khởi sự doanh nghiệp tập 7

THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 135


Ni dung
 Ngun vn cho khi nghip.
 Các vn đ v chi phí.
 Các khon thu đi vi doanh nghip.
 Các khon thu đi vi nhân viên.


Hng dn hc Mc tiêu
 Nghe ging và đc tài liu đ nm bt
các ni dung chính.
 Làm bài tp và luyn thi trc nghim
theo yêu cu ca tng bài.
 Liên h và ly các ví d trong thc t đ
minh ha cho ni dung bài hc.
 Cp nht nhng thông tin v kinh t,
xã hi trên báo, đài, tivi, mng internet
và tác đng ca chúng ti hot đng sn
xut, kinh doanh ca các doanh nghip.

Thi lng hc

 7 tit

 Hiu nhng vn đ tài chính đt ra khi
khi nghip.
 Hiu kh nng tip cn, chi phí và ri ro
đi vi tng ngun vn có th dùng đ
khi nghip.
 Hiu các loi chi phí và cách tính toán
các chi phí trong hot đng sn xut,
kinh doanh.
 Hiu các quy đnh v thu và có kh
nng tn dng đc nhng quy đnh
min thu, gim thu.



BÀI 7: NGUN TÀI TR VÀ CÁC VN  TÀI CHÍNH
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

136 Developed by TOPICA v1.0
TÌNH HUNG KHI NG BÀI
Tình hung dn nhp
Nhn thy xung quanh huyn mình cha có c s nào cung
cp loi ngan Pháp, mt ging ngan quý, tng trng nhanh,
tht nhiu, ít bnh tt. Anh Hoàng ln li lên tn Bc Ninh
tìm mua ngan ging và hc tp k thut chn nuôi.
Anh quyt tâm tr thành nhà cung cp ngan tht và ngan
ging hàng đu cho tnh nhà và các vùng lân cn do đó ngay
t đu anh chun b tin đ đ xây dng mt c s có quy

mô và k thut tng xng. Anh thuê mt din tích khá rng
ngay gn ch trung tâm huyn, khu này tuy giá hi cao
nhng rt thun tin cho vic kinh doanh và m rng sau này.
Anh mua ngay 5 máy p trng, mi máy công sut 3.000 trng. Anh còn sm c mt xe ti
loi nh, ngoi nhp, có c điu hòa nhit đ đ vn chuyn ngan ging đi xa.
Vn phòng làm vic ca anh đc trang b hin đi và đp mt. Bin hiu  tri ging và trên
xe ti đu đc anh thit k cn thn, đp mt. Anh thuê 4 nhân công làm vic  tri ging
nhng k thut p trng và chm sóc ngan ging vn do anh trc tip ph trách.
Do nhu cu vn ln nên anh phi th chp nhà ca mình và ca cha m đ vay vn ngân hàng.
Công vic kinh doanh có nhiu thun li. Ngan ging nhiu khi không đ đ cung cp cho th
trng. Anh li còn ch trng bán hàng tr chm đ nhanh chóng chim lnh th trng.
Thm thot đã đn k tr lãi ngân hàng, nhng anh Hoàng không gom đ tin, mt phn vì các
khách hàng mua tr chm cha thanh toán. Anh Hoàng rt bt ng khi lâm vào tình hung này.
Công vic kinh doanh đang rt thun li, doanh s tng đu nhng anh s gp rc ri to
nu trong 2 tháng ti không gom đ 200 triu đ tr tin vay ngân hàng.

Câu hi

1. Theo bn anh Hoàng đang gp rc ri gì? Nguyên nhân ca nhng rc ri này?
2. Nu là anh Hoàng, bn có nhng điu chnh gì nhm ci thin tình hình tài chính ca
doanh nghip hin nay?







THANH NIÊN
VIỆT NAM

HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 137
7.1. Ngun vn cho khi nghip
Có hai vn đ c bn v vn mà bt c mt doanh
nhân nào khi khi nghip đu phi gii quyt đó là
cn bao nhiêu vn đ kinh doanh và có th huy đng
vn t ngun nào? Tr li đc hai câu hi này
đng thi cng gii quyt đc hai vn đ khác
cng ht sc quan trng là chi phí vn và thi đim
cn huy đng vn.
Có nhiu ngun vn mà mt doanh nhân mi khi nghip có th tip cn.
Mi ngun vn có quy mô, điu kin tip cn, chi phí, u đim và hn ch khác nhau.
Cn phi cn c vào thi đim, mc đích và điu kin ca doanh nghip ti thi đim
cn huy đng đ la chn ngun vn hiu qu nht.
7.1.1. Vn ca thành viên sáng lp
Phn ln các doanh nhân khi nghip đu s dng ngun vn ca chính bn thân
mình. Ngun vn này có th là tin tit kim cá nhân, tin đc tha k, cho tng,
cng có th do bán các đng sn và bt đng sn. Mi doanh nhân cn quyt đnh
mình s b ra bao nhiêu đ bt đu kinh doanh. Có ngi sn lòng bán nhà, bán tt c
tài sn cá nhân đ kinh doanh. Ví d: Konozuke Matsushita, ông ch ca Tp đoàn
Matsushita vi hai thng hiu ni ting Panasonic và National, đã phi bán c đ n
trang ca v đ có tin m xng. Tuy nhiên, thông thng, các doanh nhân không
khi nghip bng vic bán tt c các tài sn mà ch s dng mt khon tin nht đnh
nào đó.
Vic s dng vn ca thành viên sáng lp đ tin hành các hot đng sn xut kinh
doanh không chu áp lc v thi hn thanh toán cng nh chi phí vn nh s dng
vn vay. Quyn kim soát doanh nghip nm trong tay thành viên sáng lp, không
phi chia s cho ngi ngoài nh trng hp kêu gi góp vn. Tuy nhiên, cng không

nên b ra nhng đng cui cùng vào kinh doanh đ đ phòng trng hp cn tin gp
mà không th huy đng nhanh t các ngun khác.
7.1.2. Vn vay
7.1.2.1. Vn vay t bn bè, gia đình, ngi thân
Vn vay t bn bè, gia đình, ngi thân thng là
nhng khon vn không ln nhng rt hu ích trong
giai đon đu khi doanh nghip khó tip cn các ngun
vn khác. Tuy nhiên, cng ging nh nhng ngun
vn khác, vn t bn bè, gia đình, ngi thân cng có
nhiu đim li và nhiu đim hn ch.
 u đim:
Ngun vn này có u đim là lãi sut thng thp
thm chí bng không, các điu kin tip cn không
quá ngt nghèo. Không nhng th, đn hn tr n
mà doanh nghip cha thu xp đc tin có th xin kht n thêm mt thi
gian na.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

