Luận văn: Khoa học và công nghệ là lực lượng sản xuất hàng đầu trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nước ta ppsx

Luận văn

Khoa học và công nghệ là lực
lượng sản xuất hàng đầu trong quá
trình công nghiệp hoá - hiện đại
hoá ở nước ta

L
ờ
i m
ở

đầ
u

Tính c
ấ
p thi
ế
t c
ủ
a
đề
tài:
B
ướ
c vào thiên niên k
ỷ
th
ứ
ba, khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

đã

tr
ở
thành y
ế
u t
ố

c
ố
t t
ử
c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n, là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p c

ủ
a n
ề
n kinh t
ế
toàn c
ầ
u.
Đi
ề
u này
đượ
c ph
ả
n ánh r
õ
trong vi
ệ
c ho
ạ
ch
đị
nh các chính sách và chi
ế
n l
ượ
c
phát tri
ể
n khoa h

ọ
c, công ngh
ệ
và kinh t
ế
c
ủ
a nhi
ề
u n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i. Tuy
nhiên tu
ỳ
thu
ộ
c vào tr
ì
nh
độ
s
ự
phát tri
ể
n c
ụ

th
ể
c
ủ
a t
ừ
ng n
ướ
c mà xây d
ự
ng
chi
ế
n l
ượ
c, chính sách phát tri
ể
n khoa h
ọ
c công ngh
ệ
mang tính đa d
ạ
ng và
đặ
c
thù
đố
i v
ớ

i t
ừ
ng giai đo
ạ
n phát tri
ể
n c
ụ
th
ể
phù h
ợ
p v
ớ
i hoàn c
ả
nh, đi
ề
u ki
ệ
n cơ
s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a m

ỗ
i qu
ố
c gia. Và đi
ề
u n
ỗ
i b
ậ
t rút ra
ở
các chi
ế
n l
ượ
c, chính sách
đó
ở
t
ấ
t c
ả
các n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i t
ừ

nh
ữ
ng n
ướ
c có n
ề
n kinh t
ế
hi
ệ
n
đạ
i
đứ
ng
hàng
đầ
u th
ế
gi
ớ
i như M
ỹ
, Nh
ậ
t, Pháp, cho
đế
n nh
ữ
ng n

ướ
c có n
ề
n kinh t
ế

ch
ậ
m phát tri
ể
n và l
ạ
c h
ậ
u như Vi
ệ
t Nam , Lào , Campuchia, m
ộ
t s
ố
n
ướ
c Trung
Đông đó chính là quan đi
ể
m:"S
ự
phát tri
ể
n khoa h

ọ
c và công ngh
ệ
là m
ộ
t
phương h
ướ
ng quan tr
ọ
ng m
ớ
i , có tính quy
ế
t
đị
nh trong vi
ệ
c phát tri
ể
n kinh t
ế

qu
ố
c gia…"B
ở
i v
ậ
y vi

ệ
c nghiên c
ứ
u kinh nghi
ệ
m xây d
ự
ng các chính sách và
chi
ế
n l
ượ
c phát tri
ể
n khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
c
ủ
a các n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i và trong
khu v
ự
c

để
áp d
ụ
ng và phát huy m
ộ
t cách sáng t
ạ
o vào hoàn c
ả
nh c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c
m
ì
nh có
ý
ngh
ĩ
a
đặ
c bi
ệ
t quan tr
ọ
ng
đố

i v
ớ
i các n
ướ
c trên con
đườ
ng công nghi
ệ
p
hoá- hiên
đạ
i hoá nói chung và
đố
i v
ớ
i Vi
ệ
t Nam nói riêng hi
ệ
n nay.
Trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay, khi n
ề
n văn minh nông nghi
ệ
p d
ầ

n d
ầ
n nh
ườ
ng
ch
ỗ
cho n
ề
n văn minh công nghi
ệ
p th
ì
tương
ứ
ng v
ớ
i nó thu
ậ
t ng
ữ
''công nghi
ệ
p
hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá" c
ũ

ng ít
đượ
c s
ử
d
ụ
ng mà thay th
ế
vào đó là các thu
ậ
t ng
ữ

khoa h
ọ
c mang tính ch
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i ,phù h
ợ
p v
ớ
i xu th
ế
c
ủ
a m

ộ
t th
ờ
i
đạ
i m
ớ
i "th
ờ
i
đạ
i tri th
ứ
c" như "tăng tr
ưở
ng", "phát tri
ể
n"," c
ấ
t cánh theo l
ố
i hoá r
ồ
ng"…M
ặ
c
dù v
ậ
y,chúng ta không th
ể

ph
ủ
nh
ậ
n công nghi
ệ
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá luôn luôn là
v
ấ
n
đề
hàng
đầ
u trong các lí lu
ậ
n v
ề
s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
c
ủ
a các qu

ố
c gia trên
th
ế
gi
ớ
i .Th
ậ
t v
ậ
y ,l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a nhân lo
ạ
i trong vài trăm năm tr
ướ
c đó
đã
cho th
ấ
y con
đườ
ng mà các n
ướ

c ch
ậ
m ti
ế
n c
ầ
n ph
ả
i đi theo,không th
ể
là cái
g
ì
khác ngoài vi
ệ
c bi
ế
n
đổ
i n
ề
n kinh t
ế
theo cơ c
ấ
u h
ợ
p l
ý
,phát tri

ể
n năng
độ
ng


1
d
ự
a trên cơ s
ở
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i .
Để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c đích đó,đi
ề
u t

ấ
t
y
ế
u là ph
ả
i đưa
đấ
t n
ướ
c đi lên con
đườ
ng công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i hoá b
ở
i đó
là phương th
ứ
c duy nh
ấ
t
để
phát tri
ể
n kinh t
ế
th

ế
gi
ớ
i, và b
ấ
t k
ì
m
ộ
t qu
ố
c gia
nào b
ỏ
qua quá tr
ì
nh này
đề
u s
ẽ
tr
ở
nên quá ch
ậ
m , quá l
ạ
c h
ậ
u so v
ớ

i b
ướ
c đi
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i.Có th
ể
coi đó là quy lu
ậ
t Vi
ệ
t Nam không th
ể

đứ
ng ngoài.
Chúng ta
đề
u bi
ế
t ,công nghi
ệ
p hoá
đượ
c coi là s
ả

n ph
ẩ
m tr
ự
c ti
ế
p c
ủ
a
cu
ộ
c cách m
ạ
ng công nghi
ệ
p cu
ố
i th
ế
k
ỷ
XVII, c
ò
n hi
ệ
n
đạ
i hoá là s
ả
n ph

ẩ
m t
ấ
t
y
ế
u c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t gi
ữ
a th
ế
k
ỷ
XX. Ngày nay, trong b
ố
i
c
ả
nh c

ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i, công nghi
ệ
p hoá g
ắ
n
li
ề
n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá
đượ
c xem là n
ấ

c thang đánh d
ấ
u tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n m
ớ
i c
ủ
a
n
ề
n văn minh nhân lo
ạ
i. Chúng ta không th
ể
ph
ủ
nh
ậ
n nh
ữ
ng thành t
ự
u v
ề
khoa

h
ọ
c c
ũ
ng như nhi
ề
u l
ĩ
nh v
ự
c khác trong
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i .Ch
ẳ
ng h
ạ
n, vi
ệ
c
s
ử
d

ụ
ng năng l
ượ
ng nguyên t
ử
, năng l
ượ
ng m
ặ
t tr
ờ
i
đã
làm gi
ả
m s
ự
ph
ụ
thu
ộ
c
c
ủ
a con ng
ườ
i vào ngu
ồ
n năng l
ượ

ng khoáng s
ả
n, vi
ệ
c ch
ế
t
ạ
o ra các tên l
ử
a v
ớ
i
công su
ấ
t c
ự
c l
ớ
n dùng nhiên li
ệ
u hoá h
ọ
c, h
ỗ
n h
ợ
p
ở
d

ạ
ng l
ỏ
ng ho
ặ
c r
ắ
n. V
ớ
i
h
ệ
th
ố
ng
độ
ng l
ự
c m
ớ
i này, con ng
ườ
i
đã
t
ạ
o ra
đượ
c t
ố

c
độ
v
ũ
tr
ụ
c
ấ
p m
ộ
t
(7,9km/s),phóngv
ệ
tinh nhân t
ạ
o
đầ
u tiên c
ủ
a trái
đấ
t (năm 1957), t
ố
c
độ
v
ũ
tr
ụ

c
ấ
p hai (11,2 km/s) phóng các tàu v
ũ
tr
ụ
thám hi
ể
m các hành tinh thu
ộ
c h
ệ
m
ặ
t
tr
ờ
i như m
ặ
t trăng, Sao ho
ả
, Sao kim…(năm 1959) và
đặ
c bi
ệ
t là đưa con ng
ườ
i
đặ
t chân lên m

ặ
t trăng (năm 1981) m
ở
ra k
ỷ
nguyên chi
ế
n l
ượ
c chinh ph
ụ
c v
ũ

tr
ụ
. S
ự
ra
đờ
i c
ủ
a các v
ậ
t li
ệ
u t
ổ
ng h
ợ

p không nh
ữ
ng giúp con ng
ườ
i gi
ả
m s
ự

ph
ụ
thu
ộ
c vào tài nguyên thiên nhiên không tái sinh
đượ
c mà cung c
ấ
p cho con
ng
ườ
i ngu
ồ
n v
ậ
t li
ệ
u m
ớ
i có tính năng ưu vi
ệ

t hơn và tái sinh
đượ
c…Do đó v
ấ
n
đề

đặ
t ra cho m
ỗ
i qu
ố
c gia trên con
đườ
ng th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i
hoá là
ở
ch
ỗ
c
ầ
n n

ắ
m b
ắ
t xu th
ế
phát tri
ể
n t
ấ
t y
ế
u, khách quan c
ủ
a th
ờ
i
đạ
i, khai
thác t
ố
i đa nh
ữ
ng th
ờ
i cơ, thu
ậ
n l
ợ
i và h
ạ

n ch
ế

đế
n m
ứ
c th
ấ
p nh
ấ
t m
ọ
i nguy cơ,
b
ấ
t l
ợ
i
để
th
ự
c hi
ệ
n thành công nghi
ệ
p s
ự
nghi
ệ
p đó.

Đố
i v
ớ
iVi
ệ
t Nam hi
ệ
n nay, công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i hoá không ch
ỉ
là
quá tr
ì
nh mang tính t
ấ
t y
ế
u mà đó c
ò
n là m
ộ
t
đò
i h
ỏ
i b
ứ

c thi
ế
t.
Đứ
ng tr
ướ
c th
ự
c
tr
ạ
ng
đấ
t n
ướ
c t
ừ
m
ộ
t n
ề
n kimh t
ế
ti
ể
u nông đang ph
ấ
n
đấ
u vươn lên

đạ
t
đế
n
m
ụ
c tiêu:" Dân giàu ,n
ướ
c m
ạ
nh,x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng dân ch
ủ
văn minh" l
ạ
i v
ố
n là
m
ộ
t n
ướ
c nghèo b
ị
chi

ế
n tranh tàn phá nhi
ề
u năm, t
ì
nh tr
ạ
nh kh
ủ
ng kho
ả
ng kinh
t
ế
x
ã
h
ộ
i v
ẫ
n chưa ch
ấ
m d
ứ
t, l
ạ
m phát c
ò
n
ở

m
ứ
c cao, s
ả
n xu
ấ
t chưa
ổ
n
đị
nh,


2
b
ộ
i chi ngân sách l
ớ
n, lao
độ
ng th
ấ
t nghi
ệ
p ho
ặ
c không
đủ
vi
ệ

c làm ngày càng
tăng (riêng
ở
thành th
ị
chi
ế
m t
ớ
i 7%), t
ổ
ng s
ả
n ph
ẩ
m qu
ố
c dân (GNP) tính theo
đầ
u ng
ườ
i th
ấ
p nh
ấ
t th
ế
gi
ớ
i: 220$ (tháng9/1993) th

ấ
p hơn c
ả
Lào, Băngladesh,
ch
ỉ
b
ằ
ng 1/9 Thái Lan, b
ằ
ng 1/4 c
ủ
a Malaixia, b
ằ
ng 1/45 c
ủ
a Đài Loan…G
ắ
n
li
ề
n v
ớ
i n
ề
n kinh t
ế
đó l
ạ
i là l

ố
i làm ăn t
ả
n m
ạ
n, tu
ỳ
ti
ệ
n c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
;
nh
ữ
ng thói quen c
ũ
c
ủ
a th
ờ
i k
ì
bao c
ấ

p trong s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh v
ẫ
n c
ò
n t
ồ
n
t
ạ
i cho t
ớ
i ngày nay,
ả
nh h
ưở
ng không nh
ỏ
t
ớ
i s
ự
tăng tr
ưở
ng c
ủ
a n

ề
n kinh t
ế

đấ
t n
ướ
c trong quá tr
ì
nh toà c
ầ
u hoá. V
ì
v
ậ
y công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i hoá c
ò
n
là quy lu
ậ
t t
ấ
t y
ế
u c
ủ

a quá tr
ì
nh phát tri
ể
n kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i nh
ằ
m đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u,
l
ợ
i ích c
ủ
a các t
ầ
ng l
ớ
p nhân dân và c
ả
dân t
ộ
c.

Nh
ậ
n th
ứ
c r
õ
vai tr
ò
đó,
Đả
ng và nhà n
ướ
c, ta
đã
có nhi
ề
u ngh
ị
quy
ế
t
quan tr
ọ
ng v
ề
khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
và kh

ẳ
ng
đị
nh: "Cùng v
ớ
i giáo d
ụ
c, đào t
ạ
o
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
là qu
ố
c sách hàng
đầ
u, là
độ
ng l
ự
c phát tri
ể
n kinh t
ế
-x
ã

h

ộ
i, là đi
ề
u ki
ệ
n c
ầ
n thi
ế
t
để
gi
ữ
v
ữ
ng
độ
c l
ậ
p dân t
ộ
c và xây d
ự
ng thành công
ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i. Công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c b
ằ
ng cách d
ự
a vào
khoa h
ọ
c, công ngh
ệ
" Như v
ậ
y, vai tr
ò

độ
ng l
ự
c, là l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u
c
ủ
a khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

đã

đượ
c
Đả
ng ta nh
ấ
t quán kh
ẳ
ng
đị
nh và là đi
ề
u t
ấ

t
y
ế
u không th
ể
thay
đổ
i
đượ
c. Song v
ấ
n
đề

đặ
t ra là làm sao
để
khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ

đả
m nh
ậ
n
đượ
c vai tr
ò

đó? Hay nói cách khác, trong đi
ề
u ki
ệ
n
đấ
t n
ướ
c ta
hi
ệ
n nay
để
phát tri
ể
n khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
phù h
ợ
p v
ớ
i vài tr
ò
"Là l
ự
c l
ượ
ng

s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá- hiên
đạ
i hoá " th
ì
chúng ta
ph
ả
i làm g
ì
? Đó là m
ộ
t v
ấ
n
đề
r
ấ
t b
ứ
c bách hi

ệ
n nay tr
ướ
c th
ự
c trang khoa h
ọ
c -
công ngh
ệ
c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c c
ò
n phát tri
ể
n ch
ậ
m và chưa đi vào cu
ộ
c s
ố
ng m
ặ
c dù
ti

ề
m năng là không nh
ỏ
.
Nghiên c
ứ
u v
ề
v
ấ
n
đề
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
trong s
ự
nghi
ệ
p công
nghi
ệ
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá không ch
ỉ
là công tr

ì
nh khoa h
ọ
c c
ủ
a các cơ quan, t
ổ

ch
ứ
c, cá nhân, mà c
ò
n là c
ủ
a toàn th
ể
x
ã
h
ộ
i. Và cho t
ớ
i nay, chúng ta c
ũ
ng
đã

thu
đượ
c nhi

ề
u k
ế
t qu
ả
không nh
ỏ
trong vi
ệ
c nghiên c
ứ
u, góp ph
ầ
n giúp cho
đấ
t
n
ướ
c hoàn thành m
ụ
c tiêu là m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p vào nh
ữ
ng năm 2020. Là
m

ộ
t sinh viên, em c
ũ
ng mu
ố
n góp m
ộ
t ph
ầ
n nh
ỏ
công s
ứ
c c
ủ
a m
ì
nh vào s
ự

nghi
ệ
p nghiên c
ứ
u khoa h
ọ
c c
ủ
a
đấ

t n
ướ
c. Nghiên c
ứ
u v
ề

đề
tài "Khoa h
ọ
c và
công ngh
ệ
là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá-
hiên
đạ

i hoá
ở
n
ướ
c ta" là m
ộ
t v
ấ
n
đề
l
ớ
n c
ầ
n có th
ờ
i gian và s
ự
hi
ể
u bi
ế
t c
ũ
ng
như s
ự

đầ
u tư nhi

ề
u. M
ặ
c dù r
ấ
t c
ố
g
ắ
ng nhưng em không th
ể
tránh kh
ỏ
i nh
ữ
ng


3
thi
ế
u sót trong vi
ệ
c thu th
ậ
p thông tin . Song v
ớ
i s
ự
giúp

đỡ
t
ậ
n t
ì
nh c
ủ
a th
ầ
y em
đã
hoàn thành bài vi
ế
t này.
Em xin chân thành c
ả
m ơn th
ầ
y !
CHƯƠNG I
N
GUỒN

GỐC
VÀ CƠ
SỞ

LÝ

LUẬN

1. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong l
ý
lu
ậ
n h
ì
nh thái kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
Mác:
Xu
ấ
t phát t
ừ
quan ni

ệ
m cho r
ằ
ng l
ị
ch s
ữ
x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i là quá tr
ì
nh
con ng
ườ
i th
ườ
ng xuyên s
ả
n xu
ấ
t và tái s
ả
n xu
ấ
t, Mác
đã

xây d
ự
ng nên h
ọ
c
thuy
ế
t v
ề
h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i . Ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t bao g
ồ
m: s
ả
n xu

ấ
t v
ậ
t
ch
ấ
t, s
ả
n xu
ấ
t tinh th
ầ
n và s
ả
n xu
ấ
t ra chính b
ả
n thân con ng
ườ
i là
đặ
c trưng
v
ố
n có c
ủ
a x
ã
h

ộ
i loài ng
ườ
i mà trong đó s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t đóng vai tr
ò
c
ự
c k
ì

quan tr
ọ
ng. Nó là
độ
ng l
ự
c, là n
ề
n t
ả
ng c
ủ

a các ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n l
ạ
i c
ủ
a
x
ã
h
ộ
i. Trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t, con ng

ườ
i s
ử
d
ụ
ng các công c
ụ
lao
độ
ng thích h
ợ
p và tác
độ
ng c
ả
i t
ạ
o gi
ớ
i t
ự
nhiên nh
ằ
m t
ạ
o ra c
ủ
a c
ả
i v

ậ
t ch
ấ
t
để
tho
ả
m
ã
n nhu c
ầ
u c
ủ
a m
ì
nh. Trong s
ả
n xu
ấ
t, con ngư
ờ
i không ch
ỉ
quan h
ệ

v
ớ
i gi
ớ

i t
ự
nhiên mà gi
ữ
a nh
ữ
ng con ng
ườ
i c
ầ
n ph
ả
i có m
ố
i liên h
ệ
và quan
h
ệ
nh
ấ
t
đị
nh v
ớ
i nhau, t
ứ
c là vi
ệ
c s

ả
n xu
ấ
t ch
ỉ
di
ễ
n ra trong khuôn kh
ổ
c
ủ
a
nh
ữ
ng m
ỗ
i liên h
ệ
và quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i. Có như v
ậ
y con ng
ườ
i m
ớ

i có th
ể
bi
ế
n
đổ
i
đượ
c gi
ớ
i t
ự
nhiên, bi
ế
n
đổ
i
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i
đồ
ng th
ờ
i bi
ế

n
đổ
i chính b
ả
n
thân con ng
ườ
i.Trong bi
ệ
n ch
ứ
ng t
ự
nhiên, Ănghen
đã
vi
ế
t "Lao
độ
ng là đi
ề
u
ki
ệ
n cơ b
ả
n
đầ
u tiên c
ủ

a toàn b
ộ

đờ
i s
ố
ng loài ng
ườ
i và như th
ế

đế
n m
ộ
t m
ứ
c
mà trên m
ộ
t
ý
ngh
ĩ
a nào đó ta ph
ả
i nói :lao
độ
ng
đã
sáng t

ạ
o ra b
ả
n thân con
ng
ườ
i ". Như v
ậ
y theo quan ni
ệ
m c
ủ
a các nhà sáng l
ậ
p ch
ủ
ngh
ĩ
a Mác, trong
l
ị
ch s
ử
s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch

ấ
t c
ủ
a nhân lo
ạ
i
đã
h
ì
nh thành nên m
ố
i quan h
ệ
ph
ổ

bi
ế
n đó là: l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t h
ợ
p thành phương th
ứ
c s
ả
n
xu
ấ
t. Trong đó l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t "bi
ể
u hi
ệ
n cho m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a con ng

ườ
i
v
ớ
i t
ự
nhiên, th
ể
hi
ệ
n năng l
ự
c th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a con ng
ườ
i trong qúa tr
ì
nh s
ả
n
xu
ấ
t ra c
ủ
a c

ả
i v
ậ
t ch
ấ
t". L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t bao g
ồ
m ng
ườ
i lao
độ
ng v
ớ
i k
ĩ

năng lao
độ
ng c
ủ
a h
ọ

và tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t mà tr
ướ
c h
ế
t là công c
ụ
lao
độ
ng .
S
ứ
c lao
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i và tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, k

ế
t h
ợ
p v
ớ
i nhau t
ạ
o thành


4
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t là "quan h
ệ
gi
ữ
a ng

ườ
i v
ớ
i ng
ườ
i
trong qúa tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t". M
ỗ
i phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đặ
c trưng cho m
ộ
t h
ì
nh
thái kinh t
ế
-x

ã
h
ộ
i nh
ấ
t
đị
nh, nó là s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
ở

m
ộ
t tr
ì

nh
độ
nh
ấ
t
đị
nh và quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tương
ứ
ng, đóng vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i t
ấ
t c
ả
các m
ặ

t c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i: kinh t
ế
, chính tr
ị
, văn hoá và
x
ã
h
ộ
i. Và l
ị
ch s
ử
x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i ch

ẳ
ng qua là l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n k
ế
ti
ế
p
nhau c
ủ
a các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t. Phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
, l
ạ

c h
ậ
u
đượ
c
thay th
ế
b
ằ
ng phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i ti
ế
n b
ộ
hơn. Trong m
ỗ
i phương th
ứ
c
s
ả
n xu
ấ

t th
ì
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là y
ế
u t
ố

độ
ng đóng vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh. L
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t là th
ướ
c đo năng l
ự
c th
ự
c ti
ễ
n c
ủ
a con ng
ườ
i trong quá tr
ì
nh
c
ả
i t
ạ
o t
ự
nhiên nh
ằ
m
đả
m b
ả
o cho s
ự

t
ồ
n t
ạ
i và phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i,
làm thay
đổ
i m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ườ
i v
ớ
i ng
ườ
i và t
ừ
đó d

ẫ
n t
ớ
i s
ự
thay
đổ
i
các m
ố
i quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i. Trong tác ph
ẩ
m "S
ự
kh
ố
n cùng c
ủ
a tri
ế
t h
ọ
c", Mác
vi

ế
t: " Nh
ữ
ng quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i
đề
u g
ắ
n li
ề
n m
ậ
t thi
ế
t v
ớ
i nh
ữ
ng l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n

xu
ấ
t m
ớ
i, loài ng
ườ
i thay
đổ
i phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, cách ki
ế
m s
ố
ng c
ủ
a
m
ì
nh, loài ng
ườ
i thay
đổ
i t
ấ
t c

ả
nh
ữ
ng m
ố
i quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i c
ủ
a m
ì
nh". Khi l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ướ
c h
ế
t là tư li
ệ

u s
ả
n xu
ấ
t thay
đổ
i và phát tri
ể
n th
ì
quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t t
ấ
t y
ế
u c
ũ
ng thay
đổ
i và phát tri
ể
n theo, khi đó b
ắ
t

đầ
u th
ờ
i
đạ
i c
ủ
a
m
ộ
t cu
ộ
c cách m
ạ
ng x
ã
h
ộ
i. Như v
ậ
y, l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t không ch
ỉ

là y
ế
u t
ố

khách quan, năng
độ
ng nh
ấ
t c
ủ
a phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t mà c
ò
n là y
ế
u t
ố
c
ấ
u
thành n
ề
n t
ả

ng v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a toàn th
ể
nhân lo
ạ
i.
Trong s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, khoa h
ọ
c đóng vai tr
ò
ngày

càng to l
ớ
n. S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t và là
độ
ng l
ự
c
m
ạ
nh m
ẽ
thúc

đẩ
y s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể
n. Ngày nay, khoa h
ọ
c phát tri
ể
n và
đạ
t
đượ
c nhi
ề
u thành t
ự
u to l
ớ
n. Khi mà con ng
ườ
i
đã
tr
ả
i qua ba cu
ộ
c

đạ
i cách
m
ạ
ng công nghi
ệ
p l
ầ
n th
ứ
nh
ấ
t, l
ầ
n th
ứ
hai và l
ầ
n th
ứ
ba th
ì
khoa h
ọ
c tr
ở
thành
nguyên nhân tr
ự
c ti

ế
p c
ủ
a nhi
ề
u bi
ế
n
đổ
i to l
ớ
n trong s
ả
n xu
ấ
t, trong
đờ
i s
ố
ng và
tr
ở
thành "l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t hàng
đầ
u", là y
ế
u t
ố
không th
ể
thi
ế
u
đượ
c
để
làm
cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t có
độ
ng l
ự
c
để
t

ạ
o nên nh
ữ
ng b
ướ
c phát tri
ể
n nh
ả
y v
ọ
t
t
ạ
o thành cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i. Có th
ể
nói r
ằ

ng
:"khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i là
đặ
c trưng cho l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i.
CacMác
đã
t
ừ
ng d
ự

báo: " Theo đà phát tri
ể
n c
ủ
a
đạ
i công nghi
ệ
p, vi
ệ
c t
ạ
o ra
c
ủ
a c
ả
i th
ự
c t
ế
tr
ở
nên ít ph
ụ
thu
ộ
c vào tr
ì
nh

độ
chung c
ủ
a khoa h
ọ
c và vào s
ố



5
l
ượ
ng lao
độ
ng
đã
chi phí hơn vào s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a nh
ữ
ng tác nhân
đượ
c kh
ở
i

độ
ng trong th
ờ
i gian lao
độ
ng, và b
ả
n thân nh
ữ
ng tác nhân,
đế
n l
ượ
t chúng (
hi
ệ
u qu
ả
to l
ớ
n c
ủ
a chúng ) tuy
ệ
t
đố
i không tương
ứ
ng v
ớ

i th
ờ
i gian lao
độ
ng
tr
ự
c ti
ế
p c
ầ
n thi
ế
t
để
s
ả
n xu
ấ
t ra chúng mà đúng ra chúng ph
ụ
thu
ộ
c vào tr
ì
nh
độ

chung c
ủ

a khoa h
ọ
c và vào s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a k
ỹ
thu
ậ
t, hay là ph
ụ
thu
ộ
c vào vi
ệ
c
ứ
ng d
ụ
ng khoa h
ọ
c
ấ
y vào s
ả

n xu
ấ
t …" và trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh: phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i h
ộ
i không th
ể
d
ự
a trên n
ề
n t
ả
ng v
ữ

ng ch
ắ
c c
ủ
a khoa h
ọ
c-
công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i.
Theo quan ni
ệ
m c
ủ
a Mác, m
ỗ
i h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i
đượ

c h
ì
nh thành t
ừ

nhi
ề
u y
ế
u t
ố
, nhi
ề
u m
ố
i quan h
ệ
như: m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu

ấ
t và
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, gi
ữ
a cơ s
ở
h
ạ
t
ầ
ng và ki
ế
n trúc th
ượ
ng t
ầ
ng…Các y
ế
u t
ố
, các
m
ố
i quan h

ệ
này luôn có s
ự
tác
độ
ng qua l
ạ
i l
ẫ
n nhau t
ạ
o thành
độ
ng l
ự
c n
ộ
i t
ạ
i
c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n x
ã
h
ộ

i, thúc
đẩ
y ti
ế
n b
ộ
x
ã
h
ộ
i. Xu
ấ
t phát t
ừ
quan ni
ệ
m đó,
CacMác
đã
cho r
ằ
ng ngay trong cùng m
ộ
t h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h

ộ
i th
ì
không
ph
ả
i b
ấ
t c
ứ
lúc nào nó c
ũ
ng
đượ
c th
ể
hi
ệ
n d
ướ
i m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c gi
ố
ng nhau. Chính
v

ì
l
ẽ
đó, Mác
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i v
ậ
n d
ụ
ng phương pháp phân tích l
ị
ch s
ử
c
ụ
th
ể
khi s
ử

d
ụ
ng ph
ạ
m trù h
ì

nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i vào v
ệ
c xem xét, phân tích m
ộ
t x
ã
h
ộ
i c
ụ

th
ể
, ph
ả
i làm r
õ

đượ
c vai tr
ò
, v
ị
trí và s

ự
tác
độ
ng c
ủ
a nh
ữ
ng quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i đó
trong
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i. Ch
ỉ
có như v
ậ
y chúng ta m
ớ
i có th
ể

rút ra nh
ữ
ng k
ế
t lu
ậ
n
có tính quy lu
ậ
t c
ủ
a m
ộ
t x
ã
h
ộ
i c
ụ
th
ể
khi áp d
ụ
ng ph
ạ
m trù h
ì
nh thái kinh t
ế
-x

ã

h
ộ
i vào vi
ệ
c nghiên c
ứ
u x
ã
h
ộ
i đó. Và xét cho
đế
n cùng, th
ì
s
ự
s
ả
n xu
ấ
t và tái
s
ả
n xu
ấ
t ra
đờ
i s

ố
ng hi
ệ
n th
ự
c x
ã
h
ộ
i m
ớ
i là y
ế
u t
ố
quy
ế
t
đị
nh ti
ế
n tr
ì
nh phát l
ị
ch
s
ử
c
ủ

a nhân lo
ạ
i hàng ngh
ì
n năm qua. Ph.Anghen nói: '' Theo quan ni
ệ
m duy v
ậ
t
v
ề
l
ị
ch s
ử
, nhân t
ố
quy
ế
t
đị
nh trong quá tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
xét
đế
n cùng là s

ả
n xu
ấ
t và
tái s
ả
n xu
ấ
t
đờ
i s
ố
ng hi
ệ
n th
ự
c. C
ả
tôi l
ẫ
n Mác chưa bao gi
ờ
kh
ẳ
ng
đị
nh g
ì
hơn
th

ế
…". L
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i loài ng
ườ
i tr
ả
i qua nhi
ề
u giai đo
ạ
n khác
nhau,
ứ
ng v
ớ
i m
ỗ
i giai đo
ạ

n c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n đó là m
ộ
t h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i
nh
ấ
t
đị
nh, và s
ự
ti
ế
n b
ộ
x
ã
h

ộ
i chính là s
ự
v
ậ
n
độ
ng theo h
ướ
ng hoàn thi
ệ
n d
ầ
n
c
ủ
a các h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, là s
ự
thay
đổ
i h
ì

nh thái kinh thái kinh t
ế
l
ạ
c h
ậ
u
l
ỗ
i th
ờ
i b
ằ
ng h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i ti
ế
n b
ộ
, hi
ệ
n
đạ
i hơn mà g

ố
c r
ễ
sâu xa c
ủ
a
nó là s
ự
phát tri
ể
n không ng
ừ
ng c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Nó là n
ề
n t
ả
ng, là cơ s
ở

v

ậ
t ch
ấ
t-k
ĩ
thu
ậ
t, là y
ế
u t
ố
quy
ế
t
đị
nh s
ự
h
ì
nh thành, phát tri
ể
n và thay th
ế
l
ẫ
n
nhau c
ủ
a các h
ì

nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i. Mác vi
ế
t: ''Tôi coi s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a nh
ữ
ng


6
h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i là m
ộ

t qúa tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
t
ự
nhiên" nhưng s
ự
phát tri
ể
n x
ã

h
ộ
i ch
ẳ
ng nh
ữ
ng có th
ể
di
ễ
n ra b
ằ
ng con
đườ
ng phát tri

ể
n tu
ầ
n t
ự
t
ừ
h
ì
nh thái
kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i này lên h
ì
nh thái kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i khác, mà c
ò
n có th
ể
di
ễ

n ra b
ằ
ng
con
đườ
ng b
ỏ
qua m
ộ
t giai đo
ạ
n phát tri
ể
n nào đó, m
ộ
t h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i
nào đó trong nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ

n khách quan và hoàn c
ả
nh l
ị
ch s
ử
c
ụ
th
ể
.
D
ự
a trên nh
ữ
ng tư t
ưở
ng c
ụ
th
ể
c
ủ
a h
ọ
c thuy
ế
t Mác v
ề
h

ì
nh thái kinh t
ế
-
x
ã
h
ộ
i v
ớ
i vai tr
ò
then ch
ố
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t là cơ s
ở
l
ý
lu
ậ

n cho phép
chúng ta kh
ẳ
ng
đị
nh s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá theo
đị
nh h
ướ
ng
XHCN là nhi
ệ
m v
ụ
trung tâm xuyên su
ố
t trong th
ờ
i k
ỳ

quá
độ
lên CNXH b
ỏ
qua
giai đo
ạ
n phát tri
ể
n CNTB, là quy lu
ậ
t khách quan trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a
dân t
ộ
c ta.
2. Khoa h
ọ
c và côngngh
ệ
trong n
ề
n kinh t
ế
toàn c

ầ
u.
Trong n
ử
a th
ế
k
ỷ
qua, vi
ệ
c duy tr
ì
t
ố
c
độ
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
và t
ạ
o ra công
ăn vi
ệ
c làm luôn luôn
đứ
ng
ở
v

ị
trí cao trong trong danh m
ụ
c nh
ữ
ng ưu tiên
hàng
đầ
u c
ủ
a nhi
ề
u n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i,
đặ
c bi
ệ
t là các n
ướ
c đang phát tri
ể
n. K
ế
t
qu

ả
c
ủ
a nhi
ề
u công tr
ì
nh nghiên c
ứ
u c
ủ
a các nhà khoa h
ọ
c
đã
cho th
ấ
y r
ằ
ng ít
nh
ấ
t m
ộ
t n
ử
a m
ứ
c tăng tr
ưở

ng kinh t
ế
toàn c
ầ
u là nh
ờ
nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c-
công ngh
ệ
đem l
ạ
i thông qua vi
ệ
c chúng góp ph
ầ
n làm tăng thêm hi
ệ
u qu
ả

đầ
u

tư c
ủ
a các ngu
ồ
n v
ố
n và năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i c
ũ
ng như t
ạ
o ra s
ả
n ph
ẩ
m và
d
ị
ch v
ụ
m
ớ
i tho

ả
m
ã
n nhu c
ầ
u ngày càng cao c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Chính v
ì
v
ậ
y khoa h
ọ
c
và công ngh
ệ
đóng vai tr
ò
r
ấ
t l
ớ
n trong các chi
ế
n l
ượ

c tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
c
ủ
a
các n
ướ
c phát tri
ể
n va đang phát tri
ể
n. S
ự
thành công c
ủ
a các n
ướ
c trong vi
ệ
c
đạ
t t
ớ
i nh
ữ
ng m
ụ
c tiêu v

ề
khoa h
ọ
c công ngh
ệ

để
t
ạ
o ra tăng tr
ưở
ng kinh t
ế

đã

tác
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p t
ớ
i s
ứ
c c
ạ
nh tranh và d
ẫ

n t
ớ
i k
ế
t qu
ả
là làm tăng t
ố
c
độ
tăng
tr
ưở
ng kinh t
ế
. N
ế
u như trong thiên niên k
ỷ
th
ứ
nh
ấ
t, than đá, s
ứ
c gió, s
ứ
c n
ướ
c,

s
ứ
c m
ạ
nh cơ b
ắ
p c
ủ
a ng
ườ
i và gia súc là ngu
ồ
n năng l
ượ
ng ch
ủ
y
ế
u th
ì
t
ớ
i g
ầ
n
thiên niên k
ỷ
th
ứ
hai, đó là d

ầ
u khí, máy hơi n
ướ
c, đi
ệ
n, năng lư
ợ
ng nguyên t
ử

phân h
ạ
ch. Hi
ệ
n nay nhân lo
ạ
i đang ti
ế
n vào thiên niên k
ỷ
th
ứ
ba d
ự
a trên n
ề
n
t
ả
ng c

ủ
a các nghành công nghi
ệ
p cao như công ngh
ệ
thông tin, công ngh
ệ
năng
l
ượ
ng h
ạ
t nhân, t
ổ
ng h
ợ
p nhi
ệ
t h
ạ
ch, công ngh
ệ
nanô… Có th
ể
nói r
ằ
ng t
ừ
v
ị

trí
đi sau, t
ổ
ng h
ợ
p các kinh nghi
ệ
m
ở
hai thiên niên k
ỷ

đầ
u, khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ

đã
tr
ở
thành
độ
ng l
ự
c phát tri
ể
n hàng
đầ

u c
ủ
a nhi
ề
u qu
ố
c gia trên th
ế
gi
ớ
i,


7
là l
ự
c l
ượ
ng d
ẫ
n
đườ
ng và là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t tr
ự
c ti
ế
p c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
toàn
c
ầ
u hoá. Có th
ể
nói đây là cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
m
ớ
i nh
ấ
t trong
khoa h
ọ

c t
ự
nhiên, là cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i.
Để
làm r
õ

vai tr
ò
c
ủ
a khoa h
ọ
c công ngh
ệ
trong n
ề
n kinh t

ế
toàn c
ầ
u, ta c
ầ
n t
ì
m hi
ể
u th
ế

nào là khoa h
ọ
c, công ngh
ệ
, là cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i.
Khoa h

ọ
c là m
ộ
t khái ni
ệ
m th
ể
hi
ệ
n
ở
nhi
ề
u n
ộ
i dung khác nhau: khoa h
ọ
c
là m
ộ
t h
ì
nh thái
ý
th
ứ
c x
ã
h
ộ

i, là m
ộ
t công c
ụ
nh
ậ
n th
ứ
c; khoa h
ọ
c là m
ộ
t l
ĩ
nh
v
ự
c ho
ạ
t
độ
ng x
ã
h
ộ
i; khoa h
ọ
c là m
ộ
t h

ệ
th
ố
ng tri th
ứ
c c
ủ
a nhân lo
ạ
i
đượ
c th
ể

hi
ệ
n b
ằ
ng nh
ữ
ng khái ni
ệ
m, phán đoán, h
ọ
c thuy
ế
t…Tuy nhiên
đị
nh ngh
ĩ

a cho
r
ằ
ng khoa h
ọ
c là m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng ch
ỉ
nh th
ể
các tri th
ứ
c c
ủ
a ti
ế
n tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
x
ã
h

ộ
i
đượ
c coi là
đị
nh ngh
ĩ
a
đầ
y
đủ
nh
ấ
t d
ướ
i góc
độ
l
ị
ch s
ử
phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c.
Ngoài ra, khoa h
ọ

c c
ò
n
đượ
c hi
ể
u là quá tr
ì
nh ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i
để
có
đượ
c h
ệ
th
ố
ng tri th
ứ
c v
ề
th
ế

gi
ớ
i v
ớ
i ch
ứ
c năng làm cho con ng
ườ
i n
ắ
m
đượ
c
nh
ữ
ng quy lu
ậ
t c
ủ
a hi
ệ
n th
ự
c khách quan ,ngày càng làm ch
ủ

đượ
c nh
ữ
ng đi

ề
u
ki
ệ
n sinh ho
ạ
t t
ự
nhiên và x
ã
h
ộ
i
Công ngh
ệ
tr
ướ
c h
ế
t là t
ậ
p h
ợ
p tri th
ứ
c g
ắ
n li
ề
n và tương

ứ
ng v
ớ
i m
ộ
t t
ậ
p
h
ợ
p k
ỹ
thu
ậ
t (Như máy móc, thi
ế
t b
ị
, phương ti
ệ
n…)bao g
ồ
m các tri th
ứ
c v
ề

phương pháp, k
ỹ
năng, bí quy

ế
t, kinh nghi
ệ
m…
đượ
c s
ử
d
ụ
ng theo m
ộ
t quy tr
ì
nh
h
ợ
p l
ý

để
v
ậ
n hành, t
ậ
p h
ợ
p k
ỹ
thu
ậ

t đó, tác
độ
ng vào
đố
i t
ượ
ng lao
độ
ng t
ạ
o ra
s
ả
n ph
ẩ
m ph
ụ
c v
ụ
cho nhu c
ầ
u c
ủ
a con ng
ườ
i. Công ngh
ệ
t
ừ
ch

ỗ
ch
ỉ
dùng trong
các ho
ạ
t
độ
ng lao
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t ra c
ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t theo s
ự
phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ

c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
toàn c
ầ
u th
ì
gi
ờ
đây khái ni
ệ
m đó
đượ
c s
ử
d
ụ
ng v
ớ
i ngh
ĩ
a r
ộ
ng
hơn và trong nhi
ề

u l
ĩ
nh v
ự
c ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a con ng
ườ
i .
N
ế
u như trong nhi
ề
u th
ế
k
ỷ
tr
ướ
c đây khoa h
ọ
c ch
ỉ
phát tri
ể
n m

ộ
t cách
độ
c l
ậ
p riêng r
ẽ
th
ì
t
ớ
i
đầ
u th
ế
k
ỷ
20 m
ố
i quan h
ệ
m
ậ
t thi
ế
t gi
ữ
a khoa h
ọ
c- công

ngh
ệ

đã
t
ạ
o nên cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i c
ủ
a x
ã
h
ộ
i loài
ng
ườ
i, đánh d
ấ
u "quá tr

ì
nh khoa h
ọ
c công ngh
ệ
bi
ế
n thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
tr
ự
c ti
ế
p là đi
ề
u ki
ệ
n c
ầ
n
để
đưa l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t lên m
ộ
t b
ướ
c phát tri
ể
n
m
ớ
i". Cho t
ớ
i nay chưa có m
ộ
t công tr
ì
nh nào đưa ra
đị
nh ngh
ĩ
a c
ụ
th
ể
v

ề
cu
ộ
c
cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i, song v
ề

đạ
i th
ể
ta có th
ể
hi
ể
u đó là s
ự

thay
đổ
i căn b

ả
n trong b
ả
n thân các l
ĩ
nh v
ự
c khoa h
ọ
c công ngh
ệ
c
ũ
ng như m
ố
i
quan h
ệ
và ch
ứ
c năng x
ã
h
ộ
i c
ủ
a chúng, khi
ế
n cho cơ c
ấ

u và
độ
ng thái phát tri
ể
n


8
c
ủ
a các l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng b
ị
thay
đổ
i hoàn toàn.
Ở
nét khái quát nh
ấ
t có
th

ể

đị
nh ngh
ĩ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i là s
ự
bi
ế
n
đổ
i t
ậ
n
g
ố
c l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i hi
ệ
n
đạ
i,
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n v
ớ
i vai tr
ò
d
ẫ
n
đườ

ng
c
ủ
a khoa h
ọ
c công ngh
ệ
trong toàn b
ộ
chu tr
ì
nh: "khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
- s
ả
n
xu
ấ
t- con ng
ườ
i - môi tr
ườ
ng ". Có th
ể
nói r
ằ
ng s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c công
ngh
ệ

đã
đưa văn minh nhân lo
ạ
i quá
độ
sang m
ộ
t giai đo
ạ
n phát tri
ể
n m
ớ
i v
ề

ch
ấ
t. Đó là k
ế

t qu
ả
c
ủ
a quá tr
ì
nh tích lu
ỹ
lâu dài các ki
ế
n th
ứ
c khoa h
ọ
c c
ủ
a
vi
ệ
c
đổ
i m
ớ
i công ngh
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, và vi

ệ
c tăng quy mô s
ử
d
ụ
ng k
ỹ
thu
ậ
t m
ớ
i.
Trong đó s
ự
phát tri
ể
n có tính ti
ế
n hoá và các d
ị
ch chuy
ể
n có tính ch
ấ
t có tính
cách m
ạ
ng
đã
cùng t

ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho nhau phát tri
ể
n. Trong l
ĩ
nh v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t
c
ũ
ng như trong các ngành tri th
ứ
c khoa h
ọ
c
đề
u có th
ể
quan sát th
ấ
y nh
ữ

ng s
ự

luân phiên
đặ
c s
ắ
c c
ủ
a cu
ộ
c nh
ả
y v
ọ
t và s
ự
phát tri
ể
n tu
ầ
n t
ự
trong nhi
ề
u l
ĩ
nh
v
ự

c như :
Trong ngành năng l
ượ
ng, s
ử
d
ụ
ng năng l
ượ
ng n
ướ
c, cơ b
ắ
p, gió, than,
đi
ệ
n, d
ầ
u l
ử
a r
ồ
i năng l
ượ
ng nguyên t
ử
và hi
ệ
n nay chính là năng l
ượ

ng nhi
ệ
t
h
ạ
ch.
Trong l
ĩ
nh v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t, t
ừ
h
ợ
p tác lao
độ
ng gi
ả
n đơn qua giai đo
ạ
n công
tr
ườ
ng th
ủ
công r

ồ
i ti
ế
n lên phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đạ
i cơ khí v
ớ
i các quy tr
ì
nh
s
ả
n xu
ấ
t và công ngh
ệ

đượ
c cơ gi
ớ
i hoá t
ổ
ng h
ợ

p, xu
ấ
t hi
ệ
n các h
ệ
th
ố
ng máy
móc, t
ạ
o ra các máy t
ự

độ
ng, t
ự

độ
ng hoá
đồ
ng b
ộ
, h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu

ấ
t linh ho
ạ
t.
Trong s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t li
ệ
u, chuy
ể
n t
ừ
nguyên li
ệ
u nông nghi
ệ
p, các lo
ạ
i v
ậ
t
li
ệ
u xây d
ự
ng truy

ề
n th
ố
ng ( như g
ỗ
, g
ạ
ch, đá…), s
ử
d
ụ
ng kim lo
ạ
i đen ( như s
ắ
t
gang…) là ch
ủ
y
ế
u sang s
ử
d
ụ
ng kim lo
ạ
i màu, ch
ấ
t d
ẻ

o, bê tông, các v
ậ
t li
ệ
u
k
ế
t c
ấ
u (omposite), v
ậ
t li
ệ
u thông minh v
ậ
t li
ệ
u siêu d
ẫ
n…
Trong công ngh
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, ch
ế
t
ạ

o t
ừ
s
ả
n xu
ấ
t th
ủ
công, ti
ế
n lên bán t
ự

độ
ng r
ồ
i t
ớ
i công ngh
ệ
t
ự

độ
ng hoá( t
ự

độ
ng hoá thi
ế

t k
ế
- ch
ế
t
ạ
o…), công ngh
ệ

thông tin ( tin h
ọ
c, vi
ễ
n thông v
ũ
tr
ụ
…) công ngh
ệ
nano, công ngh
ệ
sinh h
ọ
c,
công ngh
ệ
h
ạ
t nhân, công ngh
ệ

không gian, công ngh
ệ
v
ậ
t li
ệ
u m
ớ
i…
S
ự
kh
ở
i
đầ
u c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i
đã
đưa con

ng
ườ
i ti
ế
n vào m
ộ
t k
ỉ
nguyên m
ớ
i, k
ỉ
nguyên c
ủ
a tri th
ứ
c. Đây là b
ướ
c quá
độ

trong s
ự
phát tri
ể
n khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hoàn toàn ch

ỉ
d
ự
a trên cơ s
ở
khoa h
ọ
c


9
trong m
ọ
i l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i và các ngành s
ả
n xu

ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t, bi
ế
n b
ả
n
thân khoa h
ọ
c thành n
ề
n công nghi
ệ
p tri th
ứ
c trong th
ờ
i
đạ
i tri th
ứ
c, n
ề
n kinh t
ế

công nghi

ệ
p s
ẽ
tr
ở
thành n
ề
n kinh t
ế
thông tin (hay c
ò
n g
ọ
i là n
ề
n kinh t
ế
tri
th
ứ
c, n
ề
n kinh t
ế
tin h
ọ
c, n
ề
n kinh t
ế

m
ạ
ng…)
Như v
ậ
y cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i d
ự
a trên cơ s
ở
c
ố
t
l
õ
i là cu
ộ
c cách m
ạ

ng vi đi
ệ
n t
ử
di
ễ
n ra t
ừ

đầ
u th
ậ
p niên 60 và các thành t
ự
u
khoa h
ọ
c k
ĩ
thu
ậ
t l
ớ
n nh
ấ
t c
ủ
a th
ế
k

ỉ
XX th
ì
đó là "b
ướ
c quá
độ
d
ướ
i s
ự
ch
ỉ

đạ
o
v
ớ
i vai tr
ò
d
ẫ
n
đườ
ng c
ủ
a khoa h
ọ
c sang quá tr
ì

nh t
ổ
ch
ứ
c l
ạ
i v
ề
căn b
ả
n công
ngh
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, đi
ề
u ti
ế
t các quy tr
ì
nh công ngh
ệ
v
ớ
i quy mô ngày càng tăng, t
ổ

ch
ứ
c l
ạ
i t
ấ
t c
ả
các l
ĩ
nh v
ự
c
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i d
ự
a trên cơ s
ở
nh
ữ
ng ngành công
ngh
ệ
cao mà các cu

ộ
c cách m
ạ
ng tr
ướ
c đó chưa
đủ
đi
ề
u ki
ệ
n t
ạ
o ra m
ộ
t cách
hoàn ch
ỉ
nh như :Công ngh
ệ
thông tin, công ngh
ệ
sinh h
ọ
c, công ngh
ệ
v
ậ
t li
ệ

u
m
ớ
i, công ngh
ệ
năng l
ượ
ng m
ớ
i công ngh
ệ
t
ự

độ
ng hoá trên cơ s
ở
k
ỉ
thu
ậ
t v
ì

đi
ệ
n t
ử
". Thâm nh
ậ

p vào t
ấ
t c
ả
các l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i, cu
ộ
c cách
m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
hi
ệ
n

đạ
i
đã
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n ti
ế
t ki
ệ
m tài nguyên thiên
nhiên và các ngu
ồ
n l
ự
c x
ã
h
ộ
i. Cho phép chi ph
ố
i tương
đố
i các phương ti
ệ
n s
ả

n
xu
ấ
t
để
cùng t
ạ
o ra cùng m
ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng hàng hoá tiêu dùng. K
ế
t qu
ả
là kéo theo
s
ự
thay
đỗ
i cơ c
ấ
u c
ủ
a n
ề
n s
ả

n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i ,làm thay
đổ
i t
ậ
n g
ố
c l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n
xu
ấ
t mà khoa h
ọ
c công ngh
ệ
là y
ế
u t
ố
hàng

đầ
u. Cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công
ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i
đã
tác
độ
ng sâu s
ắ
c m
ọ
i l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ

i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i loài
ng
ườ
i,đưa con ng
ườ
i ti
ế
n vào th
ờ
i
đạ
i m
ớ
i- th
ờ
i
đạ
i c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
tri th

ứ
c.










10
CHƯƠNG II
CÔNG
NGHIỆP
HOÁ -H
IỆN

ĐẠI
HOÁ
Ở

VIỆT
NAM
I: s
ự
h
ì
nh thành và phát tri

ể
n công nghi
ệ
p hoá -hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
Vi
ệ
t
Nam.
1.1 Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá là g
ì
?
L
ị
ch s
ử
loài ng
ườ
i tr
ả

i qua 5 -6 ngàn năm (Tr
ướ
c th
ế
k
ỷ
XVIII) th
ờ
i k
ỳ

công tr
ườ
ng th
ủ
công, g
ầ
n 300 năm th
ờ
i k
ỳ

đạ
i công nghi
ệ
p cơ khí nhưng ch
ỉ

m
ấ

t g
ầ
n 120 năm
để
hoàn thành th
ờ
i k
ỳ
công nghi
ệ
p hoá
đầ
u tiên, sau đó
ở

các n
ướ
c M
ỹ
, Tây Âu ch
ỉ
ti
ế
n hành công nghi
ệ
p hoá trong v
ò
ng 80 năm, Nh
ậ
t

B
ả
n 60 năm…và ngày nay Vi
ệ
t Nam c
ũ
ng như nhi
ề
u qu
ố
c gia khác trên th
ế

gi
ớ
i đang tích c
ự
c rút ng
ắ
n kho
ả
ng cách, ti
ế
n d
ầ
n t
ớ
i n
ề
n văn minh nhân lo

ạ
i
c
ũ
ng chính b
ằ
ng Công nghi
ệ
p hoá-hi
ệ
n
đạ
i hoá. Các n
ướ
c
đã
đi qua giai đo
ạ
n
phát tri
ể
n TBCN đi vào th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên CNXH ti
ế
n hành th

ự
c hi
ệ
n quá
tr
ì
nh tái công nghi
ệ
p nh
ằ
m đi
ề
u ch
ỉ
nh, b
ổ
sung và hoàn thi
ệ
n cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t
k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh

ệ
hi
ệ
n
đạ
i theo yêu c
ầ
u c
ủ
a ch
ế

độ
x
ã
h
ộ
i h
ộ
i m
ớ
i. Các
n
ướ
c có n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể

n ch
ậ
m nh
ấ
t là các n
ướ
c nông nghi
ệ
p l
ạ
c h
ậ
u th
ì

ti
ế
n lên CNXH
để
xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu

ậ
t nh
ấ
t thi
ế
t ph
ả
i công
nghi
ệ
p hoá
để
t
ạ
o ra cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t làm ti
ề
n
đề
cho s
ự

phát tri
ể
n kinh
t
ế
-X
ã
h
ộ
i.V
ậ
y ta nên hi
ể
u v
ề
ph
ạ
m trù công nghi
ệ
p hoánhư th
ế
nào ?
Quan ni
ệ
m đơn gi
ả
n nh
ấ
t v
ề

công nghi
ệ
p hoá cho r
ằ
ng: "công nghi
ệ
p
hoá đưa
đặ
c tính công nghi
ệ
p cho m
ộ
t ho
ạ
t
độ
ng, trang b
ị
(cho m
ộ
t vùng, m
ộ
t
n
ướ
c), các nhà máy, các lo
ạ
i công nghi
ệ

p…".Quan ni
ệ
m mang tính tri
ế
t t
ự

này
đượ
c h
ì
nh thành d
ự
a trên cơ s
ở
khái quát quá tr
ì
nh h
ì
nh thành l
ị
ch s
ử

công nghi
ệ
p hoá
ở
các n
ướ

c Tây Âu, B
ắ
c M
ỹ
.
Nghiên c
ứ
u
đị
nh ngh
ĩ
a v
ề
ph
ạ
m trù công nghi
ệ
p hoá c
ủ
a các nhà kinh
t
ế
Liên Xô (c
ũ
), Cu
ố
n "Giáo khoa v
ề
kinh t
ế

chính tr
ị
"c
ủ
a Liên Xô
đượ
c d
ị
ch
sang ti
ế
ng Vi
ệ
t
đã

đị
nh ngh
ĩ
a: "công nghi
ệ
p hoá XHCN là phát tri
ể
n
đạ
i
công nghi
ệ
p, tr
ướ

c h
ế
t là công nghi
ệ
p n
ặ
ng, s
ự
phát tri
ể
n c
ầ
n thi
ế
t cho vi
ệ
c
c
ả
i t
ạ
o toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân d

ự
a trên cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t tiên
ti
ế
n. Cu
ố
n t
ừ
đi
ể
n ti
ế
ng Vi
ệ
t
đã
gi
ả
i thích: "Công nghi
ệ

p hoá là quá tr
ì
nh xây


11
d
ự
ng n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t cơ khí l
ớ
n trong t
ấ
t c
ả
các ngành c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân
và

đặ
c bi
ệ
t công nghi
ệ
p n
ặ
ng d
ầ
n t
ớ
i s
ự
tăng nhanh tr
ì
nh
độ
trang b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t
cho lao
độ
ng và nâng cao năng su
ấ
t lao
độ

ng. Quan đi
ể
m công nghi
ệ
p hoá là
quá tr
ì
nh xâyd
ự
ng và phát tri
ể
n
đạ
i công nghi
ệ
p tr
ướ
c h
ế
t là công nghi
ệ
p
n
ặ
ng c
ủ
a các nhà kinh t
ế
h
ọ

c Liên Xô (c
ũ
) đ
ượ
c chúng ta ti
ế
p nh
ậ
n, áp d
ụ
ng
vào Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c ngay t
ừ
nh
ữ
ng năm 1960
v
ớ

i n
ộ
i dung ch
ủ

đạ
o là "Ưu tiên phát tri
ể
n công nghi
ệ
p n
ặ
ng m
ộ
t cách h
ợ
p
l
ý
,
đồ
ng th
ờ
i gia s
ứ
c phát tri
ể
n nông nghi
ệ
p và công nghi

ệ
p nh
ẹ
nh
ằ
m xây
d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t cho CNXH". Nhưng trên th
ự
c t
ế
, chúng ta
đã

ph
ả
i tr
ả
giá cho s

ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá XHCN theo ki
ể
u đó khi áp
đặ
t
mô h
ì
nh công nghi
ệ
p hoá XHCN
ở
Liên xô vào n
ướ
c ta mà không xu
ấ
t phát
t
ừ
th
ự
c tr
ạ
ng
đấ
t n

ướ
c là m
ộ
t n
ướ
c nông nghi
ệ
p l
ạ
c h
ậ
u. Tuy nhiên, dù không
đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu
đề
ra trong nh
ữ
ng năm
đầ
u ti
ế
n hành công nghi
ệ
p hoá
nhưng c
ũ

ng nh
ờ
đó mà chúng ta
đã
xây d
ự
ng
đượ
c m
ộ
t cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ

thu
ậ
t nh
ấ
t
đị
nh, t
ạ
o ra ti
ề
m l

ự
c m
ớ
i v
ề
nhi
ề
u m
ặ
t
đặ
c bi
ệ
t là kinh t
ế
, qu
ố
c
ph
ò
ng, văn hoá, chính tr
ị
…góp ph
ầ
n cho cu
ộ
c kháng chi
ế
n tr
ườ

ng k
ỳ
c
ủ
a dân
t
ộ
c, b
ả
o
đả
m
đượ
c ph
ầ
n nào
đờ
i s
ố
ng v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a nhân dân.
Đế
n năm 1963, t
ổ
ch

ứ
c phát tri
ể
n công nghi
ệ
p c
ủ
a liên hi
ệ
p qu
ố
c
đã

đưa ra
đị
nh ngh
ĩ
a v
ề
Công nghi
ệ
p hoá là: "Công nghi
ệ
p hoá m
ộ
t quá tr
ì
nh
phát tri

ể
n kinh t
ế
". Trong quá tr
ì
nh này, m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n ngày càng tăng các
ngu
ồ
n c
ủ
a c
ả
i qu
ố
c dân
đượ
c
độ
ng viên
để
phát tri
ể
n cơ c
ấ

u kinh t
ế
nhi
ề
u
ngành
ở
trong n
ướ
c v
ớ
i k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i.
Đặ
c đi
ể
m c
ủ
a cơ c
ấ
u kinh t
ế
này là

"có m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n luôn thay
đổ
i
để
s
ả
n xu
ấ
t ra tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, hàng tiêu dùng
và có kh
ả
năng
đả
m b
ả
o cho toàn b
ộ
n

ề
n kinh t
ế
và x
ã
h
ộ
i ".Theo quan đi
ể
m
này, quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá
đượ
c hi
ể
u là quá tr
ì
nh r
ộ
ng l
ớ
n và sâu s
ắ
c v
ớ
i
nhi

ề
u m
ụ
c tiêu ch
ứ
không ph
ả
i ch
ỉ
nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n m
ộ
t m
ụ
c tiêu duy nh
ấ
t là
kinh t
ế
k
ỹ
thu
ậ
t như tr
ướ

c kia. D
ự
a trên cơ s
ở
k
ỹ
thu
ậ
t đó, chúng ta nh
ậ
n th
ứ
c
r
õ

đượ
c sai l
ầ
m c
ủ
a m
ì
nh trên con
đườ
ng công nghi
ệ
p hoá XHCN theo ki
ể
u

c
ũ
, c
ứ
ng nh
ắ
c và kém hi
ệ
u qu
ả
. C
ả
l
ý
lu
ậ
n và th
ự
c ti
ễ
n
đề
u ch
ỉ
ra r
ằ
ng: Quá
tr
ì
nh phát tri

ể
n
đầ
y khó khăn, th
ử
thách t
ừ
t
ì
nh tr
ạ
ng kinh t
ế
l
ạ
c h
ậ
u sang
tr
ạ
ng thái kinh t
ế
phát tri
ể
n hi
ệ
n
đạ
i không th
ể

không ti
ế
n hành công nghi
ệ
p
hoá và cùng v
ớ
i công nghi
ệ
p hoá là hi
ệ
n
đạ
i hoá. Công nghi
ệ
p hoá ph
ả
i g
ắ
n
li
ề
n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá và là hai quá tr
ì

nh n
ố
i ti
ế
p và đan xen l
ẫ
n nhau. Tr
ướ
c


12
đó,
ở
các n
ướ
c M
ỹ
và Tây Âu, h
ọ

đã
ti
ế
n hành công nghi
ệ
p hoá khá lâu r
ồ
i
m

ớ
i đi vào hi
ệ
n
đạ
i hoá và cho t
ớ
i nay, quá tr
ì
nh này v
ẫ
n c
ò
n đang ti
ế
p t
ụ
c.
Ta có th
ể
hi
ể
u: Hi
ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh ch
ố

ng l
ạ
i s
ự
t
ụ
t h
ậ
u c
ủạ
s
ự
bùng
n
ổ
c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
đang di
ễ
n ra trên th
ế
gi

ớ
i. Như
v
ậ
y, xét v
ề
m
ặ
t l
ị
ch s
ử
quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá di
ễ
n ra tr
ướ
c quá tr
ì
nh hi
ệ
n
đạ
i hoá. Kinh nghi
ệ
m c
ủ

a cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
đấ
t n
ướ
c theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN
ở

n
ướ
c ta cho th
ấ
y r
ằ
ng: "công nghi
ệ
p hoá nh
ấ
t thi
ế
t ph

ả
i g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i
hoá ".T
ạ
i h
ộ
i ngh
ị
Trung ương khoá VII (Tháng7/1994) và khoá VIII(Tháng
6/1995)
Đả
ng ta
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh: "Công nghi
ệ
p hoá - Hi

ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh
chuy
ể
n
đổ
i căn b
ả
n, toàn di
ệ
n các ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh, d
ị
ch v
ụ
và
qu
ả
n l

ý
kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i t
ừ
s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng th
ủ
công là chính sang s
ử
d
ụ
ng
m
ộ
t cách ph
ổ
bi
ế
n s
ứ

c lao
độ
ng cùng v
ớ
i công ngh
ệ
và phương pháp tiên ti
ế
n,
hi
ệ
n
đạ
i d
ự
a trên s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a c
ồ
ng nghi
ệ
p và ti
ế
n b
ộ
khoa h

ọ
c - công
ngh
ệ
, t
ạ
o ra năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i cao "(Văn ki
ệ
n h
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
7 Ban
ch
ấ
p hành Trung Ương khoá VIII ).
V
ớ

i quan ni
ệ
m này, v
ề
cơ b
ả
n
đã
ph
ả
n ánh
đượ
c ph
ạ
m vi r
ộ
ng c
ủ
a quá
tr
ì
nh Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá, ch
ỉ
ra

đượ
c cái c
ố
t l
õ
i c
ủ
a nó là c
ả
i
bi
ế
n lao
độ
ng th
ủ
công, l
ạ
c h
ậ
u thành lao
độ
ng s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng tiên ti
ế

n,
hi
ệ
n
đạ
i
để

đạ
t
đượ
c năng su
ấ
t lao
độ
ng cao, g
ắ
n công nghi
ệ
p hoá v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá, xác
đị
nh r
õ
vai tr

ò
c
ủ
a công nghi
ệ
p, c
ủ
a khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
trong
s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá. Như v
ậ
y v
ề
cơ b
ả
n công nghi
ệ
p hoá theo
đị
nh
h

ướ
ng XHCN: "là m
ộ
t cu
ộ
c cách m
ạ
ng sâu s
ắ
c trong t
ấ
t c
ả
các l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng x
ã
h
ộ
i."
1.2 Công nghi
ệ

p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh t
ấ
t y
ế
u khách quan
Ngay t
ừ
nh
ữ
ng năm 60, khi b
ắ
t
đầ
u ti
ế
n hành công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
đấ
t n

ướ
c,
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta
đã
nh
ậ
n r
õ
tính quy lu
ậ
t và vai tr
ò
Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá trong ti
ế
n hành v
ậ
n
độ
ng, phát tri
ể
n c

ủ
a các n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i nói
chung,Vi
ệ
t Nam nói riêng và xác
đị
nh: "Công nghi
ệ
p hoá là nhi
ệ
m v
ụ
trung tâm
th
ờ
i k
ì
quá
độ
lên CNXH". V
ớ
i
đườ
ng l

ố
i công nghi
ệ
p hoá XHCN ch
ủ
trương
phát tri
ể
n công nghi
ệ
p n
ặ
ng mà tr
ọ
ng tâm là ngành cơ khí ch
ế
t
ạ
o
đã
d
ẫ
n
đế
n
nh
ữ
ng sai l
ầ
m cơ b

ả
n v
ề
m
ặ
t l
ý
lu
ậ
n l
ẫ
n th
ự
c ti
ễ
n. Trong su
ố
t hơn m
ộ
t ph
ầ
n tư
th
ế
k
ỉ
, chúng ta
đã

đặ

t công nghi
ệ
p hoá XHCN
ở
v
ị
trí
đố
i l
ậ
p hoàn toàn v
ớ
i


13
"công nghi
ệ
p hoá TBCN", coi vi
ệ
c phát tri
ể
n công nghi
ệ
p là gi
ả
i pháp đúng
đắ
n
để

xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t cho CNXH mà "quên" m
ấ
t vai tr
ò
c
ủ
a nông
nghi
ệ
p và công nghi
ệ
p nh
ẹ
trong n
ề
n kinh t
ế
qu

ố
c dân. Chúng ta ch
ỉ
đơn gi
ả
n
coi công nghi
ệ
p hoá là "M
ộ
t quá tr
ì
nh xây d
ự
ng n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c cơ khí hóa
trong t
ấ
t c
ả
các ngành kinh t
ế
qu

ố
c dân ". Quan ni
ệ
m này b
ắ
t ngu
ồ
n t
ừ
nh
ậ
n
th
ứ
c giáo đi
ề
u, máy móc c
ủ
a
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta v
ề
mô h
ì
nh công nghi
ệ
p hoá
XHCN c

ủ
a Liên Xô mà không xu
ấ
t phát t
ừ
th
ự
c tr
ạ
ng kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
đấ
t
n
ướ
c c
ũ
ng như b
ố
i c
ả
nh qu
ố

c t
ế
lúc b
ấ
y gi
ờ
. Trong nh
ữ
ng năm
đầ
u ti
ế
n hành
công nghi
ệ
p hoá
đấ
t n
ướ
c, tuy n
ề
n công nghi
ệ
p c
ủ
a n
ướ
c ta
đã

đượ
c
đầ
u tư khá
l
ớ
n nhưng v
ớ
i quan ni
ệ
m như v
ậ
y v
ề
công nghi
ệ
p hoá
đã
d
ẫ
n
đế
n hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a
quá tr

ì
nh công nghi
ệ
p hoá r
ấ
t th
ấ
p ,th
ậ
m chí c
ò
n kéo theo c
ả
nông nghi
ệ
p và
công nghi
ệ
p nh
ẹ
c
ũ
ng rơi vào t
ì
nh tr
ạ
ng
đì
nh tr
ệ

nghiêm tr
ọ
ng. Nhi
ề
u nhà máy,
xí nghi
ệ
p qu
ố
c dân làm ăn thua l
ỗ
kéo dài, t
ỷ
tr
ọ
ng cu
ả
ngành công nghi
ệ
p trong
t
ổ
ng s
ả
n ph
ẩ
m qu
ố
c dân không đáng k
ể

, n
ợ
n
ướ
c ngoài ch
ồ
ng ch
ấ
t,
đờ
i s
ố
ng c
ủ
a
nhân dân g
ặ
p r
ấ
t nhi
ề
u khó khăn. Nghiêm tr
ọ
ng hơn, n
ề
n kinh t
ế
lâm vào t
ì
nh

tr
ạ
ng thi
ế
u h
ụ
t l
ớ
n, m
ấ
t cân
đố
i m
ộ
t cách căn b
ả
n, không có tích lu
ỹ
và rơi vào
t
ì
nh tr
ạ
ng kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
-x

ã
h
ộ
i kéo dài. S
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
ch
ỉ
chú
tr
ọ
ng vào chi
ề
u r
ộ
ng
đã
không t
ạ
o ra
đượ
c nh
ữ
ng y
ế
u t
ố

c
ầ
n thi
ế
t
để
phát tri
ể
n
theo chi
ề
u sâu, tính năng
độ
ng và sáng t
ạ
o c
ủ
a cá nhân c
ũ
ng như t
ậ
p th
ể
b
ị
k
ì
m
h
ã

m và không có cơ h
ộ
i
đượ
c th
ể
hi
ệ
n và đi
ề
u t
ấ
t y
ế
u là chúng ta ph
ả
i tr
ả
m
ộ
t
giá quá
đắ
t cho
đườ
ng l
ố
i công nghi
ệ
p hoá XHCN theo ki

ể
u đó .
Nh
ậ
n th
ứ
c
đượ
c h
ậ
u qu
ả
đó,
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta
đã
k
ị
p th
ờ
i đưa ra
chi
ế
n l
ượ
c công nghi
ệ
p hoá m

ớ
i phù h
ợ
p v
ớ
i hoàn c
ả
nh
đấ
t n
ướ
c. Th
ế
nhưng
khi lo
ạ
i b
ỏ

đườ
ng l
ố
i "công nghi
ệ
p hoáXHCN" theo l
ố
i c
ũ
, ng
ườ

i ta b
ỏ
luôn
c
ả
công nghi
ệ
p hoá ch
ỉ
nh
ắ
c
đế
n "phát tri
ể
n ", "tăng tr
ưở
ng", "c
ấ
t cánh
"…ch
ứ
không
đề
c
ậ
p t
ớ
i công nghi
ệ

p hoá n
ữ
a. Nhưng th
ử
h
ỏ
i nh
ữ
ng khái
ni
ệ
m đó
đặ
t trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ụ
th
ể
c
ủ
a n
ướ
c ta hi
ệ
n nay s
ẽ
là g

ì
n
ế
u không
ph
ả
i chính là công nghi
ệ
p hoá. Vi
ệ
c chúng ta t
ừ
b
ỏ
m
ộ
t quan đi
ể
m sai l
ầ
m v
ề

công nghi
ệ
p hoá và cách th
ứ
c ti
ế
n hành công nghi

ệ
p hoá theo l
ố
i ch
ủ
quan
duy
ý
chí, kém hi
ệ
u qu
ả
hoàn toàn không có
ý
ngh
ĩ
a là ph
ủ
nh
ậ
n tính t
ấ
t y
ế
u
khách quan c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá. M

ọ
i l
ý
thuy
ế
t v
ề
phát tri
ể
n trên th
ế
gi
ớ
i
hi
ệ
n th
ờ
i
đề
u không b
ỏ
qua m
ộ
t trong nh
ữ
ng n
ộ
i dung ch
ủ

y
ế
u không th
ể

thi
ế
u c
ủ
a nó là công nghi
ệ
p hoá.
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta xác
đị
nh: "Xây d
ự
ng


14
đấ
t n
ướ
c ta thành m
ộ
t n
ướ

c công nghi
ệ
p có cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i,
cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
, quan h
ệ
s
ả
n xu

ấ
t ti
ế
n b
ộ
, phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t,
đờ
i s
ố

ng v
ậ
t ch
ấ
t và tinh th
ầ
n cao, an ninh qu
ố
c
ph
ò
ng v
ữ
ng ch
ắ
c, dân giàu n
ướ
c m
ạ
nh, x
ã
h
ộ
công b
ằ
ng, dân ch
ủ
, văn minh.
V
ì

v
ậ
y
đố
i v
ớ
i m
ộ
t n
ướ
c nghèo như Vi
ệ
t Nam, không c
ò
n con
đườ
ng phát
tri
ể
n nào khác ngoài con
đườ
ng công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá. Ngày nay trên
th
ế

gi
ớ
i, công nghi
ệ
p hoá v
ẫ
n
đượ
c coi là phương h
ướ
ng ch
ủ

đạ
o, là con
đườ
ng t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i tr
ả
i qua c
ủ
a các n
ướ
c đang phát tri
ể

n.
Ở
n
ướ
c ta khi nh
ữ
ng
tư t
ưở
ng cơ b
ả
n trong h
ọ
c thuy
ế
t c
ủ
a CacMác v
ề
h
ì
nh thái kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i
đượ
c nh

ậ
n th
ứ
c l
ạ
i m
ộ
t cách sâu s
ắ
c v
ớ
i tư cách là cơ s
ở
l
ý
lu
ậ
n cho công
cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i
đấ
t n
ướ
c. Công nghi
ệ

p hoá
đượ
c xem là m
ộ
t quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n
chi
ế
n l
ượ
c phát tri
ể
n kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i nh
ằ
m c
ả
i bi
ế
n x

ã
h
ộ
i, g
ắ
n v
ớ
i vi
ệ
c h
ì
nh
thành b
ả
n ch
ấ
t ưu vi
ệ
t c
ủ
a ch
ế

độ
m
ớ
i. So v
ớ
i các n
ướ

c trong khu v
ự
c có
đi
ể
m xu
ấ
t phát tương t
ự
như n
ướ
c ta hi
ệ
n nay, chúng ta đang
ở
t
ì
nh tr
ạ
ng t
ụ
t
h
ậ
u xa hơn. Trong b
ố
i c
ả
nh qu
ố

c t
ế
và khu v
ự
c hiên th
ờ
i, chúng ta c
ầ
n và có
th
ể
ti
ế
n hành "công nghi
ệ
p hoá đu
ổ
i k
ị
p ",
đồ
ng th
ờ
i "công nghi
ệ
p hoá g
ắ
n
li
ề

n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá "
đã
m
ở
ra con
đườ
ng t
ắ
t, rút ng
ắ
n kho
ả
ng cách gi
ữ
a các
n
ướ
c đang phát tri
ể
n v
ớ
i các n
ướ
c tiên ti

ế
n. Th
ự
c t
ế
l
ị
ch s
ử

đã
cho th
ấ
y:
Nhi
ề
u n
ướ
c châu Á như: Singapo, Đài Loan, Hàn Qu
ố
c…ch
ỉ
trong m
ộ
t th
ờ
i
gian ng
ắ
n t

ừ
m
ộ
t n
ướ
c kém phát tri
ể
n
đã
tr
ở
thành m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p m
ớ
i
(NIC). Đó là nh
ữ
ng t
ấ
m gương kinh nghi
ệ
m cho chúng ta h
ọ
c h
ỏ

i và vươn lên
.Công nghi
ệ
p hoá đi đôi v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá k
ế
t h
ợ
p nh
ữ
ng b
ướ
c ti
ế
n tu
ầ
n t
ự
v
ề

công ngh
ệ
v
ớ

i vi
ệ
c tranh th
ủ
nh
ữ
ng cơ h
ộ
i đi t
ắ
t đón
đầ
u h
ì
nh thành nh
ữ
ng
m
ũ
i nh
ọ
n phát tri
ể
n theo tr
ì
nh
độ
ti
ế
n ti

ế
n c
ủ
a khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
th
ế
gi
ớ
i.
M
ộ
t đi
ề
u r
õ
ràng là chúng ta không th
ể
th
ự
c hi
ệ
n t
ố
t quá tr
ì
nh công nghi
ệ

p
hoá v
ớ
i n
ộ
i dung căn b
ả
n là cơ khí hoá các ngành c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân
r
ồ
i m
ớ
i ti
ế
n hành hi
ệ
n
đạ
i hoá. M
ặ
t khác khi th
ự

c hi
ệ
n cơ khí hoá các ngành
s
ả
n xu
ấ
t, ta không th
ể
d
ự
a trên cơ s
ở
s
ủ
d
ụ
ng máy móc l
ạ
c h
ậ
u mà ph
ả
i s
ử

d
ụ
ng k
ỹ

thu
ậ
t và công ngh
ệ
s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i .V
ớ
i
ý
ngh
ĩ
a đó, công nghi
ệ
p
hoá ph
ả
i g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i hi

ệ
n
đạ
i hoá. Trong th
ờ
i
đạ
i hi
ệ
n nay, Công nghi
ệ
p hoá
- Hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta có nhi
ề
u
đặ
c đi
ể
m khác v
ớ
i Công nghi
ệ

p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
nhi
ề
u n
ướ
c khác, nhưng xét v
ề
t
ổ
ng th
ể
nó là m
ộ
t quá tr
ì
nh r
ộ
ng
l
ớ
n, ph
ứ
c t
ạ
p bao hàm nh

ữ
ng n
ộ
i dung cơ b
ả
n sau:


15
M
ộ
t là : Công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá là qúa tr
ì
nh trang b
ị
và trang b
ị

l
ạ
i công ngh
ệ
hi
ệ

n
đạ
i cho t
ấ
t c
ả
các ngành kinh t
ế
qu
ố
c dân, tr
ướ
c h
ế
t là các
ngành chi
ế
m v
ị
trí tr
ọ
ng y
ế
u. L
ị
ch s
ử
công nghi
ệ
p hoá trên th

ế
gi
ớ
i cho th
ấ
y
r
ằ
ng, quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ĩ

thu
ậ
t và công ngh

ệ
.
Đế
n gi
ữ
a th
ế
k
ỉ
XX, cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i l
ạ
i t
ạ
o ra nh
ữ
ng b
ướ

c
độ
t phá m
ớ
i trong s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c
l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, đem l
ạ
i tính ch
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i cho các tư li
ệ
u s

ả
n xu
ấ
t, cho k
ĩ

thu
ậ
t, tr
ì
nh
độ
t
ổ
ch
ứ
c và qu
ả
n l
ý
tiên ti
ế
n vv…Đó là nh
ữ
ng y
ế
u t
ố
c
ấ

u thành
n
ộ
i dung công ngh
ệ
mà s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a nó là v
ấ
n
đề
c
ố
t l
õ
i c
ủ
a Công nghi
ệ
p
hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá. Chính v
ì

v
ậ
y trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay, công nghi
ệ
p hoá
luôn
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i trang b
ị
và trang b
ị
l
ạ
i công ngh
ệ
cho các ngành kinh t
ế
g
ắ
n
li
ề

n v
ớ
i quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá
ở
c
ả
ph
ầ
n c
ứ
ng l
ẫ
n ph
ầ
n m
ề
m c
ủ
a công
ngh
ệ
. Tuy nhiên, cách th
ứ
c ti
ế
n hành

ở
các n
ướ
c l
ạ
i không gi
ố
ng nhau, có
n
ướ
c ti
ế
n hành b
ằ
ng cách t
ự
nghiên c
ứ
u , sáng ch
ế
, t
ự
trang b
ị
công ngh
ệ
m
ớ
i
cho các ngành kinh t

ế
trong n
ướ
c ,m
ộ
t s
ố
n
ướ
c khác l
ạ
i ti
ế
n hành thông qua
chuy
ể
n giao công ngh
ệ
, có n
ướ
c th
ì
k
ế
t h
ợ
p gi
ữ
a hai h
ì

nh th
ứ
c t
ự
nghiên c
ứ
u
và chuy
ể
n giao công ngh
ệ
. Như v
ậ
y có th
ể
nói công nghi
ệ
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá
là quá tr
ì
nh chuy
ể
n n
ề
n s
ả

n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i t
ừ
tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
th
ấ
p lên tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
hiên
đạ
i cùng v
ớ
i s
ự
d
ị

ch chuy
ể
n lao
độ
ng thích
ứ
ng cơ c
ấ
u
ngành, ngh
ề
.
Hai là: Qúa tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá- hi
ệ
n
đạ
i hoá không ch
ỉ
liên quan t
ớ
i
phát tri
ể
n công nghi
ệ
p mà là quá tr

ì
nh bao hàm t
ấ
t c
ả
các ngành ,các l
ĩ
nh v
ự
c
ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a m
ộ
t n
ướ
c. Nó thúc
đẩ
y vi
ệ
c h
ì
nh thành m
ộ
t cơ c
ấ

u kinh t
ế
m
ớ
i,
h
ợ
p l
ý
cho phép khai thác t
ố
t nh
ấ
t ngu
ồ
n l
ự
c và l
ợ
i th
ế
c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c. N
ề
n

kinh t
ế
c
ủ
a m
ỗ
i n
ướ
c là m
ộ
t th
ể
th
ố
ng nh
ấ
t các ngành, các l
ự
c l
ượ
ng quan h
ệ

bi
ệ
n ch
ứ
ng vơí nhau,s
ự
thay

đổ
i
ở
ngành kinh t
ế
, s
ự
thay
đổ
i
ở
ngành kinh t
ế
,
ở
l
ĩ
nh v
ự
c ho
ạ
t
độ
ng này s
ẽ
kéo theo s
ự
thay
đổ
i

ở
các ngành các l
ĩ
nh v
ự
c
khác và ng
ượ
c l
ạ
i. V
ì
th
ế
, quá tr
ì
nh Công nghi
ệ
p hoá- Hi
ệ
n
đạ
i hoá g
ắ
n li
ề
n
v
ớ
i quá tr

ì
nh phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i v
ớ
i nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m mang tính quy
lu
ậ
t. Xét v
ề
t
ổ
ng th
ể
, cơ c
ấ
u kinh t
ế
c
ủ

a m
ỗ
i n
ướ
c
đượ
c c
ấ
u thành b
ở
i
ở
b
ộ

ph
ậ
n nông nghi
ệ
p - công nghi
ệ
p và d
ị
ch v
ụ
.
Trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ

p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá s
ự
chuy
ể
n d
ị
ch các ngành
di
ễ
n ra theo xu h
ướ
ng t
ừ
nông nghi
ệ
p - công nghi
ệ
p - d
ị
ch v
ụ

đế
n công nghi
ệ
p -

16
nông nghi
ệ
p d
ị
ch v
ụ
.
Ở
giai đo
ạ
n
đầ
u nông nghi
ệ
p gi
ữ
v
ị
trí then ch
ố
t nhưng
đế
n m
ộ
t tr
ì
nh

độ
phát tri
ể
n nh
ấ
t
đị
nh khi nhu c
ầ
u v
ề
lương th
ự
c, th
ự
c ph
ẩ
m
đượ
c b
ả
o
đả
m th
ì
công nghi
ệ
p s
ẽ

đượ
c
đẩ
y lên trên.Tuy công nghi
ệ
p hoá không
đồ
ng nh
ấ
t v
ớ
i phát tri
ể
n công nghi
ệ
p nhưng không th
ể
ti
ế
n hành công nghi
ệ
p
hoá n
ế
u không phát tri
ể
n công nghi
ệ
p v
ữ

ng m
ạ
nh , chi
ế
m v
ị
trí hàng
đầ
u trong
cơ c
ấ
u n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân. Bên c
ạ
nh đó, các ho
ạ
t
độ
ng d
ị
ch v
ụ
c
ò
n là đi

ề
u
ki
ệ
n
để
phát tri
ể
n các ngành kinh t
ế
và c
ả
i thi
ệ
n
đờ
i s
ố
ng nhân dân
Ba là: Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh kinh t
ế
, k

ỹ
thu
ậ
t v
ừ
a
quá tr
ì
nh kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i.Trong quá tr
ì
nh
đẩ
y m
ạ
nh Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i
hoá,quá tr
ì
nh kinh t

ế
-x
ã
h
ộ
i có quan h
ệ
bi
ệ
n ch
ứ
ng v
ớ
i nhau
ở
c
ả
t
ầ
m v
ĩ
mô l
ẫ
n
vi mô, và v
ớ
i c
ả
qua tr
ì

nh kinh t
ế
-k
ỹ
thu
ậ
t. V
ớ
i
ý
ngh
ĩ
a đó khi xem xét s
ự
tác
độ
ng và hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá ph
ả
i có quan đi
ể
m toàn di
ệ

n không d
ừ
ng
l
ạỉ

ở
khía c
ạ
nh kinh t
ế
-k
ỹ
thu
ậ
t mà ph
ả
i xem xét khía c
ạ
nh kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
nó. Do đó xét cho
đế

n cùng Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh xây
d
ự
ng và phát tri
ể
n văn hoá, trong đó ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i, gia tăng giá tr
ị
và vai
tr
ò
con ng
ườ
i là n
ộ
i dung c
ố

t l
õ
i .
B
ố
n là: Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá c
ũ
ng
đồ
ng th
ờ
i là quá tr
ì
nh m
ở

r
ộ
ng kinh t
ế
qu
ố
c t
ế

trong đi
ề
u ki
ệ
n hi
ệ
n nay n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta không th
ể
tăng
tr
ưở
ng và phát tri
ể
n m
ạ
nh n
ế
u không thi
ế
t l
ậ
p m
ố
i quan h

ệ
kinh t
ế
v
ớ
i n
ướ
c
ngoài. B
ở
i v
ậ
y Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá theo h
ướ
ng h
ộ
i nh
ậ
p qu
ố
c t
ế

nh

ằ
m thu hút v
ố
n
đầ
u tư, công ngh
ệ
th
ị
tr
ườ
ng, kinh nghi
ệ
m c
ủ
a các n
ướ
c đi
tr
ướ
c
đẩ
y m
ạ
nh chi
ế
n l
ượ
c xu
ấ

t kh
ẩ
u, năng l
ự
c c
ạ
nh tranh
đã
tr
ở
thành m
ộ
t xu
th
ế
chung c
ủ
a th
ờ
i
đạ
i. M
ỗ
i n
ướ
c tr
ở
thành m
ộ
t b

ộ
ph
ậ
n c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng kinh t
ế
th
ế

gi
ớ
i có tác
độ
ng tương h
ỗ
l
ẫ
n nhau và ch
ị
u s
ự
bi
ế
n
độ

ng kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i chung
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i. V
ì
th
ế
, c
ầ
n ph
ả
i tính
đế
n vi
ệ
c g
ắ
n Công nghi
ệ
p hoá - Hi

ệ
n
đạ
i hoá
v
ớ
i vi
ệ
c xây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng kinh t
ế
m
ở
, tăng c
ườ
ng quan h
ệ
thương m
ạ
i, tích c
ự
c
liên k
ế
t kinh t

ế
qu
ố
c t
ế
.
Năm là: Công nghi
ệ
p hoá-Hi
ệ
n
đạ
i hoá không ph
ả
i là m
ụ
c đích t
ự
thân
mà là m
ộ
t phương th
ứ
c có tính ph
ổ
bi
ế
n
để
th

ự
c hi
ệ
n m
ụ
c tiêu phát tri
ể
n c
ủ
a
m
ỗ
i n
ướ
c. B
ả
n thân công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá là m
ộ
t hi
ệ
n t
ượ
ng có tính
ph

ổ
bi
ế
n, ngh
ĩ
a là t
ừ
kém phát tri
ể
n tr
ở
thành phát tri
ể
n, t
ừ
l
ạ
c h
ậ
u tr
ở
thành
tiên ti
ế
n hi
ệ
n
đạ
i, các n
ướ

c
đề
u ph
ả
i ti
ế
n hành Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i


17
hoá v
ớ
i nh
ữ
ng nét chung là quá tr
ì
nh trang b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ

n
đạ
i cho các ngành
kinh t
ế
, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t-k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ
n
đạ
i, khai thác có hi
ệ
u qu
ả
các
ngu
ồ
n l
ự

c c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c t
ạ
o ra năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i cao, b
ả
o
đả
m nh
ị
p
độ

phát tri
ể
n kinh t
ế
x

ã
h
ộ
i nhanh và b
ề
n v
ữ
ng.
Có th
ể
nói r
ằ
ng, Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay là
m
ộ
t cu
ộ
c cách m

ạ
ng toàn di
ệ
n và sâu s
ắ
c trong t
ấ
t c
ả
các l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i, mà nhiêm v
ụ
l
ớ

n lao c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng đó là" t
ạ
o ra nh
ữ
ng đi
ề
u
ki
ệ
n thi
ế
t y
ế
u v
ề
v
ậ
t ch
ấ
t-k
ỹ
thu
ậ
t, v

ề
con ng
ườ
i và khoa h
ọ
c-công ngh
ệ
. Thúc
đẩ
y chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u kinh t
ế
, nh
ằ
m huy
độ
ng và s
ử
d
ụ
ng có hi
ệ
u qu
ả
m

ọ
i
ngu
ồ
n l
ự
c, không ng
ừ
ng tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i, làm tăng hi
ệ
u qu
ả
th
ự
c
hi
ệ
n công b
ằ
ng và ti
ế
n b

ộ
x
ã
h
ộ
i, b
ả
o v
ệ
và c
ả
i thi
ệ
n môi tr
ườ
ng sinh thái.
2: Tính
đặ
c thù c
ủ
a Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ

c ta.
Trong nh
ữ
ng năm qua s
ự
nghi
ệ
p Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá v
ề
cơ
b
ả
n
đã
làm thay
đổ
i b
ộ
m
ặ
t
đấ
t n
ướ

c và cu
ộ
c s
ố
ng nhân dân, c
ũ
ng c
ố
v
ữ
ng ch
ắ
c
độ
c l
ậ
p dân t
ộ
c và ch
ế

độ
XHCN, nâng cao v
ị
th
ế
và uy tín c
ủ
a n
ướ

c ta trên th
ị

tr
ườ
ng qu
ố
c t
ế
. Nhưng bên c
ạ
nh đó ,n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta v
ẫ
n chưa có s
ự
phát
tri
ể
n v
ữ
ng ch
ắ
c,hi
ệ

u qu
ả
và s
ứ
c c
ạ
nh tranh th
ấ
p, các v
ấ
n
đề
v
ề
văn hoá-x
ã
h
ộ
i
ngày càng tr
ở
nên b
ứ
c xúc, gay g
ắ
t, cơ ch
ế
chính sách không
đồ
ng b

ộ
và chưa
t
ạ
o
đượ
c
độ
ng l
ự
c m
ạ
nh m
ẽ

để
phát tri
ể
n…Trong hoàn c
ả
nh đó,
Đả
ng ta v
ẫ
n
kiên
đị
nh th
ự
c hi

ệ
n
đườ
ng c
ố
i
đẩ
y m
ạ
nh Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá, xây
d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế

độ
c l
ậ
p t
ự
ch
ủ

để
nhanh chóng đưa n
ướ
c ta cơ b
ả
n tr
ở
thành
m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p theo h
ướ
ng hi
ệ
n
đạ
i .
Nh
ậ
n
đị
nh v
ề
t
ì

nh h
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i trong th
ế
k
ỉ
XXI. Ngh
ị

quy
ế
t
đạ
i h
ộ
i c
ủ
a
Đả
ng
đã
nêu r

õ
: "Th
ế
k
ỉ
XXI s
ẽ
ti
ế
p t
ụ
c có nhi
ề
u bi
ế
n
đổ
i
,khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
s
ẽ
có b
ướ
c nh
ả
y v
ọ

t. Kinh t
ế
tri th
ứ
c có vai tr
ò
ngày
càng n
ỗ
i b
ậ
t trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Toàn c
ầ
u hoá kinh t
ế

là m
ộ

t xu th
ế
khách quan". Nh
ữ
ng nét m
ớ
i
ấ
y trong t
ì
nh h
ì
nh th
ế
gi
ớ
i và khu
v
ự
c tác
độ
ng m
ạ
nh m
ẽ

đế
n t
ì
nh h

ì
nh n
ướ
c ta. Tr
ướ
c m
ắ
t nhân dân ta có c
ả
cơ
h
ộ
i l
ẫ
n thách th
ứ
c l
ớ
n. M
ặ
c dù chúng ta c
ò
n nhi
ề
u thi
ế
u sót trong th
ự
c ti
ễ

n ti
ế
n
hành Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá mà chúng ta c
ầ
n kh
ắ
c ph
ụ
c và s
ữ
a ch
ữ
a
nhưng nh
ì
n chung, c
ả
th
ế
và l
ự
c c
ủ

a n
ướ
c ta
đề
u có s
ự
bi
ế
n
đổ
i r
õ
r
ệ
t v
ề
ch
ấ
t.
Chúng ta
đã
thoát kh
ỏ
i các cu
ộ
c kh
ủ
ng kho
ả
ng nghiêm tr

ọ
ng kéo dài, t
ạ
o ra


18
đượ
c ti
ề
n
đề
c
ầ
n thi
ế
t
để
chuy
ể
n sang giai đo
ạ
n m
ớ
i,
đẩ
y m
ạ
nh Công nghi
ệ

p hoá
- Hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c. Không nh
ữ
ng v
ậ
y
đấ
t n
ướ
c c
ò
n có nhi
ề
u ti
ề
m năng l
ớ
n
v
ề
tài nguyên c
ũ

ng như ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i, t
ì
nh h
ì
nh chính tr
ị
x
ã
h
ộ
i cơ b
ả
n
ổ
n
đị
nh, nhân dân
đặ
t ni
ề
m tin vào s
ự
l
ã

nh
đạ
o c
ủ
a
Đả
ng, môi tr
ườ
ng hoà b
ì
nh
s
ự
h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
và nh
ữ
ng xu th
ế
tích c
ự
c trên th
ế
gi
ớ
i t

ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
chúng
ta ti
ế
p t
ụ
c phát huy n
ộ
i l
ự
c và l
ợ
i th
ế
so sánh, tranh th
ủ
ngo
ạ
i l
ự
c, ngu
ồ
n v
ố

n,
công ngh
ệ
m
ớ
i, kinh nghi
ệ
m qu
ả
n l
ý
, m
ở
r
ộ
ng th
ị
tr
ườ
ng. Bên c
ạ
nh đó là nh
ữ
ng
thách th
ứ
c mà các n
ướ
c đang ti
ế

n hành Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá như
n
ướ
c ta ph
ả
i tính
đế
n là ưu th
ế
v
ề
ngu
ồ
n lao
độ
ng và nguyên li
ệ
u ngày càng
gi
ả
m so v
ớ
i s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a công ngh
ệ
t
ự

độ
ng hoá, ch
ấ
t l
ượ
ng lao
độ
ng
ổ
n
đị
nh đang làm gi
ả
m ưu th
ế
v
ề
vi
ệ
c xu
ấ

t kh
ẩ
u lao
độ
ng sang các n
ướ
c phát tri
ể
n
.M
ặ
t khác, công ngh
ệ
tiên ti
ế
n
đã
nâng t
ỷ
tr
ọ
ng ch
ấ
t xám trong giá thành s
ả
n
ph
ẩ
m khi
ế

n cho giá thành c
ủ
a các ngu
ồ
n nguyên li
ệ
u thô và nguyên li
ệ
u sơ ch
ế

có kèm theo l
ượ
ng ch
ấ
t xám th
ấ
p gi
ả
m đi nhanh chóng. Đi
ề
u này
đã
và đang đe
do
ạ
nghiêm tr
ọ
ng t
ớ

i xu h
ướ
ng xu
ấ
t kh
ẩ
u nguyên li
ệ
u
ở
các n
ướ
c, trong đó có
Vi
ệ
t Nam .V
ì
v
ậ
y vi
ệ
c l
ự
a ch
ọ
n đi theo con
đườ
ng Công nghi
ệ
p hoá - Hi

ệ
n
đạ
i
hoá t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i gi
ả
i quy
ế
t nh
ữ
ng thách th
ứ
c đó. Tr
ướ
c h
ế
t, khó khăn trong vi
ệ
c
gi
ả
i quy
ế
t nh

ữ
ng thách th
ứ
c này là do
độ
i ng
ũ
cán b
ộ
chuyên môn nghi
ệ
p v
ụ
c
ủ
a
chúng ta c
ò
n thi
ế
u và y
ế
u, b
ấ
t c
ậ
p v
ớ
i s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c -công ngh
ệ
.
Ngoài ra
Đả
ng ta c
ò
n ph
ả
i xây d
ự
ng cơ v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t v
ữ
ng m
ạ
nh, k

ế
t c
ấ
u h
ạ

t
ầ
ng tương x
ứ
ng
để
ti
ế
n hành các công tr
ì
nh nghiên c
ứ
u th
ự
c nghi
ệ
m, s
ử
d
ụ
ng
công ngh
ệ
và m

ộ
t h
ệ
th
ố
ng thông tin cho vi
ệ
c
đị
nh h
ướ
ng, l
ự
a ch
ọ
n công ngh
ệ
.
Vi
ệ
c này c
ầ
n r
ấ
t nhi
ề
u v
ố
n trong khi đó t
ì

nh h
ì
nh ngân sách n
ướ
c ta h
ế
t s
ứ
c h
ạ
n
h
ẹ
p, t
ì
nh tr
ạ
ng thi
ế
u v
ố
n là ph
ổ
bi
ế
n. V
ì
v
ậ
y trong đi

ề
u ki
ệ
n: "Thu
ậ
n l
ợ
i và khó
khăn, th
ờ
i cơ và nguy cơ đan xen nhau. Chúng ta ph
ả
i ch
ủ

độ
ng n
ắ
m th
ờ
i cơ,
vươn lên phát tri
ể
n m
ạ
nh và v
ữ
ng m
ạ
nh, t

ạ
o ra các th
ế
l
ự
c m
ớ
i,
đồ
ng th
ờ
i luôn
luôn t
ỉ
nh táo, kiên quy
ế
t
đẩ
y lùi và kh
ắ
c ph
ụ
c các nguy cơ, k
ể
c
ả
nh
ữ
nh nguy cơ
m

ớ
i n
ả
y sinh,
đả
m b
ả
o phát tri
ể
n đúng h
ướ
ng.Vi
ệ
c n
ắ
m b
ắ
t cơ h
ộ
i, v
ượ
t qua
thách th
ứ
c, phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ

trong th
ờ
i k
ỳ
m
ớ
i,đó là v
ấ
n có
ý
ngh
ĩ
a s
ố
ng c
ò
n
đố
i v
ớ
i
Đả
ng và nhân dân ta".(Văn ki
ệ
n đ
ạ
i h
ộ
i
đạ

i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
VII,
NXB chính tr
ị
qu
ố
c giaHà N
ộ
i năm 1996 , trang 79-80 và văn ki
ệ
n đai h
ộ
i
đạ
i
bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n IX,. NXB chính tr
ị

qu
ố
c gia Hà N
ộ
i năm 2001 trang 67-68)


19
Như v
ậ
y,
đố
i v
ớ
i
đấ
t n
ướ
c ta hi
ệ
n nay, v
ấ
n
đề

đặ
t ra là c
ầ
n ti
ế

n hành
Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá như th
ế
nào cho thích h
ợ
p? Trong b
ố
i c
ả
nh
mà cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i đang phát tri
ể

n m
ạ
nh m
ẽ

trên ph
ạ
m vi toàn c
ầ
u và xu th
ế
qu
ố
c t
ế
hoá
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
ngày càng sâu
r
ộ
ng, mô h
ì
nh công nghi
ệ
p hoá h
ỗ

n h
ợ
p (k
ế
t h
ợ
p gi
ữ
a thay th
ế
nh
ậ
p kh
ẩ
u v
ớ
i
đẩ
y m
ạ
nh xu
ấ
t kh
ẩ
u) theo h
ướ
ng h
ộ
i nh
ậ

p qu
ố
c t
ế
là xu h
ướ
ng có tri
ể
n v
ọ
ng
r
ấ
t l
ớ
n
ở
n
ướ
c ta, v
ề
cơ b
ả
n Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá

đấ
t n
ướ
c c
ũ
ng
v
ậ
n
độ
ng theo h
ướ
ng đó. Nhưng xét theo c
ụ
th
ể
, v
ớ
i phương châm "rút ng
ắ
n
kho
ả
ng cách, v
ừ
a có nh
ữ
ng b
ướ
c tu

ầ
n t
ự
v
ừ
a có nh
ữ
ng b
ướ
c nh
ả
y v
ọ
t" công
cu
ộ
c Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta không nh
ữ
ng khác các n
ướ

c
khác v
ề
n
ộ
i dung, h
ì
nh th
ứ
c, quy mô, cách th
ứ
c ti
ế
n hành mà khác c
ả
v
ề
m
ụ
c
tiêu chi
ế
n l
ượ
c. Chính s
ự
khác bi
ệ
t này
đã

làm nên tính
đặ
c thù c
ủ
a s
ự
nghi
ệ
p
Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta :
Th
ứ
nh
ấ
t: Công nghi
ệ
p hoá g
ắ
n li
ề

n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá. K
ế
t h
ợ
p công ngh
ệ

truy
ề
n th
ố
ng v
ớ
i công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i, tranh th
ủ
đi sâu vào hi
ệ
n

đạ
i hoá
ở

nh
ữ
ng khâu quy
ế
t
đị
nh.Trong đi
ề
u ki
ệ
n cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c-công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i đang có nh
ữ
ng b
ướ
c phát tri
ể

n nhanh chóng v
ớ
i xu th
ế
qu
ố
c t
ế
hoá n
ề
n
kinh t
ế
hi
ệ
n nay, công nghi
ệ
p hoá ph
ả
i g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i hi
ệ
n
đạ
i hoá. Th

ự
c ch
ấ
t
c
ủ
a quá tr
ì
nh hi
ệ
n
đạ
i hoá n
ề
n kinh t
ế
là không ng
ừ
ng nâng cao tr
ì
nh
độ
phát
tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l

ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t theo ti
ế
n tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ
trên th
ế
gi
ớ
i. Tuy nhiên, n
ế
u ta không k
ị
p th
ờ
i s
ử

d
ụ
ng các k
ỹ
thu
ậ
t và
công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i
để
hi
ệ
n
đạ
i hoá n
ề
n kinh t
ế
th
ì
nguy cơ t
ụ
t h
ậ
u s

ẽ
r
ấ
t cao.
Nhưng n
ế
u d
ồ
n m
ọ
i s
ự

đầ
u tư cho vi
ệ
c trang b
ị
k
ỹ
thu
ậ
t và công ngh
ệ
th
ì
l
ạ
i
có nguy cơ l

ã
ng phí v
ề
ti
ề
n năng và n
ả
y sinh nhi
ề
u v
ấ
n
đề
x
ã
h
ộ
i khác.
Để

kh
ắ
c ph
ụ
c ngh
ị
ch l
ý
này, chúng ta c
ầ

n áp d
ụ
ng
đồ
ng th
ờ
i nhi
ề
u tr
ì
nh
độ
khoa
h
ọ
c và công ngh
ệ
mà các n
ướ
c đi tr
ướ
c
đã
th
ự
c hi
ệ
n
ở
nh

ữ
ng th
ờ
i đi
ể
m khác
nhau. Có như v
ậ
y chúng ta m
ớ
i có th
ể
t
ừ
ng b
ướ
c hi
ệ
n
đạ
i hoá n
ề
n kinh t
ế
v
ừ
a
khai thác
đượ
c các ngu

ồ
n l
ự
c và l
ợ
i th
ế
c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c. C
ụ
th
ể
hơn, chúng ta
c
ầ
n bi
ế
t k
ế
t h
ợ
p gi
ữ
a nh
ả

y v
ọ
t th
ủ
công lên hiên
đạ
i, v
ớ
i b
ướ
c đi tu
ầ
n t
ự
t
ừ

th
ủ
công: N
ử
a cơ khí, cơ khí, t
ự

độ
ng hoá…
đồ
ng th
ờ
i phát huy tính ưu vi

ệ
t,
hi
ệ
n
đạ
i hoá n
ề
n công ngh
ệ
truy
ề
n th
ố
ng, gi
ữ
g
ì
n b
ả
n s
ắ
c văn hoá dân t
ộ
c.
Ở

n
ướ
c ta vi

ệ
c ti
ế
p nh
ậ
n chuy
ể
n giao và phát tri
ể
n công ngh
ệ
cho quá tr
ì
nh
Công nghi
ệ
p hoá - Hi
ệ
n
đạ
i hoá là h
ế
t s
ứ
c c
ầ
n thi
ế
t song quan tr
ọ

ng hơn là


20
ph
ả
i có cơ ch
ế
chính sách h
ợ
p l
ý

để
vi
ệ
c chuy
ể
n giao công ngh
ệ

đạ
t
đượ
c
m
ụ
c tiêu khai thác và s
ử
d

ụ
ng có hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
, v
ừ
a b
ả
o v
ệ
môi tr
ườ
ng
sinh thái. Có như v
ậ
y, chúng ta m
ớ
i có
đượ
c công ngh
ệ
m
ớ
i, hi
ệ
n
đạ

i có hàm
l
ượ
ng ch
ấ
t xám cao, công ngh
ệ
s
ạ
ch k
ế
t h
ợ
p
đượ
c các m
ụ
c tiêu kinh t
ế
và
sinh thái.
Th
ứ
hai: Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n trong b
ố
i c
ả
nh
n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN l
ấ
y hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế

-x
ã
h
ộ
i làm tiêu
chu
ẩ
n cơ b
ả
n. Tr
ướ
c đây, công nghi
ệ
p hoá
đượ
c ti
ế
n hành theo cơ ch
ế
t
ậ
p
trung, quan liêu bao c
ấ
p k
ế
ho
ạ
ch hoá cao
độ

th
ì
gi
ờ
đây, công nghi
ệ
p hoá -
hi
ệ
n
đạ
i hoá
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n l
ý
c

ủ
a nhà
n
ướ
c. Cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng t
ạ
o ra cơ h
ộ
i và đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i cho con ng
ườ
i
tham gia vào các ho
ạ
t
độ
ng kinh t

ế
-x
ã
h
ộ
i đa d
ạ
ng, cho s
ự
d
ị
ch chuy
ể
n cơ c
ấ
u
lao
độ
ng, t
ạ
o cho con ng
ườ
i có th
ể
ch
ủ

độ
ng l
ự

a ch
ọ
n lao
độ
ng và vi
ệ
c làm…
Nói m
ộ
t cách khái quát, cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có tác d
ụ
ng làm ch
ủ
th
ể
c
ủ
a quá
tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ

n
đạ
i hoá năng
độ
ng, bi
ế
t tính toán và luôn
đề
cao
tính hi
ệ
u qu
ả
. Tuy nhiên, cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng c
ũ
ng có nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a nó mà

n
ế
u không
đượ
c ch
ủ

độ
ng kh
ắ
c ph
ụ
c, đi
ề
u ti
ế
t th
ì
quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá -
hi
ệ
n
đạ
i hoá s
ẽ
không

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu
ổ
n
đị
nh x
ã
h
ộ
i và b
ề
n v
ữ
ng c
ủ
a môi
tr
ườ
ng. Th
ự
c t
ế
, khách quan này
đò
i h
ỏ

i ph
ả
i có s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c
thông qua h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t và các chính sách kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i .
Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ

n
đạ
i hoá theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN ph
ả
i h
ướ
ng vào
vi
ệ
c ưu tiên phát tri
ể
n s
ự
tăng tr
ưở
ng và phát tri
ể
n c
ủ
a các nghành, các l
ĩ
nh
v
ự
c, các thành ph
ầ

n kinh t
ế
có kh
ả
năng đem l
ạ
i tích lu
ỹ
nhanh, l
ớ
n và hi
ệ
u
qu
ả
kinh t
ế
cao
để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu dân giàu n
ướ
c m
ạ
nh. M

ặ
t khác, công
nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá c
ò
n ph
ả
i
đả
m b
ả
o m
ụ
c tiêu x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng, dân
ch
ủ
, văn minh,
đả
m b

ả
o an ninh qu
ố
c gia và s
ự
phát tri
ể
n b
ề
n v
ữ
ng. Khi hi
ệ
u
qu
ả

đạ
t
đượ
c s
ẽ
kéo theo hi
ệ
u qu
ả
x
ã
h
ộ

i và ng
ượ
c l
ạ
i
đạ
t
đượ
c hi
ệ
u qu
ả
x
ã

h
ộ
i s
ẽ
t
ạ
o nên
độ
ng l
ự
c thúc đ
ẩ
y hi
ệ
u qu

ả
kinh t
ế
. Tuy nhiên, không ph
ả
i m
ọ
i
lúc m
ọ
i nơi hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
và hi
ệ
u qu
ả
x
ã
h
ộ
i
đề
u t
ỷ
l
ệ

và song hành v
ớ
i
nhau mà ta ph
ả
i l
ấ
y hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i làm th
ướ
c đo ch
ủ
y
ế
u quy
ế
t
đị
nh
chính sách, phương h
ướ

ng phát tri
ể
n, phương h
ướ
ng
đầ
u tư và trang b
ị
công
ngh
ệ
cho t
ừ
ng ngành t
ừ
ng thành ph
ầ
n kinh t
ế
, t
ừ
ng doanh nghi
ệ
p .


21
Th
ứ
ba: Công nghi

ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá là s
ự
nghi
ệ
p c
ủ
a toàn dân, t
ấ
t c
ả

các thành ph
ầ
n kinh t
ế
, trong đó kinh t
ế
nhà n
ướ
c gi
ữ
vai tr
ò
ch
ủ

đạ
o. Quan
đi
ể
m này th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
, tr
ướ
c h
ế
t công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá ph
ả
i xu
ấ
t
phát t
ừ

l
ợ
i ích, nguy
ệ
n v
ọ
ng c
ủ
a nhân dân, đó là th
ự
c hi
ệ
n m
ụ
c tiêu dân giàu
n
ướ
c m
ạ
nh, x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng, dân ch
ủ
, văn minh. Bên c
ạ
nh đó s

ự
nghi
ệ
p
công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá là do nhân dân th
ự
c hi
ệ
n b
ằ
ng s
ứ
c lao
độ
ng,
tài năng, s
ự
sáng t
ạ
o, b
ằ
ng c
ả
tài s

ả
n toàn dân, phát huy s
ứ
c m
ạ
nh và l
ợ
i th
ế

so sánh c
ủ
a các thành ph
ầ
n kinh t
ế
v
ớ
i vai tr
ò
ch
ủ

đạ
o c
ủ
a kinh t
ế
nhà n
ướ

c.
Và, công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá ch
ỉ
th
ự
c s
ự
là s
ự
nghi
ệ
p c
ủ
a nhân dân và
do nhân dân khi xây d
ự
ng
đượ
c và th
ự
c hi
ệ
n t
ố

t cơ ch
ế
phát huy quy
ề
n làm
ch
ủ
c
ủ
a nhân dân, t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
nhân dân tham gia xây d
ự
ng
đườ
ng l
ố
i
công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ

i hoá và ki
ể
m tra quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n
đườ
ng l
ố
i đó.
Có th
ể
nói r
ằ
ng vi
ệ
c huy
độ
ng m
ọ
i ngu
ồ
n l
ự
c trong nhân dân vào quá tr
ì
nh

phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i là bi
ệ
n pháp quan tr
ọ
ng b
ả
o
đả
m s
ự
thành công c
ủ
a
công cu
ộ
c công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá

đấ
t n
ướ
c .
Th
ứ
tư: Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i vi
ệ
c " xây d
ự
ng n
ề
n
kinh t
ế

độ
c l

ậ
p t
ự
ch
ủ
đi đôi v
ớ
i ch
ủ

độ
ng h
ộ
i nh
ậ
p kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
". M
ở
c
ử
a
n
ề
n kinh t
ế

là s
ự

đổ
i m
ớ
i mang tính b
ướ
c ngo
ặ
t trong tư duy và quan đi
ể
m
c
ủ
a
Đả
ng và nhà n
ướ
c. M
ở
c
ử
a c
ả
bên trong l
ẫ
n bên ngoài là đi
ề
u ki

ệ
n
để
k
ế
t
h
ợ
p s
ứ
m
ệ
nh c
ủ
a dân t
ộ
c v
ớ
i s
ứ
m
ệ
nh c
ủ
a th
ờ
i
đạ
i, khai thác t
ổ

ng h
ợ
p ngu
ồ
n
l
ự
c bên trong và ngu
ồ
n l
ự
c bên ngoài cho công cu
ộ
c công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá. T
ạ
i
đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu

ố
c l
ầ
n th
ứ
VIII
Đả
ng ta
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh: “
gi
ữ
v
ữ
ng
độ
c l
ậ
p t
ự
ch
ủ
đi đôi v
ớ
i m
ở

r
ộ
ng h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
, đa phương hoá,
đa d
ạ
ng hoá quan h
ệ

đố
i ngo
ạ
i. D
ự
a vào ngu
ồ
n l
ự
c trong n
ướ
c là chính đi đôi
v
ớ
i tranh th
ủ

t
ố
i đa ngu
ồ
n l
ự
c bên ngoài. Xây d
ự
ng m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
m
ở
r
ộ
ng,
h
ộ
i nh
ậ
p v
ớ
i khu v
ự
c và th
ế
gi

ớ
i". Xây d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế

độ
c l
ậ
p t
ự
ch
ủ
t
ứ
c là
xây d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế
m
ở
d
ự
a trên cơ s
ở

phát tri
ể
n h
ợ
p tác đa phương h
ướ
ng
m
ạ
nh vào xu
ấ
t kh
ẩ
u và thay th
ế
nh
ậ
p kh
ẩ
u nh
ằ
m t
ạ
o ra ngu
ồ
n v
ố
n cho công
nghi
ệ

p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá .
Th
ứ
năm: khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

đượ
c xác
đị
nh là n
ề
n t
ả
ng và
độ
ng l
ự
c
c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ

n đ
ạ
i hoá. V
ề
th
ự
c ch
ấ
t, công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i
hoá là quá tr
ì
nh c
ả
i bi
ế
n lao
độ
ng th
ủ
công, l
ạ
c h
ậ
u thành lao

độ
ng s
ử
d
ụ
ng
k
ỹ
thu
ậ
t, công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i nh
ằ
m t
ạ
o ra năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i ngày càng

22
cao. Do đó, nói
đế
n công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá là nói
đế
n vi
ệ
c áp d
ụ
ng
nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
vào các ho
ạ
t

độ
ng s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh,
d
ị
ch v
ụ
và qu
ả
n l
ý
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. Trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay, khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ
th

ự
c s
ự
là n
ề
n t
ả
ng và là
độ
ng l
ự
c c
ủ
a quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá. Phát tri
ể
n khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
, g
ắ
n khoa h

ọ
c và công ngh
ệ
v
ớ
i s
ả
n
xu
ấ
t và
đờ
i s
ố
ng chính là m
ẫ
u ch
ố
t
đả
m b
ả
o s
ự
thành công c
ủ
a công nghi
ệ
p
hoá hi

ệ
n
đạ
i hoá. Nh
ậ
n th
ứ
c
đượ
c đi
ề
u đó,
Đả
ng ta
đã
có nhi
ề
u ngh
ị
quy
ế
t
quan tr
ọ
ng v
ề
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ

như: T
ạ
i h
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
VII, ban ch
ấ
p
hành TW khoá VII
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh : “Khoa h
ọ
c công ngh
ệ
là n
ề
n t
ả
ng c
ủ
a

công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá ”: H
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
II ban ch
ấ
p hành TW khoá
VIII m
ộ
t l
ầ
n n
ữ
a nh
ấ
n m
ạ
nh: “Cùng v
ớ
i giáo d

ụ
c-đào t
ạ
o, khoa h
ọ
c và công
ngh
ệ
là qu
ố
c sách hàng
đầ
u, là
độ
ng l
ự
c phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, là đi
ề
u ki
ệ
n
c

ầ
n thi
ế
t
để
gi
ữ
v
ữ
ng
độ
c l
ậ
p dân t
ộ
c và xây d
ự
ng thành công XHCN. Công
nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c ph
ả

i b
ằ
ng và d
ự
a vào khoa h
ọ
c-công
ngh
ệ
”; Và t
ạ
i
đạ
i h
ộ
i
đạ
i bi
ể
u toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
IX quan đi
ể
m: Coi phát tri
ể
n

khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
là qu
ố
c sách hàng
đầ
u là n
ề
n t
ả
ng, là
độ
ng l
ự
c
đẩ
y
m
ạ
nh công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá. Mu
ố
n v

ậ
y chúng ta ph
ả
i g
ắ
n ho
ạ
t
độ
ng
nghiêp c
ứ
u khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
v
ớ
i th
ự
c ti
ễ
n, v
ớ
i quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p
hoá - hi

ệ
n
đạ
i hoá, ph
ả
i tăng c
ườ
ng v
ố
n
đầ
u tư và t
ì
m ra
độ
ng l
ự
c cho s
ự
phát
tri
ể
n c
ủ
a b
ả
n thân nó.
Độ
ng l
ự

c đó chính là l
ợ
i ích c
ủ
a nh
ữ
ng nhà nghiên c
ứ
u,
phát minh,
ứ
ng d
ụ
ng có hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
.
Th
ứ
sáu: Công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ

n
đạ
i hoá ph
ả
i l
ấ
y vi
ệ
c phát huy ngu
ồ
n l
ự
c
con ng
ườ
i làm y
ế
u t
ố
cơ b
ả
n cho s
ự
phát tri
ể
n nhanh và b
ề
n v
ữ
ng. S

ự
phát
tri
ể
n như v
ũ
b
ã
o c
ủ
a khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i ngày nay đang làm thay
đổ
i căn b
ả
n n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã

h
ộ
i. N
ế
u tr
ướ
c đây quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá -
hi
ệ
n
đạ
i hoá t
ậ
p trung khai thác tài nguyên thiên nhiên th
ì
bây gi
ờ
công
nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá l
ạ

i h
ướ
ng vào vi
ệ
c khai thác con ng
ườ
i,
đặ
c bi
ệ
t là
ti
ề
m năng trí tu
ệ
c
ủ
a con ng
ườ
i làm y
ế
u t
ố
cơ b
ả
n. M
ặ
t khác, công nghi
ệ
p hoá

- hi
ệ
n
đạ
i hoá không ch
ỉ
đơn thu
ầ
n là
đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu tăng tr
ưở
ng phát
tri
ể
n nhanh b
ề
n v
ữ
ng v
ề
l
ượ
ng mà c
ò
n là v

ề
ch
ấ
t, tr
ướ
c h
ế
t là phúc l
ợ
i nhân
dân. Do đó, quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá ngày nay
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i
bi
ế
t nuôi d
ưỡ
ng, phát tri

ể
n và khai thác có hi
ệ
u qu
ả
ngu
ồ
n l
ự
c con ng
ườ
i.
Như v
ậ
y
đố
i v
ớ
i n
ướ
c ta, th
ự
c hi
ệ
n
đườ
ng l
ố
i công nghi
ệ

p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá


23
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i n
ỗ
l
ự
c phát huy m
ọ
i l
ợ
i th
ế
so sánh v
ố
n có c
ủ
a
đấ
t n

ướ
c, t
ậ
n
d
ụ
ng m
ọ
i cơ h
ộ
i
để
có th
ể
nhanh chóng
đạ
t
đượ
c tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
tiên ti
ế
n,
tranh th
ủ

ứ
ng d
ụ
ng
ở
m
ứ
c cao hơn, ph
ổ
bi
ế
n hơn các thành t
ự
u m
ớ
i v
ề
khoa
h
ọ
c và công ngh
ệ
; t
ừ
ng b
ướ
c phát tri
ể
n n
ề

n kinh t
ế
tri th
ứ
c, l
ấ
y phát tri
ể
n
giáo d
ụ
c và đào t
ạ
o, khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
làm n
ề
n t
ả
ng và
độ
ng l
ự
c c
ủ
a s
ự

nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá .
3.Khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
là l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t hàng
đầ
u.
3.1> Khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
là n
ề

n t
ả
ng và
độ
ng l
ự
c c
ủ
a s
ự
nghi
ệ
p
công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá.
Trong th
ờ
i
đạ
i ngày nay, công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ

i hoá
đấ
t n
ướ
c và
đờ
i
s
ố
ng x
ã
h
ộ
i không th
ể
không d
ự
a trên n
ề
n t
ả
ng v
ữ
ng ch
ắ
c c
ủ
a khoa h
ọ
c và công

ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i. Khi chúng ta nói
đế
n vai tr
ò
n
ề
n t
ả
ng và
độ
ng l
ự
c c
ủ
a khoa h
ọ
c
và công ngh
ệ
trong ti
ế
n tr
ì
nh công nghi

ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá c
ũ
ng là nói
đế
n
công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá d
ự
a trên cơ s
ở
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
. Quan
đi
ể
m này hơn m
ộ
t trăm năm tr

ướ
c CacMác
đã
t
ừ
ng d
ự
báo: “ Theo đà phát tri
ể
n
c
ủ
a
đạ
i công nghi
ệ
p, vi
ệ
c t
ạ
o ra c
ủ
a c
ả
i th
ự
c t
ế
tr
ở

nên ít ph
ụ
thu
ộ
c vào th
ờ
i gian
lao
độ
ng và s
ố
l
ượ
ng lao
độ
ng
đã
chi phí hơn là vào s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a nh
ữ
ng tác
nhân
đượ
c kh
ở

i
độ
ng trong th
ờ
i gian lao
độ
ng, và b
ả
n thân nh
ữ
ng tác nhân,
đế
n
l
ượ
t chúng (hi
ệ
u qu
ả
to l
ớ
n c
ủ
a chúng) tuy
ệ
t
đố
i không tương
ứ
ng v

ớ
i th
ờ
i gian
lao
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p c
ầ
n thi
ế
t
để
s
ả
n xu
ấ
t ra chúng, mà đúng ra, chúng ph
ụ
thu
ộ
c
vào tr
ì
nh
độ
chung c

ủ
a khoa h
ọ
c và vào s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a k
ỹ
thu
ậ
t, hay là ph
ụ
thu
ộ
c
vào s
ự

ứ
ng d
ụ
ng khoa h
ọ
c
ấ

y vào s
ả
n xu
ấ
t”,và ngày nay c
ũ
ng
đượ
c
Đả
ng và nhà
n
ướ
c ta kh
ẳ
ng
đị
nh r
õ
trong các văn ki
ệ
n c
ủ
a
Đả
ng,
đặ
c bi
ệ
t là trong ngh

ị
quy
ế
t
các h
ộ
i ngh
ị
TW VII ( khoá VII), h
ộ
i ngh
ị
TW II (khoá VIII) và k
ế
t lu
ậ
n H
ộ
i
ngh
ị
TW VI (khoá IX) v
ề
phát tri
ể
n khoa h
ọ
c công ngh
ệ
. Nh

ậ
n
đị
nh đó c
ủ
a
CacMác ngày càng
đượ
c th
ự
c ti
ễ
n phát tri
ể
n khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
xác nh
ậ
n.
Khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
hi
ệ
n
đạ
i không ch

ỉ
là y
ế
u t
ố
không th
ể
thi
ế
u trong
đờ
i
s
ố
ng kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i c
ủ
a m
ộ
t qu
ố
c gia mà c
ò
n là y
ế

u t
ố
then ch
ố
t trong s
ự
nghi
ệ
p
công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c, là y
ế
u t
ố
“quy
ế
t
đị
nh l
ợ
i th

ế
c
ạ
nh tranh
và t
ố
c
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a các qu
ố
c gia”.
Đố
i v
ớ
i n
ướ
c ta hi
ệ
n nay, vai tr
ò
c
ủ
a
khoa h
ọ
c và công ngh

ệ
l
ạ
i càng tr
ở
lên
đặ
c bi
ệ
t quan tr
ọ
ng khi mà chúng ta đang
trên con
đườ
ng rút ng
ắ
n giai đo
ạ
n phát tri
ể
n
để
s
ớ
m tr
ở
thành m
ộ
t x
ã

h
ộ
i hi
ệ
n