Mai Văn Cẩn. Bệnh héo xanh vi khuẩn hại cà chua (BC) doc

Trường Đại Học Bình Dương
Khoa Công Nghệ Sinh Học
11SH03
Đề tài:
Bệnh héo xanh vi khuẩn (HXVK) hại cà chua và biện pháp phòng
chống
GVHD: Dương Thị Nam Phương
SVTH: Mai Văn Cẩn
MSSV:08070917
ĐẶT VẤN ĐỀ.
Bên cạnh một số dịch hại như: sâu đục trái, bệnh sương
mai, bệnh thối trái, bệnh xoăn lá…thì bệnh HXVK
(Pseudomonas solanacearum) cũng là một dịch hại quan
trọng và khá phổ biến trên cây cà chua. Bệnh có thể gây
hại trong suốt thời kỳ sinh trưởng của cây cà, nhưng
thường hại nhiều ở giai đọan ra hoa kết trái trở đi.
Bệnh gây hại trên 278 loài cây thuộc trên 44 họ thực vật
khác nhau, trong đó đáng chú ý nhất là các cây có ý
nghĩa kinh tế cao như cà chua, khoai tây, thuốc lá, ớt, cà,
lạc, vừng, hồ tiêu, đậu tương, dâu tằm, chuối…
VI KHUẨN GÂY BỆNH.
Do loài vi khuẩn
Pseudomonas
solanacearum Smith;
Ralstonia
solanacearum (Smith,
1896), Yabuuchi và
CTV, 1996.
1. Triệu chứng của bệnh.
Nếu bị nhiễm sớm ở giai đọan
cây con, thường làm cho toàn

bộ lá héo rũ rất nhanh, cây
gục xuống và chết.
Nếu cây đã lớn mới bị nhiễm
bệnh thì lá ngọn héo rũ
trước, có thể héo một cành
hay một vài nhánh nhỏ, sau
đó các lá phía dưới tiếp tục
héo và cụp xuống, cuối cùng
dẫn đến tòan bộ cây bị héo
rũ, gẫy gục, rũ xuống và
chết.
Triệu chứng của bệnh héo xanh vi khuẩn cà
chua gây ra bởi R. solanacearum ( Ảnh do
Champoiseau P., Đại học Florida )
Triệu chứng của bệnh(tt)
Mặc dù bị héo nhưng bộ lá và thân cành của cây cà chua vẫn
còn giữ được mầu xanh, vì thế người ta gọi là bệnh héo
xanh (hay bệnh héo rũ tái xanh vi khuẩn).
Tuy bộ lá của cây bị héo, nhưng phần gốc của cây vẫn rắn
chắc (chứ không bị thối như một số bệnh do nấm gây ra),
và vỏ thân bị xù xì.
Triệu chứng của bệnh(tt)
Nếu cắt ngang thân cành sẽ thấy bó
mạch dẫn mô gỗ có mầu nâu đen,
bên trong bó mạch chứa đầy dịch
nhờn vi khuẩn. Bóp nhẹ chỗ bó
mạch có mầu nâu đen có thể thấy
dịch nhờn vi khuẩn mầu trắng sữa
chẩy ra.
Còn nếu ngâm đọan cắt vào ly nước

trong, sau vài phút bạn sẽ thấy dịch
vi khuẩn mầu trắng sữa, đùn chẩy
qua miệng cắt ra ngoài.
2. Đặc điểm sinh học, sinh thái của
bệnh.
Bệnh HXVK hại cà chua là một trong những loại bệnh nghiêm
trọng nhất ở khắp các vùng trồng cà chua trên thế giới,nhất là nơi
khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới và những vùng khí hậu ấm áp.
 Vi khuẩn gây bệnh xâm nhiễm dễ dàng qua rễ, gốc thân,thân
cành, cuống lá…qua vết thương sây sát khi nhổ cây con giống, do
côn trùng, do tuyến trùng, tiến hành các biện phá kĩ thuật chăm
sóc, bón phân, làm giàn, vun xới.
 Vi khuẩn cũng có thể xâm nhiễm vào trong cây cà chua qua lỗ hở
tự nhiên.
Đặc điểm sinh học, sinh thái của
bệnh (tt)
Sau khi xâm nhập vào rễ, vi khuẩn lan rộng theo bó mạch dẫn,
sinh sản phát triển, sản sinh ra các men, độc tố dẫn đến sự phá
hủy các mô tế bào,vít tắc mạch dẫn gây cản trở sự vận chuyển
nước, chất dinh dưỡng và nhựa trong cây, cây héo rũ nhanh
chóng và chết.
 Bệnh HXVK truyền lan trên đồng ruộng từ cây này sang cây
khác, từ vùng có ổ bệnh sang các vùng xung quanh bằng nhiều
con đường khác nhau: nhờ nước tưới, nước mưa, không khí,
truyền lan qua hạt giống nhiễm bệnh. Ngoài ra, bệnh có thể
truyền lan qua tuyến trùng nốt sưng hại rễ và qua các hoạt động
kĩ thuật chăm sóc của con người.
Đặc điểm sinh học, sinh thái của
bệnh (tt)
Ngoài ra ở những chân ruộng hay những vùng mà bà con

thường trồng các lọai cây thuộc họ cà như cà chua, cà pháo, cà
tím… họ đậu đỗ như đậu que, đậu cô ve… tần ô (cải cúc)
cũng thường dễ bị bệnh gây hại nặng hơn; vì, những lọai cây
này cũng là ký chủ của bệnh, từ đó lây truyền bệnh cho cây cà
chua.
Bệnh phát sinh phát triển và gây hại trong điều kiện nhiệt độ
cao, độ ẩm cao, mưa gió bão nhiều.
Bệnh có thể phát sinh và gây hại từ giai đoạn cây còn non kéo
dài tới khi thu hoạch, nhưng nghiêm trọng nhất là giai đoạn
cây ra hoa đến hình thành quả non.
Đặc điểm sinh học, sinh thái của
bệnh (tt)
Miền Bắc, bệnh xuất hiện và phát triển mạnh và gây hại cà
chua sớm (tháng 8-9) và vụ cà chua xuân hè (tháng 4-5).
Hầu hết các giống cà chua trồng phổ biến đều nhiễm bệnh
HXVK, bệnh nặng hay nhẹ phụ thuộc vào nhiều yếu tố
như chế độ luân canh cây trồng, biện pháp kĩ thuật canh
tác, thời vụ gieo trồng, kĩ thuật đất đai, chế đọ bón phân,
tưới nước…
Đặc điểm sinh học, sinh thái của
bệnh (tt)

Bệnh phát triển mạnh và nhanh trong điều kiện nhiệt độ
cao, mưa gió, nhất là ở trên đất cát pha, thịt nhẹ hoặc đất
đã nhiễm vi khuẩn, trồng các giống mẫn bệnh từ trước.

Nhiệt độ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới sự phát sinh
phát triển của bệnh. Nhiệt độ thích hợp nhất là lớn hơn
30
0

C. Triệu chứng xuất hiện rõ trên cây khi mà nhiệt độ ít
nhất phải trên 20
0
C và nhiệt độ đất phải > 14
0
C, ẩm độ
cao, tưới nhiều, tưới ngập rãnh đều là điều kiện tốt cho
bệnh xâm nhiễm phát triển mạnh, truyền lan dễ dàng.
3. Phân bố và tầm quan trọng của
bệnh.
 Bệnh HXVK hại cà chua là một trong những loại bệnh
nghiêm trọng nhất ở khắp các vùng trồng cà chua trên thế
giới,nhất là nơi khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới và những
vùng khí hậu ấm áp…
 Bệnh là nguyên nhân gây cản trở, hạn chế lớn đối với việc
mở rộng sản xuất rau màu của nhiều nước trên thế giới
như Mỹ, Úc, Hà Lan, Trung Quốc,Pháp…
Phân bố và tầm quan trọng của
bệnh(tt)
 Loài vi khuẩn Pseudomonas solanacerum gây bệnh
HXVK cà chua là một loài bán kí sinh điển hình, đa kí chủ
với nhiều chủng.
 Nó cũng là chủng sinh lý có phạm vi ký chủ rộng, có thể
tồn tại lâu dài trong đất , đây cũng là chủng nòi phổ biến,
thường xuyên xâm nhiễm gây hại nhiều loài cây trồng như
cà chua, khoai tây, lạc, thuốc lá, cà pháo, cà tím, ớt…
4. Biện pháp phòng chống
Phòng chống nhằm hạn chế tác hại của bệnh HXVK hại cà
chua nói riêng và bệnh HXVK hại cây trồng nói chung
đang là những vấn đề nan giải, khó khăn, hiệu quả thấp

không chỉ ở nước ta mà còn ở hầu khắp trên thế giới.
Nguyên nhân cơ bản là loài Pseudomonas solanacearum –
tác nhân gây bệnh HXVK có khả năng tồn tại lâu dài trong
đất, trong tàn dư, trong vật liệu giống nhiễm bệnh và phổ
biến là trong cây ký chủ phụ thuộc họ cà, họ bí, họ đậu…
và kể cả các cây cỏ dại là ký chủ của bệnh.
Biện pháp phòng chống(tt)

Để hạn chế tác hại của bệnh, phải áp dụng kết hợp nhiều biện pháp
một cách đồng bộ và hợp lý trong hệ thống quản lý dịch hại tổng hợp.
Sau đây là một số biện pháp chính:

Lên liếp cao, hình mai rùa để vườn cà không bị đọng nước mỗi khi có
mưa hoặc sau khi tưới, hạn chế độ ẩm ướt trong ruộng.

Sử dụng hạt giống khỏe, không nhiễm bệnh. Không lấy giống ở những
ruộng đã bị bệnh.

Sau khi thu họach, thu gom sạch sẽ tàn dư của cây cà chua ở vụ trước,
đặc biệt là những cây bị bệnh và cỏ dại trên ruộng đem tiêu hủy để
hạn chế nguồn bệnh ban đầu trên đồng ruộng cho vụ sau.
Biện pháp phòng chống(tt)

Nếu có điều kiện, nên ngâm nước ruộng khỏang 10-15
ngày hoặc cày phơi đất trước khi trồng.

Không nên trồng qúa dầy để ruộng cà chua luôn
thông thóang, giảm bớt ẩm độ trong ruộng.

Phải bón cân đối giữa đạm, lân và ka li, tăng cường

bón thêm phân hữu cơ hoai mục. Vôi bột hoặc tro
trấu cũng có tác dụng làm giảm tác hại của bệnh.

Thường xuyên kiểm tra ruộng cà chua để phát hiện
và nhổ bỏ sớm những cây bị bệnh đem tiêu hủy tránh
lây lan sang cây khác. Sau khi nhổ bỏ bón vôi bột vào
chỗ vừa nhổ để khử trùng đất.
Biện pháp phòng chống(tt)
 Phải thăm ruộng thường xuyên (nhất là từ khi cây ra hoa kết
trái trở đi) để phát hiện sớm khi bệnh mới chớm phát sinh.
Khi phát hiện có bệnh, có thể sử dụng một trong các loại thuốc
như: Saipan 2SL, Bisomin 2SL… để phun xịt. Trước khi
phun xịt bà con nên đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất có in
sẵn trên nhãn thuốc.
 Có thể sử dụng một số chủng của các loài vi khuẩn đối kháng
như: Bacillus subtilis, Pseudomonas fluorescens để xử lý hạt
giống trước khi gieo: nhúng rễ cây con trước khi trồng, hoặc
đưa lượng vi khuẩn đối kháng vào vùng rễ cà chua ngay sau
trồng nhằm làm tăng khả năng chiếm chỗ, cạnh tranh, ức chế
và tiêu diệt loài vi khuẩn P.solanacerum- tác nhân gây bệnh
HXVK.
Biện pháp phòng chống(tt)

Nếu đã áp dụng nhiều biện pháp như đã nêu ở trên mà
bệnh vẫn không thuyên giảm, chứng tỏ đất ruộng của
chúng ta đã tích lũy qúa nhiều mầm bệnh.

Gặp trường hợp này, nếu điều kiện cho phép bà con nên
luân canh một vài vụ với cây lúa nước hoặc những cây rau
trồng nước, cây bắp, mía , bông, bắp cải…

KẾT LUẬN

Như vậy, qua bài báo cáo chúng ta có được cái nhìn tổng
quan về bệnh HXVK hại cà chua, ta biết được tác hại, đặc
điểm sinh học của nó, ảnh hưởng của nó tới năng suất Từ
đó thông qua những biện pháp phồng chống chúng ta có
được những lựa chọn hợp lý cho từng vùng nhằm hạn chế
tác hại của nó
TÀI LIỆU THAM KHẢO:

Nghiên cứu bệnh héo xanh vi khuẩn hại một số cây
trồng ở ngoại thành Hà Nội và vùng phụ cận. Đỗ
Tấn Dũng, 1999.

Bệnh vi khuẩn và virus hại cây trồng.Lê Lương Tề,
Vũ Triệu Mân. Nhà xuất bản giáo dục – Hà Nội,
1999.

khoahocvietnam.com

google.com

….