138 Developed by TOPICA v1.0
 Hn ch:
o Th nht, các khon đu t ca h không phi là đu t vào mt v làm n mà
là đu t cho chính ngi ch ca doanh nghip. Các khon đu t này đu
di dng là mt khon cho vay bt k là đu t di dng vn hay vn ch s
hu. Do đó, trong trng hp nào cng cn hoàn tr nu không mun mt bn
bè, ngi thân.
o Th hai, mt trái ca vic kht n d dàng là ngi cho vay có th cn tin bt
thình lình, không có k hoch t trc trong khi các khon thu chi ca doanh

nghip đu đc lên k hoch c th.
o Th ba, trong nhiu trng hp, các khon vay có th làm cho mi quan h
vi bn bè, ngi thân xu đi. iu đó khin cho vic huy đng vn t ngun
này nên hn ch. Nu cn huy đng t ngun này, ch doanh nghip cn cân
nhc k càng và phi có tha thun bng vn bn đ tránh các xung đt có th
xy ra.
7.1.2.2. Vn vay t ngân hàng, các t chc tín dng
ây là ngun vn ln, ph bin và rt sn sàng đ cho
vay. Tuy nhiên, có mt thc t là các ngân hàng, các t
chc tín dng vì lý do an toàn thng mun cho các
doanh nghip đã hot đng n đnh vay hn là các
doanh nghip mi khi s vay.
u đim ca vn vay t ngân hàng và các t chc tín
dng là không phi chia s quyn s hu, tin tr lãi
vay đc coi là chi phí kinh doanh nên đc khu tr vào doanh thu. Tuy nhiên, vay
ngân hàng và các t chc tín dng luôn b sc ép rt ln v vic thanh toán đúng hn
c gc và lãi.
 vay đc vn ngân hàng cn có tài sn th chp. Tài sn th chp có th là bt
đng sn, tài khon tit kim hoc chính tài sn mà doanh nghip dùng vn vay đ đu
t. n k hn thanh toán nu doanh nghip không có kh nng tr n c gc và lãi thì
tài sn th chp s đc ngân hàng dùng đ thanh toán khon n.
H s vay vn t các ngân hàng, các t chc tín dng v c bn gm 4 phn.
 H s pháp lý, bao gm:
o iu l Công ty/Tng công ty.
o Giy phép thành lp/ng ký kinh doanh/Giy phép đu t.
o Quyt đnh b nhim Giám đc.
o Quyt đnh b nhim K toán trng.
o Giy chng nhn mã s thu.
 H s khon vay, bao gm:
o n/Giy đ ngh vay vn (thng theo mu có sn ca ngân hàng).

o Phng án vay vn: mc đích s dng, gii trình hiu qu ca phng án.
o K hoch tr n gc/lãi.
 H s tài sn đm bo khon vay, bao gm:
o i vi bt đng sn: Giy chng nhn quyn s hu nhà và quyn s dng
đt , Giy chng nhn quyn s dng đt…
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 139
o i vi đng sn: Giy đng ký tài sn, Hóa đn tài chính, T khai hi quan,
Hp đng mua bán hàng hóa, Giy chng nhn quyn s hu tài sn hoc giy
t đc bit khác…
o Các quyn bao gm: quyn tác gi, quyn s hu công nghip, quyn đòi n,
quyn đc nhn bo him, các quyn tài sn khác phát sinh t hp đng hoc
t các vn bn pháp lý khác, quyn đi vi phn vn góp trong doanh nghip,
quyn khai thác tài nguyên, các quyn và quyn li phát sinh trong tng lai
(nu có)…
o Các giy t khác: giy chng nhn bo him tài sn, giy phép xây dng
(nhà, xng)…
 H s tài chính (thng t 2 – 3 nm gn nht), bao gm:
o Bng cân đi k toán.
o Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh.
o Thuyt minh báo cáo tài chính.
o Báo cáo lu chuyn tin t.
7.1.3. Vn t các qu đu t mo him (Venture Capital)
Qu đu t mo him (VC) là mt ngành kinh
doanh trong đó các qu đu t tài chính tin hành
các hot đng đu t nhm thu li nhun. Các

doanh nghip nói chung và các doanh nghip mi
khi s nói riêng phi coi các VC là khách hàng.
Vi khách hàng thông thng, doanh nghip bán
sn phm hàng hóa, dch v thì vi các VC, doanh
nghip bán ý tng kinh doanh. Thành công ca
vic tip cn ngun vn này chính là thuyt phc
đc các nhà đu t chuyên nghip b tin ra.
Mt s đim cn lu ý đi vi các doanh nghip khi tip cn ngun vn t các VC:
 Thc cht các VC cng ít khi tht s mo him do phn ln nhng ngi điu hành
không phi là nhà đu t và phi chu trách nhim trc nhà đu t ca h. Do đó
nu doanh nghip chun b các bn báo cáo rõ ràng và k hoch kinh doanh c th
s có c hi nhn đc khon đu t cao hn.
 Cn “Bit ngi – Bit ta” vì các VC không ch có trong tay ý tng kinh doanh
ca doanh nghip, h còn có rt nhiu ý tng đc đáo khác. Do đó, không nên cho
rng ý tng ca mình là đc đáo nht và có t tng, hành đng nh th mình s
đc đu t dù bt c chuyn gì.
 Th hin s trung thc và chuyên nghip, tránh khoa trng hay ha hn nhng
vic nm ngoài kh nng thc hin ca mình. Các nhà đu t tht s và nhân viên
làm vic ti các qu đánh giá cao tính trung thc và tin tng vào nhng ngi
chuyên nghip.
 S có mt ca VC trong hi đng qun tr có th s gây nhng rc ri trong quá
trình kinh doanh. VC s hành đng vì mc tiêu li nhun, h có th không hiu
hoc c tình l đi trit lý kinh doanh và giá tr ct lõi ca doanh nghip. Khi VC rút
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

140 Developed by TOPICA v1.0
vn, h cng có th chuyn nhng s c phn ca mình cho các đi tác còn kém

thin chí hn.
 Các cam kt đu t vn s không đc thc hin mt cách đn gin và d dàng,
vn s đc gii ngân t t và cn c trên kt qu hot đng kinh doanh c th ca
doanh nghip nhn vn.
 Các cam kt h tr t đi ng qun lý tài ba và nhiu kinh nghim s rt khó thành
hin thc do các VC còn rt nhiu vic đ làm và còn nhiu công ty đ đu t.
 Vit Nam, làn sóng đu t mo him ch tht s mnh t sau nm 2001 vi s ra
đi ca mt lot các qu đu t nh IDG, Vinacapital, Mekong Capital, Dragon
Capital… Mt s thông tin c bn v các qu đu t mo him hin đang hot đng
ti Vit Nam nh:

Tên qu Nm Vn (USD) Thông tin

IDG Ventures Vietnam 2004 100 Triu www.idgvv.com.vn

Vinacapital 2003 2 T www.vinacapital.com

Mekong Capital 2001 www.mekongcapital.com

The Mekong Enterprises Fund, Ltd 18,5 Triu www.mekongcapital.com

The Mekong Enterprises Fund II, Ltd 50 Triu www.mekongcapital.com

The Vietnam Azalea Fund, Ltd 100 Triu www.mekongcapital.com

Dragon Capital VP đi din www.dragoncapital.com
7.1.4. Các ngun vn khác
Doanh nghip có th huy đng ngun vn t mt s ngun sau:
 u t chin lc cng có th là mt la chn tt đ
bt đu hoc m rng công vic kinh doanh. Thông

thng nhà đu t chin lc có th là mt công ty
ln trong ngành hoc mt lnh vc kinh doanh có th
s dng dch v ln nhau. i tác là doanh nghip
ln trong ngành thng đu t vi mt điu khon
đc quyn và không mun các doanh nghip khác
trong ngành có đc sn phm, công ngh hoc dch
v ca doanh nghip trc khi h chim lnh toàn b
th trng. u t chin lc có th có nhiu dng,
bao gm vn s hu, khon cho vay, khon tr trc,
cam kt kh nng nhn đc đu t, đi sn phm,
dch v ly vn Còn đi tác đu t chin lc trong lnh vc kinh doanh có th s
dng dch v ln nhau s có sn phm, dch v mà bn cn và cn sn phm, dch
v mà bn có.
 Bán hàng tr trc là cách mà doanh nghip đ ngh khách hàng tài tr cho hot
đng kinh doanh ca mình. Vi cách này doanh nghip có th có mt khon n
ngn hn, có th nh hng đn doanh thu và li nhun do bán hàng  mc giá thp
hn nhng cng mang li nhiu li ích. Li ích ca cách huy đng vn này là chi
phí vn thp, to điu kin giúp doanh nghip lp k hoch bán hàng – doanh thu –
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 141
li nhun, cho phép doanh nghip tp trung vào cht lng sn phm dch v, giúp
duy trì công vic kinh doanh n đnh và bn vng.
 Nhà cung cp cng có th giúp doanh nghip gii quyt mt phn khó khn v
vn khi cho doanh nghip n tin, tr góp khi mua các loi máy móc thit b,
nguyên vt liu.
 Ngoài ra, tin mua máy móc, thit b cng có th đc tài tr t các công ty cho

thuê tài chính. Khi đó tài sn th chp chính là các tài sn mà doanh nghip mi
đu t còn doanh nghip s có ngha v tr mt khon tin đnh k bao gm lãi và
mt phn n gc.
7.2. Chi phí kinh doanh
V c bn, chi phí kinh doanh là khon tin mà
doanh nghip phi b ra đ mua các loi hàng hóa,
dch v cn thit cho quá trình sn xut, kinh doanh.
Tuy nhiên, chi phí và hch toán chi phí kinh doanh
trong mt doanh nghip hot đng n đnh và trong
mt doanh nghip khi s có nhiu đim ging và
khác nhau.
Trong mt doanh nghip đã hot đng trong mt thi
gian, chi phí kinh doanh thng khá n đnh v loi chi phí và v lng. Trong mt
doanh nghip khi s, có nhiu khon chi phí không thng xuyên, nhiu khon phát
sinh có th gây khó khn cho bt c doanh nhân nào không chun b tt v tài chính.
Lit kê và tính toán trc các loi chi phí còn giúp doanh nhân tr li đc câu hi:
cn bao nhiêu vn đ khi nghip?
Các loi chi phí có th đc chia làm 2 nhóm chính: chi phí đ thành lp doanh nghip
và chi phí hot đng thng xuyên.
7.2.1. Chi phí thành lp doanh nghip
Chi phí thành lp doanh nghip bao gm tt c các
khon chi phí cn thit phi b ra t khi có ý tng
kinh doanh cho đn khi doanh nghip hình thành và
bt đu đi vào hot đng. Các khon chi phí này
thng ch phát sinh mt ln hoc không thng
xuyên. Mt s chi phí c th nh sau:
 Chi phí nghiên cu và phát trin: cho dù trc
tip thc hin hay thuê mt công ty chuyên nghip
thì doanh nghip vn mt mt khon chi phí đ điu tra th trng, sn phm hin
ti, nhu cu ca khách hàng mc tiêu, kh nng đáp ng ca doanh nghip…

 Chi phí chun b bn k hoch kinh doanh: chi phí này có th là mt khon
đáng k nu đi thuê hoc bng không ngoi tr thi gian chun b ca chính doanh
nhân khi nghip.
 Chi phí marketing: bao gm chi phí qung cáo, khuyn mi, xúc tin bán hàng…
 Chi phí cho nhà xng, máy móc thit b phc v sn xut.
 Chi phí nhân s: tìm kim, tuyn dng và đào to.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

142 Developed by TOPICA v1.0
 Chi phí cho tr s, vn phòng: bao gm các
khon chi phí nh tin mua, tu sa, trang trí, trang
thit b vn phòng…
 Chi phí t vn: pháp lý, k thut, tài chính,
marketing…
 Chi phí dch v pháp lý: vic đng ký thành lp
doanh nghip có th trc tip làm hoc thông qua
dch v t vn. Các chi phí này bao gm: chi phí
đng ký kinh doanh, chi phí đng ký ch ký và con
du, đng ký mã s thu…
 Chi phí thit k Website: bao gm các chi phí nh chi phí đng ký trang ch,
chi phí thit k website, chi phí marketing…
 Chi phí tn kho ban đu.
7.2.2. Chi phí hot đng thng xuyên
Các chi phí sau đây là nhng chi phí phát sinh thng xuyên trong hot đng sn xut,
kinh doanh:
 Chi phí mua nguyên vt liu, hàng hóa: thông thng phi mt 3 tháng đ khách
hàng quen vi sn phm hàng hóa, khi đó doanh thu mi đ bù đp chi phí. Do đó

phi d trù tin mua nguyên vt liu ít nht 3 tháng đu.
 Chi phí tin lng, tin công: bao gm tin lng ca ch doanh nghip, tin
lng ca lao đng qun lý, tin công ca công nhân.
 Chi phí thuê vn phòng, đa đim kinh doanh:
nu vn phòng, đa đim kinh doanh là ca ch
doanh nghip thì không phi d trù chi phí này, tuy
nhiên vn cn hch toán khon tin này nh là chi
phí c hi ca tài sn riêng dùng vào kinh doanh.
 Chi phí dch v: bao gm dch v ngân hàng, an
ninh, v sinh, dch v vin thông, đin nc…
 Chi phí mua bo him: bao gm bo him tài sn,
bo him cháy n, bo him xã hi, bo him y t…
 Chi phí qung cáo, xúc tin bán hàng.
 Tin lãi tr ngân hàng.
 Tin bo dng máy móc thit b.
 Chi phí hành chính.
 Tin mt d phòng ri ro, bt trc.
7.3. Các vn đ v thu
7.3.1. Các khon thu kinh doanh
7.3.1.1. Thu môn bài
 Mc thu thu môn bài
Thu môn bài thng là loi thu đnh ngch, đánh vào Giy phép kinh doanh
(môn bài) ca các doanh nghip và h kinh doanh cá th. Thu môn bài đc thu
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 143
theo nm, mc thu phân theo bc, thng da vào s vn đng ký kinh doanh,

doanh thu hoc giá tr gia tng ca nm k trc tùy theo tng nc, tng đa
phng.
Vic thu, np thu môn bài hin nay đc điu chnh bi Ngh đnh 75/2002/N-
CP ca Chính Ph và các Thông t 96/2002/TT-BTC, 113/2002/TT-BTC,
42/2003/TT-BTC ca B Tài chính.
 Vit Nam, thu môn bài phân theo bc. Các doanh nghip np thu môn bài cn
c vào vn đng ký ghi trong Giy chng nhn đng ký kinh doanh nh sau:

