Chủ đề 5 : SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY (2 tiết) doc

Chủ đề 5 : SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG
CỦA ỐNG DÂY (2 tiết)
Tiết 16. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
Hoạt động 1 (5 phút) : Kiểm tra bài cũ : Nêu hiện tượng cảm ứng điện từ và định
luật Len-xơ về chiều dòng điện cảm ứng.
Hoạt động 2 (10 phút) : Tìm hiểu suất điện động cảm ứng trong mạch kín.
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung cơ bản


Yêu cầu học sinh
nhắc lại định luật
Len-xơ về chiều dòng
điện cảm ứng.





Nhắc lại định luật
Len-xơ về chiều dòng
điện cảm ứng.




1. Suất điện động cảm ứng
trong mạch kín

a) Nhắc lại định luật Len-xơ
Dòng điện cảm ứng xuất hiện
trong một mạch kín khi từ thông
qua mạch biến thiên có chiều sao
cho từ trường cảm ứng sinh ra có
tác dụng chống lại sự biến thiên
của từ thông ban đầu qua mạch
kín.
b) Công thức tính suất điện động

Yêu cầu học sinh
viết biểu thức tính
suất điện động cảm
ứng.



Yêu cầu học sinh
nêu các cách để làm
từ thông qua mạch
kín biến thiên.

Viết biểu thức tính
suất điện động cảm
ứng.




Nêu các cách để làm

từ thông qua mạch kín
biến thiên.

cảm ứng trong mạch kín
e
C
= -
t



Dựa vào công thức của từ
thông  qua mạch kín:  =
BScos, ta thấy rằng muốn cho
từ thông  biến thiên để tạo ra
suất điện động cảm ứng, ta có
thể làm thay đổi:
+ Cảm ứng từ B.
+ Diện tích S.
+ Góc  giữa

B
và pháp tuyến

n
.
Hoạt động 3 (15 phút) : Tìm hiểu suất điện động cảm ứng xuất hiện trong một
đoạn dây dẫn chuyển động trong từ trường.
Hoạt động của giáo
viên

Hoạt động của học
sinh
Nội dung cơ bản

2. Suất điện động cảm ứng xuất
hiện trong một đoạn dây dẫn

Vẽ hình 5.1.
Lập luận để đưa ra
biểu thức tính suất
điện động cảm ứng
trong một đoạn dây
dẫn chuyển động
trong từ trường.



Giới thiệu quy tắc
bàn tay phải xác định
chiều của suất điện
động cảm ứng xuất
hiện trong đoạn dây.
Đưa ra 1 số ví dụ áp
dụng.

Giới thiệu suất điện
động cảm ứng trong

Vẽ hình.
Theo dỏi cách lập

luận của thầy cô.
Thực hiện một số
biến đổi.




Ghi nhận quy tắc.



Áp dụng quy tắc.

Ghi nhận suất điện
động cảm ứng trong
chuyển động trong từ trường
Khi một đoạn dây dẫn chiều dài
l chuyển động tịnh tiến với vận
tốc

v
trong từ trường có cảm ứng
từ

B
sao cho

v
không song song
với


B
thì trong đoạn dây xuất
hiện một nguồn tương đương có
suất điện động e
C
cho bởi: e
C
=
Blvsin.
Chiều của suất điện động e
C

xác định bởi quy tắc bàn tay
phải: Để bàn tay phải hứng các
đường sức từ, ngón cái choãi ra
theo chiều chuyển động của dây
dẫn, khi đó chiều từ cổ tay đến
ngón tay giữa là chiều đi qua
nguồn tương đương từ cực âm
sang cực dương
Suất điện động cảm ứng vẫn
xuất hiện khi trong các đoạn dây
dẫn hở mạch chuyển động trong
từ trường. Khi đó trong đoạn dây
dẫn tuy không có dòng điện
nhưng vẫn tồn tại nguồn tương
m
ạch hở.

m
ạch hở.

đương v
ới suất điện động e
C
.

Độ lớn của sđđ cảm ứng : e
C
=
t


Hoạt động 4 (10 phút) : Giải bài tập ví dụ.
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung cơ bản

Yêu cầu học sinh
nêu công thức tính
diện tích cung tròn.
Giới thiệu diện tích
quét bởi đoạn dây CD
trong thời gian t.
Yêu cầu học sinh
viết biểu thức xác
định từ thông quét

được trong thời gan
t.
Yêu cầu học sinh

Nêu công thức tính
diện tích cung tròn.
Ghi nhận công thức
tính S.


Viết biểu thức xác
định từ thông quét
được trong thời gan
t.
Viết biểu thức tính độ
3. Bài tập ví dụ
Diện tích quét bởi CD trong
khoảng thời gian t là:
S =
2
1
l
2
 =
2
1
l
2
t.
Từ thông quét trong khoảng

thời gian t:
 = (
2
1
l
2
t)B.
Độ lớn suất điện động cảm ứng
xuất hiện trong CD:
vi
ết biểu thức tính độ
lớn của suất điện
động cảm ứng xuất
hiện trong CD.
Yêu cầu học sinh
nhắc lại quy tắc bàn
tay phải.
l
ớn của suất điện động
cảm ứng xuất hiện
trong CD.

Nhắc lại quy tắc bàn
tay phải.

e
C
=
t



= =
2
1
l
2
B.
Chiều của e
C
được xác định
theo quy tắc bàn tay phải.
Hoạt động 5 (5 phút) : Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Cho học sinh tóm tắt những kiến thức
đã hoc.
Yêu cầu học sinh về nhà giải các câu
hỏi và bài tập trang 59, 60.
Tóm tắt những kiến thức đã học trong
bài.
Ghi các câu hỏi và bài tập về nhà.
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY