữ
u là
để

đả
m b
ả
o
đờ
i s
ố
ng và v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng

đượ
c nâng


6
cao. S
ở
h
ữ
u x
ã
h
ộ
i đi
ể
n h
ì
nh có hai h
ì
nh th
ứ
c cơ b
ả
n : S
ở
h
ữ
u c
ủ
a th

ị
t
ộ
c, b
ộ

l
ạ
c trong x
ã
h
ộ
i c
ộ
ng s
ả
n nguyên thu
ỷ
trong phương th
ứ
c SX c
ộ
ng s
ả
n
nguyên thu
ỷ
. S
ở
h

ữ
u t
ậ
p th
ể
( s
ở
h
ữ
u h
ợ
p tác x
ã
)và s
ở
h
ữ
u toàn dân( s
ở
h
ữ
u
qu
ố
c doanh ) trong phương th
ứ
c SX c
ộ
ng s
ả

n ch
ủ
ngh
ĩ
a , mà giai đo
ạ
n
đầ
u
c
ủ
a CNXH .
Tr
ướ
c đây n
ướ
c ta v
ớ
i n
ề
n kinh t
ế
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p chung quan liêu,
bao c

ấ
p, n
ề
n kinh t
ế
t
ự
cung , t
ự
c
ấ
p. Do đó nó ch
ỉ
t
ồ
n t
ạ
i hai h
ì
nh th
ứ
c s
ở

h
ữ
u chính tương
ứ
ng v
ớ

i thành ph
ầ
n kinh t
ế
qu
ố
c doanh và t
ậ
p th
ể
. Trong
n
ề
n kinh t
ế
này con ng
ườ
i không
đượ
c t
ự
do buôn bán, trao
đổ
i hàng hoá , do
đó chưa xu
ấ
t hi
ệ
n s
ở

h
ữ
u tư nhân mà ch
ỉ
t
ồ
n t
ạ
i hai h
ì
nh th
ử
c s
ở
h
ữ
u đó là s
ở

h
ữ
u t
ậ
p th
ể
, quôc doanh d
ướ
i s
ự
đi

ề
u ti
ế
t giá c
ả
c
ủ
a nhà n
ướ
c .

IIIIIIII
/ Quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t và
đa d
ạ
ng hoá h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
vi
ệ
t nam:
1/ M
ộ
t s
ố
v
ấ
n
đề
v
ề

phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay :
N
ề
n văn minh nhân lo
ạ
i suy cho cùng là do s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX
m
ộ

t cách đúng h
ướ
ng . Xác
đị
nh con
đườ
ng đi lên c
ủ
a CNXH không qua giai
đo
ạ
n phát tri
ể
n c
ủ
a CNTB, trong đó có v
ấ
n
đề
phát tri
ể
n LLSX như th
ế
nào là
nhi
ệ
m v
ụ
quan tr
ọ

ng mang tính c
ấ
p bách
ở
n
ướ
c ta . Nó không nh
ữ
ng
ả
nh
h
ưở
ng
đế
n vi
ệ
c
đị
nh h
ướ
ng s
ự
phát tri
ể
n LLSX mà c
ò
n tác
độ
ng tr

ự
c ti
ế
p
đế
n
t
ố
c
độ
tăng tr
ưở
ng và hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i n
ướ
c nhà .
B
ấ
t k
ỳ
s

ự
v
ậ
t hi
ệ
n t
ượ
ng nào c
ũ
ng
đề
u có quy lu
ậ
t v
ậ
n
độ
ng và phát
tri
ể
n c
ủ
a nó .
Đố
i v
ớ
i LLSX c
ũ
ng v
ậ

y, nó c
ũ
ng tuân th
ủ
s
ự
v
ậ
n
độ
ng và ph
ấ
t
tri
ể
n b
ằ
ng bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a tu
ầ
n t
ự
và nh
ả
y v

ọ
t. Tu
ầ
n t
ự
trong LLSX
đượ
c
hi
ể
u là m
ộ
t quá tr
ì
nh bi
ế
n
đổ
i d
ầ
n d
ầ
n v
ề
s
ố
l
ượ
ng c
ủ

a nó . Nh
ả
y v
ọ
t trong
LLSX là m
ộ
t quá trùnh bi
ế
n
đổ
i sâu s
ắ
c căn b
ả
n v
ề
ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a nó, là quá
tr
ì
nh bi
ế
n
đổ

i t
ừ
ch
ấ
t c
ũ
sang ch
ấ
t m
ớ
i.


7
M
ặ
c dù gi
ữ
a h
ì
nh th
ứ
c phát tri
ể
n nh
ả
y v
ọ
t và tu
ầ

n t
ự
có s
ự
khác
nhau cơ b
ả
n song chúng có m
ố
i quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng v
ớ
i nhau . H
ì
nh th
ứ
c phát
tri
ể
n này làm ti
ề
n
đề
cho h
ì

nh th
ứ
c phát tri
ể
n kia như là m
ố
i quan h
ệ
nhân
qu
ả
, chúng là các giai đo
ạ
n phát tri
ể
n c
ủ
a m
ộ
t quá tr
ì
nh th
ố
ng nh
ấ
t .
Giai đo
ạ
n phát tri
ể

n tu
ầ
n t
ự
v
ề
m
ặ
t l
ượ
ng t
ự
nó không làm thay
đổ
i
ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a LLSX mà ch
ỉ
t
ạ
o nên s
ự
thay
đổ
i nh

ữ
ng thu
ộ
c tính v
ề
l
ượ
ng,
ch
ỉ
là b
ướ
c chu
ẩ
n b
ị
ti
ề
n
đề

để
chuy
ể
n sang m
ộ
t giai đo
ạ
n phát tri
ể

n m
ớ
i, cao
hơn, m
ạ
nh hơn v
ề
ch
ấ
t . S
ự
phát tri
ể
n có tính cách m
ạ
ng c
ủ
a LLSX là b
ướ
c
nh
ả
y v
ọ
t căn b
ả
n t
ạ
o nên m
ộ

t ch
ấ
t l
ượ
ng hoàn t
ò
an m
ớ
i trong k
ế
t c
ấ
u c
ấ
u trúc
c
ũ
ng như trong m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a các y
ế
u t
ố
c
ấ
u thành LLSX. S

ự
phát tri
ể
n
trong LLSX có
đặ
c tính làm thay
đổ
i căn b
ả
n nh
ữ
ng tư li
ệ
u lao
độ
ng, quy
tr
ì
nh công ngh
ệ
cơ s
ở
khoa h
ọ
c c
ủ
a SX, y
ế
u t

ố
ch
ủ
quan trong LLSX .
Hành trang c
ủ
a chúng ta
để
đi lên CNXH là quá th
ấ
p và l
ạ
c h
ậ
u,
không t
ậ
p chung. Ch
ỉ
c
ầ
n nh
ì
n l
ạ
i t
ì
nh h
ì
nh SX nông nghi

ệ
p: cho
đế
n năm 80
nông nghi
ệ
p chưa v
ượ
t ra kh
ỏ
i khuôn kh
ổ
c
ủ
a n
ề
n SX nh
ỏ
, nó ch
ỉ
m
ớ
i đang
ở

ng
ưỡ
ng c
ử
a c

ủ
a SX hàng hoá. Hi
ệ
n nay nông nghi
ệ
p n
ướ
c ta chi
ế
m 70% l
ự
c
l
ượ
ng lao
độ
ng XH,s
ứ
c kéo trâu b
ò
m
ớ
i ch
ỉ

đả
m b
ả
o
đượ

c 47% di
ệ
n tích canh
tác, s
ứ
c kéo b
ằ
ng máy
đả
m b
ả
o 37%, c
ò
n l
ạ
i 16% di
ệ
n tích chưa có s
ứ
c kéo
ph
ả
i dùng s
ứ
c ng
ườ
i
để
thay th
ế

.
V
ề
tr
ì
nh
độ
văn hoá và tr
ì
nh
độ
k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng
ở
n
ướ
c
ta v
ẫ
n đang c
ò

n th
ấ
p, năng l
ự
c qu
ả
n l
ý
c
ò
n kém, t
ỷ
l
ệ
cán b
ộ

ở
tr
ì
nh
độ

đạ
i
h
ọ
c
đạ
t 3,7%. Có r

ấ
t nhi
ề
u nguyên nhân d
ẫ
n
đế
n s
ự
l
ạ
c h
ậ
u đó trong LLSX
c
ủ
a n
ướ
c ta hi
ệ
n nay: M
ộ
t
đấ
t n
ướ
c v
ừ
a thoát ra kh
ỏ

i ch
ế

độ
phong ki
ế
n n
ử
a
thu
ộ
c
đị
a, l
ạ
i b
ị
k
ì
m h
ã
m b
ở
i 30 năm chi
ế
n tranh .
Trong m
ộ
t th
ờ

i gian dài d
ườ
ng như chúng ta
đã
nh
ầ
m t
ưở
ng r
ằ
ng c
ứ

có QHSX XHCN là có CNXH mà như quên đi r
ằ
ng QHSX pha
ỉ
d
ự
a trên cơ
s
ở
LLSX hi
ệ
n có chúng ta
đã
nóng v
ộ
i, duy
ý

chí trong vi
ệ
c xác đi
ị
nh b
ướ
c
đi, c
ũ
ng như vi
ệ
c ch
ọ
n l
ự
a các h
ì
nh th
ứ
c t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
. Chúng ta g
ầ
n như

8
đồ
ng nh
ấ
t QHSX v
ớ
i quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u TLSX,
đã
tuy
ệ
t
đố
i hoá thành ph
ầ
n kinh
t
ế
qu
ố
c doanh .
Trong LLSX chúng ta ch
ỉ
chú
ý

đế
n TLSX, gia tăng TLSX m
ộ
t cách
thu
ầ
n tu
ý
mà thi
ế
u s
ự
cân x
ứ
ng c
ầ
n thi
ế
t
ở
y
ế
u t
ố
con ng
ườ
i c
ả
v

ề
tr
ì
nh
độ
l
ẫ
n
thái
độ
lao
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i. B
ả
n thân con ng
ườ
i là y
ế
u t
ố
ch
ủ
th
ể
quan
tr

ọ
ng nh
ấ
t trong SX, xong
đặ
t trong cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
t
ậ
p chung quan liêu bao
c
ấ
p nên con ng
ườ
i
đã
tr
ở
thành th
ự
c th
ể
th
ụ

độ

ng, năng l
ự
c sáng t
ạ
o b
ị

ứ
c ch
ế

và m
ấ
t đi m
ộ
t cách t
ự
nhiên. T
ấ
t c
ả
nh
ữ
ng sai l
ầ
m đó
đã
t
ạ
o nên s

ự
ng
ã
g
ụ
c
trong ti
ế
n tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX.Trong hoàn c
ả
nh hi
ệ
n nay LLSX truy
ề
n
th
ố
ng c
ò
n là ngu
ồ
n b
ổ
xung quan tr

ọ
ng
đố
i v
ớ
i giai đo
ạ
n chuy
ể
n ti
ế
p c
ủ
a
LLSX. Đi lên s
ả
n xu
ấ
t XHCN
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i th
ự

c hi
ệ
n: hi
ệ
n
đạ
i hoá
LLSX, k
ế
t h
ợ
p các y
ế
u t
ố
truy
ề
n th
ố
ng và hi
ệ
n
đạ
i
để
t
ạ
o nên m
ộ
t s

ự
phát
tri
ể
n
ổ
n
đị
nh, b
ì
nh th
ườ
ng c
ủ
a LLSX .
Trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay không th
ể

đẩ
y nhanh hay rút ng
ắ
n th
ờ
i h
ạ
n

phát tri
ể
n t
ự
nhiên c
ủ
a LLSX, th
ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng b
ướ
c nh
ả
y v
ọ
t v
ề
ch
ấ
t, n
ế
u
không có s
ự
k
ế
t h

ợ
p trong n
ướ
c v
ớ
i n
ướ
c ngoài. Nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
to l
ớ
n c
ủ
a
cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t ngày nay trên th
ế

gi
ớ
i, c
ũ
ng như tính qu
ố
c
t
ế
hoá ngày càng tăng c
ủ
a LLSX
đã
tác
độ
ng m
ạ
nh m
ẽ

đế
n nhi
ề
u qu
ố
c gia
.T
ừ
đó chúng ta có th
ể

t
ạ
o nên s
ự
k
ế
t h
ợ
p nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
v
ề
LLSX v
ố
n có
trong n
ướ
c
để

đẩ
y nhanh và rút ng
ắ
n th
ờ
i h

ạ
n c
ủ
a l
ị
ch s
ử
t
ự
nhiên, vươn lên
k
ị
p tr
ì
nh
độ
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i và trên cơ s
ở
đó chúng ta có th
ể
xây d
ự
ng m
ộ

t n
ề
n
s
ả
n xu
ấ
t hiên
đạ
i, m
ở
c
ử
a h
ợ
p tác kinh t
ế
v
ớ
i các n
ướ
c b
ạ
n. Nó giúp cho vi
ệ
c
xoá b
ỏ
t
ì

nh tr
ạ
ng bi
ệ
t l
ậ
p, khép kín và tr
ì
tr
ệ
v
ề
n
ề
n kinh t
ế
và văn hoá n
ướ
c
nhà .
Con ng
ườ
i có th
ể
tác
độ
ng
đế
n quá tr
ì

nh phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX, s
ự
tác
độ
ng này
đượ
c th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
con ng
ườ
i có th
ể

đẩ
y nhanh hay k
ì
m h
ã
m s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX thông qua nh
ữ
ng ho
ạ
t
độ
ng phù h
ợ
p hay không phù h
ợ
p
v
ớ
i nh
ữ
ng quy lu
ậ
t v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a LLSX v
ớ

i quy lu
ậ
t phù h
ợ
p c
ủ
a QHSX.


9
M
ặ
c dù TLSX, ti
ề
n v
ố
n khoa h
ọ
c và k
ỹ
thu
ậ
t
đề
u là nh
ữ
ng y
ế
u t
ố

c
ầ
n thi
ế
t
để

th
ự
c hi
ệ
n s
ả
n xu
ấ
t, xong t
ấ
t c
ả
ph
ả
i thông qua ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i m

ớ
i
đem l
ạ
i nh
ữ
ng hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
, nh
ữ
ng giá tr
ị
m
ớ
i. Nh
ữ
ng y
ế
u t
ố
trên s
ẽ
t
ồ
n
t

ạ
i d
ướ
i d
ạ
ng ti
ề
m năng và nó s
ẽ
tr
ở
thành vô hi
ệ
u hoá khi nó không
đượ
c
đặ
t
trong m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a tư li
ệ
u lao
độ
ng và ng
ườ

i lao
độ
ng,
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng .
2/S
ự
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
Vi
ệ
t Nam:
a/ T
ấ
t y
ế

u khách quan c
ủ
a s
ự
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
n
ướ
c ta trong giai đo
ạ
n hi
ệ
n nay :
Các lo
ạ
i h
ì
nh s
ở
h

ữ
u quy
đị
nh các thành ph
ầ
n kinh t
ế
tương
ứ
ng.
Th
ự
c ti
ễ
n
đã
cho th
ấ
y m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n đương nhiên ph
ả

i bao
g
ồ
m nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u ch
ứ
không đơn thu
ầ
n như là hai h
ì
nh th
ứ
c tr
ướ
c
đây.
Mác và Lênin trong quá tr
ì
nh phân tích s
ự
v

