1
Âai
Hoc
Âa
Nàng - Træång
Âai
hoc Bach Khoa
Khoa
Âiãn
- Nhom Chuyãn män
Âiãn
Cäng
Nghiã
p
Giao
trçnh MAY
ÂIÃN
1
Biãn
soan:
Bui Tán Låi
Phán
III
MAY ÂIÃN KHÄNG ÂÄNG
BÄ
Chæång 12
ÂAI CÆÅNG
VÃ
MAY
ÂIÃN
KHÄNG ÂÄNG
BÄ
12.1.
KHAI
NIÃM
CHUNG
May âiãn khäng âäng bä la may âiãn xoay chiãu, lam viãc theo nguyãn ly
cam
æng
âiãn
tæ, co
tä
c âä cua rotor n khac våi täc âä
tæ
træång quay trong may
n
1
. May âiãn khäng âäng bä co thã lam viãc
å
hai chã âä : Âäng cå va may phat.
May phat âiãn khäng âäng bä
êt
dung
vç
co âàc tênh lam viãc khäng tät, nãn
trong chæång náy ta chu yãu la xet âäng cå khäng âäng bä. Âäng cå khäng âäng
bä âæåc sæ dung nhiãu trong san xuát va trong sinh hoat
vç
chã tao âån gian, gia
thanh re, âä tin cáy cao, ván hanh âån gian, hiãu suát cao va gán nhæ khäng bao
trç.
Gán âáy do ky thuát âiãn
tæ
phat triãn, nãn âäng cå khäng âäng bä âa âap
æng
âæå
c yãu cáu âiãu chènh täc âä
vç
váy âäng cå cang sæ dung räng rai hån. Day
cäng suát cua no rát räng
tæ
vai watt âãn hang ngan kilowatt. Háu hãt la âäng cå
ba pha, co mät sä âäng cå cäng suát nho la mät pha.
12.2. CÁU TAO MAY
ÂI
Ã
N
KHÄNG ÂÄNG
BÄ
Cáu tao cua may âiãn khäng âäng bä âæåc
trçnh
bay trãn
hçnh
7.1, gäm hai bä
phán chu yãu la stator va rotor, ngoai ra con co vo may, nàp may va truc may.
Truc lam bàng thep, trãn âo gàn rotor,
ä
bi va phêa cuäi truc co gàn mät quat gio
âã lam mat may doc truc.
2
12.2.1. Stator (phán
tÉnh)
Stator gäm hai bä phán chênh la loi thep va dáy quán, ngoai ra con co vo may
va nàp may.
10
9
1
8
2
3
7 4
5
6
Hçnh 13.1
Cáu
ta
o
cua âäng cå
âiãn khäng
âä
ng
b
ä
1. Lo
i
the
p
stato;2.
Dáy
quá
n
stato;
7.
Nàp may;
; 4. Ä
b
i
;
5.
Tru
c
ma
y;
6.Häp dáu
cæc;
7. Lo
i
the
p
räto;
8.
Th
án
may;
9.
Quat
gio lam
mat;
10.
Hä
p
qua
t
1. Loi
the
p
Loi thep stator co dang hçnh tru (hçnh 13.2b), lam bàng cac la thep ky thuát
âiãn, âæåc dáp ranh bãn trong
(hçnh
13.2a) räi ghep lai våi nhau tao thanh cac ranh
theo
hæång
truc. Loi thep âæåc ep vao trong vo may.
2. Dáy
quán stator
Dáy quán stator thæång âæåc lam bàng dáy âäng co boc cach âiãn va âàt trong cac
ranh cua loi thep (xem lai
chæång
9). Dong âiãn xoay chiãu ba pha chay trong dáy
quán ba pha stator se tao nãn
tæ træång
quay (xem lai
chæång
12).
3
3. Vo
ma
y
Vo may gäm co thán va nàp, thæång lam bàng gang
(hçnh
13.1).
i
A
i
A
(a)
Hçnh 13.2 Kãt
cáu stator may âiãn
kh
äng
âä
ng
bä
a
)
La
the
p
stator; b)
Lo
i
the
p
stator
(b)
12.2.2.
Rotor
(phán quay)
Rotor la phán quay gäm loi thep, dáy quán va truc may.
ÂC
(a) (b)
(d)
Hçnh 13.3
Cáu
ta
o
rotor
âä
ng
cå khäng âäng
bä
ü.
a)
D
á
y
quán
r
otor
läng soc c) Lo
i
the
p
rotor
d)
Ky hiãu
âä
ng
cå trãn
så
âä
1. Loi
the
p
Loi thep rotor gäm cac la thep ky thuát âiãn âæåc láy
tæ
phán bãn trong cua loi
thep stator ghep lai, màt ngoai dáp ranh (hçnh 13.2a) âã âàt dáy quán, å giæa co
dáp lä âã làp truc.
2.
Tru
c
Truc cua may âiãn khäng âäng bä lam bàng thep, trãn âo gàn loi thep
räto.