cay truyen phôi-nhle potx

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA SINH-KTNN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA SINH-KTNN
CÔNG NGH C Y TRUY N PHÔIỆ Ấ Ề
Giáo viên: Nguyễn văn Ban
DANH SÁCH NHÓM

PHẠM THỊ NGỌC MỸ

TÔ THỊ MỸ LỆ

TRẦN HiỂN NHẬT QUANG
N I DUNGỘ
I. Khái niệm
II. Ý nghĩa của cấy truyền phôi
III. Kỹ thuật cấy truyền phôi ở bò
I. Khái niệm
- Cấy truyền phôi là một kỹ thuật mà theo đó phôi được thu từ đường sinh
dục của một con cái (con cho phôi) và được cấy vào đường sinh dục của con cái
khác (con nhận phôi) mà ở đó quá trình có chửa được hoàn thành.
II. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi
-Áp dụng cho những trường hợp buồng trứng bị hư hại.
- Những trường hợp vô sinh khác: phụ nữ mãn kinh, những phụ nữ chức năng buồng trứng vẫn
còn nhưng không thụ thai được dù nhiều lần tiến hành các kĩ thuật hỗ trợ sinh sản khác, hay
những bệnh nhân di truyền không thể sử dụng trứng của chính họ

Ở người
6
II. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi


Động vật
1. Tăng số đời con của những bò cái có tiềm năng siêu trội
3. Giảm khoảng cách thế hệ bằng cách gây rụng trứng nhiều ở nhứng bò cái hậu bị trước khi
thành thục về tính và cấy phôi cho những con nhận đã trưởng thành. Điều này có thể làm tăng
tốc độ chọn lọc di truyền.
4. Tạo sinh đôi
2. Tăng tốc độ kiểm tra đời sau
II. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi

Động vật
7. Giúp cho con người dễ dàng thuận lợi trong việc xuất khẩu, vận chuyển trao đổi con giống
giữa các nước, các vùng, các địa phương.
6. Là một phương pháp bảo tồn giữ gìn con giống dưới dạng trứng, phôi, tinh trùng- phương
pháp giữ gìn vật liệu di truyền.
8. Là cơ sở thúc đẩy mạnh sự nghiên cứu và phát triển của một số ngành khoa học có liên
quan: sinh lý, di truyền, thú y
5. Có thể thu phôi từ những bò cái vô sinh do những bò cái đó không có khả năng duy trì quá
trình có chửa binh thường
III. Kỹ thuật cấy truyền phôi ở bò
8

NGUYÊN TẮC CỦA CẤY TRUYỀN PHÔI
III. Kỹ thuật cấy truyền phôi ở bò

Các công đoạn trong cấy truyền phôi
tChọn bò cho và bò
nhận phôi
ssSản xuất phôi Ccấy truyền phôi
Gây rụng nhiều
trứng băng

hocmon
pPhối giống Thu phôi
Kiểm tra ,
phân loại
phôi
Bảo quản phôi
10
CC BC C BN TRONG CTP
3. Gây đ.dục đồng loạt
Bò nhận phôi1. Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Gây đ.dục đồng pha
Phôi cho bò cho phôi bằng đực
giống tốt
Thu hoạch phôi
9. Bò cho phôi sinh sản bình th ờng hoặc lấy phôi lặp lại
10. Bò nhận phôi có chửa
8. Cấy truyền phôi
10. Bò nhận phôi có chửa
11. Đàn con năng suất cao đ ợc sinh ra.
11
Chu kú ®éng dôc b×nh th êng ë bß c¸i (ABS, 1991)
§éng ®ùc
(1 ngµy)
ThÓ vµng ho¹t ®éng
(10-12 ngµy)
ThÓ vµng
ph¸t triÓn
(4-5 ngµy)
ThÓ vµng