ậ
n
độ
ng c
ủ
a các n
ề
n kinh
t
ế

đã
t
ừ
ng nói t
ồ
n t
ạ
i trong l
ị
ch s
ử

đã
ch
ỉ
ra r
ằ
ng r
ấ

t hi
ế
m khi n
ề
n kinh t
ế
ch
ỉ

t
ồ
n t
ạ
i m
ộ
t thành ph
ầ
n kinh t
ế
duy nh
ấ
t. Th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên CNXH là th
ờ
i k

ỳ

đấ
u tranh gi
ữ
a hai th
ế
l
ự
c m
ớ
i và c
ũ
, cái c
ũ

đã
b
ị
tiêu di
ệ
t nhưng chưa b
ị
tiêu
di
ệ
t h
ẳ
n, cái m
ớ

i đang n
ả
y sinh nhưng đang c
ò
n r
ấ
t non y
ế
u. Do đó trong n
ề
n
kinh t
ế
bao g
ồ
m nh
ữ
ng bi
ệ
n pháp c
ủ
a th
ờ
i k
ỳ
CNTB c
ũ
ng như c
ủ
a tr

ướ
c
XHTB c
ò
n rơi r
ớ
t l
ạ
i và c
ò
n c
ủ
a CNXH. Nh
ữ
ng ph
ầ
n đó là nh
ữ
ng b
ộ
ph
ậ
n
kinh t
ế
cùng t
ồ
n t
ạ
i bên c

ạ
nh nhau trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
hay trong n
ề
n kinh t
ế

th
ị
tr
ườ
ng .
Vi
ệ
t Nam đang trong quá tr
ì
nh chuy
ể
n sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr

ườ
ng,
nhưng trong quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i đó c
ò
n g
ặ
p r
ấ
t nhi
ề
u khó khăn như: n
ạ
n th
ấ
t
nghi
ệ
p gia tăng t
ệ
n
ạ
n x
ã
h

ộ
i ngày càng nhi
ề
u. Trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
nhi
ề
u nhà s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh không hi
ể
u quy lu
ậ
t cung c
ầ
u nên d
ễ
d
ẫ
n
đế

n
kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
, làm cho s
ả
n xu
ấ
t m
ấ
t
ổ
n
đị
nh. Kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng c
ũ
ng
đẩ
y nhanh s
ự
phân bi

ệ
t giàu nghèo, b
ấ
t b
ì
nh
đẳ
ng trong x
ã
h
ộ
i. Bên c
ạ
nh đó


10
th
ì
tài nguyên thiên nhiên c
ũ
ng b
ị
khai thác m
ộ
t cách b
ừ
a b
ã
i, gây ô nhi

ễ
m
môi tr
ườ
ng. Do đó s
ự
t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a nhi
ề
u n
ề
n kinh t
ế
góp ph
ầ
n gi
ả
i quy
ế
t vi
ệ
c
làm, gi
ả
m t

ỷ
l
ệ
th
ấ
t nghi
ệ
p, thúc
đẩ
y s
ự
tăg tr
ưở
ng và phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
.
b.Các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u trong n
ề

n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng theo
đị
nh
h
ướ
ng XHCN
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay:
Trong công cu
ộ
c xây d
ự
ng và phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề

u
thành ph
ầ
n, v
ậ
n hành theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c theo
ch
ế

độ
XHCN
ở
n
ướ

c ta hi
ệ
n nay, v
ấ
n
đề
ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u và các h
ì
nh th
ứ
c s
ở

h
ữ
u luôn thu hút
đượ
c s
ự
quan tâm c
ủ
a nhi

ề
u nhà nghiên cưú l
ý
lu
ậ
n, song
đây v
ẫ
n là v
ấ
n
đề
ph
ứ
c t
ạ
p và có r
ấ
t nhi
ề
u nh
ữ
ng
ý
ki
ế
n khác nhau .
Hơn 10 năm
đổ
i m

ớ
i
đấ
t n
ướ
c theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN, n
ướ
c ta
đã

kh
ẳ
ng
đị
nh tính đúng
đắ
n c
ủ
a
đườ
ng l
ố
i
đổ
i m
ớ

i, c
ủ
a chính sách đa d
ạ
ng hoá
các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u do
Đả
ng ta kh
ở
i x
ướ
ng và l
ã
nh
đạ
o toàn dân th
ự
c hi
ệ
n.
Th
ự

c ti
ễ
n cho th
ấ
y m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n đương nhiên ph
ả
i bao
g
ồ
m nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u như:

- S
ở
h
ữ
u toàn dân.
- S
ở
h
ữ
u Nhà n
ướ
c.
- S
ở
h
ữ
u t
ậ
p th
ể
.
- S
ở
h
ữ
u cá nhân.
- S
ở
h
ữ

u Kinh t
ế
tư b
ả
n tư nhân.
Trong n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n m
ỗ
i h
ì
nh th
ứ
c nói trên có
đị
a v
ị

và vai tr
ò
khác nhau.
Đị
a v
ị

c
ủ
a chúng ph
ụ
thu
ộ
c vào s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX,
ti
ế
n tr
ì
nh c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành ph
ầ
n theo
đị
nh h