Bc thu môn bài S vn đng ký (T đng) Thu môn bài hàng nm (ng)

Bc 1 Trên 10 3.000.000

Bc 2 T 5 đn 10 2.000.000

Bc 3 T 2 đn di 5 1.500.000

Bc 4 Di 2 t 1.000.000
H kinh doanh cá th np thu môn bài cn c trên thu nhp bình quân hàng tháng
theo các bc nh sau:

Bc thu Thu nhp 1 tháng (ng) Mc thu c nm (ng)
1 Trên 1.500.000 1.000.000
2 Trên 1.000.000 đn 1.500.000 750.000
3 Trên 750.000 đn 1.000.000 500.000
4 Trên 500.000 đn 750.000 300.000
5 Trên 300.000 đn 500.000 100.000
6 Bng hoc thp hn 300.000 50.000
i vi c s kinh doanh thành lp mi, cn c vào s vn đng ký kinh doanh
nm thành lp đ xác đnh mc thu môn bài. Nu c s kinh doanh thành lp
mi, đc cp đng ký thu, mã s thu trong 6 tháng đu nm thì np mc thu

môn bài c nm, trong 6 tháng cui nm thì np 50% mc thu môn bài c nm.
 Min gim thu môn bài
Theo Thông t 42/2003/TT-BTC, tm thi min thu môn bài đi vi:
o H sn xut mui.
o im bu đin vn hoá xã.
o Các loi báo (báo in, báo nói, báo hình).
o T dch v và ca hàng, ca hiu, kinh doanh trc thuc Hp tác xã hot đng
dch v k thut trc tip phc v sn xut nông nghip.
Cng theo Thông t 42/2003/TT-BTC, tm thi gim 50% mc thu môn bài
đi vi:
o H đánh bt hi sn;
o Các qu tín dng nhân dân xã;
o Các HTX chuyên kinh doanh dch v phc v sn xut nông nghip;
o Các ca hàng, quy hàng, ca hiu… ca HTX và ca Doanh nghip t nhân
kinh doanh ti đa bàn min núi.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

144 Developed by TOPICA v1.0

7.3.1.2. Thu thu nhp doanh nghip
Thu thu nhp là thu đánh vào thu nhp ca cá
nhân và pháp nhân. Trong trng hp đánh vào thu
nhp ca cá nhân, nó đc gi là thu thu nhp cá
nhân. Còn trong trng hp đánh vào thu nhp ca
pháp nhân, nó đc gi là thu doanh nghip, thu thu
nhp doanh nghip, thu s nghip, thu li nhun,
v.v  hu ht các nc, thu thu nhp là ngun thu

ca chính quyn trung ng.  Vit Nam, nhng vn
đ có liên quan đn thu nhp và np thu thu nhp ca doanh nghip đc quy đnh
chi tit trong Lut Thu thu nhp doanh nghip 2009.
 Ngi np thu Thu nhp Doanh Nghip
Ngi np thu thu nhp doanh nghip là t chc hot đng sn xut, kinh doanh
hàng hoá, dch v có thu nhp chu thu, bao gm:
o Doanh nghip đc thành lp theo quy đnh ca pháp lut Vit Nam.
o Doanh nghip đc thành lp theo quy đnh ca pháp lut nc ngoài có c s
thng trú hoc không có c s thng trú ti Vit Nam.
o T chc đc thành lp theo Lut hp tác xã.
o n v s nghip đc thành lp theo quy đnh ca pháp lut Vit Nam.
o T chc khác có hot đng sn xut, kinh doanh có thu nhp.
Lut Thu thu nhp doanh nghip 2009 đã điu chnh đi tng np thu ch còn
là các t chc có thu nhp t hot đng sn xut kinh doanh. Còn các cá nhân có
thu nhp t doanh nghip s chuyn sang np thu thu nhp cá nhân, k c h kinh
doanh cá th.
 Thu nhp chu thu
Ngi np thu có th có c thu nhp phi chu thu và thu nhp đc min thu.
Thu thu nhp phi np ch tính trên khon thu nhp chu thu.
Theo quy đnh ca Lut Thu thu nhp doanh nghip, thu nhp chu thu là các thu
nhp sau đây:
o Thu nhp t hot đng sn xut, kinh doanh hàng hóa, dch v.
o Thu nhp t chuyn nhng vn, chuyn nhng bt đng sn.
o Thu nhp t quyn s hu, quyn s dng tài sn.
o Thu nhp t chuyn nhng, cho thuê, thanh lý tài sn.
o Thu nhp t lãi tin gi, cho vay vn, bán ngoi t.
o Hoàn nhp các khon d phòng.
o Thu khon n khó đòi đã xoá nay đòi đc.
o Thu khon n phi tr không xác đnh đc ch.
o Khon thu nhp t kinh doanh ca nhng nm trc b b sót.

o Các khon thu nhp khác, k c thu nhp nhn đc t hot đng sn xut,
kinh doanh  ngoài Vit Nam.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 145
 Phng pháp tính thu
Tính tính thu thu nhp doanh nghip phi np theo công thc sau:

Thu TNDN phi np = Thu nhp tính thu x Thu sut

Thu nhp tính thu = Thu nhp chu thu –
Các khon
đc min gim thu
Trong đó, thu nhp chu thu bng doanh thu tr các khon chi đc tr ca hot
đng sn xut, kinh doanh cng thu nhp khác, k c thu nhp nhn đc  ngoài
Vit Nam. Các khon chi đc tr là các khon chi thc t phát sinh liên quan đn
hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip; khon chi có đ hóa đn, chng
t theo quy đnh ca pháp lut.
Các khon chi không đc tr khi xác đnh thu nhp chu thu bao gm 14 khon,
đc quy đnh rõ ti Khon 2 – iu 9 – Lut Thu thu nhp doanh nghip.
 Thu sut thu thu nhp doanh nghip
o Thu sut thu thu nhp doanh nghip ph
thông đc quy đnh là 25%.
o Các hot đng tìm kim, thm dò, khai thác du
khí và tài nguyên quý him khác phi chu mc
thu sut t 32% đn 50% phù hp vi tng d
án, tng c s kinh doanh.

 Các trng hp u đãi, min gim thu
o Liên quan ti các u đãi v thu sut thu thu
nhp doanh nghip, t 1/1/2009, mc thu sut
u đãi thu hp li ch còn hai mc là 10% và 20%, b mc thu sut 15%.
o Mc thu sut 10% đc áp dng cho các doanh nghip hot đng trong lnh
vc giáo dc – đào to, dy ngh, y t, vn hóa, th thao và môi trng.
o Cng đc áp dng mc thu sut 10% nhng vi thi hn 15 nm là các
doanh nghip thành lp t d án đu t ti các đa bàn có điu kin kinh t xã
hi đc bit khó khn, khu kinh t, khu công ngh cao; doanh nghip thành lp
t d án công ngh cao, nghiên cu khoa hc, phát trin công ngh, c s h
tng đc bit quan trng, sn xut phn mm.
o Mc thu sut 20% đc áp dng đi vi các hp tác xã dch v nông nghip
và các qu tín dng nhân dân. Các doanh nghip thành lp t d án đu t ti
các đa bàn có điu kin kinh t xã hi khó khn cng đc áp dng mc thu
sut này nhng trong thi gian 10 nm.
V thi gian min thu và gim thu, các doanh nghip thuc đi tng đc
hng mc thu sut 10 %  trên đc min thu ti đa không quá 4 nm và gim
50% s thu phi np không quá 9 nm tip theo.
Doanh nghip thành lp t d án đu t ti các đa bàn kinh t xã hi khó khn
đc min thu ti đa không quá 2 nm và gim 50% s thu phi np ti đa
không quá 4 nm tip theo.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

146 Developed by TOPICA v1.0

7.3.1.3. Thu giá tr gia tng (GTGT)
Giá tr gia tng là khon giá tr tng thêm ca hàng hóa, dch v phát sinh trong quá

trình sn xut, lu thông đn tiêu dùng. Thu GTGT là loi thu ch đánh vào phn giá
tr tng thêm qua mi khâu ca quá trình sn xut kinh
doanh. Tng s thu thu đc  mi khâu bng chính
s thu tính trên giá bán cho ngi tiêu dùng cui
cùng. ây là loi thu gián thu, do ngi sn xut kinh
doanh np h ngi tiêu dùng thông qua vic tính gp
thu này vào giá bán ngi tiêu dùng phi thanh toán.
Nhng quy đnh ca pháp lut v đi tng chu thu,
đi tng không chu thu, ngi np thu, cn c và
phng pháp tính thu, khu tr và hoàn thu GTGT
đc quy đnh trong Lut Thu giá tr gia tng 2009.
 i tng chu thu GTGT
i tng chu thu GTGT là hàng hóa, dch v s dng cho sn xut, kinh doanh
và tiêu dùng  Vit Nam (iu 3 – Lut Thu giá tr gia tng 2009), tr 25 đi
tng không thuc din chu thu (iu 5 – Lut Thu giá tr gia tng 2009).
 Thu sut thu GTGT
iu 8 – Lut Thu giá tr gia tng 2009 quy đnh 3 mc thu sut thu GTGT
là 0%, 5% và 10%. C th nh sau:
o Mc thu sut 0% áp dng đi vi hàng hóa, dch v xut khu, vn ti quc
t và hàng hóa, dch v không chu thu giá tr gia tng quy đnh ti iu 5 ca
Lut này khi xut khu, tr các trng hp chuyn giao công ngh, chuyn
nhng quyn s hu trí tu ra nc ngoài; dch v tái bo him ra nc ngoài;
dch v cp tín dng, chuyn nhng vn, dch v tài chính phái sinh; dch v
bu chính, vin thông; sn phm xut khu là tài nguyên, khoáng sn khai thác
cha qua ch bin.
o Mc thu sut 5% áp dng đi vi hàng hoá, dch v sau đây:
 Nc sch phc v sn xut và sinh hot.
 Phân bón, thuc phòng tr sâu bnh, cht kích thích tng trng.
 Thc n gia súc, gia cm và thc n cho vt nuôi khác.
 Dch v phc v sn xut nông nghip.

 Sn phm trng trt, chn nuôi, thu sn cha qua ch bin.
 M cao su s ch, nha thông s ch.
 Thc phm ti sng; lâm sn cha qua ch bin, tr g, mng.
 ng, ph phm trong sn xut đng.
 Sn phm th công sn xut bng nguyên liu tn dng t nông nghip,
bông s ch, giy in báo.
 Máy móc, thit b chuyên dùng phc v cho sn xut nông nghip.
 Thit b, dng c y t; thuc phòng bnh, cha bnh; sn phm hóa dc,
dc liu.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 147
 Giáo c dùng đ ging dy và hc tp; dng c chuyên dùng cho ging dy,
nghiên cu, thí nghim khoa hc.
 Hot đng vn hoá, trin lãm, th dc, th thao; biu din ngh thut; sn
xut phim; nhp khu, phát hành và chiu phim.
  chi cho tr em, sách các loi.
 Dch v khoa hc, công ngh.
o Mc thu sut 10% áp dng đi vi hàng hoá, dch v không bao gm các
hàng hóa, dch v k trên.
 Phng pháp tính thu GTGT
Có hai phng pháp tính thu GTGT là phng
pháp khu tr thu và phng pháp tính thu
trc tip trên giá tr gia tng (iu 10, 11 – Lut
Thu giá tr gia tng 2009).
o Các đn v t chc kinh doanh khi áp dng
phng pháp khu tr thu yêu cu phi

s dng hóa đn giá tr gia tng. Khi lp
hóa đn phi ghi đy đ giá bán cha có thu (k c ph thu, phí ngoài giá
bán), thu GTGT, tng giá thanh toán đi vi ngi mua.
S thu GTGT phi np theo phng pháp khu tr đc tính theo công
thc sau:

S thu GTGT phi np = S thu GTGT đu ra – S thu GTGT đu vào
Trong đó, s thu GTGT đu ra bng tng s thu GTGT ca hàng hóa, dch
v bán ra ghi trên hóa đn GTGT; s thu GTGT đu vào đc khu tr bng
tng s thu GTGT ghi trên hóa đn GTGT mua hàng hóa, dch v hay chng
t np thu GTGT ca hàng hóa nhp khu.
o Phng pháp tính thu trc tip trên giá tr gia tng đc áp dng đi vi c
s kinh doanh và t chc, cá nhân nc ngoài kinh doanh không có c s
thng trú ti Vit Nam nhng có thu nhp phát sinh ti Vit Nam cha thc
hin đy đ ch đ k toán, hóa đn, chng t; hot đng mua bán vàng bc,
đá quý.
S thu GTGT phi np theo phng pháp tính thu trc tip trên giá tr gia
tng đc tính theo công thc sau:
S thu GTGT
phi np
=
GTGT ca HH, DV
chu thu bán ra
x
Thu sut thu GTGT
ca HH, DV tng ng
Trong đó GTGT ca hàng hóa, dch v đc xác đnh bng giá thanh toán ca
hàng hóa dch v bán ra tr giá thanh toán ca hàng hóa dch v mua vào
tng ng.
 Min gim thu giá tr gia tng

Các đi tng không chu thu gm có 25 nhóm đi tng, đc quy đnh ti iu
5 – Lut Thu giá tr gia tng.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

148 Developed by TOPICA v1.0

7.3.1.4. Thu xut – nhp khu
 Mc đích ca thu xut – nhp khu
Thu xut – nhp khu là tên gi chung đ gi hai loi thu trong lnh vc thng
mi quc t là thu xut khu và thu nhp khu. Thu nhp khu đánh vào hàng
hóa nhp khu, thu xut khu đánh vào hàng hóa xut khu.
Mc đích chung ca thu xut nhp khu là tng thu
ngân sách quc gia. Ngoài ra, thu xut khu còn
đc Nhà nc s dng đ gim xut khu nhng
mt hàng không khuyn khích xut khu, s dng
ngun tài nguyên khan him đang b cn kit, nhng
mt hàng nh hng đn an ninh lng thc hay an
ninh quc gia. Thu nhp khu đc s dng đ:
o Gim nhp khu dn ti gim thâm ht
thng mi;
o Chng li hành vi bán phá giá, tng giá lên ti
mc chung ca th trng;
o Bo h cho các lnh vc sn xut then cht;
o Bo h cho các ngành công nghip còn non tr;
o Tr đa vic dng hàng rào thu quan trong các cuc chin tranh thng mi.
 i tng chu thu và đi tng np thu
i tng np thu xut – nhp khu chính là các

t chc, cá nhân có hàng hóa xut khu – nhp
khu thuc đi tng chu thu.
i tng chu thu đc quy đnh ti iu 2 –
Lut Thu xut – nhp khu: tt c các loi hàng
hóa xut khu, nhp khu qua ca khu biên gii
Vit Nam; hàng hóa đc đa t th trng trong
nc vào khu phi thu quan hoc ngc li tr các loi hàng hóa sau đây:
o Hàng hóa vn chuyn quá cnh hoc mn đng qua ca khu, biên gii Vit
Nam, hàng hóa chuyn khu theo quy đnh ca Chính ph.
o Hàng hóa vin tr nhn đo, vin tr không hoàn li.
o Hàng hóa t nc ngoài vào khu phi thu quan và ngc li, hàng hóa vn
chuyn gia các khu phi thu quan.
o Hàng hóa là phn du khí thuôc thu tài nguyên ca Nhà nc khi xut khu.
 Phng pháp tính thu xut – nhp khu
Không ging thu môn bài vi các bc thu c đnh hay thu thu nhp doanh
nghip vi 3 mc thu sut (10%, 20%, 25%). Cn c tính thu xut nhp khu là
thu sut theo t l phn trm (%) hay mc thu tuyt đi quy đnh trên mt đn v
hàng hóa đi vi tng mt hàng đc ghi trong Biu thu ti thi đim tính thu.
Biu thu này thng xuyên thay đi do đó các doanh nghip có hot đng xut –
nhp khu thng xuyên cn chú ý cp nht Biu thu này.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 149
Công thc tính thu xut – nhp khu đi vi nhng mt hàng áp dng thu sut
theo t l phn trm:

S thu XNK

phi np
=
S lng đn
v mt hàng i
thc t XNK
x
Giá tính thu 1
đn v mt hàng i
x
Thu sut
mt hàng i
Công thc tính thu xut – nhp khu đi vi nhng mt hàng áp dng mc thu
tuyt đi:

S thu XNK
phi np
=
S lng đn v mt hàng i
thc t XNK
x
Mc thu tuyt đi
trên 1 đn v mt hàng i
 Min gim thu xut – nhp khu
Mt s loi hàng hóa sau đây thuc danh mc
hàng hóa min thu xut nhp khu:
o Hàng hóa, máy móc thit b tm nhp, tái
xut hoc tm xut, tái nhp tham d hi
ch, trin lãm, gii thiu sn phm, phc
v công vic trong thi gian nht đnh.
o Hàng hóa là tài sn di chuyn.

o Hàng hóa ca t chc, cá nhân nc ngoài đc hng quyn min tr ngoi
giao.
o Hàng hóa nhp khu đ gia công ri xut hoc xut khu đ gia công ri
tái nhp.
o Hàng hóa xut khu, nhp khu trong tiêu chun hành lý min thu.
o Hàng hóa nhp khu đ to tài sn c đnh cho d án khuyn khích đu t,
s án đu t bng ngun vn h tr phát trin chính thc (ODA).
o Hàng hóa nhp khu phc v hot đng du khí.
o Hàng hóa nhp khu đ trc tip s dng vào hot đng nghiên cu khoa hc
và phát trin công ngh.
o Nguyên liu, vt t, linh kin nhp khu đ sn xut ca d án thuc Danh mc
lnh vc đc bit khuyn khích đu t hoc Danh mc đa bàn có điu kin
kinh t xã hi đc bit khó khn đc min thu nhp khu trong thi hn
5 nm, k t khi bt đu sn xut.
o Hàng hóa sn xut, gia công, tái ch, lp ráp ti khu phi thu quan không s
dng nguyên liu, linh kin nhp khu t nc ngoài khi nhp khu vào th
trng trong nc.
Ngoài ra, hàng hóa xut – nhp khu đang trong quá trình giám sát ca c quan hi
quan nu b h hng, mt mát đc c quan, t chc có thm quyn giám đnh
chng nhn thì đc xét gim thu tng ng vi t l tn tht thc t ca
hàng hóa.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

150 Developed by TOPICA v1.0

7.3.2. Các khon thu thuê nhân công
Thu thu nhp cá nhân là thu đánh vào thu nhp

ca cá nhân c trú có thu nhp phát sinh trong và
ngoài lãnh th Vit Nam, cá nhân không c trú
nhng có thu nhp chu thu phát sinh trong lãnh
th Vit Nam.
Theo Lut Thu thu nhp cá nhân 2007 (Khon 2 –
iu 3), thu nhp t tin lng, tin công là thu
nhp chu thu thu nhp cá nhân.
Thc cht, vic kê khai và np thu thu nhp cá nhân là ca tng cá nhân. Tuy nhiên,
theo nguyên tc khu tr ti ngun thì doanh nghip, h kinh doanh cá th vi t cách
là t chc, cá nhân tr thu nhp có trách nhim kê khai, khu tr, np thu vào ngân
sách Nhà nc và quyt toán đi vi các loi thu nhp chu thu tr cho đi tng
np thu.
C th, thu nhp t tin lng, tin công bao gm các khon sau:
 Tin lng, tin công và các khon có tính cht tin lng, tin công.
 Các khon tr cp, ph cp tr các khon ph cp theo quy đnh ca pháp lut
ti Mc b – Khon 2 – iu 3 – Lut Thu thu nhp cá nhân 2007.
 Tin thù lao di các hình thc.
 Tin nhn đc t vic tham gia hip hi kinh doanh, hi đng qun tr, ban
kim soát, hi đng qun lý và các t chc.
 Các khon li ích khác bng tin hoc không bng tin.
 Tin thng, tr các loi tin thng đc quy đnh ti Mc e – Khon 2 – iu 3 –
Lut Thu thu nhp cá nhân 2007.
7.3.2.2. Bo him xã hi, bo him y t và bo him tht nghip
 Bo him xã hi
Bo him xã hi là mt trong nhng ngun thu ch yu ca chính sách an sinh xã
hi. Bo him xã hi đm bo to ra ngun thu nhp thay th trong trng hp
ngun thu nhp bình thng b gián đon hoc mt hn. Ti Vit Nam, các quy
đnh v bo him xã hi đi vi ngi lao đng làm công n lng đc quy đnh
trong Lut Bo him xã hi 2006.

Có 02 loi hình bo him xã hi: Bo him xã hi bt buc và bo him xã hi t
nguyn.
o Loi hình bo him xã hi bt buc đc áp dng đi vi nhng doanh nghip
s dng t 10 lao đng tr lên, hoc ngi lao đng tham gia bo him xã hi
bt buc là công dân Vit Nam, làm vic theo hp đng lao đng không xác
đnh thi hn, hp đng lao đng có thi hn t đ 3 tháng tr lên.
o Loi hình bo him xã hi t nguyn: Ngi lao đng làm vic  nhng ni
s dng di 10 lao đng hoc làm nhng công vic thi hn di 03 tháng,
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 151
theo mùa v, hoc các công vic có tính cht tm thi khác thì các khon
bo him xã hi đc tính vào tin lng do ngi s dng lao đng tr
đ ngi lao đng tham gia bo him xã hi theo loi hình t nguyn hoc
t lo liu v bo him.
Qu Bo him xã hi đc hình thành t các ngun sau đây:
o Ngi s dng lao đng đóng 15% so vi tng qu tin lng ca nhng
ngi tham gia Bo him xã hi trong doanh nghip, trong đó 3% đ chi vào
qu m đau, thai sn; 1% vào qu tai nn lao đng, bnh ngh nghip; 11%
vào qu hu trí, t tut.
o Ngi lao đng đóng 5% tin lng tháng đ chi các ch đ hu trí và t tut.
Nhà nc đóng và h tr thêm đ đm bo thc hin ch đ Bo him xã hi
đi vi ngi lao đng.
o Các ngun khác : Ví d tài tr ca các cá nhân, Hi t thin trong và ngoài
nc Vic t chc thu Bo him xã hi do t chc Bo him xã hi Vit
Nam thc hin.
 Bo him y t

Bo him y t là hình thc bo him trong lnh
vc chm sóc sc khe, không vì mc đích li
nhun, do Nhà nc t chc thc hin. Bo
him y t toàn dân là khi các đi tng quy đnh
trong lut bo him y t đu tham gia bo him
y t. Các quy đnh hin hành v bo him y t là
Lut bo him y t 2008 và Ngh đnh
62/2009/N-CP quy đnh chi tit và hng dn thi hành mt s điu ca Lut Bo
him y t.
Trc đây, mc đóng bo him y t đc quy đnh ti iu 15 – Ngh đnh
63/2005/N-CP. Theo đó, mc phí bo him y t hàng tháng bng 3% tin công,
tin lng ca ngi lao đng. Trong đó, ngi lao đng đóng 1%, ngi s dng
lao đng đóng 2%.
Lut Bo him y t 2008 quy đnh mc đóng bo him y t hàng tháng không quá
6% tin công, tin lng; trong đó, ngi lao đng đóng 1/3, ngi s dng lao
đng đóng 2/3. Chính ph ban hành Ngh đnh 62/2009/N-CP thay th cho Ngh
đnh 63. T 1/7/2009 đn 31/12/2009, phí bo him y t đi vi ngi lao đng
vn gi  mc 3%. T 1/1/2010, mc phí này tng lên 4,5%; nh vy, ngi lao
đng s phi đóng 1,5%, ngi s dng lao đng s phi đóng 3% mc tin công,
tin lng tr cho ngi lao đng.
 Bo him tht nghip
Bo him tht nghip là hình thc bo him nhm đa ra mt khon h tr tài
chính tm thi dành cho nhng ngi b mt vic và đáp ng đ yêu cu theo Lut
v bo him tht nghip.
Ngun hình thành qu bo him tht nghip: qu Bo him tht nghip đc
hình thành t 3% tin lng, tin công tháng ca ngi lao đng. Trong đó, ngi
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

152 Developed by TOPICA v1.0
lao đng đóng 1%, ngi s dng lao đng đóng 1% và Nhà nc ly t ngân sách
h tr 1%. Ngoài ra có tin sinh li ca hot đng đu t qu và các ngun thu
hp pháp khác.
i tng đc nhn bo him tht nghip là công dân
Vit Nam làm vic theo hp đng lao đng hoc hp
đng làm vic mà các hp đng này không xác đnh
thi hn hoc xác đnh thi hn t đ 12 tháng – 36
tháng vi ngi s dng lao đng có t 10 lao đng
tr lên.
iu kin đ đc hng bo him tht nghip là phi
đóng Bo him tht nghip đ 12 tháng tr lên trong
vòng 24 tháng trc khi b mt vic làm hoc chm
dt hp đng lao đng theo quy đnh ca pháp lut; đã
đng ký vi c quan lao đng khi b mt vic hoc
chm dt hp đng lao đng và cha tìm đc vic
làm sau 15 ngày k t ngày đng ký vi c quan lao đng theo quy đnh.
Tr cp tht nghip là khon tin hàng tháng đc tr cho ngi lao đng tham gia
Bo him tht nghip khi b tht nghip có đ điu kin hng Bo him tht
nghip theo quy đnh hoc ngi đc u quyn theo quy đnh. Mc tr cp tht
nghip hàng tháng bng 60% mc bình quân tin lng, tin công tháng đóng Bo
him tht nghip ca 6 tháng lin k trc khi b mt vic làm, hoc chm dt hp
đng lao đng theo quy đnh ca pháp lut lao đng, hoc chm dt hp đng làm
vic theo quy đnh ca pháp lut v cán b, công chc.
Thi gian hng tr cp tht nghip hàng tháng ph thuc vào thi gian làm vic
có đóng bo him tht nghip ca ngi lao đng, c th:
o 3 tháng, nu có t đ 12 tháng đn di 36 tháng đóng BHTN.
o 6 tháng, nu có t đ 36 tháng đn di 72 tháng đóng BHTN.
o 9 tháng, nu có t đ 72 tháng đn di 144 tháng đóng BHTN.

o 12 tháng, nu có t đ 144 tháng đóng BHTN tr lên.
7.3.3. Các khon thu và l phí khác
7.3.3.1. Thu tiêu th đc bit
 Thu tiêu th đc bit là loi thu gián thu, đánh vào mt s loi hàng hóa đc bit.
Doanh nghip là ngi np thu nhng thc cht ngi tiêu dùng mi chu thu vì
thu đc cng vào vi giá bán.
 Cn c tính thu tiêu th đc bit là giá ca hàng hóa, dch v chu thu và thu
sut. Thu tiêu th đc bit phi np đc tính theo công thc sau:
Thu TTB phi np = Giá tính thu TTB x Thu sut thu TTB
 V điu kin min gim thu, ngi sn xut hàng hóa thuc din phi np thu
tiêu th đc bit s đc xét gim thu trong trng hp gp khó khn do thiên tai,
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 153
tai nn bt ng. Mc gim thu đc xác đnh trên c s tn tht thc t, nhng
không vt quá 30% s thu phi np ca nm xy ra thit hi và không vt quá
giá tr ca tài sn sau khi đc bi thng (nu có).
7.3.3.2. L phí trc b
Các quy đnh v thu trc b đc quy đnh ti Ngh đnh 176/1999/N-CP và Ngh
đnh 80/2008/N-CP ca Chính ph.

Các doanh nghip có tài sn thuc đi tng chu thu trc b phi np l phí trc
b trc khi đng ký quyn s hu hoc quyn s dng ti C quan Nhà nc có thm
quyn. Các tài sn là đi tng chu l phí trc b bao gm:
 Nhà đt.
 Phng tin vn ti.
 Súng sn, súng th thao.

Cn c tính l phí trc b là giá tính l phí trc b và t l (%) l phí trc b. L
phí trc b phi np đc tính theo công thc sau:

L phí trc b phi np = Giá tr ca tài sn x Mc thu l phí trc b (%)
Trong đó, t l (%) l phí trc b đc quy đnh nh sau:
 Nhà đt là 0,5%.
 Tàu, thuyn là 1%; riêng tàu đánh cá xa b là 0,5%.
 Ô tô, xe máy, súng th thao, súng sn là 2%.
  các thành ph trc thuc Trung ng, thành ph thuc tnh, th xã ni y ban
nhân dân tnh đóng tr s np l phí trc b là 5%.
 i vi xe máy, t ln th 2 tr đi np l phí trc b là 1%.
 Ô tô ch ngi di 10 ch ngi (k c lái xe) np l phí trc b t 10%
đn 15%.
 Mc thu l phí ti đa là 500 triu đng/tài sn, tr ô tô di 10 ch ngi.
Th tc kê khai và thanh toán l phí trc b nh sau:
 Mi ln nhn tài sn (do mua, chuyn đi, chuyn nhng, đc biu, tng, cho,
tha k, ), ch tài sn, hoc ngi đc ch tài sn u quyn, phi kê khai l phí
trc b vi c quan thu đa phng ni đng ký quyn s hu, s dng tài sn.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

154 Developed by TOPICA v1.0
 Thi hn phi kê khai l phí trc b vi c quan thu chm nht là 30 ngày k t
ngày làm giy t chuyn giao tài sn gia hai bên hoc ngày ký xác nhn "h s
tài sn hp pháp" ca c quan nhà nc có thm quyn.
 Nhn đc h s kê khai l phí trc b, trong thi hn 3 ngày làm vic (đi vi
nhà, đt) hoc trong 1 ngày làm vic (đi vi tàu thuyn, ô tô, xe máy, súng sn,
súng th thao), c quan thu thc hin kim tra t khai, đi chiu vi các giy t

có liên quan và cn c vào các quy đnh hin hành đ xác đnh và ghi vào thông
báo np l phí trc b.
 Trong thi hn ti đa là 30 ngày k t ngày nhn đc thông báo np l phí trc
b ca c quan thu, ch tài sn thc hin np tin l phí trc b vào Ngân sách
nhà nc ti Kho bc nhà nc hoc c quan thu (đi vi đa phng cha t
chc thu l phí trc b qua Kho bc Nhà nc).

THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

v1.0 Developed by TOPICA 155

TÓM LC CUI BÀI
Trong bài 7 chúng ta đã xem xét các ni dung sau đây:
 Vn đ to vn cho hot đng sn xut, kinh doanh; phân tích các ngun vn mà doanh
nghip có th tip cn đc vi quy mô, điu kin tip cn, chi phí, u đim và hn ch khác
nhau. V c bn, có 4 ngun c bn bao gm vn ca các thành viên sáng lp, vn vay, vn
t các qu đu t mo him (VC) và các ngun vn khác.
 Phân loi chi phí kinh doanh theo thi đim và mc đích s dng trong quá trình to lp
doanh nghip. Các chi phí đó có th đc chia thành hai nhóm: chi phí đ thành lp doanh
nghip và chi phí hot đng thng xuyên.
 Các loi thu cn phi np trong quá trình sn xut, kinh doanh. Các vn đ c bn nh loi
thu, mc đích, đi tng chu thu, đi tng np thu, thu sut, cn c và phng pháp
tính thu, các trng hp min gim thu. Các khon thu và l phí liên quan đn quá trình
sn xut, kinh doanh đc chia thành 3 nhóm nh sau:
o Các khon thu kinh doanh (Thu môn bài, Thu thu nhp doanh nghip, Thu giá tr gia
tng, Thu xut – nhp khu).
o Các khon thu thuê nhân công (Thu thu nhp cá nhân, Bo him xã hi, Bo him y t,

bo him tht nghip).
o Các khon thu và l phí khác (Thu tiêu th đc bit, L phí trc b).
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM

156 Developed by TOPICA v1.0
CÂU HI ÔN TP
1. Ti sao cn đánh giá và la chn các ngun vn khi có nhu cu vn phc v sn xut,
kinh doanh? Ly ví d minh ha.
2. u đim và hn ch ca vic t tài tr khi khi nghip?
3. u đim và hn ch khi dùng vn vay đ khi nghip?
4. u đim và hn ch khi dùng vn t các qu đu t mo him (VC) đ khi nghip?
5. Chi phí thành lp doanh nghip và chi phí hot đng thng xuyên gm có nhng khon
chính nào? Ý ngha ca vic phân loi này?
6. Thu môn bài là gì? Các bc thu môn bài?
7. Thu thu nhp doanh nghip là gì? i tng nào phi np thu thu nhp doanh nghip?
Thu sut và phng pháp tính thu?
8. Thu giá tr gia tng là gì? Thu sut và phng pháp tính thu?
9. Thu xut – nhp khu là gì? Mc đích đánh thu? Thu sut phng pháp tính thu ?
10. Mc đích ca Bo him xã hi và Bo him y t? Trách nhim và mc đóng BHXH
và BHYT ca ngi lao đng và ngi s dng lao đng?
11. Thu tiêu th đc bit là gì? Các loi hàng hóa và dch v b đánh thu? Phng pháp
tính thu?