THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 47
Ni dung
La chn tên ca công ty, sn phm/
dch v.
Xác đnh và la chn cách thc to lp
doanh nghip.
Th tc đng ký kinh doanh.
Hng dn hc Mc tiêu
Nghe ging và đc tài liu đ nm bt các
ni dung chính.
Làm bài tp và luyn thi trc nghim theo
yêu cu ca tng bài.
Liên h và ly các ví d trong thc t đ
minh ha cho ni dung bài hc.
Cp nht nhng thông tin v kinh t,
xã hi trên báo, đài, tivi, mng internet và
tác đng ca chúng ti hot đng sn xut,
kinh doanh ca các doanh nghip.
Thi lng hc
6 tit
Hiu các nguyên tc trong la chn tên
công ty, tên sn phm/dch v.
La chn hình thc kinh doanh, loi
hình doanh nghip phù hp vi ý
tng, kh nng huy đng vn, kh
nng điu hành.
Các loi hình doanh nghip (Lut Doanh
nghip 2005).
nh giá và mua li doanh nghip.
Hình thc kinh doanh nhng quyn
thng mi (Franchising).
Các th tc đng ký kinh doanh.
BÀI 3: TÊN VÀ CU TRÚC CÔNG TY
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
48 Developed by TOPICA v1.0
TÌNH HUNG KHI NG BÀI
Ph 24 – T món ngon dân dã đn thng hiu kinh doanh nhng quyn hàng đu
Vit Nam
Ph là món n ni ting ca Vit Nam. ây vn là món n
đc trng ca min Bc nhng đã vt qua khi ranh gii
vùng min đ tr thành món n ph bin trên c nc và
ngày càng đc bn bè quc t bit đn. Tuy nhiên, t trc
khi xut hin thng hiu Ph 24, món ph vn đc bit
đn nh mt thc n bình dân, bán các quán l đng hoc
các ca hiu nh l. Ph 24 và mt s thng hiu khác nh
Ph Vuông, Ph Cali đã dn thay đi hình nh này.
Ph 24 đc ch bin t 24 thành phn nguyên liu và gia v ho hng. Khu v ca ph đc
tính toán sao cho phù hp vi đi đa s khách hàng trong nc và nc ngoài nhng vn gi
đc nhng hng v riêng có ca món ph so vi các món n tng t khác. Quy trình ch
bin cng rt nghiêm ngt đ đm bo v sinh và b dng ca món n.
Không gian ca ca hàng cng đc chm chút to nên mt hình nh đc đáo, hoàn chnh cho
Ph 24. Không gian mang đm không khí m thc Vit vi nhng chic bàn nh, nhng bng
gh dài, nhng chic gh đu đu gn gi mà hp dn. Trên tng là nhng bc tranh dng c
làm bp, dãy phin cà phê kiu Vit Nam. Thc ung cng là nhng món quen thuc nh café
đen, café sa nóng, café đá, café sa đá cng hp dn không ch khách hàng ngi Vit.
Chin lc phát trin lâu dài ca Ph 24 là nhân rng mô hình quán ph ti Vit Nam và nc
ngoài thông qua hình thc nhng quyn thng mi và hp tác kinh doanh. Trong 2 nm đu,
Ph 24 tp trung xây dng tính đng b ca mô hình kinh doanh nhm to nn tng cho chin
lc nhng quyn thng mi (franchising) dài hn sau này. Thng hiu Ph 24 cng đc
đng ký trong và ngoài nc. Các khâu t chc, hun luyn, đào to… cng đc đu t đ h
tr ti đa cho phía đi tác đc nhng quyn thng mi.
Ca hàng Ph 24 đu tiên đc m trên đng Nguyn Thip (Qun 1, Thành ph H Chí
Minh) tháng 6/2003. n 6/2010, Ph 24 đã m đc 57 ca hàng ti 6 tnh, thành ph (Thành
ph H Chí Minh, Hà Ni, à Nng, Vng Tàu, Nha Trang, Bình Dng) và 16 ca hàng
nc ngoài ti Jakarta (Indonesia), Manila (Philippines), Seoul (Hàn Quc), Phnom Penh
(Campuchia) và Hng Kông. Chính Ph 24 đã to cho món ph mt din mo đp hn và phù
hp hn vi xu hng hi nhp.
Câu hi
1. Hãy lit kê nhng yu t dn đn s thành công cho thng hiu Ph 24?
2. Theo bn tên gi Ph 24 gi nên nhng điu gì?
3. Mô hình kinh doanh nhng quyn thng mi phù hp vi sn phm và chin lc phát
trin ca công ty nh th nào?
4. Các thách thc mà Ph 24 gp phi và nhng bin pháp đ bo v và phát trin mô hình
kinh doanh ca mình?
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 49
3.1. La chn tên công ty
Khi bt đu mt ý tng, khi s mt d án kinh doanh mi ngi ta thng lp mt
công ty đ thc hin. Khi đó vic la chn tên công ty là mt phn rt quan trng
trong quá trình trin khai, hin thc hóa d án. Rt nhiu sn phm, công ty có tên gi
thu hút đc cm tình trong khi đó cng không thiu nhng tên gi li gây ra cm giác
hoang mang, nghi ng, thm chí còn gây ra s phn cm.
V tm quan trng ca tên gi, cng ging nh bt k ch th nào tham gia các quan
h xã hi và pháp lut, mt doanh nghip cn phi có tên gi đ cá bit hóa vi ch
th khác. Vic la chn tên cho doanh nghip cng phi đm bo nhng yêu cu nht
đnh c v khoa hc, ngh thut và không sai lut. Tên gi là s khi đu ca mt
doanh nghip, do đó nó phi đáp ng các yêu cu sau:
Tên phi ngn gn và d nh
Tên doanh nghip tn ti trong sut quá trình hot đng ca doanh nghip, đ mi
ngi có th d dàng ngh đn nó và không quên thì tên doanh nghip phi ngn
gn và d nh. Nói nh vy không có ngha là tên càng ngn gn thì càng tt mà
ngn gn và d nh luôn đi lin vi nhau. đt đc điu đó thì tên doanh
nghip trc ht phi d đc, cho dù tên đó là tên riêng hay tên ghép t nhng ch
cái, con s vi nhau thì d đc là điu quan trng nht.
Tên phi gi cho ngi đc mt cm giác nào đó
ây là yêu cu v mt ngh thut ca tên. Phi tránh các tên gây cho ngi đc
s phn cm hay liên tng đn mt điu không may mn và phi cho ngi đc
mt cm giác nào đó. Nói nh vy không có ngha tên doanh nghip phi gn vi
mt sn phm, dch v hay mt vùng đa lý, bi vì, trong quá trình kinh doanh
doanh nghip có th kinh doanh nhiu ngành ngh và trên nhiu phm vi đa lý
khác nhau.
Tên doanh nghip phi đúng lut
ây là yêu cu quan trng nht, vì dù bn đã chn đc mt cái tên hay và có ý
ngha đi vi bn nhng khi kim tra li không đúng vi quy đnh ca pháp lut
thì cng không th tr thành hin thc. Theo quy đnh ca Lut Doanh nghip
2005 và Ngh đnh 88/2006/N – CP ngày 29 tháng 08 nm 2006 v đng ký kinh
doanh thì tên ca doanh nghip phi đáp ng nhng yêu cu sau:
o Tính pháp lý (đ đc bo h).
o Phù hp vi ngành kinh doanh.
o Phù hp vi hình nh ca doanh nghip.
o Phù hp vi th trng mà doanh nghip hng đn .
o n tng d chu hay cm giác suy ngh, tò mò…
o Tránh b hiu nhm, ngn cm, phn cm.
3.1.1. Yêu cu ca vic đt tên doanh nghip
3.1.1.1. Tên bng ting Vit
Tên doanh nghip phi vit đc bng ting Vit, có th kèm theo ch s và ký hiu,
phát âm đc và phi có hai thành t sau đây:
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
50 Developed by TOPICA v1.0
Thành t th nht: Loi hình doanh nghip, bao gm: công ty trách nhim hu
hn (cm t trách nhim hu hn có th vit tt là TNHH); công ty c phn (t c
phn có th vit tt là CP); công ty hp danh (t hp danh có th vit tt là HD);
doanh nghip t nhân (t t nhân có th vit tt là TN).
Thành t th hai: Tên riêng ca doanh nghip
Riêng doanh nghip có vn đu t nc ngoài có th s dng tên riêng bng
ting nc ngoài đã đng ký đ cu thành mt phn hoc toàn b tên riêng ca
doanh nghip.
Doanh nghip có th s dng ngành, ngh kinh doanh, hình thc đu t hay yu t
ph tr khác đ cu thành tên riêng ca doanh nghip nu doanh nghip có đng
ký kinh doanh ngành, ngh đó hoc thc hin đu t theo hình thc đó. Khi không
còn kinh doanh ngành, ngh hoc thc hin hình thc đu t đã dùng đ cu thành
tên riêng ca doanh nghip thì doanh nghip phi đng ký đi tên.
Nu tên riêng ca doanh nghip s dng các thành t có tính cht mô t xut x,
cht lng hàng hóa, dch v thì phi đc c quan qun lý nhà nc xác nhn.
3.1.1.2. Nhng điu cm trong đt tên doanh nghip
Không đc đt tên trùng hoc tên gây nhm ln vi tên ca doanh nghip khác đã
đng ký trong phm vi tnh, thành ph trc thuc Trung ng. Quy đnh này
không bao gm doanh nghip đã b thu hi Giy chng nhn đng ký kinh doanh.
Không đc s dng tên c quan nhà nc, đn v lc lng v trang nhân dân,
tên ca t chc chính tr, t chc chính tr – xã hi đ làm toàn b hoc mt phn
tên riêng ca doanh nghip, tr trng hp có s chp thun ca c quan, đn v
hoc t chc đó.