ướ
ng XHCN.
Th
ừ
a nh
ậ
n đa d
ạ
ng hoá các lo
ạ
i h
ì
nh s
ở
h
ữ
u không
đồ
ng ngh
ĩ
a v
ớ
i s
ự
ch
ấ
p
nh
ậ
n ch

ế

độ
ng
ườ
i áp b
ứ
c bóc l
ộ
t con ng
ườ
i. Vi
ệ
c xây d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế
th
ị

tr
ườ
ng không th
ể
tách r
ờ
i vi
ệ

c đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u v
ề
TLSX.
Tuy mhiên kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng mà chúng ta đang xây d
ự
ng là n
ề
n kinh t
ế
theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN, chính v

ì
v
ậ
y vi
ệ
c đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u mang


11
nét
độ
c đoá riêng. S
ự
h
ì
nh thành và phát tri
ể
n m
ộ
t cách đa d

ạ
ng các h
ì
nh th
ứ
c
s
ở
h
ữ
u cho phép gi
ả
i phóng
đượ
c các năng l
ự
c s
ả
n xu
ấ
t, thúc
đẩ
y s
ả
n xu
ấ
t
phát tri
ể
n, c

ả
i thi
ệ
n
đờ
i s
ố
ng nhân dân .

3/S
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a QHSX v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a LLSX
a/ Tính ch
ấ
t và tr
ì

nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t :
Tính ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là tính ch
ấ
t c
ủ
a TLLD và ng

ườ
i lao
độ
ng. Khi công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c s
ử
d
ụ
ng b
ở
i t
ừ
ng cá nhân riêng bi
ệ
t
để
s
ả
n
xu
ấ
t ra m
ộ

t s
ả
n ph
ẩ
m cho XH không c
ầ
n
đế
n lao
độ
ng c
ủ
a nhi
ề
u ng
ườ
i.
Công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c nhi
ề
u ng
ườ
i s

ử
d
ụ
ng
để
s
ả
n xu
ấ
t ra các v
ậ
t ph
ẩ
m th
ì

LLSX mang tính ch
ấ
t x
ã
h
ộ
i .
Tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c

ủ
aTLLD mà
đặ
c bi
ệ
t là CCSX, là th
ướ
c đo tr
ì
nh
độ
chinh ph
ụ
c t
ự
nhiên c
ủ
a con ng
ườ
i.
Đồ
ng th
ờ
i nó c
ũ
ng là tr
ì
nh
độ
s

ả
n xu
ấ
t
và tiêu chu
ẩ
n đánh giá s
ự
khác nhau gi
ữ
a các th
ờ
i
đạ
i, x
ã
h
ộ
i khác nhau.
Chính công c
ụ
s
ả
n xu
ấ
t và phương ti
ệ
n lao
độ
ng k

ế
t h
ợ
p v
ớ
i lao
độ
ng sáng
t
ạ
o c
ủ
a con ng
ườ
i là y
ế
u t
ố
quy
ế
t
đị
nh
đế
n năng xu
ấ
t lao
độ
ng
b/ L

ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh s
ự
h
ì
nh thành và phát tri
ể
n , bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h

ữ
u

Để
nâng cao hi
ệ
u qu
ả
trong s
ả
n xu
ấ
t và gi
ả
m b
ớ
t lao
độ
ng n
ặ
ng
nh
ọ
c, con ng
ườ
i không ng
ừ
ng c
ả
i ti

ế
n hoàn thi
ệ
n và ch
ế
t
ạ
o ra các công c
ụ

s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i.
Đồ
ng th
ờ
i s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a công c
ụ

tri th
ứ
c khoa h
ọ
c, tr
ì
nh
độ

chuyên môn k
ỹ
thu
ậ
t và m
ọ
i k
ỹ
năng c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng c
ũ
ng ngày càng phát
tri
ể
n. Y
ế

u t
ố
năng
độ
ng này c
ủ
a LLSX
đò
i h
ỏ
i QHSX ph
ả
i thích
ứ
ng v
ớ
i nó.
LLSX quy
ế
t
đị
nh s
ự
h
ì
nh thành, phát tri
ể
n c
ủ
a QHSX t

ừ
đó nó quy
đị
nh s
ự

phát tri
ể
n và bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u. S
ự
l
ớ
n m
ạ
nh c
ủ
a LLSX
đã

d
ẫ
n
đế
n mâu thu
ẫ
n gay g
ắ
t v
ớ
i ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u tư nhân tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a. Chúng ta
bi
ế
t r
ằ
ng, các quan h

ệ
s
ở
h
ữ
u XHCN xu
ấ
t hi
ệ
n khi LLSX
đã
tr
ở
nên mâu
thu
ẫ
n v
ớ
i h
ì
nh th
ứ
c chi
ế
m h
ữ
u tư b
ả
n tư nhân. Nhưng nó v
ẫ

n chưa hoàn toà


12
x
ã
h
ộ
i hoá trong ph
ạ
m vi toàn x
ã
h
ộ
i. Chúng ta th
ấ
y r
ằ
ng ch
ỉ
có th
ể
phát tri
ể
n
n
ề
n s
ả
n xu