tho¸i ho¸
(4-5 ngµy)
1. CHỌN BÒ CHO VÀ BÒ NHẬN PHÔI
o
CHỌN BÒ CHO PHÔI
- Vì công nghệ cấy truyền phôi là để khai thác tối đa những con cái có tiềm năng di truyền cao,cho
nên việc chọn bò cho phôi rất quan trọng. Bò cái cho phôi phải được chọn từ đàn hạt nhân, có
nguồn gốc và lý lịch rõ ràng, có khả năng sinh sản tốt
- Các chỉ tiêu sinh sản chính được quan tâm là: số lượng, chất lượng phôi cũng như cường độ
khai thác phôi.
- Bò nhận phôi là những con “mang thai hộ” cho nên khi chọn làm con nhận phôi, không cần căn cứ
vào phẩm giống hay năng suất của bản thân con bò đó. Vì vậy chỉ cần chọn những con đạt yêu cầu sau
đây:

Bò được chọn làm bò nhận phôi có thể là bò tơ hoặc bò đã sinh sản nhưng không quá già và
hung dữ

Đã trưởng thành và cơ thể đủ lớn.Do đó cần phải biết giống và loại phôi sẽ được cấy để nó
có khả năng mang thai đến lúc đẻ và đẻ bình thường

Không bệnh tật

Sinh trưởng, phát triển và sinh lý sinh sản bình thường
Trước khi đưa vào sử dụng, bò cho phôi và bò nhận phôi phải được nuôi dưỡng và chăm sóc tốt, phải
theo dõi ít nhất 2 chu kì động dục.
o
CHỌN BÒ NHẬN PHÔI
2. SẢN XUẤT PHÔI
2.1 Gây rụng nhiều trứng bằng hocmon
- Thông thường người ta tiêm dưới da hoặc tiêm bắp PMSG hay FSH để tăng cường sự

phát triển của nhiều noãn bao. Sau đó vài ngày tiêm LH hoặc HCG để làm cho những
noãn bao này rụng trứng
- Tuy nhiên LH hay HCG có thể không cần thiết đối với bò trưởng thành
Bảng 1: gonadotropin để gây siêu bài noãn
Loại giasuc Ngày chu kỳ
PMSG hay FSH
( IU ) ( mg )
Kích thích noãn bao
HCG hay LH
( IU ) ( mg )
Kích thích rụng trứng
Bò 15-16 1500-3000 20-50 1500-2000 75-100
-
Lịch tiêm FSH thống nhất là 8 lần tiêm với liều giảm dần
Trong thời gian 4 ngày. Các lần tiêm cách nhau 12 giờ.
Gây siêu bài noãn
16
GÂY SIÊU BÀI NOÃN
17
2.2 Phối giống
Có thể tiến hành bằng 2 cách:

Cho giao phối tự nhiên

Thụ tinh nhân tạo: Sau khi sử lý gây siêu bài noãn và động dục,ta dẫn tinh của những đực
giống tốt để thụ tinh.Nên phối lặp lại 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 8-10h. Vì sau khi tiêm hocmon gây
siêu bài noãn số lượng trứng sẽ rụng nhiều và kéo dài sau mỗi lần động dục.
2.3 Thu nhận phôi
-
Có thể thu nhận phôi giai đoạn sớm ở ống dẫn trứng hay thu nhận phôi giai đoạn muộn ở tử cung. Tùy

theo loài,, tùy số ngày sau khi thụ tinh mà phôi ở những giai đoạn khác nhau sẽ được thu nhận ở các vị
trí trên
-
Việc thu nhận phôi và cấy truyền thích hợp nhất khi phôi ở giai đoạn phôi dâu( morula ) hay phôi nang
( blastocyst )
Không phẩu
thuật
Phẩu
thuật
THU PHÔI
a. Thu phôi qua phẩu thuật
- Con vật đã bị chết: cắt bộ phận sinh dục, đưa về phòng thí nghiệm để gội rửa thu phôi. Dung dịch gội
rửa được hút ra từ cơ quan sinh dục cái chứa phôi,chúng được soi tìm hay lọc.Những phôi này sau đó
được đánh giá phân loại. Nếu chúng ở giai đoạn thích hợp sẽ được cấy truyền ngay,những phôi chưa đủ
tiêu chuẩn có thể nuôi hay bỏ đi.
- Con vật vẫn còn sống: cố định, gây mê và phẩu thuật để tìm bộ phận sinh dục, gội rửa tử cung, ống
dẫn trứng. Sau khi thu phôi, con vật được bồi dưỡng để trở lại trạng thái bình thường.
Ưu điểm tỷ lệ thụ thai cao,nhưng phức tạp, khó áp dụng trong thực tế. Đòi hỏi phải chăm sóc,
hộ lý cho gia súc cẩn thận,cơ thể chậm hồi phục và ảnh hưởng đến cường độ khai thác phôi.
PPh u thuh u ẫ ẫ
ph u ẩ
thu tậ
tậ
Dung dịch giội rửa
được bơm từ gốc ống
dẫn trứng và dung
dịch thu nhận chảy
ra từ tử cung
Dung dịch
giội rửa được bơm

vào từ tử cung, dung
dịch thu nhận chảy
ra ở gốc ống dẫn
trứng

Nguyên tắc là đưa foley catheter qua âm đạo, cổ tử cung vào sừng tử cung, cố
định foley catheter tại một vị trí nhất định bằng một bóng khí. Sau đó, dung
dịch dội rửa được đưa vào lấy ra theo hệ thống khép kín hoặc trực tiếp bằng xơ-
ranh qua foley catheter. Dung dịch nước được bơm vào và hút ra như vậy đã
giội rửa bên trong tử cung, kéo theo cả trứng và phôi.
b. Thu hoạch phôi bằng phương pháp không phẫu thuật

Chuẩn bị:

Kiểm tra lại tất cả các dụng cụ cần thiết cho qua trình giội rửa.

Đưa bò vào giá cố định tại điểm đã chuẩn bị sẵn.

Khám và xác định lại vị trí, hình dạng, kích thước của tử cung trong cơ thể. Xác định số lượng thể
vàng, nang trứng trên buồng trứng.

Dung dịch giội rửa 1000ml/bò chuẩn bị sẵn, được ngâm hoặc sưởi ấm lên 37
0
C. Nối các hệ thống
dung dịch nước vào, dung dịch nước ra với các bình đựng hoặc bình đựng dung dịch giội rửa ở đầu vào
và phễu ở đầu ra.

Vệ sinh cho bò, dặc biệt phần âm hộ, hậu môn, đuôi.

Kĩ thuật đưa foley catheter vào cố dịnh nó trong tử cung.


Lau khô, sạch âm hộ bò, sau đó lau lại bằng bông cồn 70
0
.

Một người mở âm hộ. Kỹ thuật viên đưa foley catheter vào qua âm đạo, cổ tử cung đến sừng tử cung.
Hệ thống foley catheter trước khi sử dụng cũng đã được hấp khử trùng. Vị trí bóng khí của foley catheter
khi cố định tối thiểu cách ngã 3 (thân và 2 sừng tử cung) ≥3,5 cm.

Khi xác định đúng vị trí cần cố định foley catheter, bơm 10-15ml dd

Quá trình giội rửa.

Sau khi đã cố định foley catheter, nối foley catheter với hệ thống ống cho dung dịch nước vào. Khi
nối xong, đóng khoá dung dịch chảy tới sừng tử cung.

Mát xa nhẹ nhàng sừng tử cung sau đó mới mở khoá ra, dung dịch sẽ được chảy ra vào bình đựng
hoặc phễu lọc phôi.
-
Albumin huyết thanh bò có thể được bỏ sung để giảm nguy cơ phôi bị dính
vào các dụng cụ thu phôi. Lặp lại 8-10 lần
-
Con cho phôi thường được phong bế thần kinh tủy sống để tránh sự co
bóp của trực tràng líc thu phôi
- Sau khi thu phôi, số phôi sản xuất có thể tăng lên nhiều lần nếu áp dụng
công nghệ tách phôi