141 Thực trạng quy trình kiểm toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty dịch vụ tư vấn tài chính Kế toán kiểm toán (aasc)

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
PHN I
C S Lí LUN V KIM TON TIN LNG V
CC KHON TRCH THEO LNG
I. TIN LNG V CC KHON TRCH THEO LNG
1. Khỏi nim v bn cht ca tin lng v cỏc khon trớch theo
lng
Quỏ trỡnh sn xut l quỏ trỡnh kt hp ng thi cng l quỏ trỡnh tiờu
hao cỏc yu t c bn (lao ng, i tng lao ng v t liu lao ng).
Trong ú lao ng vi t cỏch l lao ng chõn tay v trớ úc ca con ngi
s dng cỏc t liu lao ng nhm tỏc ng, bin i cỏc i tng lao ng
thnh cỏc vt phm cú ớch phc v cho nhu cu sinh hot ca mỡnh. m
bo liờn tc quỏ trỡnh tỏi sn xut, trc ht phi m bo tỏi sn xut sc
lao ng, ngha l sc sn xut m con ngi b ra phi c bi hon di
dng thự lao lao lao ng. Tin lng (tin cụng) chớnh l phn thự lao lao
ng cn c vo thi gian, khi lng v cht lng ca cụng vic ca h.
V bn cht tin lng chớnh l biu hin bng tin ca giỏ c sc lao ng.
Mt khỏc, tin lng cũn l ũn by kinh t khuyn khớch tinh thn hng
hỏi lao ng n kt qu cụng vic ca h. Núi cỏch khỏc, tin lng chớnh
l mt nhõn t thỳc y nng sut lao ng.
Ngoi tin lng, cụng nhõn viờn chc cũn c hng cỏc khon tr
cp thuc phỳc li xó hi, trong ú cú tr cp bo him xó hi (BHXH), bo
him y t (BHYT).
Qu bo him xó hic hỡnh thnh bng cỏch trớch theo t l quy
nh trờn tng s qu lng cp bc v cỏc khon ph cp (chc v, khu
vc, t , thõm niờn) ca cụng nhõn viờn chc thc t phỏt sinh trong
thỏng. Theo ch hin hnh, t l trớch BHXH l 20%, trong ú 15% do
n v hoc ch s dng lao ng np, c tớnh vo chi phớ kinh doanh;
- 1 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
5% cũn li l do ngi lao ng úng gúp v c tr vo lng thỏng. Qu

BHXH c chi tiờu trong trng hp ngi lao ng m au, thai sn, tai
nn lao ng, bnh ngh nghip, hu trớ, t tut. Qy ny do c quan Bo
him xó hi qun lý.
Qu BHYT c s dng thanh toỏn cỏc khon tin khỏm, cha
bnh, vin phớ, thuc thang cho ngi lao ng trong thi gian m au,
sinh . Qu ny c hỡnh thnh bng cỏch trớch theo t l quy nh trờn
tng s tin lng cu cụng nhõn viờn chc thc t phỏt sinh trong thỏng. T
l trớch BHYT theo quy nh hin hnh l 3%, trong ú 2% tớnh vo chi phớ
kinh doanh v 1% tr vo thu nhp ca ngi lao ng.
Ngoi ra, cú ngun chi phớ lao ng cụng on, hng thỏng, doanh
nghip cũn phi trich theo mt t l quy nh vi tng s qu tin lng, tin
cụng v ph cp (Ph cp chc v, ph cp trỏch nhiờm, ph cp khu vc,
ph cp thu hỳt, ph cp t , ph cp c bit, ph cp c hi, nguy
him, ph cp lu ng, ph cp thõm niờn, ph cp phc v quc phũng an
ninh) thc t phi tr cho ngi lao ng k c lao ng hp ng tớnh vo
chi phớ kinh doanh hỡnh thnh kinh phớ cụng on (KPC).
2. Vai trũ ca tin lng v cỏc khon trớch theo lng
Chu trỡnh tin lng nhõn viờn úng mt vai trũ quan trng vỡ mt s
nguyờn nhõn sau õy:
Th nht, tin lng v cỏc khon trớch trờn tin lng l mt khon
chi phớ rt ln trong hu ht cỏc doanh nghip cng nh cỏc t chc.
Th hai, Trong cỏc cuc kim toỏn m trong ú tin lng l mt b
phn ỏng k ca hng tn kho, nh cỏc cụng ty sn xut v ch bin v
cụng ty xõy dng, vic phõn loi khụng ỳng n ti khon tin lng cú th
nh hng ỏnh k n quỏ trỡnh ỏnh giỏ ti sn ca mt s ti khon nh
sn phm ang ch to, thnh phm hoc cỏc cụng trỡnh anh xõy dng d
- 2 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
dang. Thớ d, chi phớ sn xut chung phõn b cho hng tn kho vo ngy lp
bng cõn i ti sn cú th b bỏo cỏo d nu tin lng ca nhõn viờn qun

lý hnh chớnh vụ tỡnh phõn b vo chi phớ sn xuõt chung giỏn tip. Tng
t, quỏ trỡnh ỏnh giỏ hng tn kho b nh hng nu chi phớ lao ng trc
tip ca cỏc cỏ nhõn nhõn viờn khụng phõn b cho ỳng cụng vic hoc ỳng
quỏ trỡnh sn xut. Khi mt s cụng vic c tớnh hoỏ n theo phng
phỏp cụng chi phớ, thu nhp v giỏ tr ca hng tn kho u b nh hng bi
vic phõn b chi phớ lao ng khụng ỳng cụng vic.
Khi chi phớ lao ng l mt yu t trng yu trong quỏ trỡnh ỏnh giỏ
hng tn kho thỡ phi cú mt s chỳ trng c bit vo vic kho sỏt cỏc quỏ
trỡnh kim soỏt ni b cỏch phõn loi ỳng n cỏc nghip v tin lng.
Tớnh cht nht quỏn t k ny qua k khỏc, mt tớnh cht c bn ca cỏch
phõn loi, cú th c kho sỏt bng vic xem xột li s ti khon v cỏc
th thc th cụng. iu cng nờn lm l i chiu cỏc phiu cụng vic hoc
bng chng khỏc ca s vic cú lm vic ca nhõn viờn trong mt cụng vic
hoc quỏ trỡnh sn xut cỏ bit vi s sỏch k toỏn m cú nh hng n quỏ
trỡnh ỏnh giỏ hng tn kho.
Th ba, tin lng l mt lnh vc cú th xy ra cỏc hỡnh thc gian
ln ca nhõn viờn lm cho mt lng tin ln ca cụng ty b s dng kộm
hiu qu hoc b thõt thoỏt. Vi nhng lý do trờn nờn kim toỏn chu trỡnh
tin lng v nhõn viờn thng c kim toỏn viờn chỳ trng trong cỏc
cuc kim toỏn ti chớnh.
3. Chc nng ca tin lng v cỏc khon trớch theo lng
Tin lng l biu hin bng tin ca hao phớ lao ng sng cn thit
m doanh nghip tr cho ngi lao ng theo thi gian hoc theo khi lng
cụng vic, lao v m ngi lao ng ó úng gúp cho doanh nghip. Tin
lng ca mt doanh nghip bao gm lng nhõn viờn hnh chớnh, lng
hng theo gi lao ng/sn lng cụng vic thc t, cỏc khon thng, hoa
- 3 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
hng, cỏc khon phỳc li v nhng khon trớch theo tin lng theo quy
nh hin hnh ca phỏp lut hoc theo s tho thun ca ụi bờn.

Cỏc chc nng liờn quan ti chu trỡnh tin lng v nhõn viờn gm cú
vic tuyn dng v thuờ mn nhõn viờn; phờ duyt v cỏc mc lng, bc
lng v s thay i trong mc lng v bc lng; theo dừi v tớnh toỏn
thi gian lao ng, cụng vic/lao v hon thnh ca nhõn viờn; tớnh toỏn tin
lng v lp bng thanh toỏn tin lng; ghi chộp s sỏch tin lng; thanh
toỏn tin lng v m bo s lng cha thanh toỏn
- Thuờ mn v tuyn dung nhõn viờn: vic tuyn dng v thuờ mn
nhõn viờn c tin hnh bi b phn nhõn s. Tt c nhng trng hp
tuyn dung v thuờ mn u c ghi chộp trờn mt bn bỏo cỏo phờ duyt
bi ban qun lý. Bo bỏo cỏo ny cn phi ch rừ v phõn cụng v trớ v trỏch
nhim cụng viờc, mc lng khi im, cỏc khon thng, cỏc khon phỳc
li v cỏc khon khu tr ó c phờ chuõn. Bn bỏo cỏo ny c lp
thnh hai bn, mt bn dựng vo s nhõn s v h s nhõn viờn v lu
phũng nhõn s. Mt bn cũn li c gi xuụng phũng k tỏon tin lng
lm cn c tớnh lng.
Vic phõn chia tỏch bch gia chc nng nhõn s vi chc nng thanh
toỏn tin lng l ht sc cn thit nhm kim soỏt rui ro ca vic thanh toỏn
cho nhng nhõn viờn khng. Bi vỡ ch cú phũng nhõn s mi cú iu kin
a thờm danh sỏch cỏc nhõn viờn vo s nhõn s v ch co phũng k
toỏn tin lng mi cú iu kin thanh toỏn tin lng cho ngi lao ng.
Nờn vic tỏch bch trỏch nhim ny s hn ch nhõn viờn ca b phn nhõn
s lm cỏc h s nhõn s gi to, ng thi cỏc nhõn viờn b phn tin
lng chi cú thờ thanh toỏn cho nhng ai cú tờn trong danh sỏch ca s nhõn
viờn vi cỏc mc lng ó c n nh c th. S kt hp ca hai chc
nng ny li lm mt s to iu kin gian ln v sai phm ny sinh.
- 4 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
-Phờ duyt cỏc thay i ca mc lng, bc lng, thng va cỏc
khon phỳc li: Nhng thay i mc lng, bc lng va cỏc khon i kốm
thng xy ra khi cỏc nhõn viờn c thng chc, thuyờn chuyn cụng tỏc

hoc tng bc tay ngh v.v.Khi ú, cỏc nh qun c hoc c cng s
xut vớ ban qun tri v s thay i mc lng hoc bc lng cho cp di
ca h. Tuy nhiờn, tt c cỏc s thay i o ốu phi c ky duyt bi
phũng nhõn s hoc ngi cú thm quyn trc khi ghi vo s nhõn s .
Vic kim soỏt i vi nhng thay i ny nhm dm botớnh chớnh xỏcv
cỏc khon thanh toỏn tin lng.
B phn nhõn s cng cn phi cụng b nhng trng hp ó món
hn hp ng hoc b ui vic hoc thụi vic nhm trỏnh tỡnh trng nhng
nhõn viờn ó ri khi cụng ty ri nhng vn c tớnh lng.
-Theo dừi, tớnh toỏn thi gian lao ng v khi lng cụng vic, sn
phm hoc lao v hon thnh: Vic ghi chộp, phn ỏnh kp thi, chớnh xỏc s
ngy cụng, gi cụng lm vic thc t hoc ngng sn xut, ngh vic v s
lng cụng vic/ lao v hon thnh ca ngi lao ng, tng n v sn
xut, tng phũng ban trong doanh nghip cú ý ngha rt ln trong qun lý lao
ng tin lng. õy chớnh l cn c tớnh lng, tớnh thng v cỏc khon
trớch trờn tin lng cho cỏc nhõn viờn.
i vi cỏc doanh nghip ỏp dng chng t k toỏn Vit Nam thỡ
chng t ban u s dng hch toỏn thi gian lao ng v khi lng
cụng vic/ lao v dch v hon thnh l Bng chm cụng (Mu s 02-
LTL- Ch chng t k toỏn) v phiu xỏc nhn sn phm hoc lao v
hon thnh (mu s 06-LTL-Ch chng t k toỏn). Ngoi ra, doanh
nghip cũn s dng cỏc chng t khỏc cú liờn quan nh th thi gian, Giy
chng nhn ngh m, thai sn, hoc ngh phộp.v.v lm cn c tớnh
lng v cỏc khon theo lng.
- 5 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Thụng thng, Bng chm cụng c lp riờng cho tng b phn (sn
xut, phũng, ban, t, nhúm .v.v) v dựng cho mt k thanh toỏn (thng l
mt thỏng). Mi thi gian thc t lm vic, ngh vic, vng mt ngi lao
ng u c ghi chộp hng ngy vo Bng chm cụng. Ngi giỏm sỏt

(c cụng, qun c, i trng) ca b phn thc hin cụng tỏc chõm
cụng cho nhõn viờn ca mỡnh cn c vo s nhõn viờn cú mt, vng mt u
ngy lm vic n v mỡnh. Bng chm cụng phi ti mt a im cụng
khai ngi lao ng cú th giỏm sỏt thi gian lao ng ca mỡnh.
Phiu xỏc nhn sn phm hoc lao v hon thnh l chng t xỏc
nhn s sn phm hoc lao v hon thnh ca n v, cỏ nhõn ngi lao
ng. Do ngi giao vic lp, phi cú y ch ký ca ngi giao vic,
ngi nhn vic, v ngi kim tra chõt lng sn phm hoc lao v v
ngi duyt, Phiu c chuyn cho k toỏn tớnh lng.
Hp ng giao khoỏn l bn ký duyt gia ngi giao khoỏn v ngi
nhn khoỏn v mt lng cụng vic c th, thi gian lm vic, trỏch nhim
v ngha v ca mi bờn khi thc hin hp ng. Chng t chớnh l c s
thanh toỏn lng.
Th thi gian l hỡnh thc c s dng ph bin bi doanh nghip
cỏc nc phỏt trin nhm ghi nhn thi gian t lỳc bt u n lỳc kt thỳc
mi ngy ca nhõn viờn. Hỡnh thc ny cng ó bt u c vn dng
cỏc doanh nghip liờn doanh hoc cỏc cụng ty cú vn u t nc ngoi ti
Vit Nam vo nhng nm gn õy. Tt c cỏc th thi gian ca cỏc nhõn
viờn u c theo dừi giỏm sỏt bi mt nhõn viờn c lp hoc bng mt h
thụng thụng tin t ng v phi bỏo cỏo tỡnh hỡnh th theo tun. o thi
gian m ngi lao ng thc t lm thỡ mt s cụng ty ó dựng ng h in
t t ng o bng vic khi nhõn viờn n lm vic khi u gi phi a th
vo mỏy v khi kt thỳc ra v thỡ rỳt th. Tuy nhiờn vi hỡnh thc ny thỡ cú
th gõy ra tỡnh trng gian ln thi gian bng cỏch mt nhõn viờn no ú a
th vo mỏy o thi gian nhng li khụng thc t lm vic ti c quan m
- 6 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
lm vic riờng ca mỡnh ti õu ú, sau ú cui gi lm vic thỡ rỳt th ra.
Cho nờn phi giỏm sỏt tht cht ch thỡ mi kim soỏt c tỡnh hỡnh ny.
Th thi gian phi c ký kt bi ngi giỏm sỏt ti b phn hot ng

trc khi gi i phũng k tỏon tớnh lng.
Tt c cỏc trng hp ngng sn xut, ngng vic u phi cú biờn
bn ngng sn xut, ngng vic phn ỏnh rừ tỡnh hỡnh v thi gian kộo
di, thit hi gõy ra v nhng nguyờn nhõn lm cn c tớnh lng v x lý
thit hi.
Ngoi ra, cỏc trng hp m au, thai sn hay tai nn lao ng u
cn phi cú phiu ngh m, phiu ngh thai sn hoc phiu xỏc nhõn tai nn
lao ng v c chng nhn bi cỏc c quan cú thm quyn lm cn c
ghi vo bng chm cụng theo ký hiu riờng.
Tớnh lng v lp bng lng: Cn c vo cỏc chng t theo dừi
thi gian lao ng v kt qu cụng vic, sn phm hoc lao v hon thnh
cng nh cỏc chng t liờn quan khỏc gi t b phn hot ng khỏc ti b
phn k toỏn tin lng, k toỏn tin lng phi kim tra tt c cỏc chng t
trc khi tớnh tin lng, thng, ph cp v cỏc khon khu tr bng vic
ly s thi gian lao ng thc t hoc khi lng cụng vic, sn phm hoc
lao v hon thnh nhõn vi mc lng hoc bc lng hoc n giỏ ó c
phờ duyt bi phũng nhõn s cho tng lao ng, tng b phn. Cỏc khon
trớch theo lng hay cỏc khon khu tr nh bo him xó hi, bo him y t,
kinh phớ cụng on, v thu thu nhp.v.v u phi c tớnh da trờn cỏc
quy nh ca phỏp lut hin hnh hoc tho thun gia ngi s dng lao
ng hoc ngi lao ng.
Sau khi tớnh toỏn xong thỡ k toỏn phi lp thnh cỏc Bng thanh toỏn
tin lng, Bng thanh toỏn tin thng ( Theo cỏc mu s 02 v 03-Ltin
lng- Ch chng t k toỏn) lm cn c thanh toỏn tin lng, ph
cp v thng cho ngi lao ng. Bờn cnh ú k toỏn cng phi lp Bng
- 7 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
khai cỏc ti khon phi np phi tr v cỏc khon phi trớch theo lng. ụng
thi nú cng chớnh l c s kim tra vic thanh toỏn lng cho ngi lao
ng v thanh toỏn cỏc ngha v vi cỏc c quan chc nng.

Trong quỏ trỡnh lp cỏc bng thang toỏn tin lng, tin thng cho
ngi lao ng thỡ k toỏn phi tin hnh phõn loi cỏc loi tin lng, tin
thng phi tr cho tng nhúm ngi lao ng theo b phn s dng lao
ng v chc nng ca ngi lao ng nh lao ng trc tip, lao ng phc
v qun lý b phn sn xut, lao ng phc v bỏn hng, hay lao ng
phũng ban lm cn c phõn loi tin lng, thng vo chi phớ mt cỏch
hp lý v ỳng n.
- Ghi chộp s sỏch: Trờn c s cỏc bng thanh toỏn tin lng, thng
v cỏc chng t gc ớnh kốm k toỏn tin hnh vo s nht ký tin lng.
nh k, S nht ký tin lng s c kt chuyn sang S cỏi. ng thi
vi vic vo s, k toỏn tin lng vit cỏc phiu chi hoc sộc chi kốm theo
Bng thanh toỏn tin lng cho th qu sau khi ó c phờ duyt bi ngi
cú thm quyn ( K toỏn trng, giỏm c ti chớnh).
- Thanh toỏn tin lng v bo m nhng khon lng cha thanh
toỏn: khi th qu nhn c phiu chi hoc sộc chi lng kốm theo bng
thanh toỏn tin lng, tin thng thi th qu phi kim tra i chiu tờn v
s tin c nhn gia phiu chi hoc sộc chi lng vi danh sỏch thanh
toỏn trờn bng tin lng, thng. Cỏc phiu chi hoc sộc chi phi c ký
duyt bi ngi m khụng trc tip tớnh toỏn tin lng hay vo s sỏch k
toỏn tin lng. Sau khi th qu ó kim tra xong phiu chi hoc sộc chi
lng thỡ tin hnh chi lng cho nhõn viờn v yờu cu ngi nhõn ký vo
phiu chi hoc sộc chi ng thi th qu phi ký vo phiu v úng du ó
chi tin. Cỏc phiu chi hoc sộc chi phi c ỏnh theo s th t cho mi
chu trỡnh thanh toỏn.
- 8 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
i vi nhng phiu chi hoc sec chi lng cha c thanh toỏn thỡ
c ct tr cn thn v bo m ng thi phi c ghi chộp y ,
chớnh xỏc trong s sỏch k toỏn. i vi cỏc phiu chi hoc sộc chi hng thỡ
phi c ct gúc v lu li nhm m bo ngn nga cỏc phiu chi hoc

sec chi gi mao.
S 1.1 s túm tt li cỏc chc nng ca chu trỡnh tin lng v
nhõn viờn thy rừ c mi quan h cht ch gia cỏc b phn hot ng,
b phn nhõn s v b phn k toỏn tin lng v bn cht ca chu trỡnh.
S 1.1. Chu trỡnh tin lng v nhõn viờn.
4. Nguyờn tc hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng
v cỏc ch tin lng
4.1 Nguyờn tc hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng
- 9 -
B phn hot ng:
Chc nng l theo dừi th i gian, khi
lng cụng vic lao v ho n th nh:
Chm cụng, theo dừi thi gian lao
ng
Xỏc nhn cụng vic/lao v ho n
th nh
Duyt thi gian ngh m, thai sn tai
nn lao ng, ngng sn xut, ngng
vic
B phn nhõn s:
Chc nng l tuy n dng v thuờ m n
tuyn chn thuờ mn
lp bỏo cỏo tỡnh hỡnh nhõn s
lp s nhõn s
lp h s nhõn s
B phn k toỏn tin lng
Tớnh lng, thng v l p bng thanh
toỏn lng, thng v cỏc kho n phi tr
phi np
Ghi chộp s sỏch k toỏn

Thanh toỏn lng thng v cỏc kho n
liờn quan.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Ti cỏc doanh nghip sn xut, hch toỏn chi phớ v lao ng l mt
b phn cụng vic phc tp trong hch toỏn chi phớ kinh doanh, bi vỡ cỏch
tr thự lao lao ng thng khụng thng nht gia cỏc b phn, cỏc n v,
cỏc thi k Vic hch toỏn chớnh xỏc chi phớ v lao ng cú v trớ quan
trng, l c s xỏc nh giỏ thnh san phm v bỏn sn phm. ng thi,
nú cũn l cn c xỏc nh cỏc khon ngha v phi np cho Ngõn sỏch,
cho cỏc c quan phỳc li xó hi. Vỡ th, m bo cung cp thụng tin kp
thi cho qun lý, ũi hi hch toỏn lao ng v tin lng phi quỏn trit cỏc
nguyờn tc sau:
a. Phõn loi lao ng hp lý
Do lao ng trong doanh nghip cú nhiu loi khỏc nhau nờn thun
li cho vic qun lý v hch toỏn, cn thit phi tin hnh phõn loi. Phõn
loi lao ng l vic sp xp lao ng vo cac nhún khỏc nhau theo nhng
c trng nht nh. V mt qun lý v hch toỏn, lao ng thng c
phõn theo cỏc tiờu thc sau:
Phõn theo thi gian lao ng
Theo thi gian lao ng, ton b lao ng cú th chia thnh lao ng
thng xuyờn, trong danh sỏch (gm c s hp ng ngn hn v di hn) v
lao ng tm thi, mang tớnh thi v. Cỏch phõn loi ny giỳp cho doanh
nghip nm c tng s lao ng ca mỡnh, t ú cú k hoch s dng, bi
dng, tuyn dng v huy ng khi cn thit. ng thi, xỏc nh cỏc khon
ngha v vi ngi lao ng v vi nh nc c chớnh xỏc.
Phõn loi theo quan h vi quỏ trỡnh sn xut
Da theo mi quan h ca lao ng vi quỏ trỡnh sn xut, cú th
phõn lao ng ca doanh nghip thnh hai loi:
Lao ng trc tip sn xut: lao ng trc tip sn xut chớnh l b
phõn cụng nhõn trc tip tham gia vo quỏ trỡnh sn xut sn phm hay thc

- 10 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
hin cỏc lao v dch v. Thuc loi ny bao gm nhng ngi iu khin
thit b, mỏy múc sn xut sn phm (k c cỏn b k thut trc tip s
dng), nhng ngi phc v quỏ trỡnh sn xut (vn chuyn, bc d nguyờn
vt liu trong ni b; s ch nguyờn, vt liu trc khi a vo dõy chuyn
sn xut)
Lao ng giỏn tip sn xut: õy l b phn lao ng tham gia mt
cỏch giỏn tip vo quỏ trỡnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Thuc
b phn ny bao gụm nhõn viờn k thut (trc tip lm cụng tỏc k thut
hoc t chc, qun lý hot ng sn xut v kinh doanh nh giỏm c, phú
giỏm c kinh doanh; cỏn b phũng ban k toỏn, thng kờ, cung tiờu),
nhõn viờn qun lý hnh chớnh (nhng ngi lm cụng tỏc t chc, nhõn s,
vn th, ỏnh mỏy, qun tr).
Cỏch phõn loi ny giỳp cho doanh nghip ỏnh giỏ c tớnh hp lý
ca c cu lao ng. T ú, cú bin phỏp t chc, b trớ lao ng phự hp
vi yờu cu cụng vic, tinh gin b mỏy giỏn tip.
Phõn theo chc nng ca lao ng trong quỏ trỡnh sn xut kinh doanh
Theo cỏch ny, ton b lao ng trong doanh nghip cú th chia thnh
ba loi:
Lao ng thc hin chc nng sn xut, ch bin: Bao gm nhng lao
ng tham gia trc tip hoc giỏn tip vo quỏ trỡnh sn xut, ch to sn
phm hay thc hin cỏc lao v, dch v nh cụng nhõn trc tip sn xut,
nhõn viờn phõn xng
Lao ng thc hin chc nng bỏn hng: L nhng lao ng tham gia
hot ng tiờu th sn phm, hng hoỏ, lao v, dch v nh nhõn viờn bỏn
hng, tip th, nghiờn cu th trng
- 11 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Lao ng thc hin chc nng qun lý: L nhng lao ng tham gia

hot ng qun tr kinh doanh v qun lý hnh chớn ca cỏc doanh nghip
nh cỏc nhõn viờ qun lý kinh t, nhõn viờn qun lý hnh chớnh
Cỏch phõn loi ny cú tỏc dng giỳp cho vic tp hp chi phớ lao ng
c kp thi, chớnh xỏc, phõn nh c chi phớ sn phm v chi phớ thi
k.
b. Phõn loi tin lng mt cỏch phự hp
Do tin lng cú nhiu loi vi tớnh cht khỏc nhau, chi tr cho cỏc
i tng khỏc nhau nờn cn phõn loi tin lng theo tiờu thc phự hp.
Trờn thc t cú rt nhiu cỏch phõn loi tin lng nh phõn loi tin lng
theo cỏch thc tr lng (lng sn phm, lng thi gian), phõn loi tin
lng theo i tng tr lng (lng giỏn tip, lng trc tip), phõn loi
theo chc nng tin lng (lng sn xut, lng bỏn hng, lng qun lý)
Mi cỏch phõn loi u cú mt tỏc dng nht nh trong qun lý. Tuy
nhiờn, thun li cho cụng tỏc hch toỏn núi riờng v qun lý núi chung,
xột v mt hiu qu, tin lng c chia lm hai loi l tin lng chớnh v
tin lng ph. Trong ú, tin lng chớnh l b phn tin lng tr cho
ngi lao ng trong thi gian thc t cú lm vic bao gm c tin lng
cp bc, tin thng v cỏc khon ph cp cú tớnh cht tin lng. Ngc
li, tin lng ph l b phn tin lng tr cho ngi lao ng trong thi
gian thc t khụng lm vic nhng c ch quy nh nh ngh phộp, hi
hp, hc tp, l tt, ngng sn xut Cỏch phõn loi ny khụng nhng giỳp
cho vic tớnh toỏn, phõn b chi phớ tin lng c chớnh xỏc m cũn cung
cp thụng tin cho vic phõn tớch chi phớ tin lng.
4.2. Cỏc ch tin lng
Vic tớnh lng v tr chi phớ lao ng cú th thc hin theo nhiu
hỡnh thc khỏc nhau, tu theo c im hot ng kinh doanh, tớnh cht
cụng vic v trỡnh qun lý ca doanh nghip. Mc ớch ca ch tin
- 12 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
lng l nhm quỏn trit nguyờn tc phõn phi the lao ng. Trờn thc t,

thng ỏp dng cỏc hỡnh thc (ch ) tin lng theo thi gian, tin lng
theo sn phm v tin lng khoỏn.
a. tin lng theo thi gian
Thng ỏp dng cho cỏc lao ng lm cụng tỏc vn phũng nh hnh
chớnh qun tr, t chc lao ng, thụng kờ, ti v- k toỏn Tr lng theo
thi gina l hỡnh thc tr lng cho ngi lao ng cn c vo thi gian lm
vic thc t. Tin lng theo thi gian cú th chia ra:
Tin lng thỏng: Tin lng thỏng l tin lng tr c nh hng
thỏnh trờn c s hp ng lao ng.
Tin lng tun: L tin lng tr cho mt tun lm vic c xỏc
nh bng cỏch ly tin lng thỏng nhõn vi 12 thỏng v chia cho 52 tun.
Tin lng ngy: L tin lng thỏng chi cho s ngy lm vic trong
thỏng.
Tin lng gi: L tin lng tr cho mt gi lm vic v c xỏc
nh bng cỏhc ly tin lng ngy chia cho s gi tiờu chun theo quy nh
ca lut lao ng (8 gi/ ngy).
Do nhng hn ch ca hỡnh thc tr lng theo thi gian (mang tớnh
bỡnh quõn, cha thc s gn vi kt qu sn xut) nờn khc phc phn
no hn ch ú, tr lng theo thi gian cú th c kt hp vi ch tin
thng khuyn khớch ngi lao ng hng hỏi lm vic.
b. Tin lng theo sn phm:
Tin lng theo sn phm l hỡnh thc tr lng cho ngi lao
ng cn c vo s lng, cht lng sn phm h lm ra. Vic tr lng
theo sn phm cú th tin hnh theo nhiu hỡnh thc khỏc nhau nh tra theo
- 13 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
sn phm trc tip khụng hn ch, tr theo sn phm giỏn tip, tr theo sn
phm cú thng, theo sn phm lu tin.
c. Tin lng khoỏn:
Tin lng khoỏn l hỡnh thc tr lng cho ngi lao ng theo khi

lng v cht lng cụng vic m h hon thnh.
Ngoi ch tin lng, cỏc doanh nghip cũn tin hnh xõy dng
ch tin thng cho cỏc cỏ nhõn, tp th cú thnh tớch xut sc trong hot
ng sn xut kinh doanh. Tin thng bao gm thng thi ua (ly t qu
khen thng) v thng trong sn xut kinh doanh (thng nõng cao cht
lng sn phm, thng tit kim vt t, thng phỏt minh, sỏng kin).
Bờn cnh ch tin lng, tin thng c hng trong quỏ trỡnh
kinh doanh, ngi lao ng cũn c hng cỏc khon tr cp thuc qy
bo him xó hi, bo him y t trong cỏc trng hp m au, thai sn Cỏc
qu ny c hỡnh thnh mt phn do ngi lao ng úng gúp, phn cũn
lI c tớnh vo chi phớ kinh doanh ca doanh nghip.
5. Hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng
5.1. Th tc, chng t hch toỏn
thanh toỏn tin lng, tin cụng v cỏc khon ph cp, tr cp cho
ngi lao ng, hng thỏng k toỏn doanh nghip phi lp Bng thanh toỏn
tin lng cho tng t, i, phõn xng sn xut v cỏc phũng ban cn c
vo kt qu tớnh lng cho tng ngi. Trờn bng tớnh lng cn ghi rừ tng
khon tin lng (lng sn phm, lng thi gian), cỏc khon ph cp, tr
cp, cỏc khon khu tr v s tin ngi lao ng cũn c lnh. Khon
thanh toỏn v tr cp BHXH cng c lp tng t. Sau khi k toỏn trng
kim tra, xỏc nhn v ký, giỏm c duyt y, Bng thanh toỏn tin lng v
BHXH s c lm cn c thanh toỏn tin lng v BHXH cho ngi
lao ng. Thụng thng, ti cỏc doanh nghip, vic thanh toỏn lng v cỏc
- 14 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
khon khỏc cho ngi lao ng c chia lm hai k: K 1 tm ng v k 2
s nhn s cũn li sau khi ó tr i cỏc khon khu tr v thu nhp. Cỏc
khon thanh toỏn lng, thanh toỏn BHXH, bng kờ danh sỏch nhng ngi
cha lnh lng cựng vi cỏc chng t v bỏo cỏo thu, chi tin mt phi
chuyn kp thi cho phũng k toỏn kim tra, ghi s.