ấ
t hàng hoá d
ự
a trên cơ s
ở
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u, các
thành ph
ầ
n kinh t
ế
m
ớ
i t
ạ
o ra s
ự
liên k
ế
t và tính đan xen gi
ữ

a chúng th
ì
m
ớ
i
có th
ể
đưa m
ộ
t n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n thúc
đẩ
y cho LLSX phát tri
ể
n. Trên cơ s
ở
đó
xác l
ậ
p m
ố
i quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i và quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u nói riêng .

c/ S
ự
tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i c
ủ
a s
ự
da d
ạ
ng hoá các h
ì

nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
đố
i v
ớ
i
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t:
M
ặ
c dù s
ự
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ

c s
ở
h
ữ
u b
ị
chi ph
ố
i b
ở
i LLSX
v
ớ
i tính cách là h
ì
nh th
ứ
c đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u nói riêng hay
QHSH nói chung c
ũ

ng có tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
đố
i v
ớ
i LLSX. Khi quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u
phát tri
ể
n nó thúc
đẩ
y LLSX phát tri
ể
n theo m
ố
i quan h
ệ
s
ở
h

ữ
u hay h
ì
nh th
ứ
c
s
ở
h
ữ
u đó phù h
ợ
p v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a LLSX. Không nh
ữ
ng th
ế
mà
nó
đị
nh h

ướ
ng và t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho LLSX phát tri
ể
n .
N
ế
u quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u phát tri
ể
n l
ạ
c h
ậ
u hơn so v
ớ
i LLSX th
ì
t
ấ

t y
ế
u
QHSH s
ẽ
là si
ề
ng xích k
ì
m h
ã
m s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX. Trong quan h
ệ
s
ả
n
xu
ấ
t chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ

ra
đờ
i b
ằ
ng nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c lao
độ
ng kh
ổ
sai, thích
ứ
ng
v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX và ch
ế

độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ

đã

đạ
t
đượ
c
nh
ữ
ng k
ỳ
tích to l
ớ
n trong l
ị
ch s
ử
văn minh nhân lo
ạ
i .
Tóm lai : Quy lu
ậ
t v

ề
s
ự
phù h
ợ
p c
ủ
a QHSX nói chung, QHSH nói
riêng v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX là quy lu
ậ
t chung c
ủ
a s
ự

phát tri
ể
n x

ã
h
ộ
i. D
ướ
i tác
độ
ng c
ủ
a quy lu
ậ
t này x
ã
h
ộ
i là s
ự
phát tri
ể
n k
ế

ti
ế
p nhau t
ừ
th
ấ
p
đế

n cao c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, tuy nhiên s
ự
phù h
ợ
p này
ph
ả
i là s
ự
phù h
ợ
p bi
ệ
n ch
ứ
ng, s
ự
phù h
ợ
p không lo
ạ
i tr

ừ
mâu thu
ẫ
n .
LLSX như chúng ta
đã
th
ấ
y luôn luôn n
ằ
m trong quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng
v
ớ
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t. LLSX
đượ
c phát tri
ể
n nhanh hay ch

ậ
m v
ề
s
ố
l
ượ
ng hay
ch
ấ
t l
ượ
ng c
ũ
ng như t
ố
c
độ
hi
ệ
u qu
ả
phù h
ợ
p c
ủ
a nó ph
ụ
thu
ộ

c vào r
ấ
t nhi
ề
u
v
ấ
n
đề
như: QHSX có phù h
ợ
p v
ớ
i nó hay không. Ch
ẳ
ng h
ạ
n khi LLSX chưa


13
phát tri
ể
n
đế
n m
ộ
t tr
ì
nh

độ
cao, nhu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i chưa ph
ả
i là m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u th
ì

vi
ệ
c đa d
ạ
ng các quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u thông qua s
ự

t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a nhi
ề
u thành ph
ầ
n
kinh t
ế
khác nhau, s
ẽ
m
ở
ra nh
ữ
ng kh
ả
năng cho LLSX ti
ế
p t
ụ
c phát tri
ể
n.
Ng
ượ

c l
ạ
i, n
ế
u gi
ữ
a LLSX và QHSX có nh
ữ
ng mâu thu
ẫ
n th
ì
không nh
ữ
ng
QHSX l
ỗ
i th
ờ
i mà ngay c
ả
QHSX đi quá v
ớ
i LLSX c
ũ
ng s
ẽ
c
ả
n tr

ở
, k
ì
m h
ã
m
s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX. Nhưng QHSX luôn luôn
đượ
c
đổ
i m
ớ
i hoàn thi
ệ
n
cho phù h
ợ
p v
ớ
i LLSX th
ì
khi đó quá tr
ì
nh bi

ế
n
đổ
i tích lu
ỹ
v
ề
l
ượ
ng c
ủ
a
LLSX s
ẽ
nhanh hơn, mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a chúng s
ẽ

đượ
c gi
ả
i quy
ế
t k
ị
p th
ờ

i. Do đó
b
ướ
c nh
ả
y v
ọ
t trong s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a nó có th
ể
di
ễ
n ra s
ớ
m hơn. Chính vi
ệ
c
hoàn thi
ệ
n QHSX quy
ế
t
đị
nh nh
ữ

ng nh
ị
p
độ
ti
ế
n b
ộ
kkoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t vào s
ự

ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng LLSX.