Không đc s dng t ng, ký hiu vi phm truyn thng lch s, vn hoá, đo đc
và thun phong m tc ca dân tc, tên danh nhân đ đt tên riêng cho doanh nghip.
Không đc s dng tên thng mi ca t chc, cá nhân khác đã đng ký bo h
đ cu thành tên riêng ca doanh nghip tr trng hp đc s chp thun ca
ch s hu tên thng mi đó. Doanh nghip phi t chu trách nhim trc pháp
lut nu vi phm quy đnh này. Trng hp tên ca doanh nghip vi phm các quy
đnh ca pháp lut v bo h quyn s hu công nghip đi vi tên thng mi thì
doanh nghip có tên vi phm phi đng ký đi tên.
3.1.1.3. Tên trùng và tên gây nhm ln
Tên trùng là trng hp tên ca doanh nghip yêu cu đng ký đc vit và đc
bng ting Vit hoàn toàn ging vi tên ca doanh nghip đã đng ký.
Các trng hp sau đây đc coi là gây nhm ln vi tên ca các doanh nghip khác:
o Tên bng ting Vit ca doanh nghip yêu cu đng ký đc đc ging nh tên
doanh nghip đã đng ký.
o Tên bng ting Vit ca doanh nghip yêu cu đng ký ch khác tên doanh
nghip đã đng ký bi ký hiu "&"; ký hiu "–" ; ch "và".
o Tên vit tt ca doanh nghip yêu cu đng ký trùng vi tên vit tt ca doanh
nghip khác đã đng ký.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 51
o Tên bng ting nc ngoài ca doanh nghip yêu cu đng ký trùng vi tên
bng ting nc ngoài ca doanh nghip khác đã đng ký.
o Hoc trng hp tên riêng ca doanh nghip yêu cu đng ký ch khác vi tên
riêng ca doanh nghip đã đng ký bi mt hoc mt s các s t nhiên, s th
t hoc mt hoc mt s ch cái ting Vit (A, B, C, ) ngay sau tên riêng ca
doanh nghip đó, tr trng hp doanh nghip yêu cu đng ký là doanh
nghip con ca doanh nghip đã đng ký. Tên riêng ca doanh nghip trùng
vi tên riêng ca doanh nghip đã đng ký.
o Tên riêng ca doanh nghip yêu cu đng ký khác vi tên riêng ca doanh
nghip đã đng ký bi t "tân" ngay trc, hoc “mi" ngay sau tên ca doanh
nghip đã đng ký. Tên riêng ca doanh nghip yêu cu đng ký ch khác tên
riêng ca doanh nghip đã đng ký bi các t "min Bc", "min Nam", "min
Trung", "min Tây", "min ông" hoc các t có ý ngha tng t; tr trng
hp doanh nghip yêu cu đng ký là doanh nghip con ca doanh nghip đã
đng ký.
3.1.2. Các bc tin hành la chn tên doanh nghip
3.1.2.1. Nghiên cu v th trng và thng hiu ca đi th cnh tranh
Nghiên cu v th trng và thng hiu ca đi th
cnh tranh giúp cho doanh nghip có đnh hng đc
tên gi phù hp vi ngành kinh doanh, phù hp vi th
trng mà doanh nghip hng đn. ng thi, tên gi
cng góp phn xây dng hình nh mong mun ca
doanh nghip trong tâm trí khách hàng. Khi nghiên
cu v th trng và đi th cnh tranh cn tr li đc
các câu hi sau:
Doanh nghip hot đng trong ngành nào? Lnh
vc nào?
Ai là khách hàng tim nng ca doanh nghip?
Doanh nghip mun truyn ti thông đip gì đn khách hàng thông qua tên gi?
Tên gi s gi lên hình nh gì?
Tên gi, thng hiu ca đi th cnh tranh hng đn điu gì?
im khác bit c bn gia sn phm, dch v ca doanh nghip vi đi th cnh
tranh hin ti?
Ví d: Microsoft là tên gi không ch biu th ngành kinh doanh, sn phm doanh
nghip cung cp mà còn th hin đnh hng th trng ca doanh nghip. T “Soft”
trong t “Software” th hin kinh doanh trong lnh vc phn mm. “Micro” biu th s
v mô trong lnh vc công ngh thông tin và cng th hin tính không biên gii ca
ngành kinh doanh này.
3.1.2.2. Huy đng các ý tng hình thành tên công ty
Trc khi tht s bt tay vào la chn mt tên gi cho doanh nghip, cn phi bit
rng tên gi s không phi là duy nht trong sut quãng đi hình thành và phát trin
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
52 Developed by TOPICA v1.0
ca doanh nghip. Tuy nhiên, ging nh mt con ngi, dù mi sinh ra, ln lên,
trng thành, v già hay cht đi thì bn vn là bn.
Tên doanh nghip hay có th đi din cho thành ph, thm chí cho c quc gia; tên d
d b m nht và lãng quên. Tên doanh nghip truyn ti chuyên môn, giá tr và tính
đc đáo mà sn phm hoc dch v ca doanh nghip đang phát trin.
Bc mt, hãy ngh đn vic doanh nghip mun ngi nghe s có cm nhn nh
th nào khi nghe thy cái tên d đnh đt. Có ngha là bn mun nhn mnh đn
điu gì?
Bc hai, hãy vit ra tt c các cái tên mà bn ngh đn hoc do ngi khác (bn
bè, gia đình, đng nghip, cng s…) đ xut.
Bc ba, phân loi tên theo tng nhóm. Ví d,
theo đc đim, tính nng, cm giác mang li khi
s dng, cm giác gây kích thích chng hn s
tò mò, n tng, hài hc…
Bc bn, xem xét kh nng bin đi hoc kt
hp gia nhng cái tên đó đ to ra mt s mi
m, đc đáo hn. Có th bin đi theo các
hng sau đây:
o Tìm kim t đng âm, đng ngha.
o Kt hp t vi mt tên riêng thích hp.
o Chi ch, n d, hoán d, đo ch, có vn điu…
o T lóng, thut ng lóng trong ngành.
o Vit tt.
o Chn t có ý ngha hoc không có ý ngha.
Bc th nm, thu gn danh sách tên gi d kin bng cách la chn nhng cái
tên có th phù hp vi thông đip và chin lc phát trin lâu dài ca công ty.
Cui cùng, u tiên la chn nhng cái tên d dàng phát âm và đánh vn, d nh và
ngn gn.
Tuy nhiên, doanh nghip cng cn lu ý đn các vn đ cn tránh khi la chn tên
doanh nghip bao gm:
t tên theo kiu kt ni "toa xe la". ây là cách đt tên bng cách ni ghép
nhiu t thành mt ch vit tt sau khi đã lc b nhiu vn ca mt t. Ví d nh
"kinh doanh tng hp" s đc ghép thành “kidotoho", hoc t ting Anh "Quality
Service” (dch v cht lng cao) s đc ghép thành "QualiService". ây là mt
cách đt tên th hin s kém chuyên nghip và gây phn cm cho công chúng.
S dng nhng t ng quá đn gin d to ra s trùng lp. Ch có nhng công ty
tht s ln và đi đu trong mt ngành nào đó mi không cn phi tuân theo nguyên
tc này. ó là trng hp ca General Motors hay General Electric Nhng nu
đt tên cho DN ca mình trong bi cnh có quá nhiu đi th cnh tranh, doanh
nghip cn làm cho mình tr nên khác bit và đc đáo. Hãy tng tng xem nu
nh Yahoo! cng đt tên cho mình là General Internet Directory.com thì nó có gây
đc n tng nh tên gi hin nay hay không? Tên gi này có th khin ngi ta
hiu ngay nhng nó không d nh chút nào.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 53
t tên dài dòng. ây là kiu đt tên bng cách ghép nhiu danh t ch chc nng,
nhim v, ngành ngh kinh doanh, đa bàn hot đng, loi hình pháp nhân Các
công ty châu Á hay mc phi sai lm này, khách hàng có th nh tên doanh
nghip lúc đu nhng chính tên gi li cn tr s phát trin lâu dài ca doanh
nghip, nht là khi m rng ngành ngh, đa bàn hot đng. Vì lý do này, nhiu
công ty đã phi tìm cách đi tên mt cách thông minh.
Ví d: Minnesota Manufacturing and Mining khi đã phát trin ra khi phm vi ca
bang Minnesota và ngành kinh doanh ban đu đã đc đi tên thành 3M. Tng
t, Kentucky Fried Chicken đc đi thành KFC. Nhng không phi công ty nào
cng có th d dàng làm đc điu đó.
t tên mt cách sáo rng, rp khuôn. Nhiu công ty ngh rng h là "top" trong
ngành ngh ca mình nên có khuynh hng s dng nhng t ng ám ch ý ngha
này nh "Apex" (đnh, ngn, chm), "Summit" (đnh, chóp, cao cp nht, thng
đnh), "Pinnacle" (tháp nhn, đnh cao nht) hay "Peak" (đnh, chóp, tt đnh, ti
đa) đ đt tên. Thay cho cách đt tên này, doanh nghip nên s dng nhng t
mang ngha tích cc và các t n d. Chng hn, mt công ty lu tr d liu có th
đc đt tên là "Iron Mountain" (núi st) – mt cái tên gi ra s chc chn, an toàn
và tin cy. Hay mt Tp đoàn y t công cng mang tên Well Point chc chn s
gi nên nhng suy ngh v mc đích tt đp, nhng hot đng vì cng đng.
t tên quá ti ngha. iu này s khin khách hàng chng bit doanh nghip này
đang hot đng trong lnh vc gì. Tt nht, tên gi ca doanh nghip mang mt ý
ngha đc bit nào đó, gn lin vi mt câu chuyn làm nên tên tui ca doanh
nghip trên thng trng hoc chuyên ch mt thông đip chính mà doanh
nghip mun gi đn khách hàng.