5.2. Trớch trc tin lng phộp cho cụng nhõn trc tip sn xut.
Ti cỏc doanh nghip sn xut mang tớnh thi v, trỏnh s bin
ng ca giỏ thnh sn phm, k toỏn thng ỏp dng phng phỏp trớch
trc chi phớ nhõn cụng trc tip sn xut, u n a vo giỏ thnh sn
phm, coi nh mt khon chi phớ phi tr. Cỏch tớnh nh sau:
= x
Trong ú:
= x 100

Cng cú th trờn c s kinh nghim nhiu nm, doanh nghip t xỏc nh
mt t l trớch trc tin lng phộp k hoch ca cụng nhõn trc tip sn
xut mt cỏch hp lý.
5.3. Ti khon hch toỏn
hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng, k toỏn s
dng ti khon sau:
Ti khon 334 Phi tr cụng nhõn viờn
Ti khon ny dựng phn ỏnh cỏc khon thanh toỏn vi cụng nhõn
viờn ca doanh nghip v tin lng, tin cụng, ph cp, BHXH, tin thng
v cỏc khon thuc v thu nhp ca h.
Ti khon 338 Phi tr phi np khỏc
- 15 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Dựng phn ỏnh cỏc khon phi tr v phi np cho c quan phỏp
lut, cho cỏc t chc, on th xó hi, cho cp trờn v kinh phớ cụng on,
BHXH, BHYT; doanh thu nhn trc ca khỏch hng; cỏc khon khu tr
lng theo quyt nh ca to ỏn; giỏ tr ti sn tha ch x lý; cỏc khon
vay mn tm thi; cỏc khon nhn ký qu, ký cc ngn hn ca phớa i
tỏc; cỏc khon thu h, gi h, cỏc khon vay mn tm thi
5.4. Phng phỏp hch toỏn
Hng thỏng, tớnh ra tng s tin lng v cỏc khon ph cp mang

tớnh cht tin lng phi tr cho cụng nhõn viờn (bao gm tin lng, tin
cụng, ph cp khu vc) v phõn b cho cỏc i tng s dng, k toỏn
ghi:
N TK622 (Chi tit i tng): Phi tr cho cụng nhõn trc tip sn
xut, ch to sn phm hay thc hin cỏc lao v dch v.
N TK627(6271- Chi tit cho tng phõn xng): Phi tr nhõn viờn
qun lý phõn xng
N TK641(6411): Phi tr cho nhõn viờn bỏn hng, tiờu th sn phm,
lao v, dich v.
N TK642(6421): Phi tr cho b phn nhõn cụng qun lý DN.
Cú TK334: Tng s thự lao lao ng phi tr.
Trớch BHXH, BHYT, KPC theo t l quy nh:
N cỏc TK622, 627(6271), 641(6411), 642(6421): Phn tớnh vo chi
phớ kinh doanh theo t l vi tin lng v cỏc khon phu cp lng (19%).
N TK334: Phn tr vo thu nhp ca cụng nhõn viờn chc (6%).
- 16 -
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp TrÇn M¹nh H¶i – KiÓm to¸n 41
Có TK (3382, 3383, 3384): Tông số KPCĐ, BHYT, BHXH phải
trích
Số tiền ăn ca phải trả cho người lao động trong kỳ:
Nợ TK622 (Chi tiết đối tượng): Phải tra cho công nhân trực tiếp sản
xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ.
Nợ TK627(6271- Chi tiết phân xưởng): Phải trả cho nhân viên quản lý
phân xưởng.
Nợ TK641(6411): Phải trả cho nhân viên bán hàng, tiêu thụ sản phẩm,
lao vụ, dịch vụ.
Nợ TK642(6421): Phải trả cho bộ phân nhân công quản lý doanh
nghiệp.
Có TK 334: Tổng số thù lao lao động phải trả
Số tiền thưởng phải trả cho công nhân viên từ quỹ khen thưởng

(thưởng thi đua, thưởng cuối quý, cuối năm):
Nợ TK431 (4311): Thưởng thi đua từ quỹ khen thưởng.
Có TK334: Tổng số tiền thưởng phải trả cho công nhân viên.
Số BHXH phải trả trực tiếp cho công nhân viên trong kỳ (ốm đau, thai
sản, tai nạn lao động…):
Nợ TK338 (3383)
Có TK 334
Các khoản khấu trừ vào thu nhập của công nhân viên (theo quy định,
sau khi đóng BHXH, BHYT, và thuế thu nhập cá nhân, tổng số các khoản
khấu trừ không được vượt quá 30% số còn lại)
- 17 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
N TK334: Tng s cỏc khon khu tr
Cú TK333(3338): Thu thu nhp phi np
Cú TK141: S tm ng tr vo lng.
Cú TK138: Cỏc khon bi thng vt cht thit hi
Thanh toỏn thự lao (tin cụng, tin lng), bo him xó hi, tin
thng cho cụng nhõn chc:
- Nu thanh toỏn bng tin:
N TK334: cỏc khon ó thanh toỏn.
Cú TK111: Thanh toỏn bng tin mt
Cú TK112: Thanh toỏn bng tin gi ngõn hng
- Thanh toỏn bng vt t, hang hoỏ
BT1) Ghi nhn giỏ vn vt t hng hoỏ
N TK 632
Cú TK liờn quan (152, 153, 154, 155).
BT2) Ghi nhn giỏ thanh toỏn:
N TK334: Tng giỏ thanh toỏn c thu
Cú TK512 Giỏ thanh toỏn khụng cú thuờ VAT
Cú TK333(3331): Thu VAT u ra phi np

Np bo him xó hi, bo him y t, kinh phớ cụng on:
N TK338(3382, 3383, 3384).
- 18 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Cú Tk liờn quan (111,112).
Chi tiờu KPC li doanh nghip:
N TK338(3382).
Cú TK 111, 112.
Cui k k toỏn kt chuyn s tin cụng nhõn viờn i vng cha lnh:
N TK 334.
Cú TK 338(3388).
Trng hp s ó tr, ó np v KPC, BHXH, BHYT ln hn s
phi tr, phi np c cp bự, ghi:
N TK 111,112: s tin c cp bự ó nhn.
Cú TK338: S c cp bự (3382, 3383).
i vi doanh nghip thi v, khi trớch trc tin lng phộp ca
cụng nhõn trc tip sn xut ghi:
N TK622 (Chi tit i tng)
Cú TK 334
S tin lng thc t phi tr trong k (nu cú):
N TK335.
Cú TK334.
II. MC TIấU KIM TON TIN LNG V CC KHON
TRCH THEO LNG
1. Mc tiờu chung
- 19 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
1.1. Mc tiờu kim toỏn chung
L mt loi hỡnh kim toỏn, kim toỏn ti chớnh cng thc hin chc
nng xỏc minh v by t ý kin v i tng kim toỏn. i tng kim

toỏn núi chung v i tng kim toỏn ti chớnh núi riờng luụn cha ng
nhiu mi quan h v kinh t v phỏp lý phong phỳ v a dng. Do ú nen
chc nng xỏc minh v by t ý kin cn c xỏc nh tht khoa hc. Hn
na, trong kim toỏn ti chớnh, ý kiờn hay kt lun kim toỏn khụng phi
phc v cho bn thõn ngi lp hay ngi xỏc minh m phc v cho ngi
quan tõm n tớnh trung thc v hp phỏp ca bỏo cỏo ti chớnh. Do ú kt
lun ny phi da trờn bng chng y v cú hiu lc vi chi phớ kim
toỏn ớt nht. Do vy, vic xỏc nh h thng mc tiờu kim toỏn khoa hc
trờn c s cỏc mi quan h vn cú ca i tng v ca khỏch th kim toỏn
s giỳp kim toỏn viờn thc hin ỳng hng v cú hiu qu hot ng kim
toỏn. Chun mc kim toỏn Vit Nam s 200, Khon 11 xỏc nh:
Mc tiờu kim toỏn bỏo cỏo ti chớnh l giỳp cho kim toỏn viờn v
cụng ty kim toỏn a ra ý kin xỏc nhn rng (khon mc tin lng v cỏc
khon trớch theo lng trờn) bỏo cỏo ti chớnh cú c lp trờn c s chun
mc v ch k toỏn hin hnh hoc c chp nhn, cú tuõn th phỏp lut
liờn quan v cú phn ỏnh trung thc v hp lý tỡnh hỡnh ti chớnh trờn cỏc
khớa cnh trng yờu hay khụng.
Trung thc l thụng tin ti chớnh v ti liu k toỏn phn ỏnh ỳng s
tht ni dung, bn cht v giỏ tr ca nghip v kinh t phỏt sinh.
Hp lý l thụng tin ti chớnh v ti liu k toỏn phn ỏnh trung thc,
cn thit v phự hp v khụng gian, thi gian v s kin c nhiu ngi
tha nhn.
Hp phỏp: l thụng tin ti chớnh v ti liu k toỏn phỏn ỏnh ỳng
phỏp lut, ỳng chun mc v ch k toỏn hin hnh.
- 20 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
1.2. Cỏc mc tiờu chung khỏc
Mc tiờu hiu lc: L hng xỏc minh vo tớnh cú tht ca s tin trờn
cỏc khon muc. Cú th xem mc tiờu ny l hng ti tớnh ỳng n v ni
dung kinh t ca khon mc trong quan h vi cỏc nghip v, cỏc b phn

cu thnh khon mc ú. T ú, s tin ghi vo Bỏo cỏo ti chớnh phi l
con s thc t.
Mc tiờu trn ven: L hng xỏc minh vỏo s y v thnh phn
(ni dung) cu thnh s tin ghi trờn cỏc khon mc. C th mc tiờu ny
liờn quan n tớnh y ca cỏc nghip v, ti sn v vn cn c tớnh
vo khon mc. Chng hn, khụng ghi mt khon bỏn hng thc t ó xy ra
vo nht ký v s cỏi tớnh vo s tin trờn khon mc tng ng l vi
phm mc tiờu trn ven.
Mc tiờu ny cng l phn b sung cho xỏc nhn v tớnh trn ca nh
qun lý.
Mc tiờu quyn v ngha v: B sung cho cam kt v quyn v ngha
v vi ý ngha xỏc minh li quyờn s hu (hoc s dng lõu di v c lut
nh tha nhn) ca ti sn v ngha v phỏp lý (hp ng di hn) ca cỏc
khon n v vn. Thc cht ca cỏc mc tiờu ny l hng ti mi liờn h
gia cỏc b phn v gia cỏc khon mc trong v ngoi bng cõn i ti
sn.
Mc tiờu nh giỏ: L hng xỏc minh vo cỏch thc v kt qu biờu
hin ti sn, vn v cỏc hot ng (chi phớ, chiờt khu, thu nhp) thnh
tin. Nh vy mc tiờu ny nghiờng v thm tra giỏ tr thc t k c cỏch
thc ỏnh giỏ theo nguyờn tc k toỏn, thc hin cỏc phộp tớnh theo phng
phỏp toỏn hc. Tuy nhiờn, mc tiờu ny cng khụng ngoi tr xem xet ti
liờn h v c cu cú nh hng ti s tin ghi trong cỏc Bỏo cỏo ti chớnh
nh vic thm tra cỏc khon chit khu, hi khu, lói sut, c tc õy l
nhng khon cu thnh chi phớ, thu thp, ti sn v vn. Mc tiờu ny c
- 21 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
s dng lm rừ rng hn cam kt ca nh qun lý v nh giỏ v phõn
phi.
Mc tiờu phõn loi: L hng xem xột li vic xỏc nh cỏc b phn,
nghiờp v c a vo ti khon cựng vic sp xp cỏc ti khon trong cỏc

Bỏo cỏo ti chớnh theo bn chõt kinh t ca chỳng c th hin bng cỏc
vn bn phỏp lý c th ang cú hiu lc. Trong cỏc vn bn ny h thng TK
l c s ban u thm tra phõn loi ti sn, nghip v v vụn ca khỏch
hng. ng thi gii hn v thi gian, c bit l nhng nghip v xóy ra
cui k k toỏn cng l mt trng tõm r soỏt vic ghi chộp vo cỏc ti
khon. Vi ni dung trờn, mc tiờu ny l s b sung cn thit vo cam kt
v phõn loi v trỡnh by.
Mc tiờu chớnh xỏc c hc: L hng xỏc minh v s ỳng n tuyt
i qua cỏc con s cng s v chuyn s: cỏc chi tit trong s d (cng s
phỏt sinh) ca ti khon cn nht trớ vi cỏc con s trờn cỏc s ph tng
ng; s cng gp ca ti khon trựng hp vi s tng cng trờn cỏc s ph
cú liờn quan; cỏc con s chuyn s sang trang phi thng nht.
Mc tiờu trỡnh by: Hng xỏc minh vo cỏch ghi v thuyt trỡnh cỏc
s d (hoc tng s phỏt sinh cỏc ti khon) vo Bỏo cỏo ti chớnh. Thc
hin mc tiờu ny ũi hi kim toỏn viờn th nghiờm chc chn l tt c cỏc
ti khon thuc bng cõn i ti sn v Bỏo cỏo kờt qun kinh doanh cựng
cỏc thụng tin cú liờn quan ó c trỡnh by ỳng v thuyt minh rừ trong
cỏc bng v cỏc gii trỡnh kốm theo. Vi ý ngha ú mc tiờu ny l phn b
sung ca kim toỏn viờn vo xỏc nhn ca nh qun lý v s trỡnh by v
thuyt minh.
Hiu c mc tiờu chung ca kim toỏn mi l bc bt u, vn
quan trng tip sau l c th hoỏ cỏc mc tiờu chung ny vo cỏc khon mc,
phn hnh c th.
2. Mc tiờu kim toỏn c thự
- 22 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
Mc tiờu chung Mc tiờu c thự
Mc tiờu v s hin hu v cú thc
- Cỏc nghip v tin lng ó c
ghi chộp thỡ thc s ó xy ra.