4/ Quan h

ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX v
ớ
i s
ự
đa d
ạ
ng
hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
Tr

ướ
c đây nói
đế
n CNXH chúng ta th
ườ
ng nói
đế
n ch
ế

độ
công h
ữ
u
v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t gi
ữ
a hai h
ì
nh th
ứ
c toàn dân và t
ậ

p th
ể
.
ở
n
ướ
c ta t
ừ

Đạ
i h
ộ
i
th
ứ
6 c
ủ
a
Đả
ng
đế
n nay
đã
hơn m
ườ
i 10 năm th
ự
c hi
ệ
n

đườ
ng l
ố
i
đổ
i m
ớ
i
chuy
ể
n t
ừ
n
ề
n kinh t
ế
t
ậ
p chung quan liêu bao c
ấ
p sang n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá
nhi
ề
u thành ph
ầ
n, v

ậ
n hành theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c
theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN Thành t
ự
u
đạ
t
đượ
c trong 10 năm qua
đã

kh
ẳ
ng
đị
nh
tính đúng
đắ
n c
ủ
a
đườ
ng l
ố
i đó
đế
n nay .
V
ớ
i quan đi
ể
m đó ph
ả
i chăng đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở

h
ữ
u ch
ỉ

khi LLSX c
ò
n th
ấ
p kém, c
ò
n khi LLSX phát tri
ể
n cao th
ì
l
ạ
i đi
đế
n đơn nh
ấ
t
hoá. Th
ự
c t
ế
l
ị
chs
ử

cho th
ấ
y LLSX x
ã
h
ộ
i không ng
ừ
ng phát tri
ể
n, phân công
lao
độ
ng ngày càng sâu, cùng v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a LLSX th
ì
h
ì
nh th
ứ
c v
ề
tư

li
ệ
u SX càng tr
ở
nên đa d
ạ
ng. Khi phân công lao
độ
ng trong m
ỗ
i n
ướ
c c
ũ
ng
như qu
ố
c t
ế
c
ũ
ng như khu v
ự
c ngày càng sâu khi LLSX x
ã
h
ộ
i hoá cao th
ì
các

h
ì
nh th
ứ
c SH v
ề
TLSX ngày càng tr
ở
nên đa d
ạ
ng. Trong các n
ướ
c tư b
ả
n


14
phát tri
ể
n c
ũ
ng như trong các n
ướ
c khác
đề
u xu
ấ
t hi
ệ

n r
ấ
t nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c s
ở

h
ữ
u v
ề
TLSX khác nhau. R
õ
ràng xu h
ướ
ng ngày càng đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh
th
ứ
c s
ở
h
ữ

u v
ề
TLSX g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a
phân công lao
độ
ng trong x
ã
h

ộ
i là m
ộ
t xu h
ướ
ng t
ấ
t y
ế
u, là m
ộ
t quá tr
ì
nh l
ị
ch
s
ử
- t
ự
nhiên và là m
ộ
t quy lu
ậ
t phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã

h
ộ
i. Đó c
ũ
ng chính là quá
tr
ì
nh x
ã
h
ộ
i hóa s
ả
n xu
ấ
t c
ả
v
ề
LLSX l
ẫ
n quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t.

15
K
ẾT

LUẬN

G
ắ
n li
ề
n v
ớ
i quá tr
ì
nh h
ì
nh thành phát tri
ể
n c
ủ
a phân công lao
độ
ng
trong x
ã
h
ộ
i và đa d
ạ
ng hoá các h

ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u là quá tr
ì
nh h
ì
nh thành và
phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành ph
ầ
n. Chính s
ự
phát tri
ể
n c
ủ

a
LLSX và s
ự
phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i, s
ự
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
đã
n
ẩ
y sinh ra n
ề
n kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng, nó là
độ
ng l
ự
c m
ạ
nh m
ẽ
thúc
đẩ
y s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hay nói m
ộ

t cách khác chính s
ự
đa d
ạ
ng hoá
các h
ì
nh th
ứ
c c
ũ
ng là m
ộ
t
độ
ng l
ự
c m
ạ
nh m
ẽ
thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a

LLSX, góp ph
ầ
n nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng, s
ả
n xu
ấ
t ngày càng phát tri
ể
n
m
ạ
nh m
ẽ
.
Như v
ậ
y, nghiên c
ứ
u quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ

a s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
Vi
ệ
t Nam là h

ế
t s
ứ
c
c
ầ
n thi
ế
t và c
ấ
p bách trong giai đo
ạ
n hi
ệ
n nay.V
ì
qua nghiên c
ứ
u
đề
tài này
chúng ta th
ấ
y
đượ
c: Trong n
ề
n kinh t
ế
th

ị
tr
ườ
ng, s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t và đa d
ạ
ng hoá có r
ấ
t nhi
ề
u tác d
ụ
ng m
ạ
nh m
ẽ

, tích c
ự
c
đế
n s
ự
phát
tri
ể
n kinh t
ế
c
ủ
a n
ướ
c nhà. Nó
đã
đưa
đấ
t n
ướ
c ra kh
ỏ
i nghèo nàn l
ạ
c h
ậ
u, ti
ế
n

lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i nh
ấ
t là sau 10 năm th
ự
c hi
ệ
n công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i. Tuy
nhiên th
ự
c tr
ạ
ng LLSX
ở
n
ướ
c ta v

ẫ
n c
ò
n trong t
ì
nh tr
ạ
ng th
ấ
p kém so v
ớ
i các
n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i. Do đó v
ấ
n
đề

đặ
t ra c
ầ
n ph
ả
i gi
ả

i quy
ế
t là n
ắ
m v
ữ
ng và
v
ậ
n d
ụ
ng quy lu
ậ
t quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i LLSX, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k

ỹ

thu
ậ
t và qu
ả
n l
ý
n
ề
n kinh t
ế
ngày m
ộ
t t
ố
t hơn.
Trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u,

để

đả
m b
ả
o
đị
nh
h
ướ
ng XHCN, c
ầ
n gi
ả
i quy
ế
t 2 v
ấ
n
đề
cơ b
ả
n sau:
-Th
ứ
nh
ấ
t: Ph
ả
i

đả
m b
ả
o kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi
ữ

đượ
c vai tr
ò
ch
ủ

đạ
o
trong n
ề
n kinh t
ế
, nó ph
ả
i gi
ữ
v
ị
trí then ch
ố

t theo đúng qu
ỹ

đạ
o c
ủ
a CNXH.
-Th
ứ
hai:
Đặ
c bi
ệ
t chú tr
ọ
ng phát tri
ể
n thành ph
ầ
n kinh t
ế
tư b
ả
n nhà
n
ướ
c d
ướ
i m
ọ

i h
ì
nh th
ứ
c. Đây là quá tr
ì
nh phát tri
ể
n t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a m
ộ
t chu k
ỳ



16
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh, cho phép phát tri
ể
n m
ạ

nh m
ẽ
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, ti
ế
p
c
ậ
n v
ớ
i văn minh th
ế
gi
ớ
i.
-
ý
ngh
ĩ
a b
ả
n thân: đây là
đề

tài mang m
ộ
t
ý
ngh
ĩ
a sâu s
ắ
c. Qua nghiên
c
ứ
u
đề
tài này giúp em có thêm nh
ậ
n th
ứ
c, hi
ể
u bi
ế
t m
ộ
t cách toàn di
ệ
n v
ề
các
thành ph
ầ

n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i,v
ấ
n
đề
phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n nay c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c. Nó h
ế

t s
ứ
c b
ổ
ích cho vi
ệ
c nghiên c
ứ
u và h
ọ
c t
ậ
p c
ủ
a m
ộ
t sinh viên
kinh t
ế

đồ
ng th
ờ
i nó c
ũ
ng giúp cho chúng ta nh
ậ
n th
ứ
c đúng

đắ
n v
ề
n
ề
n kinh
t
ế
n
ướ
c nhà.


17
TÀI L
IỆU
THAM
KHẢO




1. Giáo tr
ì
nh Tri
ế
t h
ọ
c Mác-Lê nin t
ậ

p II.
2. Giáo tr
ì
nh Kinh t
ế
chính tr
ị
t
ậ
p I, II.
3. T
ạ
p chí Tri
ế
t h
ọ
c s
ố
6(tháng 12/1996), s
ố
6 (tháng 12/1998).
4. Kinh t
ế
và phát tri
ể
n s
ố
17 (năm 1997).
5. Tuyên ngôn
Đả

ng c
ộ
ng s
ả
n Mác-Anghen toàn t
ậ
p, t
ậ
p 4.
6. Cương l
ĩ
nh xây d
ự
ng
đấ
t n
ướ
c trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên Ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i.



18
M
ỤC

LỤC



Tr
ang
L
ỜI

MỞ

ĐẦU

1
B. N
ỘI
DUNG
2
I. L
ý

lu
ậ
n chung
2
1. Th
ế
nào là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
2
2. Ph
ạ
m trù s
ở
h
ữ
u và cơ c
ấ
u s
ở
h
ữ
u trong giai đo
ạ

n tr
ướ
c đây (Tr
ướ
c
1986)
3
a. S
ở
h
ữ
u là g
ì
? Quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a nó
3
b. Cơ c
ấ
u s
ở
h
ữ
u trong giai đo
ạ
n tr

ướ
c đây (Tr
ướ
c 1986)
4
II. Quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và
đa d
ạ

ng hoá h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
Vi
ệ
t Nam
4
1. M
ộ
t s
ố
v
ấ
n
đề
v
ề
phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
4
2. S
ự
đang d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
Vi
ệ
t Nam
7

a. T
ấ
t y
ế
u khách quan c
ủ
a s
ự
đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
ở
n
ướ
c
ta trong giai đo
ạ
n hi
ệ
n nay
7
b. Các h

ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng theo
đị
nh h
ướ
ng
XNCH
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
7
3. S
ự

phù h
ợ
p c
ủ
a QHSX v
ớ
i tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a LLSX
8
a. Tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả

n xu
ấ
t
8
b. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh s
ự
h
ì
nh thành và phát tri
ể
n, bi
ế
n
đổ
i
c
ủ
a các h

ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
9
c. S
ự
tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i c
ủ
a s
ự
đang d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h

ữ
u
đố
i
v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
9


19
4. Quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng gi
ữ
a s
ự
phát tri

ể
n c
ủ
a LLSX v
ớ
i s
ự
đa d
ạ
ng hoá
các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
10
K
ẾT

LUẬN

12


20