Trong bi cnh toàn cu hóa, tên doanh nghp cn cn trng khi đc phiên ra
ting nc ngoài thông dng. Tên doanh nghip cn d phát âm và tránh mang
ngha xu.
3.1.2.3. Kim tra ý ngha ca tên gi
Nu phm vi kinh doanh ca doanh nghip đc gii hn trong biên gii ca mt
quc gia hay mt nn vn hóa, vic kim tra ý ngha ca tên gi s tng đi đn gin
và d dàng. Tuy nhiên trong xu th toàn cu hóa ngày nay, sn phm ca doanh
nghip d dàng có th đc kinh doanh ti th trng nc ngoài, khi đó tên gi ca
doanh nghip nhiu khi d gây hiu lm do s khác bit v mt ngôn ng và vn hóa.
Do đó, khi thu gn đc danh sách tên gi d kin, doanh nghip nên ch đng
kim tra ý ngha ca nhng tên gi đó trong các ngôn ng khác nhau, ít nht là trong
các ngôn ng ph bin. Thm chí là còn cn kim tra ý ngha ca các tên gi đó trong
các nn vn hóa, tôn giáo khác nhau.
Tình hung: Câu chuyn v tên gi ca Hãng hàng không Indochina Airlines
Vào tháng 5/2008, B Giao thông vn ti đã cp giy phép hot đng cho hãng Hàng không
t nhân Air Speed-Up vi s vn điu l 200 t VND đ thc hin các chuyn bay ni đa.
Vi cái tên Ting Anh Air Speed-Up (ngha ting Vit là “Tng tc”) thì không có vn đ
gì, thm chí có th coi là mt cái tên hay, th hin mong mun cung cp cho khách hàng
nhng dch v vn chuyn nhanh chóng và thun tin. Nhng cái tên ting Vit “Tng tc”
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
54 Developed by TOPICA v1.0
này khi đc theo kiu Ting Anh không du là “Tang
toc” thì li hàm cha điu không may mn, đc bit
vi loi hình kinh doanh dch v vn chuyn luôn đt
yu t an toàn lên hàng đu. Do đó, Air Speed-Up đã
phi đi tên thành Indochina Airlines vào tháng
11/2008. ây có l là câu chuyn hy hu v vic đt
tên công ty Vit Nam vì ting Vit chính là ngôn ng
m đ ca ông ch hãng hàng không này.
3.1.2.4. Kim tra các tên gi đã đc đng ký
Sau khi đã lc ra đc vài tên d nh, có ý ngha, và d đc, doanh nghip cn tìm
xem các tên đó đã b đng ký cha. Mc đích ca vic kim tra các tên gi đã
đc đng ký là nhm tránh s trùng lp, nhm ln, gây hiu nhm vi các doanh
nghip đã đc đng ký trc đó.
Tên gi là tài sn vô hình ca doanh nghip,
đc xây dng và tích ly giá tr qua thi
gian, khi tr thành thng hiu s đc đnh
giá trên th trng đc lp vi nhng tài sn
hu hình khác. Do đó, vic bo h tên gi là
cn thit nhm bo v tài sn và li ích hp
pháp ca doanh nghip. Doanh nghip có th
kim tra tên gi ca các doanh nghip đã đc đng ký trc đó ti c quan có thm
quyn đng ký kinh doanh (S K hoch và u t các tnh, thành ph trc thuc TW)
đ tránh s trùng lp và nhm ln.
Vy có phi mi tên đu phi đng ký nhãn hiu, bn quyn?
Câu tr li là không. Có rt nhiu doanh nghip nh không đng ký nhãn hiu hay bn
quyn vi Cc S hu công nghip mà ch đng ký kinh doanh vi S K hoch
đu t. Doanh nghip vn có th hot đng kinh doanh bình thng min là không vi
phm nhãn hiu, bn quyn ca ai đó đã đng ký trc. Nhng vic đng ký nhãn
hiu, bn quyn ti Cc S hu công nghip là cn thit vì doanh nghip không mun
b tin xây dng thng hiu ca mình ri sau này phát hin ra ai đó đã đng ký thng
hiu này trong lúc doanh nghip đang kinh doanh mà doanh nghip không h bit.
Nu doanh nghip kinh doanh nc ngoài thì vic đng ký nhãn hiu quc t càng
cn thit. Vic b thêm mt ít tin đ đng ký bây gi s giúp cho doanh nghip tit
kim đc nhiu chi phí và tránh đc các rc ri v sau.
ng thi vi vic kim tra các tên gi đã đc đng ký là kim tra tính hp l,
hp pháp ca các tên gi mà doanh nghip d đnh đng ký. Pháp lut Vit Nam
cm đt tên gi doanh nghip gây nhm ln:
o S dng tên c quan Nhà nc, lc lng v trang, các t chc trong nn kinh
t; nu có s dng phi đc s đng ý ca các c quan, t chc này;
o Vi phm truyn thng, lch s, đo đc và thun phong m tc ca dân tc.
Trên thc t, vic đt tên là mt công vic khó khn không ch đòi hi tính sáng
to mà còn liên quan đn vn đ pháp lý. Do đó, hin nay nhiu quc gia, các
doanh nghip có xu hng s dng các nhà t vn chuyên nghip đ gii bài toán
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 55
v nhãn hiu, thng hiu, tên thng mi. Tuy nhiên, điu này không nht thit,
nó còn tùy thuc vào điu kin, tm nhìn, kh nng tài chính, kh nng la chn…
ca mi doanh nghip vì suy cho đn cùng, không ai hiu rõ sn phm, dch v ca
doanh nghip bng chính doanh nghip.
Sau khi đã kim tra ý ngha ca tên gi trong các nn vn hóa và ngôn ng khác
nhau, đng thi tránh đc s trùng lp vi các doanh nghip đã đc đng ký trc
đó, doanh nghip cn đi đn quyt đnh cui cùng đ chn tên doanh nghip. S la
chn đúng đn s là khi đu tt đp cho nhng thành công ca doanh nghip sau này.
3.2. Hình thành công ty
bt đu mt công vic kinh doanh, doanh nhân có th la chn mua li mt công
vic kinh doanh, mt doanh nghip mi; kinh doanh di hình thc nhng quyn
thng mi hay khi đu mt doanh nghip hoàn toàn mi. Mi hình thc đu có
nhng u đim, nhng hn ch và nhng điu kin thc hin khác nhau.
3.2.1. Thành lp mt doanh nghip mi
Theo Lut Doanh nghip 2005, có 6 loi hình doanh
nghip vi các đc trng pháp lý, hình thc t chc và
kh nng huy đng vn khác nhau. Nghiên cu các
loi hình doanh nghip vi các đc đim riêng có s
giúp doanh nhân la chn đc chính xác loi hình
doanh nghip phù hp vi ngành ngh, lnh vc kinh
doanh ca mình. Các loi hình doanh nghip bao gm:
Doanh nghip t nhân.
Công ty trách nhim hu hn mt thành viên.
Công ty trách nhim hu hn hai thành viên tr lên.
Công ty c phn.
Công ty hp danh.
Nhóm công ty.
Trong 6 loi hình doanh nghip k trên, Nhóm công ty là loi hình mi ln đu tiên
đc đa vào Lut Doanh nghip nm 2005. iu 146 quy đnh nhóm công ty là tp
hp các công ty có mi quan h gn bó lâu dài vi nhau v li ích kinh t, công ngh,
th trng và các dch v kinh doanh khác. Nhóm công ty bao gm các hình thc sau
đây: Công ty m – công ty con, Tp đoàn kinh t, và các hình thc khác. Loi hình
doanh nghip này không tht s phù hp vi các doanh nghip mi khi nghip c v
quy mô, hình thc t chc, phm vi hot đng. Do đó, thay vì gii thiu v Nhóm
công ty, mc 2.1.6 s gii thiu v mt hình thc kinh doanh rt ph bin Vit Nam
và phù hp khi khi nghip nhng không đc điu chnh bi Lut Doanh nghip,
đó là H kinh doanh cá th.
3.2.1.1. Doanh nghip t nhân
Lut Doanh nghip 2005 có quy đnh:
Doanh nghip t nhân là doanh nghip do mt cá nhân làm ch và t chu trách nhim
bng toàn b tài sn ca mình v mi hot đng ca doanh nghip. Mi cá nhân ch
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
56 Developed by TOPICA v1.0
đc quyn thành lp mt doanh nghip t nhân. Ch doanh nghip t nhân là đi
din theo pháp lut ca doanh nghip.
V tài sn, doanh nghip t nhân không có t cách
pháp nhân. Tài sn ca ch doanh nghip đem vào
kinh doanh không phi làm th tc chuyn quyn
s hu; do đó không có s phân bit v mt s hu
gia tài sn ca ch doanh nghip và tài sn ca
doanh nghip.
Trong doanh nghip t nhân thì ch doanh nghip
t nhân có toàn quyn quyt đnh đi vi tt c hot
đng kinh doanh ca doanh nghip, vic s dng li nhun sau khi đã np thu và
thc hin các ngha v tài chính khác theo quy đnh ca pháp lut. Ch doanh nghip
t nhân có th trc tip hoc thuê ngi khác qun lý, điu hành hot đng kinh
doanh. Trng hp thuê ngi khác làm Giám đc qun lý doanh nghip thì ch
doanh nghip t nhân phi đng ký vi c quan đng ký kinh doanh và vn phi chu
trách nhim v mi hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Mt ngi không th cùng lúc là ch ca hai hay nhiu doanh nghip t nhân; không
th va là ch doanh nghip t nhân, va là thành viên hp danh ca công ty hp
doanh, không th va là ch doanh nghip t nhân, va là ch h kinh doanh cá th.