- Cỏc khon chi phớ tin lng v
cỏc khon tin lng cha thanh toỏn
thc s tn ti
Mc tiờu trn vn
- Tt c cỏc nghip v xy ra thỡ u
c ghi chộp y v ỳng vi
thc t
Mc tiờu v quyn v ngha v Thng khụng quan trng lm
Mc tiờu o lng v ỏnh giỏ
- Nhng giỏ tr ó ghi chộp v cỏc
nghip v tin lng hp l l ỳng
- nh hng ti vic lp cỏc bỏo
cỏo cỏc khon phi np, cỏc khon
phi np khỏc cú liờn quan.
Mc tiờu phõn loi v trỡnh by
- Tt c cỏc khon chi lng v cỏc
khon thanh toỏn cho cụng nhõn viờn
phi c trỡnh by vo cỏc ti khon
thớch hp.
III. QUY TRèNH KIM TON TIN LNG V CC KHON
TRCH THEO LNG
1. Lp k hoch kim toỏn
Lp k hoch kim toỏn l giai on u tiờn ca mt cuc kim toỏn,
vỡ vy cú vai trũ quan trng nh hng n cht lng v hiu qu chung
ca ton b cuc kim toỏn. í ngha ca vic lp k hoch kim toỏn c
th hin qua mt s im sau:
- 23 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
- Giỳp kim toỏn viờn thu thp c cỏc bng chng kim toỏn toỏn
y v cú giỏ tr lm c s a ra cỏc ý kin xỏc ỏng v cỏc bỏo cỏo

ti chớnh, t ú giỳp kim toỏn viờn hn ch sai sút, gim thiu trỏch nhim
phỏp lý, nõng cao hiu qu cụng vic v gi vng uy tớn i vi khỏch hng.
- Giỳp cỏc kim toỏn viờn phi hp hiu qu vi nhau cng nh phi
hp cú hiu qu vi cỏc b phn cú liờn quan nh kim toỏn ni b, cỏc
chuyờn gia bờn ngoi ng thi qua ú kim toỏn viờn cú th tiờn hnh
kim toỏn toỏn ỳng chng trỡnh kim toỏn ó lp vi chi phớ hp lý, tng
cng sc cnh tranh cho cụng ty kim toỏn v gi uy tớn vi khỏch hng.
- L cn c cụng ty kim toỏn trỏnh c bt ng vi khỏch hng.
Trờn c s k hoch kim toỏn toỏn ó lp kim toỏn viờn thng nht vi
khỏch hng v ni dung cụng vic s thc hin, thi gian tiờn hnh cng nh
trỏch nhim ca mi bờn
- Cn c vo k hoch kim toỏn ó lp kim toỏn viờn cú th kim
soỏt v ỏnh giỏ cht lng ca cụng vic kim toỏn ó v ang thc hin,
gúp phn nõng cao cht lng v hiu qu cụng vic, t ú tht cht hn mi
quan h gia cụng ty kim toỏn v khỏch hng.
Theo chun mc kim toỏn Vit Nam s 300 ch rừ Lp k hoch
kim toỏn phi c lp cho mi cuc kim toỏn. K hoch kim toỏn phi
oc lp mt cỏch thớch hp nhm m bo bao quỏt ht cỏc khớa cnh trng
yu ca cuc kim toỏn; phỏt hin gian ln, ri ro v nhng vn tim n;
v m bo cuc kim toỏn c tin hnh ỳng thi hn. K hoch kim
toỏn tr giỳp phõn cụng cụng vic cho tr lý kim toỏn v phi hp vi kim
toỏn viờn v cỏc chuyờn gia khỏc v cụng vic kim toỏn. K hoch kim
toỏn bao gm ba b phn cu thnh:
- K hoch chiờn lc
- K hoch kim toỏn tng th
- 24 -
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Trần Mạnh Hải Kiểm toán 41
- Chng trỡnh kim toỏn
Lp k hoch kim toỏn gm cỏc bc cụng vic nh sau:
1.1. Chun b k hoch kim toỏn

Quy trỡnh bt u khi cụng ty kim toỏn tip nhn mt khỏch hng.
Thu nhn khỏch hng l quỏ trỡnh gm hai bc: th nht, phi cú s liờn h
gia cụng ty kim toỏn v khỏch hng tim nng m khỏch hng ny yờu cu
c kim toỏn v khi cú yờu cu kim toỏn, kim toỏn viờn phi ỏnh giỏ
liu cú chp nhn yờu cu ú hay khụng. Cũn i vi nhng khỏch hnh
hin ti, kim toỏn viờn phi quyt nh liu cú tip tc kim toỏn hay
khụng? Trờn c s xỏc nh c i tng khỏch hng cú th phc v trong
tng lai, cụng ty kim toỏn s tin hnh cỏc cụng vic cn thit tin hnh
lp k hoch kim toỏn, bao gm: ỏnh giỏ kh nng chp nhn kim toỏn,
nhn din cỏc lý do kim toỏn, la chn i ng nhõn viờn kim toỏn v kớ
kt hp ng kim toỏn.
- ỏnh giỏ kh nng chp nhn kim toỏn
- 25 -
Chun b k hoch kim toỏn
Thu thp thụng tin c s
Thu thp thụng tin v ngha v phỏp lý ca khỏch
h ng v th c hin cỏc th tc phõn tớch
ỏnh giỏ trng yu ri ro kim soỏt
Tỡm hiu h thng kim soỏt ni b v ỏnh giỏ
ri ro kim soỏt
Lp k hoch kim toỏn to n di n v so n tho
chng trỡnh kim toỏn