I. ĐẠI CƯƠNG TY THỂ:
II. HiỆN TƯỢNG DI TRUYỀN QUA TẾ
BÀO CHẤT Ở TY THỂ
III. MỘT SỐ THÍ DỤ VỀ DI TRUYỀN TẾ
BÀO CHẤT
IV. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG DI
TRUYỀN QUA TẾ BÀO CHẤT
1. Nguồn gốc :
-
Có giả thuyết cho rằng ti thể là cơ thể tiền nhân
độc lập sống cộng sinh với tế bào nhân thật; sau
đó trở thành bào quan cần thiết của các tế bào có
nhân thật.
-
Hoặc cho rằng ti thể có nguồn gốc từ các tế bào
nhân sơ, xưa kia đã ẩn nhập vào tế bào nhân
chuẩn sơ khai bằng thực bào.
2.CẤU TẠO
Ty thể là bào quan hình cầu hoặc hình xúc xích
,dài 2-5µm.Có trong tất cả các tế bào nhân chuẩn
Được bao bọc bởi 2 lớp màng cơ bản:
* Màng ngoài trơn
* Màng trong gấp nếp hình thành vô số các tấm
ăn sâu vào trong lòng ty thể gọi là Crista (vách
ngăn).
Hai thành phần cấu trúc cơ bản của ty thể:
* 65 – 75% protein
* 25 – 30% lipid của trọng lượng khô
Số lượng ty thể dao động từ 50 – 1000.
Bên trong tế bào ty thể phân bố ở những nơi cần
nhiều năng lượng.
Một số hình minh họa về cấu trúc ty thể:
2.CHỨC NĂNG
o
Tổng hợp các chất phospholipid, acid béo,
protein.
o
Là trung tâm giải phóng và chuyển hóa năng
lượng của tế bào
o
Cung cấp ATP nên được xem là “nhà máy năng
lượng” của tế bào.
o
Có khả năng di truyền độc lập đối với nhân
36ATP
II.HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN TẾ
BÀO CHẤT Ở TI THỂ
Tính di truyền không chỉ phụ thuộc vào DNA
trong nhân mà còn chịu ảnh hưởng của tế bào
chất. Đó được gọi là sự di truyền qua tế bào chất
hay sự di truyền theo dòng mẹ.
1.Thí nghiệm của Coren và Boris (1909)
Ở cây hoa loa kèn ,loa kèn màu xanh có mầm màu xanh,
loa kèn vàng có mầm màu vàng.
Lai thuận :P cây mẹ xanh X P cây bố vàng
F1 100% xanh
Lai nghịch : P cây mẹ vàng X P cây bố xanh
F1 : 100% vàng
o
Kết quả phép lai thuận nghịch khác nhau :các con luôn
có kiểu hình của mẹ.
Phép lai thuận :
P : mẹ Ngựa x bố Lừa
F1 : Con La
Phép lai nghịch :
P : Mẹ Lừa x Bố Ngựa
F1 : Con Bordot
Phép lai giữa Cá Chép và Cá Diếc
-
Lai thuận
P: Mẹ Cá Chép X bố Cá Diếc
F1: Cá Nhưng (có râu)
- Lai nghịch:
P:mẹ Cá Diếc X bố cá Chép
F1: Cá Nhưng (không râu)
1. Cấu trúc là chuỗi
xoắn kép, trần, mạch
vòng.
2. Gồm các gene mã
hóa cho:
. Ribosome ti thể
. Các enzime
. Protein màng
3. Đoạn trình tự ori
4.Không có histon
D-loop
Heavy chain
28 genes
Light chain
9 genes
Kích thước mtDNA khác nhau tùy loài.
mtDNA mã hóa tổng hợp cho nhiều thành
phần của ty thể
Bộ gen ti thể cuả tế bào động vật gồm các
exon , bộ gen ti thể cuả tế bào thực vật và nấm
men gồm các exon và intron xen kẽ