Ch doanh nghip t nhân có th góp vn thành lp công ty TNHH, mua c phn
trong công ty c phn. Nhng ngay sau khi công ty TNHH đi vào hot đng thì ch
doanh nghip t nhân phi thc hin th tc gii th theo quy đnh ca pháp lut.
u đim ca loi hình doanh nghip này là kh nng kim soát doanh nghip ti đa
ca mt ch s hu duy nht ca doanh nghip. Ch s hu có quyn quyt đnh tt
c các vn đ t t chc, điu hành, tng gim vn, s dng li nhun… Do đó, doanh
nghip t nhân có kh nng ra quyt đnh rt nhanh và rt linh hot trc s bin đng
ca môi trng kinh doanh. Tuy nhiên, hn ch ca loi hình này là kh nng huy
đng vn cho hot đng sn xut kinh doanh và công tác qun lý ph thuc vào kinh
nghim điu hành ca ch doanh nghip. Doanh nghip t nhân ch có th huy đng
vn t vn ca ch s hu, vn tín dng, nhng không đc phép phát hành c phiu
và trái phiu.
3.2.1.2. Công ty TNHH mt thành viên
Theo Lut Doanh nghip 2005, Công ty trách nhim hu hn mt thành viên là doanh
nghip do mt t chc hoc mt cá nhân làm ch s hu, ch s hu công ty chu
trách nhim v các khon n và ngha v tài sn khác ca công ty trong phm vi s
vn điu l ca công ty. Công ty trách nhim hu hn mt thành viên có t cách pháp
nhân k t ngày đc cp Giy chng nhn đng ký kinh doanh. Công ty trách nhim
hu hn mt thành viên không đc quyn phát hành c phiu.
V t chc điu hành, ch s hu có th t điu hành hoc b nhim mt hoc mt s
đi din theo y quyn vi nhim k không quá 5 nm đ thc hin quyn và ngha v
ca mình.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 57
V ngha v tài sn, ch s hu công ty ch đc quyn rút vn bng cách chuyn
nhng mt phn hoc toàn b s vn điu l cho t chc hoc cá nhân khác; trng
hp rút mt phn hoc toàn b vn đã góp ra khi công ty di hình thc khác thì
phi liên đi chu trách nhim v các khon n và ngha v tài sn khác ca công ty.
Trng hp chuyn nhng mt phn vn điu l cho t chc hoc cá nhân khác,
công ty phi đng ký chuyn đi thành công ty trách nhim hu hn hai thành viên tr
lên trong thi hn mi lm ngày, k t ngày chuyn nhng.
V kh nng huy đng vn, Công ty TNHH 1 thành viên đc phép phát hành trái
phiu nhng không đc phép phát hành c phiu.
Có mt đim cn chú ý phân bit gia Doanh nghip t nhân và Công ty TNHH 1
thành viên là cá nhân. ó là: ch Doanh nghip t nhân phi chu trách nhim bng
toàn b tài sn ca mình v mi hot đng ca doanh nghip còn Công ty TNHH 1
thành viên là cá nhân ch chu trách nhim trong phm vi s vn điu l ca công ty.
Mt khác, Công ty TNHH 1 thành viên đc quy đnh rõ là có t cách pháp nhân k
t ngày đc cp giy chng nhn đng ký kinh doanh, còn doanh nghip t nhân thì
không có t cách pháp nhân.
3.2.1.3. Công ty TNHH hai thành viên tr lên
Công ty TNHH 2 thành viên tr lên là doanh nghip,
trong đó:
Thành viên có th là t chc, cá nhân; s lng thành viên
không vt quá nm mi. Thành viên chu trách nhim
v các khon n và ngha v tài sn khác ca doanh nghip
trong phm vi s vn cam kt góp vào doanh nghip.
Công ty trách nhim hu hn có t cách pháp nhân k t
ngày đc cp Giy chng nhn đng ký kinh doanh.
V ngha v tài chính, thành viên Công ty trách nhim hu hn chu trách nhim v
các khon n và các ngha v tài chính khác ca công ty trong phm vi s vn cam kt
góp vào công ty. Vic gii hn trách nhim ca ch s hu (thành viên) Công ty trách
nhim hu hn giúp loi hình doanh nghip này tr nên hp dn đi vi các nhà đu
t, do vic s hu ca nhà đu t đi vi công ty không nh hng đn tài sn cá nhân
ca h trong trng hp công ty kinh doanh tht bi.
Công ty trách nhim hu hn đc phép phát hành trái phiu nhng không đc phép
phát hành c phiu.
3.2.1.4. Công ty c phn
Công ty c phn là loi hình doanh nghip đc hình thành, tn ti và phát trin bi
s góp vn ca nhiu c đông. Trong Công ty c phn, s vn điu l ca công ty
đc chia nh thành các phn bng nhau gi là c phn. Các cá nhân hay t chc s
hu c phn đc gi là c đông. Công ty c phn là mt trong loi hình công ty cn
bn tn ti trên th trng và nht là đ niêm yt trên th trng chng khoán.
V s lng c đông, Lut Doanh nghip 2005 quy đnh rõ Công ty c phn cn có ti
thiu 3 c đông, bt k đó là pháp nhân hay th nhân. Tuy nhiên, mt s nc, các
quy đnh đi vi mt công ty niêm yt thng yêu cu công ty phi có s c đông ln
hn nhiu.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
58 Developed by TOPICA v1.0
Công ty c phn có t cách pháp nhân k t ngày
đc cp giy chng nhn đng ký kinh doanh.
Công ty c phn có quyn phát hành chng khoán
ra công chúng theo quy đnh ca pháp lut v
chng khoán.
Li th khi thành lp doanh nghip theo loi
hình Công ty c phn:
o Ch đ trách nhim ca Công ty c phn là
trách nhim hu hn, các c đông ch chu trách nhim v n và các ngha v
tài sn khác ca công ty trong phm vi vn góp nên mc đ ri ro ca các c
đông không cao.
o Kh nng hot đng ca Công ty c phn rt rng, trong hu ht các lnh vc,
ngành ngh.
o C cu vn ca công ty c phn ht sc linh hot to điu kin cho nhiu ngi
cùng góp vn vào công ty.
o Kh nng huy đng vn ca công ty c phn rt cao thông qua vic phát hành
c phiu ra công chúng, đây là đc đim riêng có ca công ty c phn.
o Vic chuyn nhng vn trong công ty c phn là tng đi d dàng, do vy
phm vi đi tng đc tham gia công ty c phn là rt rng.
Hn ch khi thành lp doanh nghip theo loi hình công ty c phn:
o Vic qun lý và điu hành công ty c phn rt phc tp do s lng các c
đông có th rt ln, có nhiu ngi không h quen bit nhau và thm chí có th
có s phân hóa thành các nhóm c đông đi kháng nhau v li ích.
o Vic thành lp và qun lý công ty c phn cng phc tp hn các loi hình
công ty khác do b ràng buc cht ch bi các quy đnh ca pháp lut, đc bit
v ch đ tài chính, k toán.
3.2.1.5. Công ty hp danh
Công ty hp danh là doanh nghip trong đó phi có ít nht hai thành viên là ch s
hu chung ca công ty, cùng nhau kinh doanh di mt tên chung gi là thành viên
hp danh, ngoài các thành viên hp danh có th có thành viên góp vn. Thành viên
hp danh phi là cá nhân, có trình đ chuyên môn, uy tín ngh nghip và phi chu
trách nhim bng toàn b tài sn ca mình v các ngha v ca công ty. Thành viên
góp vn ch chu trách nhim v các khon n ca công ty trong phm vi s vn đã
góp vào công ty.
Công ty hp danh có t cách pháp nhân k t ngày đc cp Giy chng nhn đng
ký kinh doanh. Công ty hp danh không đc phát hành bt k loi chng khoán nào.
V t chc điu hành, các thành viên hp danh có quyn đi din theo pháp lut và t
chc điu hành hot đng kinh doanh hàng ngày ca công ty. Trong đó các thành viên
hp danh phân công nhau đm nhim các chc danh qun lý và kim soát. Thành viên
hp danh có quyn qun lý, tin hành các hot đng kinh doanh nhân danh công ty;
cùng liên đi chu trách nhim v các ngha v ca công ty. Các thành viên hp danh
có quyn ngang nhau khi quyt đnh các vn đ qun lý. Thành viên góp vn có quyn
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 59
đc chia li nhun theo t l đc quy đnh ti iu l công ty nhng không đc
tham gia qun lý hot đng kinh doanh nhân danh công ty.
Hn ch ca công ty hp danh là do ch đ liên đi chu trách nhim vô hn nên mc
đ ri ro ca các thành viên hp danh là rt cao.
3.2.1.6. H kinh doanh cá th
iu 36, Ngh đnh 88/2006/N–CP ngày 29/8/2006
ca Chính ph có quy đnh:
H kinh doanh do mt cá nhân là công dân Vit
Nam hoc mt nhóm ngi hoc mt h gia đình
làm ch, ch đc đng ký kinh doanh ti mt đa
đim, s dng không quá mi lao đng, không có
con du và chu trách nhim bng toàn b tài sn
ca mình đi vi hot đng kinh doanh.
H gia đình sn xut nông, lâm, ng nghip, làm
mui và nhng ngi bán hàng rong, quà vt, buôn
chuyn, kinh doanh lu đng, làm dch v có thu nhp thp không phi đng ký
kinh doanh, tr trng hp kinh doanh các ngành, ngh có điu kin.
H kinh doanh có s dng thng xuyên hn mi lao đng phi đng ký kinh
doanh di hình thc doanh nghip.
