Bài 7: Tinh bột pdf

Bài 7: Tinh bột
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
- Biết cấu trúc phân tử và tính chất của tinh bột.
- Biết sự chuyển hoá và sự tạo thành tinh bột.
2. Kĩ năng
- Viết cấu trúc phân tử của tinh bột.
- Nhận biết tinh bột.
- Giải bài tập về tinh bột.
3.Trọng tâm: Cấu tạo và t/c hóa học của tinh bột .
II. Chuẩn bị
- Dụng cụ: ống nghiệm, dao, ống nhỏ giọt.
- Hoá chất: tinh bột, dd iot.
- Các hình vẽ phóng to về cấu trúc phân tử của tinh bột và các tranh ảnh có
liên quan đến bài học.
III. Tieỏn trỡnh leõn lụựp
1 OÅn ủũnh lụựp
2.Baứi cuừ: Trỡnh baứy t/c hh cuỷa saccarụ ?
3.Baứi mụựi
Hoạt động của thầy và
trũ
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1
* HS quan sát mẫu tinh bột và
nghiên cứu SGK cho biết các tính
chất vật lí và trạng thái thiên nhiên
của tinh bột.
Hoạt động 2
* HS:
- Nghiên cứu SGk, cho biết cấu
trúc phân tử của tinh bột.

- Cho biết đặc điểm liên kết giữa
các mắt xích -glucozơ trong
phân tử tinh bột.
* HS trả lời:
Có thể coi tinh bột là polime do
nhiều mắt xích -glucozơ hợp lại
và có cơng thức (C
6
H
10
O
5
)
n
(n từ
1.200 đến 6000).
I- TÍNH CHẤT VẬT LÍ VAỉ TRAẽNG
THÁI Tệẽ NHIÊN
Tinh boọt laứ chaỏt raộn võ ủũnh hỡnh, maứu
traộng, khõng tan trong nửụực nguoọi. Trong
nửụực noựng tửứ 65
0
C trụỷ lẽn, tinh boọt chuyeồn
thaứnh dung dũch keo nhụựt, gói laứ hồ tinh boọt.

Tinh boọt coự nhiều trong caực loái hát (gáo,
mỡ, ngõ,…),cuỷ (khoai, saộn,…) vaứ quaỷ (taựo,
chuoỏi,…). Haứm lửụùng tinh boọt trong gáo
khoaỷng 80%, trong ngõ khoỷang 70%, trong cuỷ
khoai tãu tửụi khoaỷng 20%.

II. CẤU TRÚC PHÂN TỬ

CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
6
CH OH



2
H
H
H
H
H

OH
OH
1
2
3
4
5
6
O

CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
O
O

Thực ra, tinh bột là hỗn hợp của 2
loại polisaccarit là amilozơ và
amilopectin. Amilozơ là polime có
mạch xoắn lò xo, không phân
nhánh, phân tử khối khoảng
200.000 đvC. Amilopectinlà
polime có mạch xoắn lò xo, phân
nhánh, phân tử khối lớn hơn
amilozơ, khoảng 1000.000 đvC.
Trong phân tử amolozơ, các mắt
xích -glucozơ liên kết với nhau
giữa nguyên tử C
1
ở mắt xích này
và nguyên tử C
4
ở mắt xích kia
qua cầu oxi, gọi là các liên kết
[1-4] glicozit
Phân tử amolipectin được cấu tạo
bởi một số mạch amilozơ, các
mạch này nối với nhau giữa
nguyên tử C
1
ở mắt xích đầu của
CH OH

2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
6
CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2

3
4
5
6
O

CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
O
O
CH OH



2

H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
6
CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5

O

CH OH



2
H
H
H
H
H
OH
OH
1
2
3
4
5
O
O


III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC
Là một polisaccarit có cấu trúc vòng xoắn, tinh bột
biểu hiệu rất yếu tính chất của một poliancol, chỉ
biểu hiện rõ tính chất thuỷ phân và phản ứng màu
với iot.
1. Phản ứng thuỷ phân
a) Thuỷ phân nhờ xúc tác axit

- Dữ kiện : sgk
- Giải thích (C
6
H
10
O
5
)
n
+ nH
2
O
 
 0
,tH
n C
6
H
12
O
6

Thực ra tinh bột bị thuỷ phân từng bước qua các giai
đoạn trung gian là đetrin [C
6
H
10
O
5
]

n
, mantozơ.
b) Thuỷ phân nhờ enzim

glucozoMantozoextrin§bét Tinh
mantaza
OH
amilaza-β
OH
amilaza-α
OH
222
   

2. Phản ứng màu với dung dịch iot
a) Thí nghiệm
+ Nhỏ dung dịch iot vào ống nghiệm đựng dung
mạch này với nguyên tử C
6
ở mắt
xích giữa của mạch kia, qua
nguyên tử oxi, gọi là liên kết [1-
6] glicozit.
Hoạt động 3
- Nêu hiện tượng khi đun nóng
dung dịch tinh bột với axit vô cơ
loãng. Viết PTHH.
- Cho biết sơ đồ tóm tắt quá trình
thuỷ phân tinh bột xảy ra nhờ
enzim.

* GV biểu diễn:
- Thí nghiệm giữa dung dịch I
2
và
dung dịch tinh bột ở nhiệt độ
thường, đun nóng và để nguội.
- Thí nghiệm giữa dung dịch I
2

cho lên mặt cắt của củ khoai lang.
* HS nêu hiện tượng.
* GV giải thích và nhấn mạnh đây
là phản ứng đặc trưng để nhận ra
dịch hồ tinh bột hoặc vào mặt cắt của củ khoai lang.
+ Hiện tượng : Dung dịch hồ tinh bột trong ống
nghiệm cũng như mặt cắt của củ khoai lang đều
nhuốm màu xanh tớm. Khi đun núng,màu xanh tớm
biến mất, khi để nguội màu xanh tớm lại xuất hiện.
b) Giải thích
+Phần tử tinh bột hấp thụ iot tạo ra màu xanh tớm.
Khi đun núng,iot bị giải phúng ra khỏi phõn tử tinh
bột làm mất màu xanh tớm đú. Khi để nguội, iot bị
hấp thụ trở lại làm dung dịch cú màu xanh tớm.
Phản ứng này được dựng đề nhận ra tinh bột bằng
iot và ngược lại.
IV. SỰ CHUYỂN HÓA TINH BỘT TRONG CƠ
THỂ
glucozoMantozoextrin§bét Tinh
mantaza
OH

amilaza-β
OH
amilaza-α
OH
222
   

glicogen
enzimenzim
OHCOGlucozo
22
enzim
[O]



V. SỰ TẠO THÀNH TINH BỘT TRONG CÂY
XANH
tinh bột.
Hoạt động 4
* HS nghiên cứu SGK, cho biết
quá trình chuyển hoá tinh bột
trong cơ thể người.
Hoạt động 5
* HS nêu tóm tắt quá trình tạo
thành tinh bột trong cây xanh.
* GV phân tích ý nghĩa của
phương trình tổng hợp tinh bột.

sgk

6nCO
2
+ 5n H
2
O
clorophin
trêimÆt s¸ng ¸nh
  (C
6
H
10
O
5
)
n
+
6nCO
2


4. Củng cố: - HS làm bài 2, 3, 4 SGK
5. Dặn dò: Xem bài 8
IV Rút kinh nghiệm