Ging loi hình Doanh nghip t nhân, H kinh doanh cá th không có t cách
pháp nhân, có quy mô tng đi nh gn. Tuy nhiên hai hình thc kinh doanh này
cng có nhiu đim khác nhau c bn.
o Th nht, doanh nghip t nhân là mt loi hình doanh nghip mà hot đng
đc điu chnh bi Lut Doanh nghip 2005, đc đng ký kinh doanh theo
quy đnh ca pháp lut ti S K hoch – u t các tnh, thành ph trc thuc
TW. H kinh doanh không đc xem là Doanh nghip, cho nên không phi
đng ký kinh doanh S K hoch – u t mà đng ký Phòng ng ký
kinh doanh ti U ban nhân dân cp qun, huyn.
o Th hai, H kinh doanh cá th có quy mô gn nh, h thng s sách k toán
đn gin, không có t cách pháp nhân và không có con du, chu trách nhim
bng toàn b tài sn ca ch h. Doanh nghip t nhân hot đng theo Lut
Doanh nghip, không có t cách pháp nhân nhng có con du riêng, chu trách
nhim bng toàn b tài sn ca ch doanh nghip.
o V ch s hu, Doanh nghip t nhân ch có mt cá nhân là ch s hu duy
nht, còn ch s hu ca H kinh doanh có th là công dân Vit Nam hoc mt
nhóm ngi hoc mt h gia đình làm ch.
o Th t, Doanh nghip t nhân không b hn ch s lng đa đim đng ký
kinh doanh, có th m chi nhánh hoc vn phòng đi din vi điu kin chi
nhánh hoc vn phòng đi din này phi đc đng ký theo lut đnh; tuy nhiên
mt H kinh doanh ch đc phép đng ký mt đa đim kinh doanh trên phm
vi toàn quc. H kinh doanh nu mun hot đng kinh doanh ti hai đa đim
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
60 Developed by TOPICA v1.0
kinh doanh tr lên phi đng ký kinh doanh di mt trong các hình thc
doanh nghip đc quy đnh ti Lut Doanh nghip.
o V np thu thu nhp, Doanh nghip t nhân np thu thu nhp doanh nghip,
còn H kinh doanh cá th chuyn sang np thu thu nhp cá nhân.
Nhng đim khác bit gia Doanh nghip t nhân và H kinh doanh cá th
đc so sánh c th trong bng sau đây:
TT Tiêu chí so sánh Doanh nghip TN H KD cá th
1
ng ký
kinh doanh
Phòng KKD – S K hoch u
t các tnh, thành ph trc thuc
Trung ng
Phòng KKD – UBND cp qun,
huyn, th xã, thành ph trc
thuc tnh
2 Tính pháp lý
Không có t cách pháp nhân, có
con du riêng
Không có t cách pháp nhân, không
có con du riêng
3 S hu n s hu (1 ch duy nht)
Có th là 1 cá nhân, 1 nhóm h
gia đình
4
a đim
kinh doanh
Không b hn ch, đng ký
theo lut
Ch đc đng ký 1 đa đim
duy nht
5 Np thu thu nhp Np thu thu nhp doanh nghip Np thu thu nhp cá nhân
Nh vy, v lý thuyt, Doanh nghip t nhân có nhiu li th hn H kinh doanh
cá th. Tuy nhiên, Vit Nam s lng H kinh doanh chim t l ln so vi
Doanh nghip t nhân và Nhà nc đang khuyn khích các H kinh doanh cá th
chuyn đi thành Doanh nghip t nhân. Nguyên nhân:
Th nht, đ thng nht qun lý và điu chnh theo cùng Lut Doanh nghip;
Th hai, đ thun li trong vn đ kê khai và np thu thu nhp doanh nghip,
thay vì vic H kinh doanh cá th đang kê khai và np thu thu nhp cá nhân nh
hin nay;
Th ba, đm bo quyn và li ích hp pháp cho ngi lao đng làm thuê;
Th t, doanh nghip t nhân s phi áp dng các tiêu chun v môi trng ngt
nghèo đ bo v môi trng, trong khi h kinh doanh cá th không b áp đt.
3.2.2. Mua li mt doanh nghip
3.2.2.1. Ti sao nên mua mt doanh nghip đang hot đng?
Khi khi s mt hot đng kinh doanh, không nht
thit phi thành lp mt doanh nghip hoàn toàn mi.
Các doanh nhân có th la chn mua li mt doanh
nghip đang hot đng trong lnh vc, ngành ngh
mình quan tâm. So vi vic thành lp mt doanh
nghip hoàn toàn mi, s la chn này đem li mt s
li ích nh:
Doanh nghip đc mua li đã sn có nhng yu t
c bn nht đ vn hành. Các yu t này bao gm
các yu t bt buc theo lut đnh (đng ký kinh
doanh, tài khon, con du, mã s thu…), c cu t chc sn xut, c cu t chc
qun tr… Nhng yu t sn có này s gim bt mt khi lng công vic chun b
ban đu đáng k cho ngi ch mi.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 61
c tha hng mt s khách hàng sn có ca doanh nghip, do đó s có ngay
mt doanh thu nht đnh trong thi gian đu. Ngoài các tài sn hu hình, ngi
ch mi cng đc tha hng li các tài sn vô hình nh mi quan h vi các đi
tng hu quan khác (nhà phân phi, nhà cung cp, cng đng đa phng…)
Doanh nghip đang hot đng có mt đi ng nhà qun tr am hiu lnh vc kinh
doanh, th trng tiêu th sn phm, các yu t ni b doanh nghip và mt đi
ng công nhân có tay ngh nht đnh, điu này giúp ngi ch mi có th tin
hành hot đng sn xut kinh doanh ngay. Tuy nhiên, lc lng này cng có th b
xáo trn khi thay đi ch s hu doanh nghip.
c tha hng kênh phân phi ca doanh nghip thay vì phi mt thi gian,
công sc và mt khon tin nht đnh đ thit lp mt kênh phân phi hoàn toàn mi.
Có th tip cn ngun vn vay d dàng hn.
Nh vy có th thy vic mua li mt doanh nghip đang hot đng có nhiu thun li
hn so vi vic thành lp mi. Tuy vy, vic khi s kinh doanh bng cách mua li
doanh nghip đang hot đng cng không h đn gin. Trong đó vic khó khn nht
chính là đnh giá và tái cu trúc doanh nghip sau chuyn nhng.
3.2.2.2. Vn đ đnh giá
nh giá là vn đ then cht trong mt thng v mua bán doanh nghip nhng li
có biu hin bên ngoài rt đn gin. Trong cun “M&A cn bn – Các bc quan
trng trong quá trình mua bán doanh nghip và đu t”, Michael E.S.Frankel cho
rng: “Cng ging nh vic bóp cò súng hoc m nút chai, giá c ch là chuyn nh
nhng li là vn đ then cht quyt đnh liu các thng v có “thun bum xuôi
gió” hay không. Trong mt bn hp đng mua li dày 100 trang, có th ch có mt
dòng vn bn dành cho vic đnh giá, nhng công vic phân tích đi sâu cho dòng
này thì qu tht là khng l. Kt thúc thng v, giá c đa ra thng khá đn gin
và c th: “100 triu đô la cho toàn b c phn ca công ty”. iu này nghe có v
đn gin nhng li hàm cha rt nhiu điu phc tp khi quyt đnh giá c và d gây
cho ngi ta có cm giác sai lch rng: đnh giá va d dàng va chính xác.”
Có ba phng pháp thng đc s dng đ xác đnh giá tr doanh nghip nh sau:
o nh giá theo giá th trng (P/E)
nh giá theo giá tr th trng s dng ch s P/E (Price to earning ratio). Giá
tr ca doanh nghip đc tính theo công thc:
Giá tr ca
doanh nghip
=
P/E bình quân
ca ngành
EPS ca
doanh nghip
Tng s lng
c phn
Trong đó:
EPS (Earning per share) = Thu nhp sau thu / Tng s lng c phn
P/E = Giá tr th trng ca 1 c phiu / EPS
P/E bình quân ca ngành có th tham kho trên th trng chng khoán hoc
đc tính thông qua P/E ca mt s các doanh nghip trong cùng ngành kinh
doanh, cùng quy mô, kinh doanh có lãi, có tc đ tng trng và cu trúc
vn… tng t nh doanh nghip đang cn đnh giá.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
62 Developed by TOPICA v1.0
o nh giá theo giá tr s sách (P/B)
nh giá theo giá tr s sách s dng ch s P/B (Price to book value). Giá
tr s sách ca mt công ty là giá tr tài sn ca công ty th hin trong bng
cân đi k toán. Phng pháp này đo lng giá tr th trng ca tng đng
vn đu t vào tài sn.
Giá tr c phiu
Ch s P/B =
Tng tài sn – (Tài sn vô hình + N)
Ch s P/B thp có ngha là c phiu đang b đánh giá thp. Tuy nhiên, cng có
th hiu là doanh nghip đang gp vn đ không n.
Mt hn ch ca phng pháp này là đã không tính đn giá tr vô hình ca
doanh nghip ví d nh giá tr thng hiu, phát minh sáng ch…
o nh giá theo dòng tin chit khu (DCF)
nh giá theo dòng tin chit khu DCF (Discounted Cash Flow). Phng
pháp DCF là phng pháp đnh giá mt d án hay mt công ty, s dng
khái nim giá tr tin t theo thi gian. Phng pháp DCF xác đnh giá tr
hin ti ca các dòng tin tng lai bng cách chit khu mt chi phí vn
phù hp.
Giá tr ca mt doanh nghip theo cách tip cn DCF đc tính bng tng
giá tr hin ti ca các dòng tin t do trong khong thi gian d báo
(thng t 5 đn 10 nm) và giá tr còn li cui thi gian d báo.
12 2 HH
22 HH
FCF FCF FCF FCF PV
PV
(1 r) (1 r) (1 r) (1 r) (1 r)
Trong đó:
PV (Present value): Giá tr hin ti ca doanh nghip
FCF (Free cash flow): Các dòng tin t do
PV
H
(PV horizon value): Giá tr còn li cui thi gian d báo
3.2.2.3. Vn đ tái cu trúc doanh nghip sau chuyn nhng
V nguyên tc, ngay sau thng v mua bán, ngi ch mi ca doanh nghip có th
tin hành ngay hot đng sn xut kinh doanh trên c s các nn tng c bn mà
doanh nghip đã sn có. Tuy nhiên, c ngi bán và ngi mua trong thng v đu
bit doanh nghip cn và có th tái cu trúc đc nhm đt hiu qu cao hn trong sn
xut kinh doanh. Vic tái cu trúc thng đc tp trung vào các vn đ sa
u:
Cu
trúc
hin ti
ca
doanh
nghip
Cu
trúc
mi
ca
doanh
nghip
TÁI CU TRÚC CHIN LC
TÁI CU TRÚC T CHC
TÁI CU TRÚC HOT NG
TÁI CU TRÚC TÀI CHÍNH
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 63
Tái cu trúc chin lc là hot đng tái cu trúc liên quan đn chin lc kinh
doanh tng th ca doanh nghip. Vic tái cu trúc chin lc nhm xác đnh li
tm nhìn, s mnh và mc tiêu c th ca doanh nghip. Hot đng này đng thi
cng xem xét điu chnh li c cu th trng, khách hàng, sn phm dch v ca
doanh nghip nhm đnh hng tt hn th trng và nâng cao nng lc cnh tranh
ca doanh nghip so vi các đi th cnh tranh trc tip…
Tái cu trúc t chc là to ra nhng s thay đi v c cu t chc, b máy nhân
s nhm tit kim chi phí và đt hiu qu điu hành cao hn. V c cu t chc,
các b phn không quan trng hay hot đng kém hiu qu cn đc ct b hoc
sáp nhp nhm gim các đu mi qun lý; xác đnh li chc nng, nhim v ca
tng b phn; xây dng h thng thông tin ni b… V b m
á
y nhân s, cn rà
soát li nng lc làm vic ca đi ng các nhà qun tr, đc bit là các nhà qun tr
trung và cao cp. ng thi xem xét s phù hp ca các v trí công tác quan trng
đi vi chin lc kinh doanh mi ca doanh nghip; b trí sp xp li các v trí
công vic, sa thi hoc tuyn dng thêm
nu cn thit…
; xây dng chính sách
nhân s và các công c to đng lc cho ngi lao đng…
Tái cu trúc hot đng hng đn tt c các khâu ca quá trình sn xut sn
phm và cung ng dch v t đu vào đn sn xut, đu ra.
Ví d: i vi đu vào ca quá trình sn xut, có th ci tin cách thc – thi
đim – nhà cung ng…; xây dng các quy trình, quy chun thc hin và đánh giá
thc hin công vic…; t chc kênh phân phi, chính sách cho đi lý, nhà bán
buôn, bán l…
Tái cu trúc tài chính là ni dung rt quan trng, thành công ca lnh vc tài
chính đm bo c s cho hot đng tái cu trúc các lnh vc còn li. Tái cu trúc
tài chính s giúp cho doanh nghip có c cu vn và c cu tài sn hp lý hn.
Ví d : thanh lý hàng tn kho, bán bt tài sn không sinh li cao, s dng vn vay
ngân hàng, tng vn ch s hu đ tài tr cho chin lc kinh doanh mi…
3.2.3. Nhng quyn thng mi
3.2.3.1. Hình thc kinh doanh nhng quyn thng mi
Hình thc kinh doanh nhng quyn thng mi
(NQTM) đã xut hin và phát trin t lâu nhng
nc có nn kinh t phát trin. Theo thông l quc t,
nhng quyn thng mi đc coi là mt hot đng
thng mi, trong đó, bên nhng quyn (franchisor)
s chuyn mô hình kinh doanh, nhãn hiu hàng hóa,
dch v, bí quyt kinh doanh, biu tng kinh doanh,
qung cáo cho bên nhn quyn (franchisee). Bên nhn
quyn sau khi ký hp đng nhng quyn (unifor
m
franchise offering circular – UFOC) đc phép khai thác trên mt không gian đa lý
nht đnh và phi tr phí nhng quyn (franchise fee) và t l phn trm doanh thu
đnh k (loyalty fee) cho bên nhng quyn, trong mt khong thi gian nht đnh.
Nhng quyn thng mi cng đã du nhp vào Vit Nam và đc d đoán s phát
trin bùng n trong mt vài nm ti. Hin nay có rt nhiu thng hiu ni ting đã
vào Vit Nam
theo con đ
ng này nh KFC, Qualitea, Starbuck Cafe, Lotteria, Jollibee,
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
64 Developed by TOPICA v1.0
The Body Shop… Các thng hiu Vit đi tiên phong phát trin mô hình này cng có
th k đn nh Cà phê Trung Nguyên, Ph 24, Bánh Kinh đô, thi trang Foci, chui
ca hàng tin li G7 Mart…
Vic phát trin mt thng hiu nhng quyn hay kinh doanh nhng quyn thng
mi tng đi phc tp và chu s tác đng ca nhiu nhân t:
Nhân t đu tiên có nh hng đn thành công ca kinh doanh nhng quyn
thng mi chính là
bn sc thng hiu. ây chính là giá tr ct lõi, là phn hn
ca thng hiu giúp to du n trong tâm trí khách hàng, giúp to s khác bit so
vi đi th cnh tranh. Chính bn sc thng hiu to ra li th cnh tranh tuyt
đi cho ngi nhn nhng quyn bt đu khi s hot đng kinh doanh.
Nhân t nh hng th hai chính là s tin tng tuyt đi vào mô hình kinh
doanh ca ngi nhn nhng quyn. Thiu s tin tng này ngi nhn nhng
quyn không th đm bo đc tính đng b ca toàn th các ca hàng trong c h
thng. Nghiêm trng hn, vic thiu tin tng dn đn làm sai có th phi nhn
các mc k lut t ngi nhng quyn. Vic này gây tr ngi cho vic m rng
kinh doanh ca h thng, s gây thit hi cho c hai bên.
S am hiu đa phng cng là nhân t quan trng đm bo s phù hp gia đc
tính ca sn phm vi nhu cu ca khách hàng s ti. S am hiu này còn giúp
ngi nhn nhng quyn trong nhng vic liên quan đn bt đng sn, ngun
cung hàng hóa, lut pháp, tài chính…
Nhân t tip theo chính là chin lc kinh doanh dài
hn và kh nng tài chính ca ngi nhn nhng
quyn. Chi phí đu t ban đu khá ln bao gm phí
nhng quyn, chi phí đu t ca hàng, ngun hàng,
mt phn chi phí đào to, chi phí lao đng… Nhng
chi phí này ch có th đc bù đp và doanh nghip
bt đu có li nhun sau hàng nm, thm chí vài nm.
Do đó ngi nhn nhng quyn phi có tim lc tài
chính và có k hoch rõ ràng đ có th tn ti đn khi
đc hng thành qu.
3.2.3.2. Khi s kinh doanh bng nhng quyn thng mi
NQTM là c hi kinh doanh cho các doanh nghip mi khi s. NQTM cng là c
hi kinh doanh cho các doanh nghip trong thi k khng hong. Theo con s thng
kê ti M, trung bình ch có 23% doanh nghip nh kinh doanh đc lp có th tn ti
sau 5 nm kinh doanh, trong khi đó t l này đi vi các doanh nghip mua quyn
thng mi là 92% (Franchise – Bí quyt thành công bng con đng nhng quyn
kinh doanh – Lý Quí Trung).
T l thành công cao hn ca các doanh nghip mua franchise là nh có các li th sa
u:
Ngi mua quyn thng mi đc s dng uy tín thng hiu ca ngi ch
thng hiu đ kinh doanh, đây là mt tài sn có giá tr ln và đc xây dng qua
nhiu nm.
Ngi mua quyn thng mi đc quyn phân phi sn phm hàng hóa và dch
v trong mt khu vc đa lý nht đnh. Vic bán quyn thng mi cho mt đi tác
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 65
khác trong các khu vc đa lý gn k nhau s đc ngi bán cân nhc trên c s
cu v sn phm nhm đm bo li ích cho c ngi bán và ngi mua quyn
thng mi.
Ngi mua quyn thng mi s đc tha hng mt s lng khách hàng
nht đnh t h thng.
Ngi mua s nhn đc s h tr, giúp đ t ngi bán, có th là ch thng
hiu hoc đi lý thng mi đc quyn. Trc khi khai trng ngi mua
thng nhn đc s h tr v k thut, đào to, thit k, la chn đa đim,
ngun cung hàng, tip th, qung cáo… Sau khi khai trng có th ngi bán vn
tip tc h tr v tip th, qung cáo và tái đào to.
mt s nc phát trin, ngi mua có th đc vay tin u đãi t ngân hàng
nu ký đc hp đng mua bán franchise hay ngi mua thng mi còn đc
ngi bán quyn thng mi đng ra
bo lãnh vay tin ngân hàng. iu này cha
xy ra Vit Nam nhng cng là xu th chung ca thi k hi nhp.
Ngi ta thy rng, trong thi k khng hong kinh t, kinh doanh bng hình thc
quyn thng mi có xu hng gia tng. Hình thc này khuyn khích các n lc cá
nhân và vic s dng ngun vn t có trong bi cnh hot đng kinh doanh rt ri ro
và s khó khn khi huy đng vn thông qua ngân hàng hay th trng chng khoán.
3.2.3.3. Các bc tin hành NQTM
Kinh doanh vi thng hiu đc nhng quyn rõ
ràng là thun li và hn ch đc rt nhiu ri ro so
vi hot đng kinh doanh đc lp. Tuy nhiên ngi
nhn nhng quyn cng cn phi hiu rng vic
kinh doanh đó là ca mình, do mình điu hành trc
tip, hp đng nhng quyn không phi là bn
cam kt thành công t phía ngi ch ca thng
hiu. Do đó,
c
hn mua quyn thng mi thng
hiu nào, tìm mua thng hiu đâu, các bc trin khai nh th nào… cn đc cân
nhc k lng tng t nh vic phân tích và la chn c hi kinh doanh. tin
hành mua thng mi, ngi mua cn thc hin các bc công vic sau:
Bc 1: Tìm kim thông tin và la chn nhãn hiu
Bc đu tiên trong quá trình kinh doanh theo hình thc NQTM là tìm kim thông
tin v các nhãn hiu có chin lc m rng th trng thông qua hình thc NQTM
hoc các nhãn hiu mà doanh nghip đang quan tâm. Thông tin v các đi tác bán
quyn thng mi có th tìm thy thông qua nhiu ngun nh: website ca Hip hi
NQTM quc t (InternatiOnal Franchise Association – www.franchise.org), các tp chí
v quyn thng mi (Franchise magazine…), các qung cáo bán quyn thng mi
Trên c s các thông tin thu thp đc, la chn nhãn hiu phù hp. S phù hp
này cn phi tính đn các yu t nh: phù hp vi tim lc ca doanh nghip, kh
nng kinh doanh ca ch doanh nghip; kh nng c
hp nh
n sn phm – dch v
ca khách hàng, yu t lut pháp…
Bc 2: iu tra, đánh giá và tính toán chi phí
Cn nm rõ thông tin ca ngi nhng quyn nh tình hình kinh doanh, thng
hiu d đnh nhng quyn, th trng ca thng hiu, tc đ phát trin ca h
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
66 Developed by TOPICA v1.0
thng, mc đ thành công trong nhng nm gn đây, đim ni bt ca h thng
này so vi các h thng khác, chính sách tài chính, chính sách h tr t phía ch
thng hiu…
V chi phí đu t, phí chuyn nhng s đc quyt đnh bi kh nng sinh li
ca vic chuyn nhng. Hu ht các công ty đu có bng phân chia t l khi nói
đn phí chuyn nhng. Ngoài chi phí chuyn nhng tr mt ln ngay khi bt đu
chuyn nhng m
à
bên chuyn nhng n đnh cho doanh nghip đ chuyn giao
quyn s dng quan đim kinh doanh, tham gia chng trình hun luyn và hc tt
c nhng gì liên quan đn công vic kinh doanh – doanh nghip còn phi tr phí
hàng tháng, thng là khong 3 – 8% trên tng doanh thu.
Mt vài chi phí khác khi nhn nhng quyn kinh doanh bao gm c c s vt
cht/đa đim. Trong mt s trng hp, doanh nghip cng c
ó
th phi mua đt
hoc mt ca hàng, hoc phi thuê mt ca hàng. Nu doanh nghip thuê mt ca
hàng, thì doanh nghip s phi có trách nhim tr tin thuê ca hàng hàng tháng
ngoài ra còn có tìên đt cc tr mt ln na. Thêm vào đó, là các chi phí đ sa
sang ca hàng theo qui đnh trong hp đng cho thuê. Trong mt s trng hp,
ch ca hàng cho thuê s đa các chi phí này vào hp đng và tính vào chi phí cho
thuê. Hu ht
cá
c bên nhng quyn đu s thông báo chi phí c tính cho vic
sa sang ca hàng là bao nhiêu?
Các chi phí ban đu mà doanh nghip thông thng phi tính toán bao gm:
o Trang thit b: Các loi hình kinh doanh
khác nhau s cn các loi trang thit b khác
nhau. Thông thng hu ht các chi phí mua
trang thit b s đc tr trong dài hn. Cng
may là mt s ngân hàng cho vay đ mua
trang thit b vì trang thit b cng là tin ký
qu đ đi vay.
o Các bng hiu: dùng đ trang trí bên ngoài
ca hàng có th rt đt đi vi ch mt
doanh nghip nh. Hu ht các bên chuyn nhng đu cung cp trn gói các
bng hiu này mà bên nhn chuyn nhng có ngha v phi mua.
o Hàng tn tr đu k: thng s gm hàng tn tr cho ít nht hai tun, tr
khi ngành kinh doanh có yêu cu đc thù v vic hàng tn phc tp hn.
Hu ht các bên chuyn nhng s đa ra yêu cu hàng tn tr đu k ca h
là bao nhiêu.
o Vn lu đng: khi thuê ca hàng, doanh nghip có th phi tr trc tin thuê
tháng đu và nhng tháng cui cùng cng nh tin ký qu, ngoài ra cng phi
đt cc mt khon tin cho các công ty cung cp đin, gas và đin thoi (nhng
công ty này s mun bn đt cc trc khi cung cp dch v cho bn). Do đó,
doanh nghip cn mt s vn lu đng và tin mt đ xoay s, đ tr lng cho
ngi làm
và đ duy trì hot đng cho đn khi vic kinh doanh làm phát sinh
dòng tin ra vào trong tài khon ca doanh nghip. Nu vic kinh doanh theo
hình thc nhng quyn thng mi ca doanh nghip ph thuc vào các
khon mua chu ca khách hàng, doanh nghip s cn thêm mt s tin đ duy
trì hot đng trc khi các khon mua chu đc khách hàng thanh toán li cho
doanh nghip.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 67
o Chi phí qung cáo: Doanh nghip cn có bng
phí dành cho qung cáo theo cp đ toàn quc
hay khu vc. Hu ht các bên chuyn nhng
có quy mô hot đng ln đu yêu cu bên nhn
chuyn nhng tr mt khon nào đó vào qu
qung cáo trên tòan quc, qu này dùng đ
qung bá thúc đy quan đim kinh doanh ca
bên chuyn nhng.
Ví d: tp đoàn McDonald’s lp qu dành cho
qung cáo vi gn khong 100 triu đôla, qu
này do McDonald’s và các bên nhn chuyn nhng ca tp đoàn đóng góp.
Tm nh hng t các qung cáo, mà hu ht do bên chuyn nhng thc hin,
đi vi các doanh nghip nhn chuyn nhng là rt ln và d nhn thy.
Bc 3: Gp g và đàm phán vi ngi bán quyn thng mi
Nh đã nói trên, ngi bán quyn thng mi có th là ngi ch nhãn hiu,
hoc là đi lý NQTM đc quyn. Vic gp g và đàm phán trc tip vi ngi bán
quyn thng mi nhm tho lun hai vn đ c bn là bán franchise theo hình
thc nào và vi giá là bao nhiêu.
Có 3 hình thc bán quyn thng mi là:
o i lý đc quyn (Master Franchise) là hình thc ph bin và nhanh nht.
Ngi mua có th là doanh nghip hoc cá nhân, phm vi có th là thành ph,
quc gia, khu vc đa lý. i lý đc quyn đc phép m các ca hàng hoc
bán li franchise cho ngi khác trong khu vc mình kim soát.
o NQTM phát trin khu vc (Area development franchise) là hình thc bán quyn
thng mi mà ngi mua cng đc đc quyn trong mt khu vc và trong
mt thi gian nht đnh. Ngi mua quyn thng mi phát trin khu vc đc
quyn m các ca hàng trong phm vi ca mình nhng không đc quyn bán
quyn thng mi cho bt c ai.
o NQTM cá nhân riêng l (single unit franchise) là hình thc bán quyn thng
mi ca ch nhãn hiu trc tip cho tng đi tác riêng l.
Mi hình thc có nhng u đim và hn ch khác nhau và đc bán vi mt
mc giá khác nhau. Hình thc và giá bán s đc quyt đnh tùy thuc vào
chin lc ca ch thng hiu, nng lc ca đi tác và thin chí ca hai bên.
Cng có th thi gian đu ch nhãn hiu s bán quyn thng mi riêng l, sau
đó tùy vào nng lc ca đi tác và hiu qu kinh doanh s nâng cp hp đng
thành quyn t
hng mi khu vc hay
đi lý đc quyn.
Phí nhng quyn quyn thng mi (franchise fee) đc tr mt ln cho
ngi bán quyn thng mi, còn khon phí hàng tháng (loyalty fee) s đc
tính theo mt t l nht đnh trên doanh thu.
Bc 4: Ký hp đng nhng quyn
Trc khi đi đn ký kt hp đng bên nhn nhng quyn cn phi nghiên cu k
các thông tin liên quan mà bên nhng quyn đã cung cp. bo v ngi nhn
nhng quyn thng mi, Quc hi đã thông qua Lut Thng mi có hiu lc t
ngày 01/01/2006, trong đó có qui đnh v vn đ nhng quyn thng mi. Qui
đnh này yêu cu bên nhng quyn phi công khai đy đ các thông tin m
à bên
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
68 Developed by TOPICA v1.0
mun nhn nhng quyn cn, đ đa ra quyt
đnh đúng là nên hay không nên đu t vào hình
thc kinh doanh này. Vic công khai các thông tin
này phi thc hin ngay t ln tip xúc cá nhân đu
tiên, trong đó hai bên s bàn bc v đi tng ca
vic nhng quyn, và vic bàn bc này phi din
ra ít nht 10 ngày trc khi ký kt bt k hp đng
nào vi bên nhn nhng quyn hoc nhn bt c
khon tin nào t bên nhn. iu này có ngha là
bên nhng quyn, ngi m
ô
i gii nhng quyn
hay bt k ngi nào khác đi din bên nhng
quyn phi công khai tài liu Thông báo chung đi vi vic nhng quyn thng
mi, thông báo này phi bao gm tt c các thông tin v vic nhng quyn. Hn
na, bên nhn nhng quyn phi đc cung cp các bn hp đng đã đc son
sn bao gm tt c các đim
quan tr
ng ít nht 5 ngày trc ngày thc t ký vào
các hp đng đó.
Ngi mua quyn thng mi cn quan tâm ti tt c các điu khon mà ngi
bán đa ra trong hp đng mua bán franchise nh: vn đ đc quyn, mt bng
kinh doanh, phí bán quyn thng mi, thi hn hp đng, vn đ s hu trí tu,
vn đ cung cp hàng hóa, vn đ chuyn nhng hp đng, điu khon c
hm dt
h
p đng, vn đ hun luyn – đào to – h tr k thut, ch đ báo cáo s sách,
bo him… đm bo quyn li ca mình và tránh các tranh chp có th phát
sinh, các doanh nghip cha có kinh nghim trong lnh vc m
ua bán quyn thng
mi nên tham vn ý kin c
a các nhà chuyên môn trong lnh vc này.
Bc 5: Trin khai kinh doanh
Vic trin khai kinh doanh bao gm các bc c bn sau :
o Thành lp doanh nghip (trong trng hp ngi mua franchise là cá nhân),
cng có th thành lp doanh nghip trc ri mi ký hp đng mua quyn
thng mi.
o Phân tích, đánh giá th trng đ xác đnh tht c th cung cu th trng và
các yu t khác.
o Xác đnh đa đim, mt bng kinh doanh: ây là đim ti quan trng, quyt
đnh rt ln đn thành công ca hình thc kinh doanh này, đc bit quan trng
đi vi các ngành thi trang, n ung, gii trí. Thi hn ca hp đng thuê đa
đim nên trùng vi thi hn mua quyn thng mi.
o Trang trí ca hàng và chun b các yu t vt cht khác: Vic trang trí ca
hàng s đc bên bán quyn thng mi h tr, t vn và có th còn cung cp
mt s vt dng chuyên dng.
o Tuyn dng và hun luyn nhân viên: Vic này rt quan trng đ đm bo tính
đng nht trong c h thng. Do vy ngi nhng quyn rt quan tâm và s
h tr ti đa cho bên nhn quyn.
o Chun b khai trng và hu khai trng: phía đi tác s giúp ngi mua
quyn thng mi chun b các điu kin đ bui khai trng din ra suôn s
và gây đc ting vang nht đnh. Thông thng h cng li 2 – 3 ngày sau
khai trng đ đm bo ca hàng hot đng tt và gi đúng đc bn sc ca
thng hiu đc nhng quyn.
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 69
3.3. ng ký kinh doanh và đng ký mã s thu
3.3.1. C quan đng ký kinh doanh
Các ni dung v đng ký kinh doanh đc quy đnh trong các Ngh đnh s
02/2000/N–CP ngày 03/02/2000, Ngh đnh s 109/2004/N–CP ngày 02/04/2004
và hin đang thc hin theo Ngh đnh s 88/2006/N–CP ngày 29/8/2006 ca
Chính ph.
C quan đng ký kinh doanh đc t chc thành hai cp: cp tnh (thành ph trc
thuc Trung ng) và cp huyn (qun, th xã, thành ph thuc tnh).
cp tnh: Phòng ng ký kinh doanh thuc S K hoch – u t. Riêng thành
ph Hà Ni, thành ph H Chí Minh có th thành lp thêm mt hoc hai c quan
đng ký kinh doanh cp tnh và đc đánh s ln lt theo th t. Vic thành lp
thêm c quan đng ký kinh doanh cp tnh do y ban nhân dân thành ph quyt đnh.
cp huyn: thành lp Phòng ng ký kinh doanh ti các qun, huyn, th xã,
thành ph trc thuc tnh có s lng h kinh doanh và hp tác xã đng ký thành
lp mi hàng nm trung bình t 500 tr lên trong hai nm gn nht. H kinh doanh
cá th đng ký kinh doanh cp này.
Trng hp không thành lp Phòng ng ký kinh doanh cp huyn thì Phòng Tài
chính – K hoch thc hin nhim v đng ký kinh doanh.
3.3.2. Trình t, th tc đng ký kinh doanh và đng ký mã s thu
Sau khi đã chn đc tên doanh nghip, mô hình kinh
doanh, doanh nghip cn phi đng ký kinh doanh và
làm con du. Vic đng ký kinh doanh thng đc
tin hành S K hoch – u t tnh hoc thành ph
trc thuc trung ng. Thi gian cp đng ký kinh
doanh dao đng t 1 tun ti 2 tun tùy theo đa phng
và tính đy đ h s ca doanh nghip.
Vic đng ký kinh doanh cho doanh nghip (Doanh
nghip t nhân, công ty TNHH 1 thành viên, công
ty TNHH 2 thành viên tr lên, công ty c phn,
công ty hp danh) bao gm các công vic sau :
o Ngi thành lp doanh nghip hoc ngi đi
din theo y quyn np đ h s theo quy đnh
ti Phòng ng ký kinh doanh cp tnh ni doanh nghip đt tr s chính.
o Trong thi hn 10 ngày làm vic, k t ngày nhn đc h s hp l, Phòng
ng ký kinh doanh cp tnh cp Giy chng nhn đng ký kinh doanh cho
doanh nghip.
o Nu sau 10 ngày làm vic mà không đc cp Giy chng nhn đng ký kinh
doanh hoc không nhn đc thông báo yêu cu sa đi, b sung h s đng
ký kinh doanh thì ngi thành lp doanh nghip có quyn khiu ni theo quy
đnh ca pháp lut v khiu ni, t cáo.
o Ngi đi din theo pháp lut ca doanh nghip trc tip ký vào Giy chng
nhn đng ký kinh doanh ti c quan đng ký kinh doanh.
Vic đng ký kinh doanh cho h kinh doanh cá th bao gm các công vic sau:
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
70 Developed by TOPICA v1.0
o Cá nhân hoc ngi đi din h gia đình gi Giy đ ngh đng ký kinh doanh
h kinh doanh và kèm theo bn sao Giy chng minh nhân dân ca cá nhân
hoc ngi đi din h gia đình đn c quan ng ký kinh doanh cp huyn
ni đt đa đim kinh doanh.
o i vi nhng ngành, ngh phi có chng ch hành ngh, phi có bn sao hp
l chng ch hành ngh ca cá nhân hoc đi din h gia đình.
o i vi nhng ngành, ngh phi có vn pháp đnh, phi có bn sao hp l vn
bn xác nhn vn pháp đnh ca c quan, t chc có thm quyn.
o Trong thi hn 5 ngày làm vic, k t ngày nhn đc h s hp l, c quan
đng ký kinh doanh cp huyn cp Giy chng nhn đng ký kinh doanh cho h
kinh doanh.
o Nu sau 5 ngày làm vic mà không đc cp Giy chng nhn đng ký kinh
doanh hoc không nhn đc thông báo yêu cu sa đi, b sung h s đng
ký kinh doanh thì ngi đng ký h kinh doanh có quyn khiu ni theo quy
đnh ca pháp lut v khiu ni, t cáo.
Ngoài ra, sau khi đã đc cp đng ký kinh doanh, doanh nghip cng cn đng ký
mu du công ty ti công an thành ph hoc tnh thành doanh nghip hot đng.
Vic cp con du mt 1 – 2 tun tùy đa phng.
ng ký mã s thu
Doanh nghip đng ký mã s thu ti Cc thu thành ph, tnh thành hoc chi cc
thu đa phng. Thi gian cp mã s thu dao đng 1 – 2 tun.
Sau khi đã có mã s thu, doanh nghip cn làm th tc đng ký thu và mua hoá
đn ti Chi cc thu, ni doanh nghip làm tr s, thi gian hoàn thành ph thuc
vào c quan thu và doanh nghip. Ngoài ra, doanh nghip cng cn làm d kin
thu nhp ca doanh nghip trong nm vi Chi cc thu, và np thu tm ng
mc doanh nghip d kin theo tng quý. Nu doanh nghip d kin lãi quá cao,
mc np thu tm ng ca doanh nghip cng b cao nh vy, điu này có th
khin cho doanh nghip gp khó khn v tài chính khi mi khi nghip. Cui nm
tài chính, doanh nghip s cân đi s tin thu tm ng thc np trong nm v
à
s
cn np theo báo cáo thc t đ đóng thêm hoc xin hoàn tr chênh lch (nu có).
3.3.3. Các giy t cn thit
Các giy t cn thit trong H s ng ký kinh doanh đi vi tng loi hình doanh
nghip bao gm:
TT Loi giy t DNTN 1TV 2TV CTCP CTHD H KD
1 Giy đ ngh KKD theo mu x x x x x x
2
Bn sao hp l 1 trong các loi giy chng
thc cá nhân
x x
x
CMND
3
Vn bn xác nhn vn pháp đnh (đi vi
ngành ngh theo quy đnh)
x x x x x
4
Bn sao chng ch hành ngh (đi vi ngành
ngh theo quy đnh)
x x x x x
5 D tho điu l công ty x x x x
6 Danh sách thành viên, c đông sáng lp x x x
7 Danh sách ngi đi din theo y quyn x
8 Vn bn y quyn x
THANH NIÊN
VIỆT NAM
HỘI DOANH NHÂN TRẺ
VIỆT NAM
v1.0 Developed by TOPICA 71
TÓM LC CUI BÀI
Trong bài 3 chúng ta đã xem xét các ni dung sau đây:
Các vn đ c bn trong la chn và đt tên công ty đ đm bo các yu t nh phù hp vi
ngành kinh doanh, phù hp vi th trng mà doanh nghip hng đn, có ý ngha tt và phù
hp vi xu th toàn cu hóa. Tên gi này cng cn đc đng ký và bo h nhm đm bo
quyn và li ích hp pháp ca doanh nghip trong quá trình kinh doanh.
Nhng hiu bit cn thit v tng loi hình doanh nghip bao gm c u đim và hn ch khi
la chn thành lp mi mt doanh nghip.
Mua li mt doanh nghip vi các vn đ nh đnh giá và tái cu trúc doanh nghip sau
chuyn nhng.
u đim vt tri ca hình thc kinh doanh nhng quyn thng mi (Franchise) khi khi
nghip và các bc tin hành mua quyn thng mi.
Các bc và các loi giy t cn thit đ tin hành th tc đng ký kinh doanh ti c quan có
thm quyn đng ký kinh